Keti Nge Ke Sepelaka na Dikebi Yina Yehowa Ke Tudilaka Nge?
‘Meso ya Yehowa kele bisika yonso, yo ke talaka bantu ya mbi mpi bantu ya mbote.’—BING. 15:3.
1, 2. Na nki mutindu kutala ya Yehowa me swaswana ti ya bakamera yina ke kengilaka?
NA BANSI mingi, bantu ke sadilaka bakamera sambu na kutala mutindu bakamio ke luta mpi sambu na kubaka bifwanisu ya bisumbula yina ke salama. Kana kamera me baka kifwanisu ya shofere mosi yina me sala kisumbula mpi me tina, bifwanisu yina lenda sadisa bamfumu na kusosa shofere yina mpi kukanga yandi. Ya kieleka, sambu bakamera me kuma bisika mingi yo ke sadisa sambu nde bantu yina me sala diambu ya mbi kubaka ndola.
2 Bakamera yina me fuluka na nsi-ntoto sambu na kukengila fwete pusa beto na kuvila ve diambu yina Yehowa, Tata na beto ya zola ke salaka. Biblia ke tuba nde meso na yandi “kele bisika yonso.” (Bing. 15:3) Kansi, keti yo ke tendula nde yandi ke fimpaka mambu yonso yina beto ke salaka? Keti Nzambi ke talaka beto kaka sambu na kupusa beto na kulemfukila na ngolo bansiku na yandi to sambu na kupesa beto ndola? (Yer. 16:17; Baeb. 4:13) Ata fioti ve! Yehowa ke talaka beto ntete-ntete sambu yandi ke zolaka beto mpi ke sosaka mambote na beto.—1 Pie. 3:12.
3. Inki mambu tanu beto ta tadila ya ke monisa nde Nzambi ke zolaka beto?
3 Inki ta sadisa beto na kusepela na mutindu Nzambi ke talaka beto sambu yandi ke zolaka beto? Beto tadila mutindu yandi ke salaka yo. (1) Yandi ke kebisaka beto kana yandi me mona bangindu ya mbi na ntima na beto, (2) yandi ke sungikaka beto kana beto ke zola kusala diambu ya mbi, (3) yandi ke twadisaka beto na nsadisa ya minsiku yina kele na Ndinga na yandi, (4) yandi ke sadisaka beto ntangu beto ke kutanaka ti bampasi, mpi (5) yandi ke sakumunaka beto kana beto ke sala mambu ya mbote.
NZAMBI KE TALAKA BETO SAMBU NA KUKEBISA BETO
4. Inki vandaka ngindu ya Yehowa ntangu yandi kebisaka Kaini nde disumu ‘bumbanaka na kielo’ na yandi?
4 Ya ntete, beto tadila mutindu Nzambi ke kebisaka beto ntangu beto ke yantikaka kumonisa bangindu ya mbi na ntima na beto. (1 Bans. 28:9) Sambu na kundima nde Nzambi ke talaka beto sambu na kukebisa beto ntangu mabanza ya mbi me yantika, beto tadila mutindu yandi salaka yo na Kaini, yina ‘waka makasi mingi’ ntangu Nzambi ndimaka yandi ve. (Tanga Kuyantika 4:3-7.) Yehowa longisilaka Kaini na ‘kusala mambu ya mbote.’ Yehowa kebisaka yandi nde kana ve, disumu ‘kele ya kubumbana na kielo’ na yandi. Nzambi yulaka yandi nde: ‘Keti nge ta yala yo?’ Yehowa zolaka nde, Kaini kuwa lukebisu yina sambu na kundimama na yandi. Kundimama na Nzambi zolaka kusadisa Kaini na kutanina bangwisana ya mbote ti Nzambi.
5. Tanga mwa mitindu yina Yehowa ke kebisaka beto na bangindu ya mbi.
5 Inki beto lenda tuba sambu na beto bubu yai? Meso ya Yehowa ke talaka tii na bantima na beto; beto lenda bumbila yandi ve bangindu yina kele na bantima na beto mpi mambu yina beto ke zola. Tata na beto ya zola ke sepelaka nde beto landa banzila na yandi ya lunungu, ata mpidina yandi ke pusaka beto ve na kingolo-ngolo na kuyambula nkadilu mosi yina beto kele ti yo. Na nsadisa ya Ndinga na yandi, Biblia, yandi ke kebisaka beto ntangu beto ke zola kukwenda na nzila ya mbi. Inki mutindu? Na lutangu na beto ya Biblia ya konso kilumbu, mbala mingi beto ke kutanaka ti baverse yina ke sadisaka beto na kukatula bangindu ya mbi. Katula yo, mikanda na beto yina ke tendulaka Biblia lenda tendula kifu mosi yina beto ke nwana ti yo mpi kumonisa mutindu beto lenda nunga yo. Mpi na balukutakanu na beto ya dibundu, beto yonso ke bakaka bandongisila yina ke pesamaka na ntangu ya mbote kibeni!
6, 7. (a) Sambu na nki beto lenda tuba nde malongi yina bo ke yidikaka sambu na bamilio ya bantu ke monisaka nde Nzambi ke zolaka beto? (b) Inki nge fwete sala sambu na kubaka mambote na dikebi ya zola yina Yehowa ke monisilaka beto?
6 Balukebisu yina yonso ke monisa nde, Yehowa ke zolaka beto mpi ke tudilaka konso muntu dikebi. Ya kieleka, bo me sonikaka Biblia tuka bamvu-nkama mingi, mikanda yina organizasio ya Nzambi ke basisaka ke vandaka sambu na bamilio ya bantu, mpi bandongisila yina ke pesamaka na balukutakanu ke vandaka sambu na dibundu ya mvimba. Kansi na nsadisa ya bangidika yina yonso, Yehowa ke bendaka dikebi na nge na Ndinga na yandi sambu nge soba bangindu na nge ya mbi. Bangidika yina yonso ke monisa nde, Yehowa ke zolaka nge mpi ke kudibanzaka sambu na nge.
7 Sambu beto baka mambote na balukebisu ya Nzambi, beto fwete zaba ntete-ntete nde yandi ke kudibanzaka mpenza sambu na beto. Na nima, beto fwete lemfukila Ndinga na yandi, mpi kusala bikesa sambu na kukatula bangindu yonso yina ke sepedisaka ve Nzambi. (Tanga Yezaya 55:6, 7.) Kana beto ke lemfukila balukebisu yina ke pesama, beto ta kuditanina na bampasi. Kansi, yindula nde nge me kuma ti bangindu ya mbi. Inki lusadisu Tata na beto ya zola lenda pesa nge?
TATA NA BETO YA ZOLA KE SUNGIKAKA BETO
8, 9. Inki mutindu bandongisila yina Yehowa ke pesaka na nzila ya bansadi na yandi ke monisaka nde yandi ke zolaka beto? Pesa mbandu.
8 Beto lenda bakisa nde, Yehowa ke zolaka beto ntangu yandi me sungika beto. (Tanga Baebreo 12:5, 6.) Ya kieleka, beto ke sepelaka ve ntangu bo ke pesaka beto ndongisila to ndola. (Baeb. 12:11) Kansi, beto fwete yindula na mambu yina muntu ya ke pesa beto ndongisila fwete tadila. Yandi fwete zaba nde diambu yina beto ke sala lenda bebisa bangwisana na beto ti Nzambi, yandi fwete tadila mawi na beto, mpi yandi fwete baka ntangu ya kusala bikesa ya me fwana sambu na kumonisa beto na Biblia mutindu beto lenda soba bangindu na beto sambu na kusepedisa Nzambi. Beto fwete tudila Yehowa ntima kibeni sambu yandi kele Nto ya bandongisila ya mutindu yina.
9 Beto tadila mbandu mosi ya ke monisa nde, bandongisila yina bantu ke pesaka ke monisaka nde Nzambi ke kudibanzaka sambu na beto. Na ntwala ya kukuma Mukristu, mpangi-bakala mosi vandaka kutala pornografi, kansi na nima yandi yambulaka kifu yina. Ata mpidina, bangindu yina ya mbi vandaka kaka na ntima na yandi, bonso makala ya tiya. Ntangu yandi kumaka ti telefone ya mpa, yandi vutukilaka kifu na yandi. (Yak. 1:14, 15) Yandi kumaka kusadila telefone yina sambu na kutala pornografi na Internet. Kilumbu mosi ntangu yandi vandaka kuta kimbangi ti nkuluntu mosi na nzila ya telefone, yandi pesaka nkuluntu telefone na yandi sambu na kusosa nimero mosi. Ntangu nkuluntu yantikaka kusadila telefone, basite ya mansoni basikaka. Yo vandaka lusakumunu kibeni sambu na mpangi yai ya kuditulaka na kigonsa. Yandi bakaka ndongisila yina me fwana, disipline yina yandi bakaka sadisaka yandi mpi nsuka-nsuka yandi yambulaka kifu na yandi ya mbi. Beto kele na ntonda ya mingi sambu na Tata na beto ya zulu mpi ya zola, yina ke monaka ata masumu na beto ya kinsweki mpi ke sungikaka beto na ntwala nde mambu kukuma mbi kibeni!
KUSADILA MINSIKU YA BIBLIA KE NATILAKA BETO MAMBOTE
10, 11. (a) Inki mutindu beto lenda sosa lutwadisu ya Nzambi? (b) Inki mutindu dibuta mosi bakisaka mfunu ya kulanda lutwadisu ya Nzambi?
10 Muyimbi-bankunga mosi yimbilaka Yehowa nde: ‘Nge ke twadisaka mono na ndongisila na nge.’ (Nk. 73:24) Ntangu yonso yina beto kele na mfunu ya lutwadisu, beto lenda ‘yindula’ Yehowa kana beto ke tadila Ndinga na yandi sambu na kuzaba mutindu yandi ke tadila mambu. Kusadila minsiku ya Biblia lenda natila beto mambote na kimpeve mpi bantangu ya nkaka yo lenda sadisa beto na kulungisa bampusa na beto ya kinsuni.—Bing. 3:6.
11 Mbandu ya mpangi-bakala yina vandaka kufutila na ferme mosi na bangumba ya Masbate na insi Philippines ke monisa mutindu Yehowa ke twadisaka bansadi na yandi ya nkaka. Yandi ti nkento na yandi vandaka bapasudi-nzila ya ntangu yonso ata bo vandaka ti bana mingi. Kilumbu mosi, bo waka mpasi mingi na ntima ntangu bo zwaka mukanda yina katukaka na munkwa-ferme nde bo fwete katuka pana. Sambu na nki? Bo kusilaka bo makambu nde bo vandaka kuyiba yandi. Ata mpangi-bakala yina vandaka kudiyangisa sambu na kisika yina yandi ta kwenda ti dibuta na yandi, yandi tubaka nde: “Yehowa ta sadisa beto. Ntangu yonso, yandi ke lungisaka bampusa na beto.” Mpangi-bakala yai vandaka ti bikuma ya kutudila Yehowa ntima. Bilumbu fioti na nima, ntima na bo kitaka ntangu bo waka nde bo ta katuka diaka ve. Inki salamaka? Munkwa-ferme monaka nde ata bo fundaka bo, dibuta yina vandaka kutwadisama na minsiku ya Biblia landaka kumonisa luzitu mpi nkadilu ya ngemba. Yo yitukisaka yandi mingi, yo yina yandi tubaka kaka ve nde bo ta kwenda diaka ve kansi mpi yikaka bo ndambu ya nkaka ya ntoto sambu na kusala bilanga. (Tanga 1 Piere 2:12.) Ya kieleka, Yehowa ke twadisaka beto na nzila ya Ndinga na yandi sambu beto nunga bampasi ya luzingu.
NDUKU YINA KE SADISAKA BETO NA KUKANGA NTIMA NA BAMPASI
12, 13. Inki mambu lenda pusa bantu na kudiyula kana Nzambi ke monaka kibeni bampasi na bo?
12 Bantangu ya nkaka, beto ke kutanaka ti bampasi yina ke manaka ve. Mu mbandu, maladi yina ke manaka ve, kimbeni ya ngolo ya me katuka na bantu ya dibuta, mpi mbangika yina ke mana ve. Ebuna nki beto lenda tuba sambu na kukonda kuwakana yina ke basikaka bantangu ya nkaka na kati na beto ti bampangi ya dibundu?
13 Mu mbandu, bo me tubila nge diambu mosi yina nge ke mona nde yo lwadisaka nge. Mbala ya nkaka nge lenda tuba nde: ‘Diambu ya mutindu yai lenda salama ve na organizasio ya Nzambi!’ Nkutu, mpangi yina tubilaka nge mambu yina me baka mikumba ya nkaka na dibundu, mpi yo ke monana nde bampangi ya nkaka ke sepela na yandi. Nge lenda kudiyula nde: “Inki mutindu diambu ya mutindu yai lenda salama? Keti Yehowa ke mona ve? Keti yandi ta sala ve ata diambu mosi?”—Nk. 13:2, 3; Hab. 1:2, 3.
14. Ziku, sambu na nki kikuma Nzambi ke bikaka nde beto kutana ti bampasi?
14 Yo lenda vanda ti bikuma yina Yehowa ke pesa nzila nde diambu yina kusalama. Mu mbandu, ntangu nge ke yindula nde mpangi yina kele na foti ya nene mbala ya nkaka Nzambi ke mona mambu mutindu ya nkaka. Sambu na yandi, yo lenda vanda nde nge muntu kele na foti ya nene kibeni. Yo lenda vanda nde, bangogo yina nge monaka nde yo lwadisaka kele kibeni ndongisila yina fwanaka nde nge tudila dikebi. Na disolo ya luzingu na yandi, Mpangi Karl Klein yina salaka na Nto-Kimvuka, tubilaka kilumbu mosi yina Mpangi Joseph Rutherford pesaka yandi ndongisila mosi ya ngolo. Ntangu fioti na nima, Mpangi Rutherford pesaka yandi mbote na kiese yonso nde: “Mbote Karl!” Kansi, sambu Mpangi Klein vandaka kaka na makasi mutindu Mpangi Rutherford sungikaka yandi, yandi ndimaka mbote na madidi yonso mpi na ndinga ya nsi. Sambu yandi bakisaka nde Mpangi Klein vandaka kaka ti makasi mingi, Mpangi Rutherford zabisaka yandi nde: “Sala keba. Diabulu kele pene-pene na nge.” Na nima, Mpangi Klein sonikaka nde: “Kana beto me wila mpangi mosi makasi na ntima, mingi-mingi sambu yandi me zabisa beto diambu mosi yina yandi vandaka na nswa ya kutuba yo na kutadila kiyeka na yandi, beto mosi ke kudikotisa na mutambu ya Diabulu.”a
15. Inki lenda sadisa nge na kuvanda ve ntima zulu-zulu ntangu nge ke vingila nde Yehowa kusadisa nge na bampasi na nge?
15 Bantangu ya nkaka beto lenda kuma ntima zulu-zulu kana beto ke mona nde mpasi na beto ke mana ve. Inki beto lenda sala? Yindula nde nge ke tambusa kamio na nzila ya nene mpi bakamio mingi me kangama na nzila. Nge ke zaba ve bantangu ikwa nge ta lutisa na ntwala nde nzila kukanguka. Kana nge wa makasi mpi nge sosa kukwenda na nzila ya nkaka, nge lenda vila nzila. Diaka, nge lenda lutisa bangunga mingi sambu na kukuma kisika yina nge ke kwenda kuluta yina nge lenda kulutisa kana nge monisa ntima-nda mpi kubikala kaka kisika yina. Mutindu mosi, kana nge landa kaka banzila yina Ndinga ya Nzambi ke songa, nge ta kuma kisika yina nge ke kwenda.
16. Sambu na nki Yehowa lenda pesa nzila nde beto kutana ti bampasi?
16 Yehowa lenda pesa nzila nde diambu mosi ya mpasi kukumina beto sambu yandi ke zola nde beto baka formasio ya me fwana. (Tanga 1 Piere 5:6-10.) Kansi, zaba nde Nzambi ke vandaka ve na kisina ya bampasi na beto. (Yak. 1:13) “Mbeni na [beto], Diabulu,” muntu kele na kisina ya bampasi mingi yina beto ke kutanaka ti yo. Kansi, Nzambi lenda sadila diambu mosi ya mpasi sambu na kusadisa beto na kuyela na kimpeve. Yandi ke monaka bampasi na beto, mpi ‘sambu yandi ke kudibanzaka sambu na beto,’ yandi ta sala nde yo vanda kaka sambu na “mwa-ntangu fioti.” Keti nge ke sepelaka ve na dikebi yina Yehowa ke tudilaka nge na ntangu ya bampasi, mpi na kutulaka kivuvu nde yandi ta yidikila nge nzila ya kubasika?—2 Bak. 4:7-9.
YEHOWA KE SAKUMUNAKA BETO
17. Yehowa ke fimpaka banani, mpi sambu na nki?
17 Ya nsuka, Nzambi ke talaka beto sambu na kikuma mosi ya mfunu mingi. Profete Anani zabisaka Ntotila Aza nde: ‘Meso ya Yehowa ke tambula-tambulaka na ntoto ya mvimba sambu na kusonga ngolo na yandi sambu na mambote ya bantu yina ntima na bo kele ya mvimba na yandi.’ (2 Bans. 16:9) Ata Nzambi monaka nde Aza tudilaka yandi ve ntima ya mvimba, yandi ta ‘songa nge ngolo na yandi’ kana nge landa kusala mambu ya mbote.
18. Kana nge ke yindula nde bantu ke tudilaka nge ve dikebi, inki nge fwete vila ve na yina me tala Yehowa? (Tala kifwanisu yina kele na luyantiku ya disolo.)
18 Nzambi ke zola nde beto ‘sosa mambu ya mbote,’ beto “zola mambu ya mbote,” mpi beto “sala mambu ya mbote” sambu yandi sakumuna beto. (Amo. 5:14, 15; 1 Pie. 3:11, 12) Yehowa ke monaka bantu ya lunungu mpi ke sakumunaka bo. (Nk. 34:16) Beto tadila mbandu ya Shifra mpi Pua, bankento ya Ba-Ebreo yina vandaka kubutisa bankento. Ntangu bantu ya Izraele vandaka na kimpika na Ezipte, bankento yai tinaka Nzambi boma kuluta Farao, yina pesaka bo ntuma ya kufwa bana yonso ya babakala ya Ba-Ebreo ntangu bo ke butuka. Ya kieleka, kansansa na bo ya mbote pusaka bo na kutanina luzingu ya babebe yina vandaka kubutuka. Na nima, Yehowa sakumunaka Shifra ti Pua na kupesaka “bo mabuta.” (Kub. 1:15-17, 20, 21) Meso ya Yehowa yina ke talaka bisika yonso monaka mambu ya mbote yina bo salaka. Bantangu ya nkaka, beto lenda yindula nde ata muntu mosi ve ke mona mambu ya mbote yina beto ke sala. Kansi, Yehowa ke tudilaka beto dikebi. Yandi ke monaka mambu yonso ya mbote yina beto ke salaka, mpi yandi ta sakumuna beto.—Mat. 6:4, 6; 1 Tim. 5:25; Baeb. 6:10.
19. Inki mutindu mpangi-nkento mosi bakisaka nde Yehowa ke monaka mambu ya mbote yina beto ke salaka?
19 Mpangi-nkento mosi na Autriche bakisaka nde, Nzambi ke monaka kisalu ya ngolo yina yandi ke salaka. Sambu yandi kele muntu ya Hongrie, yandi bakaka adresi ya muntu mosi yina ke tubaka ndinga yina sambu na kukwenda kutala yandi na kisalu ya kusamuna. Kukonda kusukinina, yandi kwendaka na adresi yina kansi ata muntu mosi ve vandaka na nzo. Yandi salaka mpidina bambala mingi. Bantangu ya nkaka, yandi vandaka kuwa bonso nde muntu kele na kati kansi ata muntu mosi ve vandaka kangula kielo. Yandi yambulaka mikanda ti bazulunalu, sonikaka mikanda, nimero na yandi ya telefone mpi buna na buna. Na nima ya kuvutuka na nsungi ya mvula mosi ti ndambu, nsuka-nsuka kielo kangukaka! Nkento mosi basikaka, pesaka yandi mbote na kiese yonso mpi songaka yandi nde: “Nge lenda kota. Mono me tanga mikanda yonso yina nge bikaka mpi mono vandaka kuvingila nge.” Nkento yango vandaka kulanda lusansu sambu na maladi na yandi ya kansere mpi yandi vandaka kukuka ve kusolula ti bantu. Bo yantikaka kulonguka Biblia. Ya kieleka, Nzambi sakumunaka mpangi yai ya nkento sambu na bikesa na yandi!
20. Inki mutindu nge ke kudiwaka sambu na dikebi yina Yehowa ke tudilaka nge?
20 Yehowa ke monaka mambu yonso yina nge ke salaka mpi yandi ta sakumuna nge. Ntangu Nzambi ke talaka nge, kuyindula ve nde bo me tudila nge kamera mosi sambu na kukengila mambu yina nge ke sala. Kansi, kudiwa nde nge kele pene-pene ya Nzambi yina ke tudilaka nge dikebi mpi ke kudibanzaka sambu na nge!
a Disolo ya luzingu ya Mpangi Klein kele na Nzozulu ya Nkengi ya Kifalansa ya Oktobri 1, 1984.