کتاب شمارهٔ ۵۴ ۱تیموتاؤس
نگارنده: پولُس
محل نگارش: مقدونیه
تاریخ اتمام نگارش: حدود ۶۱–۶۴ م.
گزارش لوقا در مورد زندگی پولُس در کتاب اَعمال به آنجا ختم میشود که پولُس در روم منتظر نتیجهٔ پژوهش (استیناف) از قیصر است. در آن گزارش نشان داده میشود که پولُس در خانهٔ اجارهای خود سکونت دارد و به همهٔ کسانی که نزد وی میآیند بشارت ملکوت خدا را موعظه میکند و این کار را «با کمال دلیری . . . بدون ممانعت» انجام میدهد. (اعما ۲۸:۳۰، ۳۱) اما پولُس در رسالهٔ دوّم به تیموتاؤس مینویسد: «چون بدکار تا به بندها زحمت میکشم» و نیز از مرگش صحبت میکند که بسیار نزدیک است. (۲تیمو ۲:۹؛ ۴:۶-۸) چه تغییر بزرگی! در ابتدا با او همچون یک زندانی محترم رفتار میشد اما بعداً همچون یک تبهکار. در فاصلهٔ زمانی میان گزارش لوقا در مورد وضعیت پولُس در سال ۶۱ م. که در پایان دو سال اقامت در روم بود و نوشتههای خود پولُس به تیموتاؤس در مورد وضعیتش که قبل از مرگش نوشت چه اتفاقی افتاده بود؟
۲ از آنجایی که نمیتوان تاریخ نگارش رسالههای تیموتاؤس و تیطُس را با تاریخ نگارش کتاب اَعمال به راحتی تطبیق داد بعضی از مفسّرین کتاب مقدّس به این نتیجه رسیدند که پولُس در استیناف خود به قیصر موفق شده و در سال ۶۱ م. آزاد شده بود. «فرهنگ کتاب مقدّس وِسْتمینْستِر جدید» (انگل.) میگوید: «آیههای پایانی کتاب اَعمال با این نظر که [پولُس بعد از دو سال حبس آزاد شد] بیشتر مطابقت دارد تا با این حدس که زندانی شدن پولُس با محکومیت و مرگش به پایان رسید. لوقا با تأکید بر این حقیقت که هیچ کس مانع کار پولُس نشد مطمئناً میخواست بگوید که فعالیت پولُس به پایان نرسیده بود.»a پس رسالهٔ اوّل تیموتاؤس در فاصلهٔ زمانی میان آزادی از حبس اوّل و حبس آخر در روم و یا حدود سالهای ۶۱-۶۴ م. نوشته شد.
۳ پولُس ظاهراً با آزادی از زندان به همراه تیموتاؤس و تیطُس کار میسیونری خود را از سر گرفت. این که آیا پولُس هرگز به اسپانیا رسید یا نه مشخص نیست، ولی برخی تصوّر میکنند که به اسپانیا رفته است. کلمانس (حدود سال ۹۵ م.) از روم نوشت که پولُس «به منتهاالیه غرب» آمد که میتوانست شامل اسپانیا هم باشد.b
۴ پولُس اوّلین رسالهٔ خود را به تیموتاؤس از کجا فرستاد؟ اوّل تیموتاؤس ۱:۳ نشان میدهد که پولُس ترتیبی داده بود تا تیموتاؤس برای موضوعهای به خصوصی به جماعت اَفَسُس برود در حالی که خود به طرف مقدونیه رفت. ظاهراً پولُس رسالهٔ خود را در مقدونیه برای تیموتاؤس که در شهر اَفَسُس است مینویسد.
۵ هر دو رساله به تیموتاؤس به عنوان نوشتههای پولُس و بخشی از نوشتههای الهامی مورد قبول واقع شدهاند. نویسندگان پیشین مسیحی مانند پولیکارپ، ایگناتیوس و کلمانس رومی همه با این نظریه موافقند و رسالههای مذکور به عنوان نوشتههای پولُس در مجموعه نوشتههای چند قرن اوّل گنجانده شدند. مقامی صلاحیتدار مینویسد: «تعدادی نوشتههای عهد جدید وجود دارند که از گواه محکمتری برخوردارند . . . بنابراین رد کردن صحّت آنها را باید نوآوری جدیدی تلقّی کرد که در تضاد با شواهد محکم کلیسای اوّلیه است.»c
۶ پولُس رسالهٔ اوّل را به تیموتاؤس نوشت تا در جماعت روال سازماندهیشدهای را مستقر کند. همچنین لازم بود به تیموتاؤس در مورد تعالیم کاذب هشدار دهد و برادران را تقویت کند تا از این «معرفت دروغ» اجتناب کنند. (۱تیمو ۶:۲۰) دلیل دیگر این بود که شهر تجاری اَفَسُس میتوانست وسوسههای مادیگرایانه و «طمع» به وجود آورد. بنابراین بجا بود که پندی هم در این مورد داده میشد. (۶:۱۰) مطمئناً تیموتاؤس از لحاظ تجربه و تعلیم برای به عهده گرفتن چنین وظیفهای بسیار مناسب بود. پدر وی یونانی و مادرش یهودیای خداترس بود. دقیقاً معلوم نیست که تیموتاؤس چه موقع برای بار اوّل با مسیحیت آشنا شد. وقتی پولُس در دوّمین سفر میسیونری خود، اواخر سال ۴۹ م. یا اوایل سال ۵۰ م. که از لِسْتَرَه دیدن میکرد «برادران در لِسْتَرَه و ایقونیه بر [تیموتاؤس که (احتمالاً جوانی ۲۰ ساله بود)] شهادت میدادند.» بنابراین، پولُس ترتیبی داد تا تیموتاؤس با سیلاس و خودش سفر کند. (اعما ۱۶:۱-۳) در ۱۱ رساله از ۱۴ رسالهٔ پولُس و همچنین در کتاب اَعمال نام تیموتاؤس ذکر شده است. همیشه پولُس توجه پدرانهای به تیموتاؤس داشت و در چندین موقعیت او را برای خدمت و ملاقات چند جماعت فرستاد. این گواهی است بر این که تیموتاؤس در کار میسیونری موفق و برای به عهده گرفتن مسئولیتهای سنگین واجد شرایط بود. — ۱تیمو ۱:۲؛ ۵:۲۳؛ ۱تسا ۳:۲؛ فیل ۲:۱۹.
چرا مفید است
۱۵ این رساله اخطار شدیدی به کسانی میدهد که در فرضیهها و بحثهای فلسفی غرق میشوند. «مجادلات» به غرور منتج میشود و باید از آنها اجتناب کرد، زیرا پولُس میگوید این بحثها مانع رشد مسیحی میشود و «مباحثات را نه آن تعمیر الٰهی را که در ایمان است پدید میآورد.» (۶:۳-۶؛ ۱:۴) «برحسب انجیل جلال خدای متبارک» این بحثها به همراه اَعمال جسم «برخلاف تعلیم صحیح» است. — ۱:۱۰، ۱۱.
۱۶ ظاهراً مسیحیان شهر اَفَسُس که طمع آن را فرا گرفته بود نیاز به پندی در مورد مبارزه با مادیگرایی و انحرافات آن داشتند. و پولُس آن پند را به ایشان داد. اغلب در دنیا از گفتهٔ او اقتباس میشود که «طمع» یا عشق به پول «ریشهٔ همهٔ بدیها است،» اما حقیقتاً تعداد کمی به سخن او گوش میدهند! مسیحیان حقیقی باید از این پند در همه وقت پیروی کنند چرا که به معنای زندگی برای آنهاست. آنها باید از دام مضر مالاندوزی دوری نمایند و امید خود را ‹نه به دولت ناپایدار بلکه به خدای زنده که همه چیز را دولتمندانه برای تمتّع به ما عطا میکند› داشته باشند. — ۶:۶-۱۲، ۱۷-۱۹.
۱۷ رسالهٔ پولُس نشان میدهد که تیموتاؤس نمونهٔ خوبی است از این که جوانی مسیحی باید چگونه باشد. او نسبتاً جوان بود اما از نظر روحانی بالغ. برای سرپرست شدن واجد شرایط شده بود و از داشتن چنین امتیازی بسیار برکت یافت. او نیز همچون خادمان جوان غیور امروزی میبایست در این امور تأمّل میکرد و در آنها راسخ میبود تا پیشرفت کند. پند پولُس برای کسانی که از پیشرفت مسیحی شاد هستند به موقع است: «خویشتن را و تعلیم را احتیاط کن و در این امور قائم باش که هر گاه چنین کنی، خویشتن را و شنوندگان خویش را نیز نجات خواهی داد.» — ۴:۱۵، ۱۶.
۱۸ این رسالهٔ الهامی روحیهٔ قدردانی از ترتیبات منظم خدا را در شخص ایجاد میکند و نشان میدهد که زن و مرد چگونه میتوانند سهم خود را در حفظ ترتیبات تئوکراتیک در جماعت به جا آورند. (۲:۸-۱۵) سپس شرایط لازم را برای سرپرست و خادم کمکی شدن مطرح میکند. بنابراین، روحالقدس نشان میدهد چه انتظاراتی از کسانی میرود که در سمتهایی خاص خدمت میکنند. رسالهٔ مذکور همچنین همهٔ خادمان یَهُوَه را تشویق میکند تا این معیارها را در خود پرورش دهند و میگوید: «اگر کسی منصب اُسقفی (سرپرستی) را بخواهد، کار نیکو میطلبد.» (۳:۱-۱۳) در این رساله به طرز رفتاری که یک سرپرست باید با افراد سنین مختلف و با مذکر و مؤنث داشته باشد، و به نحوهٔ رسیدگی به اتهامات در حضور شاهدان اشاره شده است. پولُس با تأکید بر این که پیرانی که در کلام و تعلیم محنت میکشند مستحق حرمت مضاعف هستند دو بار از نوشتههای عبری به عنوان مرجع نقلقول میکند: «زیرا در کتاب میگوید: ‹گاو را وقتی که خرمن را خرد میکند، دهن مبند› و ‹مزدور مستحقّ اُجرت خود است.› » — ۱تیمو ۵:۱-۳، ۹، ۱۰، ۱۹-۲۱، ۱۷، ۱۸؛ تث ۲۵:۴؛ لاو ۱۹:۱۳.
۱۹ پولُس بعد از دادن همهٔ این پندهای عالی اضافه میکند که اوامر باید بیداغ و بیملایمت تا زمان جلال سَرور، عیسی مسیح، به عنوان پادشاه پادشاهان و ربالارباب حفظ شوند. بر اساس امید ملکوت رسالهٔ پولُس به تیموتاؤس، مسیحیان را قویاً ترغیب کرده، چنین به پایان میرسد: «نیکوکار بوده، در اَعمال صالحه دولتمند و سخی و گشادهدست باشند؛ و برای خود اساس نیکو به جهت عالَم آینده نهند تا حیات جاودانی را به دست آرند.» (۱تیمو ۶:۱۴، ۱۵، ۱۸، ۱۹) همهٔ تعالیم عالی رسالهٔ اوّل تیموتاؤس حقیقتاً مفید است!
[پاورقیها]
a ۱۹۷۰، به تدوین اِچ. اِس. گِهمان ص ۷۲۱.
b «پدران پیش از نیقیه» (انگل.)، جلد I، ص ۶، «اوّلین مکتوب کلمانس به قُرِنتیان،» فصل V.
c «فرهنگ جدید کتاب مقدّس» (انگل.)، ۱۹۸۶، گردآورنده جِی. دی. داگلاس، ص ۱۲۰۳.