Δώρα που Αρμόζουν σε Βασιλιά

ΤΙ ΔΩΡΟ θα επιλέγατε για κάποιο πολύ σημαντικό πρόσωπο; Στους Βιβλικούς χρόνους μερικά μυρωδικά ήταν πολύτιμα σαν το χρυσάφι​—είχαν τόσο μεγάλη αξία ώστε αποτελούσαν δώρα που άρμοζαν σε βασιλιάδες.a Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο δύο από τα δώρα που πρόσφεραν οι αστρολόγοι στον “βασιλιά των Ιουδαίων” ήταν μυρωδικά.​—Ματθαίος 2:1, 2, 11.

Η Αγία Γραφή επίσης εξιστορεί ότι όταν η βασίλισσα της Σεβά επισκέφτηκε τον Σολομώντα, «έδωσε στο βασιλιά εκατόν είκοσι τάλαντα χρυσάφι και βάλσαμο σε πολύ μεγάλη ποσότητα και πολύτιμες πέτρες· και δεν είχε υπάρξει τόσο βάλσαμο όσο αυτό που έδωσε η βασίλισσα της Σεβά στον Βασιλιά Σολομώντα».b (2 Χρονικών 9:9) Και κάποιοι βασιλιάδες επίσης έστελναν βάλσαμο στον Σολομώντα ως κίνηση καλής θέλησης.​—2 Χρονικών 9:23, 24.

Γιατί ήταν τόσο πολύτιμα και ακριβά αυτά τα μυρωδικά και τα παράγωγά τους στους Βιβλικούς χρόνους; Εξαιτίας του σημαντικού τους ρόλου σε πολλούς τομείς, όπως η περιποίηση ομορφιάς, οι θρησκευτικές τελετές και η ταφή των νεκρών. (Βλέπε το πλαίσιο «Χρήσεις των Μυρωδικών στους Βιβλικούς Χρόνους».) Ήταν επίσης ακριβά όχι μόνο εξαιτίας της μεγάλης ζήτησης, αλλά και λόγω των εξόδων μεταφοράς και εμπορικής προώθησης.

Στους Βιβλικούς χρόνους, κάποια αρωματικά φυτά φύτρωναν στην Κοιλάδα του Ιορδάνη. Υπήρχαν, όμως, και κάποια που εισάγονταν. Η Γραφή αναφέρει διάφορα μυρωδικά. Κάποια από τα πιο γνωστά είναι το σαφράνι, η αλόη, το βάλσαμο, η κανέλα, το λιβάνι και η σμύρνα. Εκτός από αυτά, υπήρχαν και τα συνηθισμένα καρυκεύματα για το φαγητό όπως το κύμινο, ο δυόσμος και ο άνηθος.

Από πού προέρχονταν τα εξωτικά μυρωδικά; Η αλόη, η κασσία και η κανέλα ευδοκιμούσαν στην περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται η Κίνα, η Ινδία και η Σρι Λάνκα. Άλλα μυρωδικά, όπως η σμύρνα και το λιβάνι, προέρχονταν από δέντρα και θάμνους που φύτρωναν σε ερήμους που εκτείνονται από τη νότια Αραβία μέχρι τη Σομαλία στην Αφρική. Και το νάρδο ήταν αποκλειστικά ινδικό προϊόν από τα Ιμαλάια.

Για να φτάσουν στον Ισραήλ, πολλά μυρωδικά έπρεπε να μεταφερθούν διά μέσου της Αραβίας. Αυτός ήταν εν μέρει ο λόγος που, κατά τη διάρκεια της δεύτερης και της πρώτης χιλιετίας Π.Κ.Χ., η Αραβία έγινε «ο μεγάλος μονοπωλιακός μεταφορέας αγαθών μεταξύ Ανατολής και Δύσης», εξηγεί το Βιβλίο των Μπαχαρικών (The Book of Spices). Αρχαίες πόλεις, φρούρια και σταθμοί καραβανιών που έχουν βρεθεί στη Νεγκέμπ του νότιου Ισραήλ σηματοδοτούν την πορεία των εμπόρων μυρωδικών. Επίσης, αυτοί οι οικισμοί «αντικατοπτρίζουν το εξαιρετικά κερδοφόρο εμπόριο από τη νότια Αραβία προς τη Μεσόγειο», αναφέρει το Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Καραβάνια φορτωμένα με αυτά τα μυρωδικά διένυαν τακτικά αποστάσεις 1.800 περίπου χιλιομέτρων διά μέσου της Αραβίας. (Ιώβ 6:19) Η Γραφή κάνει λόγο για ένα καραβάνι Ισμαηλιτών εμπόρων που μετέφεραν μυρωδικά όπως «λάδανο και βάλσαμο και ρητινοφόρο φλοιό» από τη Γαλαάδ στην Αίγυπτο. (Γένεση 37:25) Οι γιοι του Ιακώβ πούλησαν τον αδελφό τους τον Ιωσήφ ως σκλάβο σε αυτούς τους εμπόρους.

Οι Άραβες έμποροι έλεγχαν το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου μυρωδικών επί αιώνες. Έγιναν οι αποκλειστικοί προμηθευτές μυρωδικών από την Ασία, όπως η κασσία και η κανέλα. Για να αποτρέψουν τους μεσογειακούς λαούς από το να συνάψουν απευθείας εμπορικούς δεσμούς με τις πηγές των μυρωδικών στην Ανατολή, οι Άραβες διέδιδαν ευφάνταστους μύθους για το πόσο επικίνδυνη ήταν η συλλογή των μυρωδικών. Η πραγματική πηγή των μυρωδικών «ήταν πιθανώς το πιο καλά φυλαγμένο εμπορικό μυστικό όλων των εποχών», σύμφωνα με Το Βιβλίο των Μπαχαρικών.

Τι ιστορίες διέδιδαν οι Άραβες; Ο Ηρόδοτος, ιστορικός του πέμπτου αιώνα Π.Κ.Χ., κατέγραψε μύθους σχετικά με τρομακτικά πουλιά που έφτιαχναν φωλιές από φλοιούς κανελόδεντρου σε δυσπρόσιτους γκρεμούς. Έγραψε ότι, για να συλλέξει κάποιος το πολύτιμο μυρωδικό, άφηνε μεγάλα κομμάτια κρέας στη βάση του γκρεμού. Τα πουλιά κουβαλούσαν με απληστία τόσο πολύ κρέας στις φωλιές τους, ώστε αυτές έπεφταν στο έδαφος και συντρίβονταν. Τότε ο συλλέκτης έπρεπε να μαζέψει γρήγορα τους φλοιούς του κανελόδεντρου και να τους πουλήσει στους εμπόρους. Τέτοιες ιστορίες ήταν πολύ διαδεδομένες. Εξαιτίας, λοιπόν, των «υποτιθέμενων κινδύνων που σχετίζονταν με τη συγκομιδή της, [η κανέλα] πουλιόταν σε πολύ υψηλή τιμή», αναφέρει Το Βιβλίο των Μπαχαρικών.

Τελικά, το μυστικό των Αράβων αποκαλύφτηκε και το μονοπώλιό τους έσπασε. Μέχρι τον πρώτο αιώνα Π.Κ.Χ., η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου είχε γίνει μεγάλο λιμάνι και εμπορικό κέντρο μυρωδικών. Όταν οι ναυτικοί έμαθαν πώς να εκμεταλλεύονται τους μουσώνες του Ινδικού Ωκεανού, τα ρωμαϊκά πλοία άρχισαν να ταξιδεύουν από τα λιμάνια της Αιγύπτου προς την Ινδία. Ως αποτέλεσμα, τα πολυτελή μυρωδικά έγιναν ευρέως διαθέσιμα και η τιμή τους έπεσε.

Σήμερα, η αξία των μυρωδικών δεν συγκρίνεται σε καμία περίπτωση με την αξία του χρυσού. Και δεν θα σκεφτόμασταν ποτέ να προσφέρουμε μυρωδικά ως δώρο σε κάποιον βασιλιά. Εντούτοις, εκατομμύρια άνθρωποι παγκόσμια εξακολουθούν να τα χρησιμοποιούν σε αρώματα και φάρμακα, αλλά και για να δίνουν γεύση και νοστιμιά στο φαγητό τους. Πράγματι, χάρη στα ελκυστικά αρώματά τους τα μυρωδικά είναι τόσο δημοφιλή σήμερα όσο ήταν και πριν από χιλιάδες χρόνια.