Kẹalọyi Aṣẹpipa Jehovah Tọn
“Ehe wẹ owanyi Jiwheyẹwhe tọn, dọ mí ni yìn osẹ́n etọn: osẹ́n etọn masọ yin nupẹnagbanmẹ gba.”—1 JOH. 5:3.
1, 2. (a) Naegbọn linlẹn lọ nado litaina aṣẹpipa ma nọ yọ́nsè na mẹsusu to egbehe? (b) Be mẹhe ma nọ jlo na kẹalọyi aṣẹpipa mẹdevo lẹ tọn lẹ ko jẹ yedekannu nugbonugbo wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.
HOGBE lọ “aṣẹpipa” ma nọ yọ́nsè na mẹsusu to egbehe. Linlẹn lọ nado litaina ojlo mẹdevo tọn ma nọ jẹ yetọn ji paali. Mẹhe ma jlo na kẹalọyi aṣẹpipa mẹdevo lẹ tọn lẹ nọ dọ dọ, “Mẹde ma dona dọ nuhe n’na wà na mi.” Ṣogan, be omẹ ehelẹ ko jẹ yedekannu nugbonugbo ya? Paali! Suhugan yetọn nọ hodo nujinọtedo mẹsusu devo he ko ‘kọ̀n yede dopọ hẹ aihọn ehe’ lẹ tọn poun wẹ. (Lom. 12:2) Kakati nado jẹ yedekannu, yé yin “afanumẹ gbigble tọn,” kẹdẹdile apọsteli Pita dọ do. (2 Pita 2:19) Yé nọ zinzọnlin “kẹdẹdi owalọ aihọn ehe tọn, kẹdẹdi ahọvi huhlọn agahomẹ tọn,” yèdọ Satani Lẹgba.—Efe. 2:2.
2 Wekantọ de dunugo dọmọ: “Yẹn ma nọ na dotẹnmẹ mẹjitọ ṣie lẹ kavi yẹwhenọ de kavi sinsẹ̀ngán de . . . kavi Biblu nado basi nudide nuhe sọgbe tọn na mi.” Nugbo wẹ dọ, mẹdelẹ sọgan nọ ṣì aṣẹpipa yetọn zan bọ mí na mọdọ yé ma jẹna taliai mítọn. Ṣigba be anademẹ lẹpo gbigbẹdai mlẹnmlẹn wẹ na gbọ̀hó lọ ya? Nukun yìnyìn gbọn hosọ linlinwe lẹ tọn ji tata ko pé nado mọdọ whẹho lọ ma yinmọ. E blawu dọ ojlẹ he mẹ gbẹtọvi lẹ tindo nuhudo anademẹ tọn te hugan wẹ suhugan yetọn ma tindo ojlo nado kẹalọyi i.
Pọndohlan Mítọn Gando Aṣẹpipa Go
3. Nawẹ Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ dohia gbọn dọ yé ma nọ litaina aṣẹpipa gbẹtọvi tọn domọ poun?
3 Taidi Klistiani, pọndohlan mítọn gbọnvo na aihọn tọn. E ma yindọ mí nọ yigbena nudepope he yin bibiọ to mí si domọ poun wẹ gba. Kakatimọ, to whedelẹnu e nọ biọ dọ mí ni gbẹ́ nado litaina ojlo mẹdevo lẹ tọn, etlẹ yin mẹhe tin to otẹn aṣẹpipa tọn mẹ lẹ. Aliho he mẹ Klistiani nugbo owhe kanweko tintan tọn lẹ lọsu yinuwa te niyẹn. Di apajlẹ, whenuena apọsteli lẹ yin gbedena ma nado dọyẹwheho ba, yé ma joawuna nuhe yẹwhenọ daho po aṣẹpatọ devo he tin to Tohodọtọ Ju lẹ tọn mẹ lẹ dọ gba. Yé ma doalọtena nuhe sọgbe wiwà nado sọgan litaina aṣẹpipa gbẹtọvi tọn.—Hia Owalọ lẹ 5:27-29.
4. Apajlẹ tẹlẹ sọn Owe Wiwe Heblu tọn lẹ mẹ wẹ dohia dọ susu devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn ma hodo pọndohlan he gbayipe to ojlẹ yetọn mẹ?
4 Susu devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn hohowhenu tọn lẹ wẹ yinuwa po gbemima mọnkọtọn po. Di apajlẹ, Mose “kọ́ nado yin yiylọ ovi viyọnnu Falo tọn lọ tọn; e tlẹ jlo na jiya nukunbibia tọn hẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ,” mahopọnna dọ mọwiwà na hẹn “homẹgble ahọlu.” (Heb. 11:24, 25, 27) Josẹfu gbẹ́ nuzedonukọnnamẹ asi Pọtifali tọn dai, dile e tlẹ yọnẹn dọ nawe enẹ sọgan yiahọsu to e go bo hẹn nuhahun wá na ẹn. (Gẹn. 39:7-9) Daniẹli “[magbe] to ayiha etọn mẹ na ewọ ma nado yí núdùdù ahọlu tọn do flu ede,” dile etlẹ yindọ e ma bọawuna ogán ojọ̀ Babilọninu lẹ tọn nado kẹalọyi pọndohlan etọn. (Dan. 1:8-14) Apajlẹ mọnkọtọn lẹ dohia dọ, to whenuho gblamẹ, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko tẹdo nuhe sọgbe go gligli mahopọnna nudepope he mẹ e sọgan dekọtọn do. Yé ma jogbe to gbẹtọ lẹ nukọn nado mọ nukundagbe yetọn poun gba; mílọsu ma dona wàmọ.
5. Nawẹ pọndohlan mítọn gando aṣẹpipa go gbọnvo na aihọn tọn gbọn?
5 Teninọ adọgbigbo tọn mítọn ma yin tasinsinyẹn gba; mọjanwẹ mí ma nọ yinuwa taidi gufọntọ he nọ jẹagọdo gandudu lẹ do niyẹn. Kakatimọ, mí magbe nado kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn hú gbẹtọvi depope tọn. Eyin osẹ́n gbẹtọ tọn wá jẹagọdo Jiwheyẹwhe tọn, e ma nọ vẹawuna mí nado yọ́n nuhe mí na wà. Taidi apọsteli lẹ to owhe kanweko tintan whenu, mí nọ setonuna Jiwheyẹwhe taidi ogán kakati nido yin gbẹtọ.
6. Naegbọn tonusisena gbedide Jehovah tọn lẹ nọ dekọtọn do dagbe mẹ to whepoponu?
6 Etẹwẹ nọ gọalọna mí nado kẹalọyi aṣẹpipa Jiwheyẹwhe tọn? Mí kọngbedopọ hẹ nuhe yin didọ to Howhinwhẹn lẹ 3:5, 6 mẹ dọmọ: “Yí ayiha towe do dotudo OKLUNỌ go; a dẹ́ hlan dewe tọn dali blo. Yọ́n ẹn to aliho towe lẹpo ji, ewọ nasọ jlọ omọ́ towe.” Mí yise dọ nudepope he Jiwheyẹwhe biọ to mí si na dekọtọn do dagbe mẹ to godo mẹ. (Hia Deutelonomi 10:12, 13.) Na nugbo tọn, Jehovah basi zẹẹmẹ ede tọn na Islaelivi lẹ taidi Mẹhe nọ “plọn we na ale, he plan we gbọn aliho he ji hiẹ na gbọn.” Enẹgodo e yidogọ dọmọ: “Eyin dọ hiẹ ko dotoai hlan osẹ́n ṣie! Whenẹnu wẹ jijọho towe do ko taidi otọ̀, dodo towe di agbówhẹn ohù tọn.” (Isa. 48:17, 18) Mí deji to hogbe enẹlẹ mẹ. Mí kudeji dọ dagbe mítọn janwẹ e nọ yin nado setonuna gbedide Jiwheyẹwhe tọn lẹ.
7. Etẹwẹ mí dona wà eyin mí ma mọnukunnujẹ gbedide he yin nina to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ de mẹ ganji?
7 Mí nọ kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn bo nọ setonuna ẹn eyin mí ma tlẹ mọnukunnujẹ nuhewutu nubiọtomẹsi delẹ do yin zizedai to Ohó etọn mẹ to gigọ́ mẹ. Ehe ma yin gúgú gba; jidide wẹ. E nọ dohia dọ mí deji po ahun lẹpo po dọ Jehovah yọ́n nuhe na wà dagbe na mí hugan. Tonusise mítọn sọ nọ do owanyi mítọn hia, na apọsteli Johanu wlan dọmọ: “Ehe wẹ owanyi Jiwheyẹwhe tọn, dọ mí ni yìn osẹ́n etọn.” (1 Joh. 5:3) Ṣigba adà tonusise tọn devo sọ tin he mí ma dona yí nukunpẹvi do pọ́n.
Nugopipe Wuntuntun Tọn Mítọn Pinplọn
8. Nawẹ ‘nugopipe wuntuntun tọn mítọn pinplọn’ gando alọkikẹyi aṣẹpipa Jehovah tọn go gbọn?
8 Biblu dọna mí dọ mí dona ‘plọn nugopipe wuntuntun tọn mítọn nado to dagbe po oylan po yọnẹn.’ (Heb. 5:14) Enẹwutu, yanwle mítọn ma yin nado setonuna osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ to aliho mọmọ tọn mẹ gba; kakatimọ, mí jlo na penugo nado “to dagbe po oylan po yọnẹn” gbọnvo sọgbe hẹ nujinọtedo Jehovah tọn lẹ. Mí jlo na mọ nuyọnẹn he tin to aliho Jehovah tọn lẹ hihodo mẹ, na mí nido sọgan dọ taidi psalm-kàntọ lọ dọmọ: “Osẹ́n towe tin to yẹn homẹ dọ́n.”—Ps. 40:8.
9. Nawẹ mí sọgan hẹn ayihadawhẹnamẹnu mítọn sọgbe hẹ nujinọtedo Jehovah tọn lẹ gbọn, podọ naegbọn e do yin nujọnu dọ mí ni wàmọ?
9 Nado yọ́n pinpẹn osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn dile psalm-kàntọ lọ wà do, mí dona nọ lẹnayihamẹpọn do nuhe mí hia to Biblu mẹ lẹ ji. Di apajlẹ, eyin mí plọnnu gando nubiọtomẹsi Jehovah tọn de go, mí sọgan kanse míde dọ: ‘Naegbọn gbedide kavi nunọwhinnusẹ́n ehe do gọ́ na nuyọnẹn? Naegbọn e na wà dagbe na mi nado setonuna ẹn? Kọdetọn ylankan tẹlẹ wẹ mẹhe gbẹ́ ayinamẹ Jiwheyẹwhe tọn do whẹho ehe ji dai lẹ ko tindo?’ Eyin mí gbọnmọ dali hẹn ayihadawhẹnamẹnu mítọn sọgbe hẹ aliho Jehovah tọn lẹ, e yọnbasi dọ nudide mítọn lẹ na tin to kọndopọ mẹ hẹ ojlo etọn dogọ. Mí na penugo nado “tunwun nuhe ojlo [Jehovah] tọn yin go” bo yinuwa sọgbe hẹ ẹ gbọn tonusise dali. (Efe. 5:17) Ehe ma nọ saba bọawu.
Satani Nọ Tẹnpọn Nado De Sisi He Mí Tindo Na Aṣẹpipa Jiwheyẹwhe Tọn Pò
10. Etẹwẹ yin dopo to adà he mẹ Satani ko tẹnpọn nado de sisi he mí tindo na aṣẹpipa Jiwheyẹwhe tọn pò te lẹ mẹ?
10 E ko dẹn bọ Satani to vivẹnudo nado de sisi he gbẹtọ lẹ tindo na aṣẹpipa Jiwheyẹwhe tọn pò. Gbigbọ mẹdekannujẹ tọn etọn nọ sọawuhia to aliho susu mẹ. Di apajlẹ, lẹnnupọndo nukunpẹvi he gbẹtọ lẹ nọ yí do pọ́n tito alọwle tọn he Jiwheyẹwhe zedai ji. Mẹdelẹ nọ de nado nọpọ́ matin alọwle, to whenuena mẹdevo lẹ nọ kàn ayiha nado tún alọwle yetọn. Vlavo pọndohlan dopolọ wẹ yé tindo hẹ nawe aihundatọ sinimoto tọn nukundeji de he dọmọ: “E ma yọnbasi nado dà asu kavi asi dopo gee.” E yidogọ dọmọ: “N’ma ko mọ mẹde pọ́n he yin nugbonọ na alọwlemẹ etọn kavi jlo nado wàmọ.” Mọdopolọ, dawe aihundatọ sinimoto tọn he diyin de lẹnnupọndo aliho he mẹ haṣinṣan etọn hẹ yọnnu voovo lẹ gboawupo te ji bo dọmọ: “N’ma lẹndọ jọwamọnu wẹ e yin nado nọpọ́ hẹ mẹde na pipotọ gbẹzan mítọn tọn.” Mí na wà dagbe nado kanse míde dọ, ‘Be yẹn nọ kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn do whẹho alọwle tọn ji, kavi pọndohlan vọdonanu aihọn tọn ko yinuwado nulẹnpọn ṣie ji wẹ ya?’
11, 12. (a) Naegbọn e sọgan vẹawu na jọja lẹ nado kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn? (b) Na numimọ de he dohia dọ nulunu wẹ e yin nado dovọ́na osẹ́n po nunọwhinnusẹ́n Jehovah tọn lẹ po.
11 Be jọja de wẹ hiẹ yin to titobasinanu Jehovah tọn mẹ ya? Eyin mọ wẹ, Satani na tẹnpọn taun nado hẹn we lẹndọ aṣẹpipa Jehovah tọn ma na wà dagbe na we. “Wantuntun yọpọ whenu tọn” po kọgbidinamẹ hagbẹ lẹ tọn po sọgan hẹn we lẹndọ osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin nupẹnagbanmẹ. (2 Tim. 2:22) A dike enẹ jọ do gowe blo. Tẹnpọn nado nọ mọ nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ hihodo taidi nuyọnẹnnu. Di apajlẹ, Biblu dọ dọ hiẹ dona “họ̀nna galilọ.” (1 Kọl. 6:18) Whladopo dogọ, kàn kanbiọ ehelẹ sè dewe: ‘Naegbọn gbedide enẹ do gọ́ na nuyọnẹn? Nawẹ tonusise to whẹho ehe mẹ na hẹn ale wá na mi gbọn?’ Hiẹ sọgan yọ́n mẹdelẹ he gbẹkọ ayinamẹ Jiwheyẹwhe tọn go bo jiya kọdetọn vẹadi lẹ tọn na nuṣiwa enẹ wutu. Be yé ka tindo ayajẹ nugbonugbo todin ya? Be gbẹzan yetọn pọnte hú whenue yé to gbẹdo hẹ titobasinanu Jehovah tọn ya? Nado dọ hójọhó, be yé mọ aṣli ayajẹ tọn de he devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn he pò lẹ ma ko mọ wẹ ya?—Hia Isaia 65:14.
12 Lẹnnupọndo nuhe Klistiani de he nọ yin Sharon dọ to ojlẹ de mẹ wayi ji. E dọmọ: “Na vọ́didona osẹ́n Jehovah tọn wutu, n’bẹ azọ̀nylankan he yin SIDA. N’nọ saba flin ayajẹ he n’ko tindo wayi to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ na owhe susu.” Sharon wá mọdọ nulunu wẹ e yin nado gbà osẹ́n Jehovah tọn lẹ podọ e dona ko yí nukun nujọnu tọn do pọ́n yé. Osẹ́n Jehovah tọn lẹ nọ basi hihọ́na mí. Osẹ ṣinawe poun to hogbe ehelẹ kinkàn godo, Sharon kú. Dile numimọ etọn he blawu ehe dohia do, Satani ma tindo dagbe de bo na wà na mẹhe lẹzun apadewhe titonu ylankan ehe tọn lẹ. Taidi ‘otọ́ lalo tọn,’ e nọ dopagbe susu, ṣigba ovọ́ wẹ popolẹpo, dile dehe e dó na Evi yin ovọ́ do. (Joh. 8:44) Na nugbo tọn, e nọ yọ́n hugan nado kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn to whepoponu.
Họ́ Dewe Sọta Gbigbọ Mẹdekannujẹ Tọn
13. Etẹwẹ yin dopo to adà he mẹ mí dona họ́ míde sọta gbigbọ mẹdekannujẹ tọn te lẹ mẹ?
13 Eyin mí kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn, mí dona họ́ míde sọta gbigbọ mẹdekannujẹ tọn. Gbigbọ goyiyi tọn sọgan hẹn mí lẹndọ mí ma tindo nuhudo anademẹ mẹde tọn. Di apajlẹ, mí sọgan nọ gbẹkọ ayinamẹ mẹhe to nukọntọ yin to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn lẹ tọn go. Jiwheyẹwhe ko ze tito de dai, ehe mẹ pipli afanumẹ nugbonọ nuyọnẹntọ de tọn nọ wleawuna núdùdù gbigbọmẹ tọn te to osaa sisọ mẹ. (Mat. 24:45-47) Mí dona gbọn whiwhẹ dali kẹalọyi dọ aliho he mẹ Jehovah to nukunpedo omẹ etọn lẹ go to egbehe te niyẹn, bosọ yinuwa dile apọsteli nugbonọ lẹ wà do. To whenuena devi delẹ dahli, Jesu kanse apọsteli lẹ dọ: “Mìwlẹ jlo na yì ga?” Pita gblọn dọmọ: “Oklunọ, mẹnu dè míwlẹ na yì? Hiẹ wẹ tindo ohó ogbẹ̀ madopodo tọn.”—Joh. 6:66-68.
14, 15. Naegbọn mí dona nọ gbọn whiwhẹ dali kẹalọyi ayinamẹ Biblu tọn lẹ?
14 Alọkikẹyi aṣẹpipa Jehovah tọn nọ biọ dọ mí ni hodo ayinamẹ he sinai do Ohó etọn ji lẹ. Di apajlẹ, pipli afanumẹ nugbonọ nuyọnẹntọ lọ tọn nọ dotuhomẹna mí nado “họ́ míde, bosọ yin [wùnzanọ].” (1 Tẹs. 5:6) Ayinamẹ mọnkọtọn sọgbe taun to azán godo tọn ehelẹ mẹ, na mẹsusu ko lẹzun “owanyi na yede tọ́, nukunkẹnnọ.” (2 Tim. 3:1, 2) Be pọndohlan he gbayipe enẹlẹ sọgan yinuwado mí ji ya? Mọwẹ. Yanwle agbasa tọn lẹ sọgan hẹn mí samlọngọ to gbigbọ-liho, kavi mí sọgan jẹ awuwlena gbigbọ agbasanu lẹ bibẹpli tọn ji. (Luku 12:16-21) Enẹwutu, lehe e yin nuyọnẹnnu do sọ nado kẹalọyi ayinamẹ Biblu tọn lẹ bo dapana gbẹzan ṣejannabi tọn he mẹsusu to zinzan to aihọn Satani tọn mẹ!—1 Joh. 2:16.
15 Núdùdù gbigbọmẹ tọn he afanumẹ nugbonọ nuyọnẹntọ lọ wleawuna nọ yin mimá to agun lẹ mẹ gbọn mẹho he yin dide lẹ dali. Biblu dotuhomẹna mí dọmọ: “Mì nọ yí mẹhe [to nukọntọ yin to mì ṣẹnṣẹn] lẹ sè, bo nọ litai hlan yé: na yé to alindọn mìtọn lẹ họ́, yé he ma sọgan nọma dogbè onú [yé] wà lẹ tọn, na yé nido yí ayajijẹ do basi i, e yin po homẹgble po blo: na enẹ ma yin alenu na mì gba.” (Heb. 13:17) Be ehe zẹẹmẹdo dọ mẹho agun tọn lẹ ma nọ ṣinuwa wẹ ya? Paali! Jiwheyẹwhe nọ mọ mapenọ-yinyin yetọn hugan lehe gbẹtọvi depope sọgan mọ do. Etomọṣo, e nọ donukun dọ mí ni litaina yé. Gbekinkọndopọ hẹ mẹho lẹ, mahopọnna dọ yé yin mapenọ, nọ dohia dọ mí kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn.
Nujọnu-Yinyin Whiwhẹ Tọn
16. Nawẹ mí sọgan do sisi hia Jesu taidi Ota agun Klistiani tọn gbọn?
16 Mí dona nọ flin to whelẹponu dọ Jesu wẹ Ota agun lọ tọn. (Kọl. 1:18) Whẹwhinwhẹ́n dopo niyẹn he wutu mí nọ gbọn whiwhẹ dali litaina anademẹ mẹho he yin dide lẹ tọn, bo “nọ doyẹyigona yé tlala.” (1 Tẹs. 5:12, 13) Na nugbo tọn, mẹho agun tọn lẹ lọsu sọgan dohia dọ yé nọ litai gbọn sọwhiwhe yíyí do dó owẹ̀n Jiwheyẹwhe tọn agun lọ dali, kakati nido yin linlẹn yetọn titi lẹ. Yé ma nọ ‘yì zẹ̀ nuhe yin kinkàn lẹ go’ nado sọgan ze pọndohlan yetọn titi lẹ daga.—1 Kọl. 4:6.
17. Naegbọn ojlo zogbe tintindo do ylan?
17 Hagbẹ agun lọ tọn lẹpo dona họ́ yede ma nado nọ dín gigo yedetiti tọn. (Howh. 25:27) E họnwun dọ, devi he apọsteli Johanu dukosọ hẹ de jai jẹ omọ̀ enẹ mẹ. Johanu wlan dọmọ: “Diotlefe, mẹhe jlo nado yin ogán to yé mẹ, ma yí mí do gba. Enẹwutu eyin yẹn wá, yẹn na flin nuwiwa etọn he e wà, e yí ohó homẹkẹn tọn do to mí badu.” (3 Joh. 9, 10) Mílọsu sọgan plọn nude sọn enẹ mẹ to egbehe. Mí dona de ayilinlẹn ojlo zogbe tọn depope he go mí sọgan doayi to míde mẹ sẹ̀. Biblu dọna mí dọmọ: “Sakla wẹ nọ jẹnukọnna husudo, ayiha [goyiyi tọn] nọ jẹnukọnna aijijẹ.” Mẹhe kẹalọyi aṣẹpipa Jiwheyẹwhe tọn lẹ dona nọavunte sọta omọ̀ sakla tọn na yé nikaa mọ winyan.—Howh. 11:2; 16:18.
18. Etẹwẹ na gọalọna mí nado kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn?
18 Mọwẹ, yí ì do basi yanwle towe nado nọavunte sọta gbigbọ mẹdekannujẹ aihọn tọn bo kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn. Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, nọ gbọn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn dali lẹnayihamẹpọn do lẹblanulọkẹyi daho he a tindo ji, enẹ wẹ nado sẹ̀n Jehovah. Nugbo lọ dọ hiẹ yin dopo to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ yin kunnudenu de dọ ewọ ko yí gbigbọ wiwe etọn do dọ̀n we. (Joh. 6:44) Ma yí nukunpẹvi do pọ́n haṣinṣan he a tindo hẹ Jiwheyẹwhe gbede blo. Nọ dovivẹnu to adà gbẹzan towe tọn lẹpo mẹ nado dohia dọ hiẹ gbẹ́ gbigbọ mẹdekannujẹ tọn dai bo kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn.
Be Hiẹ Flin Ya?
• Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn?
• Nawẹ nugopipe wuntuntun tọn mítọn pinplọn gando alọkikẹyi aṣẹpipa Jehovah tọn go gbọn?
• Adà tẹlẹ mẹ wẹ Satani nọ tẹnpọn nado de sisi he mí tindo na aṣẹpipa Jiwheyẹwhe tọn pò te?
• Naegbọn whiwhẹ do yin nujọnu nado kẹalọyi aṣẹpipa Jehovah tọn?
[Yẹdide to weda 18]
‘Míwlẹ ma hà nọma setonuna Jiwheyẹwhe taidi ogán kakati nido yin gbẹtọ’
[Yẹdide to weda 20]
Nuyọnẹnnu wẹ e nọ yin nado hodo nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ to whepoponu