Weta Konukun-Atọ̀n
Tin to Nukundido Mẹ na Jehovah
1, 2. (a) Etẹlẹ wẹ Isaia weta 30 bẹhẹn? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna todin?
TO ISAIA weta 30 mẹ, mí hia dogbọn hogbe nulila sọn olọn mẹ wá devo lẹ dali sọta mẹylankan lẹ. Etomọṣo, adà dọdai Isaia tọn ehe zinnudo delẹ to jẹhẹnu ojlofọndotenamẹ Jehovah tọn lẹ mẹ ji. Na nugbo tọn, jẹhẹnu Jehovah tọn lẹ yin zẹẹmẹ-basina to hogbe he họnwun sọmọ lẹ mẹ bọ, to yẹhiadonu-liho, mí sọgan mọ tintin tofi homẹmiọnnamẹ etọn tọn, sè ogbè anademẹ etọn tọn, bosọ tindo numọtolanmẹ alọdomẹgo azọ̀nhẹngbọnamẹ etọn tọn.—Isaia 30:20, 21, 26.
2 Ṣogan, tòvi Isaia tọn lẹ, yèdọ tòmẹnu atẹṣitọ Juda tọn lẹ, gbẹ́ nado lẹkọwa Jehovah dè. Kakatimọ, yé ze jide yetọn do gbẹtọ go. Etẹwẹ yin numọtolanmẹ Jehovah tọn gando ehe go? Podọ nawẹ adà dọdai Isaia tọn ehe gọalọna Klistiani lẹ to egbehe nado tin to nukundido mẹ na Jehovah gbọn? (Isaia 30:18) Mì gbọ mí ni dindona.
Nululu po Nugbajẹmẹji Po
3. Sébibla tẹwẹ Jehovah degbà?
3 Na ojlẹ de nukọntọ Juda tọn lẹ ko to sébla to nuglọ nado dín aliho de nado dapana bibiọ zẹgẹ Assilia tọn glọ. Ṣigba, Jehovah ko to mimọ. Todin e de sébibla yetọn gbà dọmọ: “OKLUNỌ dọmọ, dindọ̀n wẹ na ovi atẹṣitọ he yí nuyọnẹn, ṣigba bọ e mayin sọn dee; bọ yé nùalẹ, ṣigba e mayin sọn gbigbọ ṣie si, na yé nido yí ylando dogọ ylando. He to zọnlinzin jei Egipti.”—Isaia 30:1, 2a.
4. Nawẹ omẹ atẹṣitọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko ze Egipti do otẹn Jiwheyẹwhe tọn mẹ gbọn?
4 Lehe e na ko yin nupaṣamẹ de na nukọntọ séblatọ nẹlẹ nado sè dọ sébibla yetọn yin didegbà do sọ! Gbejizọnlin zinzin yì Egipti nado sọgan basi alẹnu gbekọndopọ tọn hẹ ẹ hugan afọdide kanyinylan tọn sọta Assilia; atẹṣiṣi de wẹ e yin sọta Jehovah Jiwheyẹwhe. To ojlẹ Ahọlu Davidi tọn mẹ, akọta lọ ganjẹ Jehovah go taidi figángán de bo dín fibẹtado ‘to oyẹ̀ awà etọn lẹ tọn glọ.’ (Psalm 27:1; 36:7) Todin yé “hẹn yede ló to huhlọn Falo tọn mẹ” bosọ “dotudo oyẹ̀ Egipti tọn go.” (Isaia 30:2b) Yé ko ze Egipti do otẹn Jiwheyẹwhe tọn mẹ! Atẹṣiṣi nankọ die!—Hia Isaia 30:3-5.
5, 6. (a) Naegbọn alẹnu gbekọndopọ tọn hẹ Egipti do yin nuṣiwa sinsinyẹn de? (b) Gbejizọnlin tẹwẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ basi jẹnukọn he zinnudo nululu gbejizọnlin dintọn yì Egipti ji?
5 Isaia basi zẹẹmẹ yinukọn dogọ, taidi dọ e to gblọndona hlan mẹhe tindo linlẹn lọ dọ gbejizọnlin lọ yì Egipti yin dlapọn tata de poun lẹ. “[Hogbe nulila tọn sọta gbekanlin hùwaji tọn, NW]: Hlan aigba tukla po núhihà po tọn, fie kinnikinni asu po asi po sọn, amàpoe po odàn miyọ́n tọn he to zinzlọn po, yé na ze adọkun yetọn do abọ́ kẹtẹkẹtẹvu tọn ji, podọ adọkun whiwhla yetọn do opó kanklosọpoawenọ lẹ tọn ji.” (Isaia 30:6a) E họnwun dọ, tito gbejizọnlin lọ tọn yin bibasi ganji. Dẹ́mẹnu lẹ basi tito nado basi gbejizọnlin lọ to pọmẹ po kanklosọpoawenọ po gọna kẹtẹkẹtẹ lẹ, ehe yé doagbànna po núzinzan akuẹgegenu tọn lẹ po bo hẹn gbọn zungbo he gọ́ na kinnikinni he to lìlì po odàn adínọ lẹ po mẹ yì Egipti. To godo mẹ, dẹ́mẹnu lọ lẹ jẹ fie yé jei, bo bẹ adọkunnu yetọn lẹ jo na Egiptinu lẹ. Yé ko họ̀ hihọ́-basinamẹ—wẹ nuhe yé lẹn. Ṣigba, Jehovah dọmọ: “Yì mẹhe ma doale delẹ dè. Egiptinu lẹ na gọalọ yaya: e ma sọ dota: enẹwutu wẹ yẹn do dawhá ylọ ẹ dọ Lahabi he sinai abọẹ.” (Isaia 30:6b, 7) “Lahabi,” ‘nudazi ohù mẹ tọn’ lọ nọtena Egipti. (Isaia 51:9, 10) E dopagbe onú lẹpo tọn ṣigba e ma hẹn depope di. Nuṣiwa pete de wẹ alẹnu gbekọndopọ Juda tọn hẹ ẹ yin.
6 Dile Isaia basi zẹẹmẹ gbejizọnlin dẹ́mẹnu lọ lẹ tọn do, hosetọ etọn lẹ sọgan flin gbejizọnlin mọnkọtọn he yin bibasi to azán Mose tọn lẹ gbè. Tọgbó yetọn lẹ zinzọnlin gbọn ‘zungbo he dobu’ enẹ dopolọ mẹ. (Deutelonomi 8:14-16) Ṣigba, to azán Mose tọn gbè, kanlinmọgbenu Egipti tọn mẹ wẹ Islaelivi lẹ to gbejizọnlinzin sọn. To ojlẹ ehe mẹ dẹ́mẹnu lọ lẹ zingbejizọnlin yì Egipti podọ, na taun tọn, biọ mẹmẹglọ mẹ. Nulunu nankọ die! Na míwlẹ ni ma basi nudide ylankan mọnkọtọn bo yí kanlinmọgbenu-ninọ do diọ mẹdekannujẹ gbigbọmẹ tọn mítọn gbede blo!—Yijlẹdo Galatianu lẹ 5:1 go.
Nukundiọsọ Wẹndomẹ Yẹwhegán lọ Tọn
7. Naegbọn Jehovah hẹn Isaia nado kàn avase Etọn hlan Juda dai?
7 Jehovah dọna Isaia nado basi kandai owẹn he e ṣẹṣẹ dó lọ tọn “na e nido tin na sọgodo, [na okunnu de, NW] kakadoi.” (Isaia 30:8) Alọmakẹyi Jehovah tọn dọ gbẹtọ ni basi alẹnu gbekọndopọ tọn hẹ gbẹtọ kakati nado dejido Ewọ go dona yin kinkandai na alemọyi whẹndo sọgodo tọn lẹ—gọna whẹndo mítọn to egbehe ga. (2 Pita 3:1-4) Ṣigba nuhudo tangan devo tin na kandai bibasi. “Atẹṣitọ wẹ omẹ helẹ, ovi lalonọ, ovi he ma jlo na sè osẹ́n OKLUNỌ tọn.” (Isaia 30:9) Gbẹtọ lọ lẹ ko gbẹ́ ayinamẹ Jiwheyẹwhe tọn dai. Enẹwutu, e dona yin kinkandai bọ to godo mẹ yé ma sọgan gbẹ́ dọ yé ma mọ avase he pé yí gba.—Howhinwhẹn lẹ 28:9; Isaia 8:1, 2.
8, 9. (a) To aliho tẹ mẹ wẹ nukọntọ Juda tọn lẹ tẹnpọn nado hẹn yẹwhegán Jehovah tọn lẹ gblezọn te? (b) Nawẹ Isaia dohia dọ emi ma sọgan yin nukunvándo gbọn?
8 Todin Isaia na apajlẹ walọ atẹṣiṣi gbẹtọ lọ lẹ tọn. Yé ko “dọ hlan numọtọ lẹ, dọmọ, A mọ blo; podọ hlan yẹwhegán lẹ dọmọ, mì dọ dọdai nuhe jlọ tọn na mí blo, mì dọ onú vivi, na mì ni dọ dọdai oklọ tọn.” (Isaia 30:10) Gbọn gbedidena yẹwhegán nugbonọ lẹ nado doalọtena “nuhe jlọ,” kavi nugbodidọ dali, podọ kakatimọ nado nọ dọ nuhe “vivi” po “oklọ” po, nukọntọ Juda tọn lẹ dohia dọ yé jlo nado tlitó. Yé jlo nado mọ pipà yí, e mayin whẹgbledomẹ gba. To linlẹn yetọn mẹ, yẹwhegán depope he ma jlo nado dọ dọdai sọgbe hẹ ojlo yetọn dona “tọ́nsọn aliho, lẹ́ jẹ apadopo sọn aliho.” (Isaia 30:11a) E dona dọ nuhe yọ́n sè lẹ kavi ni doalọtena yẹwhehodidọ pete!
9 Agọjẹdomẹtọ Isaia tọn lẹ zinnudeji dọmọ: “Hẹn Omẹ Wiwe Islaeli tọn lẹ́ sọn nukọn mítọn.” (Isaia 30:11b) Mì gbọ Isaia ni doalọtena hodidọ to oyín Jehovah, “Omẹ Wiwe Islaeli tọn mẹ”! Tẹnmẹ-yinkọ ehe nọ dó adìna yé na nujinọtedo yiaga Jehovah tọn lẹ do ninọmẹ gblezọn yetọn hia wutu. Nawẹ Isaia yinuwa gbọn? E lá dọmọ: “Le wẹ Omẹ Wiwe Islaeli tọn dọ.” (Isaia 30:12a) Matin awuwhiwhle, Isaia dọ nuhe agọjẹdomẹtọ etọn lẹ ma jlo nado sè. Ewọ ma na yin nukunvándo gba. Apajlẹ dagbe nankọ die na mí! Klistiani lẹ ma dona jogbe gbede, na nuhe dù wẹndomẹ Jiwheyẹwhe tọn lilá. (Owalọ lẹ 5:27-29) Taidi Isaia, yé zindonukọn nado to lilá dọmọ: ‘Ehe wẹ nuhe Jehovah ko dọ’!
Kọdetọn Atẹṣiṣi Tọn
10, 11. Etẹlẹ wẹ na yin kọdetọn atẹṣiṣi Juda tọn?
10 Juda ko gbẹ́ ohó Jiwheyẹwhe tọn dai, bo dejido lalo go, bosọ ganjẹ ‘nuhe yin oklọ go.’ (Isaia 30:12b) Etẹwẹ kọdetọn lọ lẹ na yin? Kakati nado jo ninọmẹ lọ do dile akọta lọ jlo do, Jehovah na hẹn akọta lọ nado busẹ sọn aimẹ! Ehe na jọ to ajijimẹ podọ to gigọ́mẹ, dile Isaia zinnudeji to apajlẹ de yiyizan mẹ do. Atẹṣiṣi akọta lọ tọn tin taidi “adó zizẹ he wleawu aijijẹ tọn, ehe yàn yì gbonu to adó he yiaga mẹ, ehe hihọ́ etọn wá ajiji, to nukunwhiwhe dopo mẹ.” (Isaia 30:13) Kẹdẹdile zizẹ adó he yiaga de tọn na hẹn adó lọ nado họ́ to godo mẹ do, mọwẹ atẹṣiṣi madoalọte mẹhe nọgbẹ̀ to ojlẹ dopolọ mẹ po Isaia po lẹ tọn na hẹn akọta lọ nado họ́ do.
11 Po apajlẹ devo po Isaia do lehe vasudo he ja lọ na yin to gigọ́mẹ do hia: “E nasọ gbà ẹ di gbigbà núzinzan okò tọn he yè gbà hanyánhanyán; bọ yè ma pòdai: sọmọ bọ yè ma sọgan mọ to akla gbigbà etọn mẹ, nado dè miyọ́n sọn adò mẹ, kavi nado ba osin sọn avúndoe mẹ.” (Isaia 30:14) Vasudo Juda tọn na yin to gigọ́mẹ sọmọ bọ nudepope he họakuẹ ma na pò ba—yèdọ ozẹ́n-kla he klo sọmọ nado dè miyọ́n sọn adò mẹ kavi nado ba osin sọn osìndò mẹ ma tlẹ na pò. Vasudo winyandomẹ tọn nankọ die! Vasudo mẹhe nọ ṣiatẹ sọta sinsẹ̀n-bibasi nugbo to egbehe lẹ tọn he ja lọsu nasọ yin to ajijimẹ podọ to gigọ́mẹ ga.—Heblu lẹ 6:4-8; 2 Pita 2:1.
Ayinamẹ Jehovah Tọn Yin Gbigbẹdai
12. Nawẹ omẹ Juda tọn lẹ sọgan dapana vasudo gbọn?
12 Nalete, na todoaitọ Isaia tọn lẹ, yè sọgan họngán sọn vasudo lọ mẹ. Aliho tin nado họngán. Yẹwhegán lọ basi zẹẹmẹ dọmọ: “Le wẹ Oklunọ JIWHEYẸWHE dọ, Omẹ Wiwe Islaeli tọn: To lilẹgọ̀ po gbigbọjẹ po mẹ wẹ yè na whlẹn mì gán te; to abọẹninọ po tudido po mẹ wẹ huhlọn mìtọn te.” (Isaia 30:15a) Jehovah wleawufo nado whlẹn omẹ etọn lẹ gán—eyin yé do yise hia gbọn “gbigbọjẹ,” kavi didapana tintẹnpọn nado mọ hihọ́ sọn alẹnu gbekọndopọ gbẹtọvi tọn mẹ dali, podọ gbọn “abọẹninọ,” kavi jide didohia to huhlọn hihọ́-basinamẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ bo ma dibu dali. “Ṣigba,” Isaia dọna gbẹtọ lọ lẹ dọmọ: “mì ma jlo.”—Isaia 30:15b, NW.
13. Etẹ mẹ wẹ nukọntọ Juda tọn lẹ ze jide yetọn do, podọ be jide mọnkọtọn sọgbe ya?
13 Enẹgodo Isaia basi zẹẹmẹ gigọ́ dọmọ: “Ṣigba mìwlẹ dọmọ, Lala; na osọ́ wẹ mí na yí do họ̀n; enẹwutu wẹ mì na họ̀n: podọ, Míwlẹ na hẹ́ ehe sọgan dowezun; enẹwutu yé he na jẹmọna mì lẹ na dowezun.” (Isaia 30:16) Omẹ Juda tọn lẹ lẹndọ osọ́ awuyatọ lẹ wẹ na whlẹn yé gán, kakati ni yin Jehovah. (Deutelonomi 17:16; Howhinwhẹn lẹ 21:31) Ṣigba, yẹwhegán lọ dohia dọ, jide yetọn na yin oklọ de, na kẹntọ yetọn lẹ na yàn yé wle. Yèdọ sọha susu etọn ma na gọalọna yé gba. “Fọtọ́n na họ̀n na wiwọhẹ omẹ dopo tọn; to wiwọhẹ omẹ atọ́n tọn mẹ wẹ mì na họ̀n.” (Isaia 30:17a) Awhànfuntọ Juda tọn lẹ na jọsí bo na họ̀n to whenuena yé sè awhá kẹntọ vude poun tọn.a To godo mẹ, pipotọ de poun wẹ na pò, bo na yin jijodo, “di hiadonu to aga osó tọn ji, podọ di asia to oji aga.” (Isaia 30:17b) Dile dọdai lọ dọ do, to whenuena Jelusalẹm yin vivasudo to 607 J.W.M., pipotọ de poun wẹ luntọ́n.—Jẹlemia 25:8-11.
Homẹmiọnnamẹ Mahopọnna Whẹgbledo
14, 15. Homẹmiọnnamẹ tẹwẹ hogbe Isaia 30:18 tọn lẹ zedonukọnna tòmẹnu Juda tọn lẹ to ojlẹ hohowhenu tọn lẹ mẹ podọ na Klistiani nugbo lẹ to egbehe?
14 Dile hogbe mẹhẹn lẹnnupọn tọn ehelẹ gbẹ́ pò to otó todoaitọ Isaia tọn lẹ tọn mẹ, kọnugbè wẹndomẹ etọn tọn diọ. Opagbe dona lẹ tọn diọtẹnna budonamẹ nugbajẹmẹji tọn. “Enẹwutu wẹ OKLUNỌ na nọte, na e nido wà dagbe na mì, podọ enẹwutu wẹ e nado yin zizedaga, na e nido wà lẹblanuna mì: na OKLUNỌ wẹ Jiwheyẹwhe whẹdida tọn; donanọ wẹ yé omẹ pó he nọtepọn ẹn lẹ.” (Isaia 30:18) Hogbe tulinamẹ tọn nankọ die! Jehovah yin Otọ́ awuvẹmẹtọ de he nọ jlo taun nado gọalọna ovi etọn lẹ. E nọ hùnhomẹ to lẹblanu didohia mẹ.—Psalm 103:13; Isaia 55:7.
15 Hogbe jide-vọ́namẹ tọn ehelẹ gando pipotọ Juvi lẹ tọn go he yè do lẹblanu hia nado lùn vasudo Jelusalẹm tọn tọ́n to 607 J.W.M. podọ gando omẹ vude he lẹkọwa Aigba Pagbe tọn lọ ji to 537 J.W.M. lẹ go. Etomọṣo, hogbe yẹwhegán lọ tọn lẹ sọ miọnhomẹna Klistiani lẹ to egbehe ga. Mí yin nuflin dọ Jehovah na ‘fọ́nṣite’ do ota mítọn mẹ, bo na hẹn vasudo wá na aihọn ylankan ehe. Sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ sọgan deji dọ Jehovah—“Jiwheyẹwhe whẹdida tọn”—ma na na dotẹnmẹ aihọn Satani tọn nado yí azán dopo tata do dẹn-to-aimẹ hugan lehe whẹdida dodo biọ do gba. Enẹwutu, mẹhe “nọtepọn ẹn” lẹ tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado jaya.
Jehovah Nọ Miọnhomẹna Omẹ Etọn lẹ Gbọn Gblọndo Nina Odẹ̀ lẹ Dali
16. Nawẹ Jehovah nọ miọnhomẹna mẹhe gbọjọ lẹ gbọn?
16 Nalete, mẹdelẹ sọgan gbọjọ na whlẹngán ma yawu wá dile yé donukun etọn do wutu. (Howhinwhẹn lẹ 13:12; 2 Pita 3:9) Na hogbe Isaia tọn he bọdego lẹ ni miọnhomẹna yé, ehe zinnudo adà vonọtaun gbẹtọ-yinyin Jehovah tọn ji. “Na gbẹtọ Ziọni tọn lẹ na nọ̀ Jelusalẹm, hiẹ ma na viavi ba: ewọ na wà dagbe na we tlala, whenuena hiẹ to awhádo: whenuena ewọ sè e, e na siọ we.” (Isaia 30:19) Isaia do awuvẹmẹ hia to hogbe ehelẹ mẹ gbọn yíyí hogbe mẹdopo tọn “hiẹ” zan to wefọ 19 mẹ nado diọtẹnna hogbe mẹsusu tọn “mì” to wefọ 18 mẹ dali. To whenuena Jehovah to homẹmiọnna ayimajainanọ lẹ, e nọ yinuwahẹ omẹ dopodopo. Taidi Otọ́ de, e ma nọ kanse visunnu he jẹflumẹ de dọ, ‘Naegbọn hiẹ ma sọgan sinyẹnlin di nọvisunnu towe?’ gba. (Galatianu lẹ 6:4) Kakatimọ, e nọ dotoai po sọwhiwhe po hlan omẹ dopodopo. Na nugbo tọn, “whenuena ewọ sè e, e na siọ.” Hogbe jide-vọ́namẹ tọn nankọ die! Mẹhe gbọjọ lẹ sọgan yin hinhẹn lodo tlala eyin yé hodẹ̀ hlan Jehovah.—Psalm 65:2.
Sè Ogbè Anademẹ Jiwheyẹwhe Tọn Gbọn Hihia Ohó Etọn Dali
17, 18. Nawẹ Jehovah nọ wleawu anademẹ tọn gbọn, etlẹ yin to ojlẹ awusinyẹn tọn lẹ mẹ?
17 Dile Isaia zindonukọn to hodidọ etọn mẹ, e flinnu todoaitọ etọn lẹ dọ ojlẹ ayimajai tọn na wá. Gbẹtọ lọ lẹ na mọ ‘núdùdù to ninọmẹ ayimajai tọn mẹ podọ osin to ninọmẹ kọgbidinamẹ tọn mẹ.’ (Isaia 30:20a) Ayimajai po kọgbidinamẹ po he yé na mọ to whenuena yé tin to mẹgbeyinyan glọ na lẹzun nuhe yè jẹakọhẹ taidi núdùdù po osin po. Etomọṣo, Jehovah wleawufo nado whlẹn ahunjijlọnọ lẹ gán. ‘Nuplọnmẹtọ Daho towe ma to na whlá ede do nuglọ ba, podọ nukun towe na mọ Nuplọnmẹtọ Daho towe. Podọ otó towe titi na sè ohó de to godo towe dọmọ: ‘Ehe wẹ aliho. Zinzọnlin to e ji, mì gbẹtọ lẹ,’ vlavo eyin mì dona yì adusiwhé kavi vlavo eyin mì dona yì amiyọnwhé.’—Isaia 30:20b, 21.b
18 Jehovah wẹ yin “Nuplọnmẹtọ Daho” lọ. Mẹdepope ma sọzẹn hẹ ẹ taidi mẹplọntọ gba. Nalete, nawẹ gbẹtọ lẹ sọgan “mọ” bosọ “sè” ogbè etọn gbọn? Jehovah nọ do ede hia gbọn yẹwhegán etọn, he ohó yetọn yin kinkandai to Biblu mẹ lẹ gblamẹ. (Amọsi 3:6, 7) To whenuena sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ lẹ hia Biblu to egbehe, e nọ taidi dọ ogbè Jiwheyẹwhe tọn he taidi otọ́ de tọn wẹ to didọna yé aliho he ji yé dona gbọn bo to tudohomẹna yé nado vọ́ walọ yetọn lẹ jlado nado sọgan zinzọnlin to e ji nkọtọn. Klistiani dopodopo dona nọ dotoai po sọwhiwhe po to whenue Jehovah to hodọ gbọn weda Biblu tọn po owe he sinai do Biblu ji lẹ po gblamẹ heyin awuwlena gbọn “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ dali. (Matiu 24:45-47) Mì gbọ omẹ dopodopo ni jo ede na Biblu hihia, na ‘e na yin ogbẹ̀ na ẹn.’—Deutelonomi 32:46, 47; Isaia 48:17.
Lẹnnupọndo Dona Sọgodo Tọn lẹ Ji
19, 20. Dona tẹlẹ wẹ tin to sẹdotẹnmẹ na mẹhe setonuna ogbè Nuplọnmẹtọ Daho lọ tọn lẹ?
19 Mẹhe setonuna ogbè Nuplọnmẹtọ Daho lọ tọn lẹ na gbà boṣiọ yetọn lẹ hanyán, bo pọ́n yé hlan taidi nuhe hiọawu. (Hia Isaia 30:22.) Enẹgodo, tonusetọ lẹ na duvivi dona jiawu lẹ tọn. Isaia basi zẹẹmẹ ehelẹ tọn, dile e yin kinkandai to Isaia 30:23-26 mẹ do, yèdọ dọdai awuvivi tọn de he mọ hẹndi tintan etọn yí to whenuena pipotọ Juvi lẹ tọn lẹkọ sọn kanlinmọgbenu to 537 J.W.M. To egbehe, dọdai ehe gọalọna mí nado mọ dona jiawu he Mẹssia hẹnwa to paladisi gbigbọmẹ tọn dintọn mẹ lẹ po Paladisi nujọnu tọn he ja lọ mẹ po.
20 “E na na jikun nọkún towe tọn bọ hiẹ na do pọ̀ ogle etọn, po núdùdù jideji aigba tọn po; e na tindo ojó bosọ sù: to azán lọ gbè wẹ kanlin towe lẹ na to dùdù to danfafa ji. Oyìn lẹ ga po kẹtẹkẹtẹvu he to aigba jlò lẹ po na dù amà vivi, he yè ko yí ajà po agbájẹ́ po do fú.” (Isaia 30:23, 24) Núdùdù ‘dojó amìnọ’—yèdọ núdùdù hùnsin-dagbe tọn—wẹ na yin núdùdù egbesọ gbẹtọ tọn. Aigba lọ na de sinsẹ́n susugege tọ́n sọmọ bọ kanlin lẹ lọsu na mọaleyi. Kanlin-yìnyìn lẹ na dù “amà vivi”—yèdọ amà pọ̀pọ̀ he vivi bo ma nọ yawu yin dùdù lẹ. Núdùdù ehe tlẹ ko yin ‘jinjàn’—yèdọ nuyiwa de he nọ saba yin yiyizan na likun heyin núdùdù gbẹtọ tọn. Zẹẹmẹ gigọ awuvivi tọn nankọ die Isaia basi tofi nado basi dohia lehe dona Jehovah tọn lẹ na gbẹtọvi nugbonọ lẹ sù do sọ!
21. Basi zẹẹmẹ lehe dona he ja lẹ na yin to gigọ́mẹ do.
21 “To osó he yiaga lẹpo ji, podọ to okọ́ta he yiaga lẹpo ji wẹ otọ̀ po asisa osin tọn po na te.” (Isaia 30:25a)c Isaia yí hogbe awuvivi tọn zan nado zinnudo lehe dona Jehovah tọn na yin to gigọ́mẹ do ji. Osin ma na whèdomẹ—yèdọ núzinzan họakuẹ de he na to sisà e mayin gbọn aigba tata lẹ ji kẹdẹ wẹ gba ṣigba to osó lẹpo ji ga, yèdọ “to osó he yiaga lẹpo ji, podọ to okọ́ta he yiaga lẹpo ji.” Mọwẹ, huvẹ na lẹzun onú hoho tọn. (Psalm 72:16) Humọ, ayidonugo yẹwhegán lọ tọn lẹhlan nuhe yiaga hugan osó lẹ ji. “Hinhọ́n osun tọn nasọ taidi hinhọ́n owhè tọn, hinhọ́n owhè tọn nasọ họ́n whla ṣinawe [donu] ṣinawe, di hinhọ́n azán ṣinawe tọn, to azán he gbè whenuena OKLUNỌ dẹ́ tintlẹ́n omẹ etọn lẹ tọn, bosọ hẹn alánpa he yè do ogo na yé gbọ̀.” (Isaia 30:26) Lehe tadona dọdai họnwun ehe tọn yin awuvivinamẹ tọn do sọ! Gigo Jiwheyẹwhe tọn na họnwun gblegede. Dona he tin to sẹdotẹnmẹ na sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ na gọfla—yèdọ ṣinawe donu ṣinawe—onú depope he yé ko tindo dai tọn.
Whẹdida po Ayajẹ Po
22. To vogbingbọn mẹ na dona he ja na nugbonọ lẹ, etẹwẹ Jehovah tindo to sẹdotẹnmẹ na mẹylankan lẹ?
22 Kọnugbè wẹndomẹ Isaia tọn diọ whladopo dogọ. “Doayi e go” wẹ e dọ, taidi dọ e jlo na dọ̀n ayidonugo todoaitọ etọn lẹ tọn nkọ. “Oyín OKLUNỌ tọn ja sọn fidindẹn, homẹgble etọn to jìjì, agbàn etọn sọ pẹ̀n: nuflo etọn sọ gọ́ na homẹfiọ, odẹ́ etọn di ozò husúdo tọn.” (Isaia 30:27) Sọn ojlẹ dindẹn die, Jehovah ma ko dádemẹ, bo na dotẹnmẹ kẹntọ omẹ etọn lẹ tọn nado to nuhe jlo yé wà. Todin e dọnsẹpọ—nado hẹn whẹdida ṣẹ—taidi kẹ́njikun he to dindọnsẹpọ nkọ. “Gbọfufu etọn, di tọ̀sisa na jẹ dadawe okọ̀ tọn, nado yí ajà do jàn akọta lẹ: ogàn na tin to alaka omẹ etọn lẹ tọn mẹ, nado hẹn yé buali.” (Isaia 30:28) “Tọ̀sisa” de na lẹdo kẹntọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ pé, bo na to hihò ‘yigodo-yinukọn nado jàn,’ bo na yí “ogàn” do deanana yé. Yé na yin vivasudo.
23. Etẹwẹ hẹn “ayajẹ ayiha tọn” wá na Klistiani lẹ to egbehe?
23 Kọnugbè Isaia tọn diọ whladopo dogọ dile ewọ to zẹẹmẹ ninọmẹ ayajẹ sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ he na lẹkọyi aigba yetọn ji to gbèdopo lẹ tọn basi. “Mìwlẹ na tindo ohàn dopo di whenuena yè to opli wiwe basi to ozán mẹ; po ayajẹ ayiha tọn po, di whenuena mẹde kúnván jei nado wá osó daho OKLUNỌ tọn ji, to Omẹ gángán Islaeli tọn dè.” (Isaia 30:29) Klistiani nugbo lẹ nọ tindo numọtolanmẹ “ayajẹ ayiha tọn” mọnkọtọn to egbehe dile yé lẹnnupọndo whẹdida na aihọn Satani tọn; hihọ́ he Jehovah “Awinyan whlẹngán” tọn, na basi na yé; po dona Ahọluduta tọn he ja lẹ po ji.—Psalm 95:1.
24, 25. Nawẹ dọdai Isaia tọn zinnudo nugbo-yinyin whẹdida he ja Assilia ji gbọn?
24 To hogbe ayajẹ tọn ehe godo, Isaia lẹ́ jẹ hosọ whẹdida tọn ji bo do nuhe fọ́n homẹgble Jiwheyẹwhe tọn dote hia. “OKLUNỌ na basi na yè ni sè ogbè gigo etọn tọn, bo nasọ do tejijẹ awà etọn tọn hia, homẹfiọ homẹgble etọn tọn, po zòdẹ́ miyọ́n husúdo tọn po, po gbapé po, oyujẹhọn po kẹ́njikun po. Na gbọn ogbè OKLUNỌ tọn mẹ wẹ yè na zìnnudo Assilianu lẹ, he e zìn opò do.” (Isaia 30:30, 31) Po zẹẹmẹ họnwun ehe po, Isaia zinnudo nugbo-yinyin whẹdida Jiwheyẹwhe tọn do Assilia ji. Taidi kọdetọn de, Assilia ṣite to Jiwheyẹwhe nukọn bo to sisọsisọ na mimọ “tejijẹ awà” whẹdida etọn tọn wutu.
25 Yẹwhegán lọ zindonukọn dọmọ: “Otẹn depope he mẹ opò he yè de na jugbọn, he OKLUNỌ na yí do [Assilia] ji, e na tin po [akọhún] po, po ajalẹn po: e nasọ yí zingidi awhàn tọn do hoavùn hẹ ẹ. Na yè ko do Tofẹti ai to hohowhenu; ahọlu wẹ yè ko wleawu etọn na: e ko basi i siso, bosọ gblo; okiti etọn wẹ ozò po nake susu po; gbọfufu OKLUNỌ tọn, di asisa whèmi tọn to miyọ́n dè sí i. (Isaia 30:32, 33) Tofẹti, he tin to Agbàdo Hinnọmi tọn mẹ, yin yiyizan tofi taidi nọtẹn yẹhiadonu tọn de he to miyọ́n ji. Gbọn didohia dọ Assilia na yin vivasudo to finẹ dali, Isaia zinnudo vasudo kakadoi tọn he na wá akọta lọ ji to ajiji mẹ ji.—Yijlẹdo 2 Ahọlu lẹ 23:10 go.
26. (a) Yọn-na-yizan egbezangbe tọn tẹwẹ nulila Jehovah tọn sọta Assilia tindo? (b) Nawẹ Klistiani lẹ nọ tin to nukundido mẹ na Jehovah to egbehe gbọn?
26 Dile etlẹ yindọ wẹndomẹ whẹdida tọn ehe yin anadena sọta Assilia, nujọnu-yinyin dọdai Isaia tọn yinukọn humọ. (Lomunu lẹ 15:4) Whladopo dogọ, to yẹhiadonu-liho, Jehovah na wá sọn fidindẹn nado yí osin do siọ, bo jàn, bosọ dogàn mẹhe nọ gbidikọna omẹ etọn lẹ. (Ezekiẹli 38:18-23; 2 Pita 3:7; Osọhia 19:11-21) Na azán enẹ ni yawu wá! Etomọṣo, Klistiani lẹ to tenọpọn azán whlẹngán tọn po jeje po. Yé nọ mọ huhlọn yí sọn nulinlẹnpọn do hogbe awuvivi tọn heyin kinkandai to Isaia weta 30 mẹ. Hogbe ehelẹ na tuli devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado yọ́n nuhọakuẹ lẹblanulọkẹyi odẹ̀ tọn, bo jo yedelẹ na Biblu pinplọn, bosọ lẹnayihamẹpọn do dona Ahọluduta tọn he ja lẹ ji. (Psalm 42:1, 2; Howhinwhẹn lẹ 2:1-6; Lomunu lẹ 12:12) Enẹwutu hogbe Isaia tọn lẹ gọalọna mímẹpo nado tin to nukundido mẹ na Jehovah.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Doayi e go dọ eyin Juda ko yin nugbonọ wẹ, adà awetọ wẹ sọgan ko jọ.—Levitiku 26:7, 8.
b Ehe wẹ yin ofi dopo akàn lọ to Biblu mẹ he Jehovah yin yiylọ dọ “Nuplọnmẹtọ Daho” te.
c Isaia 30:25b hia dọmọ: “To azán hùhù daho tọn gbè, whenuena atọ̀họ̀ nẹlẹ họ́jai.” To hẹndi tintan mẹ, ehe sọgan dlẹnalọdo aijijẹ Babilọni tọn, ehe hùn aliho dote na Islaeli nado duvivi dona he Isaia 30:18-26 dọ dọdai etọn lẹ tọn. (Pọ́n hukan 19.) E sọgan sọ dlẹnalọdo vasudo Amagẹdọni whenu tọn, ehe na hẹn hẹndi daho hugan dona helẹ tọn yọnbasi to aihọn yọyọ lọ mẹ.
[Yẹdide to weda 305]
To azán Mose tọn gbè, Islaelivi lẹ họngán sọn Egipti. To azán Isaia tọn gbè, Juda yì Egipti na alọgọ
[Yẹdide to weda 311]
‘To okọ́ta he yiaga lẹpo ji wẹ tọ̀sisa na te’
[Yẹdide to weda 312]
Jehovah na wá po ‘homẹgble etọn he to zòjì’ po