Natured Gapu iti Pammati ken Nadiosan a Panagbuteng

“Bumilegka ken pumigsaka . . . Ni Jehova a Diosmo adda kenka.”​—JOSUE 1:9.

1, 2. (a) No iti panangmatmat ti tao, posible kadi nga agballigi ti Israel maibusor kadagiti Canaanita? (b) Ania ti naipanamnama ken ni Josue?

IDI 1473 K.K.P., nakasagana ti Israel a sumrek iti Naikari a Daga. No maipapan kadagiti dumteng a rigat, impalagip ni Moises kadagiti tattao: “Ita nga aldaw ballasiwem ti Jordan tapno sumrekka ket ikkatam iti sanikua dagiti nasion a daddadakkel ken nabilbileg ngem sika, siudad a dadakkel ken nasarikedkedan agingga iti langlangit, maysa nga ili a dakkel ken natayag, ti annak ni Anakim, a maipapan iti dayta sika . . . nangngegmo a naikuna, ‘Siasino ti makapagtakder a sititibker iti sanguanan ti annak ni Anak?’” (Deuteronomio 9:1, 2) Wen, agdindinamag dagitoy a higante a mannakigubat! Malaksid iti dayta, nakabalan dagiti buyot ti dadduma a Canaanita. Addaanda kadagiti kabalio ken karuahe a de panabas a landok dagiti daligda.​—Uk-ukom 4:13.

² Iti sabali a bangir, naadipen idi ti nasion ti Israel ken kalkalpas ti 40 a tawen a panagindegda iti let-ang. Gapuna, no iti panangmatmat ti tao, kasla imposible nga agballigida. Ngem adda pammati ni Moises; ‘makitana’ nga iturturong ida ni Jehova. (Hebreo 11:27) “Ni Jehova a Diosmo bumallasiw iti sanguanam,” kinuna ni Moises kadagiti Israelita. “Talipuposennanto ida, ket isu parukmaennanto ida iti sanguanam.” (Deuteronomio 9:3; Salmo 33:16, 17) Idi natay ni Moises, impanamnama ni Jehova a tulonganna ni Josue, a kinunana: “Tumakderka, ballasiwem daytoy Jordan, sika ken daytoy intero nga ili, nga agturong iti daga nga itedko kadakuada, iti annak ti Israel. Awanto ti asinoman nga agtakder a sititibker iti sanguanam iti amin nga al-aldaw ti panagbiagmo. No kasano nga addaak idi ken Moises addaakto kenka.”​—Josue 1:2, 5.

 3. Kasano a naaddaan ni Josue iti tured ken pammati?

³ Tapno saranayen ken iwanwan ni Jehova, masapul a basaen, mennamennaen, ken iyaplikar ni Josue ti Linteg ti Dios. “Iti kasta pagballigiemto ti dalanmo ket iti kasta agtignaykanto a sisisirib,” kinuna ni Jehova. “Saan aya a binilinka? Bumilegka [wenno, agturedka] ken pumigsaka. Dika mapakigtotan wenno agkullayaw, ta ni Jehova a Diosmo adda kenka iti sadinoman a papanam.” (Josue 1:8, 9) Timmured, pimmigsa, ken nagballigi ni Josue gapu ta impangagna ti Dios. Ngem saan a kasta ti inaramid ti kaaduan kadagiti kasadaranna. Kas resultana, saanda a nagballigi ket natayda iti let-ang.

Ili a Nagkurang iti Pammati ken Tured

4, 5. (a) Kasano a naiduma ti panangmatmat dagiti sangapulo a nagsimisim no idilig iti panangmatmat da Josue ken Caleb? (b) Ania ti reaksion ni Jehova kadagiti Israelita a nagkurang iti pammati?

⁴ Uppat a pulo a tawen sakbayna, idi damo a sumrek ti Israel iti Canaan, nangibaon ni Moises iti 12 a lallaki a mangsimisim iti daga. Sibubuteng a nagsubli ti sangapulo a lallaki. “Amin dagiti tattao a nakitami iti tengngana lallakida a nalablabes ti kadakkelda,” inyasugda. “Nakitami sadiay dagiti Nefilim, ti annak ni Anak, a nagtaud kadagiti Nefilim; isu a kadagiti bukodmi a mata nagbalinkami a kasla kadagiti rumsa.” Higante kadi ti ‘amin a tattao’ sadiay, malaksid pay kadagiti Anakim? Saan. Dagiti kadi Anakim ket kaputotan dagiti Nefilim a nagbiag sakbay ti Layus? Saan la ketdi! Ngem gapu kadagitoy a di umiso a damag, napabutngan ti intero a pakarso. Kayatda pay ketdi ti agsubli idiay Egipto, ti daga a nakaadipenanda!​—Numeros 13:31–14:4.

⁵ Nupay kasta, dua kadagiti nagsimisim, da Josue ken Caleb, ti magagaran a sumrek iti Naikari a Daga. Dagiti Canaanita ket ‘tinapay kadatayo,’ kinunada. “Ti pagsalinonganda pimmanaw iti ngatuenda, ket ni Jehova adda kadatayo. Dikay agbuteng kadakuada.” (Numeros 14:9) Al-allilawen laeng kadi da Josue ken Caleb ti bagbagida? Saan a pulos! Nakitada ken ti intero a nasion ti Israel no kasano nga imbabain ni Jehova ti nabileg nga Egipto ken dagiti didiosenda babaen ti Sangapulo a Saplit. Nakitada met no kasano a ni Jehova linemmesna ni Faraon ken ti namilitariaan a buyotna iti Nalabaga a Baybay. (Salmo 136:15) Nalawag, saan a nainkalintegan ti panagbuteng dagiti sangapulo a nagsimisim ken dagiti namati kadakuada. “Kasanonto kabayag nga awananda iti pammati kaniak kadagiti amin a pagilasinan nga inaramidko iti tengngada?” kinuna ni Jehova gapu iti napalalo a pannakadismayana.​—Numeros 14:11.

 6. Kasano a nainaig ti pammati iti kinatured, ken kasano a maiparparangarang dayta iti kaaldawantayo?

⁶ Impatuldo ni Jehova no ania a talaga ti parikut​—kurang ti pammati dagiti Israelita kas ipakita ti panagbutengda. Wen, agkanaig unay ti pammati ken kinatured, isu nga insurat ni apostol Juan maipapan iti kongregasion Kristiano ken iti naespirituan a pannakidangadangna: “Daytoy ti panagballigi a nangparmek iti lubong, ti pammatitayo.” (1 Juan 5:4) Iti kaaldawantayo, maiparparangarang ti pammati a kas iti impakita da Josue ken Caleb. Kas resultana, maikaskasaba ita ti naimbag a damag ti Pagarian iti intero a lubong babaen kadagiti nasurok nga innem a milion a Saksi ni Jehova, agtutubo ken nataengan, nabileg ken nakapuy. Awan ti kabusor a nakabael a mangpaulimek iti daytoy a nabileg, maingel a bunggoy.​—Roma 8:31.

Dikay “Agsanud”

 7. Ania ti kayat a sawen ti ‘panagsanud’?

⁷ Dagiti adipen ni Jehova situtured nga ikaskasabada ita ti naimbag a damag gapu ta tultuladenda ti kababalin ni apostol Pablo, a nangisurat: “Saan a datayo ti kita nga agsanud nga agturong iti pannakadadael, no di ket ti kita nga addaan pammati nga agturong iti pannakataginayon a sibibiag ti kararua.” (Hebreo 10:39) Ti dinakamat ni Pablo a ‘panagsanud’ ket saan a tumukoy iti temporario a panagbuteng, ta adda met dagiti gundaway a nagbuteng ti adu kadagiti matalek nga adipen ti Dios. (1 Samuel 21:12; 1 Ar-ari 19:1-4) Imbes ketdi, ipamatmatna ti “panagtallikud, panaglusulos,” “nalukay a panangpetpet iti kinapudno,” kuna ti maysa a diksionario ti Biblia. Inayonna pay a ti ‘panagsanud’ ket nalabit maysa a metapora a mangipasimudaag iti “panangibaba iti layag tapno bumannayat” ti panagserbi iti Dios. Siempre, dagidiay addaan iti natibker a pammati dida pulos panunoten ti “bumannayat” uray no dumteng dagiti pakarigatan​—pannakaidadanes man dayta, sakit, wenno dadduma pay a pakasuotan. Imbes ketdi, itultuloyda ti agserbi ken ni Jehova, yantangay ammoda nga ipatpategna unay ida ken ammona dagiti limitasionda. (Salmo 55:22; 103:14) Kasta kadi ti pammatiyo?

8, 9. (a) Kasano a pinabileg ni Jehova ti pammati dagiti nagkauna a Kristiano? (b) Ania ti mabalintayo nga aramiden tapno bumileg ti pammatitayo?

⁸ Adda panawen idi a narikna dagiti apostol nga agkurangda iti pammati, isu a kinunada ken ni Jesus: “Ikkannakami iti ad-adu pay a pammati.” (Lucas 17:5) Nasungbatan ti napasnek a kararagda, nangnangruna idi Pentecostes 33 K.P., idi immapay kadagiti adalan ti naikari a nasantuan nga espiritu, a nangipaay kadakuada iti naun-uneg a pannakaawat maipapan iti Sao ken panggep ti Dios. (Juan 14:26; Aramid 2:1-4) Gapu ta napabileg ti pammati dagiti adalan, inkasabada ti naimbag a damag “iti isuamin a parsua nga adda iti baba ti langit” iti laksid ti ibubusor.​—Colosas 1:23; Aramid 1:8; 28:22.

⁹ Tapno mapabileg ti pammatitayo ken maitultuloytayo ti ministeriotayo, masapul met nga adalen ken mennamennaentayo ti Kasuratan ken ikararagtayo ti nasantuan nga espiritu. Kas iti inaramid da Josue, Caleb, ken dagiti nagkauna a Kristiano nga adalan, itukittayo iti isip ken pusotayo ti kinapudno a naggapu iti Dios. Iti kasta, mapatanortayo ti pammati a mangpabileg kadatayo nga agtultuloy a makidangadang iti naespirituan agingga nga agballigitayo.​—Roma 10:17.

Saan nga Umdas ti Panamati

10. Ania ti ramanen ti pudno a pammati?

¹⁰ Kas impakita dagiti nagkauna a matalek a tattao, saan a kaskarina a mapatanortayo ti kinatured ken panagibtur gapu laeng ta mamatitayo nga adda Dios. (Santiago 2:19) Masapul pay nga ammuentayo ti personalidad ni Jehova ken naan-anay nga agtalektayo kenkuana. (Salmo 78:5-8; Proverbio 3:5, 6) Rumbeng a sipapasnek a patientayo a pagimbagantayo ti panagtulnog kadagiti linteg ken prinsipio ti Dios. (Isaias 48:17, 18) Ti pammati ramanenna met ti naan-anay a panagtalek a tungpalen ni Jehova ti amin a karina ken ‘gunggonaanna dagidiay sipapasnek a mangsapsapul kenkuana.’​—Hebreo 11:1, 6; Isaias 55:11.

11. Iti ania a pamay-an a nabendisionan da Josue ken Caleb gapu iti pammati ken kinaturedda?

¹¹ Saan a parparawpaw dayta a pammati. Imbes ketdi, rumayrayray dayta bayat nga agbibiagtayo maitunos iti kinapudno, bayat a ‘mananamtayo’ dagiti iyegna a pagimbagan, bayat a ‘makitkitatayo’ ti pannakasungbat dagiti kararagtayo, ken iti dadduma a pamay-an, bayat a mariknatayo ti panangiturong ni Jehova iti biagtayo. (Salmo 34:8; 1 Juan 5:14, 15) Masiguradotayo a napabileg ti pammati da Josue ken Caleb idi naramananda ti kinaimbag ti Dios. (Josue 23:14) Usigenyo dagitoy a punto: Nalasatanda ti 40-tawen a pannagnada iti let-ang, kas inkari ti Dios. (Numeros 14:27-30; 32:11, 12) Adda dakkel a pasetda iti innem a tawen a panangsakup ti Israel iti Canaan. Kamaudiananna, natagiragsakda ti napaut ken nasalun-at a biag ken naawatda pay ketdi ti indibidual a tawidda. Talaga a ginunggonaan ni Jehova dagidiay simamatalek ken situtured nga agserserbi kenkuana!​—Josue 14:6, 9-14; 19:49, 50; 24:29.

12. Kasano nga ‘itan-ok ni Jehova ti sasaona’?

¹² Ti naayat a kinamanangngaasi nga impakita ti Dios kada Josue ken Caleb ipalagipna ti sasao ti salmista: “Intan-okmo ti sasaom uray pay iti ringbaw ti intero a naganmo.” (Salmo 138:2) No patalgedan ni Jehova ti maysa a karina babaen ti naganna, ‘natan-ok’ ti kaitungpalan dayta a kari gapu ta lab-awanna ti aniaman a namnamaentayo. (Efeso 3:20) Wen, di pulos paayen ni Jehova dagidiay ‘napalalo nga agragsak’ kenkuana.​—Salmo 37:3, 4.

Maysa a Tao a ‘Nangay-ayo a Naimbag iti Dios’

13, 14. Apay a kasapulan idi ni Enoc ti pammati ken tured?

¹³ Adu ti masursurotayo maipapan iti pammati ken kinatured babaen ti panangusigtayo iti ulidan nga impasdek ti maysa a saksi sakbay ti panawen Kristiano​—ni Enoc. Uray sakbay pay a nangrugi nga agipadto, ammo ni Enoc a masubok ti pammati ken kinaturedna. Kasanona nga ammo? Kinuna idi ni Jehova idiay Eden nga adda panagbinnusor, wenno panagginnura, dagidiay agserserbi iti Dios ken dagidiay agserserbi ken ni Satanas a Diablo. (Genesis 3:15) Ammo met ni Enoc a rimsua daytoy a panagginnura idi rugrugi ti pakasaritaan ti tao, idi pinapatay ni Cain ti kabsatna a ni Abel. Kinapudnona, nagtultuloy a nagbiag ti amada a ni Adan iti dandani 310 a tawen kalpasan a naipasngay ni Enoc.​—Genesis 5:3-18.

¹⁴ Iti laksid dagitoy a bambanag, situtured a “nagtultuloy ni Enoc a nakipagna iti pudno a Dios” ken kinondenarna dagiti “makapakigtot a bambanag” nga insawang dagiti tattao maibusor ken ni Jehova. (Genesis 5:22; Judas 14, 15) Gapu iti natured a takder ni Enoc agpaay iti pudno a panagdayaw, agparang nga adu ti bimmusor kenkuana, a namagpeggad iti biagna. Gapuna, inispal ni Jehova ti propetana manipud kadagiti ut-ot ni patay. Kalpasan nga imbaga ni Jehova a ‘naan-anay a naay-ayo ni Enoc ti Dios,’ ‘inyalisna’ ni Enoc manipud iti biag agturong ken patay, nalabit kabayatan ti maysa a naimpadtuan a sirmata.​—Hebreo 11:5, 13; Genesis 5:24.

15. Ania ti nasayaat nga ulidan ni Enoc kadagiti adipen ni Jehova ita?

¹⁵ Kalpasan unay a dinakamatna ti maipapan iti pannakayalis ni Enoc, impaganetget manen ni Pablo ti kinapateg ti pammati, a kunkunana: “Mainayon pay, no awan ti pammati [iti Dios] di mabalin nga ay-aywen a naan-anay.” (Hebreo 11:6) Wen, gapu ta adda pammatina, situtured ni Enoc a nakipagna ken ni Jehova ken nangipakaammo iti mensahe ti panangukom ti Dios maibusor iti dakes a lubong. Gapu ta addaantayo iti umasping a trabaho iti daytoy a lubong a bumusbusor iti pudno a panagdayaw ken napno iti tunggal kita ti kinadakes, tuladentayo koma ti nasayaat nga ulidan ni Enoc.​—Salmo 92:7; Mateo 24:14; Apocalipsis 12:17.

Ti Kinatured a Tinignay ti Nadiosan a Panagbuteng

16, 17. Siasino ni Abdias, ken ania a situasion ti nakaipasanguanna?

¹⁶ Malaksid iti pammati, adda sabali pay a galad a mangparayray iti tured. Isu ti nadayaw a panagbuteng iti Dios. Usigentayo ti nagsayaat nga ulidan ti maysa a tao a managbuteng iti Dios ken nagbiag idi kaaldawan ni propeta nga Elias ken ni Ari Acab, a nagturay iti makin-amianan a pagarian ti Israel. Kabayatan ti panagturay ni Acab, nakasaksaknap ti panagdayaw ken ni Baal. Kinapudnona, 450 a propeta ni Baal ken 400 a propeta iti sagrado a teddek a sinan-mabagbagi ti lalaki ‘mangmanganda iti lamisaan ni Jezebel,’ ti asawa ni Acab.​—1 Ar-ari 16:30-33; 18:19.

¹⁷ Kas maysa a naulpit a kabusor ni Jehova, pinadas ni Jezebel nga ikisap ti pudno a panagdayaw. Pinapatayna ti dadduma kadagiti propeta ni Jehova ken ginandatna pay ti biag ni Elias, ngem naglibas ti propeta a nagballasiw iti Jordan iti panangiwanwan ti Dios. (1 Ar-ari 17:1-3; 18:13) Mailadawanyo kadi no kasano karigat nga itandudo ti nasin-aw a panagdayaw iti makin-amianan a pagarian kadagidi a panawen? Dakdakes pay, kasanon no agserserbika iti mismo a palasio ti ari? Kasta ti situasion a naipasango ken ni Abdias,a ti managbuteng iti Dios a mangay-aywan iti sangakabbalayan ni Acab.​—1 Ar-ari 18:3.

18. Kasano a naisangsangayan ni Abdias kas maysa nga agdaydayaw ken ni Jehova?

¹⁸ Awan duadua a naannad ken masirib ni Abdias no iti panagdayawna ken ni Jehova. Saan a nagkompromiso. Kinapudnona, ibaga kadatayo ti 1 Ar-ari 18:3: “Ni met laeng Abdias maysa idi a kasta unay ti panagbutengna ken Jehova.” Wen, mapagwadan ti panagbuteng ni Abdias iti Dios! Dayta a makagunggona a panagbuteng ti nangted kenkuana iti naisangsangayan a tured, a nagminar kalpasan unay a pinapatay ni Jezebel dagiti propeta ni Jehova.

19. Ania ti inaramid ni Abdias a mangipakita iti kinaturedna?

¹⁹ Mabasatayo: “Naaramid nga idi ginessat ni Jezebel dagiti mammadto ni Jehova, nangala ni Abdias iti sangagasut a mammadto ket pinagtalinaedna ida a silelemmeng a saglilimapulo iti maysa a rukib, ket inabastuanna ida iti tinapay ken danum.” (1 Ar-ari 18:4) Kas pagaammoyo, napeggad nga annongen ti sililimed a panangpakan iti sangagasut a lallaki. Malaksid a kasapulan ni Abdias ti agannad tapno saan a maduktalan da Acab ken Jezebel dayta nga ar-aramidenna, masapul pay a maliklikanna nga agatap ti 850 nga ulbod a propeta a naynay a mapan iti palasio. Malaksid iti dayta, ti adu nga ulbod a managdaydayaw a naggapu iti nadumaduma a paset ti kagimongan sigurado a gundawayanda ti aniaman nga oportunidad a mangibutaktak iti ar-aramiden ni Abdias tapno makagun-odda iti pabor manipud iti ari ken reyna. Ngem situtured latta nga impaay ni Abdias ti kasapulan dagiti propeta ni Jehova. Nakaskasdaaw ta di man la nadnadlaw dayta dagiti managdaydayaw iti idolo. Nagbileg la ketdi a puersa ti panagbuteng iti Dios!

20. Kasano a nakatulong ken ni Abdias ti panagbutengna iti Dios, ken kasano a makatulong kenka ti ulidanna?

²⁰ Gapu iti kinatured ni Abdias a tinignay ti panagbutengna iti Dios, nabatad a sinalakniban ni Jehova manipud kadagiti kabusorna. Kuna ti Proverbio 29:25: “Ti panagpigerger iti tattao isu ti mangipakat iti silo, ngem daydiay agtalek ken Jehova masalaknibanto.” Ordinario laeng a tao ni Abdias; kas kadatayo, mabuteng met a maduktalan ken mapapatay. (1 Ar-ari 18:7-9, 12) Kaskasdi, gapu iti panagbutengna iti Dios, situtured a nadaeranna ti aniaman a panagbuteng iti tao a nalabit a nariknana. Mapagwadantayo amin ni Abdias, nangnangruna kadagidiay agdaydayaw ken ni Jehova a di maamak uray mapukaw ti wayawayada wenno uray ti biagda. (Mateo 24:9) Wen, ikagumaantayo koma amin ti agserbi ken ni Jehova “buyogen ti nadiosan a buteng ken panagamak.”​—Hebreo 12:28.

21. Ania ti mausig iti sumaganad nga artikulo?

²¹ Saan laeng a ti pammati ken nadiosan a panagbuteng ti mangparayray iti tured; nabilbileg pay a puersa ti ayat. “Ti Dios inikkannatayo saan a ti espiritu ti kinatakrot, no di ket ti pannakabalin ken ti ayat ken ti kinasimbeng ti panunot,” insurat ni Pablo. (2 Timoteo 1:7) Iti sumaganad nga artikulo, kitaentayo no kasano a ti ayat matulongannatayo nga agserbi ken ni Jehova a situtured kabayatan daytoy napeggad a maudi nga al-aldaw.​—2 Timoteo 3:1.

[Footnote]

Ania ti Sungbatyo?

• Ania ti nangparayray iti kinatured da Josue ken Caleb?

• Ania ti ramanen ti pudno a pammati?

• Apay nga awanan buteng nga impakaammo ni Enoc ti mensahe ti panangukom ti Dios?

• Kasano a ti panagbuteng iti Dios parayrayenna ti kinatured?

[Ladawan iti panid 16, 17]

Ni Jehova imbilinna ken ni Josue: ‘Agturedka ken pumigsaka’

[Ladawan iti panid 18]

Sinalakniban ken impaay ni Abdias ti kasapulan dagiti propeta ti Dios

[Dagiti Ladawan iti panid 19]

Situtured nga impakaammo ni Enoc ti sao ti Dios