ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Η εβραϊκή λέξη που αποδίδεται «εβδομάδα» (σαβούα‛) αναφέρεται κατά κυριολεξία σε μια εφταμερή μονάδα ή περίοδο. Η λέξη σάββατον του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου παράγεται από την αντίστοιχη εβραϊκή λέξη σαμπάθ.
Ο υπολογισμός των ημερών σε κύκλους των εφτά ανάγεται στο μακρινό παρελθόν της ανθρώπινης ιστορίας. Το προηγούμενο για αυτή τη χρονική διαίρεση το έθεσε ο Ιεχωβά Θεός διαιρώντας το διάστημα κατά το οποίο πραγματοποίησε το δημιουργικό του έργο σε έξι ημέρες, ή αλλιώς μονάδες χρόνου, επιστέγασμα των οποίων αποτέλεσε η έβδομη ημέρα ανάπαυσης. (Γε 2:2, 3) Στη συνέχεια, η επόμενη αναφορά σε κάποιον κύκλο εφτά ημερών γίνεται σε συνάρτηση με τον Νώε, τον καιρό του Κατακλυσμού, αλλά σε αυτή την περίπτωση δεν γίνεται λόγος για κάποια έβδομη ημέρα ανάπαυσης. (Γε 7:4, 10· 8:10, 12) Οι γαμήλιοι εορτασμοί διαρκούσαν εφτά ημέρες στην Παδάν-αράμ και στη Φιλιστία. (Γε 29:27, 28· Κρ 14:12, 17) Οι επικήδειες τελετές για τον Ιακώβ διήρκεσαν επίσης εφτά ημέρες. (Γε 50:10) Ωστόσο, το Βιβλικό υπόμνημα δεν λέει ότι αυτές οι αρχικές εφταήμερες περίοδοι χαρακτηρίζονταν από εβδομαδιαία διάταξη, έχοντας μια σταθερή εναρκτήρια ημέρα και ακολουθούμενες από άλλες αντίστοιχες εφταήμερες περιόδους. Σε μερικούς αρχαίους λαούς οι εφταήμεροι κύκλοι καθορίζονταν από τις τέσσερις φάσεις της σελήνης και άρχιζαν ξανά με κάθε νέα σελήνη. Εφόσον ο σεληνιακός μήνας διαρκεί 29 ή 30 ημέρες, οι εφταήμεροι κύκλοι δεν είναι δυνατόν να είναι απόλυτα διαδοχικοί.
Μια από τις πρώτες αναφορές σε δεκαήμερη περίοδο βρίσκουμε στο εδάφιο Γένεση 24:55. Στην αρχαία Αίγυπτο ο χρόνος διαιρούνταν σε δεκαήμερους κύκλους (τρεις κύκλους το μήνα), οι δε Ισραηλίτες προφανώς εξοικειώθηκαν με αυτόν τον υπολογισμό κατά τη μακρά παραμονή τους στην Αίγυπτο.
Υπό το Νόμο. Η πρώτη θεϊκή διάταξη που απαιτούσε την τήρηση μιας ορισμένης εφταήμερης περιόδου εμφανίζεται σε συνάρτηση με τις οδηγίες για το Πάσχα. Αυτή η περίοδος αποτέλεσε την ετήσια Γιορτή των Άζυμων Άρτων, την οποία γιόρταζαν έκτοτε οι Ισραηλίτες μετά το Πάσχα. Τόσο η πρώτη ημέρα όσο και η έβδομη, δηλαδή η τελευταία, έπρεπε να είναι ημέρες ανάπαυσης.—Εξ 12:14-20· 13:6-10.
Θεσπίζεται η ημέρα του Σαββάτου. Εντούτοις, μετά την εγκαινίαση αυτής της ειδικής εβδομάδας ακολούθησε μια περίοδος περίπου ενός μηνός στη διάρκεια της οποίας οι Ισραηλίτες μετακινούνταν κατά την Έξοδό τους από την Αίγυπτο, και σε αυτή την περίοδο δεν αναφέρεται ότι τήρησαν κάποια εβδομάδα που έληξε με μια έβδομη ημέρα ανάπαυσης. Μετά τη 15η ημέρα του δεύτερου μήνα της Εξόδου τους από τη γη της Αιγύπτου, ο Ιεχωβά άρχισε να τους δίνει το μάννα, και τότε έλαβαν για πρώτη φορά την οδηγία να τηρούν τακτικά το Σάββατο κάθε έβδομη ημέρα. (Εξ 16:1, 4, 5, 22-30) Η τήρηση του Σαββάτου επέφερε κατ’ ανάγκην τη διαίρεση των ημερών σε διαδοχικές εβδομάδες, διαίρεση που ήταν ανεξάρτητη από τις σεληνιακές μηνιαίες περιόδους. Κατόπιν, αυτή η τήρηση καταστάθηκε από τον Θεό νομική διάταξη της διαθήκης του Νόμου που δόθηκε μέσω του Μωυσή στο έθνος του Ισραήλ.—Εξ 20:8-11· Δευ 5:12-15.
Εορταστικές περίοδοι. Ο Νόμος προέβλεπε, φυσικά, ορισμένες εφταήμερες εορταστικές περιόδους οι οποίες δεν άρχιζαν ούτε έληγαν απαραίτητα σύμφωνα με την κανονική εβδομάδα, η οποία καθοριζόταν με βάση το Σάββατο. Άρχιζαν κάποια συγκεκριμένη ημέρα του σεληνιακού μήνα, οπότε η εναρκτήρια ημέρα τους συνέπιπτε με διαφορετική ημέρα της εβδομάδας από χρόνο σε χρόνο. Αυτό ίσχυε για τη Γιορτή των Άζυμων Άρτων, η οποία ακολουθούσε το Πάσχα και λάβαινε χώρα στις 15-21 Νισάν, καθώς και για τη Γιορτή των Σκηνών που λάβαινε χώρα στις 15-21 Εθανίμ. Επίσης, η Γιορτή των Εβδομάδων, ή αλλιώς Πεντηκοστή, βασιζόταν σε έναν υπολογισμό εφτά εβδομάδων και μιας ημέρας, αλλά οι εφτά εβδομάδες άρχιζαν να υπολογίζονται από τις 16 Νισάν και έτσι δεν συνέπιπταν πάντα με τις κανονικές εβδομάδες, οι οποίες έληγαν με τα κανονικά Σάββατα.—Εξ 12:2, 6, 14-20· Λευ 23:5-7, 15, 16· Δευ 16:9, 10, 13.
Οι ημέρες της εβδομάδας δεν είχαν ονόματα, αλλά προσδιορίζονταν απλώς αριθμητικά, εκτός από την έβδομη ημέρα, η οποία ονομαζόταν “σάββατο”. (Εξ 20:8) Αυτό ίσχυε και στις ημέρες του Ιησού και των αποστόλων του, μολονότι η προηγουμένη του Σαββάτου ονομαζόταν «Προετοιμασία» (παρασκευή, Κείμενο).—Ματ 28:1· Πρ 20:7· Μαρ 15:42· Ιωα 19:31.
Εφταήμερες και εφταετείς περίοδοι. Λόγω της σπουδαιότητας που προσέδιδε η διαθήκη του Νόμου στο Σάββατο, δηλαδή στην έβδομη ημέρα, συνήθιζαν να χρησιμοποιούν τη λέξη «σάββατο» με την έννοια ολόκληρης της εβδομάδας των εφτά ημερών. (Λευ 23:15, 16) Η λέξη αυτή χρησιμοποιούνταν παρόμοια και για το έβδομο έτος, το σαββατιαίο έτος ανάπαυσης για τη γη. Επίσης, αντιπροσώπευε ολόκληρη την εφταετή περίοδο, ή αλλιώς εβδομάδα ετών, η οποία έληγε με σαββατιαίο έτος. (Λευ 25:2-8) Το Ιουδαϊκό Μισνά χρησιμοποιεί επανειλημμένα την έκφραση «εβδομάδα ετών».—Σεβιίτ 4:7-9· Σάνχεδριν 5:1· βλέπε ΕΒΔΟΜΗΝΤΑ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ (Μεσσιανική Προφητεία).