Προσευχή σ’ Αυτές τις ‘Έσχατες Ημέρες’
«Αγρυπνείτε λοιπόν δεόμενοι εν παντί καιρώ.»—Λουκ. 21:36.
1. (α) Πού αναφέρει ο Λουκάς για πρώτη φορά περί προσευχής ή ‘δεήσεως;’ (β) Πώς απήντησε ο Ιησούς στο ερώτημα: «Κύριε, δίδαξον ημάς να προσευχώμεθα»;
ΜΟΛΟΝΟΤΙ η προσευχή αναφέρεται στην αρχή του Ευαγγελίου του Λουκά σχετικά με τη ‘δέησι’ του Ζαχαρία προς τον Θεό (στο κεφάλαιο 1, εδάφιο 13), στο κεφάλαιο 11 ο Ιησούς εξετάζει αυτό το θέμα κάπως περισσότερο. Στην αρχή, ο Ιησούς απαντά στο αίτημα που έκανε ένας από τους μαθητές του: «Κύριε, δίδαξον ημάς να προσευχώμεθα, καθώς και ο Ιωάννης εδίδαξε τους μαθητάς αυτού.» (Λουκ. 11:1) Ο Ιησούς απήντησε:
«Όταν προσεύχησθε, λέγετε· Πάτερ ημών ο εν τοις ουρανοίς, αγιασθήτω το όνομά σου, ελθέτω η βασιλεία σου, γενηθήτω το θέλημά σου ως εν ουρανώ και επί της γης· τον άρτον ημών τον επιούσιον δίδε εις ημάς καθ’ ημέραν· και συγχώρησον εις ημάς τας αμαρτίας ημών, διότι και ημείς συγχωρούμεν εις πάντα αμαρτάνοντα εις ημάς· και μη φέρης ημάς εις πειρασμόν.»—Λουκ. 11:2-4.
2. (α) Πώς τιμάται έτσι το όνομα του Θεού, και σε αρμονία με ποια Γραφικά εδάφια; (β) Ποια αντιθετική κατάστασις υπάρχει στον κόσμο, και πώς αυτή θα διορθωθή;
2 Όπως ακριβώς και στα εδάφια 1 Βασιλέων 8:41-43 και Ησαΐας 56:6-8, που ανεφέρθησαν στο προηγούμενο άρθρο, προσέξτε και εδώ επίσης την προτεραιότητα που έδωσε ο Ιησούς στο όνομα του Πατέρα του. Το όνομα του Ιεχωβά δεν αγιάζεται βέβαια στον σημερινό κόσμο. Το πνεύμα του εθνικισμού, το πνεύμα του «εγώ πρώτα» καθώς και το πνεύμα της φιλαυτίας, το να είναι κανείς ικανοποιημένος με μια ‘μορφήν ευσεβείας, ηρνημένος δε την δύναμιν αυτής,’ και άλλες παρόμοιες συνθήκες, κάνουν το όνομα του Θεού να ονειδίζεται και να δυσφημήται ή και να αγνοήται τελείως. (2 Τιμ. 3:5) Ο Θεός, λοιπόν, πρέπει να αγιάση το όνομά του απαντώντας σ’ αυτή την προσευχή. (Ιεζ. 36:23) Η επαίσχυντη αυτή κατάστασις πραγμάτων θα διορθωθή όταν η βασιλεία του Θεού, στα χέρια του Χριστού Ιησού, θα αναλάβη δράσι εναντίον των εθνών και των ηγετών τους, όπως περιγράφεται ζωηρά στον Ψαλμό 2.
3. Σχετικά μ’ αυτό, ποια προειδοποίησι και υπόσχεσι δίνει ο Πέτρος;
3 Αυτά τα πράγματα θα λάβουν χώρα στην ημέρα του Ιεχωβά, που τώρα πλησιάζει πολύ, όπως δείχνουν οι Βιβλικές προφητείες που βρίσκονται σε στάδιο εκπληρώσεως. Καλά θα κάνωμε, λοιπόν, να προσέξωμε τη θεόπνευστη νουθεσία και προειδοποίησι του Πέτρου:
«Προσμένοντες και σπεύδοντες εις την παρουσίαν της ημέρας του Θεού, καθ’ ην οι ουρανοί πυρούμενοι θέλουσι διαλυθή και τα στοιχεία πυρακτούμενα θέλουσι χωνευθή! Κατά δε την υπόσχεσιν αυτού νέους ουρανούς και νέαν γην προσμένομεν, εν οις δικαιοσύνη κατοικεί. Δια τούτο, αγαπητοί, ταύτα προσμένοντες, σπουδάσατε να ευρεθήτε άσπιλοι και αμώμητοι ενώπιον αυτού εν ειρήνη.»—2 Πέτρ. 3:12-14.
4. Πώς συνδέονται στενά τα πρώτα δύο αιτήματα στην Κυριακή Προσευχή, και πώς αυτό μας βοηθεί σχετικά με τα άλλα αιτήματα;
4 Όταν εκπληρωθούν όλα αυτά, το όνομα του Θεού θα διεκδικηθή και θα αγιασθή πλήρως. Γι’ αυτό και τα δύο αιτήματα που αναγράφονται στο εδάφιο Λουκάς 11:2, συνδέονται στενά και έρχονται πρώτα στην Κυριακή Προσευχή. Αυτά είναι τα πραγματικά μεγάλα γεγονότα για τις ημέρες μας και για το προσεχές μέλλον. Αν τα έχωμε συνέχεια στο νου μας, αυτό θα μας βοηθήση να λάβωμε μια πιο ισορροπημένη άποψι των προσωπικών καθημερινών αναγκών και προβλημάτων μας, που αναφέρονται αμέσως μετά σ’ αυτή την προσευχή. Αντί να γίνωμε εγωκεντρικοί, που είναι πολύ εύκολο, θα ρωτήσωμε πρώτα τον εαυτό μας: Ποια στάσι και πορεία ενεργείας εκ μέρους μου θα είναι σε αρμονία με το θέλημα του Θεού, όπως εκτίθεται στον Λόγο του και, επομένως, θα τιμά το όνομά του;
Η ΘΑΡΡΑΛΕΑ ΕΜΜΟΝΗ ΑΝΤΑΜΕΙΒΕΤΑΙ
5. (α) Ποιος είναι ο γενικός κανών στις παραβολές του Ιησού σχετικά με τα πρόσωπα που χρησιμοποιούνται; Παραθέστε ένα παράδειγμα. (β) Στα εδάφια Λουκάς 11:5-8, ποια πρόσωπα διακρίνονται, και ποιο ρόλο παίζουν;
5 Μετά τα ανωτέρω, ο Λουκάς ομιλεί για μια παραβολή που ανέφερε ο Ιησούς, η οποία περιέχει ένα ασύνηθες χαρακτηριστικό. Γενικά, όταν ένα ή περισσότερα πρόσωπα χρησιμοποιούνται σε μια παραβολή, το καθένα απ’ αυτά αντιστοιχεί πολύ μ’ εκείνα που εικονίζονται απ’ αυτά τα πρόσωπα. Αν, λόγου χάριν, εικονίζεται ο ουράνιος Πατέρας, όπως στην παραβολή του ασώτου υιού στο κατά Λουκάν 15:11-32, τότε δεν δυσκολευόμεθα να διακρίνουμε πώς ο πατέρας του υιού εκείνου, με όσα είπε και έκανε, εξεικόνιζε κατάλληλα τον ουράνιο Πατέρα. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να λεχθή στην περίπτωσι της επομένης παραβολής του Ιησού:
«Εάν τις εξ υμών έχη φίλον, και υπάγη προς αυτόν το μεσονύκτιον και είπη προς αυτόν· Φίλε, δάνεισόν μοι τρεις άρτους, επειδή ήλθε φίλος μου προς εμέ εξ οδοιπορίας, και δεν έχω τι να βάλω έμπροσθεν αυτού. Και εκείνος αποκριθείς έσωθεν είπη· Μη με ενόχλει· η θύρα είναι ήδη κεκλεισμένη και τα παιδία μου είναι μετ’ εμού εις την κλίνην· δεν δύναμαι να σηκωθώ και να σοι δώσω. Σας λέγω· Και αν δεν σηκωθή και δώση εις αυτόν, διότι είναι φίλος αυτού, τουλάχιστον δια την αναίδειαν [τολμηρήν εμμονήν, ΜΝΚ] αυτού θέλει σηκωθή και δώσει εις αυτόν όσα χρειάζεται.»—Λουκ. 11:5-8.
6. Πώς ένα ωρισμένο πρόσωπο στην παραβολή προεξέχει σε αντίθεσι με τον Ιεχωβά, και τι τόνιζε μ’ αυτό ο Ιησούς;
6 Εδώ βλέπομε ότι εκείνος που ήταν σε θέσι να ικανοποιήση τις ανάγκες του αιτούντος στην αρχή αρνήθηκε θετικά να αναλάβη οποιαδήποτε ενέργεια, λέγοντας: «Μη με ενόχλει.» Ήταν πολύ απρόθυμος. Αντί να είναι όπως ο ουράνιος Πατέρας, προεξέχει σε έντονη αντίθεσι. Με αυτό που έκανε, το σημείο της παραβολής έγινε ακόμη πιο έντονο. Αν αυτός ο άνθρωπος, που είχε ήδη πέσει για ύπνο μαζί με την οικογένειά του, είχε προθυμοποιηθή να σηκωθή και να δώση ό,τι του ζητούσε ο αιτών, δεν θα υπήρχε ανάγκη ‘τολμηρής εμμονής’ από μέρους του αιτούντος. Αυτό ήταν εκείνο που τόνιζε ο Ιησούς.
7, 8. Με ποια έννοια το επιβεβαιώνουν αυτό τα περαιτέρω λόγια του Ιησού, και πώς αυτό μας ενθαρρύνει πολύ;
7 Αυτό επιβεβαιώνεται σαφώς από τα επόμενα λόγια του Ιησού: «Και εγώ σας λέγω· Αιτείτε και θέλει σας δοθή· ζητείτε και θέλετε ευρεί, κρούετε και θέλει σας ανοιχθή.» (Λουκ. 11:9) Κατόπιν, με τον ίδιο τρόπο αντιθέσεως, καταλήγει ως εξής: «Εάν λοιπόν σεις, πονηροί όντες, εξεύρετε να δίδητε καλάς δόσεις εις τα τέκνα σας, πόσω μάλλον ο Πατήρ ο ουράνιος θέλει δώσει Πνεύμα Άγιον εις τους αιτούντας παρ’ αυτού;»—Λουκ. 11:13.
8 Οραματισθήτε εκείνον τον άνθρωπον ο οποίος, «δια την τολμηρήν εμμονήν του,» έλαβε εκείνο που χρειαζόταν ακόμη και τα μεσάνυχτα! Η εμμονή του έφερε αποτελέσματα. Πόσο ενθαρρυνόμεθα να κάνωμε συνήθειά μας την εφαρμογή αυτής της παραβολής εκ μέρους του Ιησού: ‘Αιτείτε, ζητείτε, κρούετε.’ Μην παύετε να προσεύχεσθε ούτε εξασθενείτε σε πίστι λόγω επίμονης εναντιώσεως στο έργο του κηρύγματος της Βασιλείας ή της μαθητεύσεως που εκτελείτε, ή λόγω διαβιώσεως σ’ ένα διηρημένο οίκο, ή λόγω καταπολεμήσεως κάποιας προσωπικής αδυναμίας που είναι πιο βαθιά ριζωμένη απ’ όσο εφαντάζεσθε.
9. Ποια παραδείγματα εμμονής σε προσευχή και δράσι παρατηρούνται στις Πράξεις 4:24-30 και 5:41, 42;
9 Ένα θαυμάσιο παράδειγμα τέτοιας εμμονής στην προσευχή, υποστηριζόμενο από κατάλληλη ενέργεια, παρατηρείται στις πρώτες ημέρες της Χριστιανικής εκκλησίας. Όταν ο Πέτρος και ο Ιωάννης ανέφεραν την εναντίωσι που υπέστησαν ενώπιον του Σάνχεδριν, προσέξτε την ενωμένη προσευχή που ανέπεμψαν όλοι, όπως αναγράφεται στα εδάφια Πράξεις 4:24-30, και ιδιαίτερα τα λόγια του εδαφίου 29: «Και τώρα, Κύριε, βλέψον εις τας απειλάς αυτών και δος εις τους δούλους σου να λαλώσι τον λόγον σου μετά πάσης παρρησίας.» Λίγο αργότερα, αφού όλοι οι απόστολοι μαστιγώθηκαν μετά από μια περαιτέρω συνεδρίασι ενώπιον του Σάνχεδριν, η αφήγησις στις Πράξεις 5:41, 42, λέγει: «Εκείνοι λοιπόν ανεχώρουν από προσώπου του συνεδρίου, χαίροντες ότι υπέρ του ονόματος αυτού ηξιώθησαν να ατιμασθώσι. Και πάσαν ημέραν εν τω ιερώ και κατ’ οίκον δεν έπαυον διδάσκοντες και ευαγγελιζόμενοι τον Ιησούν Χριστόν.» Κανείς απ’ εκείνους τους αποστόλους δεν δοκίμασε μεγαλύτερη επίμονη εναντίωσι απ’ όση ο απόστολος Παύλος, που ανέγραψε τα εξής: «Τα πάντα δύναμαι δια του ενδυναμούντός με.»—Φιλιπ. 4:13.
‘ΠΑΝΤΟΤΕ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΩΜΕΘΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗ ΑΠΟΚΑΜΝΩΜΕ’
10. Πριν από μια άλλη παραβολή που εξαίρει την προσευχή, τι αναγράφει ο Λουκάς ότι είπε ο Ιησούς, τονίζοντας ποια διπλή εκπλήρωσι;
10 Ο Ιησούς, όταν πλησίαζε το τέλος της επίγειας διακονίας του, έδωσε ένα πιο έντονο ακόμη παράδειγμα χρησιμοποιώντας μια αντίθεσι σε μια παραβολή για να τονίση, όπως παρατηρεί ο Λουκάς, τα εξής: «Έλεγε δε [ο Ιησούς] και παραβολήν προς αυτούς περί του ότι πρέπει πάντοτε να προσεύχονται και να μη αποκάμνωσι.» (Λουκ. 18:1) Πρώτα, όμως, θα εξετάσωμε τι έκανε τον Ιησού να πη αυτή την παραβολή. (Ενδιαφέρει να σημειωθή ότι ο Λουκάς συχνά αναφέρει τον λόγον για τον οποίον ελέχθησαν ωρισμένες παραβολές, όπως μπορούμε να παρατηρήσωμε στο κατά Λουκάν 18:9 και 19:11.) Ανατρέχοντας στα εδάφια Λουκάς 17:22-37, παρατηρούμε ότι ο Λουκάς ανέγραψε όσα είπε ο Ιησούς σχετικά με τις συνθήκες που θα επικρατούσαν όταν αυτός ‘θα κατεφρονείτο από της γενεάς ταύτης.’ (Λουκ. 17:25) Μολονότι αυτά τα λόγια του Ιησού, που αντιστοιχούν εν μέρει με το 24ο κεφάλαιο του ευαγγελίου του Ματθαίου, είχαν μια εκπλήρωσι στις ημέρες του, πράγμα που ωδήγησε στο τέλος του Ιουδαϊκού εκείνου συστήματος πραγμάτων, έχουν όμως και μεγαλύτερη εκπλήρωσι στην εποχή μας, στον ‘έσχατο καιρό’ του παρόντος συστήματος πραγμάτων.—Δαν. 12:4.
11. (α) Πώς οι σημερινές συνθήκες παραλληλίζονται με τις ημέρες του Νώε και του Λωτ; (β) Τι ετόνισε ιδιαίτερα ο Ιησούς, και βρίσκει αυτό ένα παράλληλο σήμερα;
11 Ποιες είναι οι επικρατούσες συνθήκες μεταξύ των ανθρώπων αυτής της σημερινής γενεάς; Κάθε μέρα οι συνθήκες γίνονται πιο όμοιες μ’ εκείνες που επικρατούσαν στις ημέρες του Νώε, οπότε «είδεν ο Θεός την γην, και ιδού, ήτο διεφθαρμένη· διότι πάσα σαρξ είχε διαφθείρει την οδόν αυτής επί της γης» και η γη ήταν πλήρης «αδικίας» ή «βίας,» σύμφωνα με τη Μ.Ν.Κ. (Γέν. 6:12, 13) Ο Ιησούς, όμως, δεν αναφέρθηκε σ’ εκείνα τα πράγματα αλλά, αντιθέτως, εμνημόνευσε κάτι άλλο που είχε ακόμη πιο μεγάλη σημασία. Ποιο ήταν αυτό; Οι άνθρωποι τότε ήσαν πλήρως απασχολημένοι και πολύ ικανοποιημένοι με τις καθημερινές συνήθειες όπως ‘το να τρώγουν, να πίνουν, τα νυμφεύουν και να νυμφεύωνται.’ Συνέβαιναν πράγματα «καθώς . . . εν ταις ημέραις του Λωτ», και γι’ αυτό αναφέρεται επιπροσθέτως το ότι αγόραζαν, πωλούσαν, φύτευαν και οικοδομούσαν. (Λουκ. 17:26-29) Αντί ν’ ανησυχούν και να ενοχλούνται από την επικρατούσα ανομία και βία, η στάσις τους χαρακτηριζόταν από απάθεια και αδιαφορία. Όσο για τη μεγάλη μαρτυρία που έδωσε ο Νώε, και προφορικά και έμπρακτα με την κατασκευή της κιβωτού, «δεν ενόησαν [οι άνθρωποι].» (Ματθ. 24:39· 2 Πέτρ. 2:5) Ασφαλώς, το ίδιο μπορεί να λεχθή και για τη στάσι γενικά των ανθρώπων σήμερα, ιδιαίτερα ως προς την εκτεταμένη παγκόσμια μαρτυρία της βασιλείας του Θεού, όπως προελέχθη στο εδάφιο Ματθαίος 24:14. Η πλειονότης των ανθρώπων απλώς δεν ενδιαφέρεται· οι άνθρωποι έχουν πάρα πολλά άλλα πράγματα που αποσπούν τον χρόνο και την προσοχή τους. Προσέξτε, επίσης, το σημείο που τόνισε ο Ιησούς ως προς τις ανωτέρω χρονικές περιόδους, ότι η εκτέλεσις της τελικής κρίσεως ήλθε με απροσδόκητη αιφνιδιότητα «και απώλεσεν άπαντας.»—Λουκ. 17:27, 29.
12. Με βάσι τα εδάφια Λουκάς 17:31-37, τι μπορούμε να μάθωμε και να εφαρμόσωμε;
12 Πιστεύομε ότι σεις είσθε μεταξύ των σχετικά ολίγων που ανησυχούν για την κατάστασι του κόσμου σήμερα και ότι είσθε πρόθυμοι να προσέξετε όσα έχει να πη ο Λόγος του Θεού γι’ αυτά τα πράγματα. Αν, όπως τονίζεται στα εδάφια Λουκάς 17:31-37, διακρίνετε την ανάγκη να παύσετε να είσθε μέρος ή υποστηρικτής του παρόντος συστήματος πραγμάτων και να μην επιζητήτε πια να ‘σώσετε τη ζωή σας’ με ιδιοτελή τρόπο, τότε μη χάνετε χρόνο. Λάβετε τη στάσι σας με το μέρος του Ιεχωβά και της βασιλείας του. Εμπιστευθήτε την προοπτική της ζωής σας, παρούσης και μελλούσης, με αφιέρωσι στον Ιεχωβά Θεό να κάνετε το θέλημά του. Μην αναπολήτε με επιθυμία όσα αφήνετε πίσω σας. «Ενθυμείσθε την γυναίκα του Λωτ.» (Λουκ. 17:32) Αντιθέτως, συνταυτισθήτε μ’ εκείνους οι οποίοι, όπως είπε ο Ιησούς, «δεν είναι εκ του κόσμου, καθώς εγώ δεν είμαι εκ του κόσμου.»—Ιωάν. 17:14-17.
13. Ποια είναι τα κύρια σημεία της παραβολής που αναφέρονται στα εδάφια Λουκάς 18:2-5;
13 Ερχόμενοι τώρα στην παραβολή που αναφέρεται στα εδάφια Λουκάς 18:2-5, παρατηρούμε ότι υπάρχει πάλι ένας που ζητεί, αυτή τη φορά είναι μια χήρα, και επίσης ένας άνδρας που είναι σε θέσι να ικανοποιήση τις ανάγκες της, ο οποίος εικονίζεται από έναν ‘κριτήν όστις τον Θεόν δεν εφοβείτο και άνθρωπον δεν εντρέπετο.’ Τελικά αυτός ο κριτής, με δυσφορία φρόντισε να της αποδοθή δικαιοσύνη, μόνο και μόνο, όπως είπε, «επειδή με ενοχλεί η χήρα αύτη.» Δεν υπήρχε αμφιβολία για την επιμονή της, που δείχνει πόσο ανάγκη είναι ‘πάντοτε να προσευχώμεθα και να μη αποκάμνωμεν.’
14. (α) Σε αντίθεσι με τον ‘άδικο’ κριτή, τι είπε ο Ιησούς ότι θα κάνη ο Θεός; (β) Τι μπορούμε να μάθωμε απ’ αυτό σχετικά με το ζήτημα του χρόνου;
14 Ο κριτής εκείνος ομοιάζει με τον άνθρωπο που αναφέρεται στο εδάφιο Λουκάς 11:7, διότι και εδώ βλέπομε πάλι μια πλήρη αντίθεσι με ό,τι πραγματικά είναι ο Θεός. Προσέξτε, επίσης, και τα περαιτέρω σχόλια του Ιησού σχετικά με το τι θα κάνη ο Θεός, σε αντίθεσι με τον ‘άδικο’ εκείνο Κριτή. Ο Θεός «θέλει κάμει την εκδίκησιν των εκλεκτών αυτού . . . αν και μακροθυμή δι’ αυτούς.» Θα το κάνη αυτό «ταχέως». (Λουκ. 18:6-8) Πολλά μπορούμε να μάθομε απ’ αυτά τα σχόλια. Γι’ αυτό πρέπει να θεωρούμε τα πάντα από την άποψι του Θεού, είτε πρόκειται για κάποιο προσωπικό ζήτημα είτε για κάτι που αφορά την εξέλιξι του σκοπού του. Όπως εξήγησε ο Πέτρος: «Δεν βραδύνει ο Κύριος την υπόσχεσιν αυτού, ως τινές λογίζονται τούτο βραδύτητα, αλλά μακροθυμεί εις ημάς [τον λαόν του Θεού], μη θέλων να απολεσθώσι τινές, αλλά πάντες να έλθωσιν εις μετάνοιαν.» Και όπως ανέγραψε ο προφήτης τα λόγια του Ιεχωβά σχετικά με την εκπλήρωσι της οράσεως: «Αν και αργοπορή, πρόσμεινον αυτήν· διότι βεβαίως θέλει ελθεί, δεν θέλει βραδύνει.»—2 Πέτρ. 3:9· Αββακ. 2:3· βλέπε, επίσης, Αποκάλυψιν 6:10, 11.
15. Πώς εφαρμόζεται αυτό σε προσωπικά προβλήματα, και τι πρέπει ν’ αποφεύγωμε;
15 Στα προσωπικά προβλήματα, μπορούμε να είμεθα βέβαιοι ότι οποιαδήποτε φαινομενική καθυστέρησις στην απάντησι των αιτημάτων μας δεν οφείλεται σε ανικανότητα ή απροθυμία από μέρος του Θεού. Αν εμείς, όπως και η χήρα, υφιστάμεθα αδικία ή διωγμό, πώς δείχνομε ότι πιστεύομε πως θ’ αποδοθή δικαιοσύνη; Δεν πρέπει μόνο να προσευχώμεθα συνεχώς, αλλά και να διατηρούμε μια πιστή πορεία ενεργείας. Αν συμβιβαζώμεθα για ν’ αποφύγωμε διωγμό, τότε, φυσικά, δεν είναι ανάγκη να εξακολουθήσωμε να προσευχώμεθα. Αυτό όχι μόνο θα έδειχνε έλλειψι πίστεως, αλλά και θα κατέληγε σε απώλεια της ενδείξεως ότι είμεθα ένας από τους Χριστιανούς δούλους του Θεού.—2 Κορ. 11:23-27· 2 Τιμ. 3:12.
16. Πώς μπορεί το ερώτημα που αναγράφεται στο εδάφιο Λουκάς 18:8 να εκληφθή ως προσωπική πρόκλησις προς ωφέλειά μας;
16 Μπορεί να φαίνεται παράδοξο το ότι ο Ιησούς τερμάτισε τα σχόλιά του με το ερώτημα: «Πλην ο Υιός του ανθρώπου, όταν έλθη, άραγε θέλει ευρεί την πίστιν επί της γης;» (Λουκ. 18:8) Άφησε το ερώτημα αυτό αναπάντητο. Μολονότι αυτό θα εφαίνετο να υπονοή ότι η πίστις δεν θα ήταν άφθονη εκείνο τον καιρό, δεν μπορούμε να συμπεράνωμε ότι καμμιά απολύτως αληθινή πίστις δεν θα υπήρχε πουθενά στη γη. Αντιθέτως, μπορούμε να το θεωρήσωμε αυτό ως μια προσωπική πρόκλησι. Δεν πρέπει να λαμβάνωμε την ατομική μας σταθερή θέσι τώρα ως κάτι δεδομένο, όσο πολύν χρόνο κι αν είμεθα αφιερωμένοι δούλοι του Ιεχωβά. (1 Κορ. 10:12, 13) Όχι μόνο πρέπει ν’ ακολουθούμε τη νουθεσία του εδαφίου Λουκάς 11:9 και να ‘αιτούμε, να ζητούμε και να κρούωμε,’ αλλά, επίσης, όπως τόνισε ο Ιησούς την ανάγκη για σήμερα, πρέπει ‘να αγρυπνούμε.’ Αυτό απαιτεί συνεχή επιμονή, εγκαρτέρησι στις πιέσεις της απάθειας και της εναντιώσεως εκ των έξωθεν, και υπερνίκησι των αδυναμιών εκ των έσωθεν.—Μάρκ. 13:32-37· 14:38.
17. Πάνω απ’ όλα, πώς πρέπει να προσευχώμεθα, και τίνος το παράδειγμα πρέπει ν’ ακολουθούμε;
17 Προσεύχεσθε συνεχώς με πίστι για ν’ αποδειχθήτε πιστοί και να μη συρθήτε προς τα οπίσω. (Εβρ. 10:39) Σε σοβαρές δοκιμασίες, να προσεύχεσθε συνεχώς, όπως έκανε και ο Ιησούς την ώρα της πιο μεγάλης ανάγκης του, ώστε πάνω απ’ όλα τα άλλα να γίνη το θέλημα του Θεού. (Ματθ. 26:38-44) Ο Θεός ευαρεστείται με τέτοιες προσευχές. Μας επιτρέπει, ως αιτούντες, να επιδείξωμε το βάθος του ενδιαφέροντός μας, την έντασι της επιθυμίας και της γνησιότητος του ελατηρίου μας. Εκείνος, αν και είναι μακρόθυμος, θα εκτελέση γοργά δικαιοσύνη όταν ωριμάση ο καιρός.—Ψαλμ. 55:16, 17· Ρωμ. 1:9-12.
«ΑΓΡΥΠΝΕΙΤΕ . . . ΔΕΟΜΕΝΟΙ ΕΝ ΠΑΝΤΙ ΚΑΙΡΩ»
18. (α) Ποια έντονη προειδοποίησι και παρότρυνσι έδωσε ο Ιησούς στο τέλος της προφητείας του; (β) Με τι τρόπο μπορούμε ν’ αποφύγωμε «πάντα ταύτα τα μέλλοντα να γείνωσι»;
18 Σύμφωνα με τα προηγούμενα, το Ευαγγέλιον του Λουκά αναγράφει πώς ο Ιησούς, τερματίζοντας την προφητεία του τόσο για την εποχή του όσο και για τη δική μας εποχή, προειδοποίησε να φυλαγώμεθα από καταχρήσεις και να μην αφήσωμε τις καρδιές μας να «βαρυνθώσιν από κραιπάλης και μέθης και μεριμνών βιωτικών, και επέλθη αιφνίδιος εφ’ υμάς η ημέρα εκείνη [της τελικής κρίσεως].» Κατόπιν, τόνισε τα εξής: «Αγρυπνείτε λοιπόν δεόμενοι εν παντί καιρώ, [για ποιο πράγμα;], δια να καταξιωθήτε να εκφύγητε πάντα ταύτα τα μέλλοντα να γείνωσι και να σταθήτε έμπροσθεν του Υιού του ανθρώπου.» (Λουκ. 21:34-36) Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει ν’ απομακρυνθούμε από τη σκηνή δράσεως αλλά, αντιθέτως, ότι πρέπει να προσέξωμε να μην ‘πιασθούμε’ σε παγίδα, ή να ‘βρεθούμε σε λάθος στρατόπεδο,’ όπως θα λέγαμε. Αντ’ αυτού, πρέπει να προσευχώμεθα ένθερμα πάντοτε και να προσπαθούμε να ενεργούμε σε αρμονία με τις προσευχές μας για να μπορέσωμε ‘να σταθούμε [επιδοκιμασμένοι] έμπροσθεν του Υιού του ανθρώπου.’
19. Ποια ερωτήματα μπορούμε επωφελώς να θέσωμε στον εαυτό μας για την προσευχή, και πώς θα μας βοηθήση το παράδειγμα του Νεεμία;
19 Έχοντας υπ’ όψιν όλες αυτές τις πολλές υπομνήσεις να εμμένωμε και ποτέ να μην παραιτούμεθα από την προσευχή, κάθε πότε προσεύχεσθε σεις; Μήπως προσεύχεσθε μόνο σε ωρισμένες ώρες όπως, λόγου χάριν, στα γεύματα ή στις συναθροίσεις; Μήπως οι προσευχές σας προέρχονται μόνο από τη διάνοια και εκφράζονται με τα χείλη, ή μήπως συνεχώς ‘κάνετε δεήσεις’ και ένθερμα ικετεύετε από καρδιάς, μερικές φορές ίσως και «δια στεναγμών αλλαλήτων»; (Ρωμ. 8:26) Οποιαδήποτε κι αν είναι η ανάγκη, μπορείτε να κάνετε αυτό που έκανε ο Νεεμίας απαρατήρητος ενώπιον του βασιλέως: «Και προσηυχήθην εις τον Θεόν του ουρανού.» (Νεεμ. 2:4) Η προσευχή της πίστεώς του απαντήθηκε. Μην ξεχνάτε, επίσης, ότι, μολονότι μπορεί να βοηθηθήτε από τις προσευχές των άλλων, κανείς δεν μπορεί πραγματικά να σας αντικαταστήση στην προσευχή.