-
Yakuwa Ye “Mubikkuzi w’Ebyama”Omunaala gw’Omukuumi—2012 | Jjuuni 15
-
-
4. Baani abali mu zzadde ly’omukazi, era ezzadde eryo linaakola ki?
4 Amangu ddala nga Adamu ne Kaawa baakoonoona, Yakuwa yagamba nti “omukazi” yandizadde “ezzadde.”a (Soma Olubereberye 3:15.) Oluvannyuma ezzadde eryo lyandibetense omutwe gw’omusota, era ng’omusota ogwo ye Sitaani. Nga wayise ekiseera Yakuwa yagamba nti ezzadde eryo lyandivudde mu Ibulayimu, mu ggwanga lya Isiraeri, mu kika kya Yuda, era lyandiyitidde mu lunyiriri lwa Kabaka Dawudi. (Lub. 22:15-18; 49:10; Zab. 89:3, 4; Luk. 1:30-33) Kristo Yesu lye zzadde ly’omukazi ekkulu. (Bag. 3:16) Abakristaayo abaafukibwako amafuta be balala abali mu zzadde eryo. (Bag. 3:26-29) Yesu awamu n’abaafukibwako amafuta be bakola gavumenti y’Obwakabaka bwa Katonda. Katonda ajja kukozesa Obwakabaka obwo okubetenta Sitaani.—Luk. 12:32; Bar. 16:20.
5, 6. (a) Mu kwolesebwa kwa Danyeri n’okwa Yokaana, obufuzi obw’amaanyi bwa mirundi emeka obwogerwako? (b) Emitwe gy’ensolo eyogerwako mu kitabo ky’Okubikkulirwa gikiikirira ki?
5 Obunnabbi obwasooka okwogerwa mu Bayibuli era bwalaga nti Sitaani naye yandibadde ‘n’ezzadde.’ Ezzadde lye lyandikyaye ezzadde ly’omukazi. Baani abali mu zzadde ly’omusota? Beebo bonna abakyawa Katonda era abaziyiza abantu be, nga Sitaani bw’akola. Okumala ebyasa bingi, Sitaani ategese ezzadde lye ng’ateekawo obufuzi oba obwakabaka obutali bumu. (Luk. 4:5, 6) Obumu ku bufuzi obwo bulwanyisizza butereevu abantu ba Katonda, kwe kugamba, eggwanga lya Isiraeri oba ekibiina ky’Abakristaayo abaafukibwako amafuta. Ekyo kituyamba okutegeera ensonga lwaki obufuzi obw’amaanyi munaana bwokka bwe bwogerwako mu kwolesebwa kwa Danyeri n’okwa Yokaana, wadde nga wabaddewo n’obufuzi obulala.
-
-
Yakuwa Ye “Mubikkuzi w’Ebyama”Omunaala gw’Omukuumi—2012 | Jjuuni 15
-
-
7. Omutwe gw’ensolo ogusooka gukiikirira ki, era lwaki?
7 Omutwe gw’ensolo ogusooka gukiikirira Misiri. Lwaki? Kubanga Misiri bwe bufuzi kirimaanyi obwasooka okwoleka obukyayi eri abantu ba Katonda. Bazzukulu ba Ibulayimu, ezzadde essuubize mwe lyandiyitidde, beeyongera obungi nga bali mu Misiri. N’ekyavaamu, Abamisiri baatandika okubonyaabonya Abaisiraeri. Sitaani yali ayagala kusaanyaawo abantu ba Katonda ng’ezzadde terinnajja. Bw’atyo yaleetera Falaawo okugezaako okutta abaana b’Abaisiraeri bonna ab’obulenzi. Naye ekyo Yakuwa teyakikkiriza kubaawo, era abantu be yabanunula okuva mu buddu e Misiri. (Kuv. 1:15-20; 14:13) Oluvannyuma yawa Abaisiraeri Ensi Ensuubize.
8. Omutwe gw’ensolo ogw’okubiri gukiikirira ki, era kiki kye gwagezaako okukola?
8 Omutwe ogw’okubiri ogw’ensolo gukiikirira Bwasuli. Obufuzi obwo obwali obw’amaanyi ennyo nabwo bwagezaako okusaanyaawo abantu ba Katonda. Kyo kituufu nti Yakuwa yakozesa Bwasuli okubonereza obwakabaka bwa Isiraeri obw’ebika ekkumi olw’okuba abantu abaali mu bwakabaka obwo baali bajeemu era nga basinza ebifaananyi. Kyokka, Bwasuli yagezaako n’okuzikiriza Yerusaalemi. Oboolyawo Sitaani yali ayagala kuzikiriza olunyiriri lwa bakabaka Yesu mwe yali ajja okuva. Kyokka Yakuwa yali tayagala Yerusaalemi kizikirizibwe, bw’atyo yazikiriza eggye lya Bwasuli n’anunula abantu be abeesigwa.—2 Bassek. 19:32-35; Is. 10:5, 6, 12-15.
-
-
Yakuwa Ye “Mubikkuzi w’Ebyama”Omunaala gw’Omukuumi—2012 | Jjuuni 15
-
-
13 Ng’obunnabbi bwe bwalaga, Yakuwa yakozesa obwakabaka bwa Bumeedi ne Buperusi okuwamba Babulooni n’okuta Abaisiraeri okuddayo ku butaka. (2 Byom. 36:22, 23) Kyokka oluvannyuma obufuzi obwo bwali bwagala okusaanyaawo abantu ba Katonda. Ekitabo kya Eseza kyogera ku lukwe olwali lukoleddwa Kamani, eyali katikkiro wa Buperusi. Kamani yali ateeseteese okutta Abayudaaya bonna abaali mu bwakabaka bwa Buperusi era ng’ataddewo n’olunaku kwe yali ayagala ekyo kikolebwe. Kyokka ne ku mulundi ogwo, Yakuwa yakuuma abantu be ezzadde lya Sitaani ne litabasaanyaawo. (Es. 1:1-3; 3:8, 9; 8:3, 9-14) N’olwekyo, omutwe ogw’okuna ogw’ensolo eyogerwako mu kitabo ky’Okubikkulirwa gukiikirira Bumeedi ne Buperusi.
-
-
Yakuwa Ye “Mubikkuzi w’Ebyama”Omunaala gw’Omukuumi—2012 | Jjuuni 15
-
-
16. Kiki Antiyokasi IV kye yakola?
16 Oluvannyuma lw’okuwangula Buperusi, Buyonaani yatandika okufuga Isiraeri. Mu kiseera ekyo, Abayudaaya baali baamala dda okuddayo mu Nsi Ensuubize era nga baamala dda n’okuddamu okuzimba yeekaalu mu Yerusaalemi. Baali bakyali bantu ba Katonda era yeekaalu eyali ezzeemu okuzimbibwa yali ekyali ntabiro y’okusinza okw’amazima. Kyokka, mu kyasa eky’okubiri E.E.T., Buyonaani, omutwe ogw’okutaano ogw’ensolo eyogerwako mu kitabo ky’Okubikkulirwa, yalumba abantu ba Katonda. Antiyokasi IV, omu ku abo abaafuga mu bwakabaka bwa Alekizanda obwali bugabanyiziddwamu, yazimba ekyoto kya bakatonda ab’obulimba ku ttaka lya yeekaalu eyali mu Yerusaalemi era n’agamba nti omuntu yenna eyandigenze mu maaso ng’agoberera enzikiriza y’Ekiyudaaya yali wa kuttibwa. Ne ku mulundi ogwo, ezzadde lya Sitaani lyayoleka obukyayi eri abantu ba Katonda. Naye waayita ekiseera kitono, obufuzi obulala kirimaanyi ne budda mu kifo kya Buyonaani. Omutwe gw’ensolo ogw’omukaaga gukiikirira ki?
-
-
Yakuwa Ye “Mubikkuzi w’Ebyama”Omunaala gw’Omukuumi—2012 | Jjuuni 15
-
-
17. Omutwe gw’ensolo ogw’omukaaga gwakola ki mu kutuukirizibwa kw’obunnabbi obuli mu Olubereberye 3:15?
17 Rooma bwe bwali obufuzi kirimaanyi mu kiseera Yokaana we yafunira okwolesebwa okukwata ku nsolo. (Kub. 17:10) Rooma gwe mutwe gw’ensolo ogw’omukaaga, era yakola kinene mu kutuukirizibwa kw’obunnabbi obuli mu Olubereberye 3:15. Sitaani yakozesa abakungu ba Rooma okubetenta “ekisinziiro” ky’ezzadde ly’omukazi. Abaruumi baatwala Yesu ng’omulabe eyali alwanyisa gavumenti yaabwe, ne bamusalira omusango, era ne bamutta. (Mat. 27:26) Naye waayita akaseera katono ekisinziiro ekyali kibetenteddwa ne kiwona, Yakuwa bwe yazuukiza Yesu.
18. (a) Ggwanga ki eriggya Yakuwa lye yalonda, era lwaki yalironda? (b) Ezzadde ly’omusota lyeyongera litya okwoleka obukyayi eri ezzadde ly’omukazi?
18 Abakulembeze b’eddiini mu Isiraeri beekobaana n’Abaruumi okutta Yesu, era n’Abaisiraeri abasinga obungi baagaana okumukkiriza. Bwe kityo, Yakuwa yalekera awo okutwala Abaisiraeri ab’omubiri ng’eggwanga lye. (Mat. 23:38; Bik. 2:22, 23) Yakuwa yalonda eggwanga eriggya, ng’ono ye “Isiraeri wa Katonda.” (Bag. 3:26-29; 6:16) Eggwanga eryo kye kibiina ky’Abakristaayo abaafukibwako amafuta, era nga mu bo mulimu Abayudaaya n’Ab’amawanga. (Bef. 2:11-18) Oluvannyuma lw’okufa kwa Yesu n’okuzuukira kwe, ezzadde ly’omusota lyeyongera okwoleka obukyayi eri ezzadde ly’omukazi. Emirundi mingi Rooma yagezaako okusaanyaawo ekibiina ky’Abakristaayo abaafukibwako amafuta.c
-
-
Yakuwa Ye “Mubikkuzi w’Ebyama”Omunaala gw’Omukuumi—2012 | Jjuuni 15
-
-
a Omukazi oyo akiikirira abaweereza ba Yakuwa bonna abali mu ggulu. Bayibuli ebayita omukazi wa Yakuwa.—Is. 54:1; Bag. 4:26; Kub. 12:1, 2.
-
-
Yakuwa Ye “Mubikkuzi w’Ebyama”Omunaala gw’Omukuumi—2012 | Jjuuni 15
-
-
c Rooma we yazikiririza Yerusaalemi, mu mwaka gwa 70 E.E., Abaisiraeri baali tebakyali ggwanga lya Katonda eddonde. N’olwekyo Rooma okuzikiriza Yerusaalemi, kyali tekituukiriza bunnabbi obuli mu Olubereberye 3:15.
-