WETA FỌTỌ̀N
Gbégbòna Mẹjitọ Mẹhomẹ Mítọn Lẹ
1. Ahọ́ etẹ tọn wẹ mí du do mẹjitọ mítọn lẹ, podọ enẹwutu nawẹ mí dona tindo numọtolanmẹ bosọ yinuwa hlan yé gbọn?
“DOTÓAI na otọ́ towe he ji we, a sọ vlẹ onọ̀ towe, whenuena e pòyọnhó blo,” wẹ dawe nuyọnẹntọ lọ na ayinamẹ etọn to ojlẹ dindẹn die wayi. (Howhinwhẹn lẹ 23:22) ‘Yẹn ma na wà enẹ pọ́n gbede gba!’ wẹ hiẹ sọgan dọ. Kakati nado vlẹ onọ̀ mítọn lẹ—kavi otọ́ mítọn lẹ—suhugan mítọn nọ tindo numọtolanmẹ owanyi sisosiso tọn na yé. Mí doayi e go dọ mí duahọ onú susu tọn do yé. Jẹnukọn whẹ́, mẹjitọ mítọn lẹ na mí ogbẹ̀. To whenuena e yindọ Jehovah wẹ Asisa ogbẹ̀ tọn, onú lọ poun wẹ yindọ matin mẹjitọ mítọn lẹ mí ma na tin gba. Nudepope matin he mí sọgan na mẹjitọ mítọn lẹ he na họakuẹ sọ ogbẹ̀ gba. Enẹgodo, saa lẹnnupọn do avọ́sinsan-mẹdetiti tọn, tuklajijẹ nukunpedomẹgo tọn, akuẹzinzan, po ayidonugo owanyi tọn po he alọgigọna ovi de sọn ovu kakajẹ ojlẹ mẹho-yinyin tọn mẹ bẹhẹn. Enẹwutu, lehe e gọna lẹnpọn dagbe do sọ, dọ Ohó Jiwheyẹwhe Tọn na ayinamẹ dọmọ: “Gbògbéna otọ́ towe po onọ̀ po . . . na e nido yin dagbe na we, podọ na hiẹ nido nọ aihọn mẹ dẹn”!—Efesunu lẹ 6:2, 3.
DIDOAYI NUHUDO NUMỌTOLANMẸ TỌN LẸ GO
2. Nawẹ ovi he ko whẹn lẹ sọgan “sudagbehọ́” he jẹ mẹjitọ yetọn lẹ gbọn?
2 Apọsteli Paulu wlanwe hlan Klistiani lẹ dọmọ: “Gbọ [ovi lẹ po ovivi lẹ po] ni plọn nado do azọ́n ovi tọn hia owhé yetọn gbè whẹ́, na yé ni sọ nọ sudagbehọ mẹjitọ yetọn lẹ:na enẹ wẹ yọ́n, bosọ yin alọkẹyi to Jiwheyẹwhe nukọn.” (1 Timoti 5:4) Ovi he ko whẹn lẹ nọ “sudagbehọ” ehe gbọn pinpẹn nutọn didohia na owhe owanyi, azọ́n, po nukunpedomẹgo tọn lẹ po he mẹjitọ yetọn lẹ po mẹjitọ daho yetọn lẹ po ko yizan do yé ji. Aliho dopo he mẹ ovi lẹ sọgan wà ehe te wẹ gbọn didoayi e go dọ taidi mẹdevo depope, mẹhomẹ lẹ tindo nuhudo owanyi po jidevivọnamẹ po tọn—yèdọ to aliho lẹpo mẹ. Taidi mímẹpo, yé dona tindo numọtolanmẹ dọ yè yọ́n nuhọakuẹ yetọn. Yé dona tindo numọtolanmẹ dọ gbẹzan yetọn lẹ yin nujọnu.
3. Nawẹ mí sọgan gbògbéna mẹjitọ lẹ po mẹjitọ daho lẹ po gbọn?
3 Enẹwutu mí sọgan gbògbéna mẹjitọ mítọn lẹ po mẹjitọ daho mítọn lẹ po gbọn hinhẹn yé yọnẹn dọ mí yiwanna yé dali. (1 Kọlintinu lẹ 16:14) Eyin mẹjitọ mítọn lẹ ma nọ nọ hẹ mí, mí dona flin dọ wekinkan hlan yé sọgan zẹẹmẹdo onú susu na yé. Wekanhlanmẹ awuvivi tọn de, kantẹ̀hlanmẹ de, kavi dlapọn de sọgan yidogọna ayajẹ yetọn tlala. Miyo, he nọ nọ Japon, to whenuena e yin owhe 82 mẹvi wlan dọmọ: “Viyọnnu ṣie [asu mẹhe tọn yin nugopọntọ tomẹyitọ de] dọ na mi dọmọ: ‘Onọ̀, jaale “zin gbejizọnlin” po mí po.’ E yí yinkọ agun lọ tọn po sọha alokan fie yé sọgan yin mimọ te to osẹ dopodopo mẹ tọn po hlan mi. Yẹn sọgan hun kalti alidohiamẹ tọn ṣie bo dọmọ: ‘Ẹn-hẹn-ẹn. Fie yé te todin ma die!’ Yẹn nọ dopẹna Jehovah to whepoponu na dona ovi mọnkọtọn de tintindo tọn.”
ALỌGỌNINA PO NUHUDO AGBASAMẸ TỌN LẸ PO
4. Nawẹ aṣa sinsẹ̀n Ju lẹ tọn na tuli nuwiwa kanlinjọmẹ tọn hlan mẹjitọ mẹhomẹ lẹ gbọn?
4 Be gbégbòna mẹjitọ mẹtọn lẹ ma nasọ bẹ nukunpedo nuhudo agbasamẹ tọn yetọn lẹ hẹn go ga ya? Mọwẹ. E nọ saba yin mọ. To azán Jesu tọn gbè nukọntọ sinsẹ̀n Ju tọn lẹ tẹdo aṣa lọ go dọ eyin mẹde lá dọ akuẹ kavi nutindo etọn yin ‘kinklandowiwe na Jiwheyẹwhe,’ e vò sọn azọ́ngbàn lọ nado yí i zan nado penukundo mẹjitọ etọn lẹ go si. (Matiu 15:3-6) Lehe e yin awuvẹmẹ matindo do sọ! Na taun tọn, nukọntọ sinsẹ̀n tọn nẹlẹ to tulina gbẹtọ lẹ ma nado gbògbéna mẹjitọ yetọn lẹ ṣigba nado yinuwa hẹ yé po kanyinylan po gbọn gbigbẹkọ nuhudo yetọn lẹ go po ṣejannabi po dali. Mí ma na jlo nado wà mọ pọ́n gbede gba!—Deutelonomi 27:16.
5. Mahopọnna awuwledainanu heyin bibasi gbọn gandudu aigba delẹ ji tọn lẹ dali, naegbọn gbégbòna mẹjitọ mẹhomẹ mẹtọn to whedelẹnu bẹ alọgọ akuẹzinzan tọn ninamẹ hẹn?
5 To aigba susu lẹ ji to egbehe, tito-to-whinnu to-whinnu godonọnamẹ ahọlu tọn heyin kọ́mẹ tọn lẹ nọ wleawuna delẹ to nuhudo agbasamẹ tọn mẹhomẹ lẹ tọn mẹ, taidi núdùdù, avọ̀, po adọtẹn po. To yidogọmẹ na enẹ, mẹhomẹ lẹ lọsu na yede sọgan ko penugo nado basi awuwle nutindo tọn delẹ na mẹhowhe yetọn. Ṣigba eyin awuwledainanu ehelẹ gbòda kavi sọawuhia di nuhe ma pe, ovi lẹ nọ gbògbéna mẹjitọ yetọn lẹ gbọn wiwà nuhe yé sọgan nado jẹ nuhudo mẹjitọ tọn lẹ kọ̀n dali. Na nugbo tọn, nukunpedo mẹjitọ mẹhomẹ lẹ go yin kunnudenu mẹdezejo jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn de, enẹ wẹ, mẹdezejo mẹtọn hlan Jehovah Jiwheyẹwhe, yèdọ Dowatọ tito whẹndo tọn lọ.
OWANYI PO MẸDE-YIDO SANVỌ́ PO
6. Tito he tin to ote tẹlẹ wẹ mẹdelẹ ko basi nado sọgan penugo nado penukundo nuhudo mẹjitọ yetọn lẹ tọn go?
6 Susu ovi mẹho lẹ ko yigbe na nuhudo mẹjitọ madogánnọ yetọn lẹ tọn to owanyi po mẹde-yido sanvọ́ po liho. Mẹdelẹ ko ze mẹjitọ yetọn lẹ sọyì owhé yetọn titi lẹ gbè kavi ko sẹtẹn nado tin sẹpọ yé. Mẹdevo lẹ sẹtẹn wá nado nọ hẹ mẹjitọ yetọn lẹ. Whlasusu, tito mọnkọtọn lẹ ko sọawuhia nado yin dona de na mẹjitọ lẹ po ovi lọ lẹ po.
7. Naegbọn e ma do yọ́n nado yinuwa po mizọnmizọn po to dide lẹ bibasi gando mẹjitọ mẹhomẹ lẹ go?
7 Nalete, to ojlẹ delẹ mẹ, tẹnsisẹ mọnkọtọn lẹ ma nọ tọnkọ do dagbe ji gba. Etẹwutu? Vlavo na dide lẹ yin bibasi to niyaniya mẹ hugan kavi yin zize sinai do numọtolanmẹ kẹdẹ ji. “Omẹ zìnzìn jlẹ aliho ede tọn pọ́n tlala,” wẹ avase he Biblu na po nuyọnẹn po. (Howhinwhẹn lẹ 14:15) Taidi apajlẹ, mí ni dọ dọ onọ̀ mẹhomẹ towe to awusinyẹnnamẹnu tindo nado nọ edeṣo bọ hiẹ lẹndọ e sọgan mọaleyi gbọn sisẹtẹn wá nado nọ hẹ we dali. To dogbapọnna afọdide towe to nuyọnẹn liho, hiẹ sọgan gbadopọnna onú he bọdego helẹ: Etẹwẹ yin nuhudo etọn taun lẹ? Be nọtẹn nukunpedomẹgo mẹdetiti tọn kavi ahọlu tọn de tin he ze pọngbọ kẹalọyi he sọgan diọtẹnna onú de donukọnnamẹ ya? Be ewọ jlo nado sẹtẹn ya? Eyin e jlo, to aliho tẹ mẹ wẹ e sọgan yinuwa do gbẹzan etọn ji te? Be e dona jo họntọn lẹ do godo ya? Nawẹ ehe sọgan yinuwa deji to numọtolanmẹ liho gbọn? Be hiẹ ko dọho do onú ehelẹ ji hẹ ẹ ya? Nawẹ tẹnsisẹ mọnkọtọn sọgan yinuwa do hiẹ, alọwlemẹ towe, po ovi towe lẹ po go gbọn? Eyin onọ̀ towe tindo nuhudo nukunpedomẹgo tọn, mẹnu wẹ na wleawu etọn? Be azọ́ngbàn lọ sọgan yin mimá ya? Be hiẹ ko dọhodopọ do whẹho lọ ji hẹ mẹhe go e gando tlọlọ lẹpo ya?
8. Mẹnu wẹ hiẹ sọgan penugo nado dọnsẹpọ to whenuena hiẹ to dide basi do lehe hiẹ sọgan gọalọna mẹjitọ mẹhomẹ towe lẹ ji?
8 To whenuena e yindọ azọ́ngbàn nukunpedomẹgo tọn tin to ovi he tin to whẹndo lọ mẹ lẹpo ji, e sọgan yin nuyọnẹnnu nado basi opli whẹndo tọn de na mẹlẹpo nido sọgan tindo mahẹ to dide lẹ bibasi mẹ. Hodọdopọ hẹ mẹho he tin to agun Klistiani tọn mẹ lẹ kavi hẹ họntọn he ko pannukọn ninọmẹ dopolọ lẹ sọ sọgan gọalọ. “Matin wedido, linlẹn lẹzun ovọ́,” wẹ avase he Biblu na, “ṣigba susugege tòhódọtọ lẹ tọn mẹ, yé nọ yí yé hẹnai.”—Howhinwhẹn lẹ 15:22.
YIN AWUVẸMẸTỌ PO NUKUNNUMỌJẸNUMẸTỌ PO
9, 10. (a) Mahopọnna owhe susu tintindo to ota yetọn, mẹtọnhopọn tẹwẹ dona yin nina hlan mẹhomẹ lẹ? (b) Mahopọnna afọdide depope he ovi he whẹ́n de sọgan ze na mẹjitọ etọn lẹ tọn wutu, etẹwẹ e dona nọ saba na yé?
9 Gbégbòna mẹjitọ mẹhomẹ mítọn lẹ biọ awuvẹmẹ po nukunnumọjẹnumẹ po. Dile agbasa jẹ godo yì ji, mẹhomẹ lẹ sọgan mọ ẹn taidi awusinyẹnnamẹnu he to jideji tindo nado zinzọnlin, dùnú, podọ flinnu. Yé sọgan tindo nuhudo alọgọ tọn. Ovi lẹ nọ saba lẹzun hihọ-basinamẹtọ bosọ nọ tẹnpọn nado wleawuna anademẹ. Ṣigba mẹhomẹ lẹ yin mẹho lẹ he tindo gbẹzan he gọna nuyọnẹn po numimọ susu po, gbẹwhenu nukunpedo yede go po dide yedetiti tọn lẹ bibasi po. Mẹyinyọ́n po osi-mẹdetiti tọn yetọn po sọgan sinai do azọ́ngbàn yetọn taidi mẹjitọ lẹ po mẹho lẹ po ji. Mẹjitọ he tindo numọtolanmẹ dọ yé dona zé anademẹ gbẹzan yetọn tọn jo na ovi yetọn lẹ sọgan jẹflumẹ kavi gblehomẹ. Mẹdelẹ nọ gblehomẹ bosọ nọ diahi hẹ nuhe yé sọgan mọ taidi vivẹnudido lẹ nado hẹn yé jẹdò mẹdekannujẹ yetọn tọn.
10 Pọngbọ he bọawu lẹ ma tin hlan nuhahun enẹlẹ gba, ṣigba walọ dagbe de wẹ e yin nado na dotẹnmẹ mẹjitọ mẹhomẹ lẹ nado penukundo yede go bosọ basi dide yedetiti tọn lẹ jẹ obá he yọnbasi de mẹ. Nuyọnẹnnu wẹ e yin ma nado basi dide dogbọn nuhe yọ́n hugan dali na mẹjitọ towe lẹ matin hodọna yé jẹnukọn whẹ́. Yé sọgan ko hẹn onú susu bu. Na dotẹnmẹ yé nado hẹn nuhe yé gbẹsọ tindo go. Hiẹ na mọnukunnujẹemẹ dọ lehe hiẹ na dekanpona vivẹnudido nado deanana gbẹzan mẹjitọ towe lẹ tọn sọ, mọwẹ haṣinṣan towe hẹ yé na yọ́n yinukọn do sọ niyẹn. Yé na tindo ayajẹ taun, mọwẹ hiẹ lọsu ga. Eyin etlẹ yin dandannu nado tẹdo onú delẹ go na dagbe yetọn, gbégbòna mẹjitọ towe lẹ biọ dọ hiẹ ni na yé yẹyi po sisi he yé jẹ na lọ po. Ohó Jiwheyẹwhe Tọn na ayinamẹ dọmọ: “Hiẹ na fọ́n ṣite to ota owhànọ lọ nukọn, bo gbògbéna nukunmẹ omẹ yọnhonọ lọ tọn.”—Levitiku 19:32.
HINHẸN WALỌYIZAN HE SỌGBE GO
11-13. Eyin haṣinṣan ovi mẹho de tọn hẹ mẹjitọ etọn lẹ ma ko yin dagbe to ojlẹ he ko juwayi mẹ, nawẹ e sọgan gbẹsọ penukundo avùnnukundiọsọmẹnu heyin nukunpedo yé go to mẹhowhe yetọn mẹ gbọn?
11 To whedelẹnu nuhahun he ovi mẹho lẹ nọ pannukọn nado gbògbéna mẹjitọ mẹhomẹ yetọn lẹ nọ bẹ haṣinṣan he yé ko tindo hẹ mẹjitọ yetọn lẹ to ovu whenu hẹn. Vlavo otọ́ towe yin gbẹtọ he miọn bo ma sọ tindo owanyi, onọ̀ towe yin gandudomẹjitọ po fifiẹtọ po. Hiẹ sọgan gbẹsọ tindo numọtolanmẹ flumẹjijẹ tọn, gblehomẹ, kavi yin awugblena na yé ma yin mẹjitọ he hiẹ jlo dọ yé ni yin lọ wutu. Be hiẹ sọgan duto numọtolanmẹ mọnkọtọn lẹ ji ya?a
12 Basse, he whẹn to Finlande, na linlin dọmọ: “Otọ́ mẹgopọntọ ṣie ko yin awhàngan SS tọn de to Nazi Allemagne. E nọ dukàn, podọ homẹgble etọn nọ gọna owù taun. Whlasusu wẹ e hò onọ̀ ṣie vuzuvuzu to nukun ṣie mẹ. To whenuena e gblehomẹ do mi to ojlẹ de mẹ wayi, e zun gbannu etọn sọn ṣokoto mẹ bo ju ogàn gbànnu lọ tọn do nukunmẹ na mi. E mẹ́n mi sọmọ bọ yẹn bligo gbọn aimlọnnu ji whlasusu.”
13 Ṣogan, ada nujijọ ehe tọn devo tin. Basse yidogọ dọmọ: “To alọ devo mẹ, e nọ wazọ́n sinsinyẹn taun bo ma nọ tẹalọpò nado penukundo nuhudo agbasanu whẹndo lọ tọn lẹ go gba. E ma do owanyi otọ́-yinyin tọn hia mi pọ́n gbede gba, ṣigba yẹn yọnẹn dọ ewọ yin awugblena to numọtolanmẹ liho. Onọ̀ etọn ko yan ẹn dogbé to whenuena e yin visunnu pẹvi de poun. E whẹ́n po vivẹnudido mẹdetiti tọn etọn lẹ po bo biọ awhàn mẹ taidi visunnu jọja de. Yẹn sọgan tindo nukunnumọjẹnumẹ etọn jẹ obá de mẹ podọ yẹn ma gblewhẹdo e gba. To whenuena yẹn whẹn mẹho, yẹn jlo nado gọalọna ẹn dile yẹn sọgan do kakajẹ okú etọn. E ma bọawu gba, ṣigba yẹn wà nuhe yẹn sọgan. Yẹn tẹnpọn nado yin ovi dagbe de kakajẹ opodo, podọ yẹn lẹndọ e kẹalọyi mi taidi ovi mọnkọtọn de.”
14. Wefọ tẹwẹ yọn-na-yizan to ninọmẹ lẹpo mẹ, gọna enẹlẹ he nọ fọndote to nukunpedo mẹjitọ mẹhomẹ lẹ go mẹ?
14 To ninọmẹ whẹndo tọn lẹ mẹ, dile e te do po whẹho devo lẹ po, ayinamẹ Biblu tọn yọn-na-yizan dọmọ: “Mì ze lẹblanu homẹ tọn, odagbewa, huwhẹ, walọmimiọn, po linsinsinyẹn po dogo; mì sọ nọ sinyẹnlin hẹ mìnọzo, mì nọ jona mìnọzo, eyin mẹde tindo wiwọ́ do mẹde go; yèdọ dile [Jehovah, NW ] jona mì do, mọ wẹ mì ni nọ basi do.”—Kọlọsinu lẹ 3:12, 13.
NUKUNPEDOMẸGOTỌ LẸ TINDO NUHUDO NUKUNPEDOMẸGO TỌN GA
15. Naegbọn nukunpedo mẹjitọ lẹ go nọ gọna ayimajai to whedelẹnu?
15 Nukunpipedo mẹjitọ madogánnọ de go yin azọ́n sinsinyẹn de, he bẹ awusinyẹnnamẹ lẹ, azọ́ngbàn susu, po ganhiho susu po hẹn. Ṣigba ada he sinyẹnawu hugan wẹ nọ saba yin numọtolanmẹ. Onú ayimajai tọn wẹ e yin nado mọ mẹjitọ towe lẹ hẹn agbasalilo, lẹnpọn, po mẹdekannujẹ yetọn po bu. Sandy, mẹhe wá sọn Puerto Rico, na linlin dọmọ: “Onọ̀ ṣie wẹ dotin whẹndo mítọn tọn. E blawu taun nado penukundo e go. Jẹnukọn whẹ́ e jẹ ṣìnṣọ̀n ji; enẹgodo e tindo nuhudo opò de tọn, enẹgodo nuyizan zọnlinzinzin tọn de, enẹgodo kẹkẹ sẹkunọ tọn de. Enẹgodo ninọmẹ lọ ylan dogọ pete kakajẹ whenuena e kú. E bẹ azọ̀n agbasa wiwọ̀ ohú mẹ tọn bosọ tindo nuhudo nukunpedomẹgo gbọzangbọzan tọn de—yèdọ to kle-po-zan po. Mí nọ lawu na ẹn bo nọ na ẹn núdùdù bosọ nọ hia owe do otó mẹ na ẹn. E vẹawu taun—titengbe to numọtolanmẹ liho. To whenuena yẹn doayi e go do onọ̀ ṣie to kuku jei, yẹn viavi na yẹn yiwanna ẹn taun.”
16, 17. Ayinamẹ tẹwẹ sọgan gọalọna nukunpedomẹgotọ de nado hẹn pọndohlan onú lẹ tọn do jlẹkaji?
16 Eyin hiẹ mọ dewe to ninọmẹ dopolọ mẹ, etẹwẹ hiẹ sọgan wà nado pehẹ ẹ? Todidoai na Jehovah gbọn Biblu hihia po hodọna ẹn gbọn odẹ̀ gblamẹ po dali na gọalọna we tlala. (Filippinu lẹ 4:6, 7) To aliho nujọnu tọn de mẹ, mọdọ hiẹ nọ dù núdùdù dojo voovo lẹ bosọ nọ tẹnpọn nado damlọn ganji. Gbọn ehe bibasi dali, hiẹ na tin to ninọmẹ dagbe hugan mẹ, to numọtolanmẹ po agbasa po liho, nado penukundo mẹyiwanna towe go. Vlavo hiẹ sọgan basi tito gbọjẹ osaa de tọn sọn aṣa nuyiwa egbesọegbesọ tọn mẹ. Eyin gbọjẹ de ma tlẹ yọnbasi, e gbẹsọ yin nuyọnẹnnu nado basi todohukanji ojlẹ delẹ tọn na gbọjẹyíyí. Nado sọgan yí whenu delẹ zan to ola na mẹjitọ madogánnọ lọ, hiẹ sọgan penugo nado basi tito na mẹdevo de nado nọhẹ mẹjitọ towe he to azọ̀njẹ.
17 E ma yin nubajonọmẹ na mẹho nukunpedomẹgotọ lẹ nado tindo nukundido he matindo lẹnpọn dagbe dogbọn yede dali. Ṣigba ma tindo numọtolanmẹ whẹgbledo tọn na nuhe hiẹ ma sọgan wà blo. To ninọmẹ delẹ mẹ hiẹ sọgan tindo nuhudo nado ze azọ́ngbàn mẹyiwanna towe tọn do alọ mẹhe nọ penukundomẹgo to owhé mẹgopinpọn tọn mẹ. Eyin hiẹ yin mẹgopọntọ de, ze nukundido he gọna lẹnpọn dagbe lẹ donukọnna dewe. Hiẹ dona hẹn nuhudo lọ do jlẹkaji e ma yin mẹjitọ towe lẹ tọn kẹdẹ gba ṣigba ovi towe lẹ, alọwlemẹ towe, po hiẹ lọsu tọn po ga.
HUHLỌN HE HUGAN JỌWAMỌ TỌN
18, 19. Opagbe godonọnamẹ tọn tẹwẹ Jehovah ko basi, podọ numimọ tẹwẹ dohia dọ e nọ hẹn opagbe etọn lẹ di?
18 Gbọn Ohó etọn, Biblu gblamẹ, Jehovah gbọn owanyi dali do wleawuna anademẹ he sọgan gọalọna mẹde tlala nado penukundo mẹjitọ mẹhomẹ lẹ go, ṣigba enẹ ma wẹ yin alọgọ dopo akàn he e nọ wleawu etọn gba. “Oklunọ ma dẹn do yé he to awhádoylọ ẹ lẹ de gba,” wẹ psalmkantọ lọ wlanwe etọn to gbọdo glọ. “E na sè awhá yetọn ga, bo nasọ whlẹn yé gán.” Jehovah na whlẹn, kavi hẹn ogbẹ̀, omẹ nugbonọ etọn lẹ tọn dote gbọn ninọmẹ he tlẹ sinyẹn tlala lẹ gblamẹ.—Psalm 145:18, 19.
19 Myrna, to Philippines, plọn ehe to whenuena e to nukunpedo onọ̀ etọn go, mẹhe yin hinhẹn zun madogánnọ gbọn nujẹmẹji dali. “Nudepope matin he nọ hẹnmẹ zun ayimajainọ hugan nado mọ mẹyiwanna towe to yaji, matin nugopipe nado dọ fie e to awufiẹsa tindo te na we,” wẹ Myrna wlan. “E taidi mimọ ẹn bọ e to tọ̀kú vudevude, bọ nudepope matin he yẹn sọgan basi. Whlasusu yẹn na jẹklo do kligonu ṣie lẹ ji bo na dọho na Jehovah dogbọn lehe nuṣikọna mi do sọ dali. Yẹn dawhá jẹgbonu taidi Davidi, mẹhe vẹvẹna Jehovah nado kọ̀n dasìn etọn lẹ do ogò de mẹ bosọ flin in. [Psalm 56:8] Podọ dile Jehovah dopagbe etọn do, e na mi huhlọn he yẹn tindo nuhudo na. ‘Ṣigba Oklunọ wẹ yẹn zẹnmẹ.’ ”—Psalm 18:18.
20. Opagbe Biblu tọn tẹwẹ nọ gọalọna nukunpedomẹgotọ lẹ nado tindo pọndohlan kọdetọn dagbe tọn, eyin mẹhe go yé to nukunpedo lọ tlẹ kú?
20 E ko yin didọ dọ nukunpedo mẹjitọ mẹhomẹ lẹ go yin “otan he ma tindo vivọnu ayajẹ tọn de.” Mahopọnna vivẹnudido nukunpedomẹgo he yọ́n hugan tọn, mẹhomẹ lẹ sọgan kú, dile onọ̀ Myrna tọn kú do. Ṣigba mẹhe dotudo Jehovah go lẹ yọnẹn dọ okú ma wẹ yin opodo tuklajẹ lọ tọn gba. Apọsteli Paulu dọmọ: “Yẹn sọ tindo todido hlan Jiwheyẹwhe de, . . . dọ, fọnsọnku dodonọ lẹ tọn, po mawadodonọ lẹ po tọn de na tin.” (Owalọ lẹ 24:15) Mẹhe ko hẹn mẹjitọ mẹhomẹ de bu to okú mẹ lẹ din kọfanamẹ to todido fọnsọnku tọn to pọmẹ po aihọn yọyọ awuvivi tọn de po he to yinyin awuwlena gbọn Jiwheyẹwhe dali to ehe mẹ “okú ma nasọ tin ba.”—Osọhia 21:4.
21. Kọdetọn dagbe tẹlẹ wẹ nọ wá sọn gbégbòna mẹjitọ mẹhomẹ lẹ mẹ?
21 Devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tindo pọndohlan sisosiso na mẹjitọ yetọn lẹ, dile etlẹ yindọ omẹ ehelẹ sọgan ko poyọnho. (Howhinwhẹn lẹ 23:22-24) Yé nọ gbògbéna yé. To mọbibasi mẹ, yé nọ tindo numimọ nuhe howhinwhẹn gbọdo lọ dọ tọn dọmọ: “Otọ́ towe po onọ̀ towe po na jaya, homẹ mẹhe ji we tọn na hùn.” (Howhinwhẹn lẹ 23:25) Podọ ehe yin titengbe hugan onú lẹpo, mẹhe nọ gbògbéna mẹjitọ mẹhomẹ yetọn lẹ sọ nọ hẹn homẹhun podọ nọ gbògbéna Jehovah Jiwheyẹwhe.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Mí ma to hodọ do whẹho mọnkọtọn lẹ ji to ehe mẹ mẹjitọ lẹ yin whẹgbledonọ na huhlọn po jidedomẹgo yetọn ṣiṣizan tọn wutu ji gba, nuhe sọgan yin pinpọn hlan taidi yinyin whẹgbledonọ na danuwiwa.
NAWẸ NUNỌWHINNUSẸ́N BIBLU TỌN HELẸ SỌGAN GỌALỌ . . . NA MÍ NADO GBÒGBÉNA MẸJITỌ MẸHOMẸ MÍTỌN LẸ GBỌN?
Mí dona na ahọsumẹ he jẹ mẹjitọ lẹ po mẹjitọ daho lẹ po.—1 Timoti 5:4.
Nuyiwa mítọn lẹpo dona wá aimẹ po owanyi po.—1 Kọlintinu lẹ 16:14.
Dide titengbe lẹ ma dona yin bibasi to mizọnmizọn ji pọ́n gbede gba.—Howhinwhẹn lẹ 14:15.
Mẹjitọ mẹhomẹ lẹ, eyin yé tlẹ to azọ̀njẹ bọ agbasa yetọn sọ to godo yì, yé dona yin nina sisi.—Levitiku 19:32.
Mí ma na nọ pannukọn pọndohlan yọnhopipo po okú po tọn to whepoponu gba.—Osọhia 21:4.
[Yẹdide to weda 179]
E ma yin nuyọnẹnnu nado basi dide lẹ na mẹjitọ de matin hodidọ hẹ omẹ enẹ jẹnukọn