წინასწარმეტყველი

ადამიანი, ვისი მეშვეობითაც ცხადდება ღვთის ნება და განზრახვა (ლკ. 1:70; სქ. 3:18—21). თუმცა წინასწარმეტყველად ნათარგმნი ებრაული სიტყვის (ნავიʼ) წარმოშობა უცნობია, ამ სიტყვის გამოყენება ცხადყოფს, რომ ნამდვილი წინასწარმეტყველები უბრალოდ ახალი ამბების განმცხადებლები კი არ იყვნენ, არამედ ღვთის წარმომადგენლები, ანუ ღვთივშთაგონებული ცნობების განმცხადებელი ღვთის კაცები (1მფ. 12:22; 2მფ. 4:9; 23:17). ისინი ახლოს იყვნენ იეჰოვასთან, ის კი თავის საიდუმლოს უცხადებდა მათ (იერ. 23:18; ამ. 3:7; 1მფ. 17:1; იხ. წინასწარმხილველი).

ბერძნული სიტყვა პროფეტეს სიტყვასიტყვით ნიშნავს მთქმელს [ბერძ. პრო ნიშნავს „უწინ“ ან „წინაშე“, ფემი კი — თქმას] და მიუთითებს განმცხადებელზე, ანუ მასზე, ვინც ღვთისგან მომდინარედ მიჩნეულ ცნობებს აცხადებს (შდრ. ტიტ. 1:12). თუმცა ამაში მომავლის წინასწარმეტყველებაც იგულისხმება, ეს არ არის ამ სიტყვის ძირითადი მნიშვნელობა (შდრ. მსჯ. 6:7—10). მიუხედავად ამისა, ღვთის ნების თანახმად ცხოვრებისთვის საჭიროა, ადამიანმა იცოდეს, რა განზრახვა აქვს იეჰოვას მომავალთან დაკავშირებით და თავისი საქმეები, სურვილები და მიზნები მის ნებას შეუსაბამოს. ამიტომ ხშირ შემთხვევაში ბიბლიის წინასწარმეტყველები აცხადებდნენ ცნობებს, რომლებიც პირდაპირ თუ ირიბად მომავალს უკავშირდებოდა.

ებრაულ წერილებში მოხსენიებულ წინასწარმეტყველთა საქმიანობა. ღვთის პირველი წარმომადგენელი დედამიწაზე იყო ადამი, რომელმაც თავიდანვე გადასცა ღვთის მითითებები თავის ცოლს, ევას, და ამგვარად წინასწარმეტყველის მოვალეობა შეასრულა. ეს მითითებები არა მხოლოდ მათ აწმყოს ეხებოდა, არამედ მათ მომავალსაც. ისინი იყო იმის მოკლე მონახაზი, თუ რა განზრახვა ჰქონდა ღმერთს დედამიწასა და კაცობრიობასთან დაკავშირებით და როგორ უნდა ეცხოვრათ ადამიანებს, რომ კურთხევები მიეღოთ (დბ. 1:26—30; 2:15—17, 23, 24; 3:1—3). ბიბლიაში მოხსენიებული პირველი ერთგული წინასწარმეტყველი ენოქი იყო, რომლის ცნობაც მომავლის წინასწარმეტყველებას შეიცავდა (იუდ. 14, 15). ლამექი და მისი ვაჟი ნოე ღვთივშთაგონებით აცხადებდნენ ღვთის განზრახვასა და ნებას (დბ. 5:28, 29; 9:24—27; 2პტ. 2:5).

სიტყვა ნავიʼ პირველად აბრაამთან მიმართებით არის გამოყენებული (დბ. 20:7). აბრაამი არ იყო მომავლის წინასწარმეტყველად ცნობილი, ყოველ შემთხვევაში საქვეყნოდ მაინც. მიუხედავად ამისა, ღმერთმა მას წინასწარმეტყველური დაპირება მისცა. აბრაამს აუცილებლად ექნებოდა ამ ცნობის გაცხადების ძლიერი სურვილი, განსაკუთრებით თავისი ოჯახისთვის, რომელთაც აუხსნიდა, რატომ ტოვებდნენ ურს და რას დაჰპირდა ღმერთი მას (დბ. 12:1—3; 13:14—17; 22:15—18). მსგავსად, ისაკიცა და იაკობიც, დაპირების მემკვიდრეები, წინასწარმეტყველები იყვნენ და ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ ღმერთთან (ფს. 105:9—15). გარდა ამისა, მათ წინასწარმეტყველური კურთხევები წარმოთქვეს თავიანთ ვაჟებზე (დბ. 27:27—29, 39, 40; 49:1—28). თუ არ ჩავთვლით იობსა და ელიჰუს, რომელთა მეშვეობითაც ღმერთმა ეგვიპტიდან ისრაელის გამოსვლამდე ცხადი გახადა არაერთი ჭეშმარიტება, ახ. წ. პირველ საუკუნემდე ყველა ჭეშმარიტი წინასწარმეტყველი იაკობის შთამომავალი (ისრაელი) იყო.

მოსეს დროს წინასწარმეტყველის როლი უფრო გამოიკვეთა. წინასწარმეტყველის, როგორც ღვთის წარმომადგენლის როლი კარგად ჩანს იმ შემთხვევიდან, როცა იეჰოვამ აარონი მოსეს „ბაგედ“ ანუ წინასწარმეტყველად დანიშნა, თავად მოსე კი „ღმერთად“ დაუყენა აარონს (გმ. 4:16; 7:1, 2). მოსემ არაერთი მოვლენა იწინასწარმეტყველა, რომლებიც მალევე შესრულდა, მაგალითად, როგორიც იყო ეგვიპტეზე დატეხილი ათი სასჯელი. მაგრამ მან უფრო შთამბეჭდავად შეასრულა წინასწარმეტყველის ანუ ღვთის წარმომადგენლის როლი, როცა სინას მთასთან კანონის შეთანხმების შუამავალი გახდა და ისრაელ ხალხს ღვთის ნება გააგებინა. მიუხედავად იმისა, რომ კანონის შეთანხმებამ, რომელიც ზნეობრივი კოდექსი და სახელმძღვანელო იყო, მაშინვე მოუტანა ისრაელს დიდი სარგებლობა, ის მომავალზეც მიანიშნებდა და „მომავალ კურთხევათა ჩრდილი“ იყო (გლ. 3:23—25; ებ. 8:6; 9:23, 24; 10:1). მოსესა და იეჰოვას ორმხრივი ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ ერთმანეთთან და მისი მეშვეობით იეჰოვა თავისი ნებისა და განზრახვის შესახებ მრავალ რამეს ამჟღავნებდა, რის გამოც ის გამორჩეული წინასწარმეტყველი იყო (გმ. 6:2—8; კნ. 34:10). მოსეს და-ძმაც, მირიამი და აარონი, როგორც ღვთივშთაგონებული ცნობების და დარიგების განმცხადებლები (ამაში მაინცდამაინც მომავლის წინასწარმეტყველება არ იგულისხმება), წინასწარმეტყველებად მსახურობდნენ. ამ გაგებით წინასწარმეტყველებდა ერის წარმომადგენელი 70 უხუცესიც (გმ. 15:20; რც. 11:25; 12:1—8).

მსაჯულების 6:8-ში მოხსენიებული უცნობი წინასწარმეტყველის გარდა, მსაჯულების წიგნში მხოლოდ დებორაზეა ნათქვამი, რომ წინასწარმეტყველად მსახურობდა (მსჯ. 4:4—7; 5:7). თუმცა ის, რომ სიტყვა ნავიʼ სხვაგან არ გამოიყენება ამ წიგნში, მაინცდამაინც არ ნიშნავს, რომ წინასწარმეტყველად სხვა არავინ მსახურობდა. სამუელის დროისთვის „იშვიათად ცხადდებოდა იეჰოვას სიტყვა; არც ხილვები იყო ხშირი“. სამუელი სიყმაწვილიდან მსახურობდა ღვთის წარმომადგენლად. ვინაიდან მისი გაცხადებული ღვთივშთაგონებული ცნობები შესრულდა, ხალხმა აღიარა, რომ „სამუელი იეჰოვას წინასწარმეტყველად იყო დანიშნული“ (1სმ. 3:1—14, 18—21).

სამეფოს დაარსების შემდეგ ისრაელში თითქმის ყოველთვის იყო წინასწარმეტყველი (შდრ. სქ. 3:24). სამუელის სიკვდილამდე გადმა დაიწყო წინასწარმეტყველება (1სმ. 22:5; 25:1). დავითის მმართველობის დროს ის და ნათანი გამორჩეული წინასწარმეტყველები იყვნენ (2სმ. 7:2—17; 12:7—15; 24:11—14, 18). ისინიც და მოგვიანებით მცხოვრები წინასწარმეტყველებიც მეფის მრჩევლებად და მემატიანეებად მსახურობდნენ (1მტ. 29:29; 2მტ. 9:29; 29:25; 12:15; 25:15, 16). ღმერთმა დავითის მეშვეობითაც გაამჟღავნა ზოგიერთი რამ, ამიტომ პეტრე მოციქულმა დავითს წინასწარმეტყველი უწოდა (სქ. 2:25—31, 34). სამეფოს გაყოფის შემდეგ ერთგული წინასწარმეტყველები როგორც ჩრდილოეთ, ისე სამხრეთ სამეფოში მსახურობდნენ. ზოგიერთი მათგანი წინასწარმეტყველურ ცნობებს ორივე სამეფოს მეთაურებსა და მოსახლეობას უცხადებდა. გადასახლების დროს და მის შემდეგ მცხოვრებ წინასწარმეტყველთა შორის იყვნენ დანიელი, ანგია, ზაქარია და მალაქია.

წინასწარმეტყველები დიდ როლს ასრულებდნენ ჭეშმარიტი თაყვანისმცემლობის მხარდაჭერაში. თავიანთი მსახურებით ისინი ისრაელისა და იუდას მეფეებს ღვთის კანონების დაცვაში ეხმარებოდნენ: შემცოდველ მეფეებს უშიშრად შეაგონებდნენ (2სმ. 12:1—12), მათ კი, ვინც ბოროტების ჩადენას არ იშლიდა, ღვთის განაჩენს უცხადებდნენ (1მფ. 14:1—16; 16:1—7, 12). როცა სამღვდელოებამ სწორი გზიდან გადაუხვია და გაირყვნა, იეჰოვა წინასწარმეტყველთა მეშვეობით რწმენას უმტკიცებდა დარჩენილ მართალ ადამიანებს, გზასაცდენილებს კი მასთან დასაბრუნებელ გზას უთითებდა. მოსეს მსგავსად წინასწარმეტყველები ხშირად შუამავლის როლს ასრულებდნენ და ლოცვაში ღმერთს მეფისა და ხალხისთვის წყალობას სთხოვდნენ (კნ. 9:18—29; 1მფ. 13:6; 2მფ. 19:1—4; შდრ. იერ. 7:16; 14:11, 12). ისინი განსაკუთრებით გაჭირვების დროს მსახურობდნენ გულმოდგინედ. წინასწარმეტყველთა ზოგიერთი ცნობა მესიის მმართველობის დროს მოსალოდნელ კურთხევებს ეხებოდა, რაც ხალხს მომავლის იმედს უნერგავდა. ამგვარად, თანამედროვეების გარდა, ისინი მომავალ თაობებსაც ემსახურებოდნენ, მათ შორის ჩვენს დროში მცხოვრებთაც (1პტ. 1:10—12). მიუხედავად ამისა, მათ შეურაცხყოფდნენ, დასცინოდნენ და სასტიკად უსწორდებოდნენ (2მტ. 36:15, 16; იერ. 7:25, 26; ებ. 11:32—38). მათდამი კეთილგანწყობილები კი სულიერ თუ სხვა კურთხევებს იღებდნენ (1მფ. 17:8—24; 2მფ. 4:8—37; შდრ. მთ. 10:41).

წინასწარმეტყველთა დანიშვნა და შთაგონება. მემკვიდრეობით არავინ გამხდარა წინასწარმეტყველი. ლევიანებიდან ზოგი წინასწარმეტყველიც იყო, მაგალითად, სამუელი, ზაქარია იეჰოიადას ვაჟი, იერემია და ეზეკიელი. ზოგიერთი წინასწარმეტყველის შვილიც წინასწარმეტყველად მსახურობდა (1მფ. 16:7; 2მტ. 16:7). ამასთან, საკუთარი სურვილით არავინ დაიწყებდა წინასწარმეტყველად მსახურებას. ისინი ღვთის მიერ არჩეულები და მისი წმინდა სულით დანიშნულები იყვნენ (რც. 11:24—29; ეზკ. 1:1—3; ამ. 7:14, 15), რომლის მეშვეობითაც გასაცხადებელ ცნობასაც იღებდნენ (სქ. 28:25; 2პტ. 1:21). ზოგი მათგანი თავიდან მერყეობდა (გმ. 3:11; 4:10—17; იერ. 1:4—10). ელისე მისმა წინამორბედმა ელიამ დანიშნა ღვთის ნებით, როცა წინასწარმეტყველის მოსასხამი გადაუგდო (1მფ. 19:19—21).

თუმცა იეჰოვას სულით იყვნენ დანიშნულნი, ისინი, როგორც ჩანს, ყოველთვის ღვთის შთაგონებით არ ლაპარაკობდნენ. დროდადრო მათზე იეჰოვას სული გადმოდიოდა და უმჟღავნებდა გასაცხადებელ ცნობებს (ეზკ. 11:4, 5; მქ. 3:8). ის მათ ლაპარაკისკენ აღძრავდა (1სმ. 10:10; იერ. 20:9; ამ. 3:8). ისინი არა მხოლოდ უჩვეულო საქმეებს აკეთებდნენ, არამედ მათ სიტყვებსა და ქმედებაში განსაკუთრებული სიმძაფრე და ემოცია ჩანდა. შესაძლოა, ამას გულისხმობს სიტყვა „აწინასწარმეტყველდა“ (1სმ. 10:6—11; 19:20—24; იერ. 29:24—32; შდრ. სქ. 2:4, 12—17; 6:15; 7:55). ვინაიდან ისინი თავიანთ დავალებაზე სრულად იყვნენ კონცენტრირებულნი და უბადლო სიმამაცეს იჩენდნენ, მათი საქციელი სხვების თვალში უცნაური და არაგონივრული ჩანდა. სწორედ ასე მოხდა იეჰუს ცხების დროს, როცა ჯარის მეთაურებს ერთი წინასწარმეტყველი შეშლილი ეგონათ. მაგრამ, როცა მიხვდნენ, რომ ის წინასწარმეტყველი იყო, მის ცნობას სერიოზულად მოეკიდნენ (2მფ. 9:1—13; შდრ. სქ. 26:24, 25). დავითის დევნის დროს საულიც აწინასწარმეტყველდა, გაიხადა ტანსაცმელი და „მთელი დღე და ღამე შიშველი ეგდო“. ამ დროს, როგორც ჩანს, დავითმა გაქცევა მოასწრო (1სმ. 19:18—20:1). ასეთი რამ ხშირად არ ხდებოდა, რადგან ბიბლიიდან ჩანს, რომ წინასწარმეტყველები მხოლოდ იშვიათად შიშვლდებოდნენ. ბიბლიაში ჩაწერილია კიდევ ორი შემთხვევა, როცა წინასწარმეტყველები შიშვლები დადიოდნენ, რათა ხაზი გაესვათ თავიანთი წინასწარმეტყველების გარკვეული მხარეებისთვის (ეს. 20:2—4; მქ. 1:8—11). ბიბლიაში არ არის ნათქვამი, რა იყო საულის გაშიშვლების მიზანი — იმის დანახვება, რომ სამეფო სამოსლის გარეშე ის უბრალო ადამიანი იყო და იეჰოვას სამეფო ძალაუფლებასა და ძალას ვერ შეეწინააღმდეგებოდა, თუ სხვა რამ.

იეჰოვა სხვადასხვა საშუალებით გადასცემდა წინასწარმეტყველს ცნობებს: სიტყვიერად ანგელოზების მეშვეობით (გმ. 3:2—4; შდრ. ლკ. 1:11—17; ებ. 1:1, 2; 2:1, 2), ხილვებით, რითაც ღვთის ცნობა გონებაში ებეჭდებოდა (ეს. 1:1; აბკ. 1:1), სიზმრებით ანუ ღამის ხილვებით, როცა წინასწარმეტყველს ეძინა (დნ. 7:1) და ბურანში (სქ. 10:10, 11; 22:17—21). ზოგჯერ, შესაძლოა, მუსიკასაც შეეწყო ხელი, რომ წინასწარმეტყველს ღვთის ცნობა მიეღო (1სმ. 10:5; 2მფ. 3:15). ღვთივშთაგონებული ცნობების გაცხადებაც სხვადასხვა სახით ხდებოდა (ებ. 1:1). უმეტეს შემთხვევაში წინასწარმეტყველი სიტყვიერად გადასცემდა თავის ცნობას საზოგადოების თავშეყრის ადგილებსა თუ მეჩხერად დასახლებულ მხარეებში (იერ. 7:1, 2; 36:4—13; მთ. 3:3). მას შეეძლო სიმბოლოებისა თუ სიმბოლური მნიშვნელობის ქმედებებით უფრო თვალსაჩინო გაეხადა თავისი ცნობა. მაგალითად, ეზეკიელმა იერუსალიმის ალყის გასათამაშებლად აგური გამოიყენა, ოსიამ კი გომერი მოიყვანა ცოლად (ეზკ. 4:1—3; ოს. 1:2, 3; შდრ. 1მფ. 11:30—39; 2მფ. 13:14—19; იერ. 19:1, 10, 11; იხ. სიზმარი; შთაგონება; ხილვა).

ცრუ და ჭეშმარიტ წინასწარმეტყველთა ამოცნობა. ღვთის ზოგი წინასწარმეტყველი სასწაულებს ახდენდა, რაც ადასტურებდა, რომ ღვთის მიერ იყვნენ დანიშნულნი და სიმართლეს ლაპარაკობდნენ. ასეთები იყვნენ მოსე, ელია, ელისე, იესო და სხვ. აღსანიშნავია, რომ ყველა წინასწარმეტყველი არ ახდენდა სასწაულებს. მოსეს სიტყვების თანახმად, ჭეშმარიტ წინასწარმეტყველს სამი მოთხოვნა უნდა დაეკმაყოფილებინა: იეჰოვას სახელით უნდა ელაპარაკა, მისი ნათქვამი უნდა შესრულებულიყო (კნ. 18:20—22) და წინასწარმეტყველებით მხარი უნდა დაეჭირა ჭეშმარიტი თაყვანისმცემლობისთვის, ანუ მისი სიტყვები ღვთის სიტყვასა და მითითებებს არ უნდა შეწინააღმდეგებოდა (კნ. 13:1—4). ბოლო მოთხოვნა ყველაზე მნიშვნელოვანი და გადამწყვეტი იყო, რადგან ვინმეს შეიძლება ღვთის სახელითაც ელაპარაკა და მისი ნათქვამი შემთხვევითობის წყალობით შესრულებულიყო კიდეც. მაგრამ, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ჭეშმარიტი წინასწარმეტყველის ერთადერთი და მთავარი მოვალეობა მოვლენების წინასწარ განჭვრეტა არ იყო. ის სიმართლეს უჭერდა მხარს, მისი ცნობა კი ძირითადად ზნეობრივ ნორმებსა და ამ ნორმებით ცხოვრებას ეხებოდა. ის ხალხს ღვთის თვალსაზრისს უცხადებდა (ეს. 1:10—20; მქ. 6:1—12). ამიტომ იმის დასადგენად, იყო თუ არა წინასწარმეტყველი ჭეშმარიტი, საჭირო არ იყო, წლები და საუკუნეები გასულიყო და მისი წინასწარმეტყველება შესრულებულიყო. ცრუწინასწარმეტყველი იყო ის, ვისი სიტყვებიც ღვთის გაცხადებულ ნებასა და ნორმებს ეწინააღმდეგებოდა. ამგვარად, წინასწარმეტყველი, რომელიც ისრაელსა და იუდას მშვიდობას უწინასწარმეტყველებდა მაშინ, როცა ხალხი ღვთის სიტყვასა და კანონს ეურჩებოდა, აშკარად ცრუ იყო (იერ. 6:13, 14; 14:11—16).

ცრუწინასწარმეტყველთა შესახებ იესოს გაფრთხილება ძალიან ჰგავს მოსეს მიერ წარმოთქმულ გაფრთხილებას. ასეთებს იესოს სახელითაც რომ ემოქმედათ და ხალხისთვის გზის ასაბნევად „ნიშნები და საკვირველებები“ მოეხდინათ, მათი ნაყოფით მაინც გამოჩნდებოდა, რომ „უკანონობის მოქმედნი“ იყვნენ (მთ. 7:15—23; მრ. 13:21—23; შდრ. 2პტ. 2:1—3; 1ინ. 4:1—3).

ჭეშმარიტი წინასწარმეტყველი წინასწარმეტყველებას არასდროს წარმოთქვამდა მხოლოდ ვინმეს ცნობისმოყვარეობის დასაკმაყოფილებლად. ყველა წინასწარმეტყველება ღვთის ნებას, განზრახვას, ნორმებსა და განაჩენს უკავშირდებოდა (1მფ. 11:29—39; ეს. 7:3—9). ნაწინასწარმეტყველები მოვლენები ხშირ შემთხვევაში მიმდინარე მოვლენების შედეგი იყო — ხალხი იმას იმკიდა, რასაც თესავდა. ცრუწინასწარმეტყველები დამაიმედებელი სიტყვებით ამშვიდებდნენ ხალხსა და მათ წინამძღოლებს, რომ მიუხედავად მათი უმართლობისა, ღმერთი დაიცავდა და აკურთხებდა (იერ. 23:16—20; 28:1—14; ეზკ. 13:1—16; შდრ. ლკ. 6:26). ისინი ჭეშმარიტ წინასწარმეტყველებს ჰბაძავდნენ — სიმბოლური ენით ლაპარაკობდნენ და თავიანთ ქმედებებს სიმბოლურ დატვირთვას აძლევდნენ (1მფ. 22:11; იერ. 28:10—14). ზოგი აშკარად თაღლითობდა, ბევრმა კი, როგორც ჩანს, თავის საქმეს უღალატა ან განდგომილი გახდა (შდრ. 1მფ. 18:19; 22:5—7; ეს. 28:7; იერ. 23:11—15). ცრუწინასწარმეტყველთა შორის ქალებიც იყვნენ (ეზკ. 13:17—23; შდრ. გმც. 2:20). ღვთის სულის ნაცვლად ცრუწინასწარმეტყველებზე „უწმინდურების სული“ მოქმედებდა. ისინი სიკვდილს იმსახურებდნენ (ზქ. 13:2, 3; კნ. 13:5).

რაც შეეხება ჭეშმარიტ წინასწარმეტყველებს, მათი მოკლევადიანი წინასწარმეტყველების შესრულება (ზოგი ერთ დღეში ან ერთ წელიწადში სრულდებოდა) ხალხს იმაში არწმუნებდა, რომ შორეულ მომავალზე წარმოთქმული მათი წინასწარმეტყველებებიც გამართლდებოდა (1მფ. 13:1—5; 14:12, 17; 2მფ. 4:16, 17; 7:1, 2, 16—20).

„წინასწარმეტყველთა ძეები“. ებრაული ენის გრამატიკის ერთ სახელმძღვანელოში აღნიშნულია, რომ ებრაული გამოთქმები ბენ (-ის ვაჟი) და ბენე (-ის ვაჟები) შეიძლება მიანიშნებდეს „რომელიმე ამქრის ან გაერთიანების (აგრეთვე ტომის ან ნებისმიერი კონკრეტული ჯგუფის) წევრობაზე“ (Gesenius’ Hebrew Grammar, ოქსფორდი, 1952, გვ. 418; შდრ. ნემ. 3:8, სადაც „მენელსაცხებლეთა ამქრის წევრი“ სიტყვასიტყვით მენელსაცხებლეთა ძეს ნიშნავს). ასე რომ, „წინასწარმეტყველთა ძეებში“ შეიძლება წინასწარმეტყველებად მოწოდებულთათვის განკუთვნილი სკოლა ან უბრალოდ ერთად მომსახურე წინასწარმეტყველთა ჯგუფი იგულისხმებოდეს. ბიბლიაში ნათქვამია, რომ ასეთი ჯგუფები ბეთელში, იერიხონსა და გილგალში არსებობდა (2მფ. 2:3, 5; 4:38; შდრ. 1სმ. 10:5, 10). რამაში არსებული ჯგუფის ხელმძღვანელი იყო სამუელი (1სმ. 19:19, 20). როგორც ჩანს, ელისეც მსგავსი საქმით იყო დაკავებული (2მფ. 4:38; 6:1—3; შდრ. 1მფ. 18:13). ბიბლიაში ნათქვამია, რომ ისინი საცხოვრებელს თავად აშენებდნენ, რისთვისაც ნათხოვარ სამუშაო იარაღს იყენებდნენ, რაც შესაძლოა იმაზე მიანიშნებს, რომ უბრალოდ ცხოვრობდნენ. მიუხედავად იმისა, რომ ერთად ცხოვრობდნენ და საჭმელსაც იყოფდნენ, შესაძლოა, მათ წინასწარმეტყველის დავალების შესასრულებლად ცალ-ცალკე გზავნიდნენ (1მფ. 20:35—42; 2მფ. 4:1, 2, 39; 6:1—7; 9:1, 2).

ქრისტიანულ-ბერძნულ წერილებში მოხსენიებული წინასწარმეტყველები. ბერძნული სიტყვა პროფეტეს შეესაბამება ებრაულ სიტყვას ნავიʼ. იოანე ნათლისმცემლის მამამ, მღვდელმა ზაქარიამ, წინასწარმეტყველის როლი შეასრულა, როცა ღვთის განზრახვა გააცხადა თავის ძესთან, იოანესთან დაკავშირებით და თქვა, რომ მას „უზენაესის წინასწარმეტყველი“ ეწოდებოდა (ლკ. 1:76). იოანეს უბრალო ცხოვრება და ცნობა ძალიან ჰგავდა მანამდე მცხოვრებ ებრაელ წინასწარმეტყველთა ცხოვრებასა და ცნობას. ბევრი აღიარებდა, რომ ის წინასწარმეტყველი იყო. ჰეროდესაც კი ეშინოდა მისი (მრ. 1:4—6; მთ. 21:26; მრ. 6:20). იესომ თქვა, რომ იოანე „წინასწარმეტყველზე ბევრად მეტი“ იყო (მთ. 11:7—10; შდრ. ლკ. 1:16, 17; ინ. 3:27—30).

იესო ქრისტე იყო მოსეს დაპირებული წინასწარმეტყველი, რომელსაც ხალხი დიდი ხანია ელოდებოდა (ინ. 1:19—21, 25—27; 6:14; 7:40; კნ. 18:18, 19; სქ. 3:19—26). მის მიერ მოხდენილმა სასწაულებმა და უჩვეულო წვდომის უნარმა ბევრი დაარწმუნა, რომ ის წინასწარმეტყველი იყო (ლკ. 7:14—16; ინ. 4:16—19; შდრ. 2მფ. 6:12). იეჰოვასთან ახლოს მასავით არავინ ყოფილა (იერ. 23:18; ინ. 1:18; 5:36; 8:42). ის ძველად მცხოვრები წინასწარმეტყველების სიტყვებს ხშირად ციტირებდა იმის დასადასტურებლად, რომ ღვთისგან იყო დანიშნული და უფლებამოსილი (მთ. 12:39, 40; 21:42; ლკ. 4:18—21; 7:27; 24:25—27, 44; ინ. 15:25). მან იწინასწარმეტყველა, როგორ გასცემდნენ და მოკლავდნენ, როგორც წინასწარმეტყველი მოკვდებოდა იერუსალიმში, რომელსაც „წინასწარმეტყველთა დამხოცველი“ უწოდა, მოწაფეები მიატოვებდნენ, პეტრე სამჯერ უარყოფდა და ღმერთი მესამე დღეს მკვდრეთით აღადგენდა. ამ წინასწარმეტყველებებიდან ბევრს საფუძვლად ედო ებრაულ წერილებში ჩაწერილი წინასწარმეტყველებები (ლკ. 13:33, 34; მთ. 20:17—19; 26:20—25, 31—34). იესომ იერუსალიმისა და მისი ტაძრის განადგურებაც იწინასწარმეტყველა (ლკ. 19:41—44; 21:5—24). მის მსმენელთა სიცოცხლეში ამ ყოველივეს ზედმიწევნით შესრულებამ განამტკიცა მათი რწმენა, რომ შესრულდებოდა ის წინასწარმეტყველებებიც, რომლებიც იესომ თავის მოსვლასთან დაკავშირებით წარმოთქვა (შდრ. მთ. 24; მრ. 13; ლკ. 21).

ახ. წ. 33 წლის ორმოცდამეათე დღის დღესასწაულზე, წინასწარმეტყველების თანახმად, ღვთის სული გადმოვიდა იერუსალიმში მყოფ მოწაფეებზე. შედეგად, ისინი წინასწარმეტყველებდნენ და ხილვებს ხედავდნენ, ანუ ღვთის დიდებული საქმეების შესახებ აუწყებდნენ და შთაგონებით იღებდნენ ცოდნას ღვთის ძისა და იმის შესახებ, თუ რას ნიშნავდა ეს ყოველივე მათი მსმენელისთვის (სქ. 2:11—40). როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ წინასწარმეტყველებაში მხოლოდ მომავლის წინასწარ გაცხადება არ იგულისხმება. მოციქულმა პავლემ თქვა, რომ ის, „ვინც წინასწარმეტყველებს, ადამიანებს ელაპარაკება აღსაშენებლად, გასამხნევებლად და ნუგეშსაცემად“. წინასწარმეტყველებას ის ყველა ქრისტიანისთვის მართებულ და სასურველ მიზნად მიიჩნევდა. უცხო ენებზე ლაპარაკი ნიშანი იყო ურწმუნოთათვის, წინასწარმეტყველება კი ნიშანი — მორწმუნეთათვის. თუმცა წინასწარმეტყველება ქრისტიანულ შეხვედრაზე მოსულ ურწმუნოსაც გამოადგებოდა, რადგან ის ამხელდა მას, განსჯიდა და „მისი გულის საიდუმლოებს“ ცხადს გახდიდა (1კრ. 14:1—6, 22—25). აქედანაც ჩანს, რომ ქრისტიანულ კრებაში წინასწარმეტყველება, ძირითადად, მომავლის წინასწარმეტყველებით არ შემოიფარგლებოდა. ის უმეტესწილად ეხებოდა აწმყოს, თუმცა აშკარა იყო, რომ ზებუნებრივი ავტორისგან, ღვთისგან მომდინარეობდა. პავლემ თანაქრისტიანებს დაანახვა, რომ კრებაში წინასწარმეტყველებისას მნიშვნელოვანი იყო წესრიგის დაცვა და თავშეკავების გამოვლენა, რათა ყველას ესწავლა და გამხნევებულიყო (1კრ. 14:29—33).

რა თქმა უნდა, კრებაში იყვნენ ღვთის მიერ წინასწარმეტყველებად არჩეულებიც (1კრ. 12:4—11, 27—29). პავლეს წინასწარმეტყველების ძღვენიც ჰქონდა, თუმცა ის, ძირითადად, მოციქულად იყო ცნობილი (შდრ. სქ. 20:22—25; 27:21—26, 31, 34; 1კრ. 13:2; 14:6). წინასწარმეტყველებად დანიშნულები, მაგალითად, აგაბე, იუდა და სილა, როგორც ჩანს, მოციქულების შემდეგ ქრისტიანული კრების გამოჩენილი წარმომადგენლები იყვნენ (1კრ. 12:28; ეფ. 4:11). მოციქულების მსგავსად, არც ისინი მსახურობდნენ მხოლოდ ერთ კრებაში, არამედ მოგზაურობდნენ, მოხსენებებს წარმოთქვამდნენ და მომავლის შესახებ წინასწარმეტყველებდნენ (სქ. 11:27, 28; 13:1; 15:22, 30—33; 21:10, 11). როგორც ძველად, ისე პირველ საუკუნეში ქრისტიანი ქალებიც იღებდნენ წინასწარმეტყველების ძღვენს, თუმცა ყოველთვის ემორჩილებოდნენ მეთაურობის პრინციპს (სქ. 21:9; 1კრ. 11:3—5).