Klistiani lẹ Nọ Sẹ̀n to Gbigbọ po Nugbo po Mẹ
“Gbigbọ wẹ Jiwheyẹwhe: e jẹ yé he to sinsẹ̀n ẹn lẹ ni nọ sẹ̀n ẹn to gbigbọ mẹ podọ to nugbo mẹ.”—JOHANU 4:24.
1. Sinsẹ̀n-bibasi wunmẹ tẹwẹ nọ hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn?
JESU KLISTI heyin Visunnu dopo akàn Jehovah tọn do sinsẹ̀n-bibasi he nọ hẹn homẹ Otọ́ olọn mẹ tọn etọn hùn hia hezeheze. Dile e to kunnudide he whanmẹ de dè na yọnnu Samalianu de to dòtọ de tó sẹpọ Sikali, Jesu dọmọ: “Mì to enẹ he mì ma yọnẹn sẹ̀n: míwlẹ to enẹ he míwlẹ yọnẹn sẹ̀n: na Ju lẹ dè wẹ whlẹngán sọn. Ṣigba ojlẹ lọ ja, dinvie sọ wẹ, whenuena sinsẹ̀ntọ nugbonọ lẹ na sẹ̀n Otọ́ to [gbigbọ] po nugbo po mẹ: na nugbo mẹmọnkọ wẹ Otọ́ to dindin nado yin sinsẹ̀ntọ etọn lẹ. Gbigbọ wẹ Jiwheyẹwhe: e jẹ yé he to sinsẹ̀n ẹn lẹ ni nọ sẹ̀n ẹn to gbigbọ mẹ podọ to nugbo mẹ.” (Johanu 4:22-24) Etẹwẹ hogbe enẹlẹ zẹẹmẹdo na mí?
2. Etẹ ji wẹ Samalianu lẹ ze sinsẹ̀n-bibasi yetọn sinai do?
2 Samalianu lẹ tindo pọndohlan agọ̀ gando sinsẹ̀n-bibasi go. Yé kẹalọyi dọ owe atọ́n tintan Owe-wiwe tọn lẹ kẹdẹ wẹ yin gbigbọdo—podọ ehelẹ sọgbe hẹ lẹdogbedevomẹ yetọn titi he nọ yin yiylọdọ Pẹntateki Samalianu lẹ tọn. Na Samalianu lẹ ma yọ́n Jiwheyẹwhe na taun tọn wutu, Ju lẹ wẹ yin nina oyọnẹn Owe-wiwe tọn. (Lomunu lẹ 3:1, 2) E yọnbasi dọ Ju nugbonọ lẹ gọna mẹdevo lẹ ni tindo nukundagbe Jehovah tọn. Ṣigba etẹwẹ ehe na biọ to yé si?
3. Etẹwẹ e nọ biọ nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe “to gbigbọ mẹ podọ to nugbo mẹ”?
3 Nado hẹn homẹ Jehovah tọn hùn, etẹwẹ Ju lẹ, Samalianu lẹ, po omẹ hohowhenu tọn devo lẹ po dona wà? Yé dona sẹ̀n ẹn “to gbigbọ mẹ podọ to nugbo mẹ.” Mọwẹ mílọsu dona wà do. Dile etlẹ yindọ Jiwheyẹwhe sinsẹ̀n dona wá sọn gbigbọ mẹ, kavi yin zohunhunnọ, bo yin whinwhàn gbọn ahun he gọ́ na owanyi po yise po de dali, Jiwheyẹwhe sinsẹ̀n to gbigbọ mẹ nọ biọ dọ mí ni dike gbigbọ wiwe etọn ni tin to mí ji bo to anadena mí na taun tọn. Gbọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn pinplọn po yíyí-do-yizan mẹ po gblamẹ, gbigbọ, kavi ninọmẹ apọ̀nmẹ tọn mítọn dona yin hinhẹn sọgbe hẹ ewọ tọn. (1 Kọlintinu lẹ 2:8-12) Na Jehovah nido kẹalọyi sinsẹ̀n-bibasi mítọn, e sọ dona yin bibasi to nugbo mẹ ga. E dona sọgbe hẹ nuhe Ohó Jiwheyẹwhe tọn, Biblu dohia gando ewọ po lẹndai etọn lẹ po go.
Nugbo lọ Sọgan Yin Mimọ
4. Nawẹ mẹdelẹ nọ pọ́n nugbo hlan gbọn?
4 Tamẹnuplọnmẹtọ delẹ ko wleawuna pọndohlan lọ dọ gbẹtọvi lẹ ma sọgan jẹ nugbo mlẹnmlẹn kọ̀n gba. Na taun tọn, wekantọ Suède tọn Alf Ahlberg wlan dọmọ: “Kanbiọ tamẹnuplọnmẹ tọn susu tin he ma sọgan mọ gblọndo tlọlọ yí gba.” Dile etlẹ yindọ mẹdelẹ dọ dọ nugbo vude wẹ tin, be enẹ sọgbe ya? Jesu Klisti ma lẹn mọ gba.
5. Etẹwutu Jesu wá aihọn mẹ?
5 Mí ni dọ dọ mí tin to otẹn lọ mẹ bo to nujijọ he bọdego lọ pọ́n: Bẹjẹeji owhe 33 W.M. wẹ, Jesu tin to Togán Lomu tọn Pọntiu Pilati nukọn. Jesu dọna Pilati dọ: “Hlan opodo he wẹ yẹn do wá aihọn mẹ, na yẹn nido dekunnu hlan nugbo lọ.” Pilati kanse dọ: “Etẹwẹ nugbo?” Ṣigba e ma nọtepọn hodidọ Jesu tọn he bọdego gba.—Johanu 18:36-38.
6. (a) Nawẹ “nugbo” ko yin zẹẹmẹ basina gbọn? (b) Azọ́n tẹwẹ Jesu de na hodotọ etọn lẹ?
6 “Nugbo” ko yin zẹẹmẹ basina taidi ‘bẹplidopọ onú, nujijọ, po nugbo he tindo kunnudenu lẹ po tọn.’ Ṣigba, be nugbo lẹpo wẹ Jesu dekunnuna to paa mẹ ya? Lala. E tindo nugbo tangan de to ayiha mẹ. E deazọ́nna hodotọ etọn lẹ nado lá nugbo enẹ, na e dọna yé dọmọ: “Mì yì, bo hẹn akọta lẹpo zun nuplọntọ, bosọ nọ baptizi yé do oyín Otọ́ tọn, po Ovi tọn po, po [gbigbọ wiwe] tọn po mẹ: na mì nisọ nọ plọn yé nado nọ doayi onú lẹpo go, nudepope he yẹn degbena mì.” (Matiu 28:19, 20) Whẹpo vivọnu aihọn tọn nido wá, hodotọ nugbonọ Jesu tọn lẹ na lá “nugbo wẹndagbe tọn” lẹdo aihọn pé. (Galatianu lẹ 2:14) Ehe na yin wiwà to hẹndi mẹ na hogbe Jesu tọn lẹ dọmọ: “Yè nasọ dọyẹwheho wẹndagbe ahọludu tọn he lẹ to aigba fininọ lẹpo mẹ na okunnu de hlan akọta lẹpo; whenẹnu wẹ opodo na wá.” (Matiu 24:14) Enẹwutu onú titengbe wẹ e yin dọ mí ni yọ́n mẹhe to nugbo lọ plọn akọta lẹpo gbọn yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn didọ dali lẹ.
Lehe Mí Sọgan Plọn Nugbo lọ Do
7. Nawẹ hiẹ na dohia dọ Jehovah wẹ yin Asisa nugbo tọn gbọn?
7 Jehovah wẹ yin Asisa nugbo gbigbọmẹ tọn. Na taun tọn, psalm-kàntọ Davidi ylọ Jehovah dọ “Jiwheyẹwhe nugbo tọn.” (Psalm 31:5; 43:3) Jesu yigbe dọ ohó Otọ́ etọn tọn wẹ nugbo, bosọ lá dọmọ: “Yè sọ wlan to owe yẹwhegán lẹ tọn mẹ dọ, Yè na plọn yé omẹ pó gbọn Jiwheyẹwhe dè. Enẹwutu mẹdepope he se, bọ yè sọ plọn gbọn Otọ́ dè, ewọ wẹ to dè e wá.” (Johanu 6:45; 17:17; Isaia 54:13) To whelọnu lo, e họnwun dọ mẹhe to nugbo lọ dín lẹ dona yin pinplọn gbọn Jehovah, heyin Nuplọnmẹtọ Daho lọ dali. (Isaia 30:20, 21) Nugbo díntọ lẹ dona tindo “oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn.” (Howhinwhẹn lẹ 2:5) Podọ Jehovah ko gbọn owanyi dali plọnmẹ kavi do nugbo lọ hia to aliho voovo lẹ mẹ.
8. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jiwheyẹwhe ko plọnmẹ kavi dọ nugbo lọ namẹ te?
8 Di apajlẹ, angẹli lẹ gblamẹ wẹ Jiwheyẹwhe na Osẹ́n Islaelivi lẹ te. (Galatianu lẹ 3:19) Odlọ lẹ mẹ wẹ e dopagbe dona lẹ tọn na tọgbo Ablaham po Jakobu po te. (Gẹnẹsisi 15:12-16; 28:10-19) Jiwheyẹwhe tlẹ sọ dọho sọn olọn mẹ, taidi to whenuena Jesu yin bibaptizi bọ hogbe awuvivi tọn ehelẹ yin sisè to aigba ji dọmọ: “Ehe wẹ Visunnu ṣie; Mẹvivẹ ṣie, mẹhe mẹ homẹ ṣie vivi te tlala.” (Matiu 3:17) Mí sọgan sọ dopẹ́ ga dọ Jiwheyẹwhe dọ nugbo lọ na mí gbọn gbigbọdo mẹhe kàn Biblu lẹ dali. (2 Timoti 3:16, 17) Enẹwutu, gbọn nupinplọn sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ dali, mí sọgan tindo ‘yise to nugbo lọ mẹ.’—2 Tẹsalonikanu lẹ 2:13.
Nugbo lọ po Visunnu Jiwheyẹwhe Tọn Po
9. Nawẹ Jiwheyẹwhe ko yí Visunnu etọn zan nado de nugbo lọ hia gbọn?
9 Jiwheyẹwhe ko yí Visunnu etọn Jesu Klisti zan na taun tọn nado de nugbo lọ hia gbẹtọvi lẹ. (Heblu lẹ 1:1-3) Na nugbo tọn, gbẹtọvi depope ma ko dọ nugbo lọ sọ Jesu pọ́n gba. (Johanu 7:46) Etlẹ yin to olọn mẹ yìyì etọn godo, e gbẹ́ de nugbo he wá sọn Otọ́ etọn dè hia. Di dohia, apọsteli Johanu mọ “osọhia Jesu Klisti tọn, he Jiwheyẹwhe na hlan ẹn nado dohia hlan afanumẹ etọn lẹ, nuhe ma na nọ ma wá jọ to zandevie” yí.—Osọhia 1:1-3.
10, 11. (a) Etẹ go wẹ nugbo he Jesu dekunnuna lọ gando? (b) Nawẹ Jesu hẹn nugbo lọ lodo gbọn?
10 Jesu dọna Pọntiu Pilati dọ Emi wá aigba ji nado dekunnuna nugbo lọ. To lizọnyizọn etọn whenu, Jesu dehia dọ nugbo mọnkọtọn gando whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn go gbọn Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn he Klisti yin Ahọlu na gblamẹ. Ṣigba kunnudide na nugbo lọ biọ nususu to Jesu si hugan yẹwhehodidọ po mẹpinplọn po. Jesu hẹn nugbo enẹ lodo gbọn hinhẹn ẹn di dali. Po gbesisọ po, apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Mì dike mẹde sọ dawhẹna mì to núdùdù mẹ blo, kavi núnùnù mẹ, kavi gbọn azán hùnwhẹ de tọn dali, kavi osun yọyọ de, kavi gbọjẹzan de dali: ehe yin oyẹ̀ nuhe ja lẹ tọn de; ṣigba Klisti tọn wẹ [nugbo].”—Kọlọsinu lẹ 2:16, 17.
11 Aliho dopo he mẹ nugbo lọ yin hinhẹn lodo te wẹ gbọn jiji Jesu tọn to Bẹtlẹhẹm heyin didọdai gblamẹ. (Mika 5:2; Luku 2:4-11) Nugbo lọ sọ yin hinhẹn lodo to hẹndi dọdai Daniẹli tọn gando awusọhia Mẹssia tọn go to vivọnu ‘osẹ 69 owhe lẹ tọn mẹ’ whenu. Enẹ jọ to whenuena Jesu ze ede jo hlan Jiwheyẹwhe to baptẹm mẹ bọ gbigbọ wiwe de e, to ojlẹ sisọ mẹ pẹpẹ to owhe 29 W.M. (Daniẹli 9:25; Luku 3:1, 21, 22) Nugbo lọ yin hinhẹn lodo yinukọn dogọ gbọn lizọnyizọn Jesu tọn taidi lilatọ Ahọluduta lọ tọn dali. (Isaia 9:1, 2, 6, 7; 61:1, 2; Matiu 4:13-17; Luku 4:18-21) E sọ yin hinhẹn lodo gbọn okú po fọnsọnku etọn po dali.—Psalm 16:8-11; Isaia 53:5, 8, 11, 12; Matiu 20:28; Johanu 1:29; Owalọ lẹ 2:25-31.
12. Naegbọn Jesu sọgan dọ dọ, ‘Yẹn wẹ nugbo’?
12 Na Jesu Klisti ji wẹ nugbo lọ sinai do wutu, e sọgan dọmọ: “Yẹn wẹ aliho lọ, nugbo, po ogbẹ̀ po; mẹde ma sọgan wá Otọ́ dè, adavo gbọn yẹn dali.” (Johanu 14:6) Gbẹtọ lẹ nọ yin tuntundote to gbigbọ-liho eyin yé ‘nọte to adà nugbo lọ tọn mẹ’ gbọn alọkikẹyi otẹn Jesu tọn to lẹndai Jiwheyẹwhe tọn mẹ dali. (Johanu 8:32-36; 18:37) Na gbẹtọ taidi lẹngbọ lẹ kẹalọyi nugbo lọ bo hodo Klisti to yise mẹ wutu, yé na mọ ogbẹ̀ madopodo yí.—Johanu 10:24-28.
13. Adà atọ̀n nugbo Owe-wiwe tọn tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?
13 Bladopọ nugbo he Jesu po devi heyin gbigbọdo etọn lẹ po hẹn zun yinyọnẹn wẹ wleawuna yise nugbo Klistiani tọn. Gbọnmọ dali mẹhe “setonuna yise” lọ lẹ nọ “to zọnlinzin to nugbo lọ mẹ.” (Owalọ lẹ 6:7; 3 Johanu 3, 4) To whelọnu lo, mẹnu lẹ wẹ to zọnlinzin to nugbo lọ mẹ to egbehe? Mẹnu lẹ wẹ to nugbo lọ plọn akọta lẹpo na taun tọn? To gblọndo nina na kanbiọ enẹlẹ mẹ, mí na zinnudo Klistiani fliflimẹ tọn lẹ ji bo na gbadopọnna nugbo Owe-wiwe tọn he gando (1) nuyise lẹ, (2) lehe sinsẹ̀n yin bibasi do, podọ (3) walọyizan mẹdetiti tọn go.
Nugbo lọ po Nuyise lẹ Po
14, 15. Etẹwẹ a na dọ gando walọyizan he Klistiani fliflimẹ tọn lẹ po Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ po tindo hlan Owe-wiwe go?
14 Klistiani fliflimẹ tọn lẹ na sisi Ohó heyin kinkàndai Jehovah tọn tlala. (Johanu 17:17) Nujinọtedo nuyise po nuwiwa lẹ po tọn wẹ e yin na yé. Clément Alexandrie tọn he nọgbẹ̀ to owhe kanweko awetọ po atọ̀ntọ po mẹ dọmọ: “Mẹhe to vivẹnudo nado tindo jẹhẹnu dagbe lẹ ma na doalọtena nugbo lọ dindin, kakajẹ whenue yé mọ kunnudenu nuhe yé yise tọn sọn Owe-wiwe mẹ na yede.”
15 Taidi Klistiani fliflimẹ tọn lẹ, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ yí nukun họakuẹ do pọ́n Biblu. Yé yise dọ “Owe-wiwe lẹpo gbingbọ́n sọn Jiwheyẹwhe mẹ yin alenọ . . . na mẹpinplọn.” (2 Timoti 3:16) Enẹwutu mì gbọ mí ni gbadopọnna vude to nuhe Klistiani fliflimẹ tọn lẹ yise mẹ to pọndohlan mẹ na nuhe devizọnwatọ egbezangbe Jehovah tọn lẹ ko plọn na yé nọ yí Biblu zan taidi nuplọnmẹwe titengbe yetọn wutu.
Nugbo lọ Gando Alindọn Go
16. Etẹwẹ yin nugbo lọ gando alindọn go?
16 Klistiani fliflimẹ tọn lẹ plọnmẹ nugbo lọ gando alindọn go na yé yí nuhe yin didọ to Owe-wiwe mẹ se wutu. Yé yọnẹn dọ “gbẹtọ sọ lẹzun alindọn gbẹtenọ” to whenuena Jiwheyẹwhe dá ẹ. (Gẹnẹsisi 2:7) Humọ, yé yigbe dọ alindọn gbẹtọ tọn nọ kú. (Ezekiẹli 18:4; Jakobu 5:20) Yé sọ yọnẹn ga dọ ‘oṣiọ lẹ ma yọ́n nudepope.’—Yẹwhehodọtọ 9:5, 10.
17. Nawẹ hiẹ na basi zẹẹmẹ todido oṣiọ lẹ tọn gbọn?
17 Etomọṣo, devi fliflimẹ Jesu tọn lẹ tindo todido dejidego lọ dọ oṣiọ he tin to oflin Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ na yin finfọnsọnku, kavi yin hinhẹngọwa ogbẹ̀. Paulu do yise enẹ hia hezeheze to whenue e lá dọmọ: “Yẹn sọ tindo todido hlan Jiwheyẹwhe dè. . . dọ, fọnsọnku dodonọ lẹ tọn, po mawadodonọ lẹ po tọn de na tin.” (Owalọ lẹ 24:15) Etlẹ yin to ojlẹ godo mẹ tọn de mẹ, Minucius Felix he yigbe dọ emi yin Klistiani de wlan dọmọ: “Mẹnu wẹ gú kavi yin nulunọ sọmọ nado dọ dọ gbẹtọ heyin didá to whẹwhẹwhenu gbọn Jiwheyẹwhe dali, ma sọgan yin vivọ́ dá gbọn ewọ dali?” Taidi Klistiani fliflimẹ tọn lẹ, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tẹdo nugbo Biblu tọn go gando alindọn gbẹtọvi tọn, okú, po fọnsọnku po go. Todin mì gbọ mí ni gbadopọnna mẹhe Jiwheyẹwhe po Klisti po yin.
Nugbo lọ po Atọ̀n-to-Dopomẹ Po
18, 19. Naegbọn e sọgan yin didọ dọ Atọ̀n-to-dopomẹ mayin nuplọnmẹ Owe-wiwe tọn de?
18 Klistiani fliflimẹ tọn lẹ ma pọ́n Jiwheyẹwhe, Klisti, po gbigbọ wiwe po hlan taidi Atọ̀n-to-dopomẹ gba. Encyclopédie britannique dọmọ: “Hogbe lọ Atọ̀n-to-dopomẹ kavi sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lọ lọsu ma sọawuhia to Alẹnu Yọyọ mẹ gba, mọjanwẹ Jesu po hodotọ etọn lẹ po ma lẹn nado jẹagọdo Shema [odẹ̀ Heblu tọn de] he tin to Alẹnu Hoho mẹ heyin: ‘Islaeli E, se, Oklunọ lọ Jiwheyẹwhe mítọn Oklunọ dopo wẹ’ do niyẹn (Deut. 6:4).” Klistiani lẹ ma sẹ̀n atọ̀n-to-dopomẹ Lomu tọn kavi yẹwhe devo lẹ gba. Yé kẹalọyi hodidọ Jesu tọn dọ Jehovah kẹdẹ wẹ dona yin sinsẹ̀n. (Matiu 4:10) Humọ, yé yise to hogbe Klisti tọn lẹ mẹ dọ: “Otọ́ yin kiklo hú mi.” (Johanu 14:28) Pọndohlan dopolọ wẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tindo to egbehe.
19 Hodotọ fliflimẹ Jesu tọn lẹ do vogbingbọn hia to Jiwheyẹwhe, Klisti, po gbigbọ wiwe po mẹ hezeheze. Na nugbo tọn, yé baptizi devi lẹ to (1) oyín Otọ́ tọn, (2) oyín Ovi tọn, po (3) oyín gbigbọ wiwe tọn po mẹ, e mayin to oyín Atọ̀n-to-dopomẹ tọn mẹ gba. Mọdopolọ wẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ plọnmẹ nugbo Biblu tọn bo nọ do vogbingbọn hia to Jiwheyẹwhe, Visunnu etọn, po gbigbọ wiwe po mẹ do niyẹn.—Matiu 28:19.
Nugbo lọ po Baptẹm Po
20. Oyọnẹn tẹwẹ mẹhe jlo na yí baptẹm lẹ dona tindo?
20 Jesu degbena hodotọ etọn lẹ nado nọ hẹn gbẹtọ lẹ zun devi gbọn nugbo lọ pinplọn yé dali. Yé tindo nuhudo oyọnẹn tangan Owe-wiwe tọn nado sọgan pegan na baptẹm. Di dohia, yé dona kẹalọyi otẹn po aṣẹpipa Otọ́ lọ po Visunnu etọn, Jesu Klisti po tọn. (Johanu 3:16) Mẹhe jlo na yí baptẹm lẹ sọ dona mọnukunnujẹemẹ dọ gbigbọ wiwe mayin gbẹtọ de gba ṣigba huhlọn yido-wazọ́n Jiwheyẹwhe tọn.—Gẹnẹsisi 1:2 NW, nudọnamẹ odò tọn.
21, 22. Etẹwutu hiẹ na dọ dọ yisenọ lẹ kẹdẹ wẹ baptẹm tin na?
21 Klistiani fliflimẹ tọn lẹ baptizi mẹhe basi nudide na yede bo lẹnvọjọ bosọ klan yede do wiwe hlan Jiwheyẹwhe mlẹnmlẹn nado wà ojlo etọn lẹ kẹdẹ. Ju lẹ po mẹhe lẹzun Ju he pli to Jelusalẹm to Pẹntikọsti owhe 33 W.M. lẹ po ko tindo oyọnẹn Owe-wiwe Heblu tọn. To whenuena yé sè bọ apọsteli Pita dọho gando Jesu Mẹssia lọ go, nudi gbẹtọ 3 000 wẹ “yí homẹhunhun do yí ohó etọn lẹ” bo ‘yin bibaptizi.’—Owalọ lẹ 2:41; 3:19–4:4; 10:34-38.
22 Yisenọ lẹ wẹ baptẹm Klistiani tọn tin na. Mẹhe tin to Samalia lẹ kẹalọyi nugbo lọ, podọ “whenuena yé yí Filipi se he to yẹwheho nuhe yin ahọludu Jiwheyẹwhe tọn dọ, po oyín Jesu Klisti tọn po, yè baptizi yé, sunnu po yọnnu po.” (Owalọ lẹ 8:12) Taidi mẹhe lẹzun Juvi mẹdezejotọ he tindo oyọnẹn Jehovah tọn de, ojọ̀ Etiopianu lọ kẹalọyi hodidọ Filipi tọn gando hẹndi dọdai Mẹssia tọn go whẹ́ podọ enẹgodo wẹ e yin bibaptizi. (Owalọ lẹ 8:34-36) To godo mẹ, Pita dọna Kọneliọsi po Kosi devo lẹ po dọ “mẹhe dibusi [Jiwheyẹwhe], bo wazọ́n dodo, wẹ yè kẹalọyi to e dè” podọ mẹhe yise to Jesu Klisti mẹ lẹpo wẹ na mọ jona ylando yetọn lẹ tọn yí. (Owalọ lẹ 10:35, 43; 11:18) Ehe lẹpo sọgbe pẹpẹ hẹ gbedide Jesu tọn heyin ‘nado hẹn akọta lẹpo zun nuplọntọ, bo plọn yé nado doayi nuhe e degbè etọn lẹpo go.’ (Matiu 28:19, 20; Owalọ lẹ 1:8) Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ tẹdo nujinọtedo dopolọ go, bo nọ kẹalọyi mẹhe tindo oyọnẹn dodonu Owe-wiwe tọn bo ko klan yede do wiwe hlan Jiwheyẹwhe lẹ kẹdẹ na baptẹm.
23, 24. Nawẹ baptẹm he sọgbe Klistiani tọn nọ yin bibasi gbọn?
23 Mẹylọndo-sinmẹ mlẹnmlẹn wẹ yin wunmẹ baptẹm tọn he sọgbe na yisenọ lẹ. To baptẹm Jesu tọn to Otọ̀ Jọdani tọn mẹ godo, e ‘tọ́n sọn osin mẹ.’ (Malku 1:10) Ojọ̀ Etiopianu lọ yin bibaptizi to ‘osin-dò de mẹ.’ Ewọ po Filipi po “sọ jẹte yì osin mẹ” bosọ “tọ́n jẹ agé sọn” e mẹ. (Owalọ lẹ 8:36-40) Kọndopọ he Owe-wiwe dohia to baptẹm po ṣiọdidi yẹhiadonu tọn po mẹ sọ do mẹylọndo-sinmẹ mlẹnmlẹn hia ga.—Lomunu lẹ 6:4-6; Kọlọsinu lẹ 2:12.
24 The Oxford Companion to the Bible dọmọ: “Zẹẹmẹ baptẹm tangan lẹ tọn to Alẹnu Yọyọ mẹ dohia dọ mẹhe to yinyin bibaptizi lọ nọ yin yinylọndo osin glọ.” Sọgbe hẹ Larousse du XXe Siècle (Paris, 1928) tọn, “Klistiani fliflimẹ tọn lẹ yin bibaptizi gbọn yinyin yinylọndo-sinmẹ to filẹpo he osin yin mimọ te dali.” Podọ owe lọ After Jesus—The Triumph of Christianity dọmọ: “To wunmẹ dowhenu tọn etọn mẹ, [baptẹm] nọ biọ dọ omẹ lọ ni yigbe yise etọn tọn, enẹgodo wẹ e nọ yin yinylọndo-sinmẹ mlẹnmlẹn to oyín Jesu tọn mẹ.”
25. Etẹwẹ na yin hodọdeji to hosọ he bọdego mẹ?
25 Nuagokun aga tọn ehelẹ gando nuyise po nuwiwa sinai do Biblu ji Klistiani fliflimẹ tọn lẹ po go yin apajlẹ lẹ poun. E na yọnbasi nado slẹ nudopolọ-yinyin devo lẹ to nuyise yetọn lẹ po Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ po ṣẹnṣẹn. To hosọ he bọdego mẹ, mí na dọhodo aliho devo he mẹ mẹhe to nugbo lọ plọn gbẹtọ lẹ na yin yinyọnẹn te ji.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Sinsẹ̀n-bibasi wunmẹ tẹwẹ Jiwheyẹwhe biọ?
• Nawẹ nugbo lọ yin hinhẹn lodo gbọn Jesu Klisti gblamẹ do?
• Etẹwẹ yin nugbo lọ gando alindọn po okú po go?
• Nawẹ baptẹm Klistiani tọn nọ yin bibasi gbọn, podọ etẹwẹ nọ yin bibiọ to mẹhe jlo na yí baptẹm lẹ si?
[Yẹdide to weda 16]
Jesu dọna Pilati dọ: ‘Yẹn wá nado dekunnu na nugbo lọ’
[Yẹdide to weda 17]
Be a sọgan dọ nuhewutu Jesu dọ: ‘Yẹn wẹ nugbo lọ’ ya?
[Yẹdide to weda 18]
Etẹwẹ yin nugbo lọ gando baptẹm Klistiani tọn go?