کتاب شمارهٔ ۵۵ ۲تیموتاؤس
نگارنده: پولُس
محل نگارش: روم
تاریخ اتمام نگارش: حدود ۶۵ م.
یک بار دیگر پولُس در روم زندانی شد. اما این بار شرایط زندان بسیار سختتر از بار اوّل بود. وی حدوداً در سال ۶۵ م. زندانی شد. در ژوئیه سال ۶۴ م. آتشسوزی مهیبی سراسر روم را فرا گرفت و خسارات فراوانی بر ۱۰ شهر از ۱۴ استان روم وارد آمد. بنا به گفتهٔ تاسیتوس تاریخنویس رومی، امپراتور نِرون نمیتوانست «حرف مردم را که آتشسوزی در نتیجهٔ یک دستور بوده است از سر بیرون برد. از این رو، برای پایان دادن به حرف مردم، تقصیر را بر گردن طبقهای که مورد تنفر عامهٔ مردم بود یعنی مسیحیان انداخت و آنان را سخت شکنجه داد. . . . عدهٔ زیادی از آنها نه برای آتش زدن شهر بلکه برای نفرت داشتن از مردم محکوم شدند. مرگ آنها همراه با هر نوع استهزا و تمسخر بود. آنان را با پوست وحوش میپوشاندند تا به وسیلهٔ سگان تکهپاره و کشته شوند. بر صلیب میخکوب میشدند و یا به آتش کشیده میشدند تا نوری در تاریکی شب باشند. نِرون اجازه داد این اَعمال در باغهایش صورت گیرد . . . اما از آنجایی که این مسیحیان نه برای رفاه و سعادت جامعه بلکه به دلیل ستمگری یک انسان ظالم نابود میشدند مورد ترحّم مردم واقع شدند.»a
۲ احتمالاً در زمان همین شکنجههای شدید بود که پولُس دوباره در روم زندانی شد. این بار او را با زنجیرها بستند. پولُس انتظار نداشت که آزاد شود بلکه منتظر حکم نهایی و اعدام بود. ملاقاتکنندگان کم بودند. در حقیقت هر کسی که خود را مسیحی معرفی میکرد خطر دستگیر شدن و مرگی با شکنجه در انتظارش بود. به این دلیل پولُس میتوانست با قدردانی در مورد ملاقاتکنندهٔ خود از اَفَسُس بنویسد: «خداوند اهل خانهٔ اُنیسیفورُس را ترحّم کند زیرا که او بارها دل مرا تازه کرد و از زنجیر من عار نداشت، بلکه چون به روم رسید، مرا به کوشش بسیار تفحّص کرده، پیدا نمود.» (۲تیمو ۱:۱۶، ۱۷) پولُس با نگارش این نامه خود را در زیر سایهٔ مرگ «رسولِ مسیح عیسی، برحسب وعدهٔ حیاتی که در مسیح عیسی است» مینامد. (۱:۱) وی میدانست که زندگی در اتحاد با مسیح در انتظارش بود. او در شهرهای مهم دنیا موعظه کرده بود، از اورشلیم تا روم و شاید حتی تا اسپانیا. (روم ۱۵:۲۴، ۲۸) و دورهٔ خود را وفادارانه به کمال رسانید. — ۲تیمو ۴:۶-۸.
۳ این رساله احتمالاً در حدود سال ۶۵ م. درست قبل از شهادت پولُس نوشته شد و احتمالاً تیموتاؤس هنوز در اَفَسُس بود، زیرا پولُس او را تشویق کرده بود در آنجا بماند. (۱تیمو ۱:۳) اکنون پولُس دوباره به تیموتاؤس اصرار میکند تا سریعاً نزد او آید و از او میخواهد مَرقُس و همچنین ردا و طومارهایی را که در تروآس گذاشته بود به همراه خود بیاورد. (۲تیمو ۴:۹، ۱۱، ۱۳، ۲۱) این رساله در زمان بحرانی نوشته شده است ولی شامل نکاتی بسیار تشویقکننده و مفید برای تیموتاؤس و مسیحیان حقیقی در همهٔ اعصار و تا زمان حال بوده است.
۴ رسالهٔ دوّم تیموتاؤس بنا به دلایلی که در رسالهٔ اوّل تیموتاؤس مورد بحث قرار گرفتند صحیح و الهامی است. نویسندگان و مفسّرین پیشین همچون پولیکارپ قرن دوّم میلادی صحّت کتاب را پذیرفتند و آن را مورد استفاده قرار دادند.
چرا مفید است
۱۰ «تمامی کتب از الهام خداست و . . . مفید است.» مفید از چه لحاظ؟ پولُس در رسالهٔ دوّم تیموتاؤس به ما میگوید: «به جهت تعلیم و تنبیه و اصلاح و تربیت در عدالت مفید است، تا مرد خدا کامل و به جهت هر عمل نیکو آراسته بشود.» (۳:۱۶، ۱۷) بنابراین، در این رساله بر مفید بودن «تعلیم» تأکید میگردد. همهٔ دوستداران عدالت امروزه خواستار گوش فرا دادن به پند عاقلانهٔ این رساله هستند و تلاش میکنند معلّمان کلام باشند و سعی میکنند مقبول خدا واقع گردند و ‹کلام خدا را به خوبی انجام دهند.› همان طور که در زمان تیموتاؤس در شهر اَفَسُس افرادی وجود داشتند که در «مسائل بیهوده و بیتأدیب» غرق شده بودند، امروزه نیز نظیر همان افراد «دائماً تعلیم میگیرند، لٰکن هرگز به معرفت راستی نمیتوانند رسید» و «تعلیم صحیح» را رد میکنند و بر حسب خواستههای خودخواهانهٔ خود خارش گوشها داشته به معلّمان رو خواهند آورد. (۲:۱۵، ۲۳؛ ۳:۷؛ ۴:۳، ۴) برای اجتناب از این تأثیر آلودهکنندهٔ دنیوی ضروری است که در ایمان و محبت «از سخنان صحیح» نمونه بگیریم. به علاوه، نیاز به افراد مشخصی در حال افزایش است که «قابل تعلیم دیگران» هم در داخل و هم در خارج جماعت همانند تیموتاؤس «بندهٔ خدا» باشند. خوشا به حال همهٔ کسانی که این مسئولیت را به عهده میگیرند تا با حلم تعلیم دهند و کلام را «با کمال تحمّل و تعلیم» موعظه کنند! — ۱:۱۳؛ ۲:۲، ۲۴، ۲۵؛ ۴:۲.
۱۱ همان طور که پولُس اظهار کرد تیموتاؤس نوشتههای مقدّس را «از طفولیت» میدانست، زیرا لوئیس و اُفنیکی او را محبّانه تعلیم داده بودند. عبارت «از طفولیت» همچنین نشاندهندهٔ زمان تعلیم دادن کتاب مقدّس به بچههای امروزه است. حال، اگر آتش غیرت اوّلیه در سالهای نوجوانی و بعد از آن خاموش شود چه؟ پند پولُس این است که آن آتش را در روح «قوّت و محبت و تأدیب» مشتعل نگه دارند و ایمان بیریا را حفظ کنند. وی گفت که «در ایّام آخر» زمانهای سختی همراه با مشکلات، بزهکاری و تعلیمات کاذب به وجود خواهد آمد. به همین دلیل برای همه و مخصوصاً برای جوانان بسیار ضروری است تا ‹ در همه چیز هوشیار بوده، خدمت خود را به کمال رسانند.› — ۳:۱۵؛ ۱:۵-۷؛ ۳:۱-۵؛ ۴:۵.
۱۲پاداش این کار ارزش مبارزه را دارد. (۲:۳-۷) در این رابطه پولُس توجه را به ذریّت ملکوت جلب میکند و میگوید: «عیسی مسیح را به خاطر دار که از نسل داود بوده، از مردگان برخاست بر حسب بشارت.» امید پولُس این بود که در اتحاد با آن ذریّت بماند. سپس در مورد نزدیک شدن اعدامش با کلمات پیروزمندانهای میگوید: «بعد از این تاج عدالت برای من حاضر شده است که خداوند داورِ عادل در آن روز به من خواهد داد و نه به من فقط بلکه نیز به همهٔ کسانی که ظهور او را دوست میدارند.» (۲:۸؛ ۴:۸) خوشا به حال کسانی که میتوانند به عقب یعنی به سالهای خدمت وفادارانهٔ خود نگاه کنند و همین کلمات پولُس را بگویند! اما، لازم است که اکنون در کمال وفاداری خدمت کنیم، مشتاق تجلی عیسی مسیح باشیم و اطمینانی را داشته باشیم که پولُس داشت. او نوشت: «خداوند مرا از هر کار بد خواهد رهانید و تا به ملکوت آسمانی خود نجات خواهد داد. او را تا ابدالآباد جلال باد. آمین.» — ۴:۱۸.
[پاورقی]
a «کلّیات تاسیتوس» (انگل.) ۱۹۴۲، به تدوین موسی هاداس، صفحات ۳۸۰-۳۸۱.