Hẹn “Owanyi Towe Tintan” Go
“Ehe hiẹ tindo nẹ, hẹn e go gligli.”—OSỌ. 3:11.
1, 2. Numọtolanmẹ tẹwẹ hiẹ tindo whenuena a wá kudeji dọ nugbo wẹ nuhe plọn a te gando Jehovah go lẹ?
BE HIẸ flin whla tintan he a sè dogbọn todido jiawu he Jehovah zedonukọnna gbẹtọvi tonusetọ lẹ dali ya? Eyin hiẹ ko nọ̀ sinsẹ̀n de mẹ pọ́n, numọtolanmẹ tẹwẹ hiẹ tindo to whenuena mẹde wá yí Owe-wiwe zan nado basi zẹẹmẹ lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn na we kavi whenuena nuplọnmẹ he vẹawu nado mọnukunnujẹemẹ dai lẹ wá yin hinhẹn họnwun na we? Vlavo hiẹ mọdọ a ko yin hinhẹn buali. Ṣigba lehe ayajẹ towe sù todin dọ hiẹ ko mọ nugbo lọ do sọ! Eyin whẹndo Klistiani tọn de mẹ wẹ hiẹ whẹ́n te, be a flin numọtolanmẹ he a tindo whenuena a wá kudeji dọ nugbo wẹ nuhe plọn a te gando Jehovah go lẹ bo basi dide nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ yé ya?—Lom. 12:2.
2 Susu mẹmẹsunnu towe lẹ tọn na dọna we dọ homẹ yetọn hùn tlala, bọ yé tindo numọtolanmẹ lọ dọ yé dọnsẹpọ Jehovah, bosọ dopẹ́ dọ ewọ ko dọ̀n yé. (Joh. 6:44) Ayajẹ yetọn whàn yé nado tindo mahẹ to nuwiwa Klistiani tọn lẹ mẹ. Yé gọ́ na ayajẹ sọmọ bọ yé jlo na má numọtolanmẹ yetọn hẹ mẹdevo lẹ. Be mọ wẹ e te na hiẹ lọsu ya?
3. Ninọmẹ tẹ mẹ wẹ agun Efesu tọn tin te to whenuena Jesu dowẹn hlan yé?
3 To whenuena Jesu to hodọna agun Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn he tin to Efesu, e dọho gando “owanyi . . . tintan” he yé tindo go. Efesunu lẹ tindo jẹhẹnu dagbe susu, ṣigba owanyi he yé tindo na Jehovah to ojlẹ de mẹ wayi ko depò. Enẹwutu, Jesu dọna yé dọmọ: “Yẹn yọ́n azọ́n towe, magbọjẹ towe, homẹfa towe, podọ lehe hiẹ ma sọgan doakọnna mẹylankan lẹ do: bo ko sọ whlé yé he dọmọ apọsteli wẹ yé lẹ pọ́n, bọ yé masọ yinmọ, bosọ yí yé do mọ lalonọ: bo ko doakọnna, bosọ fahomẹ, na oyín ṣie tọn wutu, bọ onú masọ ṣikọna we. Ṣigba yẹn tindo onú de do gowe, na hiẹ ko jo owanyi towe tintan dai.”—Osọhia 2:2-4.
4. Naegbọn wẹndomẹ Jesu tọn hlan Efesunu lẹ do yọ́n-na-yizan to egbehe?
4 Ayinamẹ Jesu tọn hlan Efesunu lẹ gọna agun devo he e dọhona to owe Osọhia tọn mẹ lẹ sọgbe na ninọmẹ he sọawuhia na ojlẹ de to Klistiani yiamisisadode lẹ ṣẹnṣẹn bẹsọn 1914 sọyi. (Osọhia 1:10) Ṣogan etlẹ yin to egbehe, e yọnbasi dọ Klistiani delẹ ni hẹn “owanyi . . . tintan” he yé tindo na Jehovah po nugbo lọ po bu. Po enẹ po to ayiha mẹ, mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe hiẹ sọgan hẹn owanyi gọna zohunhun tintan he a tindo na Jiwheyẹwhe po nugbo lọ po go bo nọ hẹn ẹn jẹ yọyọ bosọ nọ hẹn ẹn sudeji gbọn numimọ towe titi lẹ finflin po ayihamẹlinlẹnpọn do yé ji po dali do.
Etẹwẹ Hẹn We Kudeji Dọ Nugbo lọ Die?
5, 6. (a) Nujikudo tẹwẹ Klistiani dopodopo dona dovivẹnu nado tindo? (b) Etẹwẹ hẹn we kudeji dọ nugbo wẹ nuplọnmẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn? (c) Etẹwẹ sọgan gọalọna mẹde nado hẹn owanyi etọn tintan jẹ yọyọ?
5 Mẹdepope he klan ede do wiwe na Jehovah dona ko dovivẹnu nado “mọdona” nuhe “ojlo Jiwheyẹwhe tọn he yọ́n, alọkẹyi, bosọ sọgbe” lọ yin whẹ́. (Lom. 12:1, 2) To alọ de mẹ, ehe biọ dọ e ni plọn nugbo Biblu tọn. Nuhe hẹn mẹde kudeji dọ nugbo wẹ nuplọnmẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn sọgan gbọnvo na mẹdevo tọn. Mẹdelẹ flindọ whenue yé mọ oyín Jiwheyẹwhe tọn to Biblu mẹ kavi whenue yé mọnukunnujẹ ninọmẹ oṣiọ lẹ tọn mẹ wẹ pọndohlan yetọn diọ. (Ps. 83:18; Yẹwh. 9:5, 10) Nuhe yinuwado mẹdevo lẹ ji wẹ owanyi he tin to omẹ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn. (Joh. 13:34, 35) Na mẹdevo lẹ, nuhe e zẹẹmẹdo ma nado yin apadewhe aihọn tọn wẹ whàn yé. Yé wá tadona kọ̀n dọ Klistiani nugbo lẹ ma sọgan tindo mahẹ to nudindọn tonudidọ tọn lẹ kavi awhàn akọta depope tọn mẹ.—Isa. 2:4; Joh. 6:15; 17:14-16.
6 Na mẹsusu, whẹwhinwhẹ́n ehelẹ po devo lẹ po wẹ fọ́n owanyi yetọn tintan na Jiwheyẹwhe dote. Yiagbọji bo tẹnpọn nado flin nuhe hẹn we kudeji dọ nugbo lọ die. Ninọmẹ po gbẹtọ-yinyin towe po gbọnvo na mẹdevo lẹ tọn, enẹwutu whẹwhinwhẹ́n tangan he wutu hiẹ yiwanna Jehovah bo yí opagbe etọn lẹ sè sọgan gbọnvo na mẹdevo lẹ tọn. E yọnbasi taun dọ nudopolọ he whàn we to whenuena a mọ nugbo lọ to tintan whenu lẹ na gbẹsọ whàn we to egbehe. Nugbo lọ ma ko diọ gba. Enẹwutu, eyin hiẹ vọ́ nulẹnpọndo linlẹn po numọtolanmẹ enẹlẹ po ji, e sọgan hẹn owanyi towe tintan na nugbo lọ jẹ yọyọ.—Hia Psalm 119:151, 152; 143:5.
Hẹn “Owanyi Towe Tintan” Sudeji
7. Naegbọn mí dona hẹn owanyi tintan he mí tindo na nugbo lọ sudeji, podọ nawẹ mí sọgan wàmọ gbọn?
7 Vlavo nususu ko diọ to gbẹzan towe mẹ sọn whenue gbọ́n hiẹ klan dewe do wiwe na Jehovah. Owanyi towe tintan na nugbo lọ yin nujọnu, ṣigba dile ojlẹ to yìyì, hiẹ mọdọ a tindo nuhudo owanyi he siso dogọ de tọn nado sọgan pehẹ nuhahun he to yise towe whlepọn lẹ. Etomọṣo, Jehovah nọgodona we. (1 Kọl. 10:13) Enẹwutu, numimọ voovo he a tindo to owhe enẹlẹ gblamẹ họakuẹ to nukun towe mẹ ga. Yé ko gọalọna we nado hẹn owanyi towe tintan sudeji, podọ aliho devo niyẹn he mẹ hiẹ sọgan penugo nado mọdona ojlo Jiwheyẹwhe tọn he yọ́n bosọ yin alọkẹyi lọ te.—Jọṣ. 23:14; Ps. 34:8.
8. Nawẹ Jehovah do ede hia Mose gbọn, podọ nawẹ Islaelivi lẹ wá yọ́n Jiwheyẹwhe ganji gbọn?
8 Di apajlẹ, pọ́n ninọmẹ he mẹ Islaelivi lẹ mọ yede te to whenuena Jehovah hẹn lẹndai etọn nado tún yé dote sọn kanlinmọgbenu Egipti tọn zun yinyọnẹn na yé. Jiwheyẹwhe do ede hia Mose dọmọ: “Yẹn na yin mẹhe yẹn na yin.” (Eks. 3:7, 8, 13, 14, nudọnamẹ odò tọn) Na nugbo tọn, nuhe dọ Jehovah te wẹ yindọ ewọ na lẹzun nudepope he e biọ nado tún omẹ etọn lẹ dote. To nujijọ he bọdego lẹ whenu podọ dile ninọmẹ lẹ biọ do, Islaelivi lẹ mọ bọ Jehovah do ede hia to adà voovo mẹ—yèdọ taidi Ganhunupotọ lọ, Whẹdatọ, Nukọntọ, Mẹwhlẹngántọ, Awhànfuntọ, podọ Awuwledainanutọ de.—Eks. 12:12; 13:21; 14:24-31; 16:4; Nẹh. 9:9-15.
9, 10. Ninọmẹ nankọ wẹ sọgan gọalọna mẹde nado yọ́n Jiwheyẹwhe, podọ naegbọn e do yin nujọnu nado nọ lẹnnupọndo numimọ enẹlẹ ji?
9 Ninọmẹ towe gbọnvo na Islaelivi hohowhenu tọn lẹ tọn. Etomọṣo, hiẹ na ko tindo numimọ delẹ he hẹn we kudeji dọ Jiwheyẹwhe tindo ojlo vonọtaun to hiẹ mẹ, podọ ehe hẹn yise towe lodo. Vlavo Jehovah ko do ede hia to aliho de mẹ nado yin Awuwledainanutọ, Homẹmiọnnamẹtọ, kavi Mẹplọntọ de na we. (Hia Isaia 30:20b, 21.) Kavi hiẹ sọgan ko doayi e go dọ odẹ̀ towe de mọ gblọndo yí to aliho he họnwun mẹ. E sọgan ko yindọ nuhahun de pehẹ wẹ a te, bọ Klistiani hatọ de gọalọna we. Kavi oplọn mẹdetiti tọn sọgan ko dọ̀n ayidonugo towe wá wefọ he sọgbe hẹ ninọmẹ towe delẹ ji.
10 Eyin hiẹ na dọ numimọ ehelẹ na mẹdevo lẹ, e sọgan nọma yinuwado mẹdelẹ ji sọmọ. To popolẹpo mẹ, nujijọ lọ lẹ ma saa yin azọ́njiawu. Ṣigba yé yin nujọnu taun to nukun towe mẹ. Mọwẹ, Jehovah do ede hia nado yin nuhe e biọ dọ e ni yin na we lọ pẹpẹ. Lẹnnupọndo owhe he a ko yizan to nugbo lọ mẹ lẹ ji. Be hiẹ sọgan flin nujijọ delẹ he mẹ a mọ te dọ Jehovah yí nude wà to gbẹzan towe mẹ nado penukundo gowe ya? Eyin mọ wẹ, nujijọ enẹlẹ po numọtolanmẹ he yé hẹn we tindo po finflin sọgan fọ́n owanyi dopolọ he a tindo na Jehovah to whenẹnu dote to ahun towe mẹ. Ma yí nukunpẹvi do pọ́n numimọ enẹlẹ blo. Nọ lẹnayihamẹpọn do yé ji. Kunnudenu lẹ wẹ yé yin dọ Jehovah tindo ojlo vonọtaun to hiẹ mẹ, podọ mẹdepope ma sọgan yí nujikudo enẹ sọn asiwe.
Nọ Gbeje Dewe Pọ́n
11, 12. Eyin owanyi Klistiani de tọn na nugbo lọ depò, etẹ go wẹ e sọgan sọn, podọ ayinamẹ tẹwẹ Jesu na?
11 Eyin owanyi towe na Jiwheyẹwhe podọ na nugbo lọ masọ taidi dai tọn ba, e ma yindọ nude diọ to adà Jehovah tọn mẹ wutu wẹ gba. Jehovah ma nọ diọ gbede. (Mal. 3:6; Jak. 1:17) Ojlo dopolọ he e tindo to hiẹ mẹ to whenẹnu wẹ e gbẹsọ tindo kakajẹ din. Enẹwutu, eyin nude ko diọ to haṣinṣan towe hẹ Jehovah mẹ janwẹ, etẹwẹ e sọgan yin? Be e sọgan yindọ hiẹ tindo numọtolanmẹ lọ dọ kọgbidinamẹnu towe lẹ sù bọ ahunmẹdunamẹnu gbẹ̀mẹ tọn lẹ sọ to magbọjẹ do na we hugan wẹ ya? Vlavo to dai, hiẹ nọ hodẹ̀ vẹkuvẹku, bo nọ plọnnu po sọwhiwhe po bosọ nọ lẹnayihamẹpọn gbọzangbọzan hugan din. Be hiẹ hunzo to lizọnyizọn lọ mẹ bo nọ yì opli agun tọn lẹ to gbesisọ mẹ to whenẹnu hugan din wẹ ya?—2 Kọl. 13:5.
12 Hiẹ sọgan nọma doayi diọdo mọnkọtọn lẹ go to dewe mẹ, ṣigba eyin a doayi delẹ go janwẹ, etẹwẹ na ko hẹn yé wá? Be ahunmẹdunamẹnu he sọgbe delẹ, taidi awuwiwlena nuhudo whẹndo towe tọn, nukunpipedo agbasalilo towe go, kavi onú mọnkọtọn devo lẹ ko hẹn we ma nado mọ niyaniya-yinyin azán Jehovah tọn sọmọ ba wẹ ya? Jesu dọna apọsteli etọn lẹ dọmọ: “Mì ni payi mìde go, vlavo ayiha mìtọn nikaa yin yíyí gigọfla do doagbànna, po nùnùmú ogbẹ̀ tọn po, bọ azán lọ nado wá mì ji ajiji di omọ̀ de. Na mọ wẹ e na wá yemẹpo ji do he nọ nọ̀ nukunmẹ aigba tọn ji lẹpo. Ṣigba mì nọ họ́ mìde to osaa lẹpo, bo nọ basi ovẹvivẹ, na mì nido yínuglo nado họ̀ngán sọn onú he lẹpo mẹ he to na wá jọ.”—Luku 21:34-36.
13. Etẹ go wẹ Jakobu yí Ohó Jiwheyẹwhe tọn jlẹdo?
13 Wekantọ Biblu tọn Jakobu dotuhomẹna yisenọ hatọ lẹ to gbọdo glọ nado nọ yí Ohó Jiwheyẹwhe tọn do gbeje yede pọ́n po ahundopo po. Jakobu wlan dọmọ: “Mì ni yin basitọ ohó lọ tọn, mì yin sisètọ kẹdẹ blo, to mìde kiklọ mẹ. Na eyin mẹde yin sisètọ ohó lọ tọn, bọ e ma yin basitọ gba, e taidi dawe de he to nukunmẹ etọn yè ji po e po pọ́n to mẹpọnnu mẹ: na whenuena e pọ́n ede pó, bo tọ́nyi, to afọdoponẹji e wọn omẹ he nkọ ewọ yin. Ṣigba mẹdepope he doun osẹ́n mẹdekannujẹ tọn he sọgbe lọ mẹ pọ́n, bosọ nọte to e mẹ, bọ ewọ ma yin sisètọ nuwọntọ, ṣigba azọ́n lọ basitọ, omẹ lọ wẹ yè na dona to bibasi etọn mẹ.”—Jak. 1:22-25.
14, 15. (a) Nawẹ Biblu sọgan gọalọna we nado hẹn ninọmẹ towe pọnte to gbigbọ-liho gbọn? (b) Kanbiọ tẹlẹ ji wẹ hiẹ sọgan lẹnnupọndo?
14 Mẹde sọgan yí mẹpọnnu zan nado hẹn ẹn diun dọ awusọhia etọn yọ́npọ́n. Di apajlẹ, eyin sunnu de mọdọ kọla etọn jẹ kẹdopo, e sọgan jlọ ẹ. Eyin yọnnu de mọdọ oda etọn gble, e sọgan jla ẹ do. Mọdopolọ, Owe-wiwe nọ gọalọna mí nado gbeje nuhe mí yin pọ́n. Eyin mí nọ yí míde jlẹdo nuhe Biblu dọ dọ mí dona yin go, be mí to yíyí ì zan di mẹpọnnu niyẹn. Ṣigba ale tẹwẹ na tin to mẹpọnnu de pinpọn mẹ eyin mí ma yí nudepope wà nado jla nuhe mí mọ bọ e jẹdò lọ do? Nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado yinuwa sọgbe hẹ nuhe mí mọ to “osẹ́n [Jiwheyẹwhe tọn] he sọgbe lọ” mẹ, bo lẹzun “basitọ” etọn. Enẹwutu, mẹdepope he doayi e go dọ owanyi etọn tintan na Jehovah podọ na nugbo lọ ko depò na wà dagbe nado lẹnnupọndo kanbiọ ehelẹ ji: ‘Kọgbidinamẹnu tẹlẹ mẹ wẹ yẹn to jujugbọn, podọ nawẹ yẹn to pipehẹ yé gbọn? Nawẹ n’nọ pehẹ yé gbọn dai? Be nude ko diọ wẹ ya?’ Eyin mẹdetiti gbigbejepọn enẹ de awugbopo depope hia, ma gbẹkọ e go blo. Eyin e biọ vọjlado depope, wà nuhe go a pé lẹpo nado basi yé madọngban.—Heb. 12:12, 13.
15 Ayihamẹlinlẹnpọn mọnkọtọn sọgan sọ gọalọna we nado ze yanwle he kọ̀n a sọgan jẹ lẹ donukọnna dewe nado sọgan yinukọn to gbigbọ mẹ. Apọsteli Paulu na ayinamẹ gbọdo de azọ́nwatọgbẹ́ etọn Timoti nado hẹn lizọnyizọn etọn pọnte. Paulu dotuhomẹna ẹn dọmọ: “Nọ doayi onú helẹ go, jo dewe hlan yé petepete; na whinwhẹ́n towe nido diun jẹgbonu to omẹ popo dè.” Mílọsu na wà dagbe nado nọ lẹnnupọndo adà he mẹ mí sọgan yinukọn te lẹ ji gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn yiyizan dali.—1 Tim. 4:15.
16. Owù tẹwẹ hiẹ dona hẹn do ayiha mẹ eyin a yí Ohó Jiwheyẹwhe tọn do to dewe gbeje pọ́n?
16 Eyin hiẹ yí ahundopo do gbeje dewe pọ́n nugbonugbo, e yọnbasi taun dọ a na doayi awugbopo delẹ go. Enẹ sọgan hẹnmẹ gbọjọ, ṣigba a dike ehe jọ do gowe blo. To popolẹpo mẹ, yanwle mẹdetiti gbigbejepọn lọ tọn wẹ nado mọ fie nuhudo vọjlado tọn tin te lẹ. Na nugbo tọn, Satani na jlo dọ Klistiani de ni tindo numọtolanmẹ nuvọ́nọ-yinyin tọn na mapenọ-yinyin etọn wutu. Mẹde tlẹ ko sọalọakọ́n pọ́n dọ Jiwheyẹwhe ma nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n vivẹnu he mí to dido nado sẹ̀n ẹn lẹ gba. (Job 15:15, 16; 22:3) Lalo de wẹ ehe yin he Jesu degbà po nujikudo po; dopodopo mítọn wẹ họakuẹ to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ. (Hia Matiu 10:29-31.) Mapenọ-yinyin towe yinyọnẹn dona whàn we nado gbọn whiwhẹ dali magbe nado pọnte dogọ, po alọgọ Jehovah tọn po. (2 Kọl. 12:7-10) Eyin azọ̀n kavi yọnhowhe wẹ zọ́n bọ nuhe a sọgan wà to didepo, ze yanwle he kọ̀n a sọgan jẹ lẹ donukọnna dewe, ṣigba a gbọjọ kavi dike owanyi towe depò blo.
Whẹwhinwhẹ́n lẹ Sù Nado Dopẹ́
17, 18. Ale tẹlẹ wẹ nọ wá sọn owanyi towe tintan hinhẹn sudeji mẹ?
17 Ale susu wẹ hiẹ na mọyi eyin a zindonukọn nado to owanyi towe tintan hẹn sudeji. Hiẹ sọgan hẹn oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn he a tindo po pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn towe na anademẹ owanyinọ etọn po siso dogọ. (Hia Howhinwhẹn lẹ 2:1-9; 3:5, 6.) “To sisọ́ [whẹdida Jehovah tọn lẹ] whlá mẹ wẹ ale susu te,” wẹ psalm-kàntọ lọ dọ. “Aṣẹdai OKLUNỌ tọn wẹ nugbo: bo nọ diọ mayọndenọ zun nuyọnẹntọ.” Humọ, “donanọ wẹ yé he aliho yetọn yin pipé lẹ, mẹhe to zọnlinzin to osẹ́n OKLUNỌ tọn mẹ lẹ.”—Ps. 19:7, 11; 119:1.
18 Na jide tọn, hiẹ na kọngbedopọ dọ hiẹ tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe susu nado dopẹ́. Hiẹ yọ́n whẹwhinwhẹ́n he to godona nuhe to jijọ to aihọn mẹ lẹ. Hiẹ nọ mọaleyi sọn nukunpedomẹgo gbigbọmẹ tọn he Jiwheyẹwhe to nina omẹ etọn lẹ to egbehe mẹ. Matin ayihaawe, hiẹ sọ nọ dopẹ́ dọ Jehovah ko dọ̀n we wá agun lẹdo aihọn pé tọn etọn mẹ bo ko sọ na we lẹblanulọkẹyi lọ nado yin dopo to Kunnudetọ etọn lẹ mẹ. Lẹnnupọndo dona he hiẹ ko mọyi lẹ ji! Eyin hiẹ na basi lẹndopọ yetọn, e yọnbasi dọ sọha lọ na sù taun. Matin ayihaawe, mọwiwà gbọzangbọzan na gọalọna we nado yinuwa sọgbe hẹ tudohomẹnamẹ lọ dọmọ: “Ehe hiẹ tindo nẹ, hẹn e go gligli.”—Osọhia 3:11.
19. Gbọnvona ayihamẹlinlẹnpọn do haṣinṣan towe hẹ Jiwheyẹwhe ji, etẹwẹ yin dandan nado sọgan hẹn gbigbọnọ-yinyin dagbe go?
19 Ayihamẹlinlẹnpọn do lehe yise towe lodo dogọ dile owhe lẹ to yìyì do ji yin dopo poun to nuhe sọgan gọalọna we nado hẹn nuhe hiẹ tindo go gligli lẹ mẹ. Linlinnamẹwe ehe ko zinnudo onú devo he yin dandan nado sọgan hẹn gbigbọnọ-yinyin dagbe go lẹ ji whlasusu. Delẹ to yé mẹ wẹ dẹ̀hiho, opli Klistiani tọn lẹ yìyì po mahẹ tintindo to yé mẹ po, gọna zohunhunnọ-yinyin to lizọnyizọn lọ mẹ. Onú ehelẹ sọgan gọalọna we nado to owanyi towe tintan hẹn jẹ yọyọ bosọ to hinhẹn ẹn sudeji zọnmii.—Efe. 5:10; 1 Pita 3:15; Juda 20, 21.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Nawẹ nuhe whàn we nado yiwanna Jehovah lẹ sọgan yin asisa tulinamẹ tọn na we todin gbọn?
• Nujikudo tẹwẹ nulinlẹnpọndo numimọ he hiẹ tindo dile owhe lẹ to yìyì lẹ ji sọgan hẹn we tindo?
• Naegbọn hiẹ dona nọ gbeje owanyi towe na Jiwheyẹwhe pọ́n?
[Yẹdide to weda 23]
Etẹwẹ dọ̀n we bo hẹn we kudeji dọ hiẹ ko mọ nugbo lọ?
[Yẹdide to weda 25]
Be hiẹ mọ onú delẹ to dewe go he biọ vọjlado ya?