Panagragsak iti Dios a Mangisalakan Kadatayo

“Agragsakakto ken ni Jehova. Agragsakakto iti Dios ti pannakaisalakanko.”​—HABACUC 3:18.

 1. Maipapan iti ania ti nasirmata ni Daniel sakbay ti pannakaparmek ti Babilonia idi 539 K.K.P.?

NASUROK a maysa a dekada sakbay ti pannakaparmek ti Babilonia idi 539 K.K.P., adda makapagagar a nasirmata ti lakayen a mammadto a ni Daniel. Impakaunana dagiti pasamak iti lubong nga agturong iti naisangsangayan a gubat iti nagbaetan dagiti kabusor ni Jehova ken ti dinutokanna nga Ari a ni Jesu-Kristo. Ania ti reaksion ni Daniel? Kinunana: “Natalimudawak, ket . . . nagsiddaawak iti sirmata.”​—Daniel 8:27.

 2. Ania a dangadang ti nasirmata ni Daniel, ket kasano ti panagriknayo maipapan iti kaasidegna?

² Datayo met ngay? Nakaadayotay unayen iti agus ti panawen! Ania ti reaksiontayo no mautobtayo nga asideg unayen ti dangadang a nasirmata ni Daniel​—ti gubat ti Dios inton Armagedon? Ania ti aramidentayo no makitatayo a nakasaksaknap unayen ti kinadakes a naibutaktak iti padto ni Habacuc a sigurado a madadaelto dagiti kabusor ti Dios? Nalabit mariknatayo ti kas iti narikna a mismo ni Habacuc, kas nadeskribir iti maikatlo a kapitulo ti napnuan padto a librona.

Idawat ni Habacuc ti Panangaasi ti Dios

 3. Agpaay kadagiti siasino ti kararag ni Habacuc, ket ania ti mabalin nga epekto ti sasaona kadatayo?

³ Ti Habacuc kapitulo 3 ket maysa a kararag. Sigun iti bersikulo 1, nayebkas dayta kas dung-aw, kanta ti panagladingit wenno panagunnoy. Nayebkas ti kararag ti mammadto a kas man la agpaay a mismo kenkuana. Ngem kinapudnona, agsasao ni Habacuc maipaay iti nasion a pinili ti Dios. Iti kaaldawantayo, dakkel ti kaipapanan ti kararagna iti ili ti Dios, a mangikaskasaba iti Pagarian. No sipapanunottayo iti daytoy bayat a basbasaentayo ti Habacuc kapitulo 3, pagsiddukerennatayo dagiti sasaona ngem pagrag-oennatayo met. Ti kararag, wenno dung-aw, ni Habacuc ipaayannatayo iti natibker a panggapuan nga agrag-o ken ni Jehova, ti Dios a mangisalakan kadatayo.

 4. Apay a nagamak ni Habacuc, ket ania a pannakaiparangarang ti pannakabalin ti Dios ti masiguradotayo?

⁴ Kas naammuantayon iti immun-una a dua nga artikulo, nagdakes ti kasasaad iti daga ti Juda idi kaaldawan ni Habacuc. Ngem di ipalubos ti Dios nga agtultuloy ti kastoy a kasasaad. Agtignay ni Jehova, kas iti inaramidna iti napalabas. Di pakasdaawan no apay nga inyasug ti mammadto: ‘O Jehova, nangngegko ti damag a maipapan kenka, ket agbutengak O Jehova, iti aramidmo’! Ania ti kayatna a sawen? ‘Ti damag a maipapan ken Jehova’ tuktukoyenna ti nairekord a historia maipapan kadagiti aramid ti Dios a pakakitaan ti pannakabalinna, kas kadagiti inaramidna idiay Nalabaga a Baybay, iti let-ang, ken idiay Jerico. Pagaammo unay ni Habacuc dagitoy nga aramid, ket nagamkanna dagita gapu ta ammona nga usaren manen ti Dios ti naindaklan a pannakabalinna kadagiti kabusorna. No makitatayo ti kinadakes ti sangatauan ita, ammotay met nga agtignayto ni Jehova a kas iti inaramidna idi un-unana. Pagbutngantay kadi dayta? Siempre! Nupay kasta, kas ken Habacuc, ikararagtayo: “Parayrayem ti aramidmo iti ngalay dagiti tawtawen; iti ngalay dagiti tawtawen isu ipakaammom; iti pungtot lagipem ti kaasi.” (Habacuc 3:2) Iti tiempo nga intuding ti Dios, “iti ngalay dagiti tawtawen,” sapay koma ta usarenna ti nakaskasdaaw a pannakabalinna. Ket iti dayta a tiempo, sapay koma ta lagipenna ti mangngaasi kadagidiay agayat kenkuana!

Agmartsa ni Jehova!

 5. Kasano a “ti Dios immay nanipud iti Teman,” ket ania ti ipasimudaag daytoy maipapan iti Armagedon?

⁵ Ania ti mapasamak inton ipangag ni Jehova ti panagdawattayo iti kaasi? Masarakantayo ti sungbat iti Habacuc 3:3, 4. Umuna, kuna ti mammadto: “Ti Dios immay nanipud iti Teman, ken ti Santo nanipud bantay Paran.” Idi kaaldawan ni mammadto a Moises, ti Teman ken Paran ket madalanan ti Israel iti let-ang nga agturong idiay Canaan. Kabayatan ti panagdaliasat ti dakkel a nasion ti Israel, agparang nga agtigtignay a mismo idi ni Jehova, ket awan makaatipa kenkuana. Sakbay ti ipapatay ni Moises, kinunana: “Ni Jehova naggapu iti Sinai, ket dimmanon kadakuada nanipud Seir; siraraniag nanipud bantay Paran, ket naggapu kadagiti linaklaksa a sasanto [nga anghel].” (Deuteronomio 33:2) Inton agtignay ni Jehova kontra kadagiti kabusorna inton Armagedon, addanto umasping a pannakaiparangarang ti di masarkedan a pannakabalinna.

 6. Malaksid iti dayag ti Dios, ania ti makita dagiti masirib a Kristiano?

⁶ Kuna pay ni Habacuc: “Ti dayag [ni Jehova] abbonganna dagiti langlangit, ket ti daga napno iti dayawna. Ket ti raniagna kas la iti silaw.” Anian a nagranga a buya! Pudno, awan ti agbiag a tao a makakita ken Jehova a Dios. (Exodo 33:20) Ngem, kadagiti matalek nga adipen ti Dios, masisirap ti mata dagiti pusoda no utobenda ti kinadayagna. (Efeso 1:18 ) Ken saan la a ti dayag ni Jehova ti makita dagiti masirib a Kristiano. Ingudo ti Habacuc 3:4: “Isu adda sinsinamarna nga umay manipud iti imana; ket adda abbong ti pannakabalinna.” Wen, makitatayo a sisasagana ni Jehova nga agtignay, nga usarenna ti bileg ken pannakabalin ti makannawan nga imana.

 7. Ania ti kaipapananna kadagidiay bumusbusor kenkuana ti martsa ti panagballigi ti Dios?

⁷ Ti martsa ti panagballigi ti Dios kaipapananna ti didigra kadagiti bumusor kenkuana. Kuna ti Habacuc 3:5: “Iti sangona napan ti angol, ket ti apuy a gayang rimmuar iti yan dagiti saksakana.” Idi 1473 K.K.P., idi asidegen dagiti Israelita kadagiti beddeng ti Naikari a Daga, adu kadakuada ti immalsa. Natnagda iti imoralidad ken idolatria. Nagbanaganna, nasurok a 20,000 ti natay iti angol nga inyeg ti Dios. (Numeros 25:1-9) Iti asidegen a masanguanan, inton agmartsa ni Jehova nga agturong “iti gubat ti naindaklan nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin,” dagidiay immalsa kenkuana ikarodanto met dagiti basolda. Mabalin a literal pay ketdi nga angol ti pakatayan dagiti dadduma.​—Apocalipsis 16:14, 16.

 8. Sigun iti Habacuc 3:6, ania ti agur-uray kadagiti kabusor ti Dios?

⁸ Denggenyo itan ti nalawag a panangiladawan ti mammadto iti panagtignay ni Jehova dagiti buybuyot. Iti Habacuc 3:6, mabasatayo: “Isu [ni Jehova a Dios] nagintek, ket rinukodna ti daga; isu kimmita, ket impuruakna a nasayyasayya dagiti nasnasion; ket dagiti agnanayon a bambantay naiwarisda; dagiti agnanayon a turturod nagruknoyda; dagiti addangna kakasda la idi ugma.” ‘Agintek’ nga umuna ni Jehova, kas iti heneral a mangamiris iti paggugubatan. Agsidduker dagiti kabusorna. Makitada no asino ti kalabanda ket agaligagetda, ken uray la nga aglagtoda gapu ta mariribukanda. Impadto ni Jesus nga addanto tiempo nga “isuamin a tribu ti daga saplitendanto ti bagbagida iti panagun-unnoy.” (Mateo 24:30) Naladawto unayen inton mabigbigda nga awan makabael a sumango ken Jehova. Marpuogto dagiti natauan nga organisasion​—uray dagidiay maibilbilang a permanente a kas kadagiti “agnanayon a bambantay” ken “agnanayon a turturod.” Mayaspingto dayta kadagiti ‘addang ti Dios idi ugma,’ kas iti inaramidna idi un-unana.

9, 10. Ania ti ipalagip kadatayo ti Habacuc 3:7-11?

⁹ Idissuorto ni Jehova ti ‘rurodna’ kadagiti kabusorna. Ngem ania dagiti armas nga usarenna iti dakkel a gubatna? Imdenganyo ti panangiladawan ti mammadto kadagitoy, a kunkunana: “Ti baim nalukasan a naan-anay; dagiti naisapata kadagiti kaputotan pudnoda a sao. Sika linuktam ti daga kadagiti karkarayan. Dagiti bambantay nakitadaka, ket nagbutengda; ti bagyo dagiti dandanum naglabas; ti yuyeng binalikasna ti timekna, ket inngatona dagiti im-imana iti ngato. Ti init ken ti bulan nagsardengda a siiintek kadagiti pagnaedanda, gapu iti lawag dagiti panam idi a napanda, gapu iti gilap ta nasileng a pikam.”​—Habacuc 3:7-11.

¹⁰ Idi kaaldawan ni Josue, pinagintek ni Jehova ti init ken bulan. Nakaskasdaaw dayta a panangiparangarang iti pannakabalin. (Josue 10:12-14) Ipalagip kadatayo ti padto ni Habacuc a daytoyto met laeng a pannakabalin ti usaren ni Jehova inton Armagedon. Idi 1513 K.K.P., impakita ni Jehova ti kinaturayna kadagiti yuyeng ti daga idi inusarna ti Nalabaga a Baybay a mangikisap kadagiti buyot ni Faraon. Uppat a pulo a tawen kalpasanna, ti naapres ken adalem a karayan Jordan dina nalapdan ti naballigi a panagmartsa ti Israel nga agturong iti Naikari a Daga. (Josue 3:15-17) Idi kaaldawan ni propetisa Debora, inyanud ti bumayakabak a tudo dagiti karuahe ni Sisera a kabusor ti Israel. (Oc-ocom 5:21) Inton Armagedon, mabalin nga usarento ni Jehova ti kakasta met laeng a puersa ti layus, bumayakabak a tudo, ken dandanum ti taaw. Mabalinna met nga usaren ti gurruod ken kimat, kas iti pika wenno taguban a napno iti pana.

11. Ania ti mapasamak inton ibulos ni Jehova ti mangnibinibi a pannakabalinna?

¹¹ Pudno a nakaskasdaawto inton ibulos ni Jehova ti mangnibinibi a pannakabalinna. Ipasimudaag dagiti sasao ni Habacuc a ti rabii agbalinto nga aldaw ket ti aldaw naranraniagto ngem iti aniaman a karaniagan nga aldaw. Literal man wenno simboliko daytoy naipaltiing a naimpadtuan a pannakailadawan ti Armagedon, maysa a banag ti sigurado​—agballiginto ni Jehova, ket awanto ti kabusor a makalibas.

Sigurado ti Pannakaisalakan ti Ili ti Dios!

12. Anianto ti aramiden ti Dios kadagiti kabusorna, ngem siasinonto ti maisalakan?

¹² Maipapan iti panangdadael ni Jehova kadagiti kabusorna, kastoy pay ti kuna ti mammadto, kas mabasatayo iti Habacuc 3:12: “Sika binaddebaddekmo ti daga iti unget; sika tinaltagmo dagiti nasnasion iti pungtot.” Nupay kasta, pilien ni Jehova ti dadaelenna. Addanto tattao a maisalakan. “Sika rimmuarka a maipaay iti pannakaisalakan ti ilim, maipaay iti pannakaisalakan ti pinulotam,” kuna ti Habacuc 3:13. Wen, isalakanto ni Jehova dagiti matalek a napulotan nga adipenna. Naan-anayto ngarud ti pannakadadael ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion. Nupay kasta, ikagkagumaan ita dagiti nasion a pukawen ti nasin-aw a panagdayaw. Din agbayag, rautento dagiti buyot ni Gog ti Magog dagiti adipen ni Jehova. (Ezequiel 38:1–​39:13; Apocalipsis 17:1-5, 16-18) Agballiginto aya dayta a panangraut ni Satanas? Saan! Sipupungtot a taltagento ni Jehova dagiti kabusorna, a rumekenna ida nga ipayatpayat a kas kadagiti irik iti pagtaltagan. Ngem isalakannanto dagidiay agdaydayaw kenkuana iti espiritu ken kinapudno.​—Juan 4:24.

13. Kasanonto a matungpal ti Habacuc 3:13?

¹³ Ti naan-anay a pannakatalipupos dagiti nadangkes ket naipadto kadagitoy a sasao: “Sika [Jehova] sinugatmo ti ulo ti balay ti nadangkes a tao. A linabusam ti pamuon agingga iti tengnged met laeng.” (Habacuc 3:13) Daytoy a “balay” iladawanna ti dakes a sistema a timmanor iti sidong ti impluensia ni Satanas a Diablo. Marebbekto. Marumekto ti “ulo,” wenno dagiti panguluen a bumusbusor iti Dios. Madadaelto ti intero a patakder, agingga iti pundasionna. Maawanton a mamimpinsan. Anian a pannakabang-arto dayta!

14-16. Sigun iti Habacuc 3:14, 15, anianto ti mapasamak iti ili ni Jehova ken kadagiti bumusbusor kadakuada?

¹⁴ Inton Armagedon, mariribukto dagidiay mangpadpadas a mangdadael iti ‘pinulotan’ ni Jehova. Sigun iti Habacuc 3:14, 15, kuna ti mammadto iti Dios: “Sika sinalputmo kadagiti sarukodna met laeng ti ulo dagiti buyotna; isuda immayda a kas alawig a mangwarawara kaniak; ti nagrag-oanda isu ti panangalun-onda a sililimed iti napanglaw. Sika nagbaddekka iti taaw agraman kadagiti kabayom, ti gabsuon dagiti napegges a dandanum.”

¹⁵ Idi kinuna ni Habacuc a ‘dagiti buyot . . . immayda a kas alawig a mangwarawara kaniak,’ agsasao ti mammadto para kadagiti napulotan nga adipen ni Jehova. Kas kadagiti agsansaneb a tulisan, dagiti nasion rugmaandanto dagiti agdaydayaw ken Jehova tapno dadaelenda ida. ‘Agrag-onto’ dagitoy bumusbusor iti Dios ken iti ilina gapu ta agtalekda nga agballigida. Kasla nakapuyto dagiti matalek a Kristiano, kas iti “napanglaw.” Ngem inton rumaut ti buyot dagiti bumusbusor iti Dios, paglalabanento ni Jehova ida babaen kadagiti igamda. Usarendanto dagiti armasda, wenno ‘sarukod,’ kadagiti buyotda met laeng.

¹⁶ Ngem saan la a dayta ti mapasamak. Usarento ni Jehova dagiti espiritu a buyot a nabilbileg ngem iti tao a mangtalipupos kadagiti kabusorna. Babaen kadagiti ‘kabayo’ ti nailangitan a buyotna nga idauluan ni Jesu-Kristo, parmekennanto “ti taaw” ken “ti gabsuon dagiti napegges a dandanum,” kayatna a sawen, ti nariribuk ken bumusbusor a sangatauan. (Apocalipsis 19:11-21) Iti kasta matalipuposto dagiti nadangkes ditoy daga. Anian a nagbileg a pannakaiparangarang ti pannakabalin ken hustisia ti Dios!

Sumungsungaden ti Aldaw ni Jehova!

17. (a) Apay a masiguradotayo a matungpalto ti sasao ni Habacuc? (b) Kasanotay nga agbalin a kas ken Habacuc bayat nga ur-urayentayo ti naindaklan nga aldaw ni Jehova?

¹⁷ Masiguradotayo nga asidegen a matungpal ti sasao ni Habacuc. Saanto nga agtaktak. Ania ti epektona kadakayo ti nasaksakbay a pannakaammoyo iti daytoy? Laglagipenyo, pinaltiingan ti Dios ni Habacuc a mangisurat kadagita a sasao. Agtignayto ni Jehova, ket addanto didigra ditoy daga inton mapasamak dayta. Di pakasdaawan nga insurat ti mammadto: “Nangngegko, ket ti bagik nagkintayeg. Dagiti bibigko nagpigergerda iti timek; kinakapuy sumrek kadagiti tulangko, ket agkintayeg iti dissok; agsipud ta masapul nga agurayak a sitatalna iti aldaw ti riribuk, iti isasangpet dagiti tattao a mangraut kadatayo [“iti iyaayna kadagiti tattao, tapno rautenna ida,” NW].” (Habacuc 3:16) Adda rason a nariribukan unay ni Habacuc. Ngem kimmapuy aya ti pammatina? Saan a pulos! Madadaan a manguray a siuulimek iti naindaklan nga aldaw ni Jehova. (2 Pedro 3:11, 12) Saan kadi a kastatay met? Sigurado a wen! Naan-anay ti panagtalektayo a matungpalto ti padto ni Habacuc. Ngem kabayatanna, aguraytayo a siaanus.

18. Nupay ninamnama ni Habacuc dagiti pakarigatan, ania ti kababalinna?

¹⁸ Kanayon nga adda pakarigatan a parnuayen ti gubat, uray kadagiti manamnama nga agballigi. Mabalin nga agkurang ti taraon. Mabalin a mapukaw dagiti sanikua. Mabalin a rumigat ti panagbiag. No mapasamak dayta kadatayo, ania ti reaksiontayo? Mapagulidanan ti kababalin ni Habacuc, ta kinunana: “Uray ti kayo a higos dinto aglasbang, uray bunga awanto kadagiti ub-ubas; ti apit nga olibo agkurangto, ket dagiti taltalon didanto mamaltuad iti taraon; ti pangen maikkatto manipud iti pagyaponan, ket awanto ti arban kadagiti pagtaraknan: nupay kasta agragsakakto ken ni Jehova. Agragsakakto iti Dios ti pannakaisalakanko.” (Habacuc 3:17, 18) Ninamnama ni Habacuc nga addanto dagiti pakarigatan, nalabit nakaro a bisin. Ngem pulos a dina napukaw ti rag-ona ken Jehova a mangisalakan kenkuana.

19. Aniada a pakarigatan ti pakaipaspasanguan dagiti adu a Kristiano, ngem ania ti masiguradotayo no ipangpangrunatayo ni Jehova iti biagtayo?

¹⁹ Iti kaaldawantayo, uray sakbay pay ti pananggubat ni Jehova kadagiti nadangkes, adu ti agsagsagaba iti nakaro a rigat. Impadto ni Jesus nga addanto gubgubat, nakaro a bisin, ginggined, ken saksakit, kas paset ti ‘pagilasinan ti kaaddana’ a kas agturturayen nga ari. (Mateo 24:3-14; Lucas 21:10, 11) Adu a kapammatiantayo ti agnanaed kadagiti pagilian a naapektaran unay iti kaitungpalan ti sasao ni Jesus, ket nakaro ti panagsagabada gapu iti dayta. Nalabit maapektaranto met iti kasta dagiti dadduma a Kristiano iti masanguanan. Sakbay nga umay ti panungpalan, nalabit adu pay kadatayo ti maapektaran gapu ta “ti kayo a higos dinto aglasbang.” Nupay kasta, ammotayo no apay a mapaspasamak dagitoy, ket dayta ti mangpakired kadatayo. Maysa pay, adda mangsuporta kadatayo. Inkari ni Jesus: ‘Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti pagarian ken ti kinalinteg [ti Dios], ket isuamin dagitoy sabsabali pay a bambanag mainayondanto kadakayo.’ (Mateo 6:33) Saanna a garantisaran dayta ti nasaliwanwan a panagbiag, ngem ipasiguradona kadatayo a no ipangpangrunatayo ni Jehova iti biagtayo, aywanannatayto.​—Salmo 37:25.

20. Iti laksid dagiti temporario a pakarigatan, ania ti determinado koma nga aramidentayo?

²⁰ Aniaman a temporario a pakarigatan ti masapul a sanguentayo, di mapukaw ti pammatitayo iti pannakabalin ni Jehova a mangisalakan. Adu a kakabsattayo idiay Africa, Makindaya nga Europa, ken dadduma pay a luglugar ti maipaspasango kadagiti nakaro a pakarigatan, ngem ‘agragragsakda [latta] ken ni Jehova.’ Kas kadakuada, sapay koma ta ditay pulos agsarday a mangaramid met iti kasta. Laglagipenyo a ni Soberano nga Apo Jehova ti Gubuayan ti ‘pigsatayo.’ (Habacuc 3:19) Pulos a dinatayto paayen. Di bumurong nga umay ti Armagedon, ken sigurado a sarunuen dayta ti baro a lubong nga inkari ti Dios. (2 Pedro 3:13) Kalpasanna, “ti daga mapunnonto iti pannakaammo iti dayag ni Jehova, a kas dagiti dandanum abbonganda ti taaw.” (Habacuc 2:14) Bayat nga ur-urayentayo dayta a nakaay-ayat a tiempo, tuladentayo ti mapagwadan a kababalin ni Habacuc. Kanayontay nga ‘agragsak ken ni Jehova ken agragsak iti Dios ti pannakaisalakantayo.’

Malagipyo Kadi?

• Ania ti mabalin nga epektona kadatayo ti kararag ni Habacuc?

• Apay nga agmartsa ni Jehova?

• Ania ti kuna ti padto ni Habacuc maipapan iti pannakaisalakan?

• Ania koma ti kababalintayo bayat nga ur-urayentayo ti naindaklan nga aldaw ni Jehova?

[Ladawan iti panid 23]

Ammoyo kadi no ania ti usaren ti Dios a mangdadael kadagiti nadangkes inton Armagedon?