KAUHANYO 29

“Mu Zibe Lilato la Kreste”

1-3. (a) Kiñi ze ne susuelize Jesu ku likanyisa Ndat’ahe? (b) Lu ka nyakisisañi ze ne bonisize lilato la Jesu?

KANA mu kile mwa bona kashimani ka ka likanyisa bondat’a kona? Ka kana ka likanyisa mo ba zamaela, mo ba bulelela, ni mo ba ezeza lika. Hasamulaho ka kana mane ka ba sina bondat’a kona mwa muzamao ni ku za kwa moya. Ee, lilato la mwana ku ndat’ahe ya lilato li mu susueza ku likanyisa ndat’ahe.

² Jesu b’o ni Ndat’ahe wa kwa lihalimu? Muta o muñwi Jesu n’a ize: “Ni lata Ndate.” (Joani 14:31) Ha ku na ya kona ku lata Jehova ku fita Mwana y’o, ya n’a li ni Ndate nako ye telele pili libupiwa kaufela li si ka ba teñi. Lilato leo ne li susuelize Mwana ya utwa y’o ku likanyisa Ndat’ahe.—Joani 14:9.

³ Mwa likauhanyo za pili za buka ye, ne lu boni m’o Jesu n’a likanyiselize hande m’ata, katulo ye lukile, ni butali bwa Jehova. Kono Jesu n’a likanyisize cwañi lilato la Ndat’ahe? Ha lu nyakisiseñi lisupo ze talu ze ne bonisize lilato la Jesu—ku itoboha, mukekecima, ni ku lata ku swalela.

‘Ha Ku Na Lilato Le Li Fita Le’

 4. Jesu n’a tomile cwañi mutala o mutuna ka ku fitisisa wa ku itoboha?

⁴ Jesu n’a tomile mutala o mutuna wa lilato la ku itoboha. Ku itoboha ki ku eza za ba bañwi pili ku fita za luna beñi. Jesu n’a bonisize cwañi lilato le li cwalo? N’a ize: “Ha ku na lilato le li fita la ya fa balikani ba hae bupilo bwa hae.” (Joani 15:13) Jesu n’a itatezi ku fana bupilo bwa hae bo bu petehile bakeñisa luna. Ki lona lilato le lituna ka ku fitisisa l’a kile a bonisa mutu. Kono Jesu n’a itobohile ka linzila ze ñwi hape.

 5. Ki kabakalañi ku zwa kwa Mwan’a Mulimu wa libanda mwa lihalimu ha ne ku li ku itoboha?

⁵ Pili a si ka taha kale fa lifasi, Mwan’a Mulimu wa libanda n’a na ni mayemo a pahami mwa lihalimu. N’a na ni silikani se situna ni Jehova ni libupiwa za moya ze ñata-ñata. Ku si na taba ni ze nde zeo, Mwana ya latwa y’o “a itoboha ku s’a n’a li sona, ka ku nga sibupeho sa mutanga, ni ku ikeza ya swana sina batu.” (Mafilipi 2:7) N’a itatezi ku to pila mwahal’a batu ba sibi mwa lifasi le li “lapalezi mwatas’a ya maswe.” (1 Joani 5:19) Kana k’o ne si ku itoboha ko ku lilato kwa Mwan’a Mulimu?

6, 7. (a) Jesu n’a bonisize cwañi ku itoboha ka lilato mwa bukombwa bwa hae bwa fa lifasi-mubu? (b) Ki ufi mutala o tabisa o bonisa lilato le lituna o ñozwi kwa Joani 19:25-27?

⁶ Mwa bukombwa bwa hae kaufela fa lifasi-mubu, Jesu n’a bonisize ku itoboha ka linzila ze fitana-fitana. N’a si na buitati ni hanyinyani. N’a patehile hahulu mwa bukombwa kuli mane n’a itobohile lika ze nde ze ba twaezi batu. N’a ize: “Bo luwawa ba na ni misima, ni linyunywani za lihalimu li na ni liyaleto; kono Mwan’a mutu u tokwile f’a ka samela toho ya hae.” (Mateu 8:20) Ka ku ba mupangi yo mutuna, Jesu n’a kabe a ikahezi ndu ye nde kamba ku panga za mwa ndu za ku lekisa kuli a be ni mali a mañata. Kono n’a si ka itusisa bupangi bwa hae kwa ku bata sifumu.

⁷ Mutala o tabisa luli wa lilato la Jesu la ku itoboha u ñozwi kwa Joani 19:25-27. Mu nahane lika ze ñata ze ne li mwa munahano ni mwa pilu ya Jesu musihali wani wa n’a shwile. Ha n’a nz’a nyanda fa kota, n’a nahana balutiwa ba hae, musebezi wa ku kutaza, mi sihulu busepahali bwa hae ni mo ne bu ka amela libizo la Ndat’ahe. Ee, bupilo kaufela bwa kwapili bwa batu ne bu li mwa mazoho a hae! Kono nakonyana pili a si ka shwa kale, Jesu hape n’a isize pilu ku m’ahe, Maria, y’o mwendi n’a li mbelwa ka nako yeo. Jesu n’a kupile muapositola Joani ku nga Maria ku ba inge m’ahe, mi hamulaho muapositola y’o a isa Maria kwa ndu ya hae. Kacwalo, Jesu n’a ezize litukiso za ku babalela m’ahe kwa mubili ni kwa moya. Ki lilato kwa butuna la n’a bonisize!

“A Ba Utwela Butuku”

 8. Linzwi la Sigerike le li itusisizwe mwa Bibele mwa ku talusa mukekecima wa Jesu li talusañi?

⁸ Sina Ndat’ahe, Jesu ni yena n’a na ni mukekecima. Mañolo a li Jesu n’a ikatalize ku tusa ba ba nyandile kakuli n’a ba utwezi butuku. Kuli ba taluse mukekecima wa Jesu, Bibele i itusisa linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “ku utwela butuku.” Caziba yo muñwi u li: “Li talusa . . . maikuto a’ tungile ka ku fitisisa a mutu. Ki lona linzwi le li tiile ka ku fitisisa mwa Sigerike la mukekecima.” Ki ye miinelo ye miñwi m’o Jesu n’a tusize kabakala mukekecima wa hae o mutuna.

9, 10. (a) Ki lifi ze ne tahisize kuli Jesu ni baapositola ba hae ba bate mo ku kuzize? (b) Nyangela ha ne i tahisize kuli a palelwe ku ba mo ku kuzize m’o, Jesu n’a ikutwile cwañi, mi ki kabakalañi?

⁹ Ku kolwisa linyolwa la batu la kwa moya. Ze ñozwi kwa Mareka 6:30-34 li bonisa ze tuna ze ne susuelize Jesu ku bonisa mukekecima. Mu nahane nto ye. Baapositola ba tabile, kakuli kihona ha ne ba sa zo feza musebezi o mutuna wa ku kutaza. Ba kutile ku Jesu ni ku mu taluseza ka tabo ze ne ba boni ni ku utwa. Kono kwa kubukana nyangela, mi Jesu ni baapositola ba hae ne ba si na nihaiba nako ya ku ca. Ka ku ba kuli Jesu n’a lemuha lika kapili, a bona kuli baapositola ne ba katezi. A li ku bona: “A mu tahe, lu ye kwatuko, mo ku si na batu, mu katuluhe hanyinyani.” Ba zamaya mwa sisepe, ba silela mwa buse kwa mutulo wa Liwate la Galilea mwa sibaka mo ku kuzize. Kono nyangela ya ba bona ha ba funduka. Ba bañwi ba utwa za teñi. Kaufel’a bona ba matela kwa mutulo ko ne ba libile mi ba fita mwa buse ka bubebe!

¹⁰ Kana Jesu n’a filikani kabakala kuli n’a palelisizwe ku ba mo ku kuzize? Kutokwa! Ha bona batu b’a likiti-kiti bao ba mu libelezi, a ba utwela butuku. Mareka n’a ñozi kuli: “A bona undi wa nyangela, mi a ba utwela butuku, kakuli ne ba swana inge lingu ze si na mulisana; mi a kala ku ba luta litaba ze ñata.” Jesu n’a nga batu bao ku ba be ne ba na ni linyolwa la kwa moya. Ne ba li inge lingu ze icambaelela fela, li si na mulisana wa ku li lisa ni ku li sileleza. Jesu n’a ziba kuli ba bahulu ba bulapeli be ne ba swanela ku ba balisana ba ba lilato ne ba sa isi pilu kwa batu-tu fela. (Joani 7:47-49) A utwela batu butuku, mi a kala ku ba luta “za mubuso wa Mulimu.” (Luka 9:11) Mu lemuhe kuli Jesu n’a utwezi batu butuku a si ka ziba kale mane ni mo ne ba ka ngela tuto ya hae. Ka mubulelelo o muñwi, mukekecima wa hae ne u si ka taha kabakala ku luta batu, kono ki ona o n’o mu susuelize ku ba luta.

11, 12. (a) Ba mbingwa ne ba ngiwa cwañi mwa miteñi ya ba mwa Bibele, kono Jesu n’a ezizeñi ha n’a atumezwi ki mutu “ya tezi mbingwa”? (b) Mutu y’o n’a kana a ikutwile cwañi ha n’a swelwi ki Jesu, mi se ne si ezahezi ku dokota yo muñwi si paka cwañi cwalo?

¹¹ Ku imulula batu kwa manyando. Batu ba matuku a fapana-fapana ne ba lemuhile kuli Jesu n’a na ni mukekecima, kacwalo ne ba tile ku yena. Ne ku bonahezi cwalo sihulu, mutu “ya tezi mbingwa” ha n’a atumezi Jesu, ya n’a latelelwa ki undi wa nyangela. (Luka 5:12) Mwa miteñi ya ba mwa Bibele, ba mbingwa ne ba sa kopani ni ba bañwi kuli ba si ke ba ba yambukiseza butuku. (Numere 5:1-4) Kono hamulaho, baluti ba mulao ne ba susuelize batu ku sa shwela makeke ba mbingwa mi ne ba tomile milao ye t’ata.a Kono mu bone m’o Jesu n’a ngezi wa mbingwa y’o: “Mutu ya kula mbingwa a taha ku yena, a wela fafasi ka mañwele, a kupa, a li: Ha u lata, u na ni mata a ku ni kenisa. Jesu a mu shwela makeke, a tambiketa lizoho, a mu swala, mi a li: Na lata, u kene. Honafo, mbingwa ya fela ku yena.” (Mareka 1:40-42) Jesu n’a ziba kuli mutu y’o n’a loba mulao ka ku ba mwahal’a nyangela. Kono ku fita ku mu lelekisa, Jesu a mu utwela butuku mi mane a eza nto ye ne sa libelelwi. Jesu n’a mu sweli!

¹² Mu nahane mwa n’a ikutwezi wa mbingwa y’o ha n’a swelwi. Ka mutala, mu nahane nto ye ye n’e ezahezi luli. Dokota Paul Brand, ya li mualafi wa mbingwa, u kandeka za mutu wa mbingwa ya n’a alafile mwa India. Ha n’a mu tatuba, mualafi y’o a kambeka lizoho la hae fa liheta la mukuli inz’a mu taluseza, ka mutoloki, ka za likalafo za n’a ka fiwa. Mutu wa mbingwa honaf’o a kala ku lila. Mualafi a buza a li: “Ni bulezi ze maswe, nji?” Mutoloki a buza mutangana y’o mwa puo ya hae mi a alaba, a li: “Batili, bo dokota. U li, wa lila kakuli mu kambekile lizoho la mina fa liheta la hae. Ha ku na ya mu sweli ka lilimo-limo.” Ku mutu wa mbingwa ya n’a atumezi Jesu, ku swaliwa ne ku na ni taluso ye tuna ku fita yeo. Hamulaho wa ku swaliwa fela k’o, butuku bo ne bu mu kauhanyize ku ba bañwi ne bu felile!

13, 14. (a) Jesu n’a kataniñi ha n’a bat’o kena mwa munzi wa Naine, mi kiñi ze ne ezisa muinelo w’o ku ba o maswe hahulu? (b) Mukekecima wa Jesu n’o mu ezisizeñi kuli a tuse mbelwa wa kwa Naine?

¹³ Ku felisa matomola. Jesu n’a utwela butuku ba ba tomohile lipilu. Ka mutala, mu nahane ze ñozwi kwa Luka 7:11-15. Ne li fahal’a bukombwa bwa hae, mi Jesu n’a bat’o kena mwa munzi wa Naine kwa Galilea. Jesu ha sutelela kwa munyako wa munzi, a katana ba ba lwezi mufu. Muinelo ne li o maswe luli. Ne ku shwile mutangana, ya n’a li mwana a nosi wa mbelwa. Mwendi mbelwa y’o n’a kile a ba ni sililo se si cwalo—sa munn’a hae. Cwale se li mwan’a hae, mwendi yena ya n’a sepile a nosi. Mwahal’a batu be ne ba mu sindeketa mwendi ne ku na ni balili ni baopeli ba lipina za malilo. (Jeremia 9:17, 18; Mateu 9:23) Kono Jesu a lubukela mbelwa ya n’a tomohile pilu y’o. Ku si na kakanyo mbelwa y’o n’a zamaya bukaufi ni situpu sa mwan’a hae.

¹⁴ Jesu ‘a utwela butuku’ me ya n’a shwezwi y’o. Ka linzwi le li tiisa, a li ku yena: “U si ke wa lila.” A si ka kupiwa, a sutelela ni ku swala lukutu. Balwali—mwendi ni batu kaufela—ba yema. Ka linzwi le li m’ata, Jesu a li kwa situpu: “Mucaha, na ku bulelela, Zuha!” Ne ku ezaheziñi? “Mufu a zuha, mi a kala ku bulela” inge kuli u zuhile fa buloko bo butuna! Kwa latelela manzwi a tabisa hahulu, a’ li: “Mi Jesu a mu kutiseza ku m’ahe.”

15. (a) Ze ñozwi mwa Bibele ka za mukekecima wa Jesu li bonisa cwañi kuli mukekecima u ngisa mutu muhato? (b) Lu kona ku likanyisa cwañi Jesu ku seo?

¹⁵ Lu itutañi kwa litaba zeo? Ku ye ñwi ni ye ñwi, mu lemuhe kuli mukekecima n’o mu ngisize muhato. Jesu n’a sa boni manyando a ba bañwi a sa ba utweli butuku, mi n’a sa utwi fela butuku a sa ezi se siñwi. Lu kona ku likanyisa cwañi mutala wa hae? Ka ku ba Bakreste, lu tamehile ku kutaza taba ye nde ni ku tahisa balutiwa. Sihulu, lu susuezwa ki lilato ku Mulimu. Kono hape lu hupule kuli lu tokwa ku ba ni mukekecima kuli lu eze musebezi w’o. Ha lu utwela batu butuku sina Jesu, pilu ya luna i ka lu susueza ku ikataza ku ba bulelela taba ye nde. (Mateu 22:37-39) Ku cwañi ka za ku shwela makeke balumeli ba bañwi ba ba nyanda kamba ba ba tomohile lipilu? Ha lu koni ku folisa ka makazo matuku kamba ku zusa bafu. Kono lwa kona ku bonisa mukekecima ka ku bulela mo lu ikutwela kamba ka ku fa tuso ye ñwi ye tokwahala.—Maefese 4:32.

“Ndate, U Ba Swalele”

16. Ku lata ku swalela kwa Jesu ne ku bonahezi cwañi niha n’a li fa kota ya linyando?

¹⁶ Jesu n’a likanyisize hande lilato la Ndat’ahe ka nzila ye ñwi hape ya butokwa—n’a “lata ku swalela.” (Samu 86:5) Ku lata ku swalela kwa hae ne ku bonahezi niha n’a li fa kota ya linyando. Ha n’a talimani ni lifu le li swabisa, a nz’a kokotezwi limapo mwa mazoho ni mautu, Jesu n’a buleziñi? Kana n’a kupile Jehova ku ota babulai? Batili, a mañwi kwa manzwi a Jesu a mafelelezo ne li a kuli: “Ndate, u ba swalele, kakuli ha ba zibi se ba eza.”—Luka 23:34.b

17-19. Jesu n’a bonisize cwañi kuli n’a swalezi muapositola Pitrosi kwa ku Mu latula halalu?

¹⁷ Mwendi mutala o pahami ni ku fita wa swalelo ya Jesu ki wa m’o n’a ezelize muapositola Pitrosi. Ha ku na kakanyo kuli Pitrosi n’a lata Jesu. La Nisani 14, busihu bwa n’a shwile Jesu, Pitrosi n’a ize ku yena: “Mulena, ni itukiselize ku ya ni wena mwa tolongo ni kwa lifu.” Kono lihoranyana fela hasamulaho, Pitrosi a latula Jesu halalu! Bibele i lu bulelela ze ne ezahezi Pitrosi ha n’a mu latuzi lwa bulalu: “Mulena a itemuna, a talima Pitrosi.” Kabakala butuna bwa sibi sa hae, Pitrosi “a zwa, mi a lila hahulu.” Jesu ha s’a shwile lona zazi leo hasamulaho, muapositola y’o a kana a ipuzize kuli, ‘Kana Mulen’a ka u ni swalezi?’—Luka 22:33, 61, 62.

¹⁸ Pitrosi n’a sa tokwi ku libelela kalabo ka nako ye telele. Jesu n’a zuhile kwa bafu la Nisani 16 kakusasana, mi ku bonahala kuli ka lona lizazi leo, n’a potezi Pitrosi. (Luka 24:34; 1 Makorinte 15:4-8) Jesu n’a iselizeñi pilu cwalo ku muapositola ya n’a Mu latuzi hahulu? Mwendi Jesu n’a bata ku kolwisa Pitrosi ya n’a bakile kuli Mulen’a hae n’a sa mu lata ni ku mu katelwa. Kono Jesu n’a ezize ze ñwi hape kuli a kolwise Pitrosi cwalo.

¹⁹ Hamulaho, Jesu a taha kwa balutiwa kwa Liwate la Galilea. Ka nako yeo, Jesu halalu a buza Pitrosi (ya n’a latuzi Mulen’a hae halalu) haiba n’a mu lata. Ha s’a mu buzize lwa bulalu, Pitrosi a li: “Mulena, u ziba linto kaufela, u ziba kuli na ku lata.” Kaniti, Jesu ya n’a ziba ze mwa lipilu, n’a ziba hande kuli Pitrosi n’a mu lata. Niteñi, Jesu n’a file Pitrosi kolo ya ku koñomeka lilato la hae. Ku zwa f’o, Jesu a laela Pitrosi ku “lisa lingunyana” za Hae. (Joani 21:15-17) Pili, Pitrosi n’a filwe musebezi wa ku kutaza. (Luka 5:10) Kono cwale, ka ku bonisa kuli n’a mu sepile hahulu, Jesu a mu fa buikalabelo bo buñwi bo butuna—bwa ku babalela be ne ba ka ba balateleli ba Kreste. Hamulahonyana, Jesu a laela Pitrosi ku peta ze tuna mwa musebezi wa balutiwa. (Likezo 2:1-41) Pitrosi u lukela ku ba ya n’a tabile hahulu ku ziba kuli Jesu n’a mu swalezi mi n’a sa mu sepile!

Kana Mwa ‘Ziba Lilato la Kreste’?

20, 21. Lu kona cwañi luli ku ‘ziba lilato la Kreste’?

²⁰ Kaniti, Linzwi la Jehova li talusa hande lilato la Kreste. Kono lu swanela ku ikutwa cwañi ka za lilato la Jesu? Bibele i lu susueza kuli lu “zibe lilato la Kreste le li fita zibo kamukana.” (Maefese 3:19) Sina mo lu bonezi, ze ñozwi mwa libuka za Evangeli ka za bupilo ni bukombwa bwa Jesu li lu luta ze ñata ka za lilato la Kreste. Kono kuli luli lu “zibe lilato la Kreste,” lu tokwa ku ituta ze ñata isi fela ze i bulela Bibele ka za hae.

²¹ Linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “mu zibe” li talusa ku ziba “ka ku eza, ka ku iponela.” Ha lu bonisa lilato sina Jesu—ka ku ifana kuli lu tuse ba bañwi, ka ku ba bonisa mukekecima, ni ka ku ba swalela ka pilu kaufela—fohe lu ka utwisisa luli maikuto a hae. Ka nzila yeo, lu ka ‘ziba lilato la Kreste le li fita zibo kamukana.’ Mi lu si libali kuli ha lu ka swana hahulu ni Kreste, lu ka sutelela hahulu ku Jehova, Mulimu wa luna ya lilato ya n’a likanyisize Jesu ka ku petahala.

[Litaluso za kwatasi]

Lipuzo za ku Nahanisisa

Mateu 9:35-38 Ki mwa nzila ifi ye tuna m’o Jesu n’a bonisize mukekecima, mi i swanela ku lu ama cwañi?

Joani 13:34, 35 Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli lu likanyise lilato la Kreste?

Maroma 15:1-6 Lu kona ku likanyisa cwañi maikuto a Jesu a ku sa itata?

2 Makorinte 5:14, 15 Ku itebuha tiululo ku swanela ku ama cwañi mubonelo, milelo, ni mupilelo wa luna?

[Siswaniso se si fa likepe 294]

“A tambiketa lizoho, a mu swala”