درس ۲۸
تماس با حضار و طریق استفاده از یادداشتها
۱. اهمیت تماس با حضار و نقشی را که طریق استفاده از یادداشتها در این موضوع ایفا میکند توضیح بده.
۱ داشتن تماس خوب با حضار برای تعلیم دادن کمک بزرگی است. با این کار احترام شنوندگان را کسب خواهی کرد و به نحو مؤثرتری قادر به تعلیم خواهی بود. تماس بین تو و حضار باید شما را چنان به یکدیگر نزدیک کند که تو به عنوان سخنران، فوراً کوچکترین عکسالعمل آنها را حس کنی. طریق استفاده از یادداشتهایت، در تعیین چنین تماسی با حضار نقش مهمی را ایفا میکند. یادداشتهای مفصل ممکن است مانع ایجاد کنند؛ امّا استفادهٔ ماهرانه از آنها مسئلهای ایجاد نمیکند، حتی اگر وضعیت طوری ایجاب کند که یادداشتها قدری طولانیتر از حدّ معمول باشند. یک سخنران ماهر با نگاه کردن طولانی به یادداشتهایش یا نگاه کردن به آنها در زمان نامناسب تماس خویش را با حضار از دست نخواهد داد. در برگهٔ مدرسه به این موضوع توجه شده و تحت عنوان «تماس با حضار و طریق استفاده از یادداشتها» منظور شده است.
۲-۵. چه چیزی تماس بصری با حضار را مؤثر میسازد؟
۲ تماس بصری با حضار. تماس بصری به معنی نگاه کردن به حضار است. این به آن معنی نیست که فقط به کلّ حضار نگاه کنی، بلکه به فرد فرد آنها. یعنی اینکه به حالت چهرههای آنها نگاه کنی و مطابق آن عکسالعمل نشان دهی.
۳ نگاه کردن به حضار فقط به مفهوم حرکت موزون از یک طرف به طرف دیگر نیست، به طوری که کسی از قلم نیفتد. به فردی در میان حضار نگاه کن و به او یک یا دو جمله بگو. سپس به فرد دیگری نگاه کن و چند جملهای هم به او بگو. به یک فرد آنقدر طولانی نگاه نکن که دستپاچه شود، و نیز خودت را فقط به چند نفر از کلّ حضار محدود نکن. این طریق نگاه کردن به حضار را ادامه بده. امّا وقتی که با فردی صحبت میکنی، واقعاً با او صحبت کن و پیش از آنکه به فرد دیگری نگاه کنی به عکسالعمل او توجه کن. یادداشتهای خود را بر روی تریبون قرار بده و یا آنها را در دست خود یا در کتاب مقدس قرار بده، به طوری که با یک حرکت چشم بتوانی سریعاً به آنها نگاه کنی. امّا اگر قرار باشد تمام سر را حرکت دهی تا یادداشتهایت را ببینی تماس تو با حضار قطع خواهد شد.
۴ سرپرست مدرسه، نَه تنها مشاهده خواهد کرد که تو چند بار به یادداشتهایت نگاه میکنی، بلکه توجه خواهد کرد که چه موقع به آنها نگاه میکنی. چنانچه در حالی که به اوج گفتارت میرسی به یادداشتهای خود نگاه کنی متوجه عکسالعمل حضار نخواهی شد. اگر پیوسته به یادداشتهای خود روی آوری، باز هم تماس تو با آنها قطع میشود. این موضوع به طور کلّی نشان میدهد که تو یا یک عادت عصبی داری و یا آمادگی کافی برای ارائهٔ گفتار نداری.
۵ مواقعی پیش میآید که در آن از سخنرانان باتجربه خواسته میشود تا کلّ مطالب یک گفتار را از روی نسخه ( متنِ نوشتهشده) ارائه دهند، و البته این نوع ارائه تا حدّی تماس بصری با حضار را محدود میکند. امّا اگر این سخنرانان در نتیجهٔ یک آمادگی خوب با مطلب آشنا باشند، قادر خواهند بود بدون اینکه جای سخن خود را در متن گفتار گم بکنند، گهگاهی به حضار نگاه کنند، و این آنان را برمیانگیزد که خواندن متن را به نحوی مؤثر ارائه دهند.
۶-۹. به مورد دیگر کسب تماس با حضار و دامهایی که باید از آنها اجتناب کرد اشاره کن.
۶ تماس با حضار به وسیلهٔ خطاب مستقیم. این نوع تماس به اندازهٔ تماس بصری ضروری است. آن شامل کلماتی است که تو در مخاطب قرار دادن حضار خود از آنها استفاده میکنی.
۷ وقتی که به طور خصوصی با شخصی صحبت میکنی مستقیماً او را با گفتن « تو »، « تو را » یا « ما »، « ما را » خطاب میکنی. در جایی که مناسب است میتوانی به همین نحو با جمع کثیری از حضار صحبت کنی. سعی کن گفتار خود را به صورت مکالمهای که در آنِ واحد با یک یا دو شخص انجام میگیرد در نظر بگیری. به آنها دقیقاً توجه کن، مثل اینکه در واقع آنها از تو سؤال کرده باشند و تو در حال پاسخ دادن هستی. بدین طریق ارائهٔ گفتارت بیشتر حالت شخصی به خود میگیرد.
۸ امّا یک هشدار. در مکالمهات با حضار بیش از اندازه خودمانی مباش. لازم نیست مکالمهات خودمانیتر از مکالمهای باشد که در خدمت موعظهٔ خانه به خانه انجام میدهی. امّا میتوانی رک باشی، که در حقیقت باید در مکالمه با دیگران اینچنین بود.
۹ خطر دیگر. باید در استفاده از ضمایر شخصی بصیرت به خرج دهی و نباید حضار خود را در یک وضعیت ناخوشایند قرار دهی. مثلاً، در گفتاری راجع به تبهکاری، نباید نوعی از خطاب را استفاده کنی که استنباط شود حضار از جملهٔ تبهکاران میباشند، و یا اگر در جلسهٔ خدمت تئوکراتیک دربارهٔ کاهش ساعات خدمت موعظه صحبت میکنی، میتوانی خودت را نیز شامل کنی، به این صورت که به جای استفاده از ضمیر « شما » ضمیر « ما » را در گفتارت به کار ببری. با تفکر و ملاحظه، میبایست به آسانی بر هرگونه خطر غالب آمد.
**********
۱۰، ۱۱. چه چیزی باید ما را تشویق کند تا یاد بگیریم که از رئوس مطالب استفاده کنیم؟
۱۰ استفاده از رئوس مطالب. معدود سخنرانان مبتدی ارائهٔ گفتار خود را با صحبت کردن از روی رئوس مطالب آغاز میکنند. آنها معمولاً از قبل کلّ گفتار خود را مینویسند و سپس، یا آن را میخوانند یا از حفظ ارائه میدهند. در ابتدای کار، سرپرست مدرسه این موضوع را نادیده خواهد گرفت، امّا وقتی که در برگهٔ مدرسه به نکتهٔ «استفاده از رئوس مطالب» برسی، او تو را تشویق خواهد کرد که از روی یادداشت صحبت کنی. وقتی در این کار مهارت به دست آوری، درخواهی یافت که به عنوان یک سخنران عمومی گام بلندی برداشتهای.
۱۱ حتی فرزندان یا افراد بالغی که قادر به خواندن نیستند گفتارهایی ارائه میدهند. آنها از تصاویری که افکار مشخصی را به یاد آنها میآورند استفاده میکنند. تو نیز میتوانی گفتار خود را با رئوس مطالب ساده آماده کنی، درست همانطور که ارائه یا معرفی آیهها برای خدمت موعظه در جزوهٔ خدمت ملکوت منظور میشود. تو به طور مرتب در خدمت موعظه بدون متنِ نوشتهشده صحبت میکنی. به همین سادگی میتوانی در مدرسه صحبت کنی، در صورتی که دربارهٔ آن تصمیم قطعی گرفته باشی.
۱۲، ۱۳. پیشنهادهایی در مورد چگونگی ساختن رئوس مطالب بده.
۱۲ از آنجا که منظور از کار کردن بر روی این خصوصیت سخنوری این است که به تو کمک شود تا هم در آماده کردن گفتار و هم در ارائهٔ آن، از متن نوشتهشده دوری کنی، بنابراین متن گفتار خود را حفظ نکن. زیرا هدف این درس با شکست روبرو خواهد شد.
۱۳ چنانچه در گفتارت از آیههایی استفاده میکنی، میتوانی با چنین کلمات پرسشی از قبیل؛ چگونه؟ کی؟ چه وقت؟ کجا؟ و ... سؤالهایی برای خودت مطرح کنی. در صورتی که برای مطلب تو مناسب هستند، از آنها به عنوان بخشی از یادداشتهایت استفاده کن. حال تجسم کن که گفتارت را ارائه میدهی یا مثلاً در خدمت خانه به خانه با اهل منزل صحبت میکنی، آنوقت سؤالهایی را که طرح کردهای بپرس، و سپس خودت جواب آنها را بده. میتواند به همین سادگی باشد.
۱۴، ۱۵. چه عواملی نباید ما را مأیوس کنند؟
۱۴ مبتدیان، اغلب نگرانند که مبادا مطلبی را فراموش کنند. اگر گفتار خود را از روی منطق بسط و توسعه داده باشی، در صورت گذشتن از روی مطلبی، کسی کمبود آن را حس نخواهد کرد. در این مرحله در بر گرفتن کلّ مطلب، موضوع اصلی نیست بلکه بیشتر اهمیت دارد که یاد بگیری از روی رئوس مطالب صحبت کنی.
۱۵ امکان دارد در ارائهٔ این گفتار احساس کنی که اکثر نکات یا خصوصیتهای سخنوریی را که تاکنون یاد گرفتهای از یاد بردهای. نگران مباش. آنها خواهند برگشت و وقتی یاد بگیری بدون نسخه یا متنِ نوشتهشده صحبت کنی، خود را ماهرتر خواهی یافت.
۱۶، ۱۷. در تنظیم یادداشتهایمان، چه چیزهایی را باید در نظر بگیریم؟
۱۶ یک کلام دیگر دربارهٔ یادداشتهایی که از آنها برای گفتارهایت در مدرسهٔ خدمت تئوکراتیک استفاده میکنی و آن اینکه باید از آن یادداشتها برای یادآوری افکارت استفاده کنی، نَه برای از بر خوانی. یادداشتها باید خلاصه باشند. همچنین آنها باید تمیز، مرتب و خوانا باشند. اگر چهارچوب تکلیف یا گفتار تو یک دیدار مجدد است، یادداشتهایت نباید در معرض دید باشند. شاید بهتر باشد آنها را داخل کتاب مقدّست قرار دهی. چنانچه گفتاری از روی سکو ارائه میدهی و میدانی که از تریبون استفاده خواهی کرد، آنگاه نباید مشکلی در این مورد داشته باشی. امّا اگر مطمئن نیستی، هر طور که فکر میکنی صلاح است همانطور برای ارائهٔ گفتارت آماده شو.
۱۷ کمک دیگر این است که موضوع گفتار را در بالای یادداشتهای خود بنویسی. نکات اصلی نیز باید به طور واضح به چشم بخورند. سعی کن آنها را با حروف درشت بنویسی یا زیر آنها خط بکشی.
۱۸، ۱۹. چگونه میتوانیم استفاده از رئوس مطالب را تمرین کنیم؟
۱۸ در ارائهٔ گفتار، تنها از چند یادداشت استفاده کردن به مفهوم سطحی آماده کردن آن نیست. ابتدا گفتار را به طور مفصل آماده کن، و رئوس مطالبت را تا حدّ امکان کامل تنظیم کن، البته آنطوری که مایل هستی. سپس رئوس مطالب مختصرتری را آماده کن. این رئوس مطالبی است که تو در واقع در ارائهٔ گفتارت از آن استفاده خواهی کرد.
۱۹ اکنون هر دو رئوس مطالب را در جلوی خود قرار بده و به رئوس مطالب مختصر نگاه کن و تا آنجا که میتوانی دربارهٔ اولین نکتهٔ اصلی مطالبی را بگو. سپس یک نگاه سریع به رئوس مطالب مفصلتر بینداز و ببین که چه چیز را نادیده گرفتهای. بعد با دومین نکتهٔ اصلی از رئوس مطالب مختصرتر ادامه بده و همان کار را بکن. سرانجام با رئوس مطالب مختصر به حدّی آشنا میشوی که میتوانی همه مطالبی را که در رئوس مطالب مفصل آمده است فقط با نگاهی به یادداشتهای مختصر خود به یاد آوری. با تمرین و کسب تجربه مزایای سخن آزاد را تشخیص خواهی داد و تنها در مواقع ضروری از متنِ نوشتهشده استفاده خواهی کرد. وقتی که صحبت کنی بیشتر احساس آرامش خواهی کرد و حضار با احترام بیشتر به تو گوش خواهند داد.