Aw Yu Go Difrɛn Frɔm Di Pipul Dɛn Na Di Wɔl?

 1. Wetin Jizɔs bin de wɔri bɔt di nɛt bifo i day?

DI NƐT bifo Jizɔs day, i bin no se i go gɛt fɔ lɛf in disaypul dɛn ɛn dis bin mek i wɔri bɔt dɛn tumara bambay. I bin tɛl dɛn se: “If una bin gɛt wanwɔd wit di pipul dɛn na [di] wɔl, da tɛm de dɛn bin fɔ lɛk una lɛkɛ aw dɛn lɛk dɛn yon pikin dɛn. Bɔt a dɔn pik una kɔmɔt pan dɛn, una ɛn dɛn nɔ de si wan we, na dat mek dɛn nɔ lɛk una.” (Jɔn 15:​19) Leta, i bin pre to in Papa bɔt dɛn se: “Jɛs lɛkɛ aw mi ɛn dɛn ɔda pipul na [di] wɔl nɔ de si wan we, na so dɛnsɛf ɛn di ɔda pipul dɛn na [di] wɔl nɔ de si wan we.” (Jɔn 17:​15, 16) Wetin Jizɔs bin min?

 2. Wetin Jizɔs bin min we i tɔk bɔt di “wɔl”?

² Insay dɛn vas ya, “di wɔl” min di pipul dɛn we nɔ no Gɔd ɛn we de ɔnda Setan in rul. (Jɔn 14:​30; Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 2:​2; Jems 4:​4; Jɔn In Fɔs Lɛta 5:​19) Aw wi ɛn “di ɔda pipul dɛn na [di] wɔl nɔ de si wan we”? Insay dis chapta, wi go tɔk bɔt sɔm we dɛn. (1) Wi de kɔntinyu fɔ sɔpɔt Gɔd in Kiŋdɔm nɔmɔ ɛn nɔ put an pan ɛnitin we gɛt fɔ du wit pɔlitiks, we min se wi nɔ de sɔpɔt ɛni pati. (2) Wi de tinap tranga wan fɔ mek wi nɔ du di bad tin dɛn we pipul dɛn na di wɔl de du. (3) Wi de tek tɛm wit di we aw wi de drɛs ɛn di we aw wi de tink bɔt mɔni. (4) Wi de wɛr bak di tin dɛn we Gɔd dɔn gi wi fɔ tek fɛt.—Luk Ɛndnot 16 na pej 244.

 3. Aw Jizɔs bin si pɔlitiks?

³ We Jizɔs bin de na di wɔl, i bin si se pipul dɛn gɛt bɔku prɔblɛm dɛn ɛn layf nɔ bin izi fɔ dɛn. I bin rili bisin bɔt dɛn ɛn want fɔ ɛp dɛn. Bɔt yu tink se i bin tray fɔ bi kiŋ na dis wɔl? Nɔ, i nɔ bin du dat. Jizɔs bin no se na Gɔd in Kiŋdɔm ɔ gɔvmɛnt di pipul dɛn rili nid. Na Jizɔs na di Kiŋ fɔ da Kiŋdɔm de ɛn di Kiŋdɔm na bin di men tin we i bin de prich bɔt. (Daniɛl 7:​13, 14; Lyuk 4:​43; 17:​20, 21) Jizɔs nɔ bin ɛva put an pan pɔlitiks. We Jizɔs bin tinap bifo di Roman Gɔvnɔ Pɔnchɔs Paylet, i bin tɔk se: “Mi nɔto Kiŋ na dis wɔl.” (Jɔn 18:​36) In disaypul dɛn bak nɔ bin put an pan pɔlitiks. Wan buk we dɛn kɔl On the Road to Civilization bin tɔk se di Kristian dɛn we bin de trade “nɔ bin put an pan pɔlitiks.” Na di sem tin tru Kristian dɛnsɛf de du tide. Wi de kɔntinyu fɔ sɔpɔt Gɔd in Kiŋdɔm ɛn nɔ put an pan pɔlitiks na dis wɔl.—Matyu 24:​14.

 4. Aw tru Kristian dɛn de sɔpɔt Gɔd in Kiŋdɔm?

⁴ Ambasedɔ dɛn kin tinap fɔ dɛn gɔvmɛnt na ɔda kɔntri, so dɛn nɔ de put an pan di pɔlitiks na di kɔntri we dɛn de. Semweso, di anɔyntɛd dɛn we gɛt di op fɔ rul wit Krays na ɛvin dɛnsɛf nɔ de put an pan pɔlitiks na dis wɔl. Pɔl bin rayt to di anɔyntɛd Kristian dɛn se: “Wi na pipul dɛn we tinap fɔ Krays.” (Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 5:​20) Di anɔyntɛd dɛn tinap fɔ Gɔd in gɔvmɛnt. Dɛn nɔ de put an pan pɔlitiks na dis wɔl. (Lɛta Fɔ Filipay 3:​20) Bifo dat, di anɔyntɛd dɛn dɔn ɛp bɔku pipul dɛn fɔ lan bɔt Gɔd in gɔvmɛnt. Di “ɔda ship dɛn” we gɛt di op fɔ de sote go na di nyu wɔl de sɔpɔt di anɔyntɛd dɛn. Dɛnsɛf nɔ de put an pan pɔlitiks. (Jɔn 10:​16; Matyu 25:​31-40) Wi dɔn si klia wan se tru Kristian nɔ fɔ put an pan pɔlitiks na dis wɔl.—Rid Ayzaya 2:​2-4.

 5. Wetin na wan rizin we mek tru Kristian dɛn nɔ de fɛt wɔ?

⁵ Tru Kristian dɛn de si dɛnsɛf lɛk fambul dɛn ɛn dɛn gɛt wanwɔd ilɛk us kɔntri dɛn kɔmɔt ɔ di we aw dɛn mɛn dɛn. (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 1:​10) Jizɔs bin tɛl wi se wi fɔ lɛk wi kɔmpin dɛn. So if wi put an pan wɔ, yu nɔ tink se wi go fɛt wi yon fambul dɛn we na wi kɔmpin tru Kristian dɛn we wi ɔl biliv di sem tin? (Jɔn 13:​34, 35; Jɔn In Fɔs Lɛta 3:​10-12) Di tin we pas ɔl na dat, Jizɔs bin tɛl in disaypul dɛn fɔ ivin lɛk dɛn ɛnimi dɛn.—Matyu 5:​44; 26:​52.

 6. Wetin di wan dɛn we dɔn gi dɛn layf to Jiova tink bɔt gɔvmɛnt dɛn?

⁶ Pan ɔl we tru Kristian dɛn nɔ de put an pan wɔ ɔ pɔlitiks, wi de tray tranga wan fɔ bi gud pipul dɛn. Fɔ ɛgzampul, wi de sho se wi rɛspɛkt di gɔvmɛnt bay we wi de obe dɛn lɔ dɛn ɛn pe wi taks dɛn. Bɔt wi fɔ mek shɔ se wi “gi Gɔd wetin na Gɔd in yon” ɔltɛm. (Mak 12:​17, NW; Lɛta fɔ Rom 13:​1-7, NW; Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 6:​19, 20) “Gɔd in yon” tin dɛn gɛt fɔ du wit di lɛk we wi lɛk am, di obe we wi de obe am, ɛn di wɔship we wi de wɔship am. Wi rɛdi fɔ obe Jiova ivin if i min se wi go day fɔ dat.—Lyuk 4:​8; 10:​27; rid Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 5:​29; Lɛta Fɔ Rom 14:​8.

7, 8. Wetin na di spirit we de na di wɔl? Aw i de afɛkt pipul dɛn?

⁷ Fɔ difrɛn frɔm di pipul dɛn we de na Setan in wɔl min se wi nɔ fɔ alaw di spirit we de na di wɔl fɔ kɔntrol wi. Da spirit de na di we aw di pipul dɛn na di wɔl de tink ɛn biev, ɛn i de kɔntrol di wan dɛn we nɔ de wɔship Jiova. Bɔt Kristian dɛn nɔ de gri fɔ tink ɔ biev da kayn we de. Jɔs lɛk aw Pɔl bin tɔk we i se, “nɔto di wɔl yon spirit wi gɛt, na Gɔd in yon Spirit wi gɛt.”—Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 2:​12; Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 2:​2, 3; luk Ɛndnot 17 na pej 244.

⁸ Di spirit we de na di wɔl de mek pipul dɛn jɔs bisin bɔt dɛnsɛf nɔmɔ, i de mek dɛn prawd, ɛn i de mek dɛn nɔ de obe. I de mek dɛn tink se dɛn nɔ nid fɔ obe Gɔd. Setan want fɔ lɛ pipul dɛn du wetin dɛn want fɔ du ɛn nɔ tink bɔt aw dat go afɛkt dɛn. I want pipul dɛn fɔ biliv se di tin dɛn we impɔtant pas ɔl na layf na “di tin dɛn we wi bɔdi kin want ɛn di tin dɛn we wi kin want we wi yay si.” (Jɔn in Fɔs Lɛta 2:​16, NW; Fɔs Lɛta To Timoti 6:​9, 10) Setan de tray tranga wan fɔ ful Jiova in savant dɛn ɛn fɔ mek wi de tink di we aw i de tink.—Jɔn 8:​44; Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 13:​10; Jɔn In Fɔs Lɛta 3:​8.

 9. Aw di spirit we de na di wɔl kin afɛkt wi?

⁹ Di spirit we de na di wɔl de arawnd wi jɔs lɛk di briz we wi de blo. If wi nɔ tray tranga wan fɔ avɔyd am, i go afɛkt wi. (Rid Prɔvabs 4:​23, NW.) Dis kayn tin kin bigin fɔ ambɔg wi smɔl smɔl di we aw wi nɔ go ivin no, lɛk we wi kin bigin fɔ tink ɛn biev lɛk di pipul dɛn we nɔ de wɔship Jiova. (Prɔvabs 13:​20; Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 15:​33) Ɔ wi go bigin fɔ de wach dɛn rud rud pikchɔ ɔ fim dɛn, fɔ lisin to pipul dɛn we dɔn lɛf fɔ wɔship Jiova ɛn we de tɔk bad bɔt in pipul dɛn, ɔ wi go put an pan spɔt dɛn we gɛt kɔmpitishɔn.—Luk Ɛndnot 18 na pej 245.

10. Aw wi go avɔyd di spirit we de na di wɔl?

¹⁰ So, wetin wi go du fɔ mek di spirit we de na di wɔl nɔ kɔntrol wi? Wi nid fɔ kɔntinyu fɔ de nia Jiova ɛn alaw in sɛns fɔ gayd wi. Wi fɔ de pre fɔ in oli spirit ɔltɛm ɛn kɔntinyu fɔ du in wok wit zil. Jiova na di Pɔsin we gɛt pawa pas ɔlman na di wan ol wɔl. Wi biliv tranga wan se i go ɛp wi fɔ avɔyd di spirit we de na di wɔl.—Jɔn in Fɔs Lɛta 4:​4, NW.

11. Aw di spirit we de na di wɔl dɔn afɛkt di we aw pipul dɛn de drɛs?

¹¹ Wi de sho bak se wi difrɛn frɔm di pipul dɛn we de na di wɔl bay di we aw wi de drɛs. Bɔku pipul dɛn na di wɔl de drɛs fɔ lɛ pipul dɛn wach dɛn, fɔ lɛ pipul dɛn tink bɔt mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want, fɔ sho se dɛn nɔ de obe lɔ, ɔ fɔ sho di kayn mɔni we dɛn gɛt. Ɔda pipul dɛn nɔ kia aw dɛn luk lɛk. Dɛn nɔ kia if di klos we dɛn wɛr dɔti ɔ if dɛn drɛs kialɛs wan. Wi nɔ fɔ alaw di kayn we aw pipul dɛn de biev na di wɔl fɔ afɛkt di we aw wi de drɛs.

12, 13. Us advays [prinsipul] de na di Baybul we go ɛp wi fɔ disayd aw fɔ drɛs?

¹² As Jiova in savant dɛn, wi want fɔ drɛs nit, klin, ɛn fayn ɔltɛm. Dɔn wi fɔ drɛs akɔdin to di program. Wi fɔ ‘tek tɛm pik di klos we wi de wɛr, ɛn wi fɔ drɛs gud,’ so dat wi go sho se wi de du “gud wok” fɔ Gɔd.—Fɔs Lɛta To Timoti 2:​9, 10; Jud in Lɛta 21, NW.

¹³ Di we we wi de drɛs kin afɛkt di we aw ɔda pipul dɛn de tink bɔt Jiova ɛn in pipul dɛn. Wi want fɔ “mek Gɔd gɛt di prez” fɔ ɔl di tin dɛn we wi de du. (Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 10:​31) We wi de tek tɛm drɛs, wi de sho se wi gɛt rɛspɛkt fɔ ɔda pipul dɛn ɛn wi de tink bɔt di we aw dɛn de fil. So we wi de pik di klos dɛn we wi want fɔ wɛr ɔ di we aw wi want fɔ drɛs, wi fɔ mɛmba se di tin dɛn we wi de disayd fɔ du kin afɛkt ɔda pipul dɛn.—Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 4:​9; Sɛkɛn Lɛta Fɔ Kɔrint 6:​3, 4; 7:​1.

14. Wetin wi fɔ tink bɔt we wi de pik klos fɔ go mitin ɛn fɔ go prich?

¹⁴ Aw wi fɔ drɛs we wi de go na mitin ɔ we wi de go prich? Wi de drɛs fɔ mek bɔku pipul dɛn wach wi? Di klos we wi de wɛr de mek ɔda pipul dɛn fil bad? Wi fil se di we aw wi kin drɛs nɔto pɔsin in biznɛs, i lɛf to wi fɔ drɛs di we aw wi want? (Lɛta Fɔ Filipay 4:​5; Pita In Fɔs Lɛta 5:​6) Na tru se na nɔmal tin fɔ lɛ wi want fɔ luk gud, bɔt di tin dɛn we go mek wi rili luk gud na wi Kristian kwaliti dɛn. Na dɛn kwaliti dɛn ya Jiova de si we i de wach wi. Dɛn de sho di kayn pɔsin we wi bi insay, we min se ‘wi yon fayn fɔ de insay wi at . . . , na dɛn kayn tin ya fayn na Gɔd in yay.’—Pita In Fɔs Lɛta 3:​3, 4.

15. Wetin mek Jiova nɔ tɛl wi aw wi fɔ drɛs ɛn aw wi fɔ luk lɛk?

¹⁵ Jiova nɔ gi wi lɔ dɛn we de tɛl wi wetin fɔ wɛr ɛn wetin nɔ fɔ wɛr. Bifo dat, i dɔn gi wi advays dɛn frɔm di Baybul, we go ɛp wi fɔ disayd fɔ du di rayt tin. (Di Ibru Pipul Dɛn 5:​14) We wi de disayd fɔ du ɛnitin ilɛk na big tin ɔ smɔl tin, Jiova want wi fɔ sho se wi lɛk in ɛn ɔda pipul dɛn. (Rid Mak 12:​30, 31, NW.) Ɔlsay na di wɔl, Jiova in pipul dɛn de drɛs difrɛn we dɛn akɔdin to dɛn kɔlchɔ ɛn dɛn de drɛs di we aw dɛn lɛk. Dɛn difrɛn we dɛn ya we dɛn kin drɛs kin rili gud ɛn i kin fayn fɔ wach.

16. Aw di we aw pipul dɛn de tink bɔt mɔni ɛn prɔpati difrɛn frɔm wetin Jizɔs bin tich? Us kwɛstyɔn dɛn wi fɔ aks wisɛf?

¹⁶ Setan want lɛ pipul dɛn tink se mɔni ɛn prɔpati de mek dɛn gladi, bɔt Jiova in savant dɛn no se dat nɔto tru. Wi biliv wetin Jizɔs bin tɔk we i se: “Nɔto di plɛnti tin dɛn we pɔsin gɛt go mek di pɔsin gɛt di tru layf.” (Lyuk 12:​15) Mɔni nɔ go mek yu gɛt tru tru gladi-at. I nɔ go mek wi gɛt tru tru padi dɛn, kolat, ɔ layf we go de sote go. Na tru se wi nid sɔm prɔpati dɛn ɛn wi want fɔ ɛnjɔy wi layf. Bɔt Jizɔs bin tich wi se wi go gladi if wi gɛt tayt padi biznɛs wit Gɔd ɛn if wi savis to am bi di tin we impɔtant to wi pas ɔl. (Matyu 5:​3, NW; 6:​22) Aks yusɛf dɛn kwɛstyɔn dɛn ya: ‘Di we aw pipul dɛn na di wɔl de si mɔni dɔn afɛkt mi? A kin tink ɔ tɔk bɔt mɔni ɔltɛm?’—Lyuk 6:​45; 21:​34-36; Jɔn In Sɛkɛn Lɛta 6.

17. Aw wi layf go bɛtɛ if wi lɛf fɔ tink bɔt mɔni lɛk aw pipul dɛn na di wɔl de tink?

¹⁷ If wi put ɔl wi maynd fɔ sav Jiova ɛn nɔ tink bɔt mɔni lɛk aw pipul dɛn na di wɔl de tink bɔt am, dat go mek wi liv wi layf di rayt we. (Matyu 11:​29, 30) Wi go satisfay wit wetin wi gɛt ɛn wi go gɛt kolat. (Matyu 6:​31, 32; Lɛta Fɔ Rom 15:​13) Wi nɔ go wɔri tumɔs bɔt bɔku prɔpati. (Rid Fɔs Lɛta To Timoti 6:​9, 10.) We wi de gi to ɔda pipul dɛn, dat go mek wi ɛnjɔy tru tru gladi at. (Di Apɔsul Dɛn Wok [Akt] 20:​35) Ɛn di we aw wi de liv wi layf go mek wi spɛn mɔ tɛm wit di pipul dɛn we wi lɛk. Dat kin ivin mek wi slip fayn.—Ɛkliziastis 5:​12.

18. Wetin Setan de tray fɔ du to wi?

¹⁸ Setan de tray fɔ pwɛl wi padi biznɛs wit Jiova, so wi fɔ du ɔl wetin wi ebul fɔ lɛ dat nɔ apin. Wi gɛt fɔ fɛt dɛn “wikɛd spirit dɛn.” (Lɛta fɔ Ɛfisɔs 6:​12, NW) Setan ɛn in dɛbul dɛn nɔ want wi fɔ gladi ɛn fɔ gɛt layf we go de sote go. (Pita In Fɔs Lɛta 5:​8) Dɛn pawaful ɛnimi dɛn ya de agens wi ɛn dɛn de fɛt wi, bɔt Jiova de ɛp wi fɔ win di fɛt!

19. Aw Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 6:​14-18 ɛksplen bɔt di tin dɛn we Kristian dɛn fɔ wɛr fɔ fɛt?

¹⁹ Trade trade, sojaman dɛn bin de wɛr tin dɛn we go protɛkt dɛn we dɛn de go fɛt wɔ. Semweso, wisɛf fɔ wɛr “di klos” we Jiova dɔn gi wi fɔ fɛt Setan ɛn in dɛbul dɛn. (Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 6:​13) Dis klos ya go protɛkt wi. Lɛta Fɔ Ɛfisɔs 6:​14-18 tɔk bɔt da klos we wi fɔ wɛr fɔ protɛkt wisɛf se: “Una fɔ tinap traŋa: mek ɔl wetin tru bi di bɛlt we una fɔ tay; mek di rayt we bi di ayɛn plet we una go wɛr fɔ kɔba una chɛst wɛn una de fɛt. Una fɔ wɛr di sus we go mek una rɛdi fɔ tɛl pipul di Gud Nyuz we de gi kol at. Pantap ɔl dɛn tin ya, una shild na fɔ biliv [“gɛt fet,” NW] pan di Masta. Dis shild ya go mek dɛn ɔt aro we Setan de shut, nɔ du una natin. Una fɔ mek di sev we Gɔd dɔn sev una, bi di kyap we una go wɛr na una ed; ɛn una fɔ yus di sɔd we di Spirit gi una, dat na Gɔd in wɔd. Una fɔ pre ɔltɛm fɔ ɔltin bay aw Gɔd in Spirit de tɛl una.”

20. Wetin wi fɔ du fɔ lɛ di tin dɛn we Gɔd dɔn gi fɔ protɛkt wi ɛp wi fɔ fɛt Setan ɛn in dɛbul dɛn?

²⁰ If sojaman fɔgɛt wan pan di tin dɛn we i fɔ wɛr fɔ protɛkt insɛf fɔ go fɛt wɔ ɛn lɛf in bɔdi opin, na da say de in ɛnimi go atak am. If wi want di tin dɛn we Jiova dɔn gi wi fɔ protɛkt wi, wi nɔ fɔ fɔgɛt fɔ wɛr ɛni wan pan dɛn. Wi nid fɔ wɛr dɛn ɔltɛm ɛn mek shɔ se dɛn nɔ gɛt wan prɔblɛm. Wi go kɔntinyu fɔ fɛt dis wɔ te di tɛm we Gɔd go dɔnawe wit Setan in wɔl ɛn pul in ɛn in dɛbul dɛn kɔmɔt na dis wɔl. (Rɛvɛleshɔn 12:​17; 20:​1-3) So if wi de fɛt fɔ lɛf sɔm bad abit dɛn ɛn di bad we aw wi kin tink, wi nɔ fɔ giv ɔp!—Fɔs Lɛta Fɔ Kɔrint 9:​27.

21. Aw wi go win di fɛt we wi gɛt?

²¹ Setan strɔng pas wi. Bɔt Jiova go ɛp wi fɔ gɛt trɛnk pas am! Fɔ lɛ wi kɔntinyu fɔ de fetful wan, wi nid fɔ pre to Jiova, stɔdi in Wɔd, ɛn de nia wi brɔda ɛn sista dɛn. (Di Ibru Pipul Dɛn 10:​24, 25) Dɛn tin ya go ɛp wi fɔ lɛ wi de biɛn Gɔd ɛn fɔ rɛdi fɔ tinap tranga wan fɔ wetin wi biliv.

22, 23. (a) Aw wi go rɛdi ɔltɛm fɔ tɔk bɔt wetin wi biliv? (b) Wetin wi go tɔk bɔt insay di nɛks chapta?

²² Wi fɔ rɛdi ɔltɛm fɔ tɔk bɔt wetin wi biliv. (Jɔn 15:​19) Jiova Witnɛs dɛn kin sho se dɛn rili difrɛn frɔm ɔda pipul dɛn pan sɔm tin dɛn. Yu kin aks yusɛf dɛn kwɛstyɔn dɛn ya: ‘A rili ɔndastand wetin mek wi de tinap tranga wan fɔ wi fet? A biliv tranga se di tin dɛn we di Baybul ɛn di slev we fetful ɛn gɛt sɛns de tɔk na tru? A prawd fɔ bi wan pan Jiova in Witnɛs dɛn? (Sam 34:​2; Matyu 10:​32, 33) A kin tɔk bɔt di tin dɛn we a biliv to ɔda pipul dɛn?’—Matyu 24:​45, NW; Jɔn 17:​17; rid Pita In Fɔs Lɛta 3:​15, 16.

²³ Wi dɔn si klia wan wetin wi fɔ du fɔ kɔntinyu fɔ de difrɛn wan frɔm ɔda pipul dɛn na di wɔl pan bɔku tin dɛn. Bɔt sɔntɛnde, wi nɔ kin ɔndastand wetin fɔ du. Setan kin tray fɔ sɛt trap fɔ wi difrɛn difrɛn we dɛn. Wan trap we i kin yuz na ɛnjɔymɛnt. Aw wi kin tek tɛm pik di we aw wi fɔ ɛnjɔy wisɛf? Wi go tɔk bɔt dis insay di nɛks chapta.