Τι Θυμόταν ο Ιησούς του Ναυή
«Ο ΜΩΥΣΗΣ ο υπηρέτης μου είναι νεκρός», είπε ο Ιεχωβά, «και τώρα σήκω, πέρασε αυτόν τον Ιορδάνη, εσύ και όλος αυτός ο λαός, για να μπεις στη γη που δίνω σε αυτούς». (Ιησούς του Ναυή 1:2) Τι μεγάλο έργο είχε μπροστά του ο Ιησούς του Ναυή! Ήταν υπηρέτης του Μωυσή σχεδόν 40 χρόνια. Τώρα του ειπώθηκε να πάρει τη θέση του κυρίου του και να οδηγήσει τους συχνά δύστροπους γιους του Ισραήλ στην Υποσχεμένη Γη.
Καθώς ο Ιησούς του Ναυή αναλογιζόταν τα όσα βρίσκονταν μπροστά του, ίσως να στριφογύριζαν στο μυαλό του οι δοκιμασίες που είχε ήδη αντιμετωπίσει και υπερνικήσει. Τα όσα θυμόταν ο Ιησούς του Ναυή αναμφισβήτητα αποτέλεσαν ανεκτίμητο βοήθημα για αυτόν τότε, και το ίδιο μπορούν να είναι και για τους Χριστιανούς σήμερα.
Από Δούλος Διοικητής
Η μακρόχρονη δουλεία ήταν μέρος των αναμνήσεων του Ιησού του Ναυή. (Έξοδος 1:13, 14· 2:23) Το ποιες ήταν ακριβώς οι εμπειρίες του στη διάρκεια εκείνης της περιόδου μπορούμε μόνο να το υποθέσουμε, εφόσον η Αγία Γραφή δεν αναφέρει λεπτομέρειες. Ο Ιησούς του Ναυή, στη διάρκεια της υπηρεσίας του στην Αίγυπτο, μπορεί να έμαθε να είναι καλός οργανωτής και πιθανόν να βοήθησε στη διοργάνωση της φυγής των Εβραίων και της “τεράστιας μεικτής ομάδας” από τη χώρα.—Έξοδος 12:38.
Ο Ιησούς του Ναυή ήταν μέλος μιας οικογένειας από τη φυλή του Εφραΐμ. Ο παππούς του, ο Ελισαμά, ήταν αρχηγός της φυλής και όπως φαίνεται ηγούνταν 108.100 ένοπλων αντρών σε μια από τις τρίφυλες υποδιαιρέσεις του Ισραήλ. (Αριθμοί 1:4, 10, 16· 2:18-24· 1 Χρονικών 7:20, 26, 27) Εντούτοις, όταν οι Αμαληκίτες επιτέθηκαν στον Ισραήλ λίγο μετά την αναχώρηση του Ισραήλ από την Αίγυπτο, ο Μωυσής ζήτησε από τον Ιησού του Ναυή να οργανώσει την άμυνα. (Έξοδος 17:8, 9α) Γιατί επιλέχθηκε ο Ιησούς του Ναυή και όχι, λόγου χάρη, ο παππούς του ή ο πατέρας του; Μια εκδοχή είναι: «Εφόσον [ο Ιησούς του Ναυή] ήταν ένας αρχηγός της σημαντικής φυλής του Εφραΐμ, ήδη πασίγνωστος για τις οργανωτικές του ικανότητες, και ο λαός τον εμπιστευόταν ανεπιφύλακτα, ο Μωυσής στράφηκε σε εκείνον ως τον πιο κατάλληλο αρχηγό για την επιλογή και την οργάνωση των πολεμιστών».
Όπως και αν είχαν τα πράγματα, όταν επιλέχθηκε, ο Ιησούς του Ναυή ενήργησε ακριβώς όπως τον πρόσταξε ο Μωυσής. Μολονότι ο Ισραήλ ήταν εντελώς άπειρος στον πόλεμο, ο Ιησούς του Ναυή ήταν πεπεισμένος για τη θεϊκή βοήθεια. Γι’ αυτό, όταν ο Μωυσής του είπε «αύριο εγώ θα σταθώ πάνω στην κορυφή του λόφου με το ραβδί του αληθινού Θεού στο χέρι μου», αυτό ήταν αρκετό. Ο Ιησούς του Ναυή πρέπει να θυμήθηκε ότι ο Ιεχωβά μόλις πρόσφατα είχε αφανίσει τη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη της εποχής. Την επομένη, όταν ο Μωυσής σήκωσε τα χέρια του και τα κρατούσε ψηλά μέχρι τη δύση του ήλιου, κανένας εχθρός δεν μπορούσε να αντισταθεί στον Ισραήλ, και οι Αμαληκίτες νικήθηκαν. Κατόπιν ο Ιεχωβά πρόσταξε τον Μωυσή να γράψει σε ένα βιβλίο και να “αναφέρει στον Ιησού” το θεϊκό διάταγμα: «Θα εξαλείψω ολοκληρωτικά την ενθύμηση του Αμαλήκ κάτω από τους ουρανούς». (Έξοδος 17:9β-14) Ναι, ο Ιεχωβά θα εκτελούσε εξάπαντος εκείνη την καταδίκη.
Ως Υπηρέτης του Μωυσή
Το επεισόδιο με τον Αμαλήκ πρέπει να είχε σφυρηλατήσει ακόμη πιο στενή σχέση ανάμεσα στον Ιησού του Ναυή και στον Μωυσή. Ο Ιησούς του Ναυή είχε την τιμή να είναι ο προσωπικός υπηρέτης του Μωυσή, ή αλλιώς «διάκονος», «από τη νεαρή του ηλικία» μέχρι το θάνατο του Μωυσή, μια περίοδο περίπου 40 ετών.—Αριθμοί 11:28.
Αυτή η θέση συνεπαγόταν προνόμια και ευθύνες. Λόγου χάρη, όταν ο Μωυσής, ο Ααρών, οι γιοι του Ααρών και 70 από τους πρεσβυτέρους του Ισραήλ ανέβηκαν στο Όρος Σινά και είδαν σε όραμα τη δόξα του Ιεχωβά, ο Ιησούς του Ναυή ήταν πιθανότατα ανάμεσά τους. Ως υπηρέτης του, συνόδευσε τον Μωυσή ψηλότερα στο βουνό και προφανώς παρέμεινε σε κάποια απόσταση όταν ο Μωυσής μπήκε μέσα στο σύννεφο που συμβόλιζε την παρουσία του Ιεχωβά. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Ιησούς του Ναυή φαίνεται πως έμεινε στο βουνό 40 ημέρες και 40 νύχτες. Περίμενε πιστά την επιστροφή του κυρίου του, επειδή όταν ο Μωυσής άρχισε την κατάβαση έχοντας τις πλάκες της Μαρτυρίας, ο Ιησούς του Ναυή βρισκόταν εκεί για να τον συναντήσει.—Έξοδος 24:1, 2, 9-18· 32:15-17.
Μετά την ειδωλολατρία που διέπραξε ο Ισραήλ στο περιστατικό με το χρυσό μοσχάρι, ο Ιησούς του Ναυή συνέχισε να υπηρετεί τον Μωυσή στη σκηνή της συνάντησης έξω από το στρατόπεδο. Εκεί ο Ιεχωβά μιλούσε στον Μωυσή πρόσωπο με πρόσωπο. Αλλά όταν ο Μωυσής επέστρεφε στο στρατόπεδο, ο Ιησούς του Ναυή «δεν έφευγε μέσα από τη σκηνή». Πιθανώς η παρουσία του εκεί απαιτούνταν για να αποτρέπει τους Ισραηλίτες από το να μπουν στη σκηνή ενόσω ήταν ακάθαρτοι. Πόσο σοβαρά έπαιρνε αυτή την ευθύνη ο Ιησούς του Ναυή!—Έξοδος 33:7, 11.
Η συναναστροφή του με τον Μωυσή, ο οποίος, σύμφωνα με τον ιστορικό Ιώσηπο, ήταν 35 χρόνια μεγαλύτερος από τον Ιησού του Ναυή, πρέπει να ενίσχυσε την πίστη του Ιησού σε τεράστιο βαθμό. Η σχέση τους έχει χαρακτηριστεί ως «η επαφή της ωριμότητας και της νεότητας, του δασκάλου και του μαθητή», πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα να γίνει ο Ιησούς του Ναυή «σταθερό, συγκροτημένο άτομο». Σήμερα δεν έχουμε ανάμεσά μας προφήτες σαν τον Μωυσή, αλλά οι εκκλησίες του λαού του Ιεχωβά έχουν άτομα μεγαλύτερα σε ηλικία τα οποία λόγω της πείρας και της πνευματικότητάς τους αποτελούν πραγματική πηγή ενίσχυσης και ενθάρρυνσης. Εκτιμάτε εσείς τέτοια άτομα; Και ωφελείστε από τη συντροφιά τους;
Κατάσκοπος στη Χαναάν
Ένα κρίσιμο περιστατικό στη ζωή του Ιησού του Ναυή έλαβε χώρα λίγο καιρό αφότου ο Ισραήλ έλαβε το Νόμο. Ο Ιησούς επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει τη φυλή του στην κατασκόπευση της Υποσχεμένης Γης. Η ιστορία είναι πασίγνωστη. Και οι 12 κατάσκοποι συμφώνησαν ότι η γη πράγματι “έρρεε γάλα και μέλι”, όπως είχε υποσχεθεί ο Ιεχωβά. Ωστόσο, δέκα από αυτούς λόγω απιστίας φοβήθηκαν ότι ο Ισραήλ δεν μπορούσε να εκδιώξει τους κατοίκους της γης. Μόνο ο Ιησούς του Ναυή και ο Χάλεβ πρότρεψαν το λαό να μη στασιάσει από φόβο, επειδή ο Ιεχωβά σίγουρα θα ήταν μαζί τους. Όταν το άκουσε αυτό, όλη η σύναξη αντέδρασε και έλεγε να τους λιθοβολήσει και τους δύο. Ίσως και να το έκαναν αυτό αν δεν επενέβαινε ο Ιεχωβά με μια εκδήλωση της δόξας του. Λόγω της έλλειψης πίστης που επέδειξαν, ο Θεός αποφάσισε ότι κανείς από όσους είχαν απογραφεί στον Ισραήλ από 20 χρονών και πάνω δεν θα έμπαινε στη Χαναάν. Από αυτούς, μόνο ο Ιησούς του Ναυή, ο Χάλεβ και οι Λευίτες επέζησαν.—Αριθμοί 13:1-16, 25-29· 14:6-10, 26-30.
Δεν είχαν δει όλοι τις δυναμικές πράξεις του Ιεχωβά στην Αίγυπτο; Τι έκανε, λοιπόν, τον Ιησού του Ναυή να έχει πίστη στη βοήθεια του Θεού ενώ η πλειονότητα αμφέβαλλε; Ο Ιησούς του Ναυή πρέπει να διατηρούσε ξεκάθαρα στο μυαλό του όλα όσα είχε υποσχεθεί και είχε κάνει ο Ιεχωβά, και να στοχαζόταν γύρω από αυτά. Χρόνια αργότερα μπορούσε να πει ότι “ούτε ένας λόγος δεν είχε αποτύχει από όλους τους καλούς λόγους που είχε πει ο Ιεχωβά στον Ισραήλ. Όλοι είχαν βγει αληθινοί”. (Ιησούς του Ναυή 23:14) Ο Ιησούς του Ναυή είχε λοιπόν πίστη ότι θα εκπληρώνονταν εξάπαντος και όλες οι υποσχέσεις του Ιεχωβά σχετικά με το μέλλον. (Εβραίους 11:6) Αυτό πρέπει να υποκινήσει κάποιον να αναρωτηθεί: “Τι θα λεχθεί για εμένα; Ως αποτέλεσμα των προσπαθειών μου για μελέτη και στοχασμό των υποσχέσεων του Ιεχωβά, έχω πειστεί ότι αυτές οι υποσχέσεις είναι αξιόπιστες; Πιστεύω ότι ο Θεός μπορεί να με προστατέψει μαζί με το λαό του στη διάρκεια της επικείμενης μεγάλης θλίψης;”
Ο Ιησούς του Ναυή δεν εκδήλωσε μόνο πίστη αλλά επέδειξε επίσης ηθικό σθένος. Ο ίδιος και ο Χάλεβ έμειναν μόνοι τους και όλη η συνέλευση έλεγε να τους λιθοβολήσει. Πώς θα νιώθατε εσείς; Θα είχατε τρομοκρατηθεί; Ο Ιησούς του Ναυή δεν τρομοκρατήθηκε. Εκείνος και ο Χάλεβ είπαν με σταθερότητα αυτό που πίστευαν. Η οσιότητα στον Ιεχωβά μπορεί να απαιτήσει να κάνουμε και εμείς το ίδιο κάποια ημέρα.
Η ιστορία με τους κατασκόπους μάς γνωστοποιεί επίσης ότι το όνομα του Ιησού του Ναυή άλλαξε. Στο αρχικό του όνομα, Ωσιέ, που σημαίνει «Σωτηρία», ο Μωυσής πρόσθεσε τη συλλαβή που υποδηλώνει το θεϊκό όνομα και τον αποκάλεσε Γεχοσούα, ή αλλιώς Ιησού—«Ο Ιεχωβά Είναι Σωτηρία». Ιησούς είναι το όνομα που χρησιμοποιείται και στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα. (Αριθμοί 13:8, 16, υποσημείωση στη ΜΝΚ) Ενεργώντας σε αρμονία με αυτό το μεγάλο όνομα, ο Ιησούς του Ναυή διακήρυξε θαρραλέα ότι ο Ιεχωβά είναι σωτηρία. Η αλλαγή του ονόματος του Ιησού δεν ήταν δυνατόν να είχε γίνει χωρίς σοβαρή σκέψη. Αντανακλούσε την εκτίμηση που έτρεφε ο Μωυσής για το χαρακτήρα του και ανταποκρινόταν στον προνομιακό ρόλο που θα εκπλήρωνε ο Ιησούς του Ναυή οδηγώντας μια νέα γενιά στην Υποσχεμένη Γη.
Καθώς πέθαιναν οι πατέρες τους, οι Ισραηλίτες περιπλανιούνταν στην έρημο επί 40 κοπιαστικά χρόνια. Δεν γνωρίζουμε τίποτε για τον Ιησού του Ναυή στη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Ωστόσο, αυτά τα χρόνια πρέπει να τον δίδαξαν πολλά. Πιθανώς παρέστη μάρτυρας της κρίσης του Θεού πάνω στους στασιαστές Κορέ, Δαθάν και Αβιρών και στους ακολούθους τους, καθώς και σε όσους ενεπλάκησαν στην εξαχρειωτική λατρεία του Βάαλ του Φεγώρ. Αναμφίβολα με μεγάλη στενοχώρια ο Ιησούς του Ναυή έμαθε ότι λόγω του ότι ο Μωυσής δεν αγίασε τον Ιεχωβά στο περιστατικό με τα νερά της Μεριβά, ο Μωυσής θα έμενε και αυτός έξω από τη γη της υπόσχεσης.—Αριθμοί 16:1-50· 20:9-13· 25:1-9.
Διορίζεται Διάδοχος του Μωυσή
Όταν πλησίαζε ο θάνατος του Μωυσή, εκείνος ζήτησε από τον Θεό να διορίσει το διάδοχό του ώστε ο Ισραήλ να μη γίνει «σαν πρόβατα που δεν έχουν ποιμένα». Πώς ανταποκρίθηκε ο Ιεχωβά; Ο Ιησούς, “άντρας στον οποίο υπάρχει πνεύμα”, θα διοριζόταν ενώπιον όλης της συνέλευσης. Εκείνοι έπρεπε να τον ακούν. Τι σύσταση! Ο Ιεχωβά είχε διακρίνει την πίστη και τις ικανότητες του Ιησού του Ναυή. Η ηγεσία του Ισραήλ δεν θα μπορούσε να είχε ανατεθεί σε πιο ικανά χέρια. (Αριθμοί 27:15-20) Εντούτοις, ο Μωυσής ήξερε ότι ο Ιησούς του Ναυή θα αντιμετώπιζε τεράστιες προκλήσεις. Γι’ αυτό, ο Μωυσής συμβούλεψε το διάδοχό του να είναι «θαρραλέος και ισχυρός», επειδή ο Ιεχωβά θα παρέμενε μαζί του.—Δευτερονόμιο 31:7, 8.
Ο ίδιος ο Θεός επανέλαβε αυτά τα ενθαρρυντικά λόγια στον Ιησού του Ναυή και πρόσθεσε: «Να φροντίζεις να ενεργείς σύμφωνα με όλο το νόμο που σε διέταξε ο Μωυσής ο υπηρέτης μου. Μην παρεκκλίνεις από αυτόν δεξιά ή αριστερά, ώστε να ενεργείς σοφά όπου πηγαίνεις. Αυτό το βιβλίο του νόμου δεν πρέπει να απομακρυνθεί από το στόμα σου, και αυτό πρέπει να διαβάζεις χαμηλόφωνα ημέρα και νύχτα, για να φροντίζεις να ενεργείς σύμφωνα με όλα όσα είναι γραμμένα σε αυτό· διότι τότε θα έχεις επιτυχία στην οδό σου και τότε θα ενεργείς σοφά. Δεν σε διέταξα εγώ; Να είσαι θαρραλέος και ισχυρός. Μη συνταραχτείς ούτε να τρομοκρατηθείς, επειδή ο Ιεχωβά ο Θεός σου είναι μαζί σου οπουδήποτε πηγαίνεις».—Ιησούς του Ναυή 1:7-9.
Με τα λόγια του Ιεχωβά να ηχούν στα αφτιά του και με την πείρα που είχε ήδη αποκτήσει, πώς μπορούσε να αμφιβάλλει ο Ιησούς του Ναυή; Η κατάκτηση της γης ήταν εξασφαλισμένη. Βέβαια, θα εγείρονταν δυσκολίες, μια από τις οποίες—διόλου ευκαταφρόνητη—αποτέλεσε την πρώτη κιόλας πρόκληση, το να διασχίσουν τον πλημμυρισμένο Ιορδάνη Ποταμό. Εντούτοις, ο ίδιος ο Ιεχωβά είχε προστάξει: «Σήκω, πέρασε αυτόν τον Ιορδάνη». Ποιο θα μπορούσε λοιπόν να είναι το πρόβλημα;—Ιησούς του Ναυή 1:2.
Διαδοχικά γεγονότα στη ζωή του Ιησού του Ναυή—η κατάκτηση της Ιεριχώς, η προοδευτική καθυπόταξη των εχθρών του Ισραήλ και ο διαμοιρασμός της γης—αποκαλύπτουν ότι δεν ξέχασε ποτέ τις υποσχέσεις του Θεού. Προς το τέλος της ζωής του, όταν ο Ιεχωβά είχε δώσει στον Ισραήλ ανάπαυση από τους εχθρούς τους, ο Ιησούς του Ναυή συγκέντρωσε το λαό για να ανασκοπήσει την πολιτεία του Θεού μαζί τους και να τους παρακινήσει να Τον υπηρετούν ολόκαρδα. Ως αποτέλεσμα, ο Ισραήλ ανανέωσε επίσημα τη διαθήκη του με τον Ιεχωβά και, χωρίς αμφιβολία υποκινούμενος από το παράδειγμα του αρχηγού του, «ο Ισραήλ συνέχισε να υπηρετεί τον Ιεχωβά όλες τις ημέρες του Ιησού».—Ιησούς του Ναυή 24:16, 31.
Ο Ιησούς του Ναυή παρέχει εξαίρετο παράδειγμα για εμάς. Οι Χριστιανοί σήμερα αντιμετωπίζουν πολυάριθμες δοκιμασίες πίστης. Η επιτυχής αντιμετώπισή τους είναι ζωτική για να διατηρήσουμε την επιδοκιμασία του Ιεχωβά και τελικά να κληρονομήσουμε τις υποσχέσεις του. Η επιτυχία του Ιησού του Ναυή εξαρτόταν από την ισχυρή του πίστη. Είναι αλήθεια ότι εμείς δεν έχουμε δει κραταιές πράξεις του Θεού όπως είχε δει ο Ιησούς του Ναυή, αλλά αν κάποιος αμφιβάλλει, το Γραφικό βιβλίο που φέρει το όνομά του παρέχει μαρτυρία από αυτόπτη μάρτυρα όσον αφορά την αξιοπιστία του λόγου του Ιεχωβά. Εμείς, όπως ο Ιησούς του Ναυή, λαβαίνουμε τη διαβεβαίωση ότι θα έχουμε σοφία και επιτυχία αν διαβάζουμε το Λόγο του Θεού καθημερινά και φροντίζουμε να τον θέτουμε σε εφαρμογή.
Μήπως σας πληγώνει μερικές φορές η συμπεριφορά κάποιων συγχριστιανών σας; Σκεφτείτε την υπομονή του Ιησού του Ναυή στη διάρκεια των 40 ετών κατά τα οποία υποχρεώθηκε, όχι από δικό του λάθος, να περιπλανιέται στην έρημο με άπιστους συντρόφους. Μήπως δυσκολεύεστε να υπερασπίζεστε αυτά που πιστεύετε; Θυμηθείτε τι έκανε ο Ιησούς του Ναυή και ο Χάλεβ. Λόγω της πίστης και της υπακοής τους, έλαβαν θαυμάσια ανταμοιβή. Ναι, ο Ιησούς του Ναυή είχε πράγματι πίστη στο ότι ο Ιεχωβά θα εκπλήρωνε όλες τις υποσχέσεις του. Είθε να αληθεύει το ίδιο και για εμάς.—Ιησούς του Ναυή 23:14.
[Εικόνα στη σελίδα 10]
Ο Ιησούς του Ναυή και ο Χάλεβ είχαν εμπιστοσύνη στη δύναμη του Ιεχωβά
[Εικόνα στη σελίδα 10]
Η φιλία με τον Μωυσή ενίσχυσε την πίστη του Ιησού του Ναυή
[Εικόνα στη σελίδα 10]
Η ηγεσία του Ιησού του Ναυή υποκίνησε το λαό να προσκολληθεί στον Ιεχωβά