Makipagnaka Kadi iti Dios?
‘Sieemma a makipagnaka iti Dios.’—MIKIAS 6:8.
1, 2. Kasano a ti panagrikna ni Jehova kadatayo ket mayasping iti panagrikna ti nagannak a mangisursuro iti anakna a magna?
BAYAT a balbalansienna ti bagina, ikagumaan ti ubing ti agaddang iti damo a gundaway agturong kadagiti agur-uray a takiag dagiti dadakkelna. Kasla bassit laeng a banag dayta, ngem para iti ina ken ama, dakkel a banag dayta, maysa a kanito a mangipamatmat iti naraniag a masakbayan. Sigagagar a paspasungadan dagiti nagannak ti panawen inton makipagna kadakuada ti anakda. Iti adu a pamay-an, kayatda nga iwanwan ken saranayen ti anakda iti adu pay a tawen.
2 Kasta ti panagrikna ni Jehova a Dios kadagiti annakna ditoy daga. Naminsan, kinunana maipapan iti ilina nga Israel, wenno Efraim: “Sinursuruak ti Efraim a magna, nga innalak ida kadagiti takiagko . . . Babaen kadagiti tali ti naindagaan a tao intultuloyko nga inaon ida, babaen kadagiti singdan ti ayat.” (Oseas 11:3, 4) Deskribiren ditoy ni Jehova ti bagina kas maysa a naayat a nagannak a siaanus a mangisursuro iti anakna a magna, a nalabit alaenna kadagiti takiagna ti ubing no matuang daytoy. Ni Jehova, ti kasayaatan a Nagannak ket sigagagar a mangisuro kadatayo no kasano ti magna. Maragsakan met a mangsaranay kadatayo bayat nga itultuloytayo ti rumang-ay. Kas ipakita ti teksto a nakaibatayan ti tematayo, mabalintayo ti makipagna iti Dios! (Mikias 6:8) Ngem ania ti kayat a sawen ti pannakipagna iti Dios? Apay a masapul nga aramidentayo dayta? Kasano a maaramidantayo dayta? Ken ania dagiti magunggonatayo iti pannakipagnatayo iti Dios? Saggaysaentayo nga usigen dagitoy nga uppat a saludsod.
Ania ti Kayat a Sawen ti Pannakipagna iti Dios?
3, 4. (a) Ania ti naisangsangayan iti nailadawan a buya a pannakipagna iti Dios? (b) Ania ti kaipapanan ti pannakipagna iti Dios?
3 Siempre ti maysa a tao dina mabalin ti literal a makipagna ken ni Jehova, a maysa nga espiritu. (Exodo 33:20; Juan 4:24) No kasta, ti dinakamat ti Biblia a pannakipagna dagiti tattao iti Dios ket maysa a piguratibo nga ebkas. Iladawanna ti maysa a naisangsangayan a buya, a maawatan dagiti tattao iti aniaman a puli wenno kultura ken uray iti aniaman a panawen. Sabagay, iti ania koma a lugar wenno panawen a dagiti tattao dida mailadawan ti maysa a tao a makipagpagna iti sabali? Saan kadi a ti kasta a buya ket mangiladawan iti kinabara ken kinasinged? Ti kasta a rikna ket mangyeg iti naun-uneg a pannakaawat no ania ti kaipapanan ti pannakipagna iti Dios. Ngem kayattayo ti agbalin a mas espesipiko.
4 Laglagipenyo dagiti matalek a lallaki a da Enoc ken Noe. Apay a nakuna a nakipagnada iti Dios? (Genesis 5:24; 6:9) Iti Biblia, ti termino a ‘makipagna’ masansan a kaipapananna ti panangsurot iti maysa a wagas ti panagbiag. Pinili da Enoc ken Noe ti maysa a wagas ti panagbiag a maitunos iti pagayatan ni Jehova a Dios. Saan a kas kadagiti tattao idi panawenda, nagpaiwanwanda ken ni Jehova ken nagtulnogda kadagiti bilinna. Nagtalekda kenkuana. Kayatna kadi a sawen a ni Jehova ti nagdesision para kadakuada? Saan. Inikkan ni Jehova dagiti tattao iti wayawaya nga agikeddeng, ket kayatna nga usarentayo dayta a sagut buyogen ti ‘pannakabalintayo nga agrason.’ (Roma 12:1) Ngem no mangaramidtayo kadagiti desision, sipapakumbaba nga ipalubostayo a ti saan a matukod a kinasirib ni Jehova ti mangiwanwan iti pannakabalintayo nga agrason. (Proverbio 3:5, 6; Isaias 55:8, 9) Arigna a bayat a magmagnatayo iti dana ti biag, sisisinged nga agpakaduatayo ken ni Jehova.
5. Apay a tinukoy ni Jesus ti panangnayon iti maysa a kasiko iti kaatiddog ti biag ti maysa a tao?
5 Ti Biblia masansan nga iyaspingna ti biag iti maysa a panagdaliasat wenno pannagna. No dadduma, direkta dayta a panangyasping; no dadduma, babaen ti panangiparipirip. Kas pagarigan, kinuna ni Jesus: “Siasino kadakayo nga iti panagbalinna a maringgoran manayonanna iti maysa a kasiko ti kaatiddog ti biagna?” (Mateo 6:27) Mabalin a pagpanunotennakayo ti dadduma kadagita a sasao. Apay a kinuna ni Jesus a manayonan iti “maysa a kasiko” (maysa a pagrukod iti distansia) ti ‘kaatiddog ti biag’ ti maysa a tao (a marukod babaen ti pangrukod iti panawen)?a Nabatad nga iladladawan ni Jesus ti biag kas maysa a panagdaliasat. Ibagbaga ngarud ni Jesus a ti pannakaringgor ket arigna a saan a makatulong kadakayo a mangnayon uray bassit laeng nga addang iti panagdaliasatyo iti biagyo. Ngem maikunatayo kadi nga awan maaramidantayo no maipapan iti kawatiwat dayta a pannagna? Sigurado nga adda! Dayta ti mangyeg kadatayo iti maikadua a saludsod, Apay a masapul a makipagnatayo iti Dios?
Apay a Masapul a Makipagnatayo iti Dios?
6, 7. Ania ti kasapulan unay dagiti imperpekto a tattao, ken apay a nasken nga agpannuraytayo ken ni Jehova iti pannakapennek dayta a kasapulan?
6 Ti maysa a rason a makipagnatayo ken ni Jehova a Dios ket nailawlawag iti Jeremias 10:23: “Pagaammok unay, O Jehova, a saan a kukua ti naindagaan a tao ti dalanna. Saan a kukua ti tao a magmagna uray ti panangiturong iti addangna.” Gapuna kas tattao, ditay kabaelan ken awan met ti kalintegantayo a mangiturong iti bukodtayo a biag. Kasapulantayo unay ti agpaiwanwan. Dagidiay di agpaiwanwan iti Dios, nga ipilitda nga aramiden ti kaykayatda, matnagda iti isu met laeng a biddut a naaramid da Adan ken Eva. Ti umuna a pagassawaan ginamgamda ti kalintegan a mangikeddeng no ania ti naimbag ken dakes para kadakuada. (Genesis 3:1-6) Pulos a ‘saantayo a kukua’ dayta a kalintegan.
7 Saanmo kadi a marikna a kasapulam ti giya iti panagdaliasatmo iti biag? Iti inaldaw, adda dagiti aramidentayo a simple ken serioso a desision. Dadduma kadagita a desision ti narigat ken apektaranda ti masanguanantayo—agraman ti masanguanan dagiti ing-ingungotentayo. Kaskasdi, panunotenyo nga adda maysa a di matukod ti kinamataengan ken kinasiribna a siraragsak a mangipaay iti naayat a giya bayat nga aramidentayo dagita a desision! Nakalkaldaang ta kaaduan a tattao ita kaykayatda ti agpannuray iti bukodda a panunot ket isuda ti mangiturong kadagiti addangda. Dida ikankano ti kinapudno a kinuna ti Proverbio 28:26: “Daydiay agtalek iti bukodna a puso maag, ngem daydiay magna iti kinasirib isunto ti makalibas.” Kayat ni Jehova a maliklikantayo dagiti didigra a resulta ti panagtalek iti manangallilaw a puso. (Jeremias 17:9) Kayatna a magnatayo iti kinasirib, nga agtalektayo kenkuana kas masirib a Giya ken Instruktortayo. No aramidentayo dayta, agbalin a natalged, makapnek, ken naballigi ti pannagnatayo iti biag.
8. Ania ti gagangay a pangiturongan kadatayo ti basol ken kinaimperpekto, ngem ania ti kayat ni Jehova agpaay kadatayo?
8 Ti sabali pay a rason no apay a kasapulan a makipagnatayo iti Dios ket adda pakainaiganna iti kawatiwat ti kayattayo a pagnaen. Dakamaten ti Biblia ti nakalkaldaang a kinapudno. No an-anagen, magmagna ti amin nga imperpekto a tattao agturong iti maymaysa a destinasion. Iti panangiladawanna kadagiti pakasuotan a maigapu iti panaglakay, kuna ti Eclesiastes 12:5: “Ti tao magmagna nga agturong iti agpaut a balayna ket dagiti managdung-aw nagmartsada nga agliklikmut iti kalsada.” Ania daytoy nga ‘agpaut a balay’? Isu ti tanem, ti pangiturongan kadatayo ti basol ken kinaimperpekto. (Roma 6:23) Nupay kasta, adda nasaysayaat a panggep ni Jehova agpaay kadatayo, saan ket a maysa nga ababa, nariribuk a panagbiag. (Job 14:1) Babaen laeng ti pannakipagna iti Dios a madaliasattayo ti biag iti pinanggepna a kawatiwat—iti agnanayon. Saan kadi a dayta ti kayatmo? Nalawag ngarud a masapul a makipagnaka iti Amam.
Kasanotayo a Makipagna iti Dios?
9. Apay a no dadduma, nakalemmeng ni Jehova manipud kadagiti adipenna, ngem ania ti impanamnamana sigun iti Isaias 30:20?
9 Napateg nga usigentayo a naimbag daytoy maikatlo a saludsod: Kasanotayo a makipagna iti Dios? Masarakantayo ti sungbat iti Isaias 30:20, 21: “Ti Naindaklan a Manangisurom saanton nga aglemmeng, ket dagiti matam agbalindanto a matmata a makakita iti Naindaklan a Manangisurom. Ket dagiti bukodmo a lapayag makangngegto iti sao iti likudam a kunkunana: ‘Daytoy ti dalan. Magnakayo iti dayta,’ no kas pagarigan agpakannawankayto wenno no kas pagarigan agpakannigidkayto.” Iti daytoy a makapabileg a teksto, dagiti sasao ni Jehova a nailanad iti Isa 30 bersikulo 20 ti nalabit nangipalagip kadagiti adipenna nga idi immalsada kenkuana, arigna nga inlemmenganna ida. (Isaias 1:15; 59:2) Ngem iti daytoy a teksto, saan a nailadawan ni Jehova kas maysa nga aglemlemmeng no di ket kas maysa a sitatakder iti imatang dagiti matalek nga adipenna. Mapanunottayo ti maysa nga instruktor nga agtaktakder iti sanguanan dagiti estudiantena, nga ipakpakitana no ania ti kayatna a masursuroda.
10. Iti ania nga anag a ‘makangngegka iti sao iti likudam’ manipud iti Naindaklan nga Instruktormo?
10 Iti Isa 30 bersikulo 21, adda sabali a mangiladawan a sasao. Nadeskribir nga adda ni Jehova iti likudan dagiti adipenna, nga ipapaayna ti umiso a direksion a turongenda. Kuna dagiti eskolar ti Biblia a daytoy nga ebkas ket mabalin a naibatay iti panangsurot no dadduma ti pastor kadagiti karnerona, nga agpukkaw tapno iturongna ida ket dida maiwawa. Kasano nga agaplikar kadatayo daytoy a mangiladawan a sasao? Bueno, no agbasatayo iti Sao ti Dios tapno agpaiwanwan, basbasaentayo dagiti sasao a nairekord rinibu a tawenen ti napalabas. Arigna nga agtimtimekda manipud iti likudantayo, iti nabayagen a napalabas. Kaskasdi nga agaplikarda ita a kas met laeng idi panawen a naisuratda. Ti balakad ti Biblia ket maiwanwannatayo kadagiti inaldaw a panagdesisiontayo, ken matulongannatayo a mangiplano no ania ti turongen ti biagtayo iti masanguanan. (Salmo 119:105) No sipapasnek a biroken ken iyaplikartayo ti kasta a balakad, talaga a ni Jehova ti Giyatayo. Iti kasta, makuna a makipagpagnatayo iti Dios.
11. Sigun iti Jeremias 6:16, ania a makaliwliwa a sasao ti inusar ni Jehova a mangiladawan kadagiti adipenna, ngem ania ti inaramidda?
11 Talaga kadi a kasta kapasnek ti panagpaiwanwantayo iti Sao ti Dios? Nasayaat no mangiwayatayo iti panawen tapno sipupudno a sukimatentayo ti bagitayo. Usigenyo ti maysa a teksto a makatulong kadatayo a mangaramid iti dayta: “Daytoy ti kinuna ni Jehova: ‘Agtakderkayo a siiintek kadagiti dalan ket kumitakayo, ket imtuodenyo dagiti dana ti nabayagen a tiempo, no sadino, ita, ti ayan ti naimbag a dalan; ket magnakayo iti dayta, ket makasarakkayo iti nam-ay maipaay kadagiti kararuayo.’” (Jeremias 6:16) Dagitoy a sasao ti mabalin a mangipalagip kadatayo iti maysa nga agdaldaliasat a nagsardeng iti maysa a pagsapalan tapno agsaludsod iti direksion. Iti naespirituan nga anag, masapul a kasta ti aramiden ti Israel a rebelioso nga ili ni Jehova. Masapul a kitaenda no kasano a makasublida ‘kadagiti dana ti nabayagen a tiempo.’ Ti “naimbag a dalan” isu ti dalan a nagnaan idi dagiti ammada, ti dalan a simamaag a pinanawanda. Nakalkaldaang ta nasubeg ti Israel iti laksid daytoy a naayat a pammalagip ni Jehova. Ituloy ti isu met laeng a bersikulo: “Ngem kinunkunada: ‘Saankamto a magna.’” Nupay kasta, iti moderno a panawen, nagpaiduma ti tignay dagiti adipen ti Dios iti dayta a balakad.
12, 13. (a) Ania ti tignay dagiti napulotan a pasurot ni Kristo mainaig iti balakad ti Jeremias 6:16? (b) Kasanotayo a mabalin a sukimaten ti bagitayo no maipapan iti pannagnatayo ita?
12 Sipud idi arinunos ti maika-19 a siglo, dagiti napulotan a pasurot ni Kristo inyaplikarda ti balakad ti Jeremias 6:16. Kas maysa a grupo, indauluanda ti naimpusuan a panagsubli ‘kadagiti dana ti nabayagen a tiempo.’ Saan a kas iti apostata a Kakristianuan, simamatalek nga inannurotda “ti pagtuladan iti makapasalun-at a sasao” nga impasdek ni Jesu-Kristo ken intandudo dagiti matalek a pasurotna idi umuna a siglo K.P. (2 Timoteo 1:13) Agingga ita, agtitinnulong dagiti napulotan agraman ti kakaduada a “sabsabali a karnero” a mangsurot iti nasalun-at, naragsak a wagas ti panagbiag nga inlaksid ti Kakristianuan.—Juan 10:16.
13 Babaen ti panangipaayda iti naespirituan a taraon iti umiso a tiempo, ti matalek a klase adipen natulonganda ti minilion a tattao a mangbirok ‘kadagiti dana ti nabayagen a tiempo’ ken makipagna iti Dios. (Mateo 24:45-47) Maysaka kadi kadagita a minilion? No wen, ania ti mabalinmo nga aramiden tapno dika maiwawa a mangsurot iti bukodmo a dana? Nainsiriban no masansan nga iwayaam a sukimaten ti pannagnam. Masansanayka a makipagna iti Dios no regular a basaem ti Biblia ken dagiti publikasion a naibatay iti Biblia ken tabunuam dagiti programa ti panangisuro nga idadauluan ita dagiti napulotan. No sipapakumbaba nga iyaplikarmo ti naibalakad kenka, pudno a makipagpagnaka iti Dios, a sursurotem “dagiti dana ti nabayagen a tiempo.”
Magnakayo a Kasla ‘Kitkitaenyo Daydiay Maysa a Di Makita’
14. Kasano a mayanninaw kadagiti desisiontayo a pudpudno kadatayo ni Jehova?
14 Tapno makapagnatayo a kaduana, nasken a pudpudno kadatayo ni Jehova. Laglagipenyo nga impanamnama ni Jehova kadagidiay matalek iti nagkauna nga Israel a dina ilemmengan ida. Umasping iti dayta, ipalgak ni Jehova kadagiti adipenna ti kinasiasinona kas Naindaklan nga Instruktor. Talaga kadi a pudpudno kadakayo ni Jehova, a kasla isu ket sitatakder iti sanguananyo tapno isuronakayo? Kasapulantayo ti kasta a kita ti pammati no kayattayo ti makipagna iti Dios. Kasta ti pammati ni Moises, “ta isu nagtalinaed a natibker a kasla kitkitaenna daydiay Maysa a di makita.” (Hebreo 11:27) No pudpudno kadatayo ni Jehova, ikabilangantayo ti riknana no mangaramidtayo kadagiti desision. Kas pagarigan, ditay man la panunoten ti agaramid iti basol sa padasen nga ilimed dayta kadagiti Kristiano a panglakayen wenno kadagiti kameng ti pamiliatayo. Imbes ketdi, ikagumaantayo ti makipagna iti Dios uray no awan ti makakita kadatayo. Kas ken ni Ari David idi umuna a panawen, kastoy ti determinasiontayo: “Magnaakto buyogen ti kinatarnaw ti pusok iti uneg ti balayko.”—Salmo 101:2.
15. Kasano a ti pannakitimpuyog kadagiti kapammatiantayo tumulong tapno ad-adda a mariknatayo a pudpudno ni Jehova?
15 Maawatan ni Jehova nga imperpektotayo, a nakapuy ti lasagtayo ket adda dagiti gundaway a marigatantayo a mamati iti maysa a ditay makita. (Salmo 103:14) Adu ti ar-aramidenna a tumulong kadatayo a mangdaer iti kasta a pagkapuyan. Kas pagarigan, nangurnong “iti ili a maipaay iti naganna” manipud iti amin a nasion ditoy daga. (Aramid 15:14) Bayat a sangsangkamaysa nga agserserbitayo, makapagpipinnabilegtayo. Ad-adda a mariknatayo a pudpudno ti Dios bayat a mangngegtayo no kasano a tinulongan ni Jehova ti maysa a kapammatiantayo a mangdaer iti sumagmamano a pagkapuyan wenno mangsaranget iti pakarigatan.—1 Pedro 5:9.
16. Kasano a ti panagadaltayo maipapan ken Jesus tulongannatayo a makipagna iti Dios?
16 Kangrunaan iti amin, impaay kadatayo ni Jehova ti ulidan ti Anakna. Kinuna ni Jesus: “Siak ti dalan ken ti kinapudno ken ti biag. Awan ti umay iti Ama malaksid no baeten kaniak.” (Juan 14:6) Ti panangadal iti kabibiag ni Jesus ditoy daga ti maysa kadagiti kasayaatan a pamay-an tapno ad-adda a mariknatayo a pudpudno ni Jehova. Ti amin a sinao wenno inaramid ni Jesus naan-anay nga iyanninawda ti personalidad ken daldalan ti nailangitan nga Amana. (Juan 14:9) No mangaramidtayo kadagiti desision, nasken a panunotentayo a naimbag no ania ti aramiden ni Jesus no isu ti adda iti umasping a kasasaad. No dagiti desisiontayo ket pinampanunottayo a naimbag ken nabuyogan iti karkararag, ipakpakitatayo a sursurotentayo ti addang ni Kristo. (1 Pedro 2:21) Kas resultana, makipagpagnatayo iti Dios.
Ania Dagiti Iyegna a Bendision?
17. No magnatayo iti dana ni Jehova, ania a “nam-ay” ti masarakantayo maipaay iti kararuatayo?
17 Agbanag iti makagunggona a biag ti pannakipagna ken ni Jehova a Dios. Laglagipenyo ti inkari ni Jehova kadagiti adipenna maipapan iti panangbirok iti “naimbag a dalan.” Kinunana: “Magnakayo iti dayta, ket makasarakkayo iti nam-ay maipaay kadagiti kararuayo.” (Jeremias 6:16) Ania dayta a “nam-ay”? Maysa kadi a nanam-ay a biag a napno kadagiti ragragsak ken kinaluho? Saan. Mangipaay ni Jehova iti maysa a banag a nasaysayaat nga amang, a manmano a masarakan dagiti kabaknangan a tattao ditoy lubong. Ti pannakasarak iti nam-ay a maipaay iti kararuayo ket kaipapananna ti pannakasarak iti makin-uneg a talna, rag-o, ken naespirituan a pannakapnek. Ti kasta a nam-ay kaipapananna a makapagtalekkayo a piniliyo ti kasayaatan a dana iti biag. Ti kasta a talna ti panunot ket naisangsangayan a bendision iti tengnga daytoy nariribuk a lubong!
18. Ania a bendision ti kayat ni Jehova a masagraptayo, ket ania ti determinasiontayo?
18 Siempre, maysa a dakkel a bendision ti mismo a biag. Ti ababa a panagbiag ket nasaysayaat ngem iti di pulos nagbiag. Nupay kasta, saan a panggep ni Jehova nga ababa laeng ti panagbiagmo, manipud iti nasaranta a kinaagtutubom agingga iti nasaem a kinalakaymo. Saan, kayat ni Jehova a tagiragsakem ti kasayaatan a bendision. Kayatna a makipagnaka kenkuana iti agnanayon! Nagsayaat ti pannakayebkas daytoy iti Mikias 4:5: “Amin dagiti ili, iti biangda, magnadanto tunggal maysa iti nagan ti diosna; ngem datayo, iti biangtayo, magnatayto iti nagan ni Jehova a Diostayo agingga iti tiempo a di nakedngan, iti mismo nga agnanayon.” Kayatmo kadi a sagrapen dayta a bendision? Kayatmo kadi a tagiragsaken ti inawagan ni Jehova iti “pudpudno a biag”? (1 Timoteo 6:19) Gapuna, determinadoka koma a makipagna ken ni Jehova ita, inton bigat, ken iti tunggal aldaw agingga iti agnanayon!
[Footnote]
a No maipapan iti daytoy a bersikulo, dadduma a patarus ti Biblia ti nangbaliw iti “kasiko” iti pangrukod iti panawen, kas iti “maysa a kanito” (The Emphatic Diaglott) wenno “maysa a minuto” (A Translation in the Language of the People, ni Charles B. Williams). Nupay kasta, ti talaga a kaipapanan ti sao a nausar iti orihinal a teksto ket kasiko, nga agarup 18 a pulgada ti kaatiddogna.
Ania ti Sungbatyo?
• Ania ti kaipapanan ti pannakipagna iti Dios?
• Apay a mariknayo a kasapulan ti pannakipagna iti Dios?
• Ania ti tumulong kadakayo a makipagna iti Dios?
• Aniada a bendision ti masagrap dagidiay makipagna iti Dios?
[Dagiti Ladawan iti panid 23]
Babaen kadagiti binulong ti Biblia, mangngegtayo ti timek ni Jehova iti likudantayo nga agkunkuna, “Daytoy ti dalan”
[Ladawan iti panid 25]
Kadagiti gimong, maawattayo dagiti naespirituan a taraon iti umiso a tiempo