Σημεία και Τεράστια στον Καιρό του Τέλους
Αυτή είναι η βασική ομιλία της Διεθνούς Συνελεύσεως των Μαρτύρων του Ιεχωβά «Το Θείον Θέλημα», που εξεφωνήθη από τον πρόεδρο της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά της Πενσυλβανίας σ’ ένα ακροατήριο από 151.003 άτομα που είχαν υπερπληρώσει το Στάδιο Γιάγκη και το Πόλο Γκράουντς της Νέας Υόρκης το θερινό εκείνο απόγευμα της Δευτέρας, 28ης Ιουλίου 1958.
«Ιδού, εγώ και τα παιδία, τα οποία μοι έδωκεν ο Ιεχωβά, διά σημεία και τεράστια εις τον Ισραήλ παρά του Ιεχωβά των δυνάμεων, του κατοικούντος εν τω όρει Σιών.»—Ησ. 8:18, ΜΝΚ.
1, 2. (α) Γιατί η Διεθνής Συνέλευσις των Μαρτύρων του Ιεχωβά «Το Θείον Θέλημα» στο 1958 ήταν ένα «σημείον και τεράστιον»; (β) Τίνος σημείον ήταν η διεθνής διάσκεψις του Αγίου Φραγκίσκου στο 1945, αλλά γιατί συνήλθε στη Νέα Υόρκη η σύναξις του 1958;
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ όταν πάνω από 145.000 άτομα από όλα τα μέρη της υδρογείου συνέρχωνται καθημερινά επί οκτώ ημέρες και υπερπληρώνουν δύο γιγάντεια στάδια της Νέας Υόρκης, όχι μακριά από την πρωτεύουσα των Ηνωμένων Εθνών, φθάνοντας στον κολοφώνα ενός δημοσίου ακροατηρίου 253.922 ατόμων την τελευταία ημέρα; Τίνος αυτό αποτελεί σημείο σ’ αυτή την ημέρα της παγκοσμίου εντάσεως; Ότι αυτό είναι ένα «τεράστιον» είναι βέβαιο, διότι εδώ, ανάμεσα σ’ έναν κόσμο τεταμένο από διεθνείς δυσκολίες, αντιπρόσωποι από 123 έθνη, επικράτειες και νήσους, συνέρχονται μ’ έναν ειρηνικό σκοπό και αναμιγνύονται ως μέλη μιας ανθρωπίνης οικογενείας παρά τις διαφορές φυλής, χρώματος, γλώσσης, εθνικής υπηκοότητος και ιθαγενούς πολιτισμού.
2 Πριν από δεκατρία χρόνια, στην αντίθετη πλευρά της ηπείρου, στον Άγιο Φραγκίσκο της Καλιφορνίας, είχαν συναθροισθή σε συζήτησι και δράσι 10.000 άνδρες και γυναίκες που αντιπροσώπευαν πενήντα πολιτικά κράτη, από τα οποία δεκατρία ήσαν Ευρωπαϊκά, δεκαπέντε ήσαν Ασιατικά, του Ειρηνικού και Αφρικανικά και είκοσι δύο ήσαν Αμερικανικά. Η διάσκεψις εκείνη του Αγίου Φραγκίσκου ήταν «σημείον» ενός προβαλλομένου διεθνούς σχεδίου και ήταν ένα «τεράστιον» που προοιωνίζετο την ίδρυσι της οργανώσεως που είναι γνωστή ως τα Ηνωμένα Έθνη· διότι η διάσκεψις ετελείωσε το έργο της στις 26 Ιουνίου 1945, με την υπογραφή του Καταστατικού των Ηνωμένων Εθνών από αντιπροσώπους πενήντα εθνών. Αλλά στον Ιούλιο και Αύγουστο του 1958, αυτή η πολύ μεγαλειωδέστερη σύναξις αντιπροσώπων από πολύ περισσότερα έθνη χρησιμεύει ως σημείον και τεράστιον μεγαλυτέρας σπουδαιότητος για όλο το ανθρώπινο γένος. Η σύναξις αυτή συνέρχεται για να εξετάση και υπηρετήση, όχι το θέλημα του ανθρωπίνου γένους, αλλά το θέλημα του Υπερτάτου ολοκλήρου του σύμπαντος. Η σύναξις ονομάζεται Διεθνής Συνέλευσις των Μαρτύρων του Ιεχωβά «Το Θείον Θέλημα».
3. Σοβαρά, τίνος τα μάτια ήσαν επάνω στη συνέλευσι εκείνη, και γιατί;
3 Λόγω της δημοσιότητος που εδόθη σ’ αυτήν, τα βλέμματα όλης της γης είναι επάνω σ’ αυτή τη συνέλευσι, διότι άνθρωποι από όλα τα μέρη της γης βρίσκονται εδώ. Πολύ σοβαρώτερο ακόμη πρέπει να θεωρηθή το γεγονός ότι οι οφθαλμοί του Υψίστου Θεού των ουρανών είναι επάνω στη διεθνή αυτή συνέλευσι. Η συνέλευσις αυτή συγκαλείται όταν αληθεύη το εξής εδάφιο της Γραφής: «Οι οφθαλμοί του Ιεχωβά είναι εν παντί τόπω, παρατηρούντες κακούς και αγαθούς.» «Ο Ιεχωβά είναι εν τω ναώ τω αγίω αυτού· ο Ιεχωβά εν τω ουρανώ έχει τον θρόνον αυτού· οι οφθαλμοί αυτού βλέπουσι, τα βλέφαρα αυτού εξετάζουσι τους υιούς των ανθρώπων. Ο Ιεχωβά εξετάζει τον δίκαιον καθώς και τον ασεβή.» (Παροιμ. 15:3· Ψαλμ. 11:4, 5, ΜΝΚ) Γι’ αυτόν τα έθνη, περιλαμβανομένων και των Ηνωμένων Εθνών, είναι ως «ρανίς από κάδου».—Ησ. 40:15.
4. Γιατί δεν ήταν κάτι που έπρεπε να φοβούμεθα εκείνο που είχαν να πουν για τη συνέλευσι αυτή οποιοιδήποτε δημοσιογράφοι, κριτικοί ή ιστορικοί, και γιατί κανένα έθνος ή λαός δεν θα έκανε καλά ν’ αγνοήση αυτή τη συνέλευσι;
4 Το τι μπορεί ακόμη να πουν γι’ αυτή τη Διεθνή Συνέλευσι «Το Θείον Θέλημα» οι πολιτικοί σχολιασταί ή οι δημοσιογράφοι και εκδόται εφημερίδων ή οι θρησκευτικοί κριτικοί του «Χριστιανικού κόσμου» ή οι κοσμικοί ιστορικοί δεν μας ενδιαφέρει ωσάν να είναι κάτι που πρέπει να το φοβούμεθα. Η σύναξις αυτή πρέπει να σταθή καταδικασμένη ή επιδοκιμασμένη, όχι ενώπιον του ανθρωπίνου γένους γενικά, ούτε ενώπιον των πολλών εθνών που αντιπροσωπεύονται εδώ, ούτε ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών, των οποίων η πρωτεύουσα είναι εδώ πλησίον, αλλ’ ενώπιον του Ιεχωβά Θεού, του Υπερτάτου Κριτού. Γιατί; Διότι εμείς οι 151.003 συνήλθαμε εδώ, με το θείον θέλημα ως θέμα μας. Αν συγκεντρωθούμε στο να προαγάγωμε το θείον θέλημα σε όλη την πράσινη γη του Θεού, η συνέλευσις αυτή θα χρησιμεύση ως «σημείον και τεράστιον» απ’ αυτόν, κάτι που κανένα έθνος ή λαός επάνω στη γη δεν θα κάμη καλά ν’ αγνοήση.
5. Γιατί η ημέρα αυτή είναι η πιο αξιοσημείωτη ημέρα σημείων και τεραστίων σε όλη την ιστορία του ανθρώπου;
5 Αυτή είναι η πιο αξιοσημείωτη ημέρα σημείων και τεραστίων σε όλη την ιστορία του ανθρωπίνου γένους. Εννοούμε ορατά σημεία και τεράστια από τον αόρατο Θεό των ουρανών, για να τα παρατηρήσουν όλοι οι άνθρωποι. Τα σημεία του και τα τεράστιά του, εννοείται, προοιωνίζονται ότι βρισκόμαστε στο κατώφλι ενός ειρηνικού, ευτυχισμένου και ζωοπαρόχου νέου κόσμου. Αυτή είναι η πιο μεγαλειώδης είδησις, αν και σημαίνει ότι ζούμε στο τέλος αυτού του γεμάτου από στενοχωρία, βασανιζομένου από προβλήματα, παράφρονος, αστόργου παλαιού κόσμου. Θέλομε τον νέον. Επιθυμούμε πολύ να εγκαταλείψωμε τον παλαιόν.
6. Πώς οι σημερινοί άνθρωποι δεν είναι διαφορετικοί από ό,τι ήσαν οι άνθρωποι της Μέσης Ανατολής στη διάρκεια της παρουσίας του Ιησού στη γη πριν από δεκαεννέα αιώνες;
6 Οι άνθρωποι του «Χριστιανισμού» και του «Ιουδαϊσμού» έχουν δικές των ιδέες όσον αφορά τα σημεία και τα τεράστια που θα ώφειλε να προμηθεύση ο Θεός αν αυτοί πρόκειται να πιστέψουν. Σήμερα οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι διαφορετικοί από ό,τι ήσαν οι άνθρωποι της Μέσης Ανατολής πριν από δεκαεννέα αιώνες. Ένας άνθρωπος, που παρείχε αποδείξεις ότι ήταν ο μονογενής Υιός του Θεού, ήταν εκεί. Το όνομά του ήταν Ιησούς Χριστός, από την οικογενειακή γραμμή του Βασιλέως Δαβίδ της Ιερουσαλήμ. Τα δύο Ιουδαϊκά θρησκευτικά δόγματα, οι Φαρισαίοι και οι Σαδδουκαίοι, αμφέβαλλαν για το ποιος πραγματικά ήταν. Ήθελαν υπερφυσική απόδειξι διαφορετική από τα καταπληκτικά θαύματα που έκανε αυτός. Κάποτε έθρεψε τέσσερες χιλιάδες ανθρώπους, εκτός γυναικών και παιδιών, με επτά μόνον άρτους και λίγα μικρά ψάρια. Κατόπιν, η έκθεσις αυτόπτου μάρτυρος μάς λέγει ότι «προσελθόντες οι Φαρισαίοι και οι Σαδδουκαίοι, πειράζοντες αυτόν, εζήτησαν να δείξη εις αυτούς σημείον εκ του ουρανού». Τους είπε ποιο θα ήταν το ένα σημείο που θα τους εδίδετο. Σε μια άλλη περίπτωσι είπε στα πλήθη των ανθρώπων: «Η γενεά αύτη είναι πονηρά· σημείον ζητεί και σημείον δεν θέλει δοθή εις αυτήν, ειμή το σημείον Ιωνά του προφήτου. Διότι καθώς ο Ιωνάς έγεινε σημείον εις τους Νινευίτας, ούτω θέλει είσθαι και ο Υιός του ανθρώπου εις την γενεάν ταύτην. . . . Οι άνδρες της Νινευί θέλουσιν αναστηθή εν τη κρίσει μετά της γενεάς ταύτης, και θέλουσι κατακρίνει αυτήν· διότι μετενόησαν εις το κήρυγμα του Ιωνά· και ιδού, πλειότερον του Ιωνά είναι εδώ.» Αυτό το «πλειότερον του Ιωνά» ήταν ο Ιησούς Χριστός ο ίδιος.—Ματθ. 16:1· Λουκ. 11:29-32.
7. Πώς ο Ιησούς ήταν σημείο μεγαλύτερο από ό,τι ήταν ο Ιωνάς, και πώς ο Ιησούς αποτελούσε εκπλήρωσι ενός άλλου σημείου στις ημέρες του Βασιλέως Άχαζ;
7 Λόγω των πειρών του και του κηρύγματός του ο Ιωνάς έγινε «σημείον» στην πρωτεύουσα της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας. Στους Ιουδαίους της γενεάς του ο Ιησούς Χριστός έγινε ακόμη μεγαλύτερο «σημείον». Όχι μόνο αποτελούσε εκπλήρωσι του Ιωνά όταν ο Ιησούς ήταν στην κοιλία της γης, νεκρός στη διάρκεια τμημάτων τριών ημερών, και έπειτα ανεστήθη, αλλ’ αποτελούσε επίσης εκπλήρωσι ενός άλλου σημείου—ανθρώπου των αρχαίων χρόνων, του προφήτου Ησαΐα, ο οποίος έζησε μερικά χρόνια αργότερα από τον Ιωνά. Στη διάρκεια της βασιλείας του Άχαζ, βασιλέως της Ιερουσαλήμ, ο Ησαΐας επέστησε την προσοχή του λαού, στον εαυτό του ως σημείον από τον Ιεχωβά Θεό. Τότε ήταν σε κίνδυνο η ίδια η ύπαρξις του βασιλείου του Ιούδα, πάνω στο οποίο εβασίλευε ο Άχαζ. Στην κρίσιμη ώρα ο Ησαΐας ανήγγειλε ότι ήταν «σημείον» καταπληκτικής σημασίας. Το όνομα του Ησαΐα σημαίνει «Σωτηρία του Ιεχωβά». Αυτός είπε: «Ιδού εγώ και τα παιδία, τα οποία μοι έδωκεν ο Ιεχωβά, δια σημεία και τεράστια εις τον Ισραήλ παρά του Ιεχωβά των δυνάμεων, του κατοικούντος εν τω όρει Σιών.»—Ησ. 8:18, ΜΝΚ.
8. Πώς εχρησιμοποίησε ο Ιεχωβά τον Ησαΐα ως σημείον και τεράστιον επί τρία έτη εναντίον της Αιγύπτου, και για ποιο πράγμα προειδοποιήθησαν έτσι οι Ισραηλίται;
8 Στον καιρό του Ησαΐα η Αίγυπτος και η Μέση Ανατολή ευρίσκοντο στο προσκήνιο των γεγονότων όπως και σήμερα. Ο Ιεχωβά ήθελε να είναι ο Ησαΐας σημείον εναντίον της Αιγύπτου, στην οποίαν οι Ισραηλίται είχαν τάσι να προσφεύγουν για στρατιωτική βοήθεια. Από τον βορρά ο Ασσύριος βασιλεύς Σαργών έστειλε τον στρατηγό Ταρτάν εναντίον των Φιλισταίων, ο δε Ταρτάν εκυρίευσε την πόλι των Άζωτον. «Κατά τον αυτόν καιρόν ελάλησεν ο Ιεχωβά προς Ησαΐαν τον υιόν του Αμώς, λέγων, Ύπαγε και λύσον τον σάκκον από της οσφύος σου, και έκβαλε τα σανδάλιά σου από των ποδών σου. Και έκαμεν ούτω, περιπατών γυμνός και ανυπόδητος.» Επί τρία έτη ο Ησαΐας το έκανε αυτό. Κατόπιν ο Ιεχωβά Θεός εξήγησε αυτή την ασυνήθη διαγωγή από μέρους του Ησαΐα. Είπε ότι ο Ησαΐας ήταν σημείον και τεράστιον στους Ισραηλίτας με τα εξής λόγια: «Καθώς ο δούλος μου Ησαΐας περιεπάτει γυμνός και ανυπόδητος τρία έτη, δια σημείον και τεράστιον κατά της Αιγύπτου και κατά της Αιθιοπίας, ούτως ο βασιλεύς της Ασσυρίας θέλει απαγάγει τους Αιγυπτίους δεσμίους, και τους Αιθίοπας αιχμαλώτους, νέους και γέροντας, γυμνούς και ανυποδήτους, με γυμνά μάλιστα τα οπίσθια αυτών, προς καταισχύνην της Αιγύπτου. Και [οι Ισραηλίται] θέλουσι τρομάξει και εντραπή δια την Αιθιοπίαν, το θάρρος αυτών· και δια την Αίγυπτον, το καύχημα αυτών. Και οι κάτοικοι του τόπου τούτου θέλουσι λέγει εν εκείνη τη ημέρα, Ιδού, τοιούτον είναι το καταφύγιον ημών, εις το οποίον καταφεύγομεν προς βοήθειαν, δια να ελευθερωθώμεν από του βασιλέως της Ασσυρίας· και πώς ημείς θέλομεν σωθή;» (Ησ. 20:1-6) Εκείνοι από τον καθ’ ομολογίαν λαόν του Θεού που επρόσεξαν το σημείον και το τεράστιον που ο Ιεχωβά έδωσε με τον Ησαΐα για να τους προειδοποιήση για την ήττα της Αιγύπτου και της Αιθιοπίας, άλλαξαν γνώμη όσον αφορά το να καταφεύγουν στην Αίγυπτο αντί να καταφεύγουν στον Ιεχωβά για βοήθεια και σωτηρία.
Ο ΗΣΑΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΓΥΙΟΙ ΤΟΥ
9. Τίνος σημεία ήσαν ο Ησαΐας και τα τέκνα του στον αρχαίον Ισραήλ, και τίνος οιωνός ήταν το όνομα του πρώτου γυιού του στον Ισραήλ;
9 Τα τέκνα του Ησαΐα, καθώς και αυτός ο ίδιος, ήσαν σημεία και τεράστια στον αρχαίον Ισραήλ. Ποια ήσαν αυτά τα τέκνα του Ησαΐα; Για δύο μπορούμε να είμεθα βέβαιοι. Το πρώτο ωνομάζετο Σεάρ-ιασούβ. Το όνομα αυτό καθ’ εαυτό ήταν προφητικό. Εσήμαινε «Ένα απλό υπόλοιπο θα επιστρέψη». Ο γυιός αυτός ήταν ένα σημείον και το όνομά του ήταν ένα τεράστιον ή τεκμήριον ή οιωνός· όσο βέβαιο ήταν ότι ο γυιός αυτός εγεννήθη στον Ησαΐα και ωνομάσθη Σεάρ-ιασούβ, εξίσου βέβαιο ήταν ότι το γεγονός που το όνομά του προέλεγε, θα συμβή.
10. Με ποιους λόγους ο Ησαΐας επέστησε την προσοχή σ’ αυτό το γεγονός προφητικώς;
10 Ο Ησαΐας επέστησε την προσοχή του λαού σ’ αυτό το γεγονός προφητικώς. Είπε: «Και εν εκείνη τη ημέρα, το υπόλοιπον του Ισραήλ, και οι διασεσωσμένοι του οίκου Ιακώβ, δεν θέλουσι πλέον επιστηρίζεσθαι επί τον πατάξαντα αυτούς [Ασσύριον βασιλέα], αλλά θέλουσιν επιστηρίζεσθαι επί τον Ιεχωβά, τον Άγιον του Ισραήλ, κατά αλήθειαν. Το υπόλοιπον θέλει επιστρέψει, το υπόλοιπον του Ιακώβ, προς τον ισχυρόν Θεόν. Διότι αν και ο λαός σου, Ισραήλ, ήναι ως η άμμος της θαλάσσης, υπόλοιπον εξ αυτών θέλει επιστρέψει· η αποφασισθείσα κατανάλωσις θέλει συντελεσθή εν δικαιοσύνη. Διότι Ιεχωβά ο Θεός των δυνάμεων θέλει κάμει κατανάλωσιν, βεβαίως προσδιωρισμένην, εν μέσω πάσης της γης.»—Ησ. 10:20-23, ΜΝΚ.
11. Τι, επομένως, εσήμαινε το όνομα Σεάρ-ιασούβ, και έτσι ποια πείρα επήλθε στους Ισραηλίτας του βασιλείου του Ιούδα;
11 Συνεπώς, το όνομα του Σεάρ-ιασούβ εσήμαινε ότι το βασίλειο του Ιούδα θα ανετρέπετο· η πρωτεύουσά του Ιερουσαλήμ και ο ναός της θα κατεστρέφοντο· οι επιζώντες Ιουδαίοι θα εφέροντο στη Βαβυλώνα ως αιχμάλωτοι, και έπειτα από μια μακρά περίοδο χρόνου ένα απλό υπόλοιπο θα επέστρεφε στην πατρίδα των και θα ανοικοδομούσε την πρωτεύουσά των και τον ναό της στον Ιεχωβά. Τόσο σοβαρή επρόκειτο να γίνη η κατάστασις για την επιβίωσι του έθνους Ισραήλ, ώστε ο Ησαΐας επροφήτευσε: «Αν ο Ιεχωβά των δυνάμεων δεν ήθελεν αφήσει εις ημάς μικρόν υπόλοιπον, ως τα Σόδομα ηθέλομεν γείνει, με τα Γόμορρα ηθέλομεν εξομοιωθή.» (Ησ. 1:9, ΜΝΚ) Τα Σόδομα και τα Γόμορρα κατεκαύθησαν από βροχή θείου και πυρός από τους ουρανούς. Το βασίλειο του Ιούδα, επειδή έγινε ακάθαρτο σαν τα αρχαία Σόδομα και Γόμορρα, θα υφίστατο ομοίως καταστροφή, σχεδόν πλήρη, αν ο Ιεχωβά Θεός δεν διεφύλαττε ένα υπόλοιπο πιστών Ιουδαίων, αφήνοντάς το, στον δέοντα καιρό, να επιστρέψη στην πατρίδα του για να ανοικοδομήση την Ιερουσαλήμ και τον ναό του Ιεχωβά. Η πείρα αυτή πραγματικά επήλθε στους Ισραηλίτας του βασιλείου του Ιούδα εξίσου αληθινά όσο και το γεγονός ότι ο πρεσβύτερος γυιός του Ησαΐα εγεννήθη και ωνομάσθη Σεάρ-ιασούβ.
12. Ποιος ήταν ο γυιός του Ησαΐα που ωνομάσθη πριν από τη σύλληψί του, και πώς εξεπληρώθη η σημασία του ονόματός του, για να τον αποδείξη σημείον και τεράστιον;
12 Ένας άλλος γυιός του Ησαΐα ωνομάσθη και πριν ακόμη από τη σύλληψί του, και το όνομα επεβεβαιώθη από αξιοπίστους μάρτυρας. Ο Ησαΐας μάς λέγει: «Και είπεν ο Ιεχωβά προς εμέ, Λάβε εις σεαυτόν τόμον μέγαν, και γράψον εν αυτώ δια γραφίδος ανθρώπου περί του Μαχέρ-σαλάλ-χας-βαζ. Και παρέλαβον εις εμαυτόν πιστούς μάρτυρας, Ουρίαν τον ιερέα, και Ζαχαρίαν τον υιόν του Ιεβερεχίου. Και προσήλθον προς την προφήτισσαν, ήτις συνέλαβε, και εγέννησεν υιόν. Και είπεν ο Ιεχωβά προς εμέ, Κάλεσον το όνομα αυτού, Μαχέρ-σαλάλ-χας-βαζ· διότι πριν μάθη το παιδίον να προφέρη, Πάτερ μου, και μήτερ μου, τα πλούτη της Δαμασκού και τα λάφυρα της Σαμαρείας θέλουσι διαρπαχθή, έμπροσθεν του βασιλέως της Ασσυρίας.» (Ησ. 8:1-4, ΜΝΚ) Η ιστορία αναγράφει ότι η Σαμάρεια, η πρωτεύουσα του βορείου βασιλείου του Ισραήλ, έγινε λάφυρο του Βασιλέως Σαλμανάσαρ και κατεστράφη απ’ αυτόν το 740 π.Χ., οι δε επιζώντες Ισραηλίται φέρθηκαν σε εξορία στη γη της Ασσυρίας και στις πόλεις των Μήδων. (2 Βασ. 17:1-6) Η σημασία του ονόματος του γυιού του Ησαΐα Μαχέρ-σαλάλ-χας-βαζ εξεπληρώθη κατά γράμμα. Το παιδί αυτό είχε έτσι χρησιμεύσει ως ένα αληθινό σημείο και τεράστιον.
13, 14. (α) Ποιον άλλο γυιό είχε πιθανώς ο Ησαΐας, και υπό ποιες περιστάσεις προελέχθη το όνομά του; (β) Για ποιο πλημμύρισμα της γης του προειδοποιήθη ο προειπωμένος αυτός;
13 Υπήρχε πιθανώς και ένας άλλος γυιός του Ησαΐα, αυτός δε επρόκειτο να ονομασθή Εμμανουήλ. Εκείνο τον καιρό ο βασιλεύς του βορείου Ισραήλ και ο βασιλεύς της Συρίας είχαν ενωθή σε συνωμοσία εναντίον του βασιλείου του Ιούδα, για να εκθρονίσουν τον Βασιλέα Άχαζ, τον απόγονον του Βασιλέως Δαβίδ, και να θέσουν στον «θρόνον του Ιεχωβά» κάποιον γυιόν τού Ταβεήλ, πιθανώς Σύριον. Η πολιτική αυτή συνωμοσία τρόμαξε τον Βασιλέα Άχαζ. Μολονότι ο Βασιλεύς Άχαζ ήταν ασεβής, ο Ιεχωβά Θεός δεν επρόκειτο ν’ αφήση τη συνωμοσία να επιτύχη. Για να βεβαιώση τον Βασιλέα Άχαζ περί τούτου, είπε στον Ησαΐα: «Έξελθε τώρα εις συνάντησιν του Άχαζ, συ και Σεάρ-ιασούβ ο υιός σου, . . . Ούτω λέγει ο Κύριος Ιεχωβά· Τούτο δεν θέλει σταθή, ουδέ θέλει γείνει. Διότι η κεφαλή της Συρίας είναι η Δαμασκός, και η κεφαλή της Δαμασκού ο [Βασιλεύς] Ρεσίν· και εις εξήκοντα πέντε έτη ο Εφραΐμ [το κύριο μέλος του βασιλείου του Ισραήλ] θέλει συντριφθή, ώστε να μη ήναι λαός. . . . Εάν δεν πιστεύητε, δεν θέλετε βεβαίως στερεωθή.»
14 Τότε ο Ιεχωβά είπε στον βασιλέα του Ιούδα Άχαζ: «Ζήτησον σημείον παρά Ιεχωβά του Θεού σου· ζήτησον αυτό ή εις το βάθος, ή εις το ύψος άνω.» Ο άπιστος Άχαζ αρνήθηκε να ‘πειράση τον Ιεχωβά’. Τότε ο Ησαΐας είπε: «Δια τούτο ο Ιεχωβά αυτός θέλει σας δώσει σημείον· Ιδού, η παρθένος θέλει συλλάβει και γεννήσει υιόν, και θέλει καλεσθή το όνομα αυτού Εμμανουήλ.» (Ησ. 7:1-14, ΜΝΚ) Αργότερα, περιγράφοντας πώς τα Ασσυριακά στρατεύματα θα κατέκλυζαν τη Συρία και τον Ισραήλ και ακόμη θα επλημμύριζαν μέσα στη γη Ιούδα και θα απειλούσαν την Ιερουσαλήμ, ο Ιεχωβά λέγει στον Ησαΐα: «Ιδού, ο Ιεχωβά αναβιβάζει επ’ αυτούς τα ύδατα του ποταμού, τα δυνατά και τα πολλά, τον βασιλέα της Ασσυρίας, και πάσαν την δόξαν αυτού· και θέλει υπερβή πάντα τα αυλάκια αυτού, και πλημμυρήσει πάσας τας όχθας αυτού· και θέλει περάσει δια του Ιούδα, θέλει πλημμυρήσει και υπεραναβή, θέλει φθάσει μέχρι λαιμού και το εξάπλωμα των [στρατιωτικών] πτερύγων αυτού θέλει γεμίσει το πλάτος της γης σου, Εμμανουήλ.» (Ησ. 8:5-8, ΜΝΚ) Πώς εξεπληρώθη το όνομα Εμμανουήλ;
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
15, 16. (α) Πότε και πώς εξεπληρώθη το όνομα Εμμανουήλ; (β) Πώς αυτός απέδειξε σ’ εμάς τη σημασία του προειπωμένου ονόματός του;
15 Για μια ιστορική απάντησι πρέπει να κινηθούμε προς τα εμπρός πάνω από επτακόσια χρόνια, στη γέννησι εκείνου, του οποίου ο Ησαΐας ήταν προφητικός τύπος. Ο Ιωσήφ ο ξυλουργός από την πόλι της Γαλιλαίας Ναζαρέτ, εδίσταζε να λάβη την μνηστή του Μαρία ως σύζυγο, διότι με κάποιον ανεξήγητο τρόπο βρέθηκε «εν γαστρί έχουσα». Σ’ ένα όνειρο ενεφανίσθη ο άγγελος του Ιεχωβά στον Ιωσήφ που ευρίσκετο σε αμηχανία και είπε: «Ιωσήφ υιέ του Δαβίδ, μη φοβηθής να παραλάβης Μαριάμ την γυναίκα σου· διότι το εν αυτή γεννηθέν είναι εκ πνεύματος αγίου· θέλει δε γεννήσει υιόν, και θέλεις καλέσει το όνομα αυτού Ιησούν· διότι αυτός θέλει σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών. Τούτο δε όλον έγεινε δια να πληρωθή το ρηθέν υπό του Ιεχωβά δια του προφήτου, λέγοντος, “Ιδού, η παρθένος θέλει συλλάβει, και θέλει γεννήσει υιόν, και θέλουσι καλέσει το όνομα αυτού ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ,” το οποίον μεθερμηνευόμεον είναι, Μεθ’ ημών ο Θεός.» Όταν αφυπνίσθη, ο Ιωσήφ προέβη στο να κάμη όπως του ελέχθη.
16 Στον δέοντα καιρό η Μαρία εγέννησε υιόν και το όνομά του εκλήθη Ιησούς. Σε ηλικία τριάντα ετών ο Ιησούς άρχισε να κηρύττη τη βασιλεία του Θεού. Για την πιστότητά του στη βασιλεία του Θεού εθανατώθη. Την τρίτη ημέρα ο Παντοδύναμος Θεός τον ήγειρε εκ νεκρών. Μετά σαράντα ημέρες ο Υιός του Θεού ανελήφθη στους ουρανούς και εκάθησε στα δεξιά του Θεού. Από εκεί, με τη χρήσι της ανθρωπίνης του θυσίας και με τη χρήσι της μεγάλης του εξουσίας στον ουρανό και στη γη, προέβη στο να σώση τον λαό του, τους ακολούθους του πάνω στη γη, από τις αμαρτίες των, για να μπορέσουν ν’ αποκτήσουν αιώνια ζωή στον νέο κόσμο του Θεού. Έτσι απέδειξε, ακόμη και έως τώρα, ότι «μεθ’ ημών ο Θεός», και έτσι το όνομα Εμμανουήλ, κατάλληλα ανήκει σ’ αυτόν.—Ματθ. 1:18-25, ΜΝΚ.
17. Ποιους δίνει ο Ιεχωβά στον Εμμανουήλ, και με ποια στενή σχέσι;
17 Λόγω της πίστεώς των σ’ αυτόν τον Εμμανουήλ, ακόμη και ως το σημείο του ν’ αφιερωθούν στον Ιεχωβά Θεό και ν’ ακολουθήσουν τα ίχνη του πιστού του Υιού Εμμανουήλ, ο Ιεχωβά απεκύησε 144.000 τέτοιους πιστούς ακολούθους και τους κατέστησε υιούς του Θεού, τέκνα Του. Καθιστά αυτούς τους αποκυημένους από το πνεύμα υιούς συγκληρονόμους του Εμμανουήλ, Ιησού Χριστού, στην υποσχεμένη βασιλεία των ουρανών. Μ’ αυτό τον τρόπο γίνονται οι πνευματικοί αδελφοί του Εμμανουήλ, του βασιλικού γιού του Θεού. Επειδή ο Ιησούς έγινε το μέσον της αιωνίου σωτηρίας των, ο Ιεχωβά Θεός δίνει αυτά τα τέκνα Του στον Ιησούν ως τάξιν νύμφης και ως «μικρόν ποίμνιον» προβάτων, στα οποία ο ουράνιος Πατήρ των ηυδόκησε να δώση την ουράνια βασιλεία. (Λουκ. 12:32· Ρωμ. 8:14-17) Σήμερα, έπειτα από τους δεκαεννέα αυτούς αιώνες, απλώς ένα υπόλοιπο απ’ αυτούς παραμένει στη γη.
18, 19. Τι σχέσι έχουν τα ονόματα Ησαΐας και Ιησούς, και πώς οι ακόλουθοι του Ιησού εξυπηρετούν ωρισμένη λειτουργία με τον Ιησούν, όπως αποδεικνύεται από το Εβραίους 2:10-13;
18 Εδώ ας θυμηθούμε ότι ο Ιησούς ήταν σημείον, όπως και ο Ησαΐας ήταν σημείον. (Λουκ. 11:30) Τα ονόματα Ιησούς και Ησαΐας σημαίνουν το ίδιο, εξαιρέσει του ότι στο όνομα του Ιησού, το όνομα του Θεού Ιεχωβά τίθεται στην αρχή, ενώ στο όνομα του Ησαΐα τίθεται στο τέλος, και επομένως Ιησούς σημαίνει «Ο Ιεχωβά είναι σωτηρία», Ησαΐας δε σημαίνει «Έσωσε ο Ιεχωβά». Όπως ο Σωτήρ και Αρχηγός των, οι 144.000 ακόλουθοι του Ιησού αποτελούν σημεία. Το υπόλοιπο αυτών αποτελούν σημεία στη γενεά που ζη σ’ αυτόν τον «έσχατον καιρόν» του στενοχωρημένου αυτού κόσμου. Επάνω σε ποια βάσι μπορούμε να το πούμε αυτό; Επάνω στη βάσι των λόγων του προφήτου που αναγράφονται στο Ησαΐας 8:18. Υπό έμπνευσιν ο Χριστιανός συγγραφεύς της προς Εβραίους επιστολής παρέθεσε τα λόγια εκείνα και τα εφήρμοσε στον Ιησούν και στους 144.000 μαθητάς του, λέγοντας:
19 «Έπρεπεν εις αυτόν [τον Θεόν], δια τον οποίον είναι τα πάντα, και δια του οποίου έγειναν τα πάντα, φέρων εις την [ουρανίαν] δόξαν πολλούς υιούς, να κάμη τέλειον τον αρχηγόν της σωτηρίας αυτών δια των παθημάτων. Επειδή και ο αγιάζων [Ιησούς] και οι αγιαζόμενοι εξ ενός [Πατρός] είναι πάντες· δι’ ην αιτίαν δεν επαισχύνεται να ονομάζη αυτούς αδελφούς, λέγων, “Θέλω απαγγείλει το όνομά σου προς τους αδελφούς μου . . .” Και πάλιν, “Ιδού εγώ και τα παιδία τα οποία μοι έδωκεν ο Ιεχωβά”.»—Εβρ. 2:10-13, ΜΝΚ.
20. Μολονότι ορίζονται «παιδία», τι είναι αυτοί που δίδονται πραγματικά στον Ιησούν, και σε ποιο έργο είναι συνταυτισμένοι μαζί του;
20 Αυτά τα «παιδία» δεν είναι το μεγάλο πλήθος των «άλλων προβάτων», των οποίων ο Ιησούς Χριστός ο Βασιλεύς θα γίνη «Πατήρ του μέλλοντος αιώνος» στην «οικουμένην την μέλλουσαν». (Ησ. 9:6· Εβρ. 2:5) Τα «παιδία» του Θεού είναι εκείνοι οι αποκυημένοι από το πνεύμα του για να γίνουν πνευματικά του τέκνα. Αυτά ο Ιεχωβά τα έδωσε στον Ιησούν. Στην προσευχή του προς τον Ιεχωβά Θεό ο Ιησούς είπε: «Εφανέρωσα το όνομά σου εις τους ανθρώπους τους οποίους μοι έδωκας εκ του κόσμου. Ιδικοί σου ήσαν, και εις εμέ έδωκας αυτούς, και τον λόγον σου εφύλαξαν. Εγώ περί αυτών παρακαλώ· δεν παρακαλώ περί του κόσμου, αλλά περί εκείνων τους οποίους μοι έδωκας, διότι ιδικοί σου είναι. Και τα εμά πάντα σα είναι, και τα σα εμά· και εδοξάσθην εν αυτοίς.» (Ιωάν. 17:6, 9, 10) Ο ουράνιος Πατήρ δίδει στον Ιησούν 144.000 από αυτά τα «παιδία» του Θεού για να είναι αδελφοί του στην πνευματική οικογένεια του Θεού και να είναι σύντροφοί του στο Θείον έργον. Ποιο έργον; Του να είναι σημεία και τεράστια επάνω στη γη. Ο Ιησούς είπε ότι ήταν σημείον. Λέγει επίσης στους από το πνεύμα αποκυημένους, στους κεχρισμένους αδελφούς του ότι πρέπει να είναι και αυτοί σημεία και τεράστια. Ως την ημέρα αυτή υπήρξαν.
21, 22. (α) Πώς ανεπτύχθησαν οι συνθήκες για τους απομένοντας πνευματικούς αδελφούς του ώστε να γίνουν ένας σύγχρονος Σεάρ-ιασούβ; (β) Πώς απέκτησε ο Μεγαλύτερος Ησαΐας την σύγχρονη τάξι του Σεάρ-ιασούβ;
21 Πρέπει, επομένως, να είναι όμοιοι με τον Σεάρ-ιασούβ και όμοιοι με τον Μαχέρ-σαλάλ-χας-βαζ. Ο Ιησούς Χριστός ο ίδιος είναι ο μέγας Εμμανουήλ. Οι πνευματικοί του αδελφοί που απομένουν στη γη σήμερα είναι ένας σύγχρονος Σεάρ-ιασούβ. Η σημασία του Εβραϊκού αυτού ονόματος εφαρμόζεται σ’ αυτούς. Στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ήλθαν σε κατάστασι αιχμαλωσίας, κάτω από δουλεία στα μαχόμενα έθνη του «Χριστιανικού κόσμου», από πνευματικές και φυσικές απόψεις. Ακόμη και ο πρόεδρος και ο γραμματεύς-ταμίας της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά συνελήφθησαν και εφυλακίσθησαν, και αυτό ήταν αποτέλεσμα των παθών της παγκοσμίου εκείνης συρράξεως. Αυτά τα παιδία του Θεού περίμεναν ότι ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος θα εχειροτέρευε και θα εξειλίσσετο σε παγκόσμια επανάστασι, η δε παγκόσμια επανάστασις θα καταντούσε σε παγκόσμια αναρχία που θα εσήμαινε Αρμαγεδδώνα για όλα τα έθνη του κόσμου τούτου. Αλλ’ αν αυτό είχε αποδειχθή αληθινό, και αν ο Παντοδύναμος Θεός είχε εξαπολύσει τότε την προειπωμένη μάχη του Αρμαγεδδώνος, οι πνευματικοί αυτοί αδελφοί του Μεγαλυτέρου Ησαΐα, κάτω από την πνευματική τους δουλεία στα κοσμικά έθνη, θα μπορούσαν να έχουν καταστραφή μαζί με τα έθνη. Θα μπορούσαν να ομοιωθούν με τα Σόδομα και με τα Γόμορρα. Αλλ’ ο Θεός πριν από πολύν καιρό έδωσε στον Ησαΐα ένα γυιό που ωνομάζετο Σεάρ-ιασούβ, το οποίον όνομα σημαίνει «Ένα απλό υπόλοιπο θα επιστρέψη». Για να εκπληρώση το όνομα αυτό, ο Ιεχωβά έπρεπε να δώση στον Ιησού Χριστό, τον Μεγαλύτερο Ησαΐα, ένα υπόλοιπο «παιδίων», αδελφών του, που είχαν επιστρέψει στην οργάνωσι του Ιεχωβά.
22 Ο Ιεχωβά Θεός το έπραξε αυτό. Στο 1918 εσταμάτησε τη μεγάλη θλίψι που είχε αρχίσει να επέρχεται στην εχθρική οργάνωσι του Σατανά ή Διαβόλου. Μαζί μ’ αυτήν έληξε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος στις 11 Νοεμβρίου του έτους εκείνου. Ο καιρός του για τον Αρμαγεδδώνα, «τον πόλεμον της ημέρας εκείνης της μεγάλης του Θεού του Παντοκράτορος», ήταν ακόμη μέλλων. Μ’ αυτό τον τρόπο εκολόβωσε τις ημέρες της θλίψεως αυτής που επέρχεται στην οργάνωσι του Σατανά αόρατη και ορατή. Κατόπιν, την άνοιξι του 1919, ελευθέρωσε τα «παιδία» του, το υπόλοιπο εκείνων που ο Ιησούς Χριστός ομολογεί ως αδελφούς του, από την αιχμαλωσία των στη σύγχρονη Βαβυλώνα. Μέσω του πρεσβυτέρου των αδελφού, Ιησού Χριστού, ο Θεός τούς έκαμε να επιστρέψουν στη θεοκρατική του οργάνωσι και στο έργο της. Έτσι ένα απλό υπόλοιπο αληθινά αφιερωμένων, κεχρισμένων «παιδίων» του Θεού επέστρεψε, και ο Θεός τα έδωσε στον Μεγαλύτερο Ησαΐα, Ιησού Χριστό. Ο Ιησούς προείπε ότι αυτό θα συνέβαινε στον «καιρόν του τέλους» του κόσμου τούτου. (Ματθ. 24:21, 22, 30, 31) Συνέβη, και ο Μεγαλύτερος Ησαΐας απέκτησε την τάξι του Σεάρ-ιασούβ. Επί μερικά έτη στη διάρκεια της μεταπολεμικής περιόδου το ‘επιστρέψαν’ υπόλοιπο ηύξανε· αλλά τελευταίως ο αριθμός των γίνεται μικρότερος επειδή πολλοί απ’ αυτούς τελειώνουν την επίγεια πορεία τους στα ίχνη του Ιησού.
23. Πόσους αριθμεί αυτό το πνευματικό υπόλοιπο τώρα, και όμως γιατί δεν πρέπει να περιφρονήται ή να θεωρήται ασήμαντο;
23 Σήμερα το υπόλοιπο αριθμεί λιγώτερους από δεκαέξη χιλιάδες, σύμφωνα με τις εκθέσεις του έτους 1958. Εν τούτοις, κανένα έθνος του κόσμου ας μην τους καταφρονή και ας μην τους θεωρή ως ασημάντους. Οι προβατοειδείς άνθρωποι ας μην προσβλέπουν σ’ αυτούς ωσάν να μην έχουν ειδική σημασία μέσα στους σκοπούς του Ιεχωβά Θεού. Το πνευματικό αυτό υπόλοιπο στέκει σαν ένα σημείο σε όλο τον κόσμο. Σαν το γυιό του Ησαΐα Σεάρ-ιασούβ των αρχαίων χρόνων, η πνευματική αυτή μειονότης αποτελεί ορατή απόδειξι από τον Ύψιστο Θεό ότι το υπόλοιπο έχει επιστρέψει. Αυτοί αποτελούν πραγματική, απτή απόδειξι ότι ο Ιεχωβά Θεός είναι πιστός στον λόγο του και έχει εκπληρώσει την προφητεία που απηγγέλθη πριν από πολύν καιρό με την επικύρωσι του αγίου ονόματός του. Όλοι οι άνθρωποι πρέπει να παρατηρούν προσεκτικά αυτό το πνευματικό υπόλοιπο ως σημείο από τον Ύψιστο Θεό.
24. Γιατί πρέπει να χρησιμεύσουν ως κάποια απόδειξις, και έτσι σε ποια αποστολή απέστειλε ο Θεός αυτό το υπόλοιπο, και πού;
24 Αφού ελευθερώθηκαν ως σημείον, πρέπει να χρησιμεύσουν ως μαρτυρία, ως εκείνοι που δείχνουν κάτι σε όλα τα έθνη σ’ αυτόν τον καιρό του τέλους του κόσμου. Πρέπει να σταθούν ως ζωντανή απόδειξις ότι ο Ιεχωβά μπορεί με τον άγιο βραχίονα της δυνάμεώς του να απελευθερώση και να σώση τον λαό του από την εξουσία του εχθρού. Είναι αληθινό σήμερα: «Ο Ιεχωβά εγύμνωσε τον άγιον βραχίονα αυτού ενώπιον πάντων των εθνών· και πάντα τα πέρατα της γης θέλουσιν ιδεί την σωτηρίαν του Θεού ημών.» (Ησ. 52:10, ΜΝΚ) Προς τον σκοπόν αυτόν έχει αποστείλει εκείνους που αποτελούν το υπόλοιπο για να τους καταστήση γνωστούς ως τα πέρατα της γης. Αυτό διεκήρυξε ότι θα έκανε, για να εκτελέση μια μεγάλη παγγήινη σύναξι προβατοειδών ανθρώπων από τις τέσσερες γωνίες της γης. Είπε: «Έρχομαι δια να συνάξω πάντα τα έθνη και τας γλώσσας· και θέλουσιν ελθεί, και ιδεί την δόξαν μου. Και θέλω στήσει σημείον μεταξύ αυτών· και τους σεσωσμένους εξ αυτών θέλω εξαποστείλει εις τα έθνη, . . . εις τας νήσους τας μακράν, οίτινες δεν ήκουσαν την φήμην μου, ουδέ είδον την δόξαν μου· και θέλουσι κηρύξει την δόξαν μου μεταξύ των εθνών. Και θέλουσι φέρει πάντας τους αδελφούς σας εκ πάντων των εθνών προσφοράν εις τον Ιεχωβά, . . . προς το αγιόν μου όρος, την Ιερουσαλήμ, λέγει ο Ιεχωβά, . . . Διότι ως οι νέοι ουρανοί και η νέα γη, τα οποία εγώ θέλω κάμει, θέλουσι διαμένει ενώπιόν μου, λέγει ο Ιεχωβά, ούτω θέλει διαμένει το σπέρμα σας και το όνομά σας.»—Ησ. 66:18-22, ΜΝΚ.
25-27. (α) Ποιους συνήθροισε έτσι ο Ιεχωβά στον μεγαλύτερον Ησαΐα; (β) Τι τους διέταξε ο Ιεχωβά να κάμουν, και έτσι ποιοι συνεταυτίσθησαν με τα σημεία και τεράστια του Ιεχωβά σήμερα;
25 Ο Ιεχωβά, θέτοντας έτσι το ελευθερωμένο του υπόλοιπο μεταξύ των εθνών ως σημείον, έχει τώρα συναθροίσει στον Ιησού Χριστό, τον Μεγαλύτερο Ησαΐα, εκείνους που απομένουν από την τάξι του υπολοίπου, για να πληρώσουν τον προκαθωρισμένο αριθμό των 144.000 συγκληρονόμων του Υιού του. Σε αρμονία με τη λειτουργία των ως σημείων και τεραστίων, ο Ιεχωβά έχει διατάξει το υπόλοιπό του μέσω του Μεγαλυτέρου του Ησαΐα: «Περάσατε, περάσατε δια των πυλών· ετοιμάσατε την οδόν του λαού· επισκευάσατε, επισκευάσατε την οδόν· εκρίψατε τους λίθους· υψώσατε σημείον προς τους λαούς.» (Ησ. 62:10, ΜΝΚ) Το σημείον που υψώνουν είναι το άγγελμα της βασιλείας του Θεού. Ήδη μεταξύ 170 εθνών έχει υψωθή αυτό το σημείο της Βασιλείας. Εκατοντάδες χιλιάδων προβατοειδή άτομα, «άλλα πρόβατα» του Καλού Ποιμένος του Ιεχωβά, του Ιησού Χριστού, έχουν ιδεί αυτό το υψωμένο «σημείο». Με χαρά το εχαιρέτισαν. Έχουν συναχθή κάτω απ’ αυτό, δίνοντας την αμέριστη υποστήριξί των στη βασιλεία του Θεού δια του Χριστού και θέτοντας τον εαυτό τους κάτω από την προστασία της και κάτω από τις διαταγές της. Ανέλαβαν τη μόνη θρησκεία ή τη μόνη λατρεία που η ουράνια αυτή βασιλεία αναγνωρίζει και επιτρέπει, την υψηλή λατρεία του Ιεχωβά Θεού στον πνευματικό του ναό. Η σύναξίς των είναι ένα παγκόσμιο σημείο των «εσχάτων ημερών» του κόσμου τούτου, διότι ο Ησαΐας προείπε ότι αυτή θα συνέβαινε στον «καιρόν του τέλους» του, λέγοντας:
26 «Εν ταις εσχάταις ημέραις, το όρος του οίκου του Ιεχωβά θέλει στηριχθή επί της κορυφής των ορέων, και υψωθή υπεράνω των βουνών· και πάντα τα έθνη θέλουσι συρρέει εις αυτό, και πολλοί λαοί θέλουσιν υπάγει, και ειπεί, Έλθετε, και ας αναβώμεν εις το όρος του Ιεχωβά, εις τον οίκον του Θεού του Ιακώβ· και θέλει διδάξει ημάς τας οδούς αυτού, και θέλομεν περιπατήσει εν ταις τρίβοις αυτού. Διότι εκ Σιών θέλει εξέλθει νόμος, και λόγος Ιεχωβά εξ Ιερουσαλήμ. Και θέλει κρίνει αναμέσον των εθνών, και θέλει ελέγξει πολλούς λαούς· και θέλουσι σφυρηλατήσει τας μαχαίρας αυτών δια υνία, και τας λόγχας αυτών δια δρέπανα· δεν θέλει σηκώσει μάχαιραν έθνος έθνους, ουδέ θέλουσι μάθει πλέον τον πόλεμον. Οίκος Ιακώβ, έλθετε, και ας περιπατήσωμεν εν τω φωτί του Ιεχωβά.»—Ησ. 2:2-5, ΜΝΚ.
27 Συνταυτίζονται, λοιπόν, με τα σημεία και τεράστια του Ιεχωβά.