کتاب شمارهٔ ۳۸ زَکَرِیّا

نگارنده:‏ زَکَرِیّا

محل نگارش:‏ اورشلیم

تاریخ اتمام نگارش:‏ ۵۱۸ ق.‏م.‏

شامل وقایع دوران:‏ ۵۲۰ تا ۵۱۸ ق.‏م.‏

وقفه و تأخیر!‏ این وضعیّت،‏ زمانی که زَکَرِیّا شروع به نبوّت کرد،‏ بر کار بنای معبدِ یَهُوَه در اورشلیم حکمفرما بود.‏ ۱۷ سال بود که یهودیان به اورشلیم برگشته بودند،‏ ولی هنوز بنای معبد را به اتمام نرسیده بود،‏ در حالی که سلیمان معبد اوّلیه را در طول هفت سال و نیم بنا کرد.‏ (‏۱پاد ۶:‏۳۷،‏ ۳۸‏)‏ سرانجام کار ساختمان بنا به دستور اَرْتَحْشَسْتا (‏یا بردیا،‏ یا گوماتا)‏ ممنوع شد.‏ امّا علیٰ‌رغم ممنوعیّت دولتی،‏ بار دیگر کار معبد شروع شد.‏ یَهُوَه برای برانگیختن غیرت مردم از حَجِّی و زَکَرِیّا استفاده کرد تا آنها بنا را بازسازی کنند و تا تکمیل آن دست از کار نکشند.‏ —‏ عز ۴:‏۲۳،‏ ۲۴؛‏ ۵:‏۱،‏ ۲‏.‏

^۲ کاری که در پیش روی آنها بود بسیار عظیم به نظر می‌رسید.‏ ‏(‏زکر ۴:‏۶،‏ ۷‏)‏ عدهٔ آنان کم بود و مخالفانشان زیاد،‏ و اگرچه امیری از طایفه داود،‏ یعنی زَرُبّابِل را داشتند،‏ امّا پادشاهی نداشتند و تحت سلطهٔ بیگانگان بودند.‏ تحت چنین شرایطی برای اسرائیلیان چقدر آسان بود ضعیف شده،‏ تسلیم طرز فکری خودخواهانه شوند،‏ آن هم درست وقتی که زمانه ایمانی قوی و سختکوشی را ایجاب می‌کرد!‏ خدا از زَکَرِیّا استفاده کرد تا توجه قومش را به مقصودهای والای فعلی و آتی خود جلب نماید و بدین صورت آنان را جهت اتمام کار تقویّت کند.‏ (‏۸:‏۹،‏ ۱۳‏)‏ حال زمان آن نبود که مانند پدران قدرنشناس خود باشند.‏ —‏ ۱:‏۵،‏ ۶‏.‏

^۳ زَکَرِیّا کِه بود؟‏ در کتاب مقدّس بیش از ۳۰ نفر به این اسم وجود دارند.‏ امّا نویسندهٔ کتابی که به اسم او نامیده شده است «زَکَرِیّا ابن بَرَکیّا ابن عِدُّوی نبی» معرفی می‌شود.‏ (‏زکر ۱:‏۱؛‏ عز ۵:‏۱؛‏ نح ۱۲:‏۱۲،‏ ۱۶‏)‏ اسم او (‏به عبری زِخَرْیاه‏)‏ به معنی «یَهُوَه به یاد آورده است» می‌باشد.‏ کتاب زَکَرِیّا روشن می‌سازد که «یَهُوَه صبایوت» به خاطر اسم خود امّت خود را به یاد می‌آورد تا به آنان نیکی کند.‏ (‏زکر ۱:‏۳‏)‏ تاریخ‌هایی که در کتاب ذکر شده است نشان می‌دهد که محتوای آن،‏ دوره‌ای حدود دو سال را در برمی‌گیرد.‏ «در ماه هشتم از سال دوّم داریوش» (‏اکتبر‏/‏ نوامبر ۵۲۰ ق.‏م.‏)‏ بود که بنای معبد دوباره آغاز شد و زَکَرِیّا به نبوّت کردن پرداخت.‏ (‏۱:‏۱‏)‏ کتاب وی همچنین به «روز چهارم ماه نهم که ماه کِسلوُ باشد» اشاره می‌کند که مصادف بود با «سال چهارم داریوش» (‏حدود اوّل دسامبر ۵۱۸ ق.‏م.‏)‏.‏ (‏۷:‏۱‏)‏ بنابراین،‏ نبوّت زَکَرِیّا بدون شک در طول سال‌های ۵۲۰-‏۵۱۸ ق.‏م.‏ بیان و ثبت شد.‏ —‏ عز ۴:‏۲۴‏.‏

^۴ با مطالعهٔ کتاب زَکَرِیّا شواهد کافی دال بر اصالت آن پیدا می‌کنیم.‏ برای نمونه شهر صور را در نظر بگیریم.‏ نَبُوکَدْنَصَّر،‏ پادشاه بابل،‏ بعد از ۱۳ سال محاصرهٔ شهر صور بالاخره موفق به نابودی آن شهر شد.‏ امّا،‏ صور کاملاً نابود نشد.‏ سال‌ها بعد زَکَرِیّا نابودی کامل صور را پیشگویی کرد.‏ اسکندر کبیر با ساختن راهی،‏ قسمت ساحلی صور را به قسمت جزیره‌ای این شهر متّصل ساخت و از این رو توانست آن را سرنگون کند؛‏ شهر جزیره‌ای با قساوت تمام به دست آتش سپرده شد و در نتیجه،‏ اسکندر نبوّت زَکَرِیّا را که دو قرن پیش اظهار شده بود به انجام رساند.‏a —‏ زکر ۹:‏۲-‏۴‏.‏

^۵ امّا قانع‌کننده‌ترین دلیل الهامی بودن کتاب را می‌توان در تحقّق نبوّت آن در مورد عیسی مسیح یافت.‏ با مقایسهٔ متون زَکَرِیّا ۹:‏۹ با متّیٰ ۲۱:‏۴،‏ ۵ و یوحنّا ۱۲:‏۱۴-‏۱۶؛‏ زکر ۱۲:‏۱۰ با یوحنّا ۱۹:‏۳۴-‏۳۷‏؛‏ و زَکَرِیّا ۱۳:‏۷ با متّیٰ ۲۶:‏۳۱ و مَرقُس ۱۴:‏۲۷ می‌توان به نتیجهٔ فوق رسید.‏ همچنین،‏ تشابهات قابل توجه دیگری نیز بین زَکَرِیّا ۸:‏۱۶ و اَفَسُسیان ۴:‏۲۵؛‏ زکر ۳:‏۲ و یهودا ۹‏؛‏ و زَکَرِیّا ۱۴:‏۵ و یهودا ۱۴ به چشم می‌خورد.‏ هماهنگی موجود در کلام خدا حقیقتاً شگفت‌انگیز است!‏

^۶ بعضی از منتقدین کتاب مقدّس می‌گویند که تغییر سبک نگارش از باب نهم به بعد نمایانگر آن است که آن بخش به قلم زَکَرِیّا نوشته نشده است.‏ امّا،‏ عوض شدن سبک را می‌توان به حساب عوض شدن مطلب گذاشت.‏ هشت باب اوّل،‏ موضوعاتی را در برمی‌گیرد که برای مردم زمان زَکَرِیّا از اهمیّت بیشتری برخوردار بودند،‏ ولی در باب‌های ۹ تا ۱۴ نبی چشمان مجازی خود را به آینده‌ای بس دورتر می‌دوزد.‏ بعضی‌ها نیز می‌پرسند،‏ چرا متّیٰ از زَکَرِیّا نقل قول می‌کند ولی این سخنان را به اِرْمیا نسبت می‌دهد؟‏ (‏مت ۲۷:‏۹؛‏ زکر ۱۱:‏۱۲‏)‏ ظاهراً،‏ زمانی کتاب اِرْمیا اوّلین کتاب نبوی در مجموعهٔ کتب انبیای متأخر محسوب می‌شد،‏ یعنی به جای اِشَعْیا در ترتیب کتاب مقدّس کنونی ما؛‏ و متّیٰ که کتاب زَکَرِیّا را «اِرْمیا» می‌نامد،‏ احتمالاً از رسوم یهودی پیروی می‌کند که همهٔ آن مجموعه از نوشته‌های مقدّس را به اسم اوّلین کتاب می‌خواندند.‏ عیسی نیز برای اشاره به کتبی که به «مکتوبات» معروفند،‏ از عنوان «زبور» استفاده کرد.‏ —‏ لو ۲۴:‏۴۴‏.‏b

^۷ مطالب این کتاب تا باب ۶ آیه ۸ شامل هشت رؤیا است مانند رؤیاهای دانیال و حِزْقِیال که عمدتاً به بازسازی معبد مربوط می‌شود.‏ در این چند باب،‏ علاوه بر اظهارات و نبوّت در مورد پرستش خالصانه و بازسازی،‏ به روز جنگ یَهُوَه نیز اشاره شده است.‏

چرا مفید است؟‏

^۲۳ همهٔ آنانی که نبوّت زَکَرِیّا را مطالعه و در آن تعمّق می‌کنند،‏ از معرفتی برخوردار می‌گردند که ایمان را تقویّت می‌کند.‏ زَکَرِیّا بیش از ۵۰ بار توجه خواننده را به «یَهُوَه صبایوت» جلب می‌کند و او را خدایی معرفی می‌کند که برای امّت خود می‌جنگد و از آنان محافظت می‌کند،‏ و بنا بر نیازشان به آنان قوّت می‌دهد.‏ زمانی که موانع کوه‌مانند کار تکمیل بنای معبد را به مخاطره انداختند،‏ زَکَرِیّا اعلام کرد:‏ «این است کلامی که [یَهُوَه] به زَرُبّابِل می‌گوید:‏ نَه به قدرت،‏ و نَه به قوّت،‏ بلکه به روح من.‏ قول یَهُوَه صبایوت این است.‏ ای کوه بزرگ تو چیستی؟‏ در حضور زَرُبّابِل به همواری مبدّل خواهی شد.‏» با کمک روح یَهُوَه بازسازی معبد تکمیل شد.‏ به همین صورت امروزه،‏ با ایمان به یَهُوَه موانع از بین می‌روند.‏ درست همانطوری که عیسی به شاگردان خود گفت:‏ «اگر ایمانِ به قدر دانهٔ خردلی می‌داشتید،‏ بدین کوه می‌گفتید از اینجا بدانجا منتقل شو،‏ البتّه منتقل می‌شد و هیچ امری بر شما محال نمی‌بود.‏» —‏ زکر ۴:‏۶،‏ ۷؛‏ مت ۱۷:‏۲۰‏.‏

^۲۴ در باب ۱۳،‏ آیه‌های ۲ تا ۶‏،‏ زَکَرِیّا از وفاداری صحبت می‌کند که تا به امروز علامت مشخصهٔ سازمان یَهُوَه است.‏ این وفاداری باید ورای هر رابطهٔ میان انسان‌ها،‏ مانند رابطهٔ خونی با خویشان باشد.‏ اگر کسی از نزدیکان به اسم یَهُوَه به دروغ نبوّت کند،‏ یعنی مخالف پیام ملکوت صحبت کند و سعی داشته باشد در جماعت امّت خدا اِعمال نفوذ کند،‏ اعضای خانوادهٔ آن شخص باید وفادارانه از تصمیم قضایی جماعت حمایت کنند.‏ همین وضعیّت باید در خصوص دوست صمیمی نیز که به دروغ نبوّت می‌کند،‏ صدق کند تا بدین طریق شرمنده شده،‏ به علّت رفتار اشتباهش دلشکسته گردد.‏

^۲۵ همانطور که در چند بند اوّل نشان داده شد،‏ وارد شدن عیسی به اورشلیم به عنوان پادشاهی ‹حلیم و سوار بر الاغ،‏› تسلیم کردن او و خیانت به او در ازای «سی پارهٔ نقره،‏» پراکنده شدن شاگردانش در آن واقعه،‏ و نیزه زدن سربازان به او وقتی که بر چوبهٔ شکنجه آویخته بود،‏ همه به وسیلهٔ سخنان زَکَرِیّا بدقّت پیشگویی شده بود.‏ (‏زکر ۹:‏۹؛‏ ۱۱:‏۱۲؛‏ ۱۳:‏۷؛‏ ۱۲:‏۱۰‏)‏ همچنین،‏ نبوّت او از ‹شاخه‌ای› به عنوان بناکنندهٔ معبد یَهُوَه نام می‌برد.‏ نگاهی به محتوای اِشَعْیا ۱۱:‏۱-‏۱۰؛‏ ار ۲۳:‏۵‏؛‏ و لوقا ۱:‏۳۲،‏ ۳۳ نشان می‌دهد که این «شاخه» همان عیسی مسیح است که «بر خاندان یعقوب تا به ابد پادشاهی خواهد کرد.‏» زَکَرِیّا «شاخه» را به عنوان کسی که «بر کرسی او کاهن خواهد بود» توصیف می‌کند که با کلام پولُس رسول بی‌ارتباط نیست،‏ چون آن رسول می‌نویسد:‏ «عیسی که به رتبهٔ مِلکیصِدِق،‏ رئیس کهنه گردید تا ابدالآباد» که «در آسمانها به دست راست تخت کبریا نشسته است.‏» (‏زکر ۶:‏۱۲،‏ ۱۳؛‏ عبر ۶:‏۲۰؛‏ ۸:‏۱‏)‏ بنابراین نبوّت به «شاخه» به عنوان کاهن اعظم و پادشاه بر دست راست خدا در آسمان اشاره می‌کند ولی در عین حال یَهُوَه را به عنوان سلطان متعال بر همه،‏ اعلام می‌دارد:‏ «و یَهُوَه بر تمامی زمین پادشاه خواهد بود،‏ در آن روز یَهُوَه واحد خواهد بود و اسم او واحد.‏» —‏ زکر ۱۴:‏۹‏.‏

^۲۶ با اشاره به آن زمان،‏ زَکَرِیّای نبی ۲۰ مرتبه عبارت «در آن روز» را تکرار می‌کند و حتّی نبوّت خود را با آن عبارت به پایان می‌رساند.‏ با بررسی مضمون این عبارت مشخص می‌شود که آن روز،‏ روزی است که یَهُوَه نام بت‌ها را منقطع می‌سازد و انبیای کاذب را از بین می‌برد.‏ (‏۱۳:‏۲،‏ ۴‏)‏ آن روز،‏ روزی است که یَهُوَه با امّت‌های مهاجم می‌جنگد و در حین نابودی ایشان اضطراب بین اقشار آنها پدید می‌آورد و «درّهٔ کوهها» را ملجایی برای قوم خود قرار خواهد داد.‏ (‏۱۴:‏۱-‏۵،‏ ۱۳؛‏ ۱۲:‏۸،‏ ۹‏)‏ بله،‏ «یَهُوَه خدای ایشان،‏ ایشان را در آن روز مثل گوسفندان قوم خود خواهد رهانید» و یکدیگر را زیر درخت مَوْ و انجیر صدا خواهند زد.‏ (‏زکر ۹:‏۱۶؛‏ ۳:‏۱۰؛‏ میکا ۴:‏۴‏)‏ آن روز،‏ روز عظیم و باشکوهی خواهد بود،‏ زمانی که یَهُوَه صبایوت در میان قوم خود ‹سکنی گیرد› و زمانی که «آبهای زنده از اورشلیم جاری» شود.‏ سخنان زَکَرِیّا وقایعی را که «در آن روز» رخ خواهد داد،‏ پیک ‹آسمان جدید و زمین جدید› ملکوت موعود معرفی می‌کند.‏ —‏ زکر ۲:‏۱۱؛‏ ۱۴:‏۸؛‏ مکا ۲۱:‏۱-‏۳؛‏ ۲۲:‏ ۱‏.‏

^۲۷ یَهُوَه می‌پرسد:‏ «کیست که روز امور کوچک را خوار شمارد؟‏» نگاه کن!‏ این سعادت باید کلّ زمین را در برگیرد:‏ ‹بسیاری از مردم و امّت‌های قدرتمند حقیقتاً خواهند آمد تا یَهُوَه صبایوت را در اورشلیم بطلبند و دَه نفر از همه زبان‌های امّت‌ها دامن شخص یهودی را گرفته،‏ می‌گویند:‏ «همراه شما می‌آییم زیرا شنیده‌ایم که خدا با شما است.‏» › «در آن روز» حتّی بر زنگوله‌های اسبان نیز حک خواهند کرد که ‹قدّوسیّت از آنِ یَهُوَه است!‏› حقیقتاً که بررسی این نبوّت دلگرم‌کننده بسیار مفید است؛‏ زیرا گواه می‌دهد که نام یَهُوَه از طریق ذریّت ملکوت تقدیس خواهد شد!‏ —‏ زکر ۴:‏۱۰؛‏ ۸:‏۲۲،‏ ۲۳؛‏ ۱۴:‏۲۰‏.‏

‏[پاورقی‌ها]‏