‘Gbọn Nuyọnẹn Dali Azán Mítọn lẹ Na Sudeji’
MẸNU wẹ na gbẹ́ dọ nuyọnẹn mayin dandannu to whenuena e wá jẹ nuyiwa hẹ nuhahun gbẹ̀mẹ tọn lẹ ji? Nuyọnẹn nugbo tọn yin nugopipe nado yí oyọnẹn po nukunnumọjẹnumẹ po zan to aliho he sọgbe mẹ. Adà awetọ mlẹnmlẹn wẹ e yin na gúgú, nululu, po alẹ̀ po. Enẹwutu Owe-wiwe dotuhomẹna mí nado tindo nuyọnẹn. (Howhinwhẹn lẹ 4:7) Na taun tọn, owe Biblu tọn heyin Howhinwhẹn lẹ yin kinkàn na titengbe tọn nado namẹ nuyọnẹn po mẹplọnlọ po. Hogbe bẹjẹeji tọn etọn lẹ dọmọ: “Howhinwhẹn Sọlọmọni tọn, ovi Davidi, ahọlu Islaeli tọn tọn lẹ; nado yọ́n nuyọnẹn po mẹplọnlọ po.”—Howhinwhẹn lẹ 1:1, 2.
Mì gbọ mí ni gbadopọnna nuplọnmẹ dolido weta kleun bẹjẹeji owe Howhinwhẹn lẹ tọn lẹ kẹdẹ poun. Taidi otọ́ owanyinọ de he to tudohomẹna visunnu etọn, Sọlọmọni vẹvẹna wehiatọ etọn lẹ nado kẹalọyi mẹplọnlọ bosọ dotoaina nuyọnẹn. (Weta 1 po 2 po) E do lehe mí sọgan wleawuna haṣinṣan pẹkipẹki hẹ Jehovah po lehe mí sọgan basi hihọ́na ahun mítọn do po hia mí. (Weta 3 po 4 po) Mí yin tudohomẹna nado gbọṣi wiweji to walọyizan-liho. (Weta 5 po 6 po) Mọwẹ, gohunhunna aliho he fẹnnuwatọ de nọ yizan yin nuhọakuẹ taun na mí. (Weta 7) Podọ lehe tudohomẹnamẹ nuyọnẹn heyin didohia nado sọawuhia taidi gbẹtọ yin nuhe dọ̀n mẹlẹpo dogo do sọ! (Weta 8) Whẹpo e do zindonukọn yì howhinwhẹn dopodopo he whègli to weta godo tọn lẹ mẹ ji, Ahọlu Sọlọmọni basi bladopọ zohunhunnọ nuhe e ko dọhodeji kakajẹ din lẹ tọn.—Weta 9.
‘Wá, Dù Núdùdù Ṣie bo Nù Ovẹn Ṣie’
Tadona adà tintan Howhinwhẹn lẹ tọn mayin bladopọ apọṣimẹ tọn he basi todohukanji ayinamẹ he ko yin nùdego jẹnukọn lẹ tọn de poun gba. Kakatimọ, e yin zizedonukọnnamẹ taidi oló ojlofọndotenamẹtọ po mẹwhantọ de po, he whàn wehiatọ lọ nado doafọna nuyọnẹn.
Weta 9tọ owe Biblu tọn heyin Howhinwhẹn lẹ bẹjẹeji po hogbe ehelẹ po dọmọ: ‘Nuyọnẹn nugbo tọn ko gbá ohọ̀ etọn, e ko pà odòtin etọn ṣinawe.’ (Howhinwhẹn lẹ 9:1) Weyọnẹntọ dopo dohia dọ, hogbe lọ ‘odòtin ṣinawe,’ yin “dohia ohọ̀ whanpẹnọ heyin gbigbá lẹdo awánu de, yèdọ ohọ̀ de he odòtin atọ̀n hẹndote to adà dopodopo ji bọ dopo tin to ṣẹnṣẹn to adà atọ̀ntọ ji pannukọn họntonu, he ma tindo odòtin ṣẹnṣẹn tọn de.” Vlavo zẹẹmẹ ehe yin nugbo kavi lala, nuyọnẹn nugbo tọn ko gbá ohọ̀ he lodo de nado yí jonọ susu lẹ.
Nuhe tin to ohọ̀ lọ mẹ lẹpo ko sọgbe na hùnwhẹ de. Olàn tin to finẹ, mọwẹ ovẹn lọsu ga. Nuyọnẹn ko na ayidonugo mẹdetiti tọn hlan awuwiwlena núdùdù lọ po tafo lọ titẹ́ po. “E ko hù kanlin etọn; e ko flusọ́ ovẹn etọn; e ko tẹ́ tafo etọn ga.” (Howhinwhẹn lẹ 9:2) E họnwun dọ núdùdù gbigbọmẹ tọn he jẹna dogbapọn sọwhiwhe tọn wẹ tin to tafo yẹhiadonu tọn ehe ji.—Isaia 55:1, 2.
Mẹnu lẹ wẹ yè ylọ wá hùnwhẹ he nuyọnẹn nugbo tọn wleawuna tẹnmẹ? “E do awhli etọn lẹ hlan gbonu: e to awhádo to fihe yiaga otò tọn ji, dọ, Mẹdepope he yin wunvinọ ni zẹ̀ do file: na ewọ he zìnzìn pò na, e dọhlan ẹn dọmọ. Wá dù to núdùdù ṣie mẹ, bo nù to ovẹn ṣie he yẹn ko flusọ́ mẹ. Gbẹ́ nululu dai, na a ni nọgbẹ̀: bosọ nọ zinzọnlin to aliho zìnzìn tọn ji.”—Howhinwhẹn lẹ 9:3-6.
Nuyọnẹn ko do awhli etọn lẹ hlan gbonu nado lá oylọ-basinamẹ de. Yé ko yì nọtẹn gbangba tọn lẹ mẹ fie yé sọgan basi oylọna sọha suhugan gbẹtọ lẹ tọn te. Mẹlẹpo wẹ yè ylọ—mẹhe “zìnzìn pò na” lẹ, kavi mẹhe ma tindo nukunnumọjẹnumẹ lẹ, gọna mẹhe ma tindo numimọ lẹ. (Howhinwhẹn lẹ 9:4) Podọ opagbe ogbẹ̀ tọn yin zizedonukọnna yé. Nuyọnẹn he Ohó Jiwheyẹwhe tọn bẹhẹn, gọna enẹ he tin to owe Howhinwhẹn lẹ tọn mẹ, na jide tọn tin-to-aimẹ na diblayin mẹlẹpo. To egbehe, taidi wẹnsagun nuyọnẹn nugbo tọn lẹ, alọnu Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn ján to oylọ-bibasina gbẹtọ lẹ mẹ, to fidepope he yé yin mimọ te, nado plọn Biblu. Na nugbo tọn, oyọnẹn ehe tintindo sọgan planmẹ yì ogbẹ̀ madopodo mẹ.—Johanu 17:3.
Klistiani lẹ dona gbọn whiwhẹ dali kẹalọyi mẹplọnlọ oyọnẹn tọn. Ehe yin nugbo titengbe na jọja lẹ po mẹhe jẹ nuplọn gando Jehovah go to agọe lẹ po. Na yé ma ko tindo numimọ susu to aliho Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji wutu, yé sọgan yin mẹhe “zìnzìn pò na lẹ.” Ehe ma zẹẹmẹdo dọ mẹwhinwhàn yetọn lẹpo wẹ ylan gba, ṣigba e nọ biọ ojlẹ po vivẹnudido po nado hẹn ahun wá ninọmẹ he nọ hẹn homẹ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn hùn na taun tọn de mẹ. Ehe nọ biọ dọ linlẹn lẹ, nujlomẹ lẹ, owanyi sisosiso, po yanwle lẹ po ni yin hinhẹnwa kọndopọmẹ hẹ nuhe Jiwheyẹwhe kẹalọyi. Lehe e yin onú titengbe do sọ dọ yé “jlo oyìnnọ ohó lọ tọn he tin matin oklọ.”—1 Pita 2:2.
Na taun tọn, be mímẹpo ma dona zindonukọn zẹ̀ “ohó whẹwhẹwhenu” tọn go ya? Po jide po mí dona wleawuna ojlo to “onú sisosiso Jiwheyẹwhe tọn lẹ” mẹ bosọ dọ̀n hùnsin dagbe sọn núdùdù sinsinyẹn he tin na mẹhe whèwhín lẹ mẹ. (Heblu lẹ 5:12–6:1; 1 Kọlintinu lẹ 2:10) “Afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ,” he Jesu Klisti to anadena tlọlọ, nọ yí sọwhiwhe do wleawuna núdùdù gbigbọmẹ tọn he wá do ganmẹ na mẹlẹpo. (Matiu 24:45-47) Mì gbọ mí ni nọ dùnú sọn tafo nuyọnẹn tọn ji gbọn sọwhiwhe yíyí do plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn po owe sinai do Biblu ji he hagbẹ afanumẹ lọ tọn wleawuna lẹ po dali.
“A Wọhẹ Mẹvlẹtọ Blo”
Nuplọnmẹ nuyọnẹn tọn lẹ sọ bẹ mẹjlọdo aliho ji po wọhẹ po hẹn ga. E mayin mẹlẹpo wẹ nọ kẹalọyi adà nuyọnẹn tọn ehelẹ gba. Enẹwutu, tadona adà tintan owe Howhinwhẹn lẹ tọn bẹ avase de hẹn dọmọ: “Ewọ he wọhẹ mẹvlẹtọ, yí winyan na ede: podọ ewọ he wọhẹ mẹylankan, yí mẹbadu na ede. A wọhẹ mẹvlẹtọ blo, na e nikaa gbẹwanna we.”—Howhinwhẹn lẹ 9:7, 8a.
Mẹvlẹtọ nọ wleawuna mẹhẹndohomẹ po wangbẹna po na mẹhe to tintẹnpọn nado gọalọna ẹn nado jlọ aliho etọn. Mẹylankan ma nọ yọ́n pinpẹn nuhọakuẹ wọhẹ tọn. Lehe e na yin nululu nado to tintẹnpọn nado plọn nugbo whanpẹnọ he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ mẹde he gbẹwanna nugbo kavi he nọ to dindin nado vlẹ ẹ kò poun de do sọ! To whenuena apọsteli Paulu to yẹwhehodọ to Antioku, e dukosọ hẹ pipli Juvi lẹ tọn de he ma yiwanna nugbo lọ. Yé tẹnpọn nado dọ̀n ẹn biọ nudindọn de mẹ gbọn nùzinzan yíyí do jẹagọdo e dali, ṣigba Paulu dọ poun dọmọ: “Le mìwlẹ ko sisẹ́ [ohó Jiwheyẹwhe tọn] sẹ̀ sọn mì dè, bosọ dawhẹna mìde dọ mì ma jẹ na ogbẹ̀ madopodo gba, mì pọ́n, míwlẹ diọkọ do Kosi lẹ dè.”—Owalọ lẹ 13:45, 46.
To vivẹnudido mítọn mẹ nado jẹ ahundoponọ lẹ dè po wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn po, mì gbọ mí ni họ́ míde ma nado tindo mahẹ to ohógblo po nudindọn lẹ po mẹ hẹ mẹvlẹtọ lẹ. Klisti Jesu deanana devi etọn lẹ dọmọ: “Whenuena mì sọ biọ owhé de gbè, mì dọnudo e. Eyin owhé lọ sọ jẹ, na jijọho mìtọn ni jẹte do e ji: ṣigba eyin e ma jẹ, na jijọho mìtọn ni gọdo mì dè. Mẹdepope he ma yí mì, kavi bo ma sè ohó mìtọn, whenuena mì tọ́n sọn owhé nẹ gbè, kavi sọn otò nẹ mẹ jẹgbonu, mì húnhún kọ́gudu afọ mìtọn tọn dai.”—Matiu 10:12-14.
Lehe nuyọnẹntọ de nọ yigbe hlan wọhẹ do yin adà awetọ lehe mẹvlẹtọ de nọ wà do tọn. Sọlọmọni dọmọ: “Wọhẹ nuyọnẹntọ, e nasọ yiwanna we. Na oplọn gbẹtọ nuyọnẹntọ, e nasọ to nuyọnẹntọ yin do nukọn.” (Howhinwhẹn lẹ 9:8b, 9a) Nuyọnẹntọ nọ yọnẹn dọ “mẹplọnlọ depope, whenuena e tin to ote, ma sọawuhia nado yin ayajẹnu gba, adavo homẹgblenu: ṣigba to godo mẹ, e [nọ] jo sinsẹ́n jijọho gigọ́ dodo tọn hlan yé he yè zan gbọn e dali lẹ.” (Heblu lẹ 12:11) Dile etlẹ yindọ ayinamẹ lọ sọgan taidi nuhe sinyẹnawu, naegbọn mí na do họ̀n na ẹn kavi dapana ẹn eyin alọkikẹyi i na hẹn mí yin nuyọnẹntọ?
“Plọn gbẹtọ nugbonọ, e nasọ sudeji to oplọn mẹ,” wẹ ahọlu nuyọnẹntọ lọ dọ yinukọn dogọ. (Howhinwhẹn lẹ 9:9b) Mẹdepope matin he yọnnuin hugan kavi whẹ́n hugan nado plọnnu gba. Lehe e nọ yin homẹhunnu nado mọ mẹhe tin to yọnhowhe yetọn mẹ lẹ kẹalọyi nugbo bosọ basi klandowiwe hlan Jehovah do sọ! Na mí lọsu lẹ ni dovivẹnu nado hẹn ojlo nupinplọn tọn go bosọ hẹn ayiha yin zohunhunnọ.
“Owhe Ogbẹ̀ Towe Tọn Nasọ to Jijideji”
To nujọnu-yinyin hosọ he ji yè to hodọdo lọ tọn didohia mẹ, Sọlọmọni yí nubiọtomẹsi heyin dandan na nuyọnẹn tintindo lẹ dogọ. E wlan dọmọ: “Osi OKLUNỌ tọn wẹ dodo nuyọnẹn tọn: nuyọnẹn Wiwenọ Dopo lọ tọn wẹ zìnzìn.” (Howhinwhẹn lẹ 9:10) Nuyọnẹn jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn depope ma sọgan tin eyin obu sisosiso, gbégbigbò na Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn ma tin. Mẹde sọgan tindo ayiha he mẹ oyọnẹn gọ́, ṣigba eyin ewọ ma tindo obu Jehovah tọn, e na gboawupo nado yí oyọnẹn enẹ zan to aliho he na gbògbéna Mẹdatọ lọ mẹ. E tlẹ sọgan wá tadona agọ̀ lẹ kọ̀n sọn nuhe ko yin yinyọnẹn lẹ mẹ, bo na hẹn ede lẹzun nulunọ. Humọ, oyọnẹn Jehovah, yèdọ Wiwenọ Hugan lọ tọn, yin dandannu na nukunnumọjẹnumẹ tintindo, heyin adà tangan nuyọnẹn tọn de.
Sinsẹ́n tẹwẹ nuyọnẹn nọ detọ́n? (Howhinwhẹn lẹ 8:12-21, 35) Ahọlu Islaeli tọn lọ dọmọ: “Na gbọn dali ṣie wẹ azán towe na to susudeji, owhe ogbẹ̀ towe tọn nasọ to jijideji.” (Howhinwhẹn lẹ 9:11) Azán gaa po owhe susu gbẹzan tọn lẹ po yin kọdetọn họntọnjiji hẹ nuyọnẹn tọn. Mọwẹ, ‘nuyọnẹn nọ basi hihọ́na gbẹzan mẹhe tindo e lẹ tọn.’—Yẹwhehodọtọ 7:12.
Vivẹnudido nado tindo nuyọnẹn yin azọngban mítọn titi. To nùzinzindo nugbo ehe ji mẹ, Sọlọmọni dọmọ: “Eyin hiẹ yọnnuin, hiẹ na yọnnuin na dewe: ṣigba eyin hiẹ yin mẹvlẹtọ, hiẹ dopo kẹdẹ wẹ na hẹn ẹn.” (Howhinwhẹn lẹ 9:12) Nuyọnẹntọ yọnnuin na ale ede tọn, podọ mẹvlẹtọ lọ kẹdẹ wẹ yè na gblewhẹdo na yajiji edetiti tọn. Na nugbo tọn, mí nọ gbẹ̀n nuhe mí dó. To whelọnu lo, mì gbọ mí ni ‘dotoaina nuyọnẹn.’—Howhinwhẹn lẹ 2:2.
“[Whẹgbènọ] Wẹ Yọnnu Nulunọ”
To vogbingbọn mẹ, Sọlọmọni dọ bọdego dọmọ: “[Whẹgbènọ, NW ] wẹ yọnnu nulunọ: wunvinọ wẹ e ma yọ́n nude, bo masọ tunwun nude. E sinai to họntonu ohọ̀ etọn tọn, to aisinnu ji, to fihe yì ojí otò tọn, nado nọ ylọ yé he jugbọn finẹ jei lẹ, he to zọnlinzin to aliho yetọn ji jei, mẹdepope heyin wunvinọ ni gọ̀ do ofi.”—Howhinwhẹn lẹ 9:13-16a.
Nulunọ yin didohia taidi yọnnu zingidinọ, he ma yí mẹplọnlọ, po gugutọ po. Ewọ lọsu ko gbá ohọ̀ de. Podọ e ko hẹn ẹn zun azọngban ede tọn nado nọ basi oylọna mẹdepope heyin wunvinọ. Enẹwutu mẹhe juwajei lẹ tindo nudide de. Be oylọ-basinamẹ nuyọnẹn tọn wẹ yé na kẹalọyi ya kavi nululu tọn?
“Osin He Yè Fìn Vivi”
Nuyọnẹn po nululu po basi oylọna todoaitọ lẹ nado ‘zẹ̀ wá ofi.’ Ṣigba, tudohomẹnamẹ lọ gbọnvo. Nuyọnẹn ylọ gbẹtọ lẹ do hùnwhẹ ovẹn, olàn, po núdùdù po tọn kọ̀n. Mẹdindọn he nululu zedonukọnnamẹ flinnu mí gando aliho yọnnu gblewanọ de tọn lẹ go. Sọlọmọni dọmọ: “Mẹhe zìnzìn pò na, e dọna ẹn dọmọ, osin he yè fin vivi, núdùdù [aṣli] tọn sọ yọnwhanpẹ.”—Howhinwhẹn lẹ 9:16b, 17.
Kakati ni yin ovẹn flusọ́, “yọnnu nulunọ” ze osin finfin donukọnnamẹ. (Howhinwhẹn lẹ 9:13) To Owe-wiwe mẹ, nado duvivi zanhẹmẹ tọn hẹ asi yiwanna de yin yiyijlẹdo osin kọfanamẹ tọn de nùnù go. (Howhinwhẹn lẹ 5:15-17) To whelọnu lo, osin heyin finfin nọtena kọndopọ fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn heyin bibasi to nuglọ. Osin mọnkọtọn lẹ nọ yin hinhẹn nado sọawuhia taidi nuhe vivi—yèdọ pọnte hugan ovẹn—na yé yin finfin bosọ tindo linlẹn ma na yin mimọ tọn wutu. Núdùdù heyin dùdù to nuglọ yin didohia di nuhe vivi taun hugan núdùdù po olàn po he nuyọnẹn zedonukọnnamẹ to gbangba tọn na yè mọ ẹn gbọn aliho oblu tọn mẹ wutu. Nado pọ́n nuhe yin gbigbẹdai po aṣlinu lẹ po taidi nuhe dọnmẹdogo yin ohia nululu tọn de.
To whenuena oylọ-basinamẹ nuyọnẹn tọn bẹ opagbe ogbẹ̀ tọn hẹn, yọnnu nulunọ de ma nọ basi alọdlẹndonu depope hlan nuhe na yin kọdetọn aliho etọn lẹ hihodo tọn gba. Ṣigba Sọlọmọni gbẹnunamẹ dọmọ: “Ewọ ma yọnẹn dọ oṣiọ lẹ tin to finẹ: podọ núdùtọ etọn lẹ tin to odò dogbó [Ṣeol] tọn.” (Howhinwhẹn lẹ 9:18) “Ohọ̀ [yọnnu nulunọ] tọn mayin owhé de gba ṣigba yọdo daho de,” wẹ weyọnẹntọ dopo wlan. “Eyin hiẹ biọ e mẹ hiẹ ma na tọ́njẹgbonu gbẹ̀te gba.” Hihodo aliho gbẹzan fẹnnuwiwa tọn mayin nuyọnẹnnu gba; e nọ hẹn okú wá.
Jesu Klisti dọmọ: “Mì gbọn họntonu bibó mẹ biọ whégbè, na gbigblo wẹ họntonu lọ, gblagada sọ wẹ ali lọ, he hẹn omẹ yì dindọ̀n mẹ, susu sọ wẹ yé he to zọnlinzin gbọn finẹ lẹ. Na bibó wẹ họntonu lọ, jijlọ sọ wẹ ali lọ, he hẹn omẹ yì ogbẹ̀ mẹ, pẹvide wẹ yé he dín in mọ lẹ.” (Matiu 7:13, 14) Mì gbọ mí ni nọ dùnú to tafo nuyọnẹn tọn ji to whepoponu bosọ tin to mẹhe to aliho he planmẹ yì ogbẹ̀ mẹ ji lẹ ṣẹnṣẹn.
[Yẹdide to weda 31]
Gbẹtọ nuyọnẹntọ de nọ kẹalọyi wọhẹ
[Yẹdide to weda 31]
Nuyọnẹn tintindo yin azọngban mẹdetiti tọn