“Inkayo . . . ket Mangaramidkayo iti Ad-adalan”

1-3. (a) Ania ti aramiden ti mannalon no dina kabaelan nga anien a bukbukod ti nawadwad a mulana? (b) Ania a karit ti naipasango ken ni Jesus idi primavera ti 33 K.P., ket kasano a sinangona dayta a karit?

ADDA dakkel a parikut ti maysa a mannalon. Sumagmamano a bulan sakbayna, inarado ken minulaanna ti talonna. Tinaripatona a naimbag dagiti mulana agingga a nagrusing, ket naragsakan idi dimmakkelen dagitoy. Nasupapakan ti amin a bannogna ta dimtengen ti tiempo ti panagani. Daytoy ti parikutna: Gapu ta nalabon ti anienna, saanna a kabaelan nga anien a bukbukod. Tapno marisut daytoy, nainsiriban a mangtangdan kadagiti agani. Kinapudnona, ababa laeng ti panawen a panangani kadagiti napateg a mulana.

² Idi primavera ti 33 K.P., adda umasping a karit a naipasango ken ni napagungar a Jesus. Bayat ti ministeriona ditoy daga, nangimula kadagiti bin-i ti kinapudno. Dimtengen ti panagani ket nawadwad ti anien. Adu a natulnog a tattao ti masapul a maurnong kas ad-adalan. (Juan 4:35-38) Kasano a sinango ni Jesus daytoy a karit? Iti bantay idiay Galilea, sakbay a nagpalangit, imbilinna kadagiti adalanna a mangbirokda iti ad-adu pay a trabahador. Kinunana: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion, a bautisaranyo ida . . . , nga isuroyo kadakuada a tungpalenda ti amin a bambanag nga imbilinko kadakayo.”​—Mateo 28:19, 20.

³ Dayta nga annongen ti kababagas ti panagbalin a pudno a pasurot ni Kristo. Usigentayo ngarud ti tallo a saludsod. Apay a nangibaon ni Jesus iti ad-adu pay a trabahador? Kasano ti panangsanayna kadagiti adalanna a mangbirok kadagiti trabahador? Kasano a nairamantayo iti daytoy nga annongen?

4, 5. Apay a saan a mairingpas ni Jesus ti trabaho nga inrugina, ket siasino ti mangituloy iti trabaho kalpasan ti panagsublina idiay langit?

⁴ Idi inrusat ni Jesus ti ministeriona idi 29 K.P., ammona a saanna a kabaelan nga iringpas a bukbukodna ti trabaho nga inrugina. Iti ababa a panawen a kaaddana ditoy daga, limitado ti kalawa ti disso a mawanasna ken ti kaadu dagiti tattao a makasabaanna maipapan iti Pagarian. Pudno, dagiti Judio ken proselita ti kangrunaan a kinasabaanna, dagiti “napukaw a karnero iti balay ti Israel.” (Mateo 15:24) Nupay kasta, naiwaraswaras dagidi a “napukaw a karnero” iti intero nga Israel, maysa a pagilian a rinibu a kuadrado kilometro ti kalawana. Maysa pay, impakaunana a maisaknap ti naimbag a damag iti intero a daga.​—Mateo 13:38; 24:14.

⁵ Ammo ni Jesus nga adda latta dakkel a trabaho a maaramid kalpasan ti ipapatayna. Kinunana kadagiti 11 a matalek nga apostolna: “Pudno unay kunak kadakayo, ti mangwatwat iti pammati kaniak, aramidento met dayta dagiti trabaho nga aramidek; ket aramidennanto dagiti trabaho a dakdakkel ngem dagitoy, agsipud ta mapanak iti Ama.” (Juan 14:12) Yantangay agsubli idin ti Anak idiay langit, dagiti pasurotna​—saan laeng a dagiti apostolna no di pay ket dagiti amin nga agbalin nga adalanna—​ti mangituloy iti trabaho a panangasaba ken panangisuro. (Juan 17:20) Sipapakumbaba a binigbig ni Jesus a “dakdakkel ngem” iti inaramidna ti aramidento dagiti adalanna. Kasano? Iti tallo a wagas.

6, 7. (a) Kadagiti ania a wagas a ti aramiden dagiti pasurot ni Jesus ket dakdakkel ngem iti inaramidna? (b) Kasano a maipakitatayo a saan a nagbiddut ni Jesus a nangitalek iti trabaho a panangasaba kadagiti pasurotna?

⁶ Umuna, nalawlawa ti teritoria dagiti pasurot ni Jesus. Iti kaaldawantayo, dimmanonen kadagiti ungto ti daga ti panangaskasabada, iti labes dagiti pagbeddengan ti pagilian a nangaskasabaan a mismo ni Jesus. Maikadua, ad-adu a tattao ti makasabaanda. Napartak a nagbalin a rinibu ti kaadu ti bassit a grupo dagiti adalan a pinanawan ni Jesus. (Aramid 2:41; 4:4) Minilion itan ti kaaduda, ket ginasut a ribu ti mababautisaran iti kada tawen. Maikatlo, mangasabada iti las-ud ti napapaut a panawen​—agingga kadagitoy nga aldaw, agarup 2,000 a tawenen kalpasan ti tallo ket kagudua a tawen a ministerio ni Jesus.

⁷ Inyebkas ni Jesus ti panagtalekna kadagiti pasurotna idi kinunana nga aramidenda “dagiti trabaho a dakdakkel ngem dagitoy.” Inkumitna kadakuada ti trabaho a kapatgan kenkuana, ti panangasaba ken panangisuro iti “naimbag a damag ti pagarian ti Dios.” (Lucas 4:43) Ammona a simamatalek nga itungpalda dayta nga annongen. Ania ti kaipapanan daytoy kadatayo ita? No sireregta ken naimpusuan nga itungpaltayo ti ministeriotayo, ipakpakitatayo a saan a nagbiddut ni Jesus a nangitalek iti dayta a trabaho kadagiti pasurotna. Saan kadi a naisangsangayan a pribilehio daytoy?​—Lucas 13:24.

8, 9. Ania nga ulidan ti impasdek ni Jesus iti ministerio, ken kasano a masurottayo ti padron nga impasdekna?

⁸ Ni Jesus sinanayna a naimbag dagiti adalanna a mangasaba. Kangrunaan iti amin, nangipasdek iti awan pagkuranganna nga ulidan para kadakuada. (Lucas 6:40) Iti napalabas a kapitulo, napagsasaritaantayo ti panangmatmatna iti ministeriona. Panunotem iti apagbiit dagiti adalan a kadua ni Jesus a napan nangaskasaba. Napaliiwda a nangasaba ni Jesus iti sadinoman a lugar a pakasarakan kadagiti tattao​—iti igid dagiti danaw ken kadagiti turod, kadagiti siudad ken tiendaan, ken iti pagtaengan dagiti tattao. (Mateo 5:1, 2; Lucas 5:1-3; 8:1; 19:5, 6) Nakitada ti kinaagawana, a masapa a bumangon ken mangisursuro pay laeng uray no adalemen ti rabii. Para kenkuana, ti ministerio ket saan a pagpalabasan laeng iti oras! (Lucas 21:37, 38; Juan 5:17) Awan duadua a nakitada a ti nasged a panagayatna kadagiti tattao ti nanggutugot kenkuana. Nalabit naanninawda iti rupana ti asi nga adda iti pusona. (Marcos 6:34) Ania ngata ti epektona kadagiti adalan ni Jesus ti ulidan nga impasdekna? Ania ngata koma ti epektona kenka?

⁹ Kas paspasurot ni Kristo, surotentayo ti padron nga impasdekna. Gapuna, aramidentayo ti amin a kabaelantayo a mangipaay iti “naan-anay a panangsaksi.” (Aramid 10:42) Kas ken Jesus, sarungkarantayo dagiti tattao kadagiti pagtaenganda. (Aramid 5:42) Baliwbaliwantayo ti eskediultayo, no kasapulan, tapno madanontayo ida iti pagtaenganda no sumarungkartayo. Kasta met, biroken ken siaannad a kasabaantayo dagiti tattao kadagiti publiko a lugar​—kadagiti lansangan, kadagiti tiendaan, ken iti panggedan. “Agtartrabahotayo a sipipinget ken umag-agawatayo” iti ministerio, ta napateg kadatayo daytoy a trabaho. (1 Timoteo 4:10) Ti nauneg ken naimpusuan nga ayat kadagiti sabsabali ti manggutugot kadatayo a kanayon a sumapul kadagiti gundaway a mangasaba kaanoman ken sadinoman a pakasarakantayo kadagiti tattao.​—1 Tesalonica 2:8.

10-12. Ania dagiti napateg a leksion nga insuro ni Jesus kadagiti adalanna sakbay nga imbaonna ida a mangasaba?

¹⁰ Ti maysa pay a wagas a panangsanay ni Jesus kadagiti adalanna ket babaen ti panangtedna kadakuada iti detalyado nga instruksion. Sakbay nga imbaonna a mangasaba dagiti 12 nga apostol sa dagiti 70 nga adalan, nangted ni Jesus kadagiti instruksion. (Mateo 10:1-15; Lucas 10:1-12) Nasayaat ti resulta ti panangsanayna kadakuada, ta kuna ti Lucas 10:17: “Dagiti pitopulo nagsublida nga addaan rag-o.” Usigentayo ti dua kadagiti napateg a leksion nga insuro ni Jesus. Tandaanantayo a ti kaipapanan dagiti saona ket sigun kadagiti kostumbre dagiti Judio idi tiempo ti Biblia.

¹¹ Insuro ni Jesus dagiti adalanna nga agtalekda ken ni Jehova. Kinunana kadakuada: “Dikay mangala iti balitok wenno pirak wenno gambang a maipaay kadagiti supot a barikesyo, wenno supot ti taraon maipaay iti panagdaliasat, wenno dua a makin-uneg a kawes, wenno palpalloka wenno sarukod; ta ti trabahador maikari iti taraonna.” (Mateo 10:9, 10) Ugali idi dagiti biahero ti agitugot iti maibarikes a supot ti kuarta, supot ti taraon, ken kanayonan a paris ti palloka.a Idi binilin ni Jesus dagiti adalanna a saanda a pakadanagan dagita a banag, kas man la ibagbagana: “Agtalekkayo a naan-anay ken ni Jehova ta itedna dagiti kasapulanyo.” Ipaay ni Jehova dagiti masapsapulda babaen ti panangtignayna kadagidiay mangipangag iti naimbag a damag a mangpasangbay kadakuada, a kadawyan idi idiay Israel.​—Lucas 22:35.

¹² Insuro met ni Jesus kadagiti adalanna a liklikanda dagiti di kasapulan a pakasingaan. Kinunana: “Dikay arakupen ti asinoman iti dalan kas panangkablaaw.” (Lucas 10:4) Ibagbaga kadi ni Jesus a saanda a makigayyem wenno liklikanda dagiti sabsabali? Saan. Idi tiempo ti Biblia, masansan a saan laeng a basta panangibaga iti “Naimbag nga aldawmo” ti ramanen ti panangkablaaw. Ti kadawyan a panangkablaaw ramanenna ti nadumaduma a pormalidad ken atiddog a panagpapatang. Kuna ti maysa nga eskolar ti Biblia: “Kadagiti taga-Daya, saan nga apagapaman a panagtamed wenno panagdinnakulap ti kablaawda, no di ket babaen ti adu nga innarakup, ken panagrukob, ken panagpakleb pay ketdi. Mangibus dagita iti tiempo.” Idi binilin ni Jesus dagiti adalanna a saanda a makikinnablaaw a kas iti nakaugalianda, kas man la ibagbagana: “Dikay mangsayang iti oras ta naganat ti mensaheyo.”b

13. Kadagiti ania a wagas a maipakitatayo nga ipappapusotayo dagiti bilin ni Jesus kadagiti adalanna idi umuna a siglo?

¹³ Ipapusotayo dagiti bilin ni Jesus kadagiti adalanna idi umuna a siglo. Iti panangitungpal iti ministeriotayo, agtalektayo a naan-anay ken ni Jehova. (Proverbio 3:5, 6) Ammotayo a pulos a saantayo nga agkurang kadagiti masapsapultayo iti biag no ‘itultuloytayo a sapulen nga umuna ti pagarian.’ (Mateo 6:33) Dagiti amin-tiempo a manangaskasaba iti Pagarian iti intero a lubong mapaneknekanda nga uray kadagiti narigat a kasasaad, saan ida a baybay-an ni Jehova. (Salmo 37:25) Mabigbigtayo met a nasken a liklikantayo dagiti pakasingaan. No saantayo a naannad, nalaka laeng a masingatayo iti agdama a sistema ti bambanag. (Lucas 21:34-36) Ngem saan a panawen daytoy nga agpasingatayo. Naganat ti mensahetayo ta agpegpeggad ti biag dagiti tattao. (Roma 10:13-15) No sipapanunottayo iti kinaganat ti panawen, saantay a palubosan dagiti pakasingaan ditoy lubong a mangibus iti panawen ken pigsatayo a nasaysayaat nga usaren iti ministerio. Laglagipentayo nga ababan ti natda a tiempo ken nawadwad ti anien.​—Mateo 9:37, 38.

14. Ania ti mangipasimudaag a naipabaklay kadagiti amin a pasurot ni Kristo ti annongen a nailanad iti Mateo 28:18-20? (Kitaem met ti footnote.)

¹⁴ Idi kinunana “Inkayo . . . ket mangaramidkayo iti ad-adalan,” nadagsen a responsabilidad ti impabaklay ni napagungar a Jesus kadagiti pasurotna. Saan laeng a dagiti adalan nga adda iti daydi nga aldaw iti bantay idiay Galilea ti adda iti panunotna.c Ti trabaho nga imbilinna ramanenna ti panangdanon kadagiti “tattao iti amin a nasion,” ket agtultuloy dayta “agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag.” Nalawag a naipabaklay daytoy nga annongen kadagiti amin a pasurot ni Kristo, a pakairamanantayo ita. Usigentayo a naimbag ti sasao ni Jesus a nailanad iti Mateo 28:18-20.

15. Apay a nainsiriban nga agtulnogtayo iti bilin ni Jesus a mangaramid kadagiti adalan?

¹⁵ Sakbay nga imbilinna dayta nga annongen, kinuna ni Jesus: “Isuamin nga autoridad naiteden kaniak.” (Bersikulo 18) Talaga kadi nga addaan ni Jesus iti kasta kadakkel nga autoridad? Wen! Isu ti arkanghel, nga adda iti babaenna ti linaklaksa nga anghel. (1 Tesalonica 4:16; Apocalipsis 12:7) Kas “ulo ti kongregasion,” adda autoridadna kadagiti pasurotna ditoy daga. (Efeso 5:23) Manipud idi 1914, agturturayen kas Mesianiko nga Ari idiay langit. (Apocalipsis 11:15) Kinapudnona, ti kinaturayna saklawenna uray ti tanem, ta adda pannakabalinna a mangpagungar kadagiti natay. (Juan 5:26-28) Babaen ti panangibagana nga umuna nga isu ket naikkan iti dakkel nga autoridad, impasimudaag ni Jesus a dagiti sumaruno a sasaona ket saan laeng a singasing no di ket bilin. Nainsiriban nga agtulnogtayo, ta ti Dios ti nangted iti autoridadna.​—1 Corinto 15:27.

16. Idi kinuna ni Jesus “Inkayo,” ania ti imbilinna nga aramidentayo, ken kasano ti panangitungpaltayo iti daytoy nga aspeto ti annongentayo?

¹⁶ Kastoy ti panangiruangan ni Jesus iti dayta nga annongen, iti maysa laeng a sao: “Inkayo.” (Bersikulo 19) No kasta, imbilinna nga intay idanon kadagiti sabsabali ti mensahe maipapan iti Pagarian. Iti panangitungpal iti daytoy nga aspeto ti annongentayo, mabalintay ti agusar iti nadumaduma a pamay-an. Ti panangasaba iti binalaybalay ket epektibo unay a wagas tapno personal a makasaritatayo dagiti tattao. (Aramid 20:20) Sumapultayo met kadagiti gundaway a mangasaba iti di pormal a pamay-an. Iti inaldaw a panagbiagtayo, magagarantayo a mangirugi iti saritaan maipapan iti naimbag a damag no ipalubos ti kasasaad. Mabalintay a baliwbaliwan ti wagas ti panangasabatayo, depende kadagiti kasapulan ken kasasaad dagiti tattao. Ngem maymaysa ti panggeptayo: ‘Intayo’ ket birokentayo dagiti maikari.​—Mateo 10:11.

17. Kasano ti ‘panangaramidtayo iti ad-adalan’?

¹⁷ Insaruno nga inlawlawag ni Jesus ti panggep ti annongentayo, tapno ‘mangaramid iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion.’ (Bersikulo 19) Kasano ti ‘panangaramidtayo iti ad-adalan’? Agsursuro wenno nasursuruan ti kangrunaan a kaipapanan ti adalan. Ngem saan laeng a panangyallatiw iti impormasion kadagiti sabsabali ti kayat a sawen ti panangaramid kadagiti adalan. No iyadalantayo iti Biblia dagiti interesado, kalattayo a tulongan ida nga agbalin a paspasurot ni Kristo. Iti amin a maitutop a gundaway, itampoktayo ti ulidan ni Jesus tapno masursuro dagiti iyad-adalantayo ti agpannuray ken ni Jesus kas Mannursuro ken Pagwadanda, a tuladenda ti wagas ti panagbiagna ken aramidenda ti trabaho nga inaramidna.​—Juan 13:15.

18. Apay a ti bautismo ti kapatgan a pagteng iti biag ti maysa nga adalan?

¹⁸ Nayebkas kadagitoy a sasao ti napateg a paset ti annongentayo: “Bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu.” (Bersikulo 19) Ti bautismo ti kapatgan a pagteng iti biag ti maysa nga adalan, ta maitutop dayta a simbolo ti naimpusuan a panagdedikarna iti Dios. Nasken ngarud dayta iti pannakaisalakan. (1 Pedro 3:21) Wen, no agtultuloy nga aramidenna ti amin a kabaelanna nga agserbi ken ni Jehova, manamnama ti bautisado nga adalan dagiti agnanayon a bendision iti umay a baro a lubong. Adda kadin ti natulongam a nagbalin a bautisado nga adalan ni Kristo? Iti Nakristianuan a ministerio, awanen ti dakdakkel pay a panggapuantayo nga agrag-o.​—3 Juan 4.

19. Ania ti isurotayo kadagiti kabbaro, ket apay a mabalin nga itultuloytayo nga isuro ida kalpasan a mabautisaranda?

¹⁹ Inlawlawag ni Jesus ti sumaruno a paset ti annongentayo. Kinunana: “Isuroyo kadakuada a tungpalenda ti amin a bambanag nga imbilinko kadakayo.” (Bersikulo 20) Isurotayo dagiti kabbaro a tungpalenda dagiti bilin ni Jesus, a pakairamanan dagiti bilin nga ayatem ti Dios, ayatem ti kaarrubam, ken agaramid kadagiti adalan. (Mateo 22:37-39) In-inut nga isurotayo ida a mangilawlawag kadagiti pannursuro ti Biblia ken mangidepensa iti rumayrayray a pammatida. No kualipikadodan a makiraman a mangasaba iti publiko, kuyogentay ida, nga isurotay ida babaen ti sao ken ehemplo no kasano nga itungpal daytoy a trabaho iti epektibo a wagas. Dina kayat a sawen a nalpasen ti panangisuro iti baro nga adalan no agpabautisaren. Dagiti nabiit pay a nabautisaran mabalin a kasapulanda ti kanayonan nga instruksion tapno masarangetda dagiti karit a kakuyog ti panagbalin a pasurot ni Kristo.​—Lucas 9:23, 24.

20, 21. (a) Iti panangitungpal iti bilin ni Jesus, apay a di rumbeng nga agbutengtayo? (b) Apay a saan ita a panawen ti panagginad, ken ania koma ti determinasiontayo?

²⁰ Makaliwliwa unay ti maudi a sasao ni Jesus iti dayta a bilin: “Adtoy! Addaak kadakayo iti amin nga al-aldaw agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mateo 28:20) Ammo ni Jesus a nadagsen daytoy nga annongen. Ammona met nga adda dagiti bumusor iti dayta. (Lucas 21:12) Ngem di rumbeng nga agbutengtayo. Ti Panguluentayo saanna a namnamaen nga itungpaltayo daytoy nga annongen a bukbukodtayo, nga awan ti tulong. Saan kadi a makaliwliwa a maammuan a Daydiay addaan iti “isuamin nga autoridad . . . idiay langit ken ditoy daga” ket adda kadatayo tapno tulongannatayo a mangitungpal iti daytoy nga annongen?

²¹ Impanamnama ni Jesus kadagiti adalanna nga isu ket adda kadakuada iti ministerioda iti panaglabas dagiti siglo agingga iti “panungpalan ti sistema ti bambanag.” Masapul nga itultuloytayo nga itungpal ti annongen nga impabaklay ni Jesus agingga a dumteng ti panungpalan. Saan ita a panawen ti panagginad. Madama a maar-aramid ti nalabon a naespirituan a panagani! Nakaad-adu dagiti mangipangpangag. Kas paspasurot ni Kristo, determinadotayo koma a mangitungpal iti nadagsen nga annongen a naitalek kadatayo. Usarentayo ti panawen, pigsa, ken sanikuatayo a mangitungpal iti bilin ni Kristo nga: “Inkayo . . . ket mangaramidkayo iti ad-adalan.”