Siasino “ti Pudno a Dios ken Biag nga Agnanayon”?

NI Jehova, ti Ama ni Apotayo a Jesu-Kristo, isu ti pudno a Dios. Isu ti Namarsua, daydiay mangiburay iti agnanayon a biag kadagiti agayat kenkuana. Kasta ti sungbat ti adu a mangbasbasa ken mamati iti Biblia mainaig iti saludsod a paulo daytoy nga artikulo. Kinapudnona, kinuna a mismo ni Jesus: “Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag, ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.”​—Juan 17:3.

Ngem sabali ti kayulogan dayta kadagiti adu a makimismisa. Dagiti sasao iti paulo ket naadaw iti 1 Juan 5:20, a kuna ti pasetna: “Naikaykaysatayo iti daydiay napudno, babaen ti Anakna a ni Jesu-Kristo. Daytoy ti pudno a Dios ken biag nga agnanayon.”

Dagiti mamati iti doktrina a Trinidad ibagada a ti pronombre a sao a “daytoy” (houʹtos) tukoyenna ti sarsarunuenna a nadakamat, ni Jesu-Kristo. Patienda a ni Jesus isu “ti pudno a Dios ken biag nga agnanayon.” Ngem dayta a panangipaulog ket maikontra kadagiti dadduma a kunaen ti Kasuratan. Ken adu nga addaan autoridad nga eskolar ti saan nga umanamong iti panangmatmat dagiti Trinitariano. Insurat ti eskolar ti Cambridge University a ni B. F. Westcott: “Ti kangrunaan a lohikal a tuktukoyen [ti pronombre a houʹtos] ket saan a daydiay naudi a nadakamat no di ket daydiay pampanunoten ti apostol.” Gapuna, ti Ama ni Jesus ti tuktukoyen ni apostol Juan. Insurat ti Aleman a teologo a ni Erich Haupt: “Nasken a maammuan no ti [houʹtos] iti simmaganad a sentensia ket tukoyenna ti naudi a nadakamat a persona . . . wenno iti Dios nga immun-una a nadakamat. . . . Ti panangpaneknek iti daydiay kakaisuna a pudno a Dios ket agparang nga ad-adda a maitunos iti kaudian a ballaag maibusor kadagiti idolo ngem iti panangpasingked iti kinadios ti Kristo.”

Uray ti A Grammatical Analysis of the Greek New Testament, nga impablaak ti Rome’s Pontifical Biblical Institute, kunana: “[Ti Houʹtos]: kas tampok ti [bersikulo] 18-20, sigurado a tukoyenna ti agpaypayso, ti pudno a Dios, a maisungani iti paganismo (bersikulo 21).”

Masansan a ti houʹtos, a kaaduanna a maipatarus kas “daytoy” wenno “daytoy a tao,” saanna a tukoyen ti suheto ti sarsarunuenna a sentensia. Nalawag dayta iti dadduma a kasuratan. Iti 2 Juan 7, insurat ti isu met laeng nga apostol a nangisurat iti 1 Juan: “Adu a manangallilaw ti nakastrek ditoy lubong, tattao a saan a mangipudpudno ken Jesu-Kristo kas immay a naglasag. Isu daytoy [houʹtos] ti manangallilaw ken ti antikristo.” Ditoy, ti pronombre saan a mabalin a tumukoy iti daydiay naudi a nadakamat​—ni Jesus. Ti “daytoy” nabatad a tukoyenna dagidiay nangilibak ken ni Jesus. Kas maysa a grupo, isuda “ti manangallilaw ken ti antikristo.”

Iti Ebangheliona, insurat ni apostol Juan: “Ni Andres a kabsat ni Simon Pedro ket maysa kadagiti dua a nakangngeg iti kinuna ni Juan ken simmurot ken Jesus. Umuna, nasarakan daytoy a tao [houʹtos] ti bukodna a kabsat, ni Simon.” (Juan 1:40, 41) Nabatad a ti nadakamat a “daytoy” tukoyenna, saan a ti naudi a persona a nadakamat, no di ket ni Andres. Iti 1 Juan 2:22, inusar ti apostol ti isu met laeng a pronombre iti umasping a pamay-an.

Kasta met laeng ti panangusar ni Lucas iti dayta a pronombre, kas mabasa iti Aramid 4:10, 11: “Iti nagan ni Jesu-Kristo a Nazareno, nga inlansayo ngem imbangon ti Dios manipud kadagiti natay, babaen kenkuana sisasalun-at nga agtaktakder daytoy a tao ditoy sanguananyo. Daytoy [houʹtos] ‘ti bato a dakayo a managibangon trinatoyo a kas awan patpategna a nagbalin nga ulo ti nagsulian.’” Ti pronombre a “daytoy” nalawag a saanna a tukoyen ti tao a napaimbag, nupay isu ti nadakamat sakbay unay ti houʹtos. Nalawag, ti “daytoy” iti bersikulo 11 tumukoy ken ni Jesu-Kristo a Nazareno, nga isu ti “bato a pasuli” a nakaipasdekan ti kongregasion Kristiano.​—Efeso 2:20; 1 Pedro 2:4-8.

Kasta met ti ibatad ti Aramid 7:18, 19: “Adda timmakder a sabali nga ari iti Egipto, a saan a makaam-ammo ken Jose. Daytoy a tao [houʹtos] nagusar iti kinasikap ti panangituray a maibusor iti pulitayo.” Ti “daytoy” a nangirurumen kadagiti Judio ket saan a ni Jose no di ket ni Paraon nga ari ti Egipto.

Dagita a bersikulo pasingkedanda ti kinuna ti Griego nga eskolar a ni Daniel Wallace, a nangibaga nga iti panangusar kadagiti Griego a pangtukoy a pronombre, “ti nadakamat a kaasitgan a sao iti pronombre no iti konteksto ket mabalin a saan nga isu ti adda iti panunot ti autor.”

“Ti Pudno a Dios”

Kas insurat ni apostol Juan, “daydiay napudno” isu ni Jehova, ti Ama ni Jesu-Kristo. Isu ti kakaisuna a pudno a Dios, ti Namarsua. Binigbig ni apostol Pablo: “Kinaagpaysuanna kadatayo adda maymaysa a Dios nga Ama, a kenkuana agtaud ti amin a bambanag.” (1 Corinto 8:6; Isaias 42:8) Maysa pay a rason a ni Jehova “daydiay napudno” a natukoy iti 1 Juan 5:20 ket agsipud ta isu ti Gubuayan ti kinapudno. Ti salmista inawaganna ni Jehova kas ti “Dios ti kinapudno” agsipud ta Isu ket napudno iti amin nga aramidenna ken saan nga agulbod. (Salmo 31:5; Exodo 34:6; Tito 1:2) Iti panangtukoyna iti nailangitan nga Amana, kinuna ti Anak: “Ti saom ket kinapudno.” Ken mainaig iti sursurona, kinuna ni Jesus: “Ti isursurok saanko a kukua, no di ket kukua daydiay nangibaon kaniak.”​—Juan 7:16; 17:17.

Ni Jehova isu met ti “biag nga agnanayon.” Isu ti Gubuayan ti biag, Daydiay mangipapaay iti dayta kas maysa a di kaikarian a sagut babaen ken Kristo. (Salmo 36:9; Roma 6:23) Dayta ti makagapu a kinuna ni apostol Pablo a ti Dios isu ti “mananggunggona kadagidiay sipapasnek a mangsapsapul kenkuana.” (Hebreo 11:6) Ti Dios ginunggonaanna ti Anakna babaen ti panangpagungarna kenkuana, ken ti Ama ipaayna ti gunggona a biag nga agnanayon kadagidiay naimpusuan nga agserbi Kenkuana.​—Aramid 26:23; 2 Corinto 1:9.

Gapuna, ania ti konklusiontayo? Maibagatayo a ni Jehova laeng “ti pudno a Dios ken biag nga agnanayon.” Isu laeng ti maikari nga umawat iti naipamaysa a debosion manipud kadagiti pinarsuana.​—Apocalipsis 4:11.