Johẹmẹ Klistiani Tọn to Aihọn Kinklan Tọn de Mẹ
“Enẹwutu e jẹ dọ mí ni nọ yí omẹ nẹlẹ hunkọ do, na mí nido yin azọ́ntọgbẹ́ to nugbo lọ dè.”—3 JOHANU 8.
1. Nunina he yọ́n hugan tẹlẹ wẹ Mẹdatọ lọ ko na gbẹtọvi lẹ?
“GBẸTỌ ma tindo onú dagbe to owhè glọ hú dùdù po nùnù po podọ to ayajijẹ mẹ; na enẹ wẹ na nọte hẹ ẹ to magbọjẹ etọn mẹ to gbẹzan etọn mẹ, [ehe Jiwheyẹwhe nugbo ko na yé to owhè glọ, NW].” (Yẹwhehodọtọ 8:15) Po hogbe enẹlẹ po yẹwhehodọtọ Heblu hohowhenu tọn lọ dọna mí dọ e ma yindọ Jehovah Jiwheyẹwhe nọ jlo dọ nudida gbẹtọvi etọn tọn lẹ ni yin homẹhunhunnọ po ayajẹnọ po kẹdẹ wẹ gba ṣigba e sọ wleawuna aliho lẹ na yé nado yinmọ. Gbọn gblagbla whenuho gbẹtọvi lẹ tọn mẹ ojlo dopo he gbayipe to gbẹtọ lẹ ṣẹnṣẹn to filẹpo sọawuhia nado yin nado duvivi yedelẹ tọn podọ nado tindo ojlẹ awuvivi tọn.
2. (a) Nawẹ gbẹtọvi lẹ ko ṣì nuhe Jehovah tindo lẹndai etọn na yé zán gbọn? (b) Etẹwẹ yin kọdetọn lọ?
2 To egbehe mí to gbẹ̀nọ to aihọn gbẹduzẹjlẹgotọ tọn de mẹ ehe mẹ gbẹtọ lẹ nọ hẹn alọnu yetọn lẹ ján po yanwle gbẹdudu tọn lẹ po gọna ojlẹ awuvivi tọn lẹ. Gbẹtọ susu ko lẹzun “owanyi na yede tọ́, . . . wanyina aṣọ́ hú Jiwheyẹwhe tọ́,” dile Biblu dọ dọdai etọn do. (2 Timoti 3:1-4) Na nugbo tọn, ehe slokọna nuhe Jehovah Jiwheyẹwhe ko tindo lẹndai etọn to aliho he ylan hugan mẹ. To whenuena yanwle ojlẹ awuvivi tọn lẹ lẹzun yanwle titengbe lọ, kavi to whenuena pekọ mẹdetiti tọn mimọyi lẹzun nuyanwle tangan lọ, pekọ mimọyi nugbo tọn depope ma nọ tin gba, podọ ‘popolẹpo nọ lẹzun ovọ́ po homẹgble gbigbọ tọn po.’ (Yẹwhehodọtọ 1:14; 2:11) Taidi kọdetọn de, aihọn lọ gọ́ na gbẹtọ ṣokẹdẹnọtọ po flumẹjẹtọ lẹ po, ehe, to godo mẹ, nọ dekọtọn do suhugan nuhahun he tin to ogbẹ́ lẹ mẹ. (Howhinwhẹn lẹ 18:1) Gbẹtọ lẹ nọ lẹzun nuvẹdo ode awetọ yetọn tọ́ bo lẹzun mẹhe klan to aliho akọ̀, sinmẹ agbasa tọn, ogbẹ́, po ninọmẹ akuẹzinzan tọn po mẹ.
3. Nawẹ mí sọgan mọ ayajẹ nugbo po pekọ po yí gbọn?
3 Lehe onú lẹ na gbọnvo do sọ eyin gbẹtọ lẹ hodo aliho Jehovah tọn to nuyiwa hẹ mẹdevo lẹ mẹ—yèdọ nado yin homẹdagbenọ, alọtlútọ, johẹmẹtọ! E hẹn ẹn họnwun dọ họnhungan lọ hlan ayajẹ nugbo kọ̀n ma sinai do vivẹnudido mítọn nado hẹn pekọ wá na ojlo mídetiti tọn lẹ ji gba. Kakatimọ, họnhungan lọ die: “Nado namẹ do [ayajẹ, NW ] hú nado mọyi.” (Owalọ lẹ 20:35) Nado mọ ayajẹ nugbo po pekọ po yí, mí dona duto aliglọnnamẹnu po kinklan he sọgan hẹnalọdotena mí lẹ ji. Podọ mí dona dovivẹnu nado jẹ mẹhe to sinsẹ̀n-basi hlan Jehovah po mí po lẹ dè. Onú titengbe wẹ e yin dọ mí ni payi ayinamẹ lọ go he dọmọ: “Enẹwutu e jẹ dọ mí ni nọ yí omẹ nẹlẹ hunkọ do, na mí nido yin azọ́ntọgbẹ́ to nugbo lọ dè.” (3 Johanu 8) Johẹmẹ didohia hlan mẹhe jẹ lẹ, jẹ obá he mẹ ninọmẹ mítọn sọgan na dotẹnmẹ etọn jẹ, yin alemọyinu to aliho awe mẹ—e nọ hẹn ale wá na nunamẹtọ po mimọyitọ lọ lẹ po. To whelọnu lo, mẹnu lẹ wẹ tin to mẹhe jẹ lẹ mẹ he mí dona ‘do johẹmẹ hia’?
“Nọ Dla Tọṣiọvi po Asuṣiọsi lẹ po Pọ́n”
4. Diọdo awusọhia whẹndo tọn tẹlẹ wẹ yin mimọ to omẹ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn?
4 Whẹndo he dolido po alọwle ayajẹnọ lẹ po vẹawu nado mọ to egbehe. Agayiyi gbẹdai tọn lẹ po jideji sọha vinọ he ma wlealọ tọn lẹ po lẹdo aihọn pé ko diọ whẹndo to ajiji mẹ. Taidi kọdetọn de, suhugan mẹhe ko lẹzun Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ to owhe agọe tọn lẹ mẹ wá sọn whẹndo he gbakija lẹ mẹ. Vlavo yé yin gbigbẹdai kavi klan sọn alọwlemẹ yetọn lẹ dè, kavi yé nọ nọ̀ whẹndo mẹjitọ-godoponọ tọn lẹ mẹ. To yidogọ mẹ, dile Jesu dọdai do, nugbo he e plọnmẹ ko dekọtọn do kinklan mẹ to whẹndo susu lẹ mẹ.—Matiu 10:34-37; Luku 12:51-53.
5. Etẹwẹ Jesu dọ he sọgan yin asisa tulinamẹ tọn na mẹhe tin to whẹndo he klandovo tọn lẹ mẹ?
5 E nọ fọ́n ahún mítọn lẹ dote nado mọ mẹyọyọ lẹ to teninọ he lodo go hẹn na nugbo lọ, podọ mí nọ saba miọnhomẹna yé po opagbe tulinamẹ Jesu tọn po dọmọ: “Nugbo wẹ yẹn dọ hlan mì, Mẹde matin ehe jó owhé kavi mẹmẹsunnu lẹ, kavi mẹmẹyọnnu lẹ, kavi otọ́, kavi onọ̀, kavi asi, kavi ovi lẹ, kavi aigba lẹ dai, na yẹn tọn wutu, podọ na wẹndagbe tọn wutu, ṣigba e na mọyi to dinvie to ojlẹ he mẹ, kanweko donu kanweko owhé lẹ, mẹmẹsunnu lẹ, mẹmẹyọnnu lẹ, onọ̀ lẹ, ovi lẹ, po aigba lẹ po po homẹkẹn lẹ po, podọ to aihọn he ja mẹ ogbẹ̀ madopodo.”—Malku 10:29, 30.
6. Nawẹ mí sọgan lẹzun ‘mẹmẹsunnu lẹ, mẹmẹyọnnu lẹ, onọ̀ lẹ, po ovi lẹ po’ hlan “tọṣiọvi po asuṣiọsi lẹ po” he tin to ṣẹnṣẹn mítọn gbọn?
6 Nalete, mẹnu lẹ wẹ ‘mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po gọna onọ̀ lẹ po ovi lẹ po’ ehe? Mimọ gbẹtọgun wọ̀bliba to Plitẹnhọ Ahọluduta lọ tọn mẹ poun, to whedelẹnu kanweko kavi hugan mọ, he nọ ylọ yedelẹ dọ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po ma nọ hẹn mẹde tindo numọtolanmẹ to afọdopolọji dọ ehelẹ wẹ mẹmẹsunnu lẹ, mẹmẹyọnnu lẹ, onọ̀ lẹ, po ovi emitọn lẹ po gba. Lẹnnupọn do onú agokun ehe ji: Devi Jakobu flinnu mí dọ na sinsẹ̀n-bibasi mítọn nido tindo alọkẹyi Jehovah tọn, mí dona ‘penukundo tọṣiọvi lẹ po asuṣiọsi lẹ po go to nukunbibia yetọn mẹ bo hẹn míde matin dihó sọn aihọn mẹ.’ (Jakobu 1:27) Enẹ zẹẹmẹdo dọ mí ma dona na dotẹnmẹ walọyizan aihọn tọn lẹ na goyiyi adọkunnọ-yinyin tọn po hámẹ-yìyì po nado súhọ̀n awuvẹmẹ mítọn tọn do “tọṣiọvi lẹ po asuṣiọsi” mọnkọtọn lẹ po. Kakatimọ mí dona ze afọdide tintan lọ nado dlẹnkan gbẹdido po johẹmẹ mítọn po hlan yé.
7. (a) Etẹwẹ yin lẹndai nujọnu tọn lọ na johẹmẹtọ-yinyin hlan “tọṣiọvi po asuṣiọsi lẹ po”? (b) Mẹnu lẹ wẹ sọgan sọ tindo mahẹ to johẹmẹ Klistiani tọn didohia mẹ?
7 Johẹmẹ didohia “tọṣiọvi po asuṣiọsi lẹ po” ma nọ saba bẹ́ awuwlena nuhe yé jẹdò etọn to agbasanu liho hẹn gba. E ma yin dandan na whẹndo mẹjitọ-godoponọ tọn lẹ kavi whédo he klan to sinsẹ̀n liho lẹ ni tin to ninọmẹ sinsinyẹn akuẹzinzan tọn mẹ gba. Ṣigba, gbẹdido dagbe, ninọmẹ whẹndo lọ tọn, gbẹdido hẹ mẹhe tindo owhe voovo to ota lẹ, po mahẹ onú dagbe gbigbọmẹ tọn lẹ tintindo po—ehelẹ yin adà gbẹzan he họakuẹ tọn lẹ. Nalete, finflin dọ, e ma yin lehe nujijọ lọ klo do sọ, ṣigba dọ gbigbọ owanyi po pọninọ tọn po wẹ yin onú titengbe, lehe e na yọ́n do dọ, to ojlẹ delẹ mẹ, “tọṣiọvi lẹ po asuṣiọsi lẹ po” lọsu tlẹ sọgan tindo mahẹ to johẹmẹ didohia hatọ Klistiani tọn yetọn lẹ mẹ.—Yijlẹdo 1 Ahọlu lẹ 17:8-16.
Be Jonọ lẹ Tin to Ṣẹnṣẹn Mítọn Ya?
8. Diọdo tẹwẹ nọ yin mimọ to suhugan agun Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ tọn mẹ?
8 Mí to gbẹ̀nọ to ojlẹ he mẹ mẹsusu nọ sẹtẹn yì fidevo mẹ. “Hugan livi 100 gbẹtọ lẹ tọn lẹdo aihọn pe wẹ nọ nọ̀ otò he yé ma yin tòvi etọn gba, podọ livi 23 lẹ tọn ko yin hinhẹn gánnu-gánnu nado họnjẹgbé,” wẹ linlinwe lọ World Press Review dọ. Kọdetọn tlọlọ ehe tọn ko yindọ to awà susu lẹ ji, titengbe to tòdaho taun lẹ mẹ, agun omẹ Jehovah tọn lẹ tọn he dibla tindo omẹ akọ̀ kavi otò dopolọ mẹ tọn lẹ dai ko wá tindo gbẹtọ lẹ sọn adà voovo aihọn lọ tọn lẹ mẹ todin. Vlavo ehe yin nugbo to fie hiẹ tin te. Nalete, nukun tẹwẹ mí nado pọ́n “waṣinu” po “jonọ” ehelẹ po, kẹdẹdile aihọn lọ sọgan ylọ yé do, mẹhe ogbè, aṣa, po aliho gbẹzan yetọn lẹ tọn po sọgan gbọnvo na mítọn lẹ?
9. Owù sinsinyẹn tẹwẹ sọgan wle mí do omọ̀ mẹ to pọndohlan mítọn mẹ gando “waṣinu lẹ” po “jonọ” he to agun Klistiani tọn mẹ wá lẹ po go?
9 Nado dọ ẹ do glido, mí ma dona dike linlẹn wangbẹna jonọ tọn depope ni hẹn mí tindo numọtolanmẹ dọ míwlẹ to aliho de mẹ jẹ na lẹblanulọkẹyi lọ tlala nado yọ́n nugbo lọ hugan mẹhe wá sọn aigba jonọ tọn kavi dehe nọ yin yiylọ dọ kosi tọn mẹ; mọjanwẹ mí ma dona tindo numọtolanmẹ taidi dọ mẹyọyọ ehelẹ to klunọ dù do yizan Plitẹnhọ Ahọluduta lọ tọn ji kavi nutindo devo lẹ ji gba. Apọsteli Paulu dona flinnu Klistiani Ju owhe kanweko tintan mẹ tọn delẹ, mẹhe tindo linlẹn mọnkọtọn lẹ, dọ na nugbo tọn mẹdepope ma jẹ gba; nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn wẹ tlẹ hẹn ẹn yọnbasi na mẹdepope nado mọale ogbẹ̀ madopodo tọn yí. (Lomunu lẹ 3:9-12, 23, 24) Mí dona jaya dọ nukundagbe majẹhẹ Jiwheyẹwhe tọn to gbẹtọ susu sọmọ lẹ dè jẹ mẹhe, to aliho de kavi devo mẹ, ko yin hinhẹn gbọ̀ dotẹnmẹ lọ go nado sè wẹndagbe lọ dai. (1 Timoti 2:4) Nawẹ mí sọgan dohia dọ ojlo mítọn na yé yin nujọnu tọn gbọn?
10. Nawẹ mí sọgan dohia gbọn dọ mí yin johẹmẹtọ nujọnu tọn hlan “jonọ” he tin to ṣẹnṣẹn mítọn lẹ?
10 Mí sọgan hodo tudohomẹnamẹ Paulu tọn dọmọ: “Mì yí mìnọzo, dile Klisti ga yí mí hlan gigo Jiwheyẹwhe tọn do.” (Lomunu lẹ 15:7) Yinyọnẹn dọ gbẹtọ lẹ sọn aigba kavi dodonu devo lẹ mẹ nọ saba jẹdò onú lẹ tọn, mí dona do homẹdagbe po mẹtọnhopọn po hia yé eyin e tin to huhlọn mítọn mẹ nado wà mọ. Mí dona kẹalọyi yé to ṣẹnṣẹn mítọn, bo yinuwa hẹ dopodopo yetọn “di owhévi” bo “yiwanna ẹn di dewe.” (Levitiku 19:34) Ehe sọgan gọ̀n ma bọawu nado wà, ṣigba mí na tindo kọdetọn dagbe eyin mí flin ayinamẹ lọ dọmọ: “Mì yin mẹkọndopọ hlan aihọn he blo; ṣigba mì ni yin mẹdiọadana gbọn hinhẹn jẹ yọyọ ayiha mìtọn tọn dali, na mì nido mọdòna nuhe ojlo Jiwheyẹwhe tọn he yọ́n, alọkẹyi, bosọ sọgbe nẹ yin.”—Lomunu lẹ 12:2.
Tindo Mahẹ po Mẹwiwe lẹ Po
11, 12. Mẹtọnhopọn vonọtaun tẹwẹ yin nina devizọnwatọ Jehovah tọn delẹ to (a) Islaeli hohowhenu tọn (b) owhe kanweko tintan whenu tọn?
11 To mẹhe jẹ na mẹtọnhopọn po johẹmẹ mítọn po lẹ mẹ wẹ Klistiani he whẹ́n he to azọ́n sinsinyẹn wà na dagbemẹninọ mítọn lẹ tin te. Jehovah basi awuwledainanu vonọtaun lẹ na yẹwhenọ lẹ po Levinu lẹ po to Islaeli hohowhenu tọn mẹ. (Osọha lẹ 18:25-29) To owhe kanweko tintan whenu, Klistiani lẹ sọ yin tulina nado penukundo mẹhe to sinsẹ̀nzọn wà na yé to aliho vonọtaun tọn mẹ lẹ go. Kandai lọ to 3 Johanu 5-8 na mí bladopọ pọninọ owanyi pẹkipẹki tọn he tin to Klistiani fliflimẹ tọn lẹ ṣẹnṣẹn.
12 Apọsteli yọnhonọ lọ Johanu yọ́n nuhọakuẹ homẹdagbe po johẹmẹ tọn po he Gaiu ko dohia mẹmẹsunnu tòmẹyitọ delẹ he yin didohlan nado dla agun lọ pọ́n. Mẹmẹsunnu ehelẹ—gọna Demetliu, vlavo mẹhe yí wekanhlanmẹ lọ hlan—yemẹpo yin jonọ bo ma yọ́n Gaiu dai. Ṣigba yè yí yé po johẹmẹ po na “oyín [Jiwheyẹwhe] tọn wutu wẹ yé tọ́n yì.” Johanu dọ ẹ to aliho ehe mẹ dọmọ: “Enẹwutu e jẹ dọ mí ni nọ yí omẹ nẹlẹ hunkọ do, na mí nido yin azọ́ntọgbẹ́ to nugbo lọ dè.”—3 Johanu 1, 7, 8.
13. Mẹnu lẹ to mí mẹ to egbehe na titengbe tọn wẹ jẹ nado nọ ‘yin yíyí to aliho johẹmẹ tọn mẹ’?
13 To egbehe, to gblagbla titobasinanu Jehovah tọn mẹ, mẹsusu tin he to kanván po vivẹnu po nado hẹn gbẹdido mẹmẹsunnu lẹpo tọn lodo. Ehe bẹ nugopọntọ tòmẹyitọ lẹ, mẹhe nọ yí ganmẹ po huhlọn yetọn po zan sọn osẹ de mẹ jẹ devo mẹ to hinhẹn agun lẹ lodo mẹ, mẹdehlan lẹ; he nọ jó whẹndo po họntọn lẹ po do nado dọyẹwheho to aigba jonọ tọn lẹ mẹ; mẹhe to sinsẹ̀nzọn wà to owhé Bẹtẹli tọn lẹ kavi wekantẹn alahọ tọn mẹ lẹ, he nọ ze sinsẹ̀nzọn yetọn jó nado nọgodona azọ́n yẹwhehodidọ lẹdo aihọn pe lọ tọn; podọ mẹhe tin to sinsẹ̀nzọn gbehosọnalitọ tọn mẹ lẹ, he nọ yí suhugan ganmẹ po huhlọn yetọn po zan to sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn mẹ hẹn. Na titengbe tọn, omẹ ehe lẹpo nọ wazọ́n sinsinyẹn, e ma yin na gigo mẹdetiti depope tọn gba, ṣigba na owanyi na mẹmẹsunnu-yinyin Klistiani tọn podọ na Jehovah wutu. Yé jẹ na mí nado hodo apajlẹ yetọn na mẹdezejo alindọn lẹpo tọn yetọn podọ jẹ nado ‘yin johẹ.’
14. (a) Naegbọn e do yindọ mí nọ lẹzun Klistiani dagbe hugan lẹ to whenuena mí do johẹmẹ hia nugbonọ lẹ? (b) Naegbọn Jesu do dọ dọ Malia dè “omọ́n dagbe”?
14 To whenuena mí “yí omẹ nẹlẹ hunkọ do,” apọsteli Johanu zinnudeji dọ, mí na “yin azọ́ntọgbẹ́ to nugbo lọ dè.” To linlẹn de mẹ mí na lẹzun Klistiani he pọnte hugan lẹ taidi kọdetọn etọn. Ehe yin na azọ́n Klistiani tọn lẹ bẹ dagbe wiwà hlan hatọ yisenọ lẹ hẹn wutu. (Howhinwhẹn lẹ 3:27, 28; 1 Johanu 3:18) Alemọyinu lẹ tin to aliho devo mẹ ga. To whenuena Malia po Malta po yí Jesu do owhé yetọn gbè, Malta jlo nado yin jonọyitọ dagbe gbọn awuwlena “onú susu” na Jesu dali. Malia do johẹmẹ hia to aliho devo mẹ. E “sinai to afọ Jesu tọn go, bo to ohó etọn sè,” podọ Jesu pà ẹ na “omọ́n dagbe” etọn dide wutu. (Luku 10:38-42) Hodọdopọ po mẹhe tindo owhe susu numimọ tọn lẹ po nọ saba yin onú agokun lẹ to whèjai he yin yiyizan po yé po mẹ.—Lomunu lẹ 1:11, 12.
To Nujijọ Vonọtaun lẹ Whenu
15. Nujijọ vonọtaun tẹlẹ wẹ sọgan sọawuhia nado yin ojlẹ dagbe na omẹ Jehovah tọn lẹ?
15 Dile e tlẹ yindọ Klistiani nugbo lẹ ma nọ hodo aṣa he gbayipe lẹ, kavi payi gbọjẹzan po hùnwhẹ aihọn mẹ tọn lẹ po go, nujijọ delẹ nọ tin he yé nọ plidopọ bo nọ duvivi gbẹdido ode awetọ yetọn lẹ tọn. Di apajlẹ, Jesu yì hùnwhẹ alọwle de tọn tẹnmẹ to Kana bo yidogọna ayajẹ nujijọ lọ tọn gbọn azọ́njiawu tintan etọn bibasi to finẹ dali. (Johanu 2:1-11) Mọdopolọ to egbehe, omẹ Jehovah tọn lẹ nọ tindo ojlẹ ayajẹ tọn lẹ to pọmẹ to nujijọ vonọtaun dopolọ lẹ whenu, podọ nuwiwa po hùnwhẹ he sọgbe po nọ yí onú susu dogọ na nujijọ mọnkọtọn lẹ. Nalete, etẹwẹ yin nuhe sọgbe?
16. Anademẹ tẹlẹ wẹ mí tindo na nuhe du walọyizan dagbe etlẹ yin to nujijọ vonọtaun tọn lẹ whenu?
16 Sọn oplọn Biblu mítọn tọn mẹ, mí plọnnu dogbọn walọyizan he sọgbe na Klistiani lẹ dali, podọ ehe wẹ mí nọ hodo to ojlẹ lẹpo mẹ. (Lomunu lẹ 13:12-14; Galatianu lẹ 5:19-21; Efesunu lẹ 5:3-5) Gbẹdido pọmẹ tọn lẹ, vlavo gando hùnwhẹ alọwle tọn kavi whẹwhinwhẹn devo depope go, ma na mí gbedewema nado gbẹkọ nujinọtedo Klistiani tọn mítọn lẹ go kavi nado wà nude he mí ma na ko wà na míde; mọjanwẹ mí ma na yin hinhẹn po huhlọn po nado hodo aṣa aigba he ji mí nọ nọ̀ tọn lẹpo gba. Suhugan onú mọnkọtọn lẹ tọn sinai do nuwiwa sinsẹ̀n lalo tọn kavi otangblo lẹ ji, podọ devo lẹ bẹ walọyizan he họnwun he ma yin alọkẹyi na Klistiani lẹ hẹn.—1 Pita 4:3, 4.
17. (a) Ninọmẹ tẹlẹ wẹ dohia dọ hùnwhẹ alọwle Kana tọn yin titobasina ganji bo yin nukunpedego to aliho he sọgbe mẹ? (b) Etẹwẹ dohia dọ Jesu kẹalọyi nujijọ enẹ?
17 To Johanu 2:1-11 hihia mẹ, e ma vẹawu na mí nado mọ dọ nujijọ lọ yin dehe klo tọn podọ jonọ he sù taun lẹ tin to finẹ. Ṣigba, Jesu po devi etọn lẹ po yin jonọ he yè “ylọ” lẹ; yé ma sè bo zẹ̀ poun gba, dile e tlẹ yindọ e whè gbahu vlavo delẹ to yé mẹ gando jonọyitọ lọ go. Mí sọ doayi e go dọ “lizọnyitọ” lẹ tin gọna “ogán,” he na na anademẹ na nuhe du nuhe na yin mimá kavi yin wiwà. Ehe lẹpo dohia dọ whẹho lọ yin titobasina ganji bo yin nukunpedego to aliho dagbe mẹ. Kandai lọ wá vivọnu gbọn didọ dali dọ gbọn nuhe e wà to hùnwhẹ lọ tẹnmẹ dali, Jesu “dè gigo etọn do gbangba.” Be ewọ na ko yí nujijọ enẹ zan nado wà enẹ eyin e ko yin agọ́ pligidi awhá gbai tọn he ma yin anadena de wẹ ya? Matin ayihaawe lala wẹ.
18. Lẹnpọn nujọnu tọn tẹwẹ dona yin nina nuwiwa pọmẹ tọn depope?
18 To whelọnu lo, etẹwẹ dogbọn nujijọ vonọtaun he mí sọgan tindo lẹ dali? Mí jlo na flindọ lẹndai mẹdevo lẹ yiyi do mítọn gbọn johẹmẹ dali wẹ na mímẹpo nido “yin azọ́ntọgbẹ́ to nugbo lọ dè.” Enẹwutu, e ma ko pé nado dohiagona nuwiwa de taidi pipli “Kunnudetọ” lẹ tọn poun gba. Kanbiọ lọ sọgan yin kinkanse dọmọ, Be kunnudenu mẹhe mí yin po nuhe mí yise po tọn wẹ e yin ya? Mí ma dona pọ́n nujijọ mọnkọtọn lẹ hlan taidi dotẹnmẹ hundote lẹ nado yọ́n lehe mí sọgan yinukọn jẹ to apajlẹ aihọn lọ tọn hihodo pẹkipẹki, gọna titlọ biọ “wantuntun agbasalan tọn, wantuntun nukun tọn, po gigovọ́ ogbẹ̀ tọn po” mẹ gba. (1 Johanu 2:15, 16) Kakatimọ, nujijọ ehelẹ dona tá hinhọ́n do azọngban mítọn taidi Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ tọn ji ganji, podọ mí dona hẹn ẹn diun dọ nuhe mí wà hẹn gigo po gbégbò po wá na Jehovah.—Matiu 5:16; 1 Kọlintinu lẹ 10:31-33.
‘Yin Johẹmẹtọ Matin Nuhlundọ’
19. Naegbọn mí dona “nọ hẹjó mínọzo to mahlun mẹ”?
19 Dile ninọmẹ aihọn tọn lẹ to doyì madoalọte bọ gbẹtọ lẹ to kinklan do voovo hugan gbede pọ́n tọn, mí dona wà nuhe go mí pe lẹpo nado hẹn pọninọ pẹkipẹki he tin to Klistiani nugbo lẹ ṣẹnṣẹn lodo. (Kọlọsinu lẹ 3:14) Na ehe tọn wutu, mí dona tindo “owanyi he hunzo to [ode awetọ mítọn, NW ] ṣẹnṣẹn,” kẹdẹdile Pita dotuhomẹna mí do. Enẹgodo, to hogbe yọn-na-yizan lẹ mẹ, e yidogọ dọmọ: “Mì nọ hẹjó mìnọzo to mahlun mẹ.” (1 Pita 4:7-9) Be mí nọ jlo nado ze afọdide tintan lọ nado yin johẹmẹtọ hlan mẹmẹsunnu mítọn lẹ ya, nado vánkan nado yin homẹdagbenọ po alọgọtọ po ya? Kavi be mí nọ hlunnudọ to whenuena dotẹnmẹ hundote mọnkọtọn de fọndote wẹ ya? Eyin mí wà mọ, mí súnsún ayajẹ he mí sọgan tindo sẹ podọ bo nasọ gbọ̀ ale ayajẹ dagbewiwa tọn go.—Howhinwhẹn lẹ 3:27; Owalọ lẹ 20:35.
20. Dona tẹlẹ wẹ to tenọpọn mí eyin mí yí johẹmẹtọ-yinyin do yizan mẹ to aihọn kinklan egbehe tọn mẹ?
20 Azọ́nwiwa pẹkipẹki hẹ Klistiani hatọ mítọn lẹ, to homẹdagbenọ-yinyin po johẹmẹtọ po hlan ode awetọ mẹ, na hẹn dona madosọha lẹ wá. (Matiu 10:40-42) Hlan omẹ mọnkọtọn lẹ wẹ Jehovah dopagbe na dọ emi na “dlẹn gòhọ etọn do yé ji. Huvẹ ma na hù yé ba, mọ ovẹ́ ma na hú yé ba.” Nado tin to gòhọ Jehovah tọn mẹ wẹ nado duvivi hihọ́ po johẹmẹ po tọn. (Osọhia 7:15, 16; Isaia 25:6) Mọwẹ, to nukọn mítọn tlọlọ wẹ nukundido vivi johẹmẹ Jehovah tọn dùdù kakadoi tọn tin te.—Psalm 27:4; 61:3, 4.
Be Hiẹ Sọgan Basi Zẹẹmẹ Ya?
◻ Etẹwẹ mí ma dona yí nukunpẹvi do pọ́n eyin mí jlo nado mọ ayajẹ po pekọ nugbo tọn po yí?
◻ Mẹnu lẹ wẹ “tọṣiọvi po asuṣiọsi lẹ po,” podọ nawẹ mí dona “dla” yé pọ́n gbọn?
◻ Nukun tẹwẹ mí dona yí do pọ́n “waṣinu lẹ” po “jonọ” he tin to ṣẹnṣẹn mítọn lẹ po?
◻ Mẹnu lẹ wẹ jẹ na mẹtọnhopọn vonọtaun tọn to egbehe?
◻ Nawẹ nujijọ vonọtaun tọn lẹ dona tá hinhọ́n do gbigbọ johẹmẹ nugbo tọn ji gbọn?
[Yẹdide to weda 28, 29]
Mí sọgan yin johẹmẹtọ hlan jonọ lẹ, tọṣiọvi lẹ, mẹhe tin to sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ tọn mẹ lẹ, po jonọ lẹ po to nujijọ hùnwhẹ tọn lẹ tẹnmẹ