Άγαρ από τη Σαραΐ. Το πηγάδι Βηρ-λαχαΐ-ροΐ, στο οποίο σταμάτησε η Άγαρ, βρισκόταν στην έρημο μεταξύ της Βερέδ και της Κάδης, στο δρόμο προς τη Σιουρ. (Γε 16:7, 14) Η έρημος της Σιουρ είναι μια περιοχή ΝΔ της Φιλιστίας, στο δρόμο προς την Αίγυπτο, πράγμα που ίσως υποδεικνύει ότι η Άγαρ επέστρεφε στην πατρίδα της.—Εξ 15:22.

ΒΕΡΕΧΙΑΣ

(Βερεχίας) [Ευλογημένος από τον Ιεχωβά].

1. Γιος του Σιμεά, στη γενεαλογική γραμμή του Λευί μέσω του Γηρσώμ. Ο γιος του Βερεχία, ο Ασάφ, ήταν ένας από τους κυριότερους επικεφαλής των υμνωδών που διόρισε ο Βασιλιάς Δαβίδ, και μέσω αυτού προήλθαν πολλές διαδοχικές γενιές υμνωδών του ναού. Αυτός ο Βερεχίας ίσως να είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Αρ. 2.—1Χρ 6:39· 15:17· 25:1-9· Εσδ 2:41· Νε 7:44.

2. Ένας από τους τέσσερις Λευίτες πυλωρούς για την Κιβωτό όταν ο Δαβίδ ήταν βασιλιάς. Ίσως να είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Αρ. 1.—1Χρ 15:23, 24.

3. Γιος του Μεσιλλεμώθ. (2Χρ 28:12) Την εποχή κατά την οποία ο Άχαζ ήταν βασιλιάς του Ιούδα, αυτό το νότιο βασίλειο υπέστη συντριπτική ήττα από το βόρειο βασίλειο, αλλά καθώς 200.000 άνθρωποι μεταφέρονταν αιχμάλωτοι στη Σαμάρεια, ο Βερεχίας και άλλοι τρεις επικεφαλής του Εφραΐμ ενήργησαν γρήγορα καθ’ υπόδειξη του Ωδήδ, προφήτη του Ιεχωβά. Όχι μόνο απέτρεψαν τους νικητές από το να υποδουλώσουν τους αδελφούς τους, αλλά και έντυσαν μάλιστα τους αιχμαλώτους, τους έδωσαν να φάνε και τους βοήθησαν να επιστρέψουν.—2Χρ 28:6-15.

4. Απόγονος του Δαβίδ μέσω του Σολομώντα.—1Χρ 3:1, 10, 20.

5. Λευίτης που έζησε μετά τη βαβυλωνιακή εξορία, γιος του Ασά.—1Χρ 9:16.

6. Γιος του Μεσηζαβήλ. Ο γιος του Βερεχία, ο Μεσουλλάμ, εργάστηκε στην ανοικοδόμηση των τειχών της Ιερουσαλήμ την εποχή του Νεεμία, και η εγγονή του παντρεύτηκε το γιο τού Τωβία.—Νε 3:4, 30· 6:17, 18.

7. Γιος του προφήτη Ιδδώ και πατέρας του προφήτη Ζαχαρία.—Ζαχ 1:1, 7.

ΒΕΡΖΑΪΘ

(Βερζαΐθ).

Όνομα στη γενεαλογία του Ασήρ, συγκεκριμένα στην οικογένεια του Μαλχιήλ. (1Χρ 7:30, 31) Επειδή το όνομα Βερζαΐθ είναι το μόνο από τα ονόματα των εδαφίων 1 Χρονικών 7:30, 31 που δεν εμφανίζεται στο παράλληλο γενεαλογικό αρχείο του εδαφίου Γένεση 46:17, μερικοί πιστεύουν ότι προσδιορίζει είτε κάποια τοποθεσία γύρω από την οποία εγκαταστάθηκαν οι απόγονοι του Μαλχιήλ είτε μια περιοχή της οποίας οικιστής ήταν ο Μαλχιήλ, με την ίδια έννοια με την οποία και ο Σωβάλ αναφέρεται ως «ο πατέρας της Κιριάθ-ιαρίμ» και ο Σαλμά ως «ο πατέρας της Βηθλεέμ». (1Χρ 2:51, 52) Εικάζοντας ότι το όνομα Βερζαΐθ ήταν τοπωνύμιο, μερικοί το ταυτίζουν με το Μπιρζέιτ—περίπου 21 χλμ. ΒΒΔ της Ιερουσαλήμ—αλλά παρά την ομοιότητα των ονομάτων, η θέση του Μπιρζέιτ κοντά στο νότιο σύνορο του Εφραΐμ (και όχι μέσα στην περιοχή του Ασήρ) δεν υποστηρίζει μια τέτοια ταύτιση.

ΒΕΡΙ

(Βερί).

Γιος του Ζωφά και κεφαλή οικογένειας στη φυλή του Ασήρ.—1Χρ 7:36, 40.

ΒΕΡΙΑ

(Βεριά) [Με Συμφορά].

1. Ο τέταρτος στη σειρά κατονομαζόμενος γιος του Ασήρ ο οποίος, ίσως μαζί με τους δύο δικούς του γιους, τον Χέβερ και τον Μαλχιήλ, ήρθε στην Αίγυπτο με το σπιτικό του Ιακώβ. (Γε 46:8, 17) Ο ίδιος και οι δύο γιοι του αναφέρονται ως κεφαλές πατρογονικών οίκων. Οι απόγονοί του ήταν οι Βεριίτες.—Αρ 26:44, 45· 1Χρ 7:30, 31.

2. Γιος του Εφραΐμ, ο οποίος γεννήθηκε αφού σκότωσαν οι άντρες της Γαθ τους μεγαλύτερους αδελφούς του. Ο Εφραΐμ «κάλεσε το όνομά του Βεριά, επειδή με συμφορά [εβρ., βερα‛άχ] βρισκόταν αυτή [η μητέρα του Βεριά] στο σπίτι του».—1Χρ 7:20-23.

3. Ένας από τους πέντε γιους του Ελφαάλ και από τα άτομα που, ως κεφαλές οικογενειών των Βενιαμιτών, εκδίωξαν τους κατοίκους της Γαθ.—1Χρ 8:12, 13.

4. Ο τελευταίος κατονομαζόμενος γιος του Σιμεΐ, ενός Λευίτη απογόνου του Γηρσών. Ο Βεριά και ο αδελφός του ο Ιεούς «δεν είχαν πολλούς γιους· γι’ αυτό έγιναν πατρικός οίκος για μία τάξη υπηρεσίας».—1Χρ 23:6-11.

ΒΕΡΙΙΤΕΣ

(Βεριίτες) [Του (Από τον) Βεριά].

Οικογένεια Ασηριτών καταγόμενη από τον Βεριά.—Αρ 26:44.

ΒΕΡΝΙΚΗ

(Βερνίκη) [παράγωγο του νικῶ].

Κόρη του Ηρώδη Αγρίππα Α΄ από τη σύζυγό του Κύπρο. Γεννήθηκε γύρω στο 28 Κ.Χ. και ήταν αδελφή της Μαριάμνης Γ΄, της Δρουσίλλας και του Ηρώδη Αγρίππα Β΄. (Βλέπε ΗΡΩΔΗΣ Αρ. 4.) Η Βερνίκη και ο αδελφός της ο Αγρίππας επισκέφτηκαν τον Κυβερνήτη Φήστο στην Καισάρεια το 58 Κ.Χ., όπου οι δυο τους, κατόπιν πρόσκλησης του Φήστου, «ήρθαν με πολύ φανταχτερή πομπή και μπήκαν στην αίθουσα ακροάσεων μαζί με στρατιωτικούς διοικητές καθώς και επιφανείς άντρες της πόλης». Στη συνέχεια φέρθηκε εκεί ο κρατούμενος Παύλος, στον οποίο και δόθηκε άδεια να παρουσιάσει τη δυναμική και γλαφυρή υπεράσπισή του ενώπιον όλων αυτών των επισήμων.—Πρ 25:13, 23· 26:1-30.

Σε πολύ νεαρή ηλικία η Βερνίκη παντρεύτηκε τον Μάρκο, γιο του Αλέξανδρου Λυσίμαχου. Μετά το θάνατό του, παντρεύτηκε το θείο της τον Ηρώδη, βασιλιά της Χαλκίδας, από τον οποίο απέκτησε δύο αγόρια προτού αυτός πεθάνει το 48 Κ.Χ. Έκτοτε ζούσε με τον αδελφό της μέχρις ότου κυκλοφόρησαν φήμες ότι είχαν αιμομεικτική σχέση. Στη συνέχεια παντρεύτηκε τον Πολέμωνα, βασιλιά της Κιλικίας, αφού πρώτα αυτός δέχτηκε να μεταστραφεί στον Ιουδαϊσμό. Τον εγκατέλειψε, όμως, γρήγορα και επέστρεψε ξανά στον αδελφό της. Στη διάρκεια αυτής ακριβώς της περιόδου η ίδια και ο Αγρίππας επισκέφτηκαν την Καισάρεια.

Το 65 Κ.Χ. η Βερνίκη διακινδύνευσε τη ζωή της για να προστατέψει τους Ιουδαίους από τον Φλώρο, ο οποίος προκαλούσε αιματοχυσίες και έριδες στην Ιερουσαλήμ. Αργότερα, η ίδια και ο αδελφός της, όπως πολλοί άλλοι, ορκίστηκαν υποταγή στον Ρωμαίο αυτοκράτορα Βεσπασιανό. Μάλιστα ο γιος του αυτοκράτορα, ο Τίτος, πήρε τη Βερνίκη στη Ρώμη για να την κάνει σύζυγό του, μολονότι ήταν δέκα χρόνια μεγαλύτερή του. Ωστόσο, επειδή ο ρωμαϊκός λαός αντέδρασε στην προοπτική να αποκτήσει Ιουδαία βασίλισσα, ο Τίτος διέκοψε τη σχέση.

ΒΕΡΟΙΑ

(Βέροια).

Πολυπληθής πόλη της Μακεδονίας, την οποία επισκέφτηκε ο απόστολος Παύλος στη διάρκεια του δεύτερου ιεραποστολικού ταξιδιού του. (Πρ 17:10-14) Η πόλη βρισκόταν σε μια εύφορη περιοχή στους πρόποδες του όρους Βέρμιο, περίπου 65 χλμ. ΔΝΔ της Θεσσαλονίκης και 35 χλμ. περίπου από το Αιγαίο Πέλαγος, στην τοποθεσία όπου βρίσκεται και η σημερινή ομώνυμη πόλη.

Ο Παύλος και ο Σίλας κατά πάσα πιθανότητα έφτασαν στη Βέροια γύρω στο 50 Κ.Χ., αφού αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν νύχτα τη Θεσσαλονίκη εξαιτίας μιας οχλοκρατικής επίθεσης. Η Βέροια είχε Ιουδαϊκή κοινότητα και συναγωγή, όπου κήρυξαν οι δύο ιεραπόστολοι. Η προθυμία με την οποία άκουσαν οι Βεροιείς το άγγελμά τους, αλλά και η επιμέλεια που έδειξαν στην εξέταση των Γραφών καθώς ήθελαν να επιβεβαιώσουν τα όσα μάθαιναν, υποκίνησε τον έπαινο που έχει καταγραφεί για αυτούς στο εδάφιο Πράξεις 17:11. Από αυτά τα άτομα με το «ευγενικό φρόνημα» αρκετοί μεταστράφηκαν στη Χριστιανοσύνη, τόσο Ιουδαίοι όσο και Έλληνες. Το έργο του Παύλου, όμως, διακόπηκε όταν έφτασαν εκεί κάποιοι φανατικοί Ιουδαίοι από τη Θεσσαλονίκη που ήταν αποφασισμένοι να προκαλέσουν και άλλες οχλοκρατίες. Εκείνος απέπλευσε για την Αθήνα, αφήνοντας τον Σίλα και τον Τιμόθεο να φροντίσουν τη νέα ομάδα πιστών που δημιουργήθηκε στη Βέροια.—Πρ 17:12-15.

Χωρίς αμφιβολία, ο Παύλος πέρασε μέσα ή κοντά από τη Βέροια στη διάρκεια του τρίτου ιεραποστολικού ταξιδιού του το οποίο τον έφερε και πάλι στη Μακεδονία. Ένας από τους συντρόφους του τότε ήταν ο Σώπατρος, Χριστιανός από τη Βέροια.—Πρ 20:1-4.

ΒΕΡΩΔΑΧ-ΒΑΛΑΔΑΝ

Βλέπε ΜΕΡΩΔΑΧ-ΒΑΛΑΔΑΝ.

ΒΕΡΩΘΑ

(Βερωθά), ΒΕΡΩΘΑΪ (Βερωθαΐ) [Πηγάδια].

Στο όραμα του Ιεζεκιήλ σχετικά με την εδαφική κληρονομιά του Ισραήλ, η Βερωθά εντοπίζεται στο βόρειο όριο, στην περιοχή ανάμεσα στην Αιμάθ και στη Δαμασκό. (Ιεζ 47:16) Φαίνεται ότι ταυτίζεται με τη Βερωθαΐ του εδαφίου 2 Σαμουήλ 8:8, μια πόλη η οποία ανήκε στον Αδαδέζερ, το βασιλιά της Ζωβά, και από την οποία ο Δαβίδ πήρε «χαλκό σε πολύ μεγάλη ποσότητα». Στην παράλληλη αφήγηση του εδαφίου 1 Χρονικών 18:8 εμφανίζεται αντ’ αυτής το όνομα Χουν. Η Βερωθά (ή Βερωθαΐ) ταυτίζεται γενικά με τη σημερινή Μπριτέλ (Μπερεϊτάν), περίπου 10 χλμ. ΝΔ του Μπααλμπέκ στην κοιλάδα που είναι γνωστή ως Μπεκάα, ανάμεσα στις οροσειρές του Λιβάνου και του Αντιλιβάνου.

ΒΕΡΩΘΙΤΗΣ

Βλέπε ΒΗΡΩΘΙΤΗΣ.

ΒΕΣΑΪ

(Βεσαΐ) [συντετμημένη μορφή του Βεσελεήλ].

1. Ισραηλίτης του οποίου οι απόγονοι, που αριθμούσαν πάνω από 300, επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ μαζί με τον Ζοροβάβελ το 537 Π.Κ.Χ.—Εσδ 2:17· Νε 7:23.

2. Κάποιος με αυτό το όνομα, ή εκπρόσωπος μιας ομώνυμης οικογενειακής ομάδας, ο οποίος επικύρωσε την «αξιόπιστη συμφωνία» του Νεεμία.—Νε 9:38· 10:1, 14, 18.

ΒΕΣΕΛΕΗΛ

(Βεσελεήλ) [Υπό τη Σκιά (Σκέπη) του Θεού].

1. Ο αρχιτεχνίτης και κατασκευαστής της σκηνής της μαρτυρίας, “γιος του Ουρί, γιου του Χουρ από τη φυλή του Ιούδα”. (Εξ 31:1, 2· 1Χρ 2:20) Ο ίδιος ο Ιεχωβά διόρισε τον Βεσελεήλ και υποσχέθηκε να τον γεμίσει «με το πνεύμα του Θεού σε σοφία και σε κατανόηση και σε γνώση και σε κάθε είδους τεχνική εργασία, για να επινοεί έντεχνα έργα, για να εργάζεται το χρυσάφι και το ασήμι και το χαλκό, καθώς και να κατεργάζεται πέτρες για να τις στερεώνει και να εργάζεται το ξύλο για να φτιάχνει κατασκευές κάθε είδους». (Εξ 31:3-5· 35:30-33) Αυτά τα ακριβά υλικά τα οποία επεξεργάστηκε ο Βεσελεήλ έγιναν διαθέσιμα από τις γενναιόδωρες συνεισφορές του λαού, ο οποίος είχε «πρόθυμη καρδιά», και αποδείχτηκαν «υπεραρκετά».—Εξ 35:4-9, 20-29· 36:3-7.

Ο Βεσελεήλ είχε ως κυριότερο βοηθό του τον Οολιάβ (Εξ 31:6), και μολονότι υπήρχαν πολλά άλλα άτομα με «σοφή καρδιά» που εργάζονταν μαζί τους, την ευθύνη του συντονισμού αυτού του περίπλοκου έργου εξακολουθούσε να την έχει ο Βεσελεήλ. (Εξ 35:10-19, 25, 26, 34· 36:1, 2) Αυτό φαίνεται από τις εναλλαγές στο πρόσωπο των ρημάτων—τρίτο ενικό όταν γίνεται αναφορά στον Βεσελεήλ και τρίτο πληθυντικό όταν γίνεται αναφορά στους βοηθούς του. (Εξ 36-39) Η μεγάλη ποικιλία των επιδεξιοτήτων του Βεσελεήλ και το γεγονός ότι ήταν γεμάτος «με το πνεύμα του Θεού» (Εξ 35:31) του έδωσαν τη δυνατότητα να επιβλέπει τις εργασίες για τα υφάσματα της σκηνής και τα κεντήματά τους, τα χρυσά και χάλκινα άγκιστρα, τα εξωτερικά δερμάτινα καλύμματα, τα ξύλινα πλαίσια που ήταν επικαλυμμένα με χρυσάφι, το εσωτερικό προπέτασμα (Εξ 36), την επιχρυσωμένη κιβωτό της διαθήκης και τα χερουβείμ της, το τραπέζι και τα σκεύη του, το χρυσό λυχνοστάτη και το θυσιαστήριο του θυμιάματος, το λάδι του χρίσματος και το θυμίαμα που είχαν καθορισμένη σύσταση (Εξ 37), το θυσιαστήριο του ολοκαυτώματος, τη χάλκινη λεκάνη και τη χάλκινη βάση, την αυλή (Εξ 38), το εφόδ και το περιστήθιό του στο οποίο είχαν στερεωθεί πολύτιμες πέτρες, καθώς και τους χιτώνες των ιερέων (Εξ 39). Όταν ο Σολομών ανέβηκε στο θρόνο, έπειτα από 475 χρόνια, η σκηνή, η κιβωτός της διαθήκης και το χάλκινο θυσιαστήριο χρησιμοποιούνταν ακόμη.—2Χρ 1:1-6.

2. Ένας από τους γιους του Φαάθ-μωάβ οι οποίοι απέπεμψαν τις αλλοεθνείς συζύγους τους και τους γιους τους ύστερα από παρότρυνση του Έσδρα.—Εσδ 10:30, 44.

ΒΕΣΟΡ, ΚΟΙΛΑΔΑ ΧΕΙΜΑΡΡΟΥ

(Βεσόρ).

Κοιλάδα χειμάρρου η οποία αναφέρεται μόνο σε συνάρτηση με την καταδίωξη την οποία εξαπέλυσε ο Δαβίδ ενάντια στους επιδρομείς Αμαληκίτες που είχαν καταλάβει και κάψει την πόλη Σικλάγ. (1Σα 30:1, 10, 21) Είναι προφανές ότι κατόπιν αυτού οι επιδρομείς κατευθύνθηκαν νότια, προς τα εδάφη τους στη Νεγκέμπ, αλλά η ακριβής κατεύθυνση των κινήσεών τους δεν διευκρινίζεται. Ως εκ τούτου, η κοιλάδα του χειμάρρου Βεσόρ—το σημείο στο οποίο σταμάτησαν λόγω εξάντλησης 200 άντρες του στρατεύματος του Δαβίδ—δεν μπορεί να προσδιοριστεί με βεβαιότητα. Γενικά, ωστόσο, θεωρείται πιθανό ότι συνδέεται με το Ουάντι Γάζε (Νάχαλ Μπεσόρ), ένα μεγάλο ουάντι (κοίτη χειμάρρου) στα ΝΔ της Σικλάγ το οποίο καταλήγει στη Μεσόγειο κάτω από τη Γάζα.

Η ενέργεια του Δαβίδ μετά τη νίκη του επί των Αμαληκιτών, δηλαδή το ότι μοιράστηκε τα λάφυρα με όσους από τους πολεμιστές του είχαν παραμείνει στην κοιλάδα για να φυλάξουν τις αποσκευές, προφανώς ήταν σε αρμονία με την αρχή που είχε διατυπώσει παλιότερα ο Ιεχωβά στο εδάφιο Αριθμοί 31:27, μετά τη νίκη του Ισραήλ επί του Μαδιάμ. Έκτοτε ο Δαβίδ διατήρησε αυτή τη συνήθεια «ως διάταξη και δικαστική απόφαση για τον Ισραήλ».—1Σα 30:21-25.

ΒΕΣΩΔΙΑΣ

(Βεσωδίας) [Στο Στενό Περιβάλλον του Γιαχ].

Πατέρας κάποιου Μεσουλλάμ που βοήθησε στην επισκευή “της Πύλης της Παλιάς Πόλης” υπό την κατεύθυνση του Νεεμία.—Νε 3:6.

ΒΕΤΑΧ

(Βετάχ).

Πόλη που μνημονεύεται μαζί με τη Βερωθαΐ σε συνάρτηση με την ήττα του Αδαδέζερ, του βασιλιά της Ζωβά, από τον Δαβίδ. (2Σα 8:8) Η θέση της είναι άγνωστη, αν και το αραμαϊκό βασίλειο της Ζωβά θεωρείται ότι βρισκόταν Β της Δαμασκού. Σε μια παράλληλη αφήγηση της νίκης του Δαβίδ, το εδάφιο 1 Χρονικών 18:8 αναφέρεται στην «Τιβάθ», και μερικοί λεξικογράφοι θεωρούν ότι ο τύπος «Τιβάθ» είναι σωστότερος. Η συριακή Πεσίτα έχει την απόδοση «Τεβάχ» αντί «Βετάχ» στο εδάφιο 2 Σαμουήλ 8:8. Αξίζει να σημειωθεί ότι με μια απλή αντιμετάθεση των πρώτων δύο εβραϊκών συμφώνων η λέξη Βετάχ γίνεται Τεβάχ. Εφόσον η Βετάχ (ή Τιβάθ) ήταν αραμαϊκή πόλη, μερικοί λόγιοι τη συνδέουν με τον Τεβάχ, το γιο του Ναχώρ.—Γε 22:24· βλέπε ΤΙΒΑΘ.

ΒΕΤΕΝ

(Βετέν) [Φιστίκι].

Πόλη που μνημονεύεται μόνο στο εδάφιο Ιησούς του Ναυή 19:25. Ήταν μια από τις μεθόριες πόλεις του Ασήρ. Η θέση της δεν έχει εξακριβωθεί, δεδομένου ότι είναι άγνωστο πού βρίσκονταν αρκετές από τις άλλες πόλεις που αναφέρονται σε εκείνον τον κατάλογο. Ωστόσο, γενικά ταυτίζεται με το Χίρμπετ Ιμπτίν, περίπου 17 χλμ. Ν της Ακό και 13 χλμ. ΝΑ της Χάιφας, στο νότιο άκρο της Πεδιάδας της Ακό.

ΒΕΤΟΝΙΜ

(Βετονίμ) [Φιστίκια].

Πόλη στα Α του Ιορδάνη την οποία ο Μωυσής έδωσε ως «δώρο» στη φυλή του Γαδ. (Ιη 13:24-27) Κατά γενική εκτίμηση η Βετονίμ ταυτίζεται με το σημερινό Χίρμπετ Μπάτνε στην ορεινή περιοχή, 21 χλμ. Δ της Ραββά (του Αμμών).

ΒΕΧΕΡ

(Βεχέρ) [Νεαρή Αρσενική Καμήλα].

1. Ο δεύτερος στη σειρά κατονομαζόμενος γιος του Βενιαμίν στον κατάλογο με τους απογόνους του Ιακώβ, ο οποίος κατάλογος εμφανίζεται στο 46ο κεφάλαιο της Γένεσης. (Βλέπε Γε 46:21· 1Χρ 7:6.) Ο Βεχέρ παραλείπεται από τους γενεαλογικούς καταλόγους των εδαφίων Αριθμοί 26:38 και 1 Χρονικών 8:1, 2. Οι απόγονοί του μέσω των εννιά γιων του, οι οποίοι ήταν κεφαλές οικογενειών, αριθμούσαν 20.200 “γενναίους και κραταιούς άντρες” σύμφωνα με την καταμέτρηση που εμφανίζεται στα εδάφια 1 Χρονικών 7:8, 9.

2. Κεφαλή της οικογένειας των Βεχεριτών από τη φυλή του Εφραΐμ.—Αρ 26:35.

ΒΕΧΕΡΙΤΕΣ

(Βεχερίτες) [Του (Από τον) Βεχέρ].

Οικογένεια Εφραϊμιτών καταγόμενη από τον Βεχέρ.—Αρ 26:35.

ΒΕΧΩΡΑΘ

(Βεχωράθ) [Πρωτότοκος].

Πρόγονος του Βασιλιά Σαούλ, από τη φυλή του Βενιαμίν.—1Σα 9:1.

ΒΕΩΝ

Βλέπε ΒΑΑΛ-ΜΕΩΝ.

ΒΕΩΡ

(Βεώρ).

1. Εδωμίτης του οποίου ο γιος, ο Βελά, αναφέρεται ως ο πρώτος βασιλιάς του Εδώμ.—Γε 36:31, 32· 1Χρ 1:43.

2. Ο πατέρας του προφήτη Βαλαάμ.—Αρ 22:5· 2Πε 2:15.

ΒΗΒΑΪ

(Βηβαΐ).

1. Κεφαλή ενός οίκου. Εξακόσιοι και πλέον από τους απογόνους του επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ μαζί με τον Ζοροβάβελ το 537 Π.Κ.Χ. (Εσδ 2:1, 2, 11· Νε 7:16) Άλλοι 29 ήρθαν με τον Έσδρα το 468 Π.Κ.Χ. (Εσδ 8:11) Τέσσερις από την πρώτη ομάδα είχαν πάρει αλλοεθνείς συζύγους, τις οποίες απέβαλαν κατόπιν επιμονής του Έσδρα.—Εσδ 10:28, 44.

2. Εξέχων άντρας ή κάποιος εκπρόσωπος των γιων του Βηβαΐ (Αρ. 1), ο οποίος επικύρωσε τη συμφωνία πιστότητας του Νεεμία.—Νε 9:38· 10:1, 15.

ΒΗΓΘΑ

(Βηγθά).

Ένας από τους εφτά αυλικούς τους οποίους έστειλε ο Βασιλιάς Ασσουήρης να φέρουν ενώπιόν του τη βασίλισσά του την Αστίν.—Εσθ 1:10, 11· βλέπε ΑΥΛΙΚΟΣ.

ΒΗΖΑΘΑ

(Βηζαθά).

Ένας από τους εφτά αυλικούς που έστειλε ο Βασιλιάς Ασσουήρης να φέρουν τη Βασίλισσα Αστίν.—Εσθ 1:10, 11· βλέπε ΑΥΛΙΚΟΣ.

ΒΗΘΑΒΑΡΑ

Βλέπε ΒΗΘΑΝΙΑ Αρ. 2.

ΒΗΘΑΝΙΑ

(Βηθανία).

1. Χωριό σε απόσταση «περίπου τριών χιλιομέτρων» από την Ιερουσαλήμ. Η μονάδα μέτρησης που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας του Ευαγγελίου ήταν εκείνον τον καιρό το ρωμαϊκό στάδιο, και τα «δεκαπέντε στάδια» που αναφέρει ισοδυναμούν με 2,8 χλμ. περίπου. (Ιωα 11:18, υποσ.) Βρισκόταν στην ανατολική πλαγιά του Όρους των Ελαιών, σε έναν αρχαίο δρόμο που οδηγούσε από την Ιεριχώ και τον Ιορδάνη στην Ιερουσαλήμ. (Μαρ 10:46· 11:1· Λου 19:29) Σήμερα, σε εκείνη την περιοχή βρίσκεται το μικρό χωριό ελ-Αζαρίγιε (Ελ Εϊζαρίγια)—αραβική ονομασία που σημαίνει «ο Τόπος του Λαζάρου»—2,5 χλμ. ΑΝΑ του Όρους του Ναού.—ΕΙΚΟΝΑ, Τόμ. 2, σ. 950.

Όπως ακριβώς η Καπερναούμ ήταν το σπίτι του Ιησού στη Γαλιλαία (Μαρ 2:1), η Βηθανία μπορεί να αποκληθεί το σπίτι του στην Ιουδαία. Η Βηθανία ήταν αυτή που αναφέρεται ως «κάποιο χωριό» το οποίο επισκέφτηκε ο Ιησούς κατά τη μετέπειτα διακονία του στην Ιουδαία (γύρω στον Οκτώβριο με Δεκέμβριο του 32 Κ.Χ.), και εκεί βρισκόταν το σπίτι της Μάρθας, της Μαρίας και του Λαζάρου οι οποίοι έγιναν αγαπημένοι φίλοι του Ιησού. (Λου 10:38) Εκεί ο Ιησούς εκτέλεσε αργότερα το θαύμα της ανάστασης του Λαζάρου.—Ιωα 11:1, 38-44.

Έξι ημέρες πριν από το τελευταίο Πάσχα του Ιησού (καθώς άρχιζε το εβδομαδιαίο Σάββατο στις 8 Νισάν του 33 Κ.Χ.), ο Ιησούς έφτασε στη Βηθανία. (Ιωα 12:1) Μετά το Σάββατο (δηλαδή στην αρχή της 9ης Νισάν) δείπνησε στο σπίτι του Σίμωνα του λεπρού, μαζί με τη Μάρθα, τη Μαρία και τον Λάζαρο. Εκεί η Μαρία τον έχρισε με ακριβό λάδι, γεγονός που προκάλεσε τις υποκριτικές αντιρρήσεις του Ιούδα και την επίπληξή του από τον Ιησού. (Ματ 26:6-13· Μαρ 14:3-9· Ιωα 12:2-8) Στο μεταξύ είχαν φτάσει στην Ιερουσαλήμ τα νέα ότι ο Ιησούς βρισκόταν εκεί κοντά και, εφόσον είχε τελειώσει το Σάββατο, ένα μεγάλο πλήθος Ιουδαίων συνέρρευσε για να δει τον ίδιο και τον αναστημένο Λάζαρο. (Ιωα 12:9) Την επομένη (ακόμη 9 Νισάν), ο Ιησούς έκανε τη θριαμβευτική είσοδό του στην Ιερουσαλήμ, ανεβασμένος σε ένα υποζύγιο, περνώντας προφανώς πάνω από το Όρος των Ελαιών μέσω του δρόμου που ερχόταν από τη Βηθανία. (Ματ 21:1-11· Μαρ 11:1-11· Λου 19:29-38) Πηγαίνοντας από τη Βηθανία στην Ιερουσαλήμ τη 10η Νισάν ο Ιησούς καταράστηκε την άκαρπη συκιά, η οποία είχε ξεραθεί εντελώς όταν αυτός και οι μαθητές του πέρασαν από εκεί την επόμενη ημέρα (11 Νισάν).—Μαρ 11:12-14, 19, 20.

Στη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ημερών της επίγειας ζωής του, ο Ιησούς περνούσε την ημέρα του δραστήρια στην Ιερουσαλήμ, αλλά τη νύχτα αυτός και οι μαθητές του έφευγαν από τη μεγάλη πόλη για να διανυκτερεύσουν στο ταπεινό χωριό της Βηθανίας, στην ανατολική πλαγιά του Όρους των Ελαιών, αναμφίβολα στο σπίτι της Μάρθας, της Μαρίας και του Λαζάρου.—Μαρ 11:11· Ματ 21:17· Λου 21:37.

Σαράντα ημέρες μετά την ανάσταση του Ιησού, όταν ήρθε ο καιρός να αποχωριστεί τους μαθητές του, δεν τους οδήγησε στο ναό, ο οποίος είχε πλέον εγκαταλειφθεί από τον Θεό, αλλά «έξω, μέχρι τη Βηθανία» στο Όρος των Ελαιών, από όπου άρχισε να αναλαμβάνεται.—Λου 24:50-53· Πρ 1:9-12.

Πιστεύεται γενικά ότι η Ανανεία (Νε 11:32), μια πόλη Βενιαμιτών, ήταν η αρχαία τοποθεσία που αντιστοιχούσε στο χωριό Βηθανία της εποχής του Ιησού.

2. Η Βηθανία στην απέναντι πλευρά του Ιορδάνη αναφέρεται μόνο μία φορά (Ιωα 1:28) ως η τοποθεσία όπου βάφτιζε ο Ιωάννης και όπου προφανώς παρουσίασε τον Ιησού στους μαθητές του ως «το Αρνί του Θεού». (Ιωα 1:35, 36) Τον τρίτο αιώνα, ο Ωριγένης αντικατέστησε το όνομα Βηθανία με το όνομα Βηθαβαρά, απόδοση την οποία ακολουθεί η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου και η Μετάφραση του Βάμβα. Ωστόσο, τα πιο αξιόπιστα χειρόγραφα έχουν την απόδοση Βηθανία. Η θέση αυτής της Βηθανίας πέρα από τον Ιορδάνη ή Α του Ιορδάνη δεν είναι γνωστή. Μερικοί, θεωρώντας σωστή την τοποθεσία που υποδεικνύει η παράδοση ως το μέρος όπου βαφτίστηκε ο Ιησούς, την τοποθετούν απέναντι από την Ιεριχώ στην άλλη πλευρά του Ιορδάνη. Ωστόσο, το υπόμνημα στα εδάφια Ιωάννης 1:29, 35, 43· 2:1 φαίνεται να υποδεικνύει κάποιο μέρος πιο κοντά στη Γαλιλαία, ενώ το υπόμνημα στα εδάφια Ιωάννης 10:40 και 11:3, 6, 17 ίσως υποδηλώνει ότι απείχε περίπου δύο ημέρες δρόμο από τη Βηθανία που ήταν η πατρίδα του Λαζάρου. Επομένως, πιθανότερη φαίνεται μια τοποθεσία κάπως Ν της Θάλασσας της Γαλιλαίας, αλλά δεν είναι εφικτός ο επακριβής προσδιορισμός της.

ΒΗΘΖΑΘΑ

(Βηθζαθά).

Το όνομα αυτό αναφέρεται σε σχέση με μια ομώνυμη δεξαμενή στην οποία ο Ιησούς γιάτρεψε έναν άνθρωπο που ήταν άρρωστος επί 38 χρόνια. (Ιωα 5:1-9) Στο εδάφιο Ιωάννης 5:2, ορισμένα χειρόγραφα και μεταφράσεις (KJ, NE, ΒΑΜ, ΚΔΤΚ) λένε «Βηθεσδά». Για αυτή τη δεξαμενή λέγεται ότι είχε πέντε στοές, όπου συγκεντρώνονταν πλήθη αρρώστων, τυφλών και κουτσών, οι οποίοι προφανώς θεωρούσαν ότι τα νερά είχαν θεραπευτικές δυνάμεις, ιδιαίτερα μόλις αυτά ταράζονταν. Οι τελευταίες έξι λέξεις του εδαφίου 3, όπως αυτό εμφανίζεται στη Μετάφραση του Βάμβα, καθώς και το εδάφιο 4 του ίδιου κεφαλαίου, που αποδίδουν την ανατάραξη των νερών σε έναν άγγελο, δεν υπάρχουν σε μερικά από τα παλιότερα ελληνικά χειρόγραφα και θεωρούνται εμβόλιμο κείμενο. Επομένως, η Αγία Γραφή δεν κάνει καμιά νύξη σχετικά με το γιατί ταράζονταν τα νερά, αλλά απλώς δείχνει ότι οι άνθρωποι πίστευαν πως αυτά είχαν θεραπευτικές δυνάμεις.

Η τοποθεσία αυτής της δεξαμενής υποδηλώνεται από την προφανή αναφορά στην «πύλη των προβάτων» (αν και το πρωτότυπο ελληνικό κείμενο δεν αναφέρει τη λέξη «πύλη», που πρέπει να προστεθεί στη μετάφραση), η οποία πύλη θεωρείται γενικά ότι βρισκόταν στο βόρειο τμήμα της Ιερουσαλήμ. Το εδάφιο Νεεμίας 3:1 δείχνει ότι αυτή την πύλη την έχτισαν οι ιερείς, οπότε συνάγεται ότι αποτελούσε είσοδο κοντά στην περιοχή του ναού. Επιπλέον, το όνομα Βηθζαθά συνδέεται με το τμήμα της αρχαίας Ιερουσαλήμ που ονομαζόταν Βεζεθά και βρισκόταν βόρεια της περιοχής του ναού. Στις ημέρες του Ιησού, αυτός ο τομέας βρισκόταν έξω από τα τείχη της πόλης, αλλά ο Ηρώδης Αγρίππας Α΄ (ο οποίος πέθανε το 44 Κ.Χ.) πρόσθεσε ένα τρίτο βόρειο τείχος στην πόλη κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Κλαύδιου (41-54 Κ.Χ.), και έτσι η Βεζεθά βρέθηκε εντός των τειχών της πόλης. Άρα, σωστά μπορούσε να λέει ο Ιωάννης ότι η δεξαμενή ήταν “στην Ιερουσαλήμ”, με τη μορφή με την οποία είχε γνωρίσει την πόλη πριν από την καταστροφή της το 70 Κ.Χ.

Το 1888 ανασκαφές που έγιναν ακριβώς Β της τοποθεσίας του ναού έφεραν στο φως μια διπλή δεξαμενή η οποία είχε στη μέση ένα πέτρινο χώρισμα και καταλάμβανε συνολικά έκταση περίπου 46 επί 92 μ. Βρέθηκαν υπολείμματα στοών και μια ξεθωριασμένη νωπογραφία που δείχνει έναν άγγελο να αναταράζει τα νερά, μολονότι αυτή η απεικόνιση μπορεί κάλλιστα να αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη. Η τοποθεσία φαίνεται να ταιριάζει με τη Βιβλική περιγραφή.

ΒΗΘΛΕΕΜ

(Βηθλεέμ) [Οίκος Ψωμιού].

1. Κωμόπολη που ήταν χτισμένη στην ορεινή περιοχή του Ιούδα και δέσποζε στην κυριότερη οδό η οποία συνέδεε την Ιερουσαλήμ με τη Βηρ-σαβεέ στο Ν. Σήμερα ονομάζεται Μπέιτ Λαχμ (Μπετ Λέχεμ) και βρίσκεται περίπου 9 χλμ. ΝΝΔ του Όρους του Ναού. Το υψόμετρο στο οποίο βρίσκεται, περίπου 777 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, είναι σχεδόν το ίδιο με της Ιερουσαλήμ. Το έδαφος της περιοχής, αν και βραχώδες, παράγει ελιές, σταφύλια και διάφορα δημητριακά.—Ρθ 1:22.

Το παλιότερο όνομα της Βηθλεέμ ήταν προφανώς Εφράθ (ή Εφραθά). Ο Ιακώβ έθαψε τη Ραχήλ «στο δρόμο για την Εφράθ, δηλαδή τη Βηθλεέμ». (Γε 35:19· 48:7) Μεταξύ των πρώτων απογόνων του Ιούδα, του γιου του Ιακώβ, αναφέρεται ο «Σαλμά, ο πατέρας της Βηθλεέμ» (1Χρ 2:51, 54) και ο “Χουρ, ο πρωτότοκος της Εφραθά και πατέρας της Βηθλεέμ”. (1Χρ 4:4) Η εν λόγω έκφραση ίσως υποδεικνύει αυτούς τους άντρες ως προπάτορες των Ισραηλιτών που εγκαταστάθηκαν αργότερα στη Βηθλεέμ. (Βλέπε ΕΦΡΑΘΑ Αρ. 2.) Όταν οι Ισραηλίτες μπήκαν στη Χαναάν, η Βηθλεέμ περιλήφθηκε στην περιοχή του Ιούδα, αν και δεν μνημονεύεται συγκεκριμένα σε κανέναν κατάλογο των πόλεων του Ιούδα ούτε υπάρχει κάποιο στοιχείο που να υποδηλώνει το μέγεθός της ή τη σπουδαιότητά της εκείνη την εποχή. Δεδομένου ότι υπήρχε μια ακόμη Βηθλεέμ στην περιοχή του Ζαβουλών (Ιη 19:10, 15), η κωμόπολη του Ιούδα διακρινόταν συνήθως είτε με την αναφορά στην Εφράθ είτε με το χαρακτηρισμό «Βηθλεέμ του Ιούδα».—Κρ 17:7-9· 19:1, 2, 18.

Έτσι λοιπόν, ο Κριτής Αβαισάν ενδέχεται να καταγόταν από τη Βηθλεέμ του Ιούδα, αλλά η απουσία κάθε αναφοράς στον Ιούδα, ή στην Εφράθ, κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι καταγόταν από τη Βηθλεέμ του Ζαβουλών. (Κρ 12:8-10) Ο Ελιμέλεχ, η σύζυγός του η Ναομί και οι γιοι τους ήταν από τη Βηθλεέμ, στην οποία και επέστρεψε η Ναομί μαζί με τη Ρουθ τη Μωαβίτισσα. (Ρθ 1:1, 2, 19, 22) Ο Βοόζ επίσης ήταν από τη Βηθλεέμ, και τα υπόλοιπα γεγονότα του βιβλίου της Ρουθ τα οποία περιλαμβάνουν προγόνους του Ιησού (Ματ 1:5, 6) εκτυλίσσονται σε αυτή την κωμόπολη και στους αγρούς της.—Ρθ 2:4· 4:11.

Ο Δαβίδ, ο γιος του «Ιεσσαί του Βηθλεεμίτη», γεννήθηκε στη Βηθλεέμ του Ιούδα, έβοσκε τα πρόβατα του πατέρα του σε εκείνη την περιοχή και αργότερα χρίστηκε εκεί από τον Σαμουήλ ως μελλοντικός βασιλιάς του Ισραήλ. (1Σα 16:1, 4, 13, 18· 17:12, 15, 58· 20:6) Αργότερα, ενόσω ήταν φυγάς, ο Δαβίδ επιθύμησε να πιει νερό από μια στέρνα της Βηθλεέμ, όπου τότε υπήρχε μια προφυλακή των Φιλισταίων. (2Σα 23:14, 15· 1Χρ 11:16, 17) Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ακόμη τρία πηγάδια στη βόρεια πλευρά της κωμόπολης. Ο Ελχανάν, ένας από τους διακεκριμένους πολεμιστές του Δαβίδ, ήταν γιος κάποιου Βηθλεεμίτη (2Σα 23:24), όπως και οι ανιψιοί του Δαβίδ, ο Ιωάβ, ο Αβισαί και ο Ασαήλ. Ο ταχύτατος Ασαήλ θάφτηκε εκεί όταν θανατώθηκε από τον δυνατό Αβενήρ.—2Σα 2:18-23, 32.

Αν και βρισκόταν σε κεντρικό μέρος, πάνω σε μια κύρια οδό, και σε πλεονεκτική θέση από στρατιωτική άποψη (αφού ήταν χτισμένη σε μεγάλο υψόμετρο και σε σημείο που έλεγχε μια ασβεστολιθική ράχη), και παρ’ όλο που ήταν η ιδιαίτερη πατρίδα του Δαβίδ, η Βηθλεέμ δεν επιλέχθηκε για πρωτεύουσα του Δαβίδ. Άμεση μνεία της Βηθλεέμ δεν έχουμε ξανά παρά μόνο στη διάρκεια της βασιλείας του Ροβοάμ, γιου του Σολομώντα, όταν περιλήφθηκε στις πόλεις που οχύρωσε εκείνος ο βασιλιάς. (2Χρ 11:5, 6) Κοντά στη Βηθλεέμ έκανε μια στάση το υπόλοιπο του λαού που είχε απομείνει στον Ιούδα μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τη Βαβυλώνα, προτού συνεχίσει το ταξίδι για την Αίγυπτο. (Ιερ 41:17) Άντρες της Βηθλεέμ ήταν μεταξύ εκείνων που επέστρεψαν από τη Βαβυλώνα μετά την εξορία.—Εσδ 2:21· Νε 7:26.

Όπως επισημάνθηκε προηγουμένως, η Βηθλεέμ δεν καταχωρίζεται μεταξύ των πόλεων του Ιούδα στις αφηγήσεις για τη διαμοίραση της γης στις διάφορες φυλές. Αν και τα βιβλία της Αγίας Γραφής τη μνημονεύουν σε συνάρτηση με κάποια πρόσωπα, κατά τα άλλα δεν φαίνεται να ήταν σημαντική πόλη ούτε είχε μεγάλο πληθυσμό—όταν ο Ιησούς ήταν στη γη ήταν «χωριό». (Ιωα 7:42) Συνεπώς ο προφήτης Μιχαίας, στη Μεσσιανική προφητεία του η οποία είναι καταγραμμένη στο εδάφιο Μιχαίας 5:2, μπορούσε να πει για τη Βηθλεέμ Εφραθά ότι ήταν “πολύ μικρή για να συγκαταλεχθεί ανάμεσα στις χιλιάδες του Ιούδα”. Ωστόσο, η προφητεία του έδειξε ότι η μικρή Βηθλεέμ θα είχε τη μοναδική τιμή να είναι ο τόπος καταγωγής του Μεσσία. Η κατανόηση που είχε ο Ιουδαϊκός λαός για τη συγκεκριμένη προφητεία ήταν ότι ο Μεσσίας, δηλαδή ο Χριστός, θα γεννιόταν στη Βηθλεέμ και θα προερχόταν από αυτήν (Ιωα 7:40-42), πεποίθηση που εξέφρασαν επίσης οι πρωθιερείς τους και οι γραμματείς τους.—Ματ 2:3-6.

Γι’ αυτό, παρότι η Μαρία έμεινε έγκυος στη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας, γέννησε τον Ιησού στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας, προκειμένου να εκπληρωθεί η θεϊκή προφητεία. (Λου 1:26-38· 2:4-7) Αυτό σήμαινε ένα ταξίδι το οποίο, με τους σημερινούς δρόμους, συνεπάγεται διαδρομή περίπου 150 χλμ. μέσα από λοφώδη περιοχή.

Όταν έλαβε χώρα η γέννηση, οι ποιμένες έμεναν στο ύπαιθρο, στους αγρούς, και φύλαγαν με βάρδιες τα ποίμνιά τους τη νύχτα. (Λου 2:8) Παρότι την ημέρα τα πρόβατα μπορούν να βγουν έξω για βοσκή οποιαδήποτε εποχή του χρόνου, το γεγονός ότι οι ποιμένες έμεναν στους αγρούς και διανυκτέρευαν εκεί μαζί με τα ποίμνιά τους δίνει ένα πολύ συγκεκριμένο χρονικό στοιχείο όσον αφορά την περίοδο της γέννησης του Ιησού. Η εποχή των βροχών στην Παλαιστίνη αρχίζει γύρω στα μέσα Οκτωβρίου και διαρκεί αρκετούς μήνες. Τον Δεκέμβριο, στη Βηθλεέμ, όπως και στην Ιερουσαλήμ, σημειώνεται συχνά παγετός τη νύχτα. Επομένως, το γεγονός ότι οι ποιμένες της Βηθλεέμ βρίσκονταν στους αγρούς τη νύχτα υποδεικνύει μια χρονική περίοδο πριν από την έναρξη της εποχής των βροχών. Επίσης, είναι εξαιρετικά απίθανο να ήθελε ο Καίσαρας Αύγουστος να προκαλέσει χωρίς λόγο τους Ιουδαίους, διατάζοντας να γίνει απογραφή μέσα στο χειμωνιάτικο και βροχερό Δεκέμβριο, στη διάρκεια του οποίου τα ταξίδια είναι ιδιαίτερα δύσκολα.—Λου 2:1-6· παράβαλε Ματ 24:20.

Αυτή καθαυτή η θέση του στάβλου όπου γεννήθηκε ο Ιησούς στη Βηθλεέμ δεν είναι γνωστή. Λίγο καιρό μετά τη γέννηση του Ιησού, όταν οι γονείς του έμεναν, όχι σε στάβλο, αλλά σε σπίτι, κάποιοι αστρολόγοι από την Ανατολή ήρθαν στη Βηθλεέμ αναζητώντας «το παιδάκι». (Ματ 2:1-12) Αν και χάρη σε μια θεϊκή ενέργεια η επίσκεψή τους δεν προκάλεσε το θάνατο του Ιησού ο οποίος τότε ήταν νήπιο, η Βηθλεέμ και η γύρω περιοχή υπέστησαν την απώλεια όλων των αγοριών τους ηλικίας δύο ετών και κάτω, τα οποία δολοφονήθηκαν με διαταγή του Βασιλιά Ηρώδη. (Ματ 2:12, 16) Στα εδάφια Ματθαίος 2:17, 18, ο θεόπνευστος συγγραφέας παρέθεσε την προφητεία του εδαφίου Ιερεμίας 31:15 εφαρμόζοντάς την στα όσα συνέβησαν τότε.—Βλέπε ΡΑΧΗΛ.

2. Κωμόπολη στην περιοχή του Ζαβουλών. (Ιη 19:10, 15) Από αυτή τη Βηθλεέμ καταγόταν κατά πάσα πιθανότητα ο Κριτής Αβαισάν, και σε αυτήν θάφτηκε, δεδομένου ότι στην αφήγηση δεν γίνεται μνεία ούτε της Εφράθ ούτε του Ιούδα. (Κρ 12:8-10) Η Βηθλεέμ του Ζαβουλών έχει ταυτιστεί με το Μπέιτ Λαχμ (Μπετ Λέχεμ Χα-Γκελιλίτ), περίπου 11 χλμ. ΔΒΔ της Ναζαρέτ.

[Εικόνα στη σελίδα 502]

Η Βηθλεέμ, η γενέτειρα του Ιησού, σήμερα

ΒΗΘΛΕΕΜΙΤΗΣ

(Βηθλεεμίτης) [Της (Από τη) Βηθλεέμ].

Ο κάτοικος της Βηθλεέμ. Στις τρεις από τις τέσσερις περιπτώσεις που εμφανίζεται στην Αγία Γραφή, η λέξη «Βηθλεεμίτης» εφαρμόζεται στον Ιεσσαί, τον πατέρα του Δαβίδ.—1Σα 16:1, 18· 17:58· 2Σα 21:19.

ΒΗΘ-ΣΑΒΕΕ

(Βηθ-σαβεέ) [Κόρη της Αφθονίας· πιθανώς, Κόρη [Γεννημένη] την Έβδομη [Ημέρα]].

Κόρη του Ελιάμ (Αμμιήλ, 1Χρ 3:5)· πιθανώς εγγονή του Αχιτόφελ. (2Σα 11:3· 23:34) Αρχικά ήταν σύζυγος του Ουρία του Χετταίου, ενός από τους κραταιούς άντρες του Δαβίδ· αργότερα παντρεύτηκε τον Δαβίδ, αφού αναμείχθηκε σε ένα από τα σκοτεινότερα επεισόδια της ζωής του.—2Σα 23:39.

Ένα ανοιξιάτικο δειλινό, ενώ η Βηθ-σαβεέ λουζόταν, κάποιος γείτονας, ο Βασιλιάς Δαβίδ, είδε από την ταράτσα του ανακτόρου του αυτή την όμορφη γυναίκα η οποία λέγεται ότι είχε «πολύ καλή εμφάνιση». Όταν έμαθε ότι ο άντρας της έλειπε στον πόλεμο, ο βασιλιάς που είχε κυριευτεί από το πάθος έστειλε να φέρουν τη Βηθ-σαβεέ στο ανάκτορο, όπου και είχε σχέσεις μαζί της. Αργότερα εκείνη «επέστρεψε στο σπίτι της» και ύστερα από λίγο καιρό πληροφόρησε τον Δαβίδ ότι ήταν έγκυος. Τότε ο Δαβίδ έστησε μια πλεκτάνη για να κάνει τον Ουρία να κοιμηθεί με τη σύζυγό του και έτσι να συγκαλυφθεί η μοιχεία, αλλά όταν αυτό το σχέδιο απέτυχε, ο βασιλιάς κανόνισε να σκοτωθεί ο Ουρίας στη μάχη. Μόλις τελείωσε η περίοδος του πένθους της, η Βηθ-σαβεέ έγινε σύζυγος του Δαβίδ και γέννησε το παιδί.—2Σα 11:1-27.

«Αλλά αυτό . . . φάνηκε κακό στα μάτια του Ιεχωβά». Ο προφήτης του ο Νάθαν επέπληξε το βασιλιά με μια παραβολή στην οποία παρομοίασε τη Βηθ-σαβεέ με τη μοναδική «αμνάδα» ενός φτωχού ανθρώπου, του Ουρία, την οποία πήρε ο πλούσιος, ο Δαβίδ, για να περιποιηθεί έναν επισκέπτη. Νιώθοντας συντριβή, ο Δαβίδ μετανόησε (Ψλ 51), αλλά το παιδί της μοιχείας, του οποίου το όνομα παραμένει άγνωστο, πέθανε. (Βλέπε ΔΑΒΙΔ.) Έπειτα από χρόνια, και άλλες στενοχώριες βρήκαν τον Δαβίδ λόγω της αμαρτίας του—οι ίδιες οι παλλακίδες του ατιμάστηκαν από το γιο του τον Αβεσσαλώμ.—2Σα 11:27–12:23· 16:21, 22.

Η Βηθ-σαβεέ βρήκε παρηγοριά στο μετανοημένο σύζυγό της. Τον αποκαλούσε «κύριέ μου», όπως αποκαλούσε και η Σάρρα το δικό της σύζυγο (1Βα 1:15-21· 1Πε 3:6), και αργότερα του γέννησε έναν γιο ονόματι Σολομώντα, τον οποίο ο Ιεχωβά αγάπησε και ευλόγησε. (2Σα 12:24, 25) Απέκτησε επίσης άλλους τρεις γιους, τον Σιμεά, τον Σωβάβ και τον Νάθαν, από τους οποίους ο τελευταίος υπήρξε πρόγονος της μητέρας του Ιησού, της Μαρίας. Εφόσον ο Ιωσήφ καταγόταν από τον Σολομώντα, και οι δύο επίγειοι γονείς του Ιησού ανήγαν την καταγωγή τους στη Βηθ-σαβεέ και στον Δαβίδ.—1Χρ 3:5· Ματ 1:6, 16· Λου 3:23, 31.

Η Βηθ-σαβεέ μνημονεύεται και πάλι στην αφήγηση προς το τέλος της 40χρονης βασιλείας του Δαβίδ. Ο Δαβίδ τής είχε ορκιστεί: «Ο Σολομών ο γιος σου θα γίνει βασιλιάς μετά από εμένα». Όταν, λοιπόν, ο μεγαλύτερος ετεροθαλής αδελφός του Σολομώντα, ο Αδωνίας, επιχείρησε να σφετεριστεί το θρόνο λίγο πριν από το θάνατο του Δαβίδ, η Βηθ-σαβεέ, με την υποκίνηση του προφήτη Νάθαν, υπενθύμισε στον Δαβίδ τον όρκο του. Αμέσως ο Δαβίδ εγκατέστησε στο θρόνο τον Σολομώντα, και έτσι η Βηθ-σαβεέ έγινε βασιλομήτωρ.—1Βα 1:5-37.

Όταν ο θρόνος του Σολομώντα εδραιώθηκε, η Βηθ-σαβεέ εμφανίστηκε μπροστά του ως μεσολαβήτρια για να μεταφέρει, με την επιρροή που διέθετε, ένα αίτημα εκ μέρους του Αδωνία. Ο Σολομών αμέσως «σηκώθηκε να την προϋπαντήσει και την προσκύνησε», και πρόσταξε να τοποθετήσουν έναν θρόνο για τη μητέρα του «για να καθήσει στα δεξιά του». Ωστόσο, το μόνο που προέκυψε από το αίτημά της ήταν να έρθει στο φως η δολιότητα του Αδωνία, με αποτέλεσμα να διατάξει ο Σολομών τη θανάτωσή του.—1Βα 2:13-25.

ΒΗΘΣΑΪΔΑ

(Βηθσαϊδά) [αραμαϊκής προέλευσης· σημαίνει «Οίκος του Κυνηγού (ή, του Ψαρά)»].

Η πόλη από την οποία κατάγονταν ο Φίλιππος, ο Ανδρέας και ο Πέτρος (Ιωα 1:44), παρ’ όλο που ο Σίμων Πέτρος και ο Ανδρέας φαίνεται ότι κατοικούσαν στην Καπερναούμ την εποχή της διακονίας του Ιησού. (Ματ 8:5, 14· Μαρ 1:21, 29) Επρόκειτο για πόλη «της Γαλιλαίας». (Ιωα 12:21) Μετά το θάνατο του Ιωάννη του Βαφτιστή, ο Ιησούς αποσύρθηκε στη Βηθσαϊδά με τους μαθητές του, και σε ένα απομονωμένο λιβάδι εκεί κοντά προμήθευσε θαυματουργικά τροφή σε περίπου 5.000 άντρες, εκτός από τις γυναίκες και τα παιδιά, που είχαν συγκεντρωθεί να τον ακούσουν. (Λου 9:10-17· παράβαλε Ματ 14:13-21· Ιωα 6:10.) Αργότερα, έξω από τη Βηθσαϊδά ο Ιησούς αποκατέστησε την όραση ενός τυφλού. (Μαρ 8:22) Εφόσον αυτά τα θαυματουργικά έργα έγιναν στην περιοχή τους, ο λαός της Βηθσαϊδά γενικά, μαζί με το λαό της Χοραζίν, ήταν άξιοι μομφής λόγω της αμετανόητης στάσης τους.—Λου 10:13.

Ο εντοπισμός της θέσης του “χωριού” (Μαρ 8:22, 23) ή της “πόλης” (Λου 9:10) της Βηθσαϊδά έχει γίνει αντικείμενο αρκετής συζήτησης. Οι Γραφικές αναφορές υποδεικνύουν ένα μέρος στα βόρεια παράλια της Θάλασσας της Γαλιλαίας. Ο Ιώσηπος συνδέει το όνομα με ένα πυκνοκατοικημένο χωριό το οποίο βρισκόταν λίγο ανατολικότερα του σημείου όπου ο Ιορδάνης Ποταμός εκβάλλει στη Θάλασσα της Γαλιλαίας. Το χωριό αυτό ανοικοδομήθηκε από τον Φίλιππο τον τετράρχη και ονομάστηκε Ιουλιάς προς τιμήν της κόρης του Καίσαρα Αυγούστου. (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΙΗ΄, 28 [ii, 1]) Τα αρχαία ερείπια της Ιουλιάδος βρίσκονται στο ετ-Τελλ, περίπου 3 χλμ. από τη θάλασσα. Ωστόσο, ερείπια ενός μικρότερου οικισμού ψαράδων υπάρχουν στο ελ-Αράτζ ακριβώς δίπλα στη θάλασσα. Εκεί υπάρχει ένα φυσικό λιμάνι το οποίο χρησιμοποιούσαν οι ψαράδες μέχρι πρόσφατα, επομένως η τοποθεσία από γεωγραφική άποψη ταιριάζει με τη σημασία του ονόματος Βηθσαϊδά.

Αρκετοί σχολιαστές, παρότι δέχονται πως σε κάποια εδάφια ισχύει αυτή η εκδοχή για τη θέση της Βηθσαϊδά, προβάλλουν την άποψη ότι υπήρχε και μια δεύτερη Βηθσαϊδά κάπου προς τα Δ του Ιορδάνη. Αυτή η άποψη οφείλεται στην αντίληψη ότι τα όρια της Γαλιλαίας δεν εκτείνονταν Α του Ιορδάνη, αντίληψη που βασίζεται σε δηλώσεις του Ιώσηπου και άλλων. Ο ίδιος ο Ιώσηπος τοποθετεί την Ιουλιάδα στην «κάτω Γαυλανίτιδα», την περιοχή Α της Θάλασσας της Γαλιλαίας. (Ο Ιουδαϊκός Πόλεμος, Β΄, 168 [ix, 1]) Η Βηθσαϊδά, όμως, αναφέρεται ότι ήταν πόλη «της Γαλιλαίας». (Ιωα 12:21) Ωστόσο, η περιοχή της Γαλιλαίας δεν φαίνεται να ήταν πάντα τόσο επακριβώς καθορισμένη, και μάλιστα ο Ιώσηπος χαρακτηρίζει κάποιον Ιούδα από τη Γαυλανίτιδα «Γαλιλαίο». (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, ΙΗ΄, 4 [i, 1]· Ο Ιουδαϊκός Πόλεμος, Β΄, 118 [viii, 1]) Είναι επίσης πολύ πιθανό να εκτεινόταν κάποιο τμήμα της πόλης της Βηθσαϊδά στη δυτική όχθη του Ιορδάνη, περίπου 1,5 χλμ. μακριά.

Επιπρόσθετα, εφόσον η απόδοση της Μετάφρασης Βασιλέως Ιακώβου στο εδάφιο Μάρκος 6:45 δηλώνει ότι ο Ιησούς παρήγγειλε στους αποστόλους του «να προηγηθούν [με το πλοίο] στην απέναντι πλευρά στη Βηθσαϊδά» (βλέπε επίσης ΜΠΚ), ενώ η παράλληλη περικοπή στο εδάφιο Ιωάννης 6:17 αναφέρει ως προορισμό τους την Καπερναούμ, μερικοί έχουν την άποψη ότι και αυτό επίσης προϋποθέτει την ύπαρξη μιας δεύτερης Βηθσαϊδά στη δυτική πλευρά του Ιορδάνη κοντά στην Καπερναούμ. Ωστόσο, οι σύγχρονες μεταφράσεις, στο εδάφιο Μάρκος 6:45, αφήνουν περιθώριο για την κατανόηση ότι οι απόστολοι άρχισαν το ταξίδι τους προς την Καπερναούμ πηγαίνοντας πρώτα παραλιακά «προς τη Βηθσαϊδά» (το σημείο από το οποίο έφυγαν αφήνοντας πίσω τον Ιησού προφανώς βρισκόταν κοντά στο μέρος όπου εκείνος έθρεψε θαυματουργικά τους 5.000, πιθανώς σε κάποια απόσταση Ν της Βηθσαϊδά και στην αντίπερα πλευρά της θάλασσας σε σχέση με την Καπερναούμ), και από εκεί διέσχισαν το βόρειο άκρο της θάλασσας και συνέχισαν για τον τελικό προορισμό τους, την Καπερναούμ. Αποβιβάστηκαν δε στην ακτή της γης της Γεννησαρέτ, προφανώς κάπως νοτιότερα της πόλης της Καπερναούμ.—Μαρ 6:53.

Έτσι λοιπόν, ενώ έχουν υποδειχτεί διάφορες τοποθεσίες για μια δεύτερη Βηθσαϊδά, οι Βιβλικές αφηγήσεις δεν καθιστούν αναγκαία την ύπαρξή της. Κάτι άλλο που μπορούμε να επισημάνουμε είναι ότι αυτές οι προτεινόμενες τοποθεσίες βρίσκονται όλες κοντά στην Καπερναούμ, και θα ήταν εξαιρετικά απίθανο να υπήρχαν δύο πόλεις με το όνομα Βηθσαϊδά οι οποίες να απείχαν λίγα μόνο χιλιόμετρα μεταξύ τους.

ΒΗΘΦΑΓΗ

(Βηθφαγή) [εβρ. προέλευσης· πιθανότατα σημαίνει «Οίκος των Πρώιμων Σύκων»].

Η Βηθφαγή κατονομάζεται στην αφήγηση σχετικά με το ταξίδι του Ιησού προς την Ιερουσαλήμ και αναφέρεται ως το σημείο από όπου έστειλε τους μαθητές του να πάρουν το γαϊδούρι με το οποίο μπήκε θριαμβευτικά στην Ιερουσαλήμ, στις 9 Νισάν του έτους 33 Κ.Χ. (Ματ 21:1, 2· Μαρ 11:1, 2· Λου 19:29, 30) Οι σχετικές αναφορές δείχνουν ότι βρισκόταν στο Όρος των Ελαιών, κοντά στην Ιερουσαλήμ και κοντά στη Βηθανία επίσης. Ενώ μερικοί πιστεύουν ότι η Βηθφαγή βρισκόταν στην άλλη πλευρά της χαράδρας που υπήρχε ΝΑ της Βηθανίας, στο σημερινό Αμπού Ντις, η τοποθεσία που υποδεικνύει η παράδοση βρίσκεται ανάμεσα στη Βηθανία και στην Ιερουσαλήμ στο ετ-Τουρ, στη νοτιοανατολική πλαγιά του Όρους των Ελαιών. Κοντά σε αυτό το σημείο βρίσκεται μία από τις κορυφές του Όρους των Ελαιών. Κατεβαίνοντας κάποιος από εκεί, έχει πανοραμική θέα της Ιερουσαλήμ.—Παράβαλε Λου 19:37, 41.

Οι Ταλμουδικές αναφορές στη Βηθφαγή υποδεικνύουν ότι βρισκόταν στο όριο της σαββατιαίας ζώνης γύρω από την πόλη της Ιερουσαλήμ.—Βαβυλωνιακό Ταλμούδ, Μεναχότ 78β· παράβαλε Πρ 1:12, υποσ.

ΒΗΛ

[ακκαδικής προέλευσης· σημαίνει «Ιδιοκτήτης· Κύριος»].

Βαβυλωνιακός θεός, η επαίσχυντη πτώση του οποίου προειπώθηκε ότι θα συνέπιπτε με την καταστροφή της Βαβυλώνας.—Ησ 46:1· Ιερ 50:2· 51:44.

Ο τίτλος Βηλ εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στον θεό Ενλίλ. Ο Βηλ συναποτελούσε μαζί με τον Ανού και τον Ενκί (Έα) την αρχική σουμεριακή τριάδα θεών. Όταν ο Μαρντούκ (Μερωδάχ) έγινε ο κυριότερος θεός της Βαβυλώνας, προσέλαβε επίσης το όνομα Βηλ.—Βλέπε ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΘΕΕΣ (Βαβυλωνιακές Θεότητες).

Αν λάβουμε υπόψη τη μεγάλη υπόληψη του Βηλ, αντιλαμβανόμαστε γιατί οι προφήτες του Ιεχωβά, υπό θεϊκή έμπνευση, τον κατονόμασαν ως έναν από τους θεούς που επρόκειτο να ταπεινωθούν κατά την πτώση της Βαβυλώνας. Περίπου 200 χρόνια προτού πέσει η Βαβυλώνα στα χέρια των Μήδων και των Περσών, ο Ησαΐας προείπε ότι ο Βηλ επρόκειτο να καμφθεί και ο Νεβώ επρόκειτο να σκύψει λόγω της επαίσχυντης ήττας που θα υφίσταντο. Τα είδωλά τους θα τα μετέφεραν τα θηρία. Καθώς θα ήταν ανίκανα να βοηθήσουν τον εαυτό τους, θα μεταφέρονταν σαν αποσκευές πάνω σε υποζύγια. Ο Βηλ και ο Νεβώ δεν επρόκειτο να διαφύγουν. «Η ψυχή τους», δηλαδή αυτοί οι ίδιοι, θα πήγαινε σε αιχμαλωσία. (Ησ 46:1, 2· βλέπε επίσης Ιερ 50:2.) Ο Ιεχωβά θα ανάγκαζε τον Βηλ να δώσει πίσω ό,τι είχε καταπιεί μέσω των λάτρεών του οι οποίοι απέδιδαν τις νίκες τους σε αυτόν. Ιδιαίτερα ο Βηλ έπρεπε να δώσει πίσω τον εξόριστο λαό του Ιεχωβά και τα ιερά σκεύη του ναού Του. Οι λαοί των εθνών τα οποία είχε υποτάξει η Βαβυλώνα δεν θα συνέρρεαν πια στη λατρεία του Βηλ ούτε θα παραδίδονταν στους λάτρεις του σαν να παραδίδονταν στο μεγαλύτερο θεό του κόσμου.—Ιερ 51:44· βλέπε ΜΕΡΩΔΑΧ.

ΒΗΡ

[Πηγάδι].

Με την εβραϊκή λέξη μπε’έρ συνήθως εννοείται ένα πηγάδι σε αντιδιαστολή προς μια φυσική πηγή (εβρ., ‛άγιν). Αυτή η λέξη εμφανίζεται συχνά σε σύνθετα τοπωνύμια.—Παράβαλε ΒΗΡ-ΑΙΛΙΜ· ΒΗΡ-ΣΑΒΕΕ.

1. Καθώς οι Ισραηλίτες πλησίαζαν στην Υποσχεμένη Γη, μετά τη διάβαση του Αρνών έφτασαν στη Βηρ. (Αρ 21:13-16) Εκεί, προφανώς οι άρχοντες που ήταν κεφαλές των φυλών έσκαψαν ένα πηγάδι με τις ράβδους τους και ανάβλυσε νερό. Το γεγονός αυτό ενέπνευσε το ποιητικό άσμα που βρίσκεται καταγραμμένο στα εδάφια 17 και 18.

Λόγω της συμμετοχής που είχαν οι άρχοντες στο σκάψιμο του πηγαδιού, μερικοί υποστηρίζουν ότι αυτή η τοποθεσία ταυτίζεται με τη Βηρ-αιλίμ (που σημαίνει «Πηγάδι των Μεγάλων Δέντρων»). (Ησ 15:8) Η θέση της δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα, αλλά θεωρείται πιθανό ότι βρισκόταν στο Ουάντι Θάμαντ, μια κοιλάδα χειμάρρου Β του Αρνών και περίπου 56 χλμ. Α της Νεκράς Θαλάσσης. Συνήθως εκεί μπορεί να βρει κανείς νερό πολύ εύκολα σκάβοντας το έδαφος.

2. Τοποθεσία όπου κατέφυγε ο Ιωθάμ, ο γιος του Γεδεών (Ιεροβάαλ), αφού εξέθεσε τη δολιότητα του Αβιμέλεχ. (Κρ 9:3-5, 21) Το Αλ-Μπίρα, περίπου 12 χλμ. Β της Βαιθ-σαν και ΝΑ του Όρους Θαβώρ, προτείνεται από μερικούς ως η πιθανότερη θέση της Βηρ. Άλλοι τη συνδέουν με τη Βηρώθ. (Βλέπε ΒΗΡΩΘ.) Ωστόσο, επειδή δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ως προς το ποια κατεύθυνση πήρε ο Ιωθάμ φεύγοντας από το Όρος Γαριζίν, η ταύτιση αυτή δεν είναι βέβαιη.

ΒΗΡΑ

(Βηρά) [Πηγάδι].

Κεφαλή οικογένειας και απόγονος του Ασήρ.—1Χρ 7:30, 37, 40.

ΒΗΡ-ΑΙΛΙΜ

(Βηρ-αιλίμ) [Πηγάδι των Μεγάλων Δέντρων].

Τοποθεσία που μνημονεύεται στην εξαγγελία του Ησαΐα εναντίον του Μωάβ. (Ησ 15:8) Η προειπωμένη ερήμωση θα προκαλούσε “γοερό θρήνο” μέχρι την Εγλαΐμ και τη Βηρ-αιλίμ. Η θέση της είναι άγνωστη. Πολλοί λόγιοι τη συνδέουν με τη Βηρ του εδαφίου Αριθμοί 21:16.—Βλέπε ΒΗΡ Αρ. 1.

ΒΗΡΑΧ

(Βηράχ) [Πηγάδι].

Ρουβηνίτης αρχηγός ο οποίος οδηγήθηκε σε εξορία από τον Ασσύριο Βασιλιά Θεγλάθ-φελασάρ Γ΄, προφανώς κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φεκά (περ. 778-759 Π.Κ.Χ.).—1Χρ 5:6.

ΒΗΡΙ

(Βηρί) [Της (Από τη) Βηρ ή Βηρώθ].

1. Ο Χετταίος πατέρας της Ιουδίθ, συζύγου του Ησαύ.—Γε 26:34.

2. Ο πατέρας του προφήτη Ωσηέ.—Ωσ 1:1.

ΒΗΡ-ΛΑΧΑΪ-ΡΟΪ

(Βηρ-λαχαΐ-ροΐ) [Πηγάδι του Ζωντανού ο Οποίος με Βλέπει].

Η Άγαρ, η Αιγύπτια υπηρέτρια της Σαραΐ, προσπαθώντας να ξεφύγει από την οργή της κυρίας της, ακολούθησε το «δρόμο προς τη Σιουρ», ο οποίος οδηγούσε στην Αίγυπτο μέσω της Νεγκέμπ. Όταν, όμως, έφτασε σε κάποια πηγή (εβρ., ‛άγιν), ένας άγγελος την καθησύχασε, τη νουθέτησε