Μουσική—Χαρωπό Δώρο του Ιεχωβά σε Μας
ΟΤΑΝ ο πρώτος μας πατέρας, ο Αδάμ, έγινε συνειδητή ζωντανή ψυχή, τα αυτιά του γέμισαν από ένα πραγματικό κονσέρτο. Εκεί, μέσα σ’ αυτόν τον θαυμάσιο κήπο της Εδέμ, υπήρχε μια μόνιμη ορχήστρα από πολύχρωμα πουλιά των οποίων το μελωδικό κελάηδημα και το χαρούμενο τιτίβισμα γέμιζε τον αέρα. Τι μουσική είχε συνθέσει ο Ιεχωβά Θεός για να ακούει ο άνθρωπος και να απολαμβάνει!
Φυσικά, αυτοί οι φτερωτοί μουσικοί τραγουδούσαν από ένστικτο και όχι από μια νοήμονα, επίκτητη γνώση μελωδίας, αρμονίας και ρυθμού. Οι νότες που απάρτιζαν τα τραγούδια τους είχαν συντεθεί και εμφυτευθεί μέσα στο DNA τους από το Θεό την «ημέρα» που δημιούργησε «παν πετεινόν πτερωτόν κατά το είδος αυτού». (Γένεσις 1:21, 23) Τι τεράστιο μουσικό κατόρθωμα!
Τα τραγούδια που συνέθεσε ο Θεός για κάθε είδος πτηνού εξυπηρέτησαν θαυμάσια το σκοπό τους. Μέσω αυτών των μελωδικών τιτιβισμάτων ανάγγελλαν ποια περιοχή θεωρούσαν δική τους και έλκυαν τους συντρόφους τους. Και πιο θαυμάσιο ακόμη είναι το γεγονός ότι ο Ιεχωβά Θεός στην απεριόριστη σοφία του και στη συνετή οικονομία του σχεδίασε αυτήν την πρακτική λειτουργία για να φέρει χαρά στους ανθρώπους.
Αλλά γιατί τραγουδάει ο άνθρωπος; Γιατί η μουσική υποκινεί και συγκινεί τους ανθρώπους;
Το Μυστήριο που Βρίσκεται Πίσω από τη Μουσική
Η επιστήμη δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί οι άνθρωποι μπορούν να συνθέτουν μουσική, να επινοούν και να παίζουν μουσικά όργανα, ή ακόμη γιατί απολαμβάνουμε τη μουσική και το τραγούδι. Όλο αυτό είναι ένα δυσνόητο μυστήριο!
Ο Δρ Λιούης Τόμας, ο οποίος συνεργάζεται με το Ίδρυμα Επιστημόνων για Δημόσια Πληροφόρηση, παρατήρησε τα εξής:
«Αν ψάχνετε για πραγματικά ανεξιχνίαστα μυστήρια, σπουδαίες απόψεις της ύπαρξής μας για τις οποίες ούτε οι επιστήμες ούτε οι έρευνες για την ιστορία του ανθρώπου μπορούν να δώσουν κάποια εξήγηση, προτείνω να αρχίσετε από τη μουσική. Οι επαγγελματίες μουσικολόγοι, για τους οποίους τρέφω μεγάλο σεβασμό, δεν έχουν καμιά ιδέα για το τι είναι μουσική, ή γιατί τη φτιάχνουμε και γιατί ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει χωρίς αυτή, ή ακόμη—και αυτό είναι το πιο σπουδαίο σημείο—πώς η ανθρώπινη διάνοια συνθέτει μουσική από μόνη της, προτού γραφτεί η μουσική και παιχτεί. Οι βιολόγοι δεν μπορούν να προσφέρουν καμιά βοήθεια, ούτε οι ψυχολόγοι, ούτε οι φυσικοί, ούτε οι φιλόσοφοι, οπουδήποτε κι αν βρίσκονται σήμερα. Κανένας δεν μπορεί να δώσει κάποια εξήγηση. Πρόκειται για μυστήριο. . . . Τα Μπράντενμπεργκς [κονσέρτα του Γ. Σ. Μπαχ] και τα Τελευταία Κουαρτέτα [του Μπετόβεν] . . . δίνουν την πληροφορία ότι υπάρχουν βαθιά κέντρα μέσα στις διάνοιές μας που εμείς δεν ξέρουμε τίποτα πέρα από το ότι υπάρχουν εκεί».—Ντισκόβερ, Ιούλιος 1981, σελίδα 47.
Η μουσική είναι μια υψηλή τέχνη και προέρχεται από μια ανώτερη διάνοια. Ο Ιεχωβά δημιούργησε τον άνθρωπο με μια ευαίσθητη, αισθητική φύση η οποία ανταποκρίνεται συναισθηματικά και διανοητικά στα μοναδικά τραγούδια των πουλιών. Όχι μόνο ευχαριστεί την καρδιά και τη διάνοια του ανθρώπου αυτή η θεόδοτη μουσική, αλλά τον αναζωογονεί επίσης και μ’ αυτόν τον τρόπο συμβάλλει στη σωματική του και στην πνευματική του ευημερία. Ασφαλώς, λοιπόν, η μουσική προέρχεται από τον ίδιο τον στοργικό Δημιουργό.
Ναι, η μουσική προέρχεται από Εκείνον ο οποίος ‘φύτευσε το αυτί’ και «έδωκε στόμα εις τον άνθρωπον». (Ψαλμός 94:9· Έξοδος 4:11) Από τον Ιεχωβά λοιπόν έχουμε λάβει αυτό το δώρο της μουσικής, αυτή την ικανότητα να συνθέτουμε μουσική και να την απολαμβάνουμε. Τι θαυμάσιο δώρο από τον Πατέρα μας!—Ιακώβου 1:17.
Η Ουράνια Προέλευση της Μουσικής
Η μουσική στην πραγματικότητα είναι μια δημιουργία του Θεού. Είναι δική του τέχνη. Πολύ προτού δημιουργήσει τη γη μας, όλους τους φτερωτούς τραγουδιστές και το ανθρώπινο γένος, ο ίδιος ο Θεός απολάμβανε τη γλυκιά ευχαρίστηση της μουσικής! Είχε δημιουργήσει εκατομμύρια αγγέλους με την ικανότητα να τραγουδούν περίφημα. Από τους αγγέλους άκουγε έξοχη μουσική αρμονία που μ’ αυτόν τον τρόπο εκδήλωναν τη λατρεία τους, τον αίνο τους και την ευχαριστία τους.
Αυτοί οι αγγελικοί «υιοί του Θεού» τραγουδούσαν χαρωπά όταν έβλεπαν τον Πατέρα τους να δημιουργεί τη γη μας. (Ιώβ 38:4-7) Τι θαυμάσιο θέαμα! Εδώ υπήρχε μια συγκριτικά μικροσκοπική σφαίρα, σαν ένα πολύχρωμο διαμάντι που καλυπτόταν από πυκνά σύννεφα, που περιστρεφόταν κάτω από το φως του ήλιου έχοντας φόντο το βελουδένιο μαύρο σύμπαν. Μόνο ένα χορωδιακό ξέσπασμα θα μπορούσε να εκφράσει πόσο βαθιά ήταν τα αισθήματα στην περίπτωση εκείνη των ουράνιων στρατιών!
Ακόμη και στον 20ό μας αιώνα, η μουσική αντηχεί στο ουράνιο βασίλειο. (Αποκάλυψις 5:9, 10· 14:1-3) Η στέψη του Ιησού Χριστού το 1914 θα γιορτάστηκε με χαρούμενα τραγούδια που όμοιά τους δεν ακούστηκαν ποτέ μέχρι τότε ανάμεσα σ’ εκείνους οι οποίοι κατοικούσαν στους ουρανούς. Πιθανόν να ακούστηκαν χορωδιακοί αίνοι όταν ο Ιησούς προσήλθε στον Ιεχωβά, στον «Παλαιό των Ημερών». Με «μυριάδες μυριάδων» συγκεντρωμένους, φέρθηκε μπροστά στον λαμπρό , θρόνο του Ιεχωβά, και σ’ αυτόν «εδόθη η εξουσία και η δόξα και η βασιλεία». Τι ένδοξη όραση! Τι υπέροχη μουσική!—Δανιήλ 7:9-14· παράβαλε 2 Σαμουήλ 6:15· Ψαλμός 27:6.
Φυσικά, όλο αυτό το τραγούδι έγινε στις ‘γλώσσες των αγγέλων’. (1 Κορινθίους 13:1) Επειδή αυτά τα πλάσματα είναι πολύ δυνατά και είναι πνεύματα, η μουσική τους ασφαλώς πρέπει να είναι πολύ αρμονική και μελωδική ώστε να ξεπερνάει την περιορισμένη μας ακοή και αντίληψη. Ωστόσο, όταν σκεφτούμε την ουράνια προέλευση της μουσικής και τη μεγαλειότητα αυτού του δώρου από το Δημιουργό μας, με ποιον τρόπο επηρεαζόμαστε προσωπικά; Ποια επίδραση πρέπει να έχουν όλα αυτά για το ποια μουσική εκλέγουμε;
Η Υποχρέωσή μας στο Δοτήρα της Μουσικής
Το δώρο της μουσικής από τον Ιεχωβά συνοδεύεται από την ίδια υποχρέωση που συνοδεύεται οποιοδήποτε δώρο που παίρνουμε. Δηλαδή να χρησιμοποιούμε τη μουσική για το σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκε. Ποιο λογικό άτομο θα χρησιμοποιούσε ένα δώρο που του έκαναν, για παράδειγμα ένα καινούργιο ρούχο, για να καθαρίσει χυμένες τροφές ή λάδια; Αν το έκανε αυτό δε θα έδειχνε εκτίμηση για το δώρο και το σκοπό του, καθώς επίσης θα ήταν και μια μεγάλη περιφρόνηση γι’ αυτόν που έκανε το δώρο. Θα τον πλήγωνε βαθιά.
Το ίδιο συμβαίνει και με τη μουσική. Ο Ιεχωβά μάς την έχει δώσει για την απόλαυσή μας και την ευτυχία μας. Πάνω απ’ όλα, η μουσική είναι ένα άλλο μέσο με το οποίο μπορούμε να αινούμε τον στοργικό μας ουράνιο Πατέρα και να πλησιάζουμε πιο κοντά σ’ αυτόν. Έχει σχεδιαστεί για να συμβάλλει στην πνευματική μας υγεία.—Ψαλμός 149:1-3· 150:1-6.
Πόσο ατιμωτικός για το Θεό είναι ο μύθος που αποδίδει τη δημιουργία της μουσικής στον τραγοπόδαρο θεό Πάνα στη διάρκεια των ανήθικων σεξουαλικών περιπετειών του! Σήμερα, όμως, η ανηθικότητα προωθείται μέσω πολλών τραγουδιών. Διαπιστώνουμε ότι υπάρχει ραγδαία αύξηση στην ασεβή μουσική στη διάρκεια αυτού του «καιρού του τέλους» του κόσμου. (Δανιήλ 12:4) Στην πραγματικότητα, το αποκορυφωτικό έτος 1914 εισήγαγε μια εποχή ηθικής κατάπτωσης, βίας και διαφθοράς χωρίς το όμοιο της στην ανθρώπινη ιστορία. Κατά συνέπεια, πολλή από τη σημερινή μουσική αντανακλά τη σεξουαλική ανεκτικότητα, τη σύγχυση και την τρέλα «των εσχάτων ημερών» αυτού του πονηρού συστήματος.—2 Τιμόθεον 3:1-5.
Πόσο ζωτικό είναι ‘αυτοί που αγαπούν τον Ιεχωβά’ να απορρίψουν την ασεβή μουσική και να προσκολληθούν σ’ αυτήν που είναι καλή μπροστά στο Θεό! (Ψαλμός 97:10) Γι’ αυτό, κατά καιρούς, το περιοδικό αυτό και το συνοδευτικό του το Ξύπνα!, περιέχουν άρθρα που προειδοποιούν εναντίον αυτής της μουσικής η οποία ‘παραβιάζει ό,τι είναι άγιο’. (Παράβαλε 2 Τιμόθεον 2:16.) Αυτές οι συζητήσεις έχουν εκθέσει τους κινδύνους της ύπουλης, διεγερτικής για τα πάθη, επιρροής της μουσικής και του κινήτρου της για στασιασμό.a
Η επιθυμία για να ευαρεστήσει κάποιος τον Ιεχωβά Θεό και η ειλικρινής του εκτίμηση για πολλή από τη σύγχρονη μουσική θα ήταν θαυμάσια αιτία για να σκεφτεί: Ποια μουσική απομένει; Υπάρχει κάποιο είδος μουσικής που μπορούμε να το απολαμβάνουμε ακίνδυνα χωρίς να κινδυνεύουμε πνευματικά;
Η Καλή Μουσική Είναι Άφθονη!
Στο τεράστιο σώμα της μουσικής που έχει συντεθεί από τα μέσα του 17ου αιώνα, μόνο μια μικρή ποσότητα είναι αμφισβητήσιμη Γραφικά. Αυτά τα αμφισβητήσιμα έργα κλασικής μουσικής βρίσκονται κυρίως ανάμεσα στις όπερες και στα μπαλέτα, πολλά από τα οποία βασίζονται σε ανήθικα, τραγικά θέματα ή στην ειδωλολατρική μυθολογία. Αλλά ακόμη και αν αποφεύγαμε όλη αυτή τη μουσική, αυτή που θα έμενε είναι τόση πολλή που δε θα μπορούσαμε να την ακούσουμε όλη μέσα στο μέσο χρονικό διάστημα που ζει ένας άνθρωπος.
Για να γνωριστούμε απλώς με τα μη αμφισβητήσιμα έργα του Μπαχ, του Βιβάλντι, του Τέλεμαν, του Χέντελ, του Χάυντν και του Μότσαρτ, θα χρειαζόμαστε χρόνια. Και θυμηθείτε πως σ’ αυτά δεν περιλαμβάνονται έργα συγχρόνων τους. Επιπλέον, δεν αναφέραμε καθόλου την καλή οργανική και φολκλορική μουσική πολλών χωρών. Απλώς το μόνο που χρειάζεται είναι να ρίξουμε μια ματιά σε Ευρωπαϊκούς και Αμερικανικούς τυπωμένους μουσικούς καταλόγους για να καταλάβουμε ότι η καλή μουσική είναι άφθονη!
Ναι, κάθε είδος μουσικής που μπορεί να φανταστεί κανείς βρίσκεται σε δίσκους και σε κασέτες. Τόσο πολλή μουσική είναι διαθέσιμη στον κλασικό τομέα μόνο, ώστε ένα άτομο έχει μεγάλα περιθώρια επιλογής και βρίσκει υπεραρκετή τέτοια μουσική.
Πώς Θα Χρησιμοποιήσετε Αυτό το Δώρο;
Αυτοί που ‘αγαπούν τον Ιεχωβά’ θέλουν να τον ευαρεστούν σ’ όλα τα πράγματα. Την ίδια επιθυμία λοιπόν έχουν και με την εκλογή μουσικής. Οι αποφάσεις που παίρνουν είναι προσωπική τους ευθύνη. (Γαλάτας 6:5) Αλλά τι θα βοηθήσει στην εκλογή;
Γενικά, η μη θρησκευτική μουσική που συντέθηκε τον 18ο αιώνα και στις αρχές του 19ου δεν παρουσιάζει κανένα πρόβλημα στον ευσυνείδητο Χριστιανό. Επίσης, η μουσική αυτή είναι αρκετά εύκολη για να μάθει κανείς να την απολαμβάνει. Ακούστε την λίγες φορές και θα εξοικειωθείτε με τις υπέροχες μελωδίες της και τους κεφάτους ρυθμούς της.
Φυσικά, στην εκλογή μουσικής δεν είναι αρκετό να λάβει κανείς υπόψη του μόνο τον τίτλο. Ο συνθέτης μπορεί να γράψει μολυσματικές μελωδίες και να τις παρουσιάσει με αρμονικά ευχάριστους τρόπους. Η περιγραφική μουσική έχει έναν τίτλο πάνω της με σκοπό να περιγράψει κάποια ιστορία ή κάποιο επεισόδιο ή να μεταφέρει κάποια διάθεση. Αλλά δε φαίνονται όλα με το μάτι. Πολλά κομμάτια που έχουν τίτλους δεν πήραν το όνομά τους από τους συνθέτες τους.
Για παράδειγμα, ο Μπετόβεν ποτέ δεν έδωσε τον τίτλο «Σεληνόφως» στη Σονάτα του για πιάνο Αριθ. 27 σε Σι δίεση μινόρε. Ούτε έδωσε τον τίτλο στο πέμπτο του κονσέρτο για πιάνο «Αυτοκράτωρ». Τα ονόματα που δόθηκαν σε μερικά από τα κομμάτια του Σοπέν δε δόθηκαν από τον ίδιο. Δόθηκαν με βάση αυτά που νόμιζαν οι άλλοι ότι άκουγαν σ’ αυτά τα έργα ή προστέθηκαν από κάποιο μουσικό εκδότη με σκοπό να αυξήσει τα κέρδη του.
Ένα πρακτικό βήμα για την εκλογή μουσικής είναι να διαβάζετε αυτά που υπάρχουν στο κάλυμμα του δίσκου που σκέφτεστε να αγοράσετε, όπως ακριβώς διαβάζετε τις ετικέτες στις πακεταρισμένες τροφές. Αν η μουσική περιγράφεται σαν κακόφωνη, παράφωνη, 12-τονη, δωδεκάφωνη, παράτονη ή με κρουστά, μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι πρόκειται για διαπεραστική μουσική, με τόνους οι οποίοι δεν μπορούν εύκολα να αναγνωριστούν, και ότι ο χτύπος της είναι πολύ διεγερτικός. Αυτό μπορεί να αποδειχτεί διανοητικά εξοργιστικό και κουραστικό. Προφανώς, η μουσική με μυθολογικό περιεχόμενο προωθεί ένα ψέμα ή η μουσική που υπαινίσσεται ανηθικότητα είναι ακατάλληλη για να την αγοράσει ένας αληθινός Χριστιανός.
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν μουσική που εμπνέει πίστη με λόγια που τιμούν και αινούν το Θεό σε αρμονία με τις αποκαλυμμένες αλήθειες του. Δε θέλουμε να πούμε ότι αυτοί οι ύμνοι είναι μεγάλα αριστουργήματα. Είναι απλές μελωδίες που συντέθηκαν από αφιερωμένους μουσικούς των οποίων η καρδιά και η διάνοια τους υποκίνησε να εκφράσουν την αγάπη τους για τον Ιεχωβά και τους σκοπούς του, και για όλους τους ομοπίστους τους. Πολλές αναψυκτικές ώρες μπορεί να απολαύσει κανείς ακούγοντας δίσκους ή κασέτες σ’ αυτές τις μελωδίες. Η ψαλμωδία τέτοιων Γραφικά βασισμένων ύμνων σε εκκλησιαστικές συνελεύσεις ή στα σπίτια μας, μας υπενθυμίζει την ανάγκη να αινούμε τον Ιεχωβά διαρκώς. Ο Ιεχωβά Θεός δεν ήταν υποχρεωμένος να μας δώσει αυτό το χαρωπό δώρο της μουσικής. Θα μπορούσε να το κρατήσει κλειδωμένο στους ουρανούς για τη δική του απόλαυση και της αγγελικής του οικογένειας. Ωστόσο, επειδή είναι ανιδιοτελής και η μουσική τον χαροποιεί πολύ, θέλησε να απολαμβάνουμε κι εμείς τις χαρές της μουσικής. Δε μας υποκινεί αυτή η εκδήλωση στοργικής καλοσύνης του Ιεχωβά να τον αγαπάμε ακόμη περισσότερο;
Υποκινούμενοι από την αγάπη μας για το Θεό, λοιπόν, είθε να χρησιμοποιούμε όλα τα δώρα του Ιεχωβά προς αίνο του. Πράγματι, ‘είτε τρώμε, είτε πίνουμε είτε κάνουμε οτιδήποτε άλλο’—κι αυτό περιλαμβάνει το να τραγουδάμε και να ακούμε ή να παίζουμε μουσική—‘ας κάνουμε τα πάντα προς δόξαν Θεού’. (1 Κορινθίους 10:31) Σαν πιστοί του μάρτυρες, είθε να δείξουμε πραγματική εκτίμηση για τη μουσική, που είναι ένα από τα χαρούμενα δώρα που μας έδωσε ο Ιεχωβά.
[Υποσημειώσεις]
a Βλέπε επίσης Σκοπιά 15 Μαΐου 1983, σελίδες 3-10, και Ξύπνα! 22 Μαΐου 1980, σελίδες 20-24.
[Εικόνα στη σελίδα 22]
Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά τακτικά αινούν τον Ιεχωβά ψέλνοντας