‘Sa Ngalan sang Balaan nga Espiritu’
“Busa lakat kamo kag himuon nga mga disipulo ang katawhan sang tanan nga kapungsuran, nga nagabawtismo sa ila sa ngalan sang . . . balaan nga espiritu.”—MATEO 28:19.
1. Ano ang bag-o nga ekspresyon nga gingamit ni Juan Bautista may kaangtanan sa balaan nga espiritu?
SANG tuig 29 sang aton Komon nga Dag-on, si Juan Bautista aktibo sa paghanda sang dalan para sa Mesias sa Israel, kag samtang ginahimo niya ang iya ministeryo, may bag-o sia nga ginpahibalo nahanungod sa balaan nga espiritu. Sa pagkamatuod, nahibaluan na sang mga Judiyo ang ginsiling sang Hebreong Kasulatan nahanungod sa espiritu. Apang, mahimo nga nakibot sila sang si Juan nagsiling: “Ako, sa akon bahin, nagabawtismo sa inyo sa tubig bangod sang inyo paghinulsol; apang ang isa nga nagakari nga dason sa akon . . . magabawtismo sa inyo sa balaan nga espiritu.” (Mateo 3:11) Ang ‘bawtismo sa balaan nga espiritu’ isa ka bag-o nga ekspresyon.
2. Anong bag-o nga ekspresyon nga nagadalahig sa balaan nga espiritu ang ginpakilala ni Jesus?
2 Ang isa nga nagakari amo si Jesus. Sa tion sang iya kabuhi sa duta, si Jesus wala sing aktuwal nga ginbawtismuhan sa balaan nga espiritu, bisan pa nagpamulong sia nahanungod sa espiritu sa madamo nga tion. Dugang pa, sa tapos sang iya pagkabanhaw, ginpatuhuyan niya ang balaan nga espiritu sa isa pa ka bag-o nga paagi. Ginsugo niya ang iya mga disipulo: “Busa lakat kamo kag himuon nga mga disipulo ang katawhan sang tanan nga kapungsuran, nga nagabawtismo sa ila sa ngalan sang Amay kag sang Anak kag sang balaan nga espiritu.” (Mateo 28:19) Ang ekspresyon nga “sa ngalan sang” nagakahulugan sing “sa pagkilala sang.” Ang bawtismo sa tubig bilang pagkilala sa Amay, sa Anak, kag sa balaan nga espiritu tuhay sa bawtismo sa balaan nga espiritu. Bag-o man ini nga ekspresyon nga nagadalahig sa balaan nga espiritu.
Ginbawtismuhan sa Balaan nga Espiritu
3, 4. (a) San-o natabo ang una nga mga bawtismo sa balaan nga espiritu? (b) Luwas sa pagbawtismo sa ila, paano ang balaan nga espiritu nagpanghikot sa mga disipulo ni Jesus sang Pentecostes 33 C.E.?
3 Tuhoy sa bawtismo sa balaan nga espiritu, si Jesus nanaad sa iya mga disipulo antes sang iya pagkayab: “Bawtismuhan kamo sa balaan nga espiritu sa indi madugay nga mga adlaw kutob karon.” (Binuhatan 1:5, 8) Wala madugay sa tapos sadto, yadto nga saad natuman. Ang balaan nga espiritu nagkunsad sa mga 120 ka disipulo nga nagtipon sa isa ka naibabaw nga hulot sa Jerusalem sang ginhimo ni Jesus, gikan sa langit, ang iya una nga mga bawtismo sa balaan nga espiritu. (Binuhatan 2:1-4, 33) Upod ang ano nga resulta? Ang mga disipulo nangin bahin sang espirituwal nga lawas ni Cristo. Subong ginapaathag ni apostol Pablo, “sa isa ka espiritu ginbawtismuhan [sila] tanan sa isa ka lawas.” (1 Corinto 12:13) Sa amo man nga tion, ginhaplas sila agod mangin palaabuton nga mga hari kag mga saserdote sa langitnon nga Ginharian sang Dios. (Efeso 1:13, 14; 2 Timoteo 2:12; Bugna 20:6) Ang balaan nga espiritu nangin isa man ka una nga pat-in ukon tanda sinang mahimayaon nga palanublion sa palaabuton, apang indi lamang amo sina tanan.—2 Corinto 1:21, 22.
4 Pila ka tuig antes sini, si Jesus nagsiling kay Nicodemo: “Kon ang isa indi matawo liwat, indi sia makakita sang ginharian sang Dios. . . . Kon ang isa indi matawo sa tubig kag sa espiritu, indi sia makasulod sa ginharian sang Dios.” (Juan 3:3, 5) Isa ka gatos kag duha ka pulo ka tawo ang natawo liwat sadto. Paagi sa balaan nga espiritu, gin-adoptar sila subong espirituwal nga mga anak sang Dios, mga utod ni Cristo. (Juan 1:11-13; Roma 8:14, 15) Ini tanan nga pagpanghikot sang balaan nga espiritu sa tagsa ka tumalagsahon nga paagi mas dalayawon sang sa mga milagro. Dugang pa, indi kaangay sang mga milagro sang una, ang balaan nga espiritu wala mag-untat sa tapos mapatay ang mga apostoles kundi padayon nga nangin aktibo sa sining paagi tubtob karon sa aton adlaw. Pribilehiyo sang mga Saksi ni Jehova nga makaupod sa tunga nila ang katapusan sang ginbawtismuhan sa espiritu nga mga katapo sang lawas ni Cristo, kag ini sila nagaalagad subong “matutom kag mainandamon nga ulipon” sa paghatag sing espirituwal nga kalan-on sa nagakaigo nga tion.—Mateo 24:45-47.
Ginbawtismuhan “sa Ngalan sang . . . Balaan nga Espiritu”
5, 6. Paano ang una nga mga bawtismo sa balaan nga espiritu nagdul-ong sa mga bawtismo sa tubig?
5 Apang ano ang masiling sa ginsaad nga bawtismo sa tubig sa ngalan sang Amay, sang Anak, kag sang balaan nga espiritu? Ang una nga mga disipulo nga ginbawtismuhan sa espiritu wala makaeksperiensia sina nga bawtismo sa tubig. Nakabaton na sila sing bawtismo sa tubig ni Juan, kag sanglit kalahamut-an ini kay Jehova sadto nga tion, indi na kinahanglan nga bawtismuhan sila liwat. Apang sang Pentecostes 33 C.E., isa ka dakung kadam-an sang mga kalag ang nakabaton sing bag-o nga bawtismo sa tubig. Paano ini natabo?
6 Ang bawtismo sang 120 sa balaan nga espiritu gin-updan sang isa ka mabaskog nga gahod nga nagganyat sa kadam-an. Nakibot ini sila sang mabatian nila ang mga disipulo nga nagahambal sing dumuluong nga mga hambal nga mahangpan sang mga tawo nga yadto didto. Ginpaathag ni apostol Pedro nga ining milagro isa ka pamatuod nga ang espiritu sang Dios ginbubo ni Jesus, nga ginbanhaw gikan sa minatay kag karon nagalingkod sa tuuhan sang Dios sa langit. Ginpalig-on ni Pedro ang iya mga manugpalamati: “Gani dapat gid kilalahon sang bug-os nga panimalay sang Israel nga ang Dios naghimo sa iya nga Ginuo kag Cristo, ining Jesus nga ginlansang ninyo.” Nian naghinakop sia paagi sa pagsiling: “Hinulsol kamo, kag magpabawtismo ang tagsatagsa sa inyo sa ngalan ni Jesucristo sa kapatawaran sang inyo mga sala, kag mabaton ninyo ang walay bayad nga dulot sang balaan nga espiritu.” Mga 3,000 ka kalag ang nagsunod.—Binuhatan 2:36, 38, 41.
7. Sa anong paagi ang 3,000 nga ginbawtismuhan sang Pentecostes 33 C.E. ginbawtismuhan sa ngalan sang Amay, sang Anak, kag sang balaan nga espiritu?
7 Sarang bala masiling nga ini sila ginbawtismuhan sa ngalan (sa pagkilala) sang Amay, sang Anak, kag sang balaan nga espiritu? Huo. Bisan pa si Pedro wala magsugo sa ila nga magpabawtismo sa ngalan sang Amay, ginakilala na nila si Jehova subong Soberanong Ginuo, kay kinaugali nga mga Judiyo sila, mga katapo sang isa ka pungsod nga nakadedikar sa Iya. Si Pedro nagsiling: ‘Magpabawtismo sa ngalan sang Anak.’ Gani ang ila bawtismo nagkahulugan sang ila pagkilala kay Jesus subong Ginuo kag Cristo. Mga disipulo na niya sila karon kag ginbaton nila nga ang kapatawaran sang mga sala mangin paagi sa iya kutob sadto. Bilang katapusan, ang bawtismo isa ka pagkilala sa balaan nga espiritu, kag ginhimo ini subong sabat sa saad nga mabaton nila ang espiritu subong isa ka walay bayad nga dulot.
8. (a) Dugang sa bawtismo sa tubig, ano pa nga bawtismo ang nabaton sang hinaplas nga mga Cristiano? (b) Sin-o luwas sa 144,000 ang nakabaton sing bawtismo sa tubig sa ngalan sang balaan nga espiritu?
8 Yadtong mga ginbawtismuhan sa tubig sang adlaw sang Pentecostes 33 C.E. ginbawtismuhan man sa espiritu, kay hinaplas sila subong palaabuton nga mga hari kag mga saserdote sa langitnon nga Ginharian. Suno sa tulun-an sang Bugna, 144,000 lamang sila. Gani ang mga ginbawtismuhan sa balaan nga espiritu kag sang ulihi ‘pinat-inan’ subong mga manunubli sang Ginharian may kadamuon nga 144,000 lamang. (Bugna 7:4; 14:1) Apang, ang tanan nga bag-ong mga disipulo—bisan ano man ang ila paglaum—ginabawtismuhan sa tubig sa ngalan sang Amay, sang Anak, kag sang balaan nga espiritu. (Mateo 28:19, 20) Ano, nian, ang ginapahangop sang bawtismo sa ngalan sang balaan nga espiritu para sa tanan nga Cristiano, sang “diutay nga panong” ukon sang “iban nga mga karnero”? (Lucas 12:32; Juan 10:16) Antes sabton ina, talupangdon naton ang pila sang mga hilikuton sang espiritu sang Cristianong dag-on.
Ang Bunga sang Espiritu
9. Ano nga hilikuton sang balaan nga espiritu ang importante sa tanan nga Cristiano?
9 Ang isa ka importante nga hilikuton sang balaan nga espiritu amo ang pagbulig sa aton nga palambuon ang Cristianong mga personalidad. Matuod, bangod sang pagkadihimpit indi naton malikawan ang pagpakasala. (Roma 7:21-23) Apang kon sinsero kita nga maghinulsol, si Jehova nagapatawad sa aton pasad sa halad ni Cristo. (Mateo 12:31, 32; Roma 7:24, 25; 1 Juan 2:1, 2) Dugang pa, ginapaabot ni Jehova nga manikasog kita batok sa aton huyog sa pagpakasala, kag ang balaan nga espiritu nagabulig sa aton sa paghimo sini. “Padayon kamo nga maggawi sa espiritu,” siling ni Pablo, “dili ninyo pagtumana ang kailigbon sang unod.” (Galacia 5:16) Nagpadayon si Pablo sa pagpakita nga ang espiritu makapatubas sa aton sing labing maayo nga mga kinaiya. Sia nagsulat: “Ang bunga sang espiritu amo ang gugma, kalipay, paghidait, pagbatas, pagkalulo, pagkaayo, pagkatutom, pagkamapainubuson, pagpugong sang kaugalingon.”—Galacia 5:22, 23.
10. Paano ang mga bunga sang espiritu nagalambo sa isa ka Cristiano?
10 Paano ginapatubas sang espiritu ini nga mga bunga sa isa ka Cristiano? Wala ini nagakatabo sing awtomatiko bangod lamang dedikado kita kag bawtismado nga mga Cristiano. Dapat naton pangabudlayan ini. Apang kon magpakig-upod kita sa iban pa nga mga Cristiano nga nagapakita sining mga kinaiya, kon mangamuyo kita sa Dios agod buligan kita sang iya espiritu sa pagpalambo sing ispisipiko nga mga kinaiya, kon likawan naton ang malain nga mga pagpakig-upod kag tun-an ang Biblia para sa laygay kag maayong mga huwaran, nian ang mga bunga sang espiritu magalambo sa aton.—Hulubaton 13:20; 1 Corinto 15:33; Galacia 5:24-26; Hebreo 10:24,25.
Gintangdo sang Balaan nga Espiritu
11. Sa anong paagi ang mga gulang ginatangdo sang balaan nga espiritu?
11 Sang nagpamulong si Pablo sa mga gulang sang Efeso, ginpakilala niya ang isa pa ka hilikuton sang balaan nga espiritu sang magsiling sia: “Tatapa ang inyo kaugalingon kag ang bug-os nga panong, nga sa ila gintangdo kamo sang balaan nga espiritu nga mga manugtatap, sa pagbantay sa kongregasyon sang Dios, nga ginbakal niya paagi sa dugo sang iya kaugalingon nga Anak.” (Binuhatan 20:28) Huo, ang mga manugtatap sang kongregasyon, ukon mga gulang, ginatangdo sang balaan nga espiritu. Sa anong paagi? Bangod dapat lab-uton sang gintangdo nga mga gulang ang mga kalipikasyon nga nabalay sa inspirado nga Biblia. (1 Timoteo 3:1-13; Tito 1:5-9) Mapalambo nila ining mga kalipikasyon paagi lamang sa bulig sang balaan nga espiritu. Dugang pa, ang hubon sang mga gulang nga nagarekomendar sing bag-o nga gulang nagapangamuyo para sa tuytoy sang balaan nga espiritu agod mahantop nila kon bala nalab-ot niya ukon wala ang mga kalipikasyon. Kag ang aktuwal nga pagtangdo ginahimo sa idalom sang pagdumala sang hinaplas sang espiritu nga matutom kag mainandamon nga ulipon.
Magpatuytoy sa Espiritu
12. Paano ang espiritu makaimpluwensia sa aton paagi sa Biblia?
12 Ginakilala sang mga Cristiano nga ang Balaan nga Kasulatan ginsulat sa idalom sang impluwensia sang balaan nga espiritu. Busa, ginausisa nila ini agod makatigayon sing gin-inspirar sang espiritu nga kaalam, subong sang ginhimo sang mga saksi ni Jehova sa wala pa ang Cristianong panahon. (Hulubaton 2:1-9) Ginabasa nila ini, nagapamalandong sila sa sini, kag ginahimo nila ini nga tuytoy sa ila kabuhi. (Salmo 1:1-3; 2 Timoteo 3:16) Sa amo ginabuligan sila sang espiritu sa ‘pag-usisa sang madalom nga mga butang sang Dios.’ (1 Corinto 2:10, 13; 3:19) Ang pagtuytoy sa mga alagad sang Dios sa sining paagi isa ka importante nga hilikuton sang espiritu sang Dios sa aton tion.
13, 14. Ano ang gingamit ni Jesus sa pag-atubang sang mga problema sa kongregasyon, kag paano niya ginahimo ini gihapon sa karon?
13 Dugang pa, sa tulun-an sang Bugna, ang ginbanhaw nga si Jesus nagpadala sing mga mensahe sa pito ka kongregasyon sa Asia Minor. (Bugna, kapitulo 2 kag 3) Sa sini ginpahayag niya nga gin-usisa niya ang mga kongregasyon kag nahantop ang ila espirituwal nga kahimtangan. Nasapwan niya nga ang iban isa ka maayong huwaran sang pagtuo. Sa iban, gintugutan sang mga gulang ang sektaryanismo, imoralidad, kag ang pagkaalabaab nga maghimo sa panong nga malaut. Ang kongregasyon sa Sardis, luwas sa pila lamang ka matutom nga kalag, patay sa espirituwal. (Bugna 3:1, 4) Paano gin-atubang ni Jesus ining mga problema? Paagi sa balaan nga espiritu. Sang nagahatag sing laygay sa pito ka kongregasyon, ang tagsa ka mensahe ni Jesus naghinakop paagi sa ekspresyon nga: “Ang may dulunggan, magpamati sa ginasiling sang espiritu sa mga kongregasyon.”—Bugna 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22.
14 Sa karon man, ginausisa ni Jesus ang mga kongregasyon. Kag kon may mga problema sia nga masat-uman, ginaatubang gihapon niya ini paagi sa balaan nga espiritu. Ang espiritu makabulig sa aton sa pagkilala kag sa paglandas sang mga problema sing direkta paagi sa aton pagbasa sang Biblia. Sarang man matigayon ang bulig paagi sa mga literatura sa Biblia nga ginbalhag sang hinaplas sang espiritu nga matutom kag mainandamon nga ulipon. Ukon sarang ini matigayon gikan sa tinangdo sang espiritu nga mga gulang sa kongregasyon. Bisan ano ang kahimtangan, kon bala ang laygay para sa mga indibiduwal ukon sa kongregasyon subong kabilugan, ginapamatian bala naton ang mga pulong ni Jesus: “Ang may dulunggan, magpamati sa ginasiling sang espiritu”?
Ang Espiritu kag ang Pagbantala nga Hilikuton
15. Paano ang espiritu nagpanghikot kay Jesus may kaangtanan sa pagbantala nga hilikuton?
15 Sang isa ka okasyon sang magbantala si Jesus sa isa ka sinagoga sa Nazaret, ginpakita niya ang isa pa ka hilikuton sang espiritu. Ang rekord nagasugid sa aton: “Ginbukad niya ang linukot kag nakita niya ang bahin diin nasulat: ‘Ang espiritu ni Jehova yari sa akon, bangod nga ginhaplas niya ako sa pagwali sing maayong balita sa mga imol, ginpadala niya ako sa pagbantala sing pagbuhi sa mga bihag kag pagpasag-uli sang itululok sa mga bulag, sa paghilway sang mga ginpigos.’ Kag nagsugod sia sa pagsiling sa ila: ‘Karon natuman ining kasulatan nga bag-o lang ninyo nabatian.’” (Lucas 4:17, 18, 21; Isaias 61:1, 2) Huo, si Jesus ginhaplas sang balaan nga espiritu sa pagbantala sing maayong balita.
16. Sang unang siglo, paano ang balaan nga espiritu nadalahig sing daku sa pagbantala sing maayong balita?
16 Antes lang sang iya kamatayon, gintagna ni Jesus ang isa ka daku nga kampanya sa pagbantala nga himuon sang iya mga sumulunod. Sia nagsiling: “Ang maayong balita kinahanglan ibantala anay sa tanan nga kapungsuran.” (Marcos 13:10) Ining mga pulong una nga natuman sang unang siglo, kag ang bahin sang balaan nga espiritu talalupangdon gid. Balaan nga espiritu ang nagtuytoy kay Felipe nga magbantala sa Etiopianhon nga eunuco. Ang balaan nga espiritu nagtuytoy kay Pedro padulong kay Cornelio, kag balaan nga espiritu ang nagtuytoy nga sanday Pablo kag Bernabe ipadala subong mga apostoles gikan sa Antioquia. Sang ulihi, sang luyag magbantala ni Pablo sa Asia kag Bitinia, sa pila ka paagi ginpunggan sia sang balaan nga espiritu. Luyag sang Dios nga ang pagpanaksi nga hilikuton makalab-ot sa Europa.—Binuhatan 8:29; 10:19; 13:2; 16:6, 7.
17. Sa karon, paano ang balaan nga espiritu nadalahig sa pagbantala nga hilikuton?
17 Sa karon, ang balaan nga espiritu liwat nga nadalahig sing daku sa pagbantala nga hilikuton. Bilang dugang pa nga katumanan sang Isaias 61:1, 2, ginhaplas sang espiritu ni Jehova ang kauturan ni Jesus sa pagbantala. Bilang katapusan nga katumanan sang Marcos 13:10, ining mga hinaplas, nga ginabuligan sang dakung kadam-an, nagabantala sing maayong balita sa literal nga “tanan nga kapungsuran.” (Bugna 7:9) Kag ang espiritu nagasakdag sa ila tanan sa sini. Subong sang sa unang siglo, nagabukas ini sing mga teritoryo kag nagatuytoy sang kabilugan nga pag-uswag sang hilikuton. Ginapalig-on sini ang mga indibiduwal, ginabuligan sila nga malandas ang pagkamahuluy-on kag pauswagon ang ila kalantip sa pagpanudlo. Dugang pa, ginsilingan ni Jesus ang iya mga disipulo: “Dalhon kamo sa atubangan sang mga gobernador kag mga hari bangod sa akon, subong panaksi sa ila kag sa mga pungsod. Apang, kon kamo itugyan nila, dili kamo magpalibog kon paano ukon ano ang inyo ipamulong . . . , kay indi kamo ang nagapamulong, kundi ang espiritu sang inyo Amay nga nagapamulong paagi sa inyo.”—Mateo 10:18-20.
18, 19. Sa anong paagi ang espiritu nagabuylog sa nobya sa pag-agda sa mga mahagop sing tagipusuon sa “pagkuha sang kabuhi sa walay bayad”?
18 Sa tulun-an sang Bugna, ginapadaku liwat sang Biblia ang pagkanadalahig sang balaan nga espiritu sa pagbantala nga hilikuton. Didto si apostol Juan nagareport: “Ang espiritu kag ang nobya nagasiling: ‘Kari!’ Kag ang nagapamati magsiling: ‘Kari!’ Kag ang ginauhaw magkari; ang buot magkuha sang tubig sang kabuhi sa walay bayad.” (Bugna 22:17) Ang nobya, nga ginatiglawas sang mga nagkalabilin sang 144,000 nga yari pa sa duta, nagaagda sa tanan nga magkuha sang tubig sang kabuhi sa walay bayad. Apang talupangda ini, ang balaan nga espiritu nagasiling man “Kari!” Sa anong paagi?
19 Bangod ang mensahe nga ginabantala sang nobya nga klase—nga karon ginabuligan sang dakung kadam-an sang iban nga mga karnero—nagagikan sa Biblia, nga ginsulat sa idalom sang direkta nga impluwensia sang balaan nga espiritu. Kag ina gihapon nga espiritu nagbukas sang tagipusuon kag hunahuna sang nobya nga klase agod mahangpan ang inspirado nga Pulong kag ipaathag ini sa iban. Ang mga nabawtismuhan subong bag-o nga mga disipulo ni Jesucristo nagakalipay sa pagkuha sang tubig sang kabuhi sa walay bayad. Kag nakunyag sila sa pagkooperar sa espiritu kag sa nobya sa pagsiling “Kari!” sa iban pa. Sa karon, kapin sa apat ka milyon ang nagapakigbahin sa espiritu sa sining hilikuton.
Pagkabuhi Nahisuno sa Aton Bawtismo
20, 21. Paano kita makakabuhi nahisuno sa aton bawtismo sa ngalan sang balaan nga espiritu, kag paano naton dapat tamdon ining bawtismo?
20 Ang bawtismo sa ngalan sang balaan nga espiritu isa ka deklarasyon sa publiko nga ginabaton naton ang balaan nga espiritu kag ginakilala ang papel nga ginadala sini sa mga katuyuan ni Jehova. Ginapahangop sini nga magakooperar kita sa espiritu, nga wala kita sing ginahimo agod upangan ang pagpanghikot sini sa katawhan ni Jehova. Sa amo, ginakilala naton kag ginabuligan ang matutom kag mainandamon nga ulipon. Nagakooperar kita sa gulang nga kahimusan sa kongregasyon. (Hebreo 13:7, 17; 1 Pedro 5:1-4) Nagakabuhi kita sa espirituwal, indi sa undanon, nga kaalam kag ginatugutan naton ang espiritu sa pagdihon sang aton personalidad, ginahimo ini nga kapin ka tulad-Cristo. (Roma 13:14) Kag bug-os tagipusuon nga nagabuylog kita sa espiritu kag nobya sa pagsiling “Kari!” sa minilyonmilyon nga magabaton pa.
21 Daw ano ka serioso nga butang ang mangin mabawtismuhan ‘sa ngalan sang balaan nga espiritu’! Apang, daw ano nga mga pagpakamaayo ang nagahulat! Busa, kabay nga ang kadamuon sang mga mabawtismuhan pa padayon nga magadugang. Kag kabay nga kita tanan padayon nga magakabuhi nahisuno sa kahulugan sina nga bawtismo, samtang nagapaulipon kita kay Jehova kag padayon nga ‘nagainit sa espiritu.’—Roma 12:11.
Ano ang Nadumduman Mo Nahanungod sa Balaan nga Espiritu?
◻ Sa anong mga paagi ang balaan nga espiritu aktibo sang Pentecostes 33 C.E.?
◻ Paano kita makapatubas sing mga bunga sang espiritu?
◻ Sa anong paagi ang mga gulang ginatangdo sang balaan nga espiritu?
◻ Paano ginaatubang ni Jesus ang mga problema sa kongregasyon paagi sa balaan nga espiritu?
◻ Paano ang espiritu nadalahig sing daku sa pagbantala nga hilikuton?
[Laragway sa pahina 15]
Ang bawtismo nga ginbantala ni Pedro ginhimo sa ngalan man sang Amay kag sang balaan nga espiritu
[Laragway sa pahina 17]
Ang espiritu nadalahig sing daku sa pagbantala sing maayong balita