Pọninọ Nọ Dohiagona Sinsẹ̀n-bibasi Nugbo
“Yẹn na bẹ yé pli to pọninọ mẹ, taidi lẹngbọ lẹ to apó lọ mẹ.”—MIKA 2:12, NW.
1. Nawẹ nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn sọawuhia to nudida lẹ mẹ gbọn?
PSALM-KANTỌ de dawhá dọmọ: “Na azọ́n towe sù dole, OKLUNỌ E! Nuyọnẹn mẹ wẹ hiẹ basi yemẹpo te: aigba gọ́ na nutindo towe.” (Ps. 104:24) Nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn sọawuhia to aliho he mẹ atin, wánvú po kanlin livi wunmẹ voovo lẹ po nọ yinuwado yedelẹ ji te mẹ to aigba he gọ́ na nutogbẹ̀ gigẹdẹ jiawu lẹ ehe ji. Mọdopolọ to agbasa towe mẹ, azọ́n susu wẹ nugonu daho towe lẹ kakajẹ nugonu pẹvi susu he to nuvikun tiuntiun towe lẹ mẹ lẹpo ji to wiwà to pọmẹ na hiẹ nido nọgbẹ̀ bo tindo agbasalilo dagbe.
2. Dile yẹdide he tin to weda 13tọ ji dohia do, naegbọn pọninọ he tin to Klistiani lẹ ṣẹnṣẹn sọgan ko taidi azọ́njiawu?
2 Jehovah dá gbẹtọvi lẹ to aliho de mẹ bọ yé tindo nuhudo ode awetọ tọn. Akọ̀ gbẹtọvi tọn lẹ tindo awusọhia, gbẹtọ-yinyin po nugopipe voovo po. Humọ, Jehovah na gbẹtọvi tintan lẹ jẹhẹnu etọn nkọ lẹ he na gọalọna yé nado nọ wazọ́n dopọ hẹ ode awetọ bo nọ ganjẹ ode awetọ go. (Gẹn. 1:27; 2:18) Etomọṣo, gbẹtọvi lẹ to paa mẹ ko jẹla sọn Jiwheyẹwhe dè todin podọ taidi pipli de, yé ma ko penugo nado wanu to kọndopọ mẹ pọ́n gbede. (1 Joh. 5:19) Enẹwutu, na agun Klistiani owhe kanweko tintan tọn bẹ gbẹtọ voovo lẹ taidi afanumẹ Efesu tọn lẹ, yọnnu Glẹkinu nukundeji lẹ, sunnu Ju wesetọ lẹ po mẹhe nọ sẹ̀n boṣiọ dai lẹ po hẹn wutu, pọninọ yetọn sọgan ko taidi azọ́njiawu.—Owalọ 13:1; 17:4; 1 Tẹs. 1:9; 1 Tim. 6:1.
3. Nawẹ Biblu basi zẹẹmẹ pọninọ Klistiani lẹ tọn gbọn, podọ etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?
3 Sinsẹ̀n-bibasi nugbo nọ gọalọna gbẹtọ lẹ nado wazọ́n to kọndopọ mẹ kẹdẹdile awutugonu agbasa mítọn tọn lẹ nọ wà do. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 12:12, 13.) Delẹ to nuhe mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ lẹ mẹ wẹ: Nawẹ sinsẹ̀n-bibasi nugbo nọ kọ̀n gbẹtọ lẹ dopọ gbọn? Naegbọn Jehovah dopo kẹdẹ wẹ sọgan kọ̀n gbẹtọ livi susu he wá sọn akọta lẹpo mẹ dopọ? Nuhe nọ glọnalina pọninọ tẹlẹ ji wẹ Jehovah nọ gọalọna mí nado dù te? Podọ na nuhe dù pọninọ, nawẹ sinsẹ̀n nugbo Klistiani tọn gbọnvo na Mẹylọhodotọklisti gbọn?
Nawẹ Sinsẹ̀n-Bibasi Nugbo Nọ Kọ̀n Gbẹtọ lẹ Dopọ Gbọn?
4. Nawẹ sinsẹ̀n-bibasi nugbo nọ kọ̀n gbẹtọ lẹ dopọ gbọn?
4 Sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ yọnẹn dọ Jehovah tindo jlọjẹ lọ nado yin Nupojipetọ wẹkẹ tọn, na ewọ wẹ dá nulẹpo wutu. (Osọ. 4:11) Enẹwutu, dile etlẹ yindọ Klistiani nugbo lẹ nọ nọ̀ lẹdo voovo lẹ mẹ bo tin to ninọmẹ voovo lẹ mẹ, yemẹpo wẹ nọ setonuna osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn dopolọ lẹ bo nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn dopolọ lẹ. Sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹpo nọ gbọn gbesisọ dali ylọ Jehovah dọ “Otọ́.” (Isa. 64:8; Mat. 6:9) Gbọnmọ dali, yemẹpo wẹ yin mẹmẹsunnu gbigbọmẹ tọn lẹ bo sọgan duvivi pọninọ dagbedagbe he psalm-kantọ basi zẹẹmẹ etọn tọn dọmọ: “Doayi e go, na e yin dagbe bosọ yọ́n do na mẹmẹsunnu lẹ nado nọ nọpọ́ to dopo mẹ!”—Ps. 133:1.
5. Jẹhẹnu tẹwẹ nọ yidogọna pọninọ sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ tọn?
5 Dile etlẹ yindọ mapenọ wẹ Klistiani nugbo lẹ yin, yé nọ basi sinsẹ̀n to kọndopọ mẹ na yé plọn nado nọ yiwanna ode awetọ wutu. Jehovah nọ plọn yé nado nọ do owanyi hia to aliho vonọtaun de mẹ. (Hia 1 Johanu 4:7, 8.) Ohó etọn dọmọ: “Mì yí owanyi sisosiso awuvẹmẹ tọn, homẹdagbe, mẹdezewhè, walọmimiọn po linsinsinyẹn po dogo. Mì nọ to linsinyẹn hẹ ode awetọ bo nọ to jijona ode awetọ sọn ojlo mẹ wá zọnmii eyin mẹde tindo whẹwhinwhẹ́n nado wọ́ po mẹdevo po. Kẹdẹdile Jehovah jona mì sọn ojlo mẹ wá do, mọ wẹ mì ni nọ wà do ga. Ṣigba, to popolẹpo mẹ, mì yí owanyi dogo, na enẹ wẹ gẹdẹ he nọ kọ̀n gbẹtọ lẹ dopọ to aliho pipé de mẹ.” (Kọl. 3:12-14) Gẹdẹ he nọ kọ̀n gbẹtọ lẹ dopọ to aliho pipé de mẹ ehe—yèdọ owanyi—wẹ jẹhẹnu tangan he nọ dohiagona Klistiani nugbo lẹ. Sọn numimọ mẹdetiti tọn mẹ, be hiẹ ma mọdọ pọninọ ehe yin dopo to nuhe nọ dohiagona sinsẹ̀n-bibasi nugbo lẹ mẹ ya?—Joh. 13:35.
6. Nawẹ todido Ahọluduta tọn nọ gọalọna mí nado duvivi pọninọ tọn gbọn?
6 Sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ sọ yin kinkọndopọ na yé nọ pọ́n Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn hlan taidi todido dopo akàn na gbẹtọvi lẹ. Yé yọnẹn dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na diọtẹnna gandudu gbẹtọvi lẹ tọn to madẹnmẹ bo na hẹn jijọho nujọnu tọn he na dẹn-to-aimẹ wá na tonusetọ lẹ. (Isa. 11:4-9; Dan. 2:44) Enẹwutu, Klistiani lẹ nọ setonuna nuhe Jesu dọ gando hodotọ etọn lẹ go dọmọ: “Yé ma yin apadewhe aihọn tọn, kẹdẹdile yẹn ma yin apadewhe aihọn tọn do.” (Joh. 17:16) Klistiani nugbo lẹ nọ nọ̀ kada na awhàn aihọn tọn lẹ; enẹ wẹ zọ́n bọ yé nọ penugo nado hẹn pọninọ yetọn go etlẹ yin to whenue mẹhe lẹdo yé lẹ to awhànfun.
Asisa Dopo Akàn Nuplọnmẹ Gbigbọmẹ Tọn
7, 8. Aliho tẹ mẹ wẹ nuplọnmẹ Biblu tọn lẹ nọ yidogọna pọninọ mítọn te?
7 Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ duvivi pọninọ tọn na yemẹpo nọ mọ tuli yí sọn asisa dopolọ dè wutu. Yé yọnẹn dọ Jesu nọ plọn agun lọ bo nọ deanana ẹn gbọn hagbẹ anademẹtọ de gblamẹ, he bẹ apọsteli lẹ po sunnu mẹho lẹ po hẹn to Jelusalẹm. Sunnu budisi Jiwheyẹwhe tọ́ ehelẹ nọ ze nudide yetọn lẹ sinai do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji podọ yé tindo nugopọntọ tomẹyitọ lẹ he nọ hẹn anademẹ yetọn lẹ yì agun lẹ mẹ to otò voovo lẹ mẹ. Biblu dọ gando nugopọntọ mọnkọtọn delẹ go dọmọ: “Dile yé to gbejizọnlinzin gbọn tòdaho lọ lẹ mẹ, yé nọ dọ gbèta he kọ̀n apọsteli lẹ po sunnu mẹho he to Jelusalẹm lẹ po ko wá na mẹhe tin to finẹ lẹ, na yé nido nọ setonuna.”—Owalọ 15:6, 19-22; 16:4.
8 Mọdopolọ to egbehe, Hagbẹ Anademẹtọ he bẹ Klistiani yí gbigbọ do de lẹ hẹn de nọ yidogọna pọninọ to agun lẹ mẹ lẹdo aihọn pé. Hagbẹ Anademẹtọ lọ nọ zín owe he nọ namẹ tuli to gbigbọ-liho lẹ jẹgbonu to ogbè susu mẹ. Núdùdù gbigbọmẹ tọn ehe nọ sinai do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji. Enẹwutu, Jehovah dè wẹ nuhe yé nọ plọnmẹ lẹ nọ wá sọn, e ma yin sọn gbẹtọ dè gba.—Isa. 54:13.
9. Nawẹ azọ́n he Jiwheyẹwhe dena mí lọ nọ gọalọna mí nado hẹn pọninọ go gbọn?
9 Mọdopolọ, Klistiani nugopọntọ lẹ nọ yin tọ́ntlọ́ngbọ́n to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ bo nọ gbọnmọ dali yidogọna pọninọ. Haṣinṣan pẹkipẹki he nọ tin to mẹhe nọ wazọ́n dopọ to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ ṣẹnṣẹn nọ sinyẹn taun hugan dehe nọ tin to hagbẹ paa aihọn mẹ tọn lẹ ṣẹnṣẹn. Agun Klistiani tọn ma yin didoai nado pli bo dogbẹ́ poun gba, ṣigba nado gbògbéna Jehovah bo penukundo azọ́n tangan de go—enẹ wẹ azọ́n yẹwheho wẹndagbe lọ tọn didọ po gbẹtọ lẹ hinhẹn zun devi po tọn, podọ nado nọ jlọ ode awetọ dote. (Lom. 1:11, 12; 1 Tẹs. 5:11; Heb. 10:24, 25) Abajọ apọsteli Paulu dọ gando Klistiani lẹ go dọmọ: “Mì to ote gligli to gbigbọ dopo mẹ, bo to vivẹnudo to kọndopọ mẹ taidi alindọn dopo na yise wẹndagbe lọ tọn.”—Flp. 1:27.
10. Etẹwẹ yin delẹ to aliho he mẹ mí omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin kinkọndopọ te lẹ mẹ?
10 Humọ, taidi omẹ Jehovah tọn lẹ, mí tin to kọndopọ mẹ na mí kẹalọyi nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn, yiwanna mẹmẹsunnu mítọn lẹ, bo tindo todido to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mẹ bosọ nọ na sisi mẹhe Jiwheyẹwhe nọ yizan nado deanananu to ṣẹnṣẹn mítọn lẹ. Jehovah nọ gọalọna mí nado duto walọ he sọgan ze pọninọ mítọn do owù mẹ na mapenọ-yinyin mítọn wutu delẹ ji.—Lom. 12:2.
Lehe Mí Sọgan Duto Goyiyi po Awuwhàn po Ji Do
11. Naegbọn goyiyi nọ hẹn kinklan wá, podọ nawẹ Jehovah nọ gọalọna mí nado duto e ji gbọn?
11 Goyiyi nọ hẹn kinklan wá gbẹtọ lẹ ṣẹnṣẹn. Goyitọ nọ pọ́n ede hlan taidi mẹhe yiaga hugan mẹdevo lẹ podọ e nọ saba mọ awuvivi ṣejannabi tọn to awagundido mẹ. Ṣigba ehe nọ saba glọnalina pọninọ; mẹhe sè dogbọn awagundido etọn dali lẹ sọgan jẹ awuwhàn ji. Devi Jakọbu dọna mí madoadúdẹji dọmọ: “Onú ylankan wẹ awagundido mọnkọtọn lẹpo.” (Jak. 4:16) Mẹdevo lẹ pinpọnhlan taidi mẹhe yìdo ma nọ do owanyi hia. E jẹna ayidego dọ, Jehovah nọ do whiwhẹ hia to aliho he mẹ e nọ yinuwa hẹ gbẹtọvi mapenọ taidi míwlẹ nkọ te mẹ. Davidi wlan dọmọ: ‘Jijọ dẹẹdẹ kavi whiwhẹ Jiwheyẹwhe tọn ko hẹn mi zun daho.’ (2 Sam. 22:36) Ohó Jiwheyẹwhe tọn plọn mí nado nọ lẹnnupọn to aliho he sọgbe mẹ, ehe nọ gọalọna mí nado duto goyiyi ji. Paulu kanse to gbọdo glọ dọmọ: “Mẹnu wẹ hẹn we gbọnvo na mẹdevo? Na nugbo tọn, etẹwẹ hiẹ tindo bọ e ma yindọ hiẹ mọyi wẹ? Todin, na nugbo tọn, eyin hiẹ mọ ẹn yí wẹ, naegbọn hiẹ do to awagundo taidi dọ e ma yin hiẹ mọ ẹn yí wẹ?”—1 Kọl. 4:7.
12, 13. (a) Naegbọn e bọawu nado lẹzun awuwhàntọ? (b) Etẹwẹ na yin kọdetọn lọ eyin mí nọ pọ́n mẹdevo lẹ hlan dile Jehovah nọ wà do?
12 Nudevo he sọ nọ glọnalina pọninọ wẹ awuwhàn. Na mí ko dugu mape tọn wutu, mímẹpo wẹ tindo “gbigbọ nuvẹun tọn,” podọ to whedelẹnu, mẹhe yin Klistiani na ojlẹ dindẹn lẹ lọsu tlẹ sọgan nọ whànwu ninọmẹ, nutindo, lẹblanulọkẹyi kavi nugopipe mẹdevo lẹ tọn. (Jak. 4:5) Di apajlẹ, mẹmẹsunnu he tindo whẹndo de sọgan nọ whànwu lẹblanulọkẹyi he lizọnyizọnwatọ whenu-gigọ́ tọn de tindo lẹ, bo tlẹ sọgan nọma yọnẹn dọ lizọnyizọnwatọ whenu-gigọ́ tọn lọ lọsu nọ whànwu pẹẹde ewọ na e tindo ovi lẹ wutu. Nawẹ mí sọgan wagbọn bọ awuwhàn mọnkọtọn ma nado hẹn pọninọ mítọn gble?
13 Flindọ nado gọalọna mí nado dapana awuwhàn, Biblu yí mẹyiamisisadode he tin to agun Klistiani tọn mẹ lẹ jlẹdo awutugonu gbẹtọ tọn lẹ go. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 12:14-18.) Di apajlẹ, dile etlẹ yindọ nukun towe to gbangba bọ ahun towe to homẹ, be yé omẹ awe lẹpo ma họakuẹ na we ya? Mọdopolọ, hagbẹ agun lọ tọn lẹpo wẹ họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ dile etlẹ yindọ mẹdelẹ sọgan diyin hugan mẹdevo lẹ na ojlẹ de. Enẹwutu, mì gbọ mí ni nọ pọ́n mẹmẹsunnu mítọn lẹ hlan dile Jehovah nọ wà do. Kakati nado nọ whànwu mẹdevo lẹ, mí sọgan nọ do mẹtọnhopọn po ojlo mẹdetiti tọn po hia yé. Gbọnmọ dali, mí na yidogọna vogbingbọn he tin to Klistiani nugbo lẹ po ṣọṣi Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ po ṣẹnṣẹn.
Kinklan Nọ Dohiagona Mẹylọhodotọklisti
14, 15. Etẹwẹ hẹn kinklan wá sinsẹ̀n Klistiani atẹṣitọ lẹ tọn ṣẹnṣẹn?
14 Pọninọ he tin to Klistiani nugbo lẹ ṣẹnṣẹn gbọnvo mlẹnmlẹn na avùn he nọ tin to ṣọṣi Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ ṣẹnṣẹn. To owhe kanweko ẹnẹtọ whenu, sinsẹ̀n Klistiani atẹṣitọ lẹ tọn gbayipe sọmọ bọ ahọluigbagán Lomu tọn kosi de tlẹ jẹ anadena ẹn ji, podọ ehe zọ́n bọ Mẹylọhodotọklisti hẹnai. Enẹgodo, na gbemanọpọ debọdo-dego lẹ wutu, ahọluigba susu klan sọn Lomu go bo do ṣọṣi otò tọn yetọn titi lẹ ai.
15 Susu ahọluigba enẹlẹ tọn ko funawhàn sọta ode awetọ na owhe kanweko susu. To owhe kanweko 17tọ po 18tọ po whenu, mẹhe to Grande-Bretagne, France po États-Unis po lẹ ze godoninọna otò yetọn lẹ daga sọmọ bọ owanyi akọta tọn wá taidi sinsẹ̀n. To owhe kanweko 19tọ po 20tọ po gblamẹ, owanyi akọta tọn jẹ nuyiwa do pọndohlan suhugan gbẹtọvi lẹ tọn ji. To godo mẹ, ṣọṣi Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ gbà bo má do hagbẹ klandovo sinsẹ̀n tọn susu ji he suhugan yetọn kẹalọyi owanyi akọta tọn. Ṣọṣi-yitọ lẹ tlẹ nọ funawhàn sọta yisenọ hatọ he tin to otò devo mẹ lẹ. To egbehe, nuyise hagbẹ klandovo sinsẹ̀n tọn lẹ po owanyi akọta tọn po klan Mẹylọhodotọklisti.
16. Whẹho tẹlẹ wẹ klan mẹhe tin to Mẹylọhodotọklisti mẹ lẹ?
16 To owhe kanweko 20tọ whenu, hagbẹ klandovo Mẹylọhodotọklisti tọn kanweko delẹ ze tito gbekọndopọ sinsẹ̀n Klistiani tọn dai to vivẹnudido mẹ nado hẹn pọninọ wá. Ṣigba to vivẹnudido na owhe susu godo, ṣọṣi vude poun wẹ kọ̀n yedelẹ dopọ, podọ ṣọṣi-yitọ lọ lẹ gbẹ́ tindo pọndohlan voovo gando whẹho delẹ go taidi nuplọnmẹ nulẹ tin yededenu tọn, hòdide, zanhẹmẹ to omẹ vijinu dopolọ lẹ ṣẹnṣẹn po yọnnu lẹ dide do otẹn yẹwhenọ tọn mẹ po. To ṣọṣi Mẹylọhodotọklisti tọn delẹ mẹ, sinsẹ̀ngán lẹ nọ miọnnukundo nuplọnmẹ sinsẹ̀n tọn he klan yé dai lẹ nado sọgan dọ̀n gbẹtọ lẹ sọn hagbẹ klandovo sinsẹ̀n tọn voovo lẹ mẹ bo kọ̀n yé dopọ. Ṣigba, nukunpẹvi yíyí do pọ́n nuplọnmẹ sinsẹ̀n tọn zọ́n bọ yise gbẹtọ lẹ tọn ma lodo, podọ e họnwun dọ ehe ma kọ̀n sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn he ko klan lẹ dopọ.
Sinsẹ̀n-Bibasi Nugbo Duto Owanyi Akọta Tọn Ji
17. Nawẹ dọdai dohia dọ sinsẹ̀n-bibasi nugbo na kọ̀n gbẹtọ lẹ dopọ “to azán godo tọn lẹ mẹ” gbọn?
17 Dile etlẹ yindọ gbẹtọvi lẹ klan todin hugan gbede pọ́n, pọninọ gbẹ́ nọ dohiagona sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ. Yẹwhegán Jiwheyẹwhe tọn Mika dọ dọdai dọmọ: “Yẹn na bẹ yé pli to pọninọ mẹ, taidi lẹngbọ lẹ to apó lọ mẹ.” (Mika 2:12, NW) Mika dọ dọdai dọ sinsẹ̀n-bibasi nugbo na yin zizedaga do sinsẹ̀n-bibasi wunmẹ devo lẹpo ji, vlavo yẹwhe lalo lẹ tọn kavi yẹwhe otò tọn lẹ tọn. E wlan dọmọ: “To azán godo tọn lẹ mẹ e na wá jọ, bọ osó ohọ̀ OKLUNỌ tọn tọn lọ na yin hẹn lodo to ota osó lẹ lọ tọn, podọ e na yin zedaga to okọ́ta lẹ ji; podọ gbẹtọ lẹ nasọ nọ sà jẹ e dè. Na gbẹtọ lẹpo wẹ zọnlinzin omẹ dopodopo to oyín yẹwhe etọn tọn mẹ, míwlẹ bo nasọ nọ zinzọnlin to oyín OKLUNỌ Jiwheyẹwhe mítọn tọn mẹ.”—Mika 4:1, 5.
18. Diọdo tẹlẹ wẹ sinsẹ̀n-bibasi nugbo ko gọalọna mí nado basi?
18 Mika sọ basi zẹẹmẹ do lehe sinsẹ̀n-bibasi nugbo na kọ̀n mẹhe yin kẹntọ dai lẹ dopọ do ji. “[Gbẹtọ lẹ sọn akọta susu mẹ] nasọ yì bo dọmọ, Mì wá, bosọ gbọ mí ni jẹte yì jẹ osó OKLUNỌ tọn kọ̀n, podọ jẹ ohọ̀ Jiwheyẹwhe Jakọbu tọn tọn lọ kọ̀n; ewọ bo nasọ plọn mí sọn aliho etọn lẹ mẹ, míwlẹ bo nasọ nọ zinzọnlin to omọ́ etọn lẹ mẹ. . . . Yé bo nasọ yí ohí yetọn lẹ do tùn glepọnugàn lẹ, podọ owhán yetọn lẹ do ohànvi lẹ mẹ: akọta ma nasọ ze ohí daga do akọta ji, mọ yé ma nasọ plọn awhàn gbede ba.” (Mika 4:2, 3) Mẹhe ko gbẹ́ sinsẹ̀n-bibasi hlan yẹwhe he gbẹtọ yí alọ do basi kavi otò tọn lẹ dai bo wá kẹalọyi sinsẹ̀n-bibasi Jehovah tọn lẹ nọ duvivi pọninọ lẹdo aihọn pé tọn. Jiwheyẹwhe nọ plọn yé aliho owanyi tọn etọn lẹ.
19. Etẹwẹ pọninọ gbẹtọ livilivi he tin to sinsẹ̀n-bibasi nugbo mẹ lẹ tọn dohia hezeheze?
19 Pọninọ lẹdo aihọn pé Klistiani nugbo lẹ tọn to egbehe gbọnvo taun bo dohia hezeheze dọ Jehovah gbẹ́ to anadena omẹ etọn lẹ gbọn gbigbọ etọn gblamẹ. To egbehe, gbẹtọ lẹ sọn akọta lẹpo mẹ to yinyin kinkọndopọ hugan gbede pọ́n to whenuho gbẹtọvi tọn mẹ. Ehe yin hẹndi jiawu nuhe yin didọ to Osọhia 7:9, 14 mẹ tọn, podọ e dohia dọ to madẹnmẹ, angẹli Jiwheyẹwhe tọn lẹ na jo “jẹhọn” he na và titonu ylankan ehe sudo lẹ do. (Hia Osọhia 7:1-4, 9, 10, 14.) Lẹblanulọkẹyi nankọ die nado yin kinkọndopọ to pipli mẹmẹsunnu lẹdo aihọn pé tọn lọ mẹ! Nawẹ dopodopo mítọn sọgan yidogọna pọninọ enẹ gbọn? Mí na gbadopọnna ehe to hosọ he bọdego mẹ.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Nawẹ sinsẹ̀n-bibasi nugbo nọ kọ̀n gbẹtọ lẹ dopọ gbọn?
• Nawẹ mí sọgan wagbọn bọ awuwhàn ma nado hẹn pọninọ mítọn gble?
• Naegbọn owanyi akọta tọn ma nọ klan sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ?
[Yẹdide to weda 13]
Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ wá sọn ninọmẹ voovo mẹ
[Yẹdide to weda 15]
Nawẹ alọgọ towe to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn jijlado whenu nọ yidogọna pọninọ gbọn?