Mu Sebeleze ku Puluseza Lubasi lwa Mina mwa Lifasi le Linca la Mulimu
“Wena [Jehova, NW], u ka babalela ba ba lukile; u ka ba pilisa mwa linako za lusika lo, ni ku ya ku ile.”—SAMU 12:7.
1, 2. (a) Mabasi a mañwi a talimana ni miinelo ye cwañi mwatas’a lisineneketo za mazazi a maungulelo? (b) Mabasi a Sikreste ne a kana ba bata cwañi ku puluswa?
“KACENU pilu ya ka i tezi tabo!” ki mwa n’a kalumukezi eluda yo muñwi wa Sikreste ya bizwa John. Ki sika mañi se ne si tisa tabotuna yeo? “Mwan’aka wa mushimani wa lilimo za buhulu ze 14 ni wa musizana wa lilimo za buhulu ze 12 ne ba kolobelizwe,” ki mw’a taluseza. Kono tabo ya hae ne i si ka felela f’o. U ekeza kuli: “Mwan’aka wa mushimani wa lilimo za buhulu ze 17 ni wa musizana wa lilimo za buhulu ze 16 se ba bile mapaina ba ku tusa mwahal’a silimo se si felile.”
2 Mabasi a mañata mwahal’a luna a sweli ku ba ni ze zwa mwateñi ze swana ze nde ha ba nze ba sebelisa likuka za Bibele. Niteñi, ba bañwi, ba sweli ku fumana but’ata. “Lu na ni bana ba ba ketalizoho,” ki mo ba ñolela bosinyalana ba bañwi, “mi ku sebelisana ni bona se ku zwezipili ku ba ko ku t’ata ni ku fita. Se lu latehezwi ki mwana a li muñwi y’a yongobezi mwa muinelo wa kale wo. Bana ba luna ba ba nonobokile ba bonahala ku ba bona ba s’a lwanisa Satani cwale.” Hape ku na ni bosinyalana ba ba talimana ni lifapahano ze tuna mwa linyalo, mi ka linako ze ñwi ba fita fa kauhano kamba telekano. Nihakulicwalo, mabasi a tahisa tulemeno twa Sikreste a kana a punyuha “ñalelwa ye tuna” ni ku pulusezwa mwa lifasi le linca le li taha la Mulimu. (Mateu 24:21; 2 Pitrosi 3:13) Ki sika mañi, cwale, se mu kona ku eza ili ku bona teñi kuli lubasi lwa mina lw’a puluswa?
Ku Zwisezapili Ku Ambolisana
3, 4. (a) Ku ambolisana ki kwa butokwa cwañi mwa bupilo bwa lubasi, mi ki kabakalañi but’ata bwa ku ambolisana ha bu zuh’anga hañata? (b) Ki kabakalañi banna ha ba swanela ku satalala ku ba bateelezi ba bande?
3 Ku ambolisana ko ku nde ki yona nto ye fa m’ata kwa lubasi lo lu tiile; ha ku siyo, lipilaelo ni lisineneketo z’a ekezeha. “Mo ku si na likelezo, milelo ha i weli likamba,” ki mo i bulelela Liproverbia 15:22. Ka ku hoha mamelelo luli, muelezi wa mwa litaba za manyalo yo muñwi u biha kuli: “Pilaelo ye ni utwa hañata kwa basali be ni eleza ki ya kuli ‘H’a lati ku bulela ni na,’ ni kuli ‘H’a ni teelez’angi.’ Mi ha ni abana pilaelo yeo ni banna ba bona, ni na hape, ha ba ni utwi.”
4 Ki sika mañi se si tisa ku tokwa ku ambolisana? Libaka le liñwi ki la kuli, banna ni basali b’a fapahana, mi hañata ba na ni miambolisanelo ye fapahana ka ku lemuseha luli. Taba ye ñwi ne i talusize kuli munna “u tengamezi ku ba ya nonga fa taba ni k’u nga lika ka mo li sebeleza” mwa ku ambolisana kwa hae, hailif’o “s’a tokwa [musali] ka ku fita nto ifi kamba ifi ye ñwi ki muteelezi ya utwela mutu yo muñwi butuku.” Haiba seo si tisa but’ata ni mwa linyalo la mina, mu sebeleze fa ku lukisa hande muinelo. Munna wa Sikreste n’a ka tokwa ku eza ka t’ata mwa ku sebeleza fa ku ba muteelezi yo munde ni ku fita. Jakobo u bulela kuli, “mutu kaufela ibe ya teeleza kapili, ya liyeha kwa ku bulela.” (Jakobo 1:19) Mu itute ku tokolomoha ku laela, ku nyaza-nyaza, kamba ku mbombola ka nako ye telele hailif’o musal’a mina s’a tokwa ki “mukekecima” fela. (1 Pitrosi 3:8) “Ya iswala mwa lipuo u na ni zibo ya niti,” ki mo i bulelela Liproverbia 17:27.
5. Ki ka linzila mañi ze ñwi zeo banna ba kona ku eza zwelopili mwa ku bonisa hande mihupulo ni maikuto a bona?
5 Kwa neku le liñwi, ku na ni “nako ya ku bulela,” mi ne mu kana mwa tokwa ku bonisa hande mihupulo ni maikuto a mina. (Muekelesia 3:7) Sina ka mutala, kana mu ba ba na ni bufani bo butuna kwa neku la ku babaza musal’a mina ka z’a peta? (Liproverbia 31:28) Kana mwa iponahaz’anga ku ba ni buitumelo ka za ku sebeza ka t’ata k’o a eza mwa ku mi tusa ni ku babalela za fa lapa? (Mu bapanye Makolose 3:15.) Kamba mwendi mu tokwa ku eza zwelopili mwa ku bulela ka “liponiso za lilato.” (Pina ya Lipina 1:2, NW) Ku eza cwalo ne ku kana kwa bonahala ku ba ko ku pitihanya ku mina ka nako ya pili, kono ku kona ku ba ni tuso ye tuna hahulu mwa ku ezisa musal’a mina ku ba y’a silelelizwe mwa lilato la mina la ku mu lata.
6. Ki sika mañi seo basali ba kona ku eza mwa ku zwisezapili ku ambolisana kwa mwahal’a lubasi?
6 Ku cwañi kwa neku la basali ba Sikreste? Musali yo muñwi u amilwe a bulela kuli munn’a hae w’a ziba kuli musal’a hae w’a itebuha yena, kacwalo ha ku na tokwahalo ya ku mu bulelela seo. Nihakulicwalo, banna ni bona ba ikutwa hande ha ba itebuhiwa, ku babazwa, ni ku lumbiwa. (Liproverbia 12:8) Kana mu tokwa ku bonisa hande-nde maikuto a mina mwa muinelo w’o? Kwa lineku le liñwi, mwendi mu tokwa ku fa mamelelo ye tuna ni ku fita kwa ku teeleza kwa mina. Haiba bo munn’a mina ba fokola mwa ku buhisana ka ku lukuluha ka za but’ata, ku kalelwa, kamba lipilaelo za bona, kana se mu itutile mwa ku ba susueleza, ka sishemo ni ka maseme, kuli ba ambole ka ku lukuluha?
7. Ki sika mañi se si kona ku tisa kuli likomano za mwa linyalo li kalise, mi li konwa ku tibelwa cwañi?
7 Ka mo ku inezi fela, mane nihaili bosinyalana bao ka nañungelele ba pilisana hande ka linako ze ñwi ne ba kana ba talimana ni sinyeho ya mayemo a ku ambolisana. Maikuto ne a kana a tula ku nahana, kamba ku buhisana ka ku wa pilu kapili-pili ne ku kana kwa fetuha kananisano. (Liproverbia 15:1) “Kaufela lu fosa mwa linto ze ñata”; nihakulicwalo, ka komanonyana ka mwa linyalo ha ka talusi mafelelezo a linyalo. (Jakobo 3:2) Kono “komano, ni matapa” ha li swaneli mi ki ze na ni mayemo a ku sinya swalisano ifi kamba ifi. (Maefese 4:31) Mu be ba ba bubebe kwa neku la ku tahisa kozo muta ku ba ni ku bulelisana ka manzwi a’ nyemisa. (Mateu 5:23, 24) Likomano hañata za kona ku tibelwa li si ka kalisa kale haiba bubeli bwa mina mu sebelisa manzwi a Paulusi a’ kwa Maefese 4:26, a’ li: “Mu si ke mwa likelelwa ki lizazi mu nze mu halifile.” Ee, mu ambolisane fa but’ata ha bu sa li bo bunyinyani ni bo bu sa konwa ku sebelisanwa ni bona; mu si ke mwa libelela ku fitela mu fita fa muinelo o’ kona ku mi tahiseza mifilifili. K’u nga mizuzu ye sikai ka zazi ni zazi mu buhisana litaba ze mi ama ku kona ku peta ze ñata mwa ku tusa ku tahisa ku ambolisana ni ku tibela ku s’a utwisisana.
‘Tuto ya Jehova’
8. Ki kabakalañi ba banca ba bañwi ha ne ba kana ba yendulwa ku zwa mwa niti?
8 Ku bonahala kuli bashemi ba bañwi ba ikolwisize ka ku tuhelela bana ba bona ku hula fela ba si na ketelelo. Bana ba fumaneha kwa mikopano mi ba na ni kabelo ye ñwi mwa sebelezo ya mwa simu, kono hañata ha ba si ka toma hande swalisano ya bona ka sibili ni Mulimu. Ha se ku fitile nako “takazo ya nama, ni takazo ya meto” ne i kona ku zwisa ba banca ba ba cwalo ba bañata kwa niti. (1 Joani 2:16) Ne ku k’a ba ko ku swabisa cwañi he bashemi ha ne ba ka punyuha Armagedoni kono bakeñisa keshebiso ya mwa linako za kwamulaho ba siya bana ba bona ba bituzwi ki ndwa yeo!
9, 10. (a) Ku hulisa bana “ka ku ba lemusa, ni ka tuto ya Jehova” ku ama lika mañi? (b) Ki kabakalañi hakuli kwa butokwa ku lumeleza bana ku talusa hande ka tukuluho maikuto a bona?
9 Paulusi kacwalo n’a ñozi kuli: “Mina bondate, mu si ke mwa halifisa bana ba mina; kono mu ba hulise ka ku ba lemusa, ni ka tuto ya [Jehova, NW].” (Maefese 6:4) Kuli mu eze cwalo, mina ka sibili mu lukela ku ziba hande lipimo za Jehova. Mu swanela ku toma mutala o’ lukela ha ku tahiwa kwa lika ze cwalo ka ku keta za ku itabisa ka zona, tuto ya ka butu, ku fumaneha kwa mikopano, ni sebelezo ya mwa simu. Manzwi a Paulusi hape a talusa kuli mushemi u lukela (1) ku ba mulemuhi ya butali wa lika ze ama bana ba hae ni (2) ku buluka mayemo a ku ambolisana ko ku nde ni bona. Ki cwalo fela mu kona ku ziba likalulo m’o ba tokwa “tuto.”
10 Ki kwa ka taho kwa neku la bana ba ba sa z’o nonoboka ku satalala ku bata sipimo se siñwi sa tukuluho. Nihakulicwalo, mu lukela ku lemuha lisupo ze iponahaza hande za susuezo ya silifasi mwa lipulelo, munahanelo, mutinelo ni mubonahalelo, ni balikani be ba keta. Ndate ya butali n’a bulezi sina ha ku ñozwi kwa Liproverbia 23:26 kuli: “Mwan’aka ni fe pilu ya hao.” Kana bana ba mina ba ikutwa ku lukuluha ku abana ni mina mihupulo ni maikuto a bona? Muta banana ba s’a sabi nyazo ye tuna ya kapili-pili, ne ba kana ba tengamela kwa ku patulula mo ba ikutwela luli ka za litaba ze cwale ka lipapali za hamulaho wa nako ya lituto za sikolo, ku tambala, tuto ye pahami, kamba niti ya Bibele yona ka sibili.
11, 12. (a) Linako za sico ne li kana za itusiswa cwañi mwa ku hulisa ku ambolisana kwa lubasi? (b) Ki sika mañi se ne si kana sa zwa mwa buikatazo bwa mushemi bwa ka tundamo mwa ku hulisa ku ambolisana ni bana ba hae?
11 Mwa linaha ze ñata ki kwa ka sizo kwa neku la mabasi ku ca hamoho. Kacwalo nako ya sico i kona ku tahisa sibaka se sinde sa kwa lilama za lubasi kamukana ku abana mwa ku ambolisana ko ku susueza. Hañata nako ya sico sa lubasi i yoliwa ki TV kamba lika ze ñwi ze yembulula. Ka lihora ze ñata-ñata, nihakulicwalo, bana ba mina se ba zamaisizwe i bata i’ba ka ku tala ki lisusuezo za kwande kwa sikolo mi ba fa ngandaleza kwa mihupulo ya silifasi. Nako ya sico ki nako ye nde ya ku ambolisana ni bana ba mina. “Lu itusis’anga linako za sico ku ambola ka za lika ze ne li ezahalile mwahal’a lizazi leo,” ki mw’a bulelela mushemi yo muñwi. Hape, linako za sico ha li swaneli ku ba za ku fa kalimelo ye tahisa maswabi kamba za ku buzisisa litaba inge ba ba mwa muzeko. Mu buluke nako yeo ili ye katulusa ni ye ikoliwa!
12 Ku tahisa kuli bana ba ambole ni mina ka ku lukuluha ki likulutendano mi ne ku ka tokwa pilu-telele ye si na mafelelezo. Nihakulicwalo, ha se ku fitile nako, ne mu ka bona ze zwa mwateñi ze tabisa luli. “Mwan’a luna wa lilimo za buhulu ze 14 n’a na ni mukombwa ili y’a kuzize,” ki mw’a hupulela me yo muñwi ya na ni pilaelo ka seo. “Ka litapelo za luna ni tundamo, w’a kalisa ku bulela ka ku lukuluha ni ku ambola!”
Tuto ya Lubasi ye Susueza
13. Ki kabakalañi ku twaeza banana mwa linako za kwa makalelo ha ku li kwa butokwa hahulu, mi ku konwa ku petwa cwañi?
13 “Tuto” hape i kopanyeleza taelo ya kamita mwa Linzwi la Mulimu. Sina mo ne ku inezi ku Timotea, ku twaezwa ko ku cwalo ku swanela ku kalisa “ku zwa kwa bwanana.” (2 Timotea 3:15) Ku twaezwa kwa mwa linako za kwa makalelo ku tiisa bana kwa litiko za tumelo ze ne li kana za taha mwahal’a lilimo za sikolo—mikiti ya kupuzo ya ku pepwa, mikiti ya naha, kamba mazazi a lipumulo za bulapeli. Ha ku si na buitukisezo kwa neku la litiko ze cwalo, tumelo ya mwanana neikana ya sinyeha. Kacwalo mu itusise liitusiso zeo Watch Tower Society i lukiselize banana ba banyinyani, ze cwale ka libuka za Ku Teeleza ku Muluti yo Mutuna ni Buka Ya Ka ya Makande a Bibele.a
14. Tuto ya lubasi i kona ku bulukiwa cwañi ili ya kamita, mi ki sika mañi se mu ezize kuli mu be ni tuto ya lubasi ya kamita?
14 Kalulo ye ñwi ye tokwa mamelelo ki tuto ya lubasi, ye kona ka bunolo fela ku fita fa ku ba ye si ya kamita kamba ku ba kezahalo ye s’a tabisi, ye eziwa fela ku si na nahanisiso ili ye tisa tiko kwa bashemi hamohocwalo ni bana. Mu kona cwañi ku bisa hande miinelo yeo? Pili, mu lukela ‘ku yolisa linako’ za tuto, ka ku s’a i lumeleza ku ba ye pitihanyizwe ki linako za TV kamba linyaulu ze ñwi. (Maefese 5:15-17) “Ne lu na ni but’ata mwa ku buluka tuto ya luna ya lubasi ili ya kamita,” ki mw’a lumelela toho ya lubasi yo muñwi. “Ne lu likile linako ze fitana-fitana ku fitela lu fumana mpakana ya nako ya manzibwana hahulu ye ne i sebeza kwa neku la luna. Cwale tuto ya lubasi lwa luna se i li ya kamita.”
15. Mu kona ku lukisa cwañi tuto ya mina ya lubasi kuli i zamaelele ni butokwi bwa lubasi lwa mina?
15 Ku tuha f’o, mu nahanisise butokwi tota bwa lubasi lwa mina. Mabasi a mañata a ikola ku itukiseza hamoho tuto ya Tora ya ku Libelela. Ka linako ze ñwi, nihakulicwalo, lubasi lwa mina ne lu kana lwa ba ni litaba ze nongile ze tokwa ku buhisanwa, ku kopanyeleza cwalo ni but’ata bo bu talimanwa ni bona kwa sikolo. Buka ya Questions Young People Ask—Answers That Work ni litaba ze zwa mwa Tora ya ku Libelela ni Awake! li kona ku taleleza butokwi b’o. “Haiba lu lemuha mubonelo ufi kamba ufi kwa bashimani ba luna o’ tokwa ku sikululwa,” ki mw’a bulelela ndate yo muñwi, “lu libisa mamelelo ka ku nonga fa kauhanyo tota ye talima taba yeo mwa buka ya Young People Ask.” Musal’a hae u ekeza kuli: “Lu lika ku ba bunolo. Haiba lu lukisize nto ye ñwi ya tuto ya luna, mi tokwahalo ya ku buhisana taba i sili ya zuha, lu eza cinceho ka ku ya ka tokwahalo.”
16. (a) Mu kona ku ikolwisa cwañi kuli bana ba mina ba utwisisa se ba ituta? (b) Ki sika mañi se si swanelwa ku pimiwa kamita mwa ku zamaisa tuto ya lubasi?
16 Mu kona ku ikolwisa cwañi kuli bana ba mina b’a utwisisa luli se ba ituta? Muluti yo Mutuna, Jesu, n’a buz’anga lipuzo ze tahisa maikuto, ze cwale ka ya kuli, “M’o hupulela ki cwañi?” (Mateu 17:25) Ka ku eza nto ye swana, mu like ku batisisa se si li muhupulo wa bana ba mina. Mu susueze mwana ni mwana ku alaba ka mubulelelo wa hae luli. Ka mo ku inezi fela, haiba mu tula tikanyo mwa ku amuhela lipulelo za bona ze sepahala ka ku halifa kamba ku kakamala, ne ba kana ba zina-zina ka za ku bulela ni mina hape ka mukwa o’ buniti. Kacwalo mu be ba ba wile pilu. Mu pime ku fetula tuto ya lubasi ku ba nako ya ku fa linyazo ze tuna. I swanela ku ba ye tabisa, ye susueza. “Haiba ni fumana kuli yo muñwi wa bana ba ka u na ni but’ata,” ki mw’a bulelela ndate yo muñwi, “ni ka bu talima ka nako i sili.” “Mwanana h’a sebelisanwa ni yena a li a nosi,” ki mw’a ekeleza me yo muñwi, “mwanana y’o haki y’a swabisiwa hahulu mi u k’a tengamela kwa ku ambola ka ku lukuluha hahulu ku fita h’a n’a ka eleziwa mwahal’a tuto ya lubasi.”
17. Ki sika mañi se si konwa ku eziwa mwa ku tahisa kuli tuto ya lubasi ibe ye tabisa, mi ki sika mañi se si sebelize hande kwa lubasi lwa mina?
17 Ku tahisa kuli bana ba abane mwa tuto ya lubasi ku kona ku ba likulutendano, sihulu muta mu sebelisana ni banana ba lilimo za buhulu ze fapahana-fapahana. Banana ba banyinyani ne ba kana ba ba ni tengamo ya ku pupula-pupula, ku s’a iketa mwa liinelo, kamba ku ba ni mamelelo ye s’a ngi nako ye telele. Ki sika mañi se mu kona ku eza? Mu like ku buluka moya wa mwahal’a tuto u li wa ku katuluha. Haiba bana ba mina ba na ni mamelelo y’e nga nako ye kuswani fela, mu like ku ba ni linako za tuto ze kuswani fela kono ili ze eziwa hañata ni ku fita. Kw’a tusa haiba mu na ni mafulofulo. “Ya zamaisa, a eze ka ku tukufalelwa.” (Maroma 12:8) Mu buluke mañi ni mañi a li ya amilwe. Banana ba banyinyani ni ku fita ne ba ka kona ku fa maikuto fa maswaniso kamba ku alaba lipuzo ze bunolo. Ba ba nonobokile ne ba kana ba kupiwa ku eza patisiso ye ekezehile kamba ku bonisa muinelo o’ sebeza wa litaba ze buhisanwa.
18. Bashemi ba kona cwañi ku koñomeka Linzwi la Mulimu mwa minahano ya bana ba bona ka nako kaufela, mi ki lifi ze zwa mwateñi?
18 Nihakulicwalo, mu si ke mwa fa taelo ka hora i liñwi fela ka viki. Mu koñomeke Linzwi la Mulimu mwa minahano ya bana ba mina ka nako kaufela. (Deuteronoma 6:7) Mu be ni nako ya ku ba teeleza. Mu ba eleze ka ku tiya ni ku ba omba-omba ha ku tokwahala. (Mu bapanye 1 Matesalonika 2:11.) Mu be ba ba mufelañeke ni mukekecima. (Samu 103:13; Malaki 3:17) Ka ku eza cwalo, mu ka ‘tabiswa’ ki bana ba mina mi mu ka sebeleza fa ku puluswa kwa bona ku kena mwa lifasi le linca la Mulimu.—Liproverbia 29:17.
“Nako ya ku Seha”
19, 20. (a) Ki kalulo mañi yeo ku ikatulusa ku peta mwa bupilo bwa lubasi? (b) Ki linzila mañi ze ñwi ka zeo bashemi ba kona ku lukisa ku katuluha kwa lubasi lwa bona?
19 Ku na ni “nako ya ku seha . . . nako ya ku bina.” (Muekelesia 3:4) Linzwi la Siheberu la “ku seha” hape ne li kana la tolokiwa ka lipulelo ze cwale ka ‘ku bina,’ ‘ku bapala,’ ‘ku eza lipapali,’ kamba mane ‘ku ba ni nako ye nde.’ (2 Samuele 6:21; Jobo 41:5; Baatuli 16:25; Exoda 32:6; Genese 26:8) Ku bapala ku kona ku peta kalulo ye na ni tuso, mi ki kwa butokwa kwa banana ni ku ba banca. Mwa linako za Bibele bashemi ne ba lukis’anga linako za ku itabisa ni ku katuluha za mabasi a bona. (Mu bapanye Luka 15:25.) Kana mw’a ez’anga nto ye swana?
20 “Lu fumana tuso kwa liparki za nyangela,” ki mw’a bulelela munna yo muñwi wa Sikreste. “Lu ka mema ba bañwi ba mizwale ba banca ni ku ba ni papali ya mbola ni lico. B’a bapal’anga ni ku ikola swalisano ye fa buikangulo bwa mwa maikuto.” Mushemi yo muñwi u ekeza kuli: “Lw’a lukis’anga cimo lika za ku eza ni bashimani ba luna. Lu y’anga kwa ku puw’ana, ku bapala mbola, ni k’u nga nako ya lipumulo. Kono lu beya ku itabisa mwa sibaka sa kona se si swanela. Ni koñomek’anga butokwi bwa ku buluka buitikaneleli.” Ku katuluha ko ku bukeleza buikangulo bwa mwa maikuto, ko ku cwale ka ku kopana hamoho ko ku swanela kamba misipili ya ku ya kwa lipulukelo za lifolofolo ni za lika za kwaikale, ku kona ku peta kalulo ye tuna mwa ku sileleza mwana kwa ku hohiwa mamelelo ki minyaka ya lifasi.
21. Bashemi ba kona ku tusa cwañi bana ba bona kuli ba si ke ba ikutwa ku yawa bakeñisa kuli ha ba abani mwa mikiti ya lipumulo za silifasi?
21 Ki ko ku butokwa hape kuli bana ba mina ba si ke ba ikutwa ku yawa nto ye ñwi bakeñisa kuli ha ba abani mwa mikiti ya mazazi a ku pepwa ni lipumulo ze si za Sikreste. Ka ku ba ni ku onga-onga hande lika kwa neku la mina, ba kona ku libelela linako ze tabisa ze ñata mwahal’a silimo kaufela. Ee, mushemi yo munde h’a tokwi lizazi la pumulo le liñwi ku ba lona libaka la ku bonisa lilato la hae ka mukwa wa za kwa mubili. Ka ku swana Ndat’ahe wa kwa lihalimu, ‘u ziba ku fa bana ba hae lika ze nde’—ka ku ya ka mw’a ikutwela fela.—Mateu 7:11.
Ku Fumanela Lubasi lwa Mina Nako ya Kwapili ye s’a Feli
22, 23. (a) Ñalelwa ye tuna ha inze i atumela, mabasi a’ saba Mulimu a kona ku ikolwisa ka za sika mañi? (b) Mabasi a kona ku eza sika mañi mwa ku sebeleza ku pulusezwa mwa lifasi le linca la Mulimu?
22 Walisamu n’a lapezi kuli: “Wena [Jehova, NW], u ka babalela ba ba lukile; u ka ba pilisa mwa linako za lusika lo, ni ku ya ku ile.” (Samu 12:7) Sineneketo ye zwa ku Satani ka buniti fela i na ni ku ekezeha—sihulu kwa mabasi a Lipaki za Jehova. Niteñi, kw’a konahala ku tiyela yona twaniso yeo ye nze i ekezeha ka nako kaufela. Ka tuso ya Jehova ni ka ku lela ka ku tiya ni ka ku sebeza ka t’ata kwa neku la banna, basali, ni bana, mabasi—hamohocwalo ni lubasi lwa mina—a kona ku sepa ku puluswa a pila mwahal’a ñalelwa ye tuna.
23 Banna ni basali ba ba li bosinyalana, mu tise kozo ni kutwano mwa manyalo a mina ka ku taleleza likalulo za mina ze mu filwe ki Mulimu. Bashemi, mu zwelepili ku fa bana ba mina mutala o munde, ku yolisa nako ya ku ba twaeza ni ku ba fa kalimelo ye ba tokwa ka butuna. Mu ba ambolise. Mu ba teeleze. Bupilo bwa bona bu mwa lubeta! Bana, mu teeleze ni ku kuteka bashemi ba mina. Ka tuso ya Jehova mw’a kona ku kondisa ni ku ipumanela nako ya kwapili ye s’a feli mwa lifasi le linca le li taha la Mulimu.
[Litaluso za kwatasi]
a Makaseti a ku teeleza a’ fumaneha hape mwa lipuo ze ñwi.
Kana Mw’a Hupula?
◻ Banna ni basali ba ba li bosinyalana ba kona cwañi ku zwisezapili ku ambolisana kwa bona?
◻ Bashemi ba kona cwañi ku hulisa bana ‘ka tuto ya Jehova?’ (Maefese 6:4)
◻ Ki lifi linzila ze ñwi za ku ezisa tuto ya lubasi ku ba ye susueza ni ye tabisa ni ku fita?
◻ Ki sika mañi seo bashemi ne ba kana ba eza mwa ku lukiseza lubasi lwa bona ku katuluha ni ku itabisa?
[Mbokisi fa likepe 16]
Lipina—Ki Susuezo Ye Tuna
Muñoli wa buka ya za ku hulisa bana u bulela kuli: “Ha ne ni ka yema fapil’a bateelezi . . . ni ku lumeleza mikiti ya butahwa, ku kolwa cocaine, matokwani, kamba ufi kamba ufi wa milyani ye miñwi ye kopamisa munahano, ne ba k’a ni talimela ka ku komoka hahulu. . . . [Niteñi] bashemi hañata ba fa bana ba bona mali a kuli ba leke matapa ni makaseti a’ lumeleza zona lika zeo ka patalaza.” (Raising Positive Kids in a Negative World, ye ñozwi ki Zig Ziglar) Sina ka mutala, mwa United States, lipina ze na ni lipulelo za maikuto a’ tiile ka za tobali li opelwa ki ba banca ba bañata. Kana mw’a tusa bana ba mina ku ba ni mamelelo mwa lipina ze ba keta ilikuli ba kone ku pima malaba a cwalo a budimona?
[Siswaniso se si fa likepe 27]
Linako za sico li kona ku ba ze ikoliwa ili ze hulisa swalisano ya lubasi ni ku ambolisana kwa lona