«Խղճահարվեց»

1-3. ա) Ինչպե՞ս է Հիսուսը արձագանքում, երբ երկու կույր մուրացկաններ աղաչում են, որ օգնի իրենց։ բ) Ի՞նչ է նշանակում «խղճահարվել» բառը (տես ծանոթագրությունը)։

ԵՐԻՔՈՎԻՑ ոչ հեռու՝ ճանապարհի եզրին, երկու կույրեր են նստած։ Ամեն օր նրանք գալիս են այստեղ և ողորմություն են խնդրում անցորդներից։ Սակայն շուտով տեղի է ունենալու մի բան, որը արմատապես փոխելու է նրանց կյանքը։

² Հանկարծ մուրացկանները զգում են, որ մոտակայքում իրարանցում է։ Նրանցից մեկը հարցնում է, թե ինչ է կատարվում։ Նրանց պատասխանում են. «Նազարեթցի Հիսուսն է անցնում»։ Նա իր վերջին ուղևորությունն է կատարում դեպի Երուսաղեմ։ Բայց Հիսուսը մենակ չէ. մարդկանց բազմությունը հետևում է նրան։ Լսելով՝ ով է անցնում՝ մուրացկանները աղաղակում են. «Տե՛ր, Դավթի՛ Որդի, գթա՛ մեզ»։ Մարդիկ զայրանում են ու պատվիրում, որ լուռ մնան, բայց նրանք ավելի ու ավելի բարձր են բղավում։

³ Հիսուսը, սակայն, բազմության միջից լսում է նրանց գոռգոռոցը։ Ի՞նչ կանի նա։ Այդ պահին նա շատ բաներով է մտահոգված։ Ընդամենը մի քանի օր է մնում նրան։ Հիսուսը գիտի, որ Երուսաղեմում իրեն չարչարանքներ ու տանջալից մահ է սպասում։ Բայց նա չի կարող հենց այնպես անցնել ու անտեսել մուրացկանների աղաղակը։ Հիսուսը կանգ է առնում և պատվիրում, որ այդ մարդկանց իր մոտ բերեն։ «Տե՛ր, թող մեր աչքերը տեսնեն»,– աղաչում են նրանք։ «Խղճահարվելով» Հիսուսը դիպչում է նրանց աչքերին և վերականգնում նրանց տեսողությունը։a Առանց հապաղելու մուրացկանները գնում են Հիսուսի հետևից (Ղուկաս 18։35-43; Մատթեոս 20։29-34)։

 4. Ինչպե՞ս Հիսուսը կատարեց այն մարգարեությունը, որի համաձայն՝ նա պետք է «խեղճին... կարեկցեր»։

⁴ Բայց սա միակ դեպքը չէ։ Բազմիցս տարբեր հանգամանքներում Հիսուսը խորապես խղճահարվել ու կարեկցանք է դրսևորել։ Աստվածաշնչում մարգարեացվել էր, որ նա «խեղճին.... կկարեկցի» (Սաղմոս 72։13)։ Իսկապես, Հիսուսը անտարբեր չէր ուրիշների զգացմունքների հանդեպ։ Նա միշտ առիթներ էր փնտրում մարդկանց օգնելու։ Կարեկցանքը մղում էր նրան քարոզելու։ Այժմ տեսնենք, թե ինչպես է Հիսուսի խոսքերում և գործերում արտացոլվել կարեկցանքը, և մտորենք, թե ինչպես մենք կարող ենք արտահայտել նույն զգացմունքները։

5, 6. Ո՞ր օրինակներն են ցույց տալիս, որ Հիսուսը կարեկից էր։

⁵ Հիսուսը խորապես կարեկցում էր մարդկանց։ Նա հասկանում էր մարդկանց և կարողանում էր մտնել նրանց դրության մեջ։ Թեև լիովին չէր կրում այն, ինչ մարդիկ էին կրում, բայց սրտացավ էր նրանց հանդեպ (Եբրայեցիներ 4։15)։ Բուժելով 12 տարի արյունահոսությամբ տառապող կնոջը՝ նա նկարագրեց նրա հիվանդությունը որպես «ծանր հիվանդություն»՝ այդպիսով ցույց տալով, թե ինչ մեծ ցավ ու տառապանք էր այն պատճառում (Մարկոս 5։25-34)։ Իսկ երբ տեսավ Մարիամին ու նրանց, ովքեր ողբում են Ղազարոսի մահվան պատճառով, այնքան ազդվեց, որ ներսը տակնուվրա եղավ։ Ու թեև գիտեր, որ քիչ անց հարություն է տալու նրան, այնքան խղճահարվեց, որ աչքերից արցունքներ հոսեցին (Հովհաննես 11։33, 35)։

⁶ Մեկ ուրիշ դեպքում մի բորոտ մոտեցավ Հիսուսին ու աղաչեց. «Եթե միայն ուզես, կարող ես բուժել ինձ»։ Իսկ ինչպե՞ս Հիսուսը, լինելով կատարյալ մարդ, որը երբեք չէր հիվանդացել, արձագանքեց։ Նա ցավ զգաց. Աստվածաշնչում նշվում է, որ «խոր կարեկցանքով» լցվեց (Մարկոս 1։40-42)։ Այնուհետև Հիսուսը մի բացառիկ բան արեց։ Նա լավ գիտեր, որ Օրենքի համաձայն՝ բորոտները անմաքուր են համարվում ու չեն կարող լինել հասարակության մեջ (Ղևտական 13։45, 46)։ Ինչ խոսք, Հիսուսը կարող էր առանց դիպչելու բուժել նրան (Մատթեոս 8։5-13)։ Բայց, միևնույն է, ձեռքը մեկնելով՝ դիպավ նրան ու ասաց. «Ուզո՛ւմ եմ։ Բուժվի՛ր»։ Եվ հենց այդ պահին բորոտությունն անհետացավ։ Ի՜նչ ջերմ կարեկցանք ցույց տվեց Հիսուսը։

 7. Ի՞նչը կօգնի մեզ կարեկցանք զարգացնել, և ինչպե՞ս կարող ենք այս հատկությունը դրսևորվել։

⁷ Որպես քրիստոնյաների՝ մեզ քաջալերվում է ընդօրինակել Հիսուսին և կարեկից լինել։ Աստվածաշունչը հորդորում է «ցավակից»b լինել (1 Պետրոս 3։8)։ Գուցե հեշտ չլինի հասկանալ նրանց զգացումները, ովքեր տառապում են քրոնիկ հիվանդություններից կամ դեպրեսիայից, հատկապես եթե մենք նման հիվանդություն չենք ունեցել։ Սակայն հիշիր, որ կարեկցանք դրսևորելու համար պարտադիր չէ, որ դու էլ նույն ապրումներն ու ցավերը ունեցած լինես։ Հիսուսը կարեկցում էր հիվանդներին, թեպետ ինքը երբեք հիվանդ չէր եղել։ Իսկ ինչպե՞ս կարող ենք կարեկցանք զարգացնել մեր մեջ։ Համբերատարությամբ լսելով նրանց, ովքեր իրենց սիրտն են բացում մեր առաջ ու արտահայտում իրենց զգացումները։ Տեղին կլինի հարցնել ինքներս մեզ. «Եթե ես լինեի նրա իրավիճակում, ի՞նչ կզգայի» (1 Կորնթացիներ 12։26)։ Եթե ձգտենք ավելի զգայունակ և ուշադիր լինել ուրիշների զգացմունքների հանդեպ, ապա կկարողանանք «սփոփել վհատվածներին» (1 Թեսաղոնիկեցիներ 5։14)։ Երբեմն կարեկցանքը դրսևորվում է ոչ միայն խոսքերով, այլև արցունքներով։ «Լացողների հետ լաց եղեք»,– գրված է Հռոմեացիներ 12։15 համարում։

8, 9. Ինչպե՞ս էր Հիսուսը հաշվի առնում մարդկանց զգացմունքները։

⁸ Հիսուսը ուշադիր էր մարդկանց հանդեպ և հաշվի էր առնում նրանց զգացմունքները։ Հիշիր այն դեպքը, երբ նրա մոտ բերեցին մի խուլ մարդու, որը լեզվի արատ ուներ։ Ակներևաբար տեսնելով, որ վերջինս շփոթված է՝ Հիսուսը մի արտասովոր բան արեց, ինչը սովորաբար չէր անում մարդկանց բուժելիս. «Այդ մարդուն առանձին մի կողմ տարավ՝ ամբոխից հեռու»։ Հետո մարդկանց աչքից հեռու՝ առանձին մի վայրում, բուժեց նրան (Մարկոս 7։31-35)։

⁹ Հիսուսը նույն ձևով վարվեց այն կույր մարդու հետ, որին բերել էին իր մոտ և խնդրում էին բուժել։ Նա «բռնեց կույր մարդու ձեռքից և գյուղից դուրս տարավ»։ Հիսուսը նրա տեսողությունը վերականգնեց աստիճանաբար, ինչը հնարավորություն տվեց աչքերին և ուղեղին հարմարվելու արևի պայծառ լույսին ու շրջակա միջավայրի զանազանությանը (Մարկոս 8։22-26)։ Ի՜նչ ուշադրություն և նրբանկատություն դրսևորեց Հիսուսը։

10. Ինչպե՞ս կարող ենք հաշվի առնել ուրիշների զգացմունքները։

¹⁰ Լինելով Հիսուսի հետևորդներ՝ մենք նույնպես պետք է ուշադիր լինենք մարդկանց զգացմունքների հանդեպ։ Կարևոր է հետևել մեր խոսելաձևին և հիշել, որ անմտածված խոսքերը կարող են ցավ պատճառել ուրիշներին (Առակներ 12։18; 18։21)։ Կոպիտ խոսքերը, արհամարհական ակնարկներն ու կծու հեգնանքը հարիր չեն քրիստոնյաներին, քանի որ նրանք հաշվի են առնում մարդկանց զգացմունքները (Եփեսացիներ 4։31)։ Երեցնե՛ր, ինչպե՞ս կարող եք ուշադիր լինել ուրիշների զգացմունքների հանդեպ։ Խորհուրդներ տալիս ձեր խոսքը համեմեք բարությամբ և հարգեք դիմացինի արժանապատվությունը (Գաղատացիներ 6։1)։ Ծնողնե՛ր, ինչպե՞ս կարող եք հաշվի առնել երեխաների զգացմունքները։ Խրատելիս ջանք թափեք, որ երեխաներին անտեղի չվհատեցնեք (Կողոսացիներ 3։21)։

11, 12. Աստվածաշնչյան ո՞ր արձանագրություններն են ցույց տալիս, որ հարկավոր չէր խնդրել Հիսուսին կարեկցանք դրսևորել մարդկանց հանդեպ։

¹¹ Հարկավոր չէր միշտ խնդրել Հիսուսին, որ օգնության հասնի ու կարեկցանք դրսևորի մարդկանց հանդեպ։ Կարեկցանքը ոչ թե պասիվ, այլ ակտիվ հատկություն է, որը մղում է անհատին որևէ բան անելու ուրիշին օգնելու համար։ Դա է պատճառը, որ Հիսուսը պատրաստ էր օգնելու մարդկանց։ Օրինակ, երբ մի մեծ բազմություն առանց սննդի Հիսուսի հետ մնաց երեք օր, հարկավոր չէր, որ ինչ-որ մեկն ասեր նրան, որ մարդիկ քաղցած են, կամ առաջարկեր, որ ինչ-որ բան անի։ Կարդում ենք. «Հիսուսն աշակերտներին իր մոտ կանչեց ու ասաց. «Այս մարդիկ մեղք են. արդեն երեք օր է՝ ինձ մոտ են և ուտելու բան չունեն։ Չեմ ուզում սոված գնան, միգուցե ճանապարհին ուժասպառ լինեն»»։ Հետո Հիսուսը իր նախաձեռնությամբ հրաշքով կերակրեց մարդկանց (Մատթեոս 15։32-38)։

¹² Մեկ այլ դեպք նկատի առնենք։ 31 թվականին, երբ Հիսուսը մոտենում էր Նային քաղաքին, նրա առջև մի տխուր տեսարան բացվեց. թաղման թափորն ուղևորվում էր դեպի մոտակա քարայրները, որոնք փորված էին սարալանջերի մեջ՝ թաղելու մի այրի «կնոջ մինուճար որդուն»։ Պատկերացնո՞ւմ ես, թե ինչ վշտի մեջ էր մայրը։ Նա չուներ ամուսին և հիմա էլ թաղում էր իր միակ որդուն։ Թեև շատ մարդիկ կային, սակայն Հիսուսի աչքից չվրիպեց անզավակ այրին։ Նա խոր ցավ զգաց ու «սիրտը ճմլվեց»։ Հիսուսին պետք չէր որևէ բան հուշել. կարեկցանքով լի սիրտը մղեց նրան օգնելու խեղճ կնոջը։ Նա «մոտեցավ ու դիպավ պատգարակին» և կյանքի վերադարձրեց տղային։ Իսկ ի՞նչ եղավ հետո։ Հիսուսը չասաց երիտասարդին, որ միանա մեծ բազմությանը, որն իր հետ էր ճամփորդում։ Հակառակը՝ «նրան մորը հանձնեց»՝ այդպիսով միավորելով ընտանիքը և համոզվելով, որ նրա մասին հոգ տանող կլինի (Ղուկաս 7։11-15)։

13. Պատրաստակամորեն օգնության ձեռք մեկնելու հարցում ինչպե՞ս կարող ենք ընդօրինակել Հիսուսին։

¹³ Ինչպե՞ս կարող ենք հետևել Հիսուսի օրինակին։ Ինչ խոսք, մենք հրաշքով չենք կարող կերակրել մարդկանց կամ հարություն տալ մահացածներին։ Սակայն կարող ենք ուշադիր լինել ուրիշների հանդեպ և պատրաստ՝ օգնելու։ Հնարավոր է՝ հավատակիցդ ֆինանսական լուրջ խնդիրներ ունի կամ էլ կորցրել է աշխատանքը (1 Հովհաննես 3։17)։ Գուցե որևէ այրու տունը վերանորոգելու կարիք կա (Հակոբոս 1։27)։ Միգուցե ինչ-որ մեկը կորցրել է իր հարազատին և մխիթարության ու օգնության կարիք ունի (1 Թեսաղոնիկեցիներ 5։11)։ Նման դեպքերում պետք չէ սպասել, որ մեզնից օգնություն խնդրեն (Առակներ 3։27)։ Կարեկցանքը կմղի մեզ հնարավորության դեպքում առաջինը առաջարկել մեր օգնությունը և անել ամեն բան, որ աջակցենք օգնության կարիք ունեցողներին։ Երբեք մի՛ մոռացիր, որ մի բարի գործը կամ սրտանց ասված մխիթարական խոսքերը կարող են կարեկցանքի զորեղ դրսևորում լինել (Կողոսացիներ 3։12)։

14. Ինչո՞ւ էր Հիսուսը առաջնահերթությունը տալիս բարի լուրը քարոզելուն։

¹⁴ Այս գրքի 2-րդ բաժնից տեսանք, որ Հիսուսը բարի լուրը քարոզելու հրաշալի օրինակ թողեց։ Նա ասաց. «Աստծու թագավորության մասին բարի լուրը ուրիշ քաղաքներում էլ պետք է քարոզեմ, որովհետև հենց դրա համար եմ ուղարկվել» (Ղուկաս 4։43)։ Ինչո՞ւ էր նա առաջնահերթությունն այս գործին տալիս։ Գլխավորապես այն պատճառով, որ սիրում էր Աստծուն։ Բայց Հիսուսին մի ուրիշ բան էլ էր մղում. սրտից բխող կարեկցանքն էր մղում նրան արձագանքելու մարդկանց հոգևոր կարիքներին։ Նա կարեկցանք էր դրսևորում տարբեր կերպերով, բայց դրանցից ոչ մեկն այդքան կարևոր չէր, որքան հոգևորապես քաղցած մարդկանց կարիքները բավարարելը։ Եկեք քննենք երկու միջադեպ, որոնք բացահայտում են, թե ինչպես էր Հիսուսը վերաբերվում նրանց, ում քարոզում էր։ Դա կօգնի մեզ վերլուծելու, թե ինչ մղումներով ենք մասնակցում քարոզչական գործին։

15, 16. Նկարագրիր երկու դեպք, որոնք ցույց են տալիս, թե ինչպես էր Հիսուսը վերաբերվում այն մարդկանց, որոնց քարոզում էր։

¹⁵ 31 թվականին՝ այն բանից հետո, երբ մոտ երկու տարի Հիսուսը ջանադրաբար ու եռանդորեն ծառայել էր, իր ողջ ուժերը կենտրոնացրեց Գալիլեայի «բոլոր քաղաքներում ու գյուղերում» շրջելու վրա։ Նրա տեսածը խորապես ազդեց իր վրա։ Մատթեոս առաքյալը գրեց. «Երբ նա տեսնում էր մարդկանց բազմությունները, խղճահարությունից նրա սիրտը ճմլվում էր, որովհետև հովիվ չունեցող ոչխարների պես կեղեքված ու անտեսված էին» (Մատթեոս 9։35, 36)։ Հիսուսը կարեկցում էր հասարակ ժողովրդին։ Նա քաջատեղյակ էր նրանց խղճուկ հոգևոր վիճակին։ Գիտեր, որ կեղեքված ու շատ արհամարհված էին կրոնական առաջնորդների կողմից, որոնք պետք է հովվեին նրանց։ Խոր կարեկցանքից մղված՝ Հիսուսը ամեն բան անում էր, որ մարդկանց հույս ներշնչող լուր հաղորդի։ Նրանք ամենաշատը Աստծու թագավորության բարի լուրի կարիքն ունեին։

¹⁶ Նման մի բան տեղի ունեցավ մի քանի ամիս հետո՝ մոտավորապես 32 թ. Պասեքին։ Այս անգամ Հիսուսն ու իր առաքյալները նավարկեցին Գալիլեայի ծովով, որ մի մեկուսի վայր գտնեն հանգիստ առնելու համար։ Բայց մարդկանց բազմությունը, իմանալով այդ մասին, վազեց ափի երկայնքով ու նրանցից շուտ հասավ լճի հակառակ կողմը։ Ինչպե՞ս վարվեց Հիսուսը։ «Նավակից դուրս գալով՝ Հիսուսը տեսավ մարդկանց մի մեծ բազմություն, և խղճահարությունից նրա սիրտը ճմլվեց, որովհետև ասես հովիվ չունեցող ոչխարներ լինեին։ Եվ նա սկսեց շատ բաներ սովորեցնել նրանց» (Մարկոս 6։31-34)։ Դարձյալ Հիսուսը «խղճահարվեց»՝ տեսնելով, որ մարդիկ հոգևոր առումով թշվառ վիճակում են։ Ինչպես «հովիվ չունեցող ոչխարներ»՝ նրանք հոգևորապես քաղցած էին և բարձիթողի։ Հիսուսը ոչ թե պարտքի զգացումից, այլ կարեկցանքից մղված սկսեց քարոզել։

17, 18. ա) Ի՞նչն է մղում մեզ քարոզել։ բ) Ինչպե՞ս կարող ենք կարեկցանք զարգացնել ուրիշների հանդեպ։

¹⁷ Ի՞նչն է մղում մեզ՝ Հիսուսի հետևորդներիս, մասնակցելու քարոզչությանը։ Ինչպես տեսանք այս գրքի 9-րդ գլխում, մենք հանձնարարություն, պատասխանատվություն ունենք՝ քարոզել ու աշակերտներ պատրաստել (Մատթեոս 28։19, 20; 1 Կորնթացիներ 9։16)։ Սակայն միայն պարտքի կամ պարտականության զգացումից չէ, որ անում ենք այս գործը։ Առաջին հերթին Եհովայի հանդեպ սերն է մղում մեզ հռչակելու Թագավորության մասին բարի լուրը։ Մենք քարոզում ենք նաև, քանի որ կարեկցում ենք նրանց, ում հայտնում ենք մեր համոզմունքների մասին (Մարկոս 12։28-31)։ Ուրեմն ինչպե՞ս կարող ենք կարեկցանք զարգացնել ուրիշների հանդեպ։

¹⁸ Մենք մարդկանց պետք է վերաբերվենք այնպես, ինչպես Հիսուսն էր վերաբերվում։ Նրա համար նրանք «հովիվ չունեցող ոչխարների պես կեղեքված ու անտեսված» էին։ Պատկերացրու, որ գտել ես մի գառնուկի, որը կորել է։ Նա չունի հովիվ, որ առաջնորդի դեպի կանաչ արոտավայրեր ու վճիտ ջրեր, ուստի սոված ու ծարավ է։ Մի՞թե չես խղճա այդ գառնուկին։ Մի՞թե չես կերակրի ու ջուր չես տա նրան։ Այս գառնուկը նման է շատ մարդկանց, ովքեր դեռ չեն լսել բարի լուրը։ Քանի որ նրանք արհամարհված են կրոնական հովիվների կողմից, հոգևորապես քաղցած ու ծարավ են և չունեն ապագայի ոչ մի հույս։ Մենք ունենք այն, ինչի կարիքը նրանք զգում են. սննդարար հոգևոր կերակուր և Աստծու Խոսքի ճշմարտության թարմացնող ջրեր (Եսայիա 55։1, 2)։ Երբ մտածում ենք մեզ շրջապատող մարդկանց հոգևոր կարիքների մասին, մեր սիրտը կարեկցանքով է լցվում։ Եթե Հիսուսի նման խորապես կարեկցենք մարդկանց, կանենք մեր ձեռքից եկած ամեն բան, որ հայտնենք Թագավորության մասին բարի լուրը։

19. Ի՞նչ կարող ենք անել, որ օգնենք Աստվածաշունչ ուսումնասիրողին, որը պատրաստ է մասնակցելու քարոզչական գործին։

¹⁹ Ինչպե՞ս կարող ենք մարդկանց օգնել հետևել Հիսուսի օրինակին։ Պատկերացրու՝ ուզում ենք քաջալերել Աստվածաշունչ ուսումնասիրողին, ով պատրաստ է մասնակցել քարոզչական գործին։ Կամ գուցե ուզում ենք օգնել ոչ ակտիվ քարոզչին, որ կրկին լիարժեքորեն մասնակցի ծառայությանը։ Ինչպե՞ս կարող ենք աջակցել այսպիսի մարդկանց։ Մենք պետք է հասնենք նրանց սրտին։ Հիշիր, որ սկզբում «խղճահարությունից [Հիսուսի] սիրտը ճմլվեց» և հետո սովորեցրեց մարդկանց (Մարկոս 6։34)։ Ուստի եթե Աստվածաշունչ ուսումնասիրողին կամ ոչ ակտիվ քարոզչին կարողանանք օգնել կարեկցանք զարգացնել, նա կմղվի նմանվել Հիսուսին և քարոզել բարի լուրը։ Կարող ենք հարցնել. «Ինչպե՞ս է Թագավորության բարի լուրը փոխել քո կյանքը։ Իսկ ի՞նչ կարելի է ասել այն մարդկանց մասին, ովքեր դեռ չեն լսել այդ լուրը, մի՞թե նրանք նույնպես բարի լուրի կարիքը չունեն։ Ի՞նչ կարող ես անել, որ օգնես նրանց»։ Քարոզչությանը մասնակցելու ամենահզոր ուժը, ինչ խոսք, Աստծու հանդեպ սերն է և նրան ծառայելու ցանկությունը։

20. ա) Հիսուսի հետևորդ լինելը ի՞նչ է ներառում։ բ) Ի՞նչ ենք քննելու հաջորդ գլխում։

²⁰ Հիսուսի հետևորդ լինելը ավելին է ներառում, քան պարզապես նրա խոսքերը կրկնելն ու գործերն անելը։ Մենք պետք է ունենանք նույն «մտածելակերպը», որ նա ուներ (Փիլիպպեցիներ 2։5)։ Ուստի որքա՜ն երախտապարտ պետք է լինենք, որ Աստվածաշունչը հայտնում է, թե ինչ էր թաքնված Հիսուսի խոսքերի ու գործերի հետևում։ Ճանաչելով «Քրիստոսի միտքը»՝ ավելի զգայունակ կլինենք, անկեղծ կարեկցանք կզարգացնենք ու մարդկանց կվերաբերվենք այնպես, ինչպես սովորաբար Հիսուսն էր վերաբերվում (1 Կորնթացիներ 2։16)։ Հաջորդ գլխում կքննենք տարբեր ձևեր, որոնցով Հիսուսը սեր դրսևորեց հատկապես իր հետևորդների նկատմամբ։