ALEJANDRIA
Kangrunaan a siudad ken nagdindinamag a kabesera ti Egipto bayat ti tiempo ni Jesus ken dagiti apostolna. Ti ayan ti moderno nga Alejandria (iti Arabiko naawagan Al-Iskandariyah) ket adda iti kadaanan a disso ken maysa dayta a kuala ngem saan unay a nangayed a kas iti kinangayed daydi immuna.
Ti nagan ti siudad ket naipasurot iti nagan ni Alejandro a Dakkel, nga isu ti nangibilin a mabangon dayta idi 332 K.K.P. Idi agangay nagbalin dayta a kangrunaan a siudad ti Egipto, ket iti sidong dagiti Ptolemy, dagiti Helenistiko nga ar-ari ti Egipto, ti Alejandria ket napagbalin a kabesera ti Egipto. Idi inturayan dayta ti Roma idi 30 K.K.P. nagtalinaed latta ti Alejandria kas kabesera ket nagtultuloy a nagserbi kas administratibo a sentro ti Egipto kadagidi panawen ti Roma ken Byzantium agingga a pinarmek dagiti Arabo idi maikapito a siglo K.P.
Nabayagen a ti nagdakkel a paset ti populasion ti Alejandria ket buklen ti adu a Judio, nga iti kaaduan a bilangda ket immabot iti agarup 500,000 a tattao. Adu kadagita a Judio ket kapkaputotan dagiti nagtalaw a tattao a nagkamang iti Egipto kalpasan ti pannakarba ti Jerusalem idi 607 K.K.P. Idi tiempo ni Tiberio naikuna nga isuda ti mangbukel iti agarup kakatlo ti intero a populasion ti siudad. No addada iti bukodda a lugar wenno purok a naawagan iti Regio Judæorum, napalubosan dagiti Judio nga agbiag a maitunos kadagiti bukodda a linteg ken maaddaan iti bukodda a gobernador, wenno Alabarch.
Ditoy Alejandria ti nakaaramidan ti Griego a Septuagint, ti kaunaan a patarus ti Hebreo a Kasuratan. Inaramid dayta dagiti Judio a taga Alejandria, a nabatad a rinugianda bayat ti panagturay ni Ptolemy (II) Philadelphus (285-246 K.K.P.).
Ababa laeng ti panangtukoy ti Biblia iti Alejandria. Karaman dagiti “taga Alejandria,” wenno dagiti Judio manipud Alejandria kadagidiay nakisupiat ken Esteban sakbay ti pannakausigna. Alejandria ti siudad a nakayanakan ti nalaing nga agbitla a ni Apolos. Ket naggapu idiay Alejandria ti dua kadagiti barko a nagluganan ni Pablo kas balud nga agturong idiay Roma. Awan duadua a dagitoy ket dadakkel a barko ti bukbukel a karaman iti nagdakkelan a bunggoy dagiti barko ti Alejandria a mangballasiw iti Baybay Mediteraneo nga agturong idiay Puteoli, Italia, nupay no dadduma aglayag a tumaraigid nga agturong kadagiti sasangladan ti Asia Menor.—Ara 6:9; 18:24; 27:6; 28:11.
[Mapa iti panid 107]
(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)
KADAANAN NGA ALEJANDRIA
Baybay Mediteraneo
ISLA TI FAROS
Parola
Heptastadion
Museo ken Libraria
Kanal
Danaw Mareotis