کتاب شمارهٔ ۳۹ مَلاکی
نگارنده: مَلاکی
محل نگارش: اورشلیم
تاریخ اتمام نگارش: پس از ۴۴۳ ق.م.
مَلاکی چه کسی بود؟ هیچ گزارشی از اصل و نسب و پیشینهٔ او ثبت نشده است. امّا، از حال و هوای نبوّت او، کاملاً واضح است که در امر وقف خود به یَهُوَه بسیار غیّور و به نام او و پرستش پاک متمسّک بوده، و از آنهایی که ادعای خدمت به خدا داشتند، امّا تنها خودشان را خدمت می‌کردند، بسیار ناراضی بوده است. نام یَهُوَه در چهار باب نبوّت او ۴۸ بار ذکر شده است.
۲ نام او به عبرانی مَل‌اَخی است، که احتمالاً به معنی «پیغام‌آور من» است. کتاب مَلاکی در نوشته‌های عبرانی، ترجمهٔ سَبْعینی (سپتواجینت)، و ترتیب تاریخی آنها همیشه آخرین کتاب از ۱۲ کتابی بوده که به اصطلاح انبیای کوچک نامیده می‌شود. بنا به روایت کنیسهٔ بزرگ، او بعد از حَجِّی و زَکَرِیّای نبی زندگی می‌کرده و با نَحَمِیا هم‌عصر بوده است.
۳ نبوّت مَلاکی کِی نوشته شده است؟ از آنجا که در طول زمامداری حاکمی نوشته شده است می‌بایست در زمان بازسازی اورشلیم یعنی بعد از ۷۰ سال نابودی یهودا بوده باشد. (ملا ۱:۸) امّا کدام حاکم؟ با توجه به اشارهٔ متن به خدمت در معبد، بدون اینکه ذکری از ساختن معبد شده باشد، ثابت می‌کند که نگارش کتاب مَلاکی باید بعد از زمامداری زَرُبّابِل حاکم به انجام رسیده باشد، زیرا که در طول حکومت وی فقط کار ساخت معبد به اتمام رسید. تنها یک حاکم دیگر در این مدّت زمان در نوشته‌های مقدّس ذکر شده است که نَحَمِیا می‌باشد. آیا نبوّت در زمان نَحَمِیا بوده است؟ در کتاب مَلاکی هیچ گزارشی در مورد بازسازی اورشلیم و دیوارهای آن ذکر نشده است، بنابراین نمی‌توانسته است در ابتدای زمان حکمرانی نَحَمِیا نوشته شده باشد. امّا، در مورد سوء استفادهٔ کاهنان بسیار گفته شده است، که مَلاکی را با وضعیّت موجود در زمانی که نَحَمِیا برای بار دوّم به اورشلیم آمد، یعنی بعد از اینکه پادشاه اَرْتَحْشَسْتا در سی و دوّمین سال حکومت خود، در سال ۴۴۳ ق.م.، او را به بابل فراخواند مربوط می‌سازد. (ملا ۲:۱؛ نح ۱۳:۶) بخش‌های مشابهی از کتاب‌های مَلاکی و نَحَمِیا نشان می‌دهند که نبوّت، مربوط به این زمان بخصوص است. — ملا ۲:۴-۸، ۱۱، ۱۲ — نح ۱۳:۱۱، ۱۵، ۲۳-۲۶؛ ملا ۳:۸-۱۰ — نح ۱۳:۱۰-۱۲.
۴ یهودیان، کتاب مَلاکی را همیشه به عنوان کتابی اصیل قبول داشته‌اند. نقل‌قول‌هایی از نبوّت‌های او در نوشته‌های مقدّس یونانی مسیحی، که تعدادی از آنها به وقوع پیوستند ثابت می‌کند که کتاب مَلاکی الهام شده است و جزء مجموعهٔ قانونی نوشته‌های الهامی عبرانی به شمار می‌رود زیرا که جماعت مسیحی آن را پذیرفته بود. — ملا ۱:۲، ۳ — روم ۹:۱۳؛ ملا ۳:۱ — مت ۱۱:۱۰ و لو ۱:۷۶ و ۷:۲۷؛ ملا ۴:۵، ۶ — مت ۱۱:۱۴ و ۱۷:۱۰-۱۳؛ مرق ۹:۱۱-۱۳؛ و لو ۱: ۱۷.
۵ نبوّت مَلاکی نشان می‌دهد که آن غیرت و شوق مذهبی که به وسیله حَجِّی و زَکَرِیّای نبی در زمان بازسازی معبد برانگیخته شده بود، دیگر وجود نداشت. کاهنان، بی‌توجه، مغرور، و حق به جانب شده بودند. خدمت معبد استهزا آمیز شده بود. عُشرها و هدایا قطع شده بودند، زیرا فکر می‌کردند که خدا به اسرائیل توجه ندارد. امیدهایی که بر زَرُبّابِل داشتند تحقّق نپذیرفته بود و برخلاف انتظارشان مسیح نیامده بود. وضعیّت روحانی یهودیان بسیار تضعیف شده بود. چه اساسی برای تشویق و امید وجود داشت؟ چطور می‌شد مردم را از وضعیّت واقعی‌شان آگاه و بیدار کرد تا به عدالت برگردند؟ نبوّت مَلاکی جواب را می‌دهد.
۶ سبک نگارش مَلاکی صریح و قوی است. او اوّل مطلب را ذکر می‌کند و سپس به اعتراضات مخاطبان خود جواب می‌دهد. سرانجام، او مطلب اوّلیه خود را مجدّداً اظهار می‌کند. این کار استدلال او را قوی و پرشور می‌سازد. به جای اینکه زیاد به شیوایی سبک خود بپردازد، استدلال خود را صریحاً بیان می‌کند.
چرا مفید است؟
۱۳ کتاب مَلاکی به ما کمک می‌کند تا اصول غیرقابل تغییر و محبّت پر از رحمت یَهُوَه خدا را درک کنیم. این کتاب در آغاز، محبّت عظیم یَهُوَه به مردم خود «یعقوب» را تأکید می‌کند. او به پسران یعقوب اعلام می‌کند: «من که یَهُوَه می‌باشم تبدیل نمی‌پذیرم.» گذشته از شرارت عظیم آنها، خدا آماده بود به سوی مردم خود بازگشت کند اگر آنان به سوی او برمی‌گشتند. واقعاً چه خدای رحیمی! (ملا ۱:۲؛ ۳:۶، ۷؛ روم ۱۱:۲۸؛ خرو ۳۴:۶، ۷) یَهُوَه از طریق مَلاکی تأکید می‌کند که لب‌های کاهن «می‌باید معرفت را حفظ نماید.» به همهٔ آنانی که تعلیم کلام خدا سپرده شده است، باید به این نکته توجه نمایند، و مطمئن شوند که به دیگران معرفت دقیق را تعلیم می‌دهند. (ملا ۲:۷؛ فیل ۱:۹-۱۱؛ با یعقوب ۳:۱ مقایسه شود.) یَهُوَه ریاکاران را تحمّل نمی‌کند، یعنی آنانی که می‌گویند «همه بدکاران به نظر [یَهُوَه] پسندیده می‌باشند.» هیچ کس نباید فکر کند که با دادن هدیه‌ای به یَهُوَه، می‌تواند پادشاه عظیم را فریب دهد. (ملا ۲:۱۷؛ ۱:۱۴؛ کول ۳:۲۳، ۲۴) یَهُوَه بزودی بر ضدّ همه آنانی که از شرایع و اصول او تخطّی می‌کنند شهادت خواهد داد؛ هیچ کس نباید انتظار داشته باشد که اَعمال شرورانه‌اش بی‌سزا بماند؛ یَهُوَه بر آنان داوری خواهد کرد. (ملا ۳:۵؛ عبر ۱۰:۳۰، ۳۱) عادلان می‌توانند اطمینان کامل داشته باشند که یَهُوَه اَعمال ایشان را به خاطر خواهد داشت و پاداش خواهد داد. آنها باید همچون عیسی به شریعت موسی توجه داشته باشند، زیرا آن شامل مطالب و نبوّت‌های بسیاری درباره عیسی است که تحقّق یافته‌اند. — ملا ۳:۱۶؛ ۴:۴؛ لو ۲۴:۴۴، ۴۵.
۱۴ به عنوان آخرین کتاب نوشته‌های الهامی عبری، کتاب مَلاکی به وقایعی که در ارتباط با آمدن مسیح رخ می‌دهند اشاره می‌کند، یعنی کسی که پس از چهار قرن آمد و باعث نگارش نوشته‌های مقدّس یونانی مسیحی گردید. همانطور که در مَلاکی ۳:۱ نوشته شده است، یَهُوَه صبایوت گفت: «اینک من رسول خود را خواهم فرستاد و او طریق را پیش روی من مهیّا خواهد ساخت.» زَکَرِیّای سالخورده که تحت الهام صحبت می‌کرد نشان داد که این نوشته در مورد پسرش، یحیای تعمیددهنده انجام یافت. (لو ۱:۷۶) عیسی مسیح همین را تأیید کرد، و در همان موقع اظهار کرد: «بزرگتری از یحیی تعمیددهنده برنخاست، لیکن کوچکتر در ملکوت آسمان از وی بزرگ‌تر است.» همانطور که مَلاکی پیشگویی کرده بود، یحیی فرستاده شد تا طریق را مهیّا سازد، بنابراین او جزو کسانی نبود که عیسی بعداً با آنان عهد ملکوتی را بست. — مت ۱۱:۷-۱۲؛ لو ۷:۲۷، ۲۸؛ ۲۲:۲۸-۳۰.
۱۵ سپس در مَلاکی ۴:۵، ۶ یَهُوَه وعده داد: «اینک من ایلیای نبی را . . . نزد شما خواهم فرستاد.» این «ایلیا» چه کسی است؟ هم عیسی و هم فرشته‌ای که به زَکَرِیّا ظاهر شد این سخنان را به یحیای تعمیددهنده نسبت دادند، و نشان دادند که او کسی است که «تمام چیزها را اصلاح» می‌نماید، و «قومی مستعد برای خدا مهیّا» می‌سازد، تا مسیح را بپذیرند. امّا مَلاکی همچنین می‌گوید که «ایلیا» پیشرو «روز عظیم و مهیب [یَهُوَه]» است، و بدین صورت نشان می‌دهد که [این نبوّت] انجام دیگری، در آینده و در روز داوری خواهد داشت. — مت ۱۷:۱۱؛ لو ۱:۱۷؛ مت ۱۱:۱۴؛ مرق ۹:۱۲.
۱۶ یَهُوَه صبایوت در حالی که در انتظار آن روز است می‌گوید: «از مطلع آفتاب تا مغربش اسم من در میان امّت‌ها عظیم خواهد بود . . . زیرا که . . . من پادشاه عظیم می‌باشم و اسم من در میان امّت‌ها مهیب خواهد بود.» واقعاً آن روز مهیب خواهد بود! زیرا ‹آن روز مثل تنور مشتعل خواهد بود و جمیع متکبّران و بدکاران مثل کاه خواهند بود.› امّا، خوشا به حال کسانی که از اسم یَهُوَه می‌ترسند، زیرا برای آنها «آفتاب عدالت طلوع خواهد کرد و بر بال‌های وی شفا خواهد بود.» این به زمان شادی‌آوری اشاره می‌کند که اشخاص مطیع خانواده بشری کاملاً از نظر روحانی، عاطفی، فکری، و جسمی شفا یافته‌اند. (مکا ۲۱:۳، ۴) مَلاکی با اشاره به آن روز باشکوه و مبارک، ما را تشویق می‌کند تا هدایای خود را از صمیم قلب به خانه یَهُوَه بیاوریم: «یَهُوَه صبایوت می‌گوید، مرا به اینطور امتحان نمایید که آیا روزنه‌های آسمان را برای شما نخواهم گشاد و چنان برکتی بر شما نخواهم ریخت که گنجایش آن نخواهد بود.» — ملا ۱:۱۱، ۱۴؛ ۴:۱، ۲؛ ۳:۱۰.
۱۷ در حالی که این آخرین کتاب نبوی در مورد (نابودی زمین با لعنت) هشدار می‌دهد گفته‌های یَهُوَه را که مملو از خوشحالی و خوش‌بینی است به قوم خودش القا می‌کند: «همهٔ امّت‌ها شما را خوشحال خواهند خواند، زیرا یَهُوَه صبایوت می‌گوید که شما زمین مرغوب خواهید بود.» — ۴:۶؛ ۳:۱۲.