Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Managbasa
◼ Asino “dagiti sangapulo ket dua” a nagparangan ni Jesus, a nadakamat idiay 1 Corinto 15:5?
Ti panagparang a nadakamat idiay 1 Corinto 15:5 ket kasla daydiay nailanad iti Juan 20:26-29, a nakairamanan ni Tomas. Nupay kasta, daytoy tuktukoyenna dagiti apostol kas maysa a grupo ket nalabit inramanna ni Matias.
Iti panangisalaysay iti panagungar, nagsurat ni Pablo kadagiti panagparang ni Jesus kadagiti tattao kalpasan ti pannakapagungarna. Kuna ti apostol a ni Kristo “nagparang ken ni Cefas, kalpasanna kadagiti sangapulo ket dua. Kalpasanna nagparang kadagiti nasurok a limagasut a kakabsat.”—1 Corinto 15:5, 6.
Manipud kadagidiay simmurot kenkuana kas ad-adalan, nangpili ni Jesus kadagiti 12 nga apostoles. (Mateo 10:2-5) Ni Judas Iscariote ti maysa kadagiti 12, ngem isu ti nagtraidor, liniputanna ni Jesus, ket kalpasanna binitayna ti bagina. (Mateo 26:20-25; 27:3-10) Gapuna idi tiempo ti ipapatay ken panagungar ni Kristo, adda laeng sangapulo ket maysa a matalek nga apostol iti daydiay dati a 12. Nagparang ni Jesus kadagiti nadumaduma nga adalan iti nagbaetan ti panagungar ken iyuulina sadi langit. Kalpasanna nabigbig dagiti apostol ti pannakasapul ti panangsukat ken ni Judas. Babaen ti nadiosan a pannakaiwanwan, napili ni Matias, ket “naibilang kadagiti sangapulo ket maysa nga apostol.”—Aramid 1:6-26.
Ngarud pampanunoten dagiti dadduma no apay a ni Pablo maisuratna a ni Jesus nagparang “kadagiti sangapulo ket dua,” idinto nga iti dayta a kanito natayen ni Judas ket ni Matias saan pay a napili. Iti panagbalin nga espisipiko, adda laeng “sangapulo ket maysa nga apostol” nga immuna a nadesignaran ken imbaon ni Jesus.—Lucas 6:13-16.
Normal laeng ti panagsao ti maysa a grupo a sangsangkamaysa uray no ti maysa a kameng ket awan. (“Ti hunta dagiti direktor naikeddengda . . . ” “Ti bagi dagiti panglakayen nagtataripnongda . . . ”) Gapuna ti termino a “dagiti sangapulo ket dua” mabalin a nausar a mangtuktukoy ti intero a grupo dagiti apostol, nupay ti maysa wenno dua ti awan iti maysa nga okasion. (Idiligyo ti Aramid 6:1-6.) Idi immuna a nagparang ni Jesus kadagiti adalan iti napunitan a siled, “ni Tomas, maysa kadagiti sangapulo ket dua, . . . awan kadakuada.” Walo nga aldaw kamaudiananna isu ti addan ket nalawlawagan ti aniaman a pagduaduaan. (Juan 20:19-29) Nupay di pay nadesignaran ni Matias a mangsukat ken ni Judas, isut’ maysa a nabayagen nga adalan. (Aramid 1:21, 22) Yantangay isu ket sisisinged a naitimpuyog kadagiti orihinal nga apostol ken di nagbayag kalpasanna “naibilangen kadakuada,” ti panangdakamat ti napalabas a panagkomento maipapan iti panagparang ni Jesus “kadagiti sangapulo ket dua” nalabit nga inramanna ni Matias.