Jehovah—Asisa Whẹdida Dodo po Dodowiwa po Tọn
“Osé lọ, pipé wẹ azọ́n etọn na [whẹdida dodo] wẹ ali etọn lẹpo: Jiwheyẹwhe nugbowa tọn de, podọ, matin kunnuhu.”—DEUTELONOMI 32:4.
1. Naegbọn mí do tindo nuhudo jọwamọ tọn na whẹdida dodo?
DILE mẹlẹpo tindo nuhudo jọwamọ tọn na owanyi do, mọwẹ mímẹpo jlo nado nọ yin nuyiwahẹ po whẹdida dodo po. Dile tohodọtọ Amelika tọn Thomas Jefferson wlan do, “[whẹdida dodo] yin ojlo vẹkuvẹku po jọwamọnu po, . . . bo yin adà tangan gbẹtọ-yinyin mítọn tọn taidi dehe yin numọtolanmẹ, mimọ, kavi sise tọn.” Ehe mayin nupaṣamẹ gba, to whenuena e yindọ Jehovah dá mí to boṣiọ edetiti tọn mẹ. (Gẹnẹsisi 1:26) Na nugbo tọn, e wleawu jẹhẹnu lẹ tọn na mí he do gbẹtọ-yinyin etọn titi hia, dehe yin whẹdida dodo tọn. Enẹwutu wẹ mí tindo nuhudo tẹgbẹ̀ tọn na whẹdida dodo podọ enẹwutu wẹ mí nọ jlo nado nọgbẹ̀ to aihọn whẹdida dodo po dodowiwa tọn de po mẹ.
2. Nawẹ whẹdida dodo yin nujọnu hlan Jehovah sọ, podọ naegbọn mí do tindo nuhudo nado mọnukunnujẹ zẹẹmẹ whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá tọn mẹ?
2 Gando Jehovah go, Biblu hẹn mí deji dọmọ: ‘Whẹdida dodo wẹ ali etọn lẹpo.’ (Deutelonomi 32:4) Ṣigba to aihọn heyin hinhẹngble po whẹdida mawadodo po de mẹ, e ma bọawu nado mọnukunnujẹ zẹẹmẹ whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá tọn mẹ gba. Nalete, gbọn weda Ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ gblamẹ mí sọgan tunwun lehe Jiwheyẹwhe nọ hẹn whẹdida dodo ṣẹ do, podọ mí sọgan wá mọnukunnujẹ aliho jiawu Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ dogọ. (Lomunu lẹ 11:33) Nukunnumọjẹ whẹdida dodo go to linlẹn Biblu tọn mẹ yin nujọnu na linlẹn mítọn na nuhe dù whẹdida dodo sọgan yin nuyiwadeji taun gbọn linlẹn gbẹtọvi lẹ tọn dali. Sọn pọndohlan gbẹtọvi tọn mẹ, whẹdida dodo sọgan yin pinpọnhlan nado yin nude he ma hugan yizan mẹnukuntamahopọn anademẹ osẹ́n tọn poun. Kavi dile tamẹnuplọnmẹtọ Francis Bacon wlan do, “whẹdida dodo bẹ nina gbẹtọ lẹpo nuhe e jẹna lẹ hẹn.” Ṣigba, whẹdida dodo Jehovah tọn, bẹ nususu hẹn hugan mọ.
Whẹdida Dodo Jehovah Tọn Yin Homẹmiọnnamẹnu
3. Etẹwẹ sọgan yin pinplọn gbọn dogbapọnna hogbe dowhenu tọn heyin yiyizan to Biblu mẹ na whẹdida dodo po dodowiwa po dali?
3 Gbigblo whẹdida dodo Jiwheyẹwhe tọn sọgan yin nukunnumọjẹemẹ ganji gbọn dogbapọnna lehe hogbe ogbè-dowhenu tọn lẹ yin yiyizan do to Biblu mẹ dali.a Po awuvivi po, to Owe-wiwe lẹ mẹ vogbingbọn nujọnu tọn depope matin to whẹdida dodo po dodowiwa po ṣẹnṣẹn gba. Na nugbo tọn, hogbe Heblu tọn lọ lẹ to whedelẹnu nọ yin yiyizan to aliho dopolọ mẹ, dile mí mọ to Amọsi 5:24 mẹ do, fie Jehovah dotuhomẹna omẹ etọn lẹ te dọmọ: “Gbọ [whẹdida dodo] ni bli jẹte di osìn lẹ, podọ [dodowiwa] di tọsisa he sisa kakadoi de.” Humọ, to ojlẹ voovo lẹ mẹ hogbe lọ ‘whẹdida dodo po dodowiwa po’ sọawuhia to pọmẹ na lẹndai nùzindonuji tọn.—Psalm 33:5; Isaia 33:5; Jẹlemia 33:15; Ezekiẹli 18:21; 45:9.
4. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado yí whẹdida dodo zan, podọ etẹwẹ yin nujinọtedo dagbe whẹdida dodo tọn?
4 Linlẹn tẹwẹ yin didetọn gbọn hogbe Heblu po Glẹki po tọn ehelẹ dali? Nado yí whẹdida dodo zan to linlẹn Owe-wiwe lẹ tọn mẹ zẹẹmẹdo nado wà nuhe sọgbe bo ma homẹnukuntapọ́n. To whenuena e yindọ Jehovah wẹ yin mẹhe ze osẹ́n po nunọwhinnusẹ́n walọdagbe tọn po dai, kavi nuhe sọgbe bo yọ́n, aliho he mẹ Jehovah nọ wà onú lẹ te yin nujinọtedo he matin awetọ whẹdida dodo tọn. Theological Wordbook of the Old Testament basi zẹẹmẹ dọ hogbe Heblu tọn lọ heyin lilẹdogbedevomẹ dọ dodowiwa (tseʹdheq) “dlẹnalọdo walọyizan, nujinọtedo walọdagbe tọn podọ na nugbo tọn to A[lẹnu] H[oho] lọ mẹ nujinọtedo enẹ yin jọwamọnu po ojlo Jiwheyẹwhe tọn po.” Gbọnmọ dali, aliho he mẹ Jiwheyẹwhe nọ yí nunọwhinnusẹ́n etọn lẹ zan te, podọ na titengbe tọn aliho he mẹ e nọ yinuwa hẹ gbẹtọ mapenọ lẹ te, do nujọnu-yinyin taun whẹdida dodo po dodowiwa po tọn hia.
5. Jẹhẹnu tẹlẹ wẹ tin to kọndopọmẹ hẹ whẹdida dodo Jiwheyẹwhe tọn?
5 Owe-wiwe lẹ dohia hezeheze dọ whẹdida dodo jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn yin homẹmiọnnamẹnu kakati nido yin fifiẹ po hẹngogonọ po. Davidi jihan dọmọ: “OKLUNỌ yiwanna whẹdida [dodo], bo masọ nọ gbẹ́ mẹwiwe etọn lẹ dai.” (Psalm 37:28) Whẹdida dodo Jiwheyẹwhe tọn whàn ẹn nado do nugbonọ-yinyin po awuvẹmẹ po hia hlan devizọnwatọ etọn lẹ. Whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá nọ doayi nuhudo mítọn lẹ go bo nọ ze mapenọ-yinyin mítọn lẹ do lẹnpọn mẹ. (Psalm 103:14) Enẹ ma zẹẹmẹdo dọ Jiwheyẹwhe nọ yí nukun pẹvi do pọ́n kanyinylan gba, na mọwiwà na na tuli whẹdida mawadodo. (1 Samuẹli 3:12, 13; Yẹwhehodọtọ 8:11) Jehovah basi zẹẹmẹ na Mose dọ Ewọ yin “akọndonanu podọ dagbewanyinọ, awuwhletọ nado sadi, podọ susunọ to lẹblanu po nugbo po mẹ.” To whenuena e jlo nado jo nuṣiwa po sẹ́nhẹngba po namẹ, Jiwheyẹwhe ma na dọnyonu-dogodo sọn yasana mẹhe jẹna ẹn lẹ mẹ gba.—Eksọdusi 34:6, 7.
6. Nawẹ Jehovah nọ yinuwa hẹ ovi aigba ji tọn etọn lẹ gbọn?
6 To whenuena mí lẹnnupọn do lehe Jehovah nọ yí whẹdida dodo zan do ji, mí ma dona lẹnnupọn do ewọ ji taidi whẹ̀datọ fifiẹtọ de gba, he nọ yin ahunmẹduna nado hẹn whẹdida ṣẹ do ylanwatọ lẹ ji kẹdẹ gba. To vogbingbọn mẹ, mí dona lẹnnupọn do ewọ ji taidi otọ́ owanyinọ de ṣigba nujikudonọ he nọ yinuwa hẹ ovi etọn lẹ to aliho dagbe he yọnbasi mẹ to whepoponu. “OKLUNỌ E, hiẹ wẹ otọ́ mítọn,” wẹ yẹwhegan Isaia dọ. (Isaia 64:8) Taidi Otọ́ dagbe po dodonọ de po, Jehovah nọ hẹn nujikudonọ-yinyin na nuhe sọgbe po awuvẹmẹ owanyinọ po do jlẹkaji hlan ovi aigba ji tọn etọn lẹ, he tindo nuhudo alọgọ kavi jona tọn taidi kọdetọn ninọmẹ sinsinyẹn lẹ tọn kavi gbigbọjọ agbasamẹ tọn.—Psalm 103:6, 10, 13.
Hinhẹn Nuhe Whẹdida Dodo Yin Họnwun
7. (a) Etẹwẹ mí plọn sọn dọdai Isaia tọn mẹ dogbọn whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá dali? (b) Azọngban tẹwẹ Jesu tindo to whẹdida dodo pinplọn akọta lẹ mẹ?
7 Aliho awuvẹmẹ whẹdida dodo Jehovah tọn yin nùzindeji po wiwá Mẹssia tọn po. Jesu plọnmẹ whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá bo nọgbẹ̀ to kọndopọmẹ hẹ ẹ, dile e yin didọdai gbọn yẹwhegan Isaia dali do. E họnwun dọ, whẹdida dodo Jiwheyẹwhe tọn bẹ nuyiwahẹ mẹhe yin agbanpinpẹn dona lẹ po awuvẹmẹ po hẹn. Gbọnmọ dali, yé mayin kọgbidina zẹ̀ mẹhe sọgan mọ pọngbọ yí go gba. Jesu, yèdọ ‘devizọnwatọ’ Jehovah tọn, wá aigba ji nado ‘hẹn họnwun hlan akọta lẹ’ adà whẹdida dodo Jiwheyẹwhe tọn ehe. Hú popolẹpo, e wà mọ, gbọn apajlẹ dagbe nuhe whẹdida dodo zẹẹmẹdo tọn zizedai na mí dali. Taidi “alà dodo” Ahọlu Davidi tọn, Jesu tin to jejeji nado ‘dín whẹdida dodo bo yin whinwhan to dodowiwa mẹ.’—Isaia 16:5; 42:1-4; Matiu 12:18-21; Jẹlemia 33:14, 15.
8. Naegbọn whẹdida dodo po dodowiwa po do lẹzun nuhe dozinvlu to owhe kanweko tintan mẹ?
8 Nuhẹn họnwun aliho whẹdida dodo Jehovah tọn mọnkọtọn na titengbe tọn yin dandan to owhe kanweko tintan W.M. tọn mẹ. Sinsẹ̀ngan Juvi lẹ po nukọntọ sinsẹ̀nnọ lẹ po—wekantọ lẹ, Falesi lẹ, po mẹdevo lẹ po—lá bo basi dohia pọndohlan tasọ́donanu whẹdida dodo po dodowiwa po tọn. Taidi kọdetọn de, gbẹtọ paa lẹ, he mọ ẹn taidi nuhe ma yọnbasi nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nubiọtomẹsi heyin zizedai gbọn wekantọ lẹ po Falesi lẹ po dali, vlavo lẹndọ dodowiwa Jiwheyẹwhe tọn ma sọgan yin jijẹ e kọ̀n gba. (Matiu 23:4; Luku 11:46) Jesu dohia dọ whẹho lọ ma niyẹn gba. E de devi etọn lẹ sọn gbẹtọ paa ehelẹ ṣẹnṣẹn, bo plọn yé nujinọtedo dodo Jiwheyẹwhe tọn lẹ.—Matiu 9:36; 11:28-30.
9, 10. (a) Nawẹ wekantọ lẹ po Falesi lẹ po dín nado do dodowiwa yetọn hia gbọn? (b) Gbọnna podọ naegbọn Jesu do dehia dọ sinsẹ̀n-bibasi wekantọ lẹ po Falesi lẹ po tọn yin ovọ́?
9 Falesi lẹ, to alọ devo mẹ, dín dotẹnmẹ hundote lẹ nado do “dodowiwa” yetọn hia gbọn dẹ̀hiho kavi nunina lẹ bibasi to gbangba dali. (Matiu 6:1-6) Yé sọ dovivẹnu nado do dodowiwa yetọn hia gbọn titẹdo osẹ́n madosọha po gbedide lẹ po go dali—yèdọ suhugan he yin nuhe yé lọsu lẹ wleawuna. Vivẹnudido mọnkọtọn lẹ hẹn yé nado ‘gbẹkọ whẹdida dodo po owanyi Jiwheyẹwhe tọn po go.’ (Luku 11:42) To gbonu, yé sọgan ko sọawuhia nado yin dodonọ, ṣigba to homẹ yé ‘gọ́ na sẹ́nhẹngba,’ kavi mawadodo. (Matiu 23:28) Nado dọ ẹ poun, na taun tọn onú vude wẹ yé yọnẹn dogbọn dodowiwa Jiwheyẹwhe tọn dali.
10 Na whẹwhinwhẹ́n enẹ wutu, Jesu na avase hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Adavo dodo mìtọn hugan dodo wekantọ lẹ po Falesi lẹ po tọn, mì ma na biọ ahọludu olọn tọn mẹ gbọn alọ depope mẹ gba.” (Matiu 5:20) Vogbingbọn tangan he tin to whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá heyin didohia gbọn Jesu dali po dodonọ-yinyin ayiha sinsinyẹn wekantọ lẹ gọna Falesi lẹ tọn po ṣẹnṣẹn wẹ nọ saba hẹn nudindọn lẹ wá ṣẹnṣẹn yetọn pludopludo.
Whẹdida Dodo sọn Olọn mẹ Wá Sọta Tasọ́dòna Whẹdida Dodo
11. (a) Naegbọn Falesi lẹ do kàn kanbiọ sè Jesu dogbọn azọ̀nhẹngbọ to Gbọjẹzangbe dali? (b) Etẹwẹ gblọndo Jesu tọn dehia?
11 To lizọnyizọn Galili tọn etọn whenu to amàkikọ-whenu owhe 31 W.M., Jesu doayi dawe de go he to sinagọgu mẹ he alọ etọn dopo kúsẹ́. To whenuena e yindọ Gbọjẹzan de wẹ, Falesi lẹ kanse Jesu dọmọ: “E jẹ na hẹnazọ̀ngbọna omẹ to gbọjẹzangbe?” Kakati nado tindo numọtolanmẹ nuduahunmẹnamẹ nujọnu tọn na dawe wamọnọ he to yaji ehe, yé tindo ojlo nado dín kunnudenu de na whẹgbigbledo Jesu, dile kanbiọ yetọn dehia do. Abajọ Jesu do gblehomẹ na ahun sinsinyẹn yetọn wutu! Enẹgodo e vọ́ kanbiọ wunmẹ dopolọ kanse Falesi lẹ dọmọ: “Be e jẹ nado wà dagbe to gbọjẹzangbe?” To whenuena yé nabọẹ, Jesu na gblọndo kanbiọ ede tọn gbọn kinkanse yé dali eyin yé ma na whlẹn lẹngbọ he ko jai biọ dotọ̀ mẹ de gán to Gbọjẹzangbe.b ‘Lehe gbẹtọ de hugan lẹngbọ de do sọ!’ Jesu yihojlẹdohogo, po nuyọnẹn he mayọn dapana po. ‘Enẹwutu e jẹ [kavi, sọgbe] nado wà onú dagbe to gbọjẹzangbe,’ wẹ e dotana. Whẹdida dodo Jiwheyẹwhe tọn ma dona yin aliglọnna gbọn aṣa gbẹtọvi lẹ tọn dali gbede gba. To hinhẹn nuagokun enẹ họnwun mẹ, Jesu zindonukọn bo hẹnazọ̀ngbọna alọ dawe lọ tọn.—Matiu 12:9-13; Malku 3:1-5.
12, 13. (a) To vogbingbọnmẹ na wekantọ lẹ po Falesi lẹ po, nawẹ Jesu do ojlo etọn hia to alọgigọna ylandonọ lẹ mẹ gbọn? (b) Etẹwẹ yin vogbingbọn to whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá po dodonọ-jijlá mẹdetiti tọn po ṣẹnṣẹn?
12 Eyin Falesi lẹ nọ yí onú vude basi na mẹhe tindo madogán agbasa tọn lẹ, yé ma nọ penukun depope do agbátọnọ gbigbọmẹ tọn lẹ go gba. Pọndohlan tasọ́dòna dodowiwa tọn yetọn plan yé nado gbẹ́ bo yí nukun-nuvọ́ yinyin tọn do pọ́n tòkuẹ ṣinyantọ lẹ po ylandonọ lẹ po. (Johanu 7:49) Etomọṣo, mẹsusu mọnkọtọn lẹ yigbe hlan nuplọnmẹ Jesu tọn, bo ma tindo ayihaawe gando ojlo etọn go nado gọalọ kakati nado dawhẹnamẹ. (Matiu 21:31; Luku 15:1) Ṣigba, Falesi lẹ yí nukunpẹvi do pọ́n vivẹnudido Jesu tọn nado hẹnazọ̀ngbọna mẹhe to awutu jẹ to gbigbọmẹ lẹ. “Dawe he to ylandonọ lẹ yí, bosọ to núdù hẹ yé,” wẹ yé hlunnudọ po vlẹko po. (Luku 15:2) To gblọndo nina hlan whẹsadokọnamẹ yetọn lẹ, whladopo dogọ Jesu yí oló lẹngbọhọtọ tọn zan. Kẹdẹdile lẹngbọhọtọ de nọ jaya to whenuena e mọ lẹngbọ he danbú de do, mọjanwẹ angẹli he tin to olọn mẹ lẹ nọ jaya do to whenuena ylandonọ de lẹnvọjọ. (Luku 15:3-7) Jesu lọsu jaya to whenuena e penugo nado gọalọna Zaṣe nado lẹnvọjọ sọn aliho ylandonọ dai tọn etọn mẹ. “Ovi gbẹtọ tọn wá nado dín, podọ nado whlẹn enẹ he yin bubu gán,” wẹ e dọ.—Luku 19:8-10.
13 Nudindọn ehelẹ do vogbingbọn he tin to whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá ṣẹnṣẹn hia hezeheze, he nọ dín nado hẹnazọ̀ngbọnamẹ podọ nado whlẹnmẹgán, po dodonọ-jijlá mẹdetiti tọn po, he nọ dín nado ze omẹ kleun de yiaga bo gblewhẹdo mẹsusu. Hùnwhẹ po aṣa zedai tata gbẹtọ tọn po ko plan wekantọ lẹ po Falesi lẹ po jẹ tasinsinyẹn po nsọle-yinyin po kọ̀n, ṣigba Jesu gbọn gbesisọ dali dlẹnalọdo dọ yé ko “gbẹ́ onú pẹnzin osẹ́n tọn dai, [whẹdida dodo], lẹblanu, po yise po.” (Matiu 23:23) Mì gbọ mí ni hodo apajlẹ Jesu tọn to whẹdida dodo yiyizan mẹ to nuhe mí nọ wà lẹpo mẹ bosọ payi omọ̀ dodonọ-jijlá mẹdetiti tọn go.
14. Nawẹ dopo to azọ́njiawu Jesu tọn lẹ mẹ dohia dọ whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá nọ yí ninọmẹ gbẹtọ tọn do lẹnpọn mẹ gbọn?
14 To whenuena e yindọ Jesu gbẹ́ osẹ́n zedai mẹdetiti Falesi lẹ tọn, e nọ setonuna Osẹ́n Mose tọn. (Matiu 5:17, 18) To mọwiwà mẹ, e ma dike na awusọhia Osẹ́n dodo tọn enẹ ni duto nunọwhinnusẹ́n etọn lẹ ji gba. To whenuena yọnnu he ko jiya azọ̀n zẹntin ohùn tọn na owhe 12 doalọ tewu etọn go bo yin azọ̀nhẹngbọna, Jesu dọ na ẹn dọmọ: “Oviyọnnu, dotu, yise towe ko whlẹn we gán; to yìyì to jijọho mẹ.” (Luku 8:43-48) Hogbe awuvẹmẹ Jesu tọn lẹ zinnudeji dọ whẹdida dodo Jiwheyẹwhe tọn ko yí ninọmẹ etọn lẹ do lẹnpọn mẹ. Dile etlẹ yindọ ewọ yin mawé to aṣa liho bo gbọnmọ dali na titengbe tọn gbà Osẹ́n Mose tọn gbọn tintin to gbẹtọgun lẹ ṣẹnṣẹn dali, yise etọn jẹ na ahọsumẹ.—Levitiku 15:25-27; Yijlẹdo Lomunu lẹ 9:30-33 go.
Dodowiwa Yin na Mẹlẹpo
15, 16. (a) Etẹwẹ oló Jesu tọn na nuhe dù kọmẹnu dagbe Samalianu lọ tọn plọn mí dogbọn whẹdida dodo dali? (b) Naegbọn mí dona dapana ‘dodonọ lankan’ yinyin?
15 Gbọnvona nùzindo aliho awuvẹmẹ tọn etọn ji, Jesu sọ plọn devi etọn lẹ dọ whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá dona bẹ gbẹtọ lẹpo hẹn. Ojlo Jehovah tọn na ẹn wẹ nado ‘hẹn whẹdida dodo wá na akọta lẹ.’ (Isaia 42:1) Ehe yin nuagokun lọ na nuhe dù dopo to oló diyin Jesu tọn lẹ mẹ, yèdọ enẹ heyin Samalianu dagbe lọ tọn. Oló lọ yin gblọndo de hlan kanbiọ heyin finfọ́n gbọn dawe osẹ́nnọ he jlo nado ‘do ede hia di dodonọ’ de dali. “Mẹnu ka wẹ kọmẹnu ṣie?” wẹ e kanse, matin ayihaawe to jijlo nado hẹn azọngban kọmẹnu tọn etọn lẹ tindo dogbo do Juvi lẹ ji. Samalianu lọ to oló Jesu tọn mẹ do dodowiwa jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn hia, na e to jijlo nado yí whenu po akuẹ etọn po zan to alọgigọna jonọ de sọn akọta devo mẹ. Jesu dotana oló etọn gbọn avasenina kanbiọnọ etọn dali dọmọ: “Yì, bo nọ wà mọkẹdẹ.” (Luku 10:25-37) Mọdopolọ eyin mí wà dagbe na mẹlẹpo mahopọnna sinmẹ agbasa tọn kavi dodonu akọ̀ tọn yetọn, mí na to hihodo whẹdida dodo Jiwheyẹwhe tọn.—Owalọ lẹ 10:34, 35.
16 Apajlẹ wekantọ lẹ po Falesi lẹ po tọn, to alọ devo mẹ, nọ flin mí dọ eyin mí na yí whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá zan, mí ma dona yin ‘dodonọ lankan’ gba. (Yẹwhehodọtọ 7:16) Díndín nado yinuwa do mẹdevo lẹ ji po dohia yanwle dodowiwa tọn po kavi yíyí nujọnu-yinyin susu osẹ́n gbẹtọ tọn lẹ dogọ ma na hẹn mí tindo alọkẹyi Jiwheyẹwhe tọn gba.—Matiu 6:1.
17. Naegbọn e do yin nujọnu na mí nado do whẹdida dodo jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn hia?
17 Whẹwhinwhẹ́n dopo he wutu Jesu hẹn aliho whẹdida dodo Jiwheyẹwhe tọn họnwun hlan akọta lẹ wẹ yindọ na devi etọn lẹpo nido sọgan plọn nado do jẹhẹnu ehe hia. Naegbọn ehe do yin onú titengbe? Owe-wiwe lẹ dotuhomẹna mí nado “yin mẹhodotọ Jiwheyẹwhe tọn,” podọ aliho Jiwheyẹwhe tọn lẹpo wẹ whẹdida dodo. (Efesunu lẹ 5:1) Mọdopolọ, Mika 6:8 basi zẹẹmẹ dọ dopo to nubiọtomẹsi Jehovah tọn lẹ mẹ wẹ yindọ mí ni ‘yí whẹdida dodo zan’ dile mí to zọnlinzin hẹ Jiwheyẹwhe mítọn. Humọ, Zẹfania 2:2, 3 flin mí dọ eyin mí jlo nado yin whiwhla to azán homẹgble Jehovah tọn gbè, mí dona “dín dodo” whẹpo azán enẹ nado wá.
18. Kanbiọ tẹlẹ wẹ na mọ gblọndo yí to hosọ he na bọdego mẹ?
18 Enẹwutu azán godo awusinyẹn tọn ehelẹ yin “ojlẹ he yè kẹalọyi” de nado yí whẹdida dodo zan. (2 Kọlintinu lẹ 6:2) Mí sọgan deji dọ, taidi Job, eyin mí hẹn ‘dodowiwa yin avọ̀dido mítọn’ podọ ‘whẹdida dodo di tewu de po otabla mítọn po,’ Jehovah na dona mí. (Job 29:14) Nawẹ yise to whẹdida dodo Jehovah tọn mẹ na gọalọna mí nado pọnhlan sọgodo po jidide po gbọn? Humọ, dile mí to tenọpọn “aigba yọyọ” dodo tọn lọ, nawẹ whẹdida dodo jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn nọ basi hihọ́na mí to gbigbọliho gbọn? (2 Pita 3:13) Hosọ he bọdego na na gblọndo hlan kanbiọ ehelẹ.
[Nudọnamẹ Odò Tọn Lẹ]
a To Owe-wiwe Heblu tọn lẹ mẹ, e bẹ hogbe tangan atọ̀n hẹn. Dopo to ehelẹ mẹ (mish·patʹ) nọ saba yin lilẹdogbedevomẹ dọ “whẹdida dodo.” Awe he pò lẹ (tseʹdheq po hogbe he gandego lọ sedha·qahʹ po) to whẹho suhugan lẹ mẹ nọ yin lilẹdogbedevomẹ dọ “dodowiwa.” Hogbe Glẹki tọn heyin lilẹdogbedevomẹ dọ “dodowiwa” (di·kai·o·syʹne) yin zẹẹmẹ basina taidi “jẹhẹnu whẹ̀mahu kavi whẹsunamẹ tọn.”
b Apajlẹ Jesu tọn yin dagbe taun na osẹ́n otangblo Juvi lẹ tọn gbọn tlọlọ dali na dotẹnmẹ yé nado gọalọna kanlin he tin to awufiẹsa mẹ to Gbọjẹzangbe. To nujijọ voovo devo lẹ tẹnmẹ, nudindọn lẹ fọ́n do whẹho ehe dopolọ ji, heyin, vlavo e yin e sọgbe nado hẹnazọ̀ngbọ to Gbọjẹzangbe.—Luku 13:10-17; 14:1-6; Johanu 9:13-16.
Be Hiẹ Sọgan Na Gblọndo Ya?
● Etẹwẹ yin zẹẹmẹ whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá tọn?
● Nawẹ Jesu plọn whẹdida dodo akọta lẹ gbọn?
● Naegbọn dodowiwa Falesi lẹ tọn do yin tasọ́dòna?
● Naegbọn mí tindo nuhudo nado yí whẹdida dodo zan?
[Yẹdide to weda 8]
Jesu hẹn gbigblo whẹdida dodo sọn olọn mẹ wá tọn họnwun