Kahulugan sang Balita
Paglubad sa Krimen
Walay sapayan sang mga saad sang nagakampanya nga mga politiko sa pag-aman sing maayo pa nga lehislasyon nahanungod sa krimen sa Estados Unidos, ginbaton sining karon lang sang ABA (American Bar Association) nga ang krimen indi makontrol kag nga ang sistema sang kriminal nga hustisya indi makasarang sini. Ginbantabanta sang ABA nga 34 milyones ka krimen ang ginhimo sang 1986, apang ginbuyagyag sang mga pagtuon pederal nga “pila lamang ka gatos ka libo ang nagresulta sa pagkabilanggo,” report sang The New York Times. Dugang pa, ang ABA nagasiling nga ang kalabanan nga krimen wala ginareport sa polis. Walay sapayan sini, ang mga bilangguan nagaginutok, kag ang mga kaso kriminal nagabaha sa mga hukmanan. Ginbaton sang pagtuon nga “wala sing realistiko nga pagtuon nga ang dugang nga pagkasaba kag pagbilanggo makatapna sang krimen,” siling sang Times.
Bisan pa nga makibot sa sini nga pagbaton ang napaslawan nga publiko, ang nakahibalo nga mga estudyante sang Biblia indi. Mga siglo ang nagligad gintagna ni apostol Pablo nga sa “katapusan nga mga adlaw” sining karon nga sistema, “ang mga malaut . . . magalain kag magalain pa.” (2 Timoteo 3:1, 13) Apang, kon ano ang indi masarangan sang tawo nga himuon, ang Dios makasarang sa paghimo. Nagasaad sia nga ang malauton “utdon gikan sa duta.”—Hulubaton 2:22.
Sin-o ang Manabat?
Sang ang Pan American World Airways flight 103 nagwasaag sa kahawaan didto sa Lockerbie, Scotland, sang nagligad nga Disiembre, napatay tanan ang 258 ka pasahero. Napatay man ang napulog-isa ka banwahanon sang Lockerbie sang ang mga bahin nga nagwasaag nagtupa sa madamo nga kabalayan. Ang mga mahal sa kabuhi nga napatay sa makakilibang nga aksidente sa hangin ginlalawan sang mga himata kag mga abyan. Manabat bala ang Dios sa sini nga trahedya?
Amo sini ang hunahuna sang isa ka Katoliko nga obispo sa Scotland. Suno sa The New York Times, nagsiling sia sa iya wali sa Holy Trinity Catholic Church: “Amay, kon Ikaw Dios sang gugma, ngaa gintugutan Mo nga matabo ini? Ngaa gintugutan Mo nga mapatay ang ginatos ka inosente nga kabuhi? . . . Kag ngaa gintugutan mo ang tuman kadamo nga tawo nga mag-antos sa mapintas kag makangilidlis nga lulan sang kasubo?”
Dios gid bala ang balasulon sa sina nga pag-antos? Suno sa mga imbestigador, nakita ang ebidensia sa mga nagwasaag nga nagapakita sang pagsabotahe paagi sa isa ka bomba sang terorista. Kon ang mga tawo magailinaway bangod sang ila makagud nga mga interes, dapat bala manabat ang Dios sa halit nga nahimo sini sa iban? Indi! Ginapaabot nga ang mga tawo magapanabat sa resulta sang ginhimo nila. Si apostol Pablo nagsulat: “Bisan ano ang ginasab-ug sang tawo, ina man ang iya anihon.” (Galacia 6:7) Nahanungod sa inosente nga mga biktima sang mapintas kag iresponsable nga mga buhat sang iban, ang Manugwali 9:11 nagasiling nga “ang tion kag dinapat-od nga hitabo nagakahanabo sa ila tanan.” Busa, ang isa mahimo nga mahalitan ukon mapatay, indi bangod luyag sang Dios nga mag-antos ang tawo kundi bangod, sa nataboan lang, yara sia sa sayop nga lugar sa ital-ital nga tion.
Tunay nga Manugpatay
Sa sulod sang madamong tinuig ang mga eksperto nagapati nga ang mga tawo nga agresibo kag pirme nagadalidali amo ang una nga mga puntariya sang atake sa tagipusuon. Apang, ginapakita karon sang bag-ong ebidensia nga ang kaakig, indi ang dipagpailob, ang mahimo nga tunay nga manugpatay. Si Dr. Redford Williams, Jr., sang Duke University Medical Center, nagpaathag nga ang pagdalidali ukon ang pagkapalaobra “indi gid man malain para sa imo tagipusuon,” report sang New York Post. Ginpakita ni Williams nga ang “malain amo kon maugot ka katama kag maakig kag wala mo ini ginatago kon nagapakigsugilanon sa iban nga tawo.” Yadtong yara sa katalagman nga maatake sa tagipusuon ginakunokuno nga “madali magsingkal” kag nagaduhaduha sa motibo sang iban. “Masami sila nagapangakig kag hayag nga nagapabutyag sang ila kaakig, sa baylo nga punggan ini,” siling sang Post.
Madugay na nga nahibaluan sang mga estudyante sang Biblia ang malain nga apekto sang kaakig. Mga siglo ang nagligad ang maalam nga si Hari Solomon nagsiling: “Ang madali maakig magahisayo sing binuang” kag “ang masingkal nga tawo nagapaibwal sing pagbanggianay.” Apang, ang tawo nga “makuli sa pagpangakig nagapalugpay sang kasuayon.” (Hulubaton 14:17; 15:18) Yadtong maalamon nga nagasunod sa sining laygay sang Biblia nagapadiutay sang katalagman sang atake sa tagipusuon. Ang Pulong sang Dios matuod: “Ang malinong nga tagipusuon amo ang kabuhi sang unod, apang ang kahisa amo ang pagkagabuk sang mga tul-an.”—Hulubaton 14:30.