با وجود آنکه سوگواریم،‏ بدون امید نیستیم

‏«نمیخواهیم شما از حالت خوابیدگان بیخبر باشید که مبادا مثل دیگران که امید ندارند محزون شوید.‏» ‏—‏ ۱تسالونیکیان ۴:‏⁠۱۳‏.‏

۱.‏ بشر به طور مرتب با چه رویدادی روبروست؟‏

آیا عزیزی را از دست داده‌ای؟‏ اغلب ما،‏ در هر سنی که باشیم،‏ به دلیل از دست دادن یکی از خویشان و یا دوستان خود احساس اندوه کرده‌ایم.‏ ممکن است پدربزرگ یا مادربزرگ،‏ پدر یا مادر،‏ همسر و یا فرزندی را از دست داده باشیم.‏ پیری،‏ بیماری،‏ و سوانح دائماً سبب مرگ می‌شوند.‏ جرم و جنایت،‏ خشونت،‏ و جنگ به فلاکت و اندوه می‌افزایند.‏ هر ساله در سرتاسر دنیا به طور متوسط بیش از ۵۰ میلیون نفر می‌میرند.‏ در سال ۱۹۹۳ این تعداد هر روز به طور متوسط ۲۵۰,‏۱۴۰ نفر بوده است.‏ مرگ افراد دوستان و خویشان آنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد،‏ و موجب احساس کمبود شدید در آنان می‌شود.‏

۲.‏ چرا مرگ فرزندان به نظر غیرعادی می‌آید؟‏

^۲ آیا نمی‌توانیم با پدر و مادری در کالیفرنیا،‏ ایالات متحده،‏ که دختر باردار خود را در یک سانحهٔ دلخراش رانندگی از دست دادند همدردی کنیم؟‏ در یک آن،‏ تنها دختر و نیز طفلی را که می‌رفت تا نخستین نوهٔ آنها باشد از دست دادند.‏ شوهر او همسر و نخستین پسر یا دخترش را از دست داد.‏ رنج از دست دادن فرزند برای والدین،‏ در هر سنی که باشد،‏ امری غیرطبیعی است.‏ طبیعی نیست که فرزندان پیش از والدین خود بمیرند.‏ همهٔ ما زندگی را دوست داریم.‏ به همین دلیل،‏ مرگ به حقْ دشمن ما به حساب می‌آید.‏ —‏ ۱قرنتیان ۱۵:‏⁠۲۶‏.‏

مرگ به خانوداهٔ بشری راه می‌یابد

۳.‏ مرگ هابیل چگونه ممکن است آدم و حوّا را تحت تأثیر قرار داده باشد؟‏

^۳ گناه و مرگ از هنگام سرکشی نخستین والدین بشری،‏ آدم و حَوّا،‏ در طی شش هزار سال تاریخ بشری،‏ همانند پادشاهی حکمرانی کرده‌اند.‏ (‏رومیان ۵:‏⁠۱۴؛‏ ۶:‏⁠۱۲،‏۲۳‏)‏ کتاب مقدس دربارهٔ واکنش آنان در مقابل قتل پسرشان هابیل به دست قائن برادر وی چیزی نقل نمی‌کند.‏ واضح است که چنین رویدادی می‌بایست برای آنان تکان‌دهنده بوده باشد.‏ در اینجا برای نخستین بار با مرگ انسان که در چهرهٔ پسر ایشان ظاهر شد روبرو شدند.‏ آنها ثمرهٔ سرکشی و ادامهٔ سوءاستفاده از ارادهٔ آزاد خویش را مشاهده کردند.‏ قائن با وجود هشدارهای خدا،‏ دست به نخستین برادرکشی زد.‏ می‌دانیم که حَوّا می‌بایست عمیقاً از مرگ هابیل متأثر شده باشد،‏ زیرا هنگام تولد شیث گفت:‏ «خدا نسلی دیگر بمن قرار داد بعوض هابیل که قائن او را کشت.‏» —‏ پیدایش ۴:‏⁠۳-‏۸،‏۲۵‏.‏

۴.‏ چرا افسانهٔ جان فناناپذیر نمی‌توانست تسلیی برای مرگ هابیل باشد؟‏

^۴ اولین والدین ما واقعیت حکم خدا را —‏ اینکه اگر سرکشی و نافرمانی می‌کردند،‏ ‹هرآینه می‌مردند› —‏ در مورد خود نیز دیدند.‏ با وجود دروغ شیطان،‏ ظاهراً افسانهٔ جان فناناپذیر در آن زمان هنوز رشد و توسعه نیافته بود،‏ تا آنها بتوانند از آن تسلیی تصنعی کسب کنند.‏ خدا به آدم گفته بود:‏ «بخاک راجع گردی که از آن گرفته شدی زیرا که تو خاک هستی و بخاک خواهی برگشت».‏ او هیچ اشاره‌ای به وجود جان فناناپذیری که به آسمان،‏ دوزخ،‏ لیمبو،‏ برزخ یا محل دیگری می‌رود نکرده بود.‏ (‏پیدایش ۲:‏⁠۱۷؛‏ ۳:‏⁠۴،‏۵،‏۱۹‏)‏ به عنوان نفوس زنده که گناه کرده‌اند،‏ آدم و حوا سرانجام می‌مردند و از هستی بازمی‌ایستادند.‏ به پادشاه سلیمان الهام شد که بنویسد:‏ «زندگان میدانند که باید بمیرند امّا مردگان هیچ نمیدانند و برای ایشان دیگر اُجرت نیست چونکه ذکر ایشان فراموش میشود.‏ هم محبّت و هم نفرت و حِسِد ایشان حال نابود شده است و دیگر تا بأبد برای ایشان از هر آنچه زیر آفتاب کرده میشود نصیبی نخواهد بود».‏ —‏ جامعه ۹:‏⁠۵،‏۶‏.‏

۵.‏ امید واقعی برای مردگان چیست؟‏

^۵ چه سخنان درستی!‏ حقیقتاً،‏ چه کسی نیاکان دو یا سه قرن پیش خویش را به خاطر می‌آورد؟‏ اغلب اوقات حتی گورهای آنان نیز ناشناخته‌اند و یا مدتهاست فراموش شده‌اند.‏ آیا این به آن معناست که برای عزیزان از دست‌رفته‌مان امیدی وجود ندارد؟‏ خیر،‏ به هیچ وجه.‏ مَرتا در مورد برادر خود ایلعازر که در گذشته بود به عیسی گفت:‏ «می‌دانم که در قیامت روز بازپسین خواهد برخاست.‏» (‏یوحنا ۱۱:‏⁠۲۴‏)‏ عبرانیان باور داشتند که خدا در آینده مردگان را رستاخیز خواهد داد.‏ با این حال،‏ این امر آنها را از عزاداری برای عزیز از دست رفته‌ای باز نمی‌داشت.‏ —‏ ایوب ۱۴:‏⁠۱۳‏.‏

وفادارانی که سوگواری کردند

۶،‏ ۷.‏ ابراهیم و یعقوب چگونه در مقابل مرگ واکنش نشان دادند؟‏

^۶ حدود چهار هزار سال پیش،‏ هنگامی که همسر ابراهیم سارَه درگذشت،‏ «ابراهیم آمد تا برای سارَه ماتم و گریه کند».‏ این خادم وفادار خدا احساسات ژرف خویش را که از غم فقدان همسر محبوب و وفادارش بر او عارض شده بود آشکار ساخت.‏ اگر چه مردی شجاع و اهل عمل بود،‏ ولی از اینکه اندوه خویش را با گریستن ابراز کند شرمی نداشت.‏ —‏ پیدایش ۱۴:‏⁠۱۱-‏۱۶؛‏ ۲۳:‏⁠۱،‏۲‏.‏

^۷ در مورد یعقوب نیز چنین بود.‏ هنگامی که با فریبکاری به وی قبولاندند که پسرش یوسف به دست جانوری وحشی کشته شده است،‏ چگونه واکنش نشان داد؟‏ در پیدایش ۳۷:‏⁠۳۴،‏۳۵ می‌خوانیم:‏ «و یعقوب رخت خود را پاره کرده پلاس دربر کرد و روزهای بسیار برای پسر خود ماتم گرفت.‏ و همهٔ پسران و همهٔ دخترانش بتسلّئ او برخاستند امّا تسلّی نپذیرفت و گفت سوگوار نزد پسر خود بگور فرود میروم.‏ پس پدرش برای وی همی گریست».‏ آری،‏ ابراز غم و اندوه به دلیل از دست دادن یک عزیز امری انسانی و طبیعی است.‏

۸.‏ عبرانیان غالباً چگونه سوگواری می‌کردند؟‏

^۸ بعضی افراد ممکن است گمان کنند که در مقایسه با رسم و رسوم امروزی یا محلی،‏ یعقوب از خود واکنشی اغراق‌آمیز و زیاده از حد احساساتی و نمایشی نشان داده است.‏ ولی او در روزگار و فرهنگ متفاوتی پرورش یافته بود.‏ در اینجا برای نخستین بار کتاب مقدس به رسم پوشیدن پلاس برای ابراز اندوه اشاره می‌کند.‏ با این حال همانطور که در نوشته‌های مقدس عبرانی توصیف شده است،‏ سوگواری با ماتم گرفتن،‏ مرثیه‌سرایی،‏ و نشستن در خاکستر نیز ابراز می‌شده است.‏ شواهد نشان می‌دهند که عبرانیان در ابراز احساسات واقعی غم و اندوه خوددار نبودند.‏a —‏ حزقیال ۲۷:‏⁠۳۰-‏۳۲؛‏ عاموس ۸:‏⁠۱۰‏.‏

سوگواری در روزگار عیسی

۹،‏ ۱۰.‏ الف)‏ عیسی چگونه در مقابل مرگ ایلعازر واکنش نشان داد؟‏ ب)‏ واکنش عیسی چه چیزی را در مورد او بیان می‌کند؟‏

^۹ در مورد شاگردان اولیهٔ عیسی چه می‌توان گفت؟‏ به عنوان مثال،‏ هنگامی که ایلعازر درگذشت،‏ خواهران او مرتا و مریم با اشک و گریه به سوگواری برای او پرداختند.‏ هنگامی که انسان کامل،‏ عیسی،‏ به آنجا رسید چه واکنشی نشان داد؟‏ در روایت یوحنا آمده است:‏ «مریم چون بجائیکه عیسی بود رسید او را دیده بر قدمهای او افتاد و بدو گفت ای آقا اگر در اینجا میبودی برادر من نمیمرد.‏ عیسی چون او را گریان دید و یهودیانرا هم که با او آمده بودند گریان یافت در روح خود بشدّت مکدّر شده مضطرب گشت.‏ و گفت او را کجا گذارده‌اید؟‏ باو گفتند ای آقا بیا و ببین.‏ عیسی بگریست.‏» —‏ یوحنا ۱۱:‏⁠۳۲-‏۳۵‏.‏

^۱۰ «عیسی بگریست.‏» این عبارت کوتاه به تنهایی گویای فروتنی عیسی،‏ ترحم و احساسات اوست.‏ با وجود آنکه از امید رستاخیز بخوبی آگاه بود ‹اشک از چشمان وی سرازیر شد›.‏ (‏یوحنا ۱۱:‏⁠۳۵‏،‏ ا ش‏)‏ روایت با نقل اظهار نظر حاضران چنین ادامه می‌یابد:‏ «بنگرید چه قدر [ایلعازر] .‏ .‏ .‏ را دوست میداشت.‏» به طور حتم،‏ اگر انسان کامل عیسی به دلیل مرگ دوستش گریست،‏ برای مردان و زنان امروز نیز سوگواری و گریستن باعث شرم نیست.‏ —‏ یوحنا ۱۱:‏⁠۳۶‏.‏

چه امیدی برای مردگان وجود دارد؟‏

۱۱.‏ الف)‏ از نمونه‌های کتاب مقدس دربارهٔ سوگواری چه می‌توانیم بیاموزیم؟‏ ب)‏ چرا ما همانند کسانی که بدون امید هستند سوگواری نمی‌کنیم؟‏

^۱۱ از این نمونه‌های کتاب مقدس چه می‌توانیم بیاموزیم؟‏ اینکه سوگواری امری انسانی و طبیعی است و نباید از ابراز اندوه خود احساس شرم کنیم.‏ مرگ یک عزیز ضایعهٔ سختی است که عمیقاً ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد،‏ حتی اگر با امید به رستاخیز از شدت آن کاسته شده باشد.‏ سالها معاشرت نزدیک و شراکت،‏ ناگهان به نحوی مصیبت‌بار پایان می‌یابد.‏ لیکن ما مانند آنانی که هیچ امیدی ندارند و یا اینکه دل به امیدهای واهی بسته‌اند سوگواری نمی‌کنیم.‏ (‏۱تسالونیکیان ۴:‏⁠۱۳‏)‏ همینطور،‏ افسانه‌هایی مبنی بر اینکه انسان دارای جانی فناناپذیر است و یا اینکه با کمک تناسخ به هستی خود ادامه می‌دهد نمی‌توانند ما را بفریبند.‏ ما به این موضوع بخوبی واقفیم که یَهُوَه وعدهٔ ‹آسمانهای جدید و زمین جدید را که در آنها عدالت ساکن خواهد بود› داده است.‏ (‏۲پطرس ۳:‏⁠۱۳‏)‏ خدا «هر اشکی از چشمان ایشان پاک خواهد کرد و بعد از آن موت نخواهد بود و ماتم و ناله و درد دیگر رو نخواهد نمود زیرا که چیزهای اوّل درگذشت».‏ —‏ مکاشفه ۲۱:‏⁠۴‏.‏

۱۲.‏ پولس چگونه ایمان خویش را به رستاخیز توصیف کرد؟‏

^۱۲ برای کسانی که مرده‌اند چه امیدی وجود دارد؟‏b به پولس،‏ نویسندهٔ مسیحی الهام شد که برای تسلی و امید بخشیدن به ما چنین بنویسد:‏ «دشمن آخر که نابود میشود موت است».‏ (‏۱قرنتیان ۱۵:‏⁠۲۶‏)‏ در ترجمهٔ انجیل شریف آمده است:‏ «آخرین دشمنی که برانداخته میشود مرگ است.‏» چگونه پولس می‌توانست از این موضوع تا این حد مطمئن باشد؟‏ زیرا او به دست کسی به دین جدید گرویده و آموزش یافته بود که خود از مردگان برخاسته بود،‏ یعنی عیسی مسیح.‏ (‏اعمال ۹:‏⁠۳-‏۱۹‏)‏ به همین دلیل پولس می‌توانست همچنین اظهار کند:‏ «چنانکه بانسان [آدم] موت آمد بانسان [عیسی] نیز قیامت مردگان شد.‏ و چنانکه در آدم همه میمیرند در مسیح نیز همه زنده خواهند گشت».‏ —‏ ۱قرنتیان ۱۵:‏⁠۲۱،‏۲۲‏.‏

۱۳.‏ شاهدان عینی چه واکنشی در مقابل رستاخیز ایلعازر نشان دادند؟‏

^۱۳ آموزش عیسی به ما تسلی و امید فراوانی برای آینده می‌بخشد.‏ به عنوان مثال،‏ او در مورد ایلعازر چه کرد؟‏ به گوری که جسد ایلعازر چهار روز بود در آن قرار داشت رفت.‏ دعایی به زبان آورد،‏ «چون اینرا گفت بآ‌واز بلند ندا کرد ای ایلعازر بیرون بیا.‏ در حال آنمرده دست و پای بکفن‌بسته بیرون آمد و روی او بدستمالی پیچیده بود عیسی بدیشان گفت او را باز کنید و بگذارید برود.‏» آیا می‌توانی حالت متعجب و مسرور چهره‌های مَرتا و مریم را پیش خود مجسم کنی؟‏ همسایگان آنان نیز چقدر باید از مشاهدهٔ این معجزه شگفت‌زده شده باشند!‏ تعجبی ندارد که بسیاری از حاضران به عیسی ایمان آوردند.‏ اما دشمنان مذهبی او «شوری کردند که او را بکشند.‏» —‏ یوحنا ۱۱:‏⁠۴۱-‏۵۳‏.‏

۱۴.‏ رستاخیز ایلعازر نمونهٔ چیست؟‏

^۱۴ عیسی این رستاخیز فراموش ناشدنی را در مقابل چشم شاهدان بسیاری انجام داد.‏ این نمونه‌ای بود از رستاخیز آینده که او پیش از آن پیشگویی کرده بود،‏ وقتی که گفت:‏ «از این تعجّب مکنید زیرا ساعتی میآ‌ید که در آن جمیع کسانیکه در قبور میباشند آواز او [پسر خدا] را خواهند شنید.‏ و بیرون خواهند آمد هر که اعمال نیکو کرد برای قیامت حیات و هر که اعمال بد کرد بجهة قیامت داوری».‏ —‏ یوحنا ۵:‏⁠۲۷،‏۲۸‏.‏

۱۵.‏ پولس و حنانیا چه گواهی از رستاخیز عیسی در دست داشتند؟‏

^۱۵ همانطور که قبلاً بدان اشاره شد،‏ پولس رسول به رستاخیز معتقد بود.‏ بر چه مبنایی؟‏ پیش از آن او شاؤل (‏سولُس)‏ بدنام،‏ شکنجه‌گر مسیحیان بود.‏ نام و آوازهٔ او در میان باایمانان وحشت و هراس می‌آفرید.‏ مگر او همان کسی نبود که به مرگ استیفان شهید مسیحی رضایت داده بود؟‏ (‏اعمال ۸:‏⁠۱؛‏ ۹:‏⁠۱،‏۲،‏۲۶‏)‏ با این حال،‏ در راه دمشق،‏ مسیح رستاخیزیافته شاؤل را به نابینایی موقتی دچار ساخت و او را بر سر عقل آورد.‏ شاؤل آوایی از آسمان شنید که به او می‌گفت:‏ «شاؤل شاؤل برای چه بر من جفا میکنی؟‏ گفت خداوندا تو کیستی؟‏ خداوند گفت من آن عیسی هستم که تو بدو جفا میکنی».‏ همان مسیح رستاخیزیافته به حَنانیا که در دمشق بسر می‌برد دستور داد تا به خانه‌ای که شاؤل در آن مشغول دعا بود برود و بینایی او را به وی بازگرداند.‏ بدین ترتیب،‏ شاؤل و حنانیا هر دو از روی تجربهٔ شخصی با اطمینان به رستاخیز معتقد بودند.‏ —‏ اعمال ۹:‏⁠۴،‏۵،‏۱۰-‏۱۲‏.‏

۱۶،‏ ۱۷.‏ الف)‏ چگونه می‌دانیم که پولس به عقیدهٔ یونانی فناناپذیری جان بشر معتقد نبود؟‏ ب)‏ کتاب مقدس چه امید راسخی می‌دهد؟‏ (‏عبرانیان ۶:‏⁠۱۷-‏۲۰‏)‏

^۱۶ توجه کن که چگونه شاؤل یعنی پولس رسول،‏ در هنگامی که به صورت یک زندانی مسیحی به پیشگاه فیلَکس والی برده شد به او پاسخ داد.‏ در اعمال ۲۴:‏⁠۱۵ می‌خوانیم:‏ «بخدا امیدوارم .‏ .‏ .‏ که قیامت مردگان از عادلان و ظالمان نیز خواهد شد».‏ واضح است که پولس به عقیدهٔ بت‌پرستانهٔ یونانی مبنی بر فناناپذیری جان بشر که تصور می‌شد به دنیای پس از مرگ یا عالم ارواح وارد می‌شود،‏ معتقد نبود.‏ او به رستاخیز ایمان داشت و همان را آموزش می‌داد که برای بعضی به معنی هدیهٔ زندگی فناناپذیر به صورت مخلوقات روحی در آسمان با مسیح است و برای اکثریت به معنی بازگشت به زندگی در زمین کامل خواهد بود.‏ —‏ لوقا ۲۳:‏⁠۴۳؛‏ ۱قرنتیان ۱۵:‏⁠۲۰-‏۲۲،‏ ۵۳،‏۵۴؛‏ مکاشفه ۷:‏⁠۴،‏۹،‏۱۷؛‏ ۱۴:‏⁠۱،‏۳‏.‏

^۱۷ بنابراین کتاب مقدس وعده‌ای آشکار و امیدی راسخ به ما می‌دهد مبنی بر آنکه به وسیلهٔ رستاخیز،‏ بسیاری از افراد عزیزان خود را دوباره بر روی زمین خواهند دید ولی تحت اوضاع بسیار متفاوتی.‏ —‏ ۲پطرس ۳:‏⁠۱۳؛‏ مکاشفه ۲۱:‏⁠۱-‏۴‏.‏

کمک عملی برای داغدیدگان

۱۸.‏ الف)‏ چه وسیلهٔ مفیدی در طی کنگره‌های «ترس خدایی» عرضه شد؟‏ (‏به کادر مراجعه شود.‏)‏ ب)‏ حال چه پرسشهایی نیاز به پاسخ دارند؟‏

^۱۸ در حال حاضر ما خاطرات و اندوه خویش را داریم.‏ برای گذشتن از این دورهٔ سخت داغدیدگی چه می‌توان کرد؟‏ دیگران برای داغدیدگان چه می‌توانند بکنند؟‏ علاوه بر آن،‏ در خدمت موعظه‌مان هنگامی که به مردم صادقی برمی‌خوریم که بدون امید واقعی و داغدیده هستند چه می‌توانیم بکنیم؟‏ و چه تسلی‌خاطر بیشتری می‌توانیم در مورد عزیزانمان که در مرگ آرمیده‌اند کسب کنیم؟‏ مقالهٔ بعدی پیشنهاداتی را ارائه خواهد داد.‏

‏[پاورقی‌ها]‏

آیا می‌توانی پاسخ دهی؟‏

◻ چرا می‌توان گفت که مرگ دشمن ماست؟‏

◻ خادمان خدا در روزگار کتاب مقدس چگونه سوگواری خود را ابراز می‌کردند؟‏

◻ برای عزیزان از دست رفته چه امیدی وجود دارد؟‏

◻ پولس برای اعتقاد به رستاخیز چه مبنایی داشت؟‏

‏[کادر در صفحهٔ ۲۴،‏ ۲۵]‏

کمک عملی برای داغدیدگان

در کنگره‌های «ترس خدایی» در طی سالهای ۱۹۹۴-‏۱۹۹۵،‏ انجمن برج‌دیده‌بانی انتشار بروشور جدیدی را تحت عنوان وقتی کسی که دوستش داریم می‌میرد اعلام کرد.‏ این نشریهٔ تشویق‌آمیز برای تسلی بخشیدن به مردم همهٔ ملتها و زبانها طراحی شده است.‏ همانطور که ممکن است دیده باشی،‏ این بروشور توضیح سادهٔ کتاب مقدس را در مورد مرگ و وضعیت مردگان نشان می‌دهد.‏ از آن مهمتر وعدهٔ خدا را در مورد رستاخیز به زندگی،‏ به وسیلهٔ مسیح،‏ بر روی بهشت زمینیِ پاک شده‌ای مورد تأکید قرار می‌دهد.‏ این بروشور حقیقتاً برای سوگواران تسلی‌بخش است.‏ به همین دلیل،‏ برای خدمت روحانی مسیحی وسیلهٔ بسیار مفیدی خواهد بود و باید علاقهٔ افراد را جلب کند و در نتیجه مطالعات خانگی کتاب مقدس بیشتری را به همراه داشته باشد.‏ پرسشهای مطالعه در کادرهایی با دقت در اواخر هر بخش قرار داده شده‌اند،‏ به منظور آنکه مرور نکات مورد بحث را با فرد داغدیدهٔ صادق ممکن سازند.‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۴]‏

هنگام مرگ ایلعازر،‏ عیسی گریست

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۵]‏

عیسی ایلعازَر را از میان مردگان برخیزاند

‏[سطر اعتبار در صفحهٔ ۲۲]‏

1914 ‏,Photo-Drama of Creation by W. .Bouguereau, from original glass plate in ‏,First Mourning