Lucas

11 Peteĩ díape Jesús oñemboʼe hína peteĩ lugárpe, ha oñemboʼepa rire, peteĩ idisípulo heʼi chupe: “Ore Ruvicha, oremboʼemína mbaʼéichapa roñemboʼe vaʼerã, Juan omboʼe haguéicha avei idisipulokuérape”.

2 Upémarõ haʼe heʼi chupekuéra: “Peñemboʼe jave, peje vaʼerã: ‘Ore Ru, toñembotuicha* nde réra.+ Tou ne Rréino.+ 3 Emeʼẽna oréve ore rembiʼurã* roikotevẽva káda día.+ 4 Oreperdonamína ropeka haguére,+ ore roperdonaháicha avei umi opekávape ore kóntrape.*+ Ha ani reheja roʼa ñuhãme’”.+

5 Avei heʼi chupekuéra: “Ñamoĩ chupe peteĩva peẽ pehoha pene amígo rógape ha peje chupe: ‘Amígo, emeʼẽmína chéve mbohapy pan, 6 pórke angete ningo og̃uahẽ peteĩ che amígo oúva mombyrýgui ha ndarekói mbaʼevete ameʼẽ hag̃ua chupe’. 7 Péro pene amígo okontesta ikoty guive: ‘Anivéna chemolesta, atrankapáma che rokẽ ha umi mitã okepáma avei. Ndaikatumoʼãi apuʼã ameʼẽ ndéve mbaʼeve’. 8 Che haʼe peẽme: pe kuimbaʼe haʼéramo jepe ne amígo, nopuʼãmoʼãi pyharepyte omeʼẽ ndéve mbaʼeve. Péro reinsisti jey jey haguére nepytyvõ hag̃ua,+ haʼe opuʼãta omeʼẽ ndéve la reikotevẽva. 9 Upévare haʼe peẽme: pesegi pejerure+ ha oñemeʼẽta peẽme, pesegi peheka ha petopáta, pesegi pembota pe okẽ ha ojeavríta peẽme.+ 10 Pórke oñemeʼẽta enterove ojerurévape,+ ojuhúta opavave ohekáva, ha ojeavríta pe okẽ enterove ombotávape. 11 Añetehápe, ¿oĩne piko peteĩ túa, itaʼýra ojeruréramo pira, omeʼẽtava chupe mbói, omeʼẽ rangue chupe pira?+ 12 Térã itaʼýra ojerurérõ peteĩ ryguasu rupiʼa, ¿omeʼẽtapa chupe alakrán? 13 Peẽ ningo pekadór, upéicharõ jepe pemeʼẽ rregálo iporãva pende raʼykuérape. ¡Upéicharõ ningo koʼytevéntema pende Ru oĩva yvágape omeʼẽta espíritu sánto umi ojerurévape chupe!”.+

14 Upéi haʼe omosẽ peteĩ demónio omoñeʼẽngúva peteĩ kuimbaʼépe,+ ha upe rire pe kuimbaʼe iñeʼẽngu vaʼekue oñepyrũ oñeʼẽ. Umi hénte katu oñesorprendepa opytávo.+ 15 Péro umi hénte apytégui oĩ heʼíva: “Haʼe ningo omosẽ umi demóniope pórke oipytyvõ chupe Satanás,* umi demónio ruvicha”.+ 16 Ótro katu, otantea hag̃ua Jesúspe ojerure chupe ojapo hag̃ua peteĩ milágro+ Ñandejára rérape. 17 Haʼe oikuaa mbaʼépa opensa hikuái,+ ha heʼi: “Peteĩ goviérno hoʼáta umi omoakãva oiko vaipáramo oñondive. Ha peteĩ família* ndohopukumoʼãi haʼekuéra voi opuʼãmbárõ ojuehe. 18 Upéicha avei, Satanás opuʼãramo ijehe voi, ¿mbaʼéicha piko upéicharõ igoviérno oho pukúta? Peẽngo peje Satanás* rupive che amosẽha umi demóniope. 19 Ha oiméramo añete Satanás* rupive che amosẽ umi demóniope, ¿máva rupive piko upéicharõ pende disipulokuéra omosẽ umi demóniope? Upévare pende disipulokuéra ohechaukáta peẽ pejéva oĩ vaiha. 20 Péro che amosẽramo umi demóniope Ñandejára podér* rupive,+ upéva heʼise Ñandejára Rréino oĩmaha koʼápe ha peẽ napeñemeʼẽi enkuénta.+ 21 Peteĩ kuimbaʼe imbaretéva ha orekóva heta árma oñangarekóramo hógare, avave nomondamoʼãi chugui ikosakuéra. 22 Péro oatakáramo chupe ótro kuimbaʼe imbaretevéva chugui, upéva ipuʼakáta hese ha oipeʼáta chugui hiʼárma haʼe oimoʼãva oprotehetaha chupe. Pe kuimbaʼe imbaretevéva ogueraháta chugui ikosakuéra ha upéi orrepartíta ótrope. 23 Pe ndacheapojáiva, upéva oĩ che kóntrape, ha pe nombaʼapóiva chendive ogueru hag̃ua hetave hénte che rendápe, upéva ombodiparapa umi héntepe.+

24 Peteĩ demónio osẽ jave peteĩ persónagui, ohasa pe desiértore ohekávo lugár opytuʼu hag̃ua, ha ndojuhúiramo, heʼi: ‘Aha jeýta che rogakuépe’.+ 25 Og̃uahẽvo otopa pe óga ojetypei ha oñemoporãmbaite hague. 26 Upémarõ pe demónio ojevy jey, ha ogueru hendive 7 demónio iñañavéva chugui. Upéi oike hikuái pe kuimbaʼe retepýpe oiko hag̃ua upépe. Ha ipahápe pe kuimbaʼe opyta vaive yma guarégui”.

27 Jesús oñeʼẽ aja, pe hénte apytégui osẽ peteĩ kuña ha hatã heʼi: “¡Oiméne ovyʼaite nde sy, ndeguereko vaʼekue hyépe ha nemokambu vaʼekue!”.+ 28 Jesús katu heʼi chupe: “Nahániri, umi ohendúva Ñandejára ñeʼẽ ha ojapóva la ovyʼáva”.+

29 Upéi og̃uahẽ hetave hénte Jesús rendápe, ha haʼe oñepyrũ heʼi: “Ko henerasión ningo peteĩ henerasión iñañáva, peẽ milágronte voi pehechase. Péro ndapehechamoʼãi ni peteĩ milágro, pe milágro oiko vaʼekue proféta Jonás rehe añoite pehecháta.+ 30 Jonás+ ningo opuʼã jey vaʼekue ha upéva peteĩ señál kuri umi Niniveguápe g̃uarã, upéicha avei pe Yvypóra Raʼy opuʼã jeýta, ha upéva haʼéta peteĩ señál ko henerasiónpe g̃uarã 31 Ko henerasión ha pe rréina Sebagua*+ opuʼã jeýta pe Día de huísiope, ha pe rréina ohechaukáta oñekondena vaʼerãha chupekuéra. Pórke pe rréina ou vaʼekue mombyry asyetégui ohendu hag̃ua Salomón arandu. Péro koʼápe oĩ hína peteĩ iñimportantevéva Salomóngui.+ 32 Ko henerasión ha umi Ninivegua opuʼã jeýta pe Día de huísiope, ha umi Ninivegua ohechaukáta koʼã hénte oñekondena vaʼerãha. Pórke haʼekuéra oñarrepenti vaʼekue Jonás opredikárõ guare chupekuéra.+ Péro koʼápe oĩ hína peteĩ iñimportantevéva Jonásgui. 33 Peteĩ persóna omyendy rire peteĩ lámpara nomokañýi ni nomoingéi kanásto guýpe. Upéva rangue ohupi yvate+ ohesape hag̃ua umi oikévape pe ógape. 34 Nde resa ningo peteĩ lámpara ohesapéva nde rete. Upévare, nde resa ojesarekóramo umi mbaʼe iporãvare añoite,* nde rete kompletoite avei omimbipáta. Péro nde resa omañáramo ha iñenvidióso,* nde rete avei oĩta pytũmbýpe.+ 35 Eñatendékena upéicharõ, ani ág̃a pe lus reguerekóva omoypytũ hína ohesape rangue. 36 Nde rete omimbíramo ha ndaipóriramo ni peteĩ párte iñypytũha, upéva heʼise nde rete kompletoite omimbiha peteĩ lámpara nderesaperamoguáicha”.

37 Haʼe oñeʼẽmba rire, peteĩ fariséo oinvita chupe oho hag̃ua okaru hendive. Upémaramo haʼe oho hógape ha oguapy okaru hag̃ua. 38 Pe fariséo katu oñesorprende pórke Jesús ndojepohéiri okaru hag̃ua, umi judiokuéra kostúmbre heʼiháicha.+ 39 Péro Jesús heʼi chupe: “Peẽ fariséo, peẽ ningo pemopotĩ pe kópa ha pláto apénte, pene korasõ katu henyhẽ mbaʼe kyʼágui ha peipotaiterei mbaʼe ahéno.*+ 40 ¡Ajépa pendevýro! Pe okrea vaʼekue ñande rete okrea avei umi mbaʼe jarekóva ñande pyʼapýpe, ¿ajépa? 41 Upévare, peiporiahuvereko jave pende rapichápe ha pemeʼẽ chupe álgo, pejapo vaʼerã upéva pende pyʼaite guive, upéicha penepotĩta opa mbaʼépe. 42 Peẽ fariséo, oho vaíta peẽme, pórke pemeʼẽ pe 10 por ciento pe ménta, rrúda ha entéro umi ótro plántagui.+ Péro ndapesegíri Ñandejára ehémplo peporohayhúvo ha napendehústoi haʼe ihustoháicha. Tekotevẽ kuri añete pemeʼẽ pe 10 por ciento, péro ndahaʼéi upe haguére ikatúva pemboyke umi mbaʼe iñimportantevéva.+ 43 Peẽ fariséo, oho vaíta peẽme, pórke umi sinagógape peguapyseterei umi lugár iporãvévape ha peipota pendesaluda umi hénte umi merkádorupi.*+ 44 Oho vaíta peẽme, pórke peẽ pejogua umi sepultúra ndojehecháivape,+ umi hénte oguatáva hiʼári oikuaaʼỹre”.

45 Ohendúvo upéva, peteĩ kuimbaʼe ostudia vaʼekue umi léi, heʼi chupe: “Mboʼehára, erévo koʼã mbaʼe ningo reñeʼẽ vai avei orerehe”. 46 Upémarõ haʼe heʼi: “Oho vaíta avei peẽme, peẽ peikuaa porãva pe léi, pórke pemoĩ umi hénte ári umi léi haʼetéva peteĩ kárga ipohýiva chupekuéra g̃uarã, péro peẽ ni peteĩ pene kuã napembojái umi kárgare.+

47 Oho vaíta peẽme, peẽ ningo pemopuʼã umi profetakuéra panteón, péro pende tuakuéra ypykue voi ojuka vaʼekue umi profétape.+ 48 Peẽ peikuaa porã umi mbaʼe pende tuakuéra ypykue ojapo vaʼekue, ha upéicharamo jepe peguerohory chupekuéra. Haʼekuéra ojuka umi profétape+ ha peẽ katu pejapo umi profetakuérape ipanteonrã. 49 Ñandejára ningo iñarandu, upévare haʼe heʼíma voi: ‘Che amondóta hendapekuéra umi proféta ha umi apóstol, péro haʼekuéra ojukáta algúnope ha opersegíta ótrope. 50 Ko henerasión opagáta oñeñohẽ haguére umi profetakuéra ruguy. Upéva ojejapo ko múndo oñepyrũ guive,+ 51 Abel+ guive Zacarías peve. Zacaríaspe ojejuka vaʼekue pe altár ha pe témplo* paʼũme’.+ Che haʼe peẽme: ko henerasión opagáta upévare.

52 Oho vaíta peẽme, peẽ peikuaa porãva pe léi, pórke peipeʼa umi héntegui pe lláve oavríva pe okẽ jaikuaa hag̃ua Ñandejárape. Peẽ voi ndapeikéi upe okẽrupi ha pestorva umi oikesévape”.+

53 Jesús osẽvo upégui, umi mboʼehára leipegua ha fariseokuéra ojopy vaipaite chupe ha oñepyrũ oporandu chupe heta mbaʼe. 54 Opeska hese hikuái, haʼekuéra oipota Jesús heʼi álgo ivaíva oakusa hag̃ua chupe.+