ΚΗΠΟΣ

Η λέξη γκαν του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου και η λέξη κῆπος του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου αναφέρονται σε μια καλλιεργημένη, πολλές φορές αρδευόμενη, έκταση γης. Οι κήποι των Βιβλικών χρόνων ήταν συνήθως χώροι περικλεισμένοι με αγκαθωτό φράχτη ή τοίχο φτιαγμένο με πέτρες ή λάσπη, πάνω από τον οποίο μπορεί να υπήρχαν αγκάθια.—Ασμ 4:12.

Μιλώντας γενικά, οι κήποι που αναφέρονται στην Αγία Γραφή διέφεραν πολύ από τους συνηθισμένους κήπους της Δύσης. Πολλοί έμοιαζαν περισσότερο με πάρκα στα οποία υπήρχαν διάφορα είδη καρποφόρων δέντρων, όπως καρυδιές (Εκ 2:5· Αμ 9:14· Ασμ 6:11), καθώς επίσης μυρωδικά και λουλούδια. (Ασμ 6:2) Οι κήποι ποτίζονταν καλά από ρυάκια ή μέσω άρδευσης, και πολλές φορές είχαν ελικοειδή μονοπάτια. Μικρότεροι κήποι μπορεί να καλλιεργούνταν από μεμονωμένες οικογένειες. Ο Βασιλιάς Αχαάβ ισχυρίστηκε ότι ήθελε να πάρει το αμπέλι του Ναβουθέ για να το κάνει λαχανόκηπο.—1Βα 21:2.

Τέτοιοι κήποι που έμοιαζαν με πάρκα βρίσκονταν συνήθως έξω από την πόλη, εκτός αν επρόκειτο για κήπους βασιλιάδων ή πολύ πλουσίων. Ο Κήπος του Βασιλιά, κοντά στο σημείο όπου ο Σεδεκίας και οι άντρες του προσπάθησαν να διαφύγουν από την Ιερουσαλήμ κατά την πολιορκία της από τους Χαλδαίους, βρισκόταν πιθανότατα ακριβώς έξω από το νοτιοανατολικό τείχος της πόλης. (2Βα 25:4· Νε 3:15) Ο Ιώσηπος μιλάει επίσης για έναν τόπο με το όνομα Ητάν, τον οποίο τοποθετεί 13 ως 16 χλμ. έξω από την Ιερουσαλήμ και τον οποίο περιγράφει ως «απολαυστικό και πλούσιο σε πάρκα και τρεχούμενα νερά». Εκεί, όπως ισχυρίζεται, συνήθιζε να πηγαίνει ο Σολομών με το άρμα του. (Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, Η΄, 186 [vii, 3]) Ο κήπος στον οποίο ο Βασιλιάς Ασσουήρης έκανε ένα μεγάλο εφταήμερο συμπόσιο στα Σούσα, το τρίτο έτος της βασιλείας του, πρέπει να ήταν πολύ ευρύχωρος και ωραίος.—Εσθ 1:1-5.

Στη Βαβυλώνα. Οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας ήταν ένα από τα εφτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Ο Βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ τούς έχτισε για να ευχαριστήσει τη σύζυγό του, μια πριγκίπισσα της Μηδίας, η οποία καταγόταν από ορεινή περιοχή και, απογοητευμένη από το μονότονο επίπεδο τοπίο της Βαβυλωνίας, νοσταλγούσε τα βουνά της πατρίδας της. Λέγεται ότι ο Ναβουχοδονόσορ έχτισε επάλληλες αψίδες—τη μία ψηλότερα από την άλλη, σαν σκαλοπάτια—και επικάλυψε αυτό το τεχνητό βουνό με αρκετό χώμα ώστε να ευδοκιμήσουν και τα μεγαλύτερα δέντρα. Στην κορυφή του κατασκεύασε έναν υδροταμιευτήρα που τροφοδοτούνταν από τον Ευφράτη με κάποιου είδους ελικοειδή αντλία.

Στην Αίγυπτο. Ενόσω οι Ισραηλίτες βρίσκονταν στην Αίγυπτο, καλλιεργούσαν λαχανόκηπους που φαίνεται πως είχαν μικρότερη έκταση. Το εδάφιο Δευτερονόμιο 11:10 λέει ότι πότιζαν αυτούς τους κήπους με το πόδι, ενδεχομένως είτε με ποδοκίνητους υδροτροχούς είτε διοχετεύοντας τα αρδευτικά νερά μέσω καναλιών, ανοίγοντας και ξανακλείνοντας με τα πόδια τα τοιχώματά τους, τα οποία ήταν από λάσπη, ώστε να ποτίζονται τα διάφορα τμήματα του κήπου.

Γεθσημανή. Ο κήπος της Γεθσημανή στο Όρος των Ελαιών, που βρισκόταν απέναντι από την Ιερουσαλήμ μετά την Κοιλάδα Κιδρόν, ήταν ένα από τα αγαπημένα μέρη του Ιησού Χριστού, όπου μπορούσε να βρει ησυχία μαζί με τους μαθητές του. Σε αυτόν τον κήπο αποσύρθηκε ο Ιησούς με τους μαθητές του αφού έφαγε το τελευταίο του Πάσχα και θέσπισε το Δείπνο του Κυρίου. Εκεί απομακρύνθηκε λίγο από τους μαθητές του και προσευχήθηκε θερμά, διακονούμενος από έναν άγγελο. Ο προδότης Ιούδας, γνωρίζοντας αυτή τη συνήθεια του Ιησού, οδήγησε έναν όχλο στη Γεθσημανή, όπου πρόδωσε τον Ιησού με φιλί.—Ματ 26:36, 46-49· Λου 22:39-48· Ιωα 18:1, 2.

Χώροι Ταφής. Οι κήποι χρησιμοποιούνταν ενίοτε ως χώροι ταφής. Ο Μανασσής και ο γιος του ο Αμών θάφτηκαν στον κήπο του Οζά. (2Βα 21:18, 25, 26) Ο Ιησούς θάφτηκε σε κήπο, σε ένα καινούριο μνημείο. (Ιωα 19:41, 42) Οι Ισραηλίτες απέκτησαν την κακή συνήθεια να θυσιάζουν σε ειδωλολατρικούς θεούς μέσα σε κήπους, καθισμένοι ανάμεσα στους τάφους και τρώγοντας σιχαμερά πράγματα σύμφωνα με τις επιταγές της ψεύτικης θρησκείας, κάτι για το οποίο ο Ιεχωβά διακήρυξε ότι θα απέδιδε κρίση.—Ησ 65:2-5· 66:16, 17.

Ο Κήπος της Εδέμ. Ο πιο φημισμένος κήπος στην ιστορία είναι ο κήπος της Εδέμ. Φαίνεται ότι επρόκειτο για μια περικλεισμένη περιοχή, περιβαλλόμενη, αναμφίβολα, από φυσικά όρια. Ο κήπος αυτός, ο οποίος βρισκόταν «στην Εδέμ, προς τα ανατολικά», είχε μια είσοδο στην ανατολική του πλευρά. Εδώ τοποθετήθηκαν τα χερουβείμ με τη φλογερή λεπίδα ενός σπαθιού, μετά την αμαρτία του Αδάμ, για να εμποδίζουν την πρόσβαση του ανθρώπου στο δέντρο της ζωής, που βρισκόταν στη μέση του κήπου. (Γε 2:8· 3:24) Τον κήπο πότιζε καλά ένας ποταμός που έρρεε από αυτόν και χωριζόταν σε τέσσερα παρακλάδια, τα οποία σχημάτιζαν μεγάλους ποταμούς. Αυτός ο «παράδεισος τέρψης» (Γε 2:8, Dy), που έμοιαζε με πάρκο, περιείχε κάθε δέντρο επιθυμητό στην όραση και καλό για τροφή, καθώς και άλλου είδους βλάστηση, και αποτελούσε το φυσικό περιβάλλον ζώων και πουλιών. Ο Αδάμ έπρεπε να τον καλλιεργεί, να τον συντηρεί και τελικά να τον επεκτείνει σε παγγήινη κλίμακα, εκτελώντας την εντολή του Θεού να “καθυποτάξει” τη γη. Επρόκειτο για αγιαστήριο, τόπο όπου ο Θεός επικοινωνούσε με τον Αδάμ και την Εύα. Ήταν ένα τέλειο σπίτι για αυτούς.—Γε 2:9, 10, 15-18, 21, 22· 1:28· 3:8-19· βλέπε ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ.

Μολονότι η Γραφή δεν αναφέρει πόσο καιρό φύλαγαν τα χερουβείμ το δρόμο προς το δέντρο της ζωής, αυτή η διευθέτηση μπορεί να παρέμεινε σε ισχύ μέχρι τον Κατακλυσμό, 1.656 χρόνια μετά τη δημιουργία του Αδάμ. Χωρίς τη φροντίδα του Αδάμ, ο οποίος εκδιώχθηκε μαζί με την Εύα επειδή, δείχνοντας ανυπακοή, έφαγαν από το απαγορευμένο δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού, ο κήπος πιθανότατα έπεσε σε μαρασμό. Ούτως ή άλλως, πρέπει να αφανίστηκε, το αργότερο, μέσω του Κατακλυσμού.—Βλέπε ΕΔΕΜ Αρ. 1.

Η ομορφιά του κήπου της Εδέμ μνημονεύτηκε αιώνες μετά τον Κατακλυσμό, όταν ο Λωτ κοίταξε όλη την Περιφέρεια του Ιορδάνη και παρατήρησε «ότι ήταν ολόκληρη μια περιοχή με άφθονα νερά . . . σαν τον κήπο του Ιεχωβά». (Γε 13:10) Ο Ιεχωβά κρατούσε τα μάτια του προσηλωμένα στην Υποσχεμένη Γη, διατηρώντας την ως κληρονομιά για τον Ισραήλ. Ο Μωυσής την αντιπαραβάλλει με την Αίγυπτο, όπου οι Ισραηλίτες ήταν αναγκασμένοι να ποτίζουν όπως σε λαχανόκηπο, περιγράφοντας την Υποσχεμένη Γη ως γη που ποτιζόταν από «τη βροχή των ουρανών».—Δευ 11:10-12.

Μεταφορικές Χρήσεις. Προειδοποιώντας τον Ιούδα μέσω του Ιωήλ, ο Ιεχωβά μιλάει για “έναν λαό πολυάριθμο και κραταιό” ο οποίος θα καταστρέψει τον τόπο, μετατρέποντάς τον από όμοιο με «τον κήπο της Εδέμ» σε έρημο. (Ιωλ 2:2, 3) Αντίθετα, όσοι κάνουν το θέλημα του Ιεχωβά και απολαμβάνουν την ευαρέστησή του παρομοιάζονται με καλοποτισμένο κήπο. (Ησ 58:8-11) Αυτή θα ήταν η κατάσταση του λαού με τον οποίο είχε συνάψει διαθήκη ο Ιεχωβά όταν θα αποκαθίστατο από τη βαβυλωνιακή εξορία.—Ησ 51:3, 11· Ιερ 31:10-12.

Στα εδάφια Ιεζεκιήλ 28:12-14 λέγεται για «το βασιλιά της Τύρου» ότι βρισκόταν στον κήπο της Εδέμ και «στο άγιο βουνό του Θεού». Ο βασιλιάς αυτός, στολισμένος με λαμπρή ενδυμασία και περιβεβλημένος με βασιλική μεγαλοπρέπεια, δίπλα στις πλαγιές του Όρους Λίβανος με τους περίφημους κέδρους του, ήταν σαν να βρισκόταν σε κήπο της Εδέμ και σε βουνό του Θεού.

Στο Άσμα Ασμάτων ο αγαπημένος ποιμένας της Σουλαμίτισσας παρομοιάζει τη συντρόφισσά του με κήπο που διαθέτει κάθε είδους τερπνότητα, ομορφιά, ευχαρίστηση και καλούς καρπούς.—Ασμ 4:12-16.