Mu Lata Cwañi Linzwi la Mulimu?
“Hasi mo ni latela mulao wa hao! Na u nahana musihali kaufela.”—SAMU 119:97.
1. Ki ifi nzila ye ñwi yeo ka yona ba ba saba Mulimu ba bonisa kuli ba lata Linzwi la Mulimu?
BANNA ni basali ba ba eza limilyoni-milyoni ba na ni kopi ya bona ya Bibele. Kono ku ba ni Bibele kwa fapana ni ku lata Linzwi la Mulimu. Kana mutu wa kona luli ku bulela kuli u lata Linzwi la Mulimu haiba u li balanga fela ka siwela? Kutokwa! Kono ba bañwi bao sapili ne ba si na hahulu taba ni Bibele cwale se ba i bala ka zazi ni zazi. Ba itutile ku lata Linzwi la Mulimu, mi sina walisamu, se ba nahana Linzwi la Mulimu “musihali kaufela.”—Samu 119:97.
2. Tumelo ya Paki yo muñwi wa Jehova ne i tiisizwe cwañi mwahal’a miinelo ye t’ata?
2 Mutu yo muñwi ya n’a itutile ku lata Linzwi la Mulimu ki Nasho Dori. N’a itiisize ku sebeleza Jehova ka lilimo-limo hamoho ni balumeli ba bañwi habo kwa Albania. Hañata ka yona nako yeo, Lipaki za Jehova ne ba kwalezwi, mi bona Bakreste ba ba sepahala bao ne ba amuhelanga lihatiso za Bibele ze nyinyani fela. Nihakulicwalo, tumelo ya Muzwale Dori ne li ye tiile. Ka mukwa ufi? N’a ize: “Ne ni batanga ku bala Bibele nihaiba fela hora i liñwi ka zazi, mi ne ni ezize cwalo ka lilimo ze bat’o ba 60 pili meto a ka a si ka shwa kale.” Bibele mutumbi kihona i sa zo fumaneha mwa si-Albania, kono Muzwale Dori n’a itutile Sigerike kwa bwanana, kona kuli n’a balanga Bibele mwa Sigerike. Ku bala Bibele kamita ne ku tiisize Muzwale Dori mwahal’a litiko, mi ni luna kwa kona ku lu tiisa.
“Mu Shukelwe” Linzwi la Mulimu
3. Bakreste ba swanela ku ba ni mubonelo ufi ka za Linzwi la Mulimu?
3 Muapositola Pitrosi n’a ñozi kuli: “Sina bana ba ba s’a zw’o pepwa, mu shukelwe mabisi a moya, a’ si ka zwakwa.” (1 Pitrosi 2:2) Sina mbututu mo i shukelelwanga mabisi a bom’a yona, Bakreste ba ba lemuha butokwi bwa bona bwa kwa moya ba tabela hahulu ku bala Linzwi la Mulimu. Kana ni mina mu ikutwa cwalo? Haiba ha mu ikutwi cwalo, mu si zwafi. Ni mina mwa kona ku hulisa moya wa ku shukelwa Linzwi la Mulimu.
4. Ku tokwahalañi kuli ku bala Bibele ku be mukwa wa ka zazi?
4 Kuli mu shukelwe Linzwi la Mulimu, mu lukela pili ku ikatulela ku ba ni mukwa wa ku bala Bibele kamita, ha ku konahala ka zazi ni zazi. (Likezo 17:11) Mwendi ha mu na ku banga ni hora ka zazi ya ku bala Bibele sina mwa n’a belanga ni yona Nasho Dori, kono luli mwa kona ku toma nako ye ñwi ka zazi kuli mu nyakisisange Linzwi la Mulimu. Bakreste ba bañata ba zuhanga ka ku itahanela hanyinyani ilikuli ba nahanisise taba ye ñwi ya mwa Bibele. Ki nzila kwa bunde yeo ya ku kalisa ka yona lizazi! Ba bañwi ba latanga ku bala Bibele busihu pili ba si ka lobala kale. Mi ba bañwi ba balanga Bibele ka linako ze ñwi ze ba kona. Sa butokwa ki ku bala Bibele kamita. Ku zwa f’o, mu bange ni nakonyana ya ku nahanisisa ze mu balile. Ha lu nyakisiseñi mitala ye miñwi ya batu be ne ba tusizwe ki ku bala Linzwi la Mulimu ni ku li nahanisisa.
Walisamu Ya N’a Lata Mulao wa Mulimu
5, 6. Niha lu sa zibi libizo la hae, lu kona ku itutañi ka za muñoli wa Samu ya bu 119 ka ku bala ni ku nahanisisa z’a n’a ñozi?
5 Muñoli wa Samu ya bu 119 kaniti n’a itebuha hahulu Linzwi la Mulimu. Ki mañi ya n’a ñozi yona samu yeo? Bibele ha i bonisi kuli ya n’a i ñozi ki mañi. Nihakulicwalo, ku zwelela ku ze ñozwi lu ituta litaba ze ñwi ka za hae, mi lwa ziba kuli n’a na ni butata mwa bupilo. Ba bañwi kwa balikani ba hae ili be ne ba swanela ku ba balapeli ba Jehova ne ba sa lati likuka za Bibele sina mwa n’a li latela yena. Niteñi, walisamu n’a si ka tuhelela mubonelo wa bona ku mu tibela ku eza ze lukile. (Samu 119:23) Haiba mu pila kamba mu sebeza ni mutu ya sa kuteki likuka za Bibele, mwendi mu ka bona kuli muinelo wa mina wa swana ni wa walisamu.
6 Nihaike kuli walisamu ne li mulumeli, n’a si ka ipala ku luka. N’a itumelezi patalaza bufokoli bwa hae. (Samu 119:5, 6, 67) Niteñi, n’a si ka tuhelela sibi ku mu busa. N’a buzize kuli: “Mutangana a eze cwañi kuli a kenise mizamao ya hae?” A ikalaba a li: “Kih’a ka itemuhela yona ka ku ya ka linzwi la hao.” (Samu 119:9) Cwale ka ku koñomeka kuli Linzwi la Mulimu li na ni m’ata a ku ezisa batu ze lukile, walisamu n’a ekelize kuli: “Ni ipulukezi linzwi la hao mwa pilu ya ka, kuli ni si ke na ku foseza.” (Samu 119:11) M’ata a’ kona ku lu tusa ku sa foseza Mulimu ki a matuna luli!
7. Ki kabakalañi sihulu ba banca ha ba swanela ku bona tokwahalo ya ku bala Bibele ka zazi?
7 Ba banca ba Sikreste ba ka eza hande ku nyakisisa manzwi a walisamu. Ba banca ba Sikreste ba lwaniswa kacenu. Diabulosi n’a ka lata hahulu ku sinya balapeli ba Jehova ba banana. Mulelo wa Satani ki ku ezisa ba banca ba Sikreste ku tulwa ki litakazo za nama ni ku loba milao ya Mulimu. Mafilimu ni ze buhiswa fa TV hañata li bonisanga munahanelo wa Diabulosi. Babapali ku zona lika zeo ba bonahala ku buheha ni ku latiwa; buhule bo ba eza bu boniswa ku ba bo bu lukile. Ki ufi muhupulo o ba fa? Ki wa kuli ‘Ku lukile kwa batu ba ba si ka nyalana ku eza tobali ibile fela kuli ba latana luli.’ Ka bumai, ka silimo ni silimo ba banca ba Sikreste ba bañata ba swasiwanga ki ona muhupulo w’o. Tumelo ya ba bañwi ku bona ya fokolanga. Kacwalo muliko u teñi! Kono kana ki muliko o mutuna hahulu kuli mane mina ba banca ha mu koni ku u tiyela? Kutokwa! Jehova u file ba banca ba Sikreste mwa ku tulela litakazo ze maswe. Ba kona ku tula silwaniso sifi kamba sifi s’a kona ku eza Diabulosi ‘ka ku itemuhela sona ka ku ya ka Linzwi la Mulimu, ku ipulukela Linzwi la Mulimu mwa pilu ya bona.’ Mu tandanga nako ye kuma kai ku bala Bibele ka butu ni ku nahanisisa ze mwateñi?
8. Mitala ye bulezwi mwa paragilafu ye i kona ku mi tusa cwañi ku itebuha hahulu Mulao wa Mushe?
8 Muñoli wa Samu ya bu 119 n’a ize: “Hasi mo ni latela mulao wa hao!” (Samu 119:97) N’a bulela za mulao ufi? N’a bulela za linzwi la Jehova le li patuluzwi, le li kopanyeleza Mulao wa Mushe. Ba bañwi ka bubebe ba kana b’a nga Mulao w’o kuli ki wa kale hahulu ni ku komoka kuli mutu u kona ku u lata cwañi. Nihakulicwalo, ha lu nyakisisa likalulo ze fitana-fitana za Mulao wa Mushe, sina mwa n’a li nyakisiselize walisamu, lwa kona ku itebuha butali bo bu mwa Mulao w’o. Kwand’a ze ñata ze polofitilwe mwa Mulao w’o, ku na ni litaelo ka za makete ni lico, ili ze n’e tisa bukeni ni buikangulo bo bunde. (Livitike 7:23, 24, 26; 11:2-8) Mulao ne u susueza ku sepahala mwa lipisinisi mi ne u elelize Maisilaele ku utwela butuku balapeli ba bañwi be ne ba shebile. (Exoda 22:26, 27; 23:6; Livitike 19:35, 36; Deuteronoma 24:17-21) Likatulo ne li na ni ku fiwa ku si na sobozi. (Deuteronoma 16:19; 19:15) Muñoli wa Samu 119 ha n’a nze a ziba ze ñata mwa bupilo, ku si na kakanyo n’a iponela hande be ne ba sebelisa Mulao wa Mulimu mo ne ba kondiseza lika. Mi kacwalo lilato la hae la ku u lata ne li hulile hahulu. Ni kacenu, Bakreste ha ba nze ba kondisa lika kabakala ku sebelisa likuka za Bibele, lilato ni buitebuho bwa bona kwa Linzwi la Mulimu za ekezeha.
Nabi Ya N’a Bile ni Bundume bwa ku Ba Ya Fapana
9. Mulena Ezekiasi n’a na ni mubonelo ufi ka za Linzwi la Mulimu?
9 Ze ñozwi mwa Samu 119 za lumelelana hande ni ze lu ziba ka za Ezekiasi ha n’a sa li nabi wa mwanana. Baituti ba Bibele ba bañwi ba bulela kuli Ezekiasi ki yena muñoli wa samu yeo. Nihaike seo ha si zibahali hande, lwa ziba kuli Ezekiasi n’a kuteka hahulu Linzwi la Mulimu. Ka mupilelo wa hae, n’a bonisize kuli n’a eza ka ku lumelelana ni manzwi a’ kwa Samu 119:97. Bibele i bulela za Ezekiasi kuli: “A kumalela [Muñ’a] Bupilo, h’a si ka tuhela ku mu latelela, n’a nz’a ya ka milao ya [Muñ’a] Bupilo y’a n’a bulelezi Mushe.”—2 Malena 18:6.
10. Mutala wa Ezekiasi ki susuezo ye cwañi kwa Bakreste ba ba si ka huliswa ki bashemi ba silumeli?
10 Litaba kaufela li bonisa kuli Ezekiasi n’a si ka hulela mwa lubasi lwa silumeli. Mulena Akazi ndat’ahe ne li mulapeli wa maswaniso ya n’a si na tumelo mi n’a cisize mwan’a hae a li muñwi mwa mulilo ili ku ezeza mulimu wa buhata sitabelo! Yena y’o ne li muhabo Ezekiasi, mi mwendi mane ne ku bile ni ba bañwi be ne ba cisizwe. (2 Malena 16:3) Niha n’a bile ni mutala o maswe w’o, Ezekiasi ka ku ziba hande Linzwi la Mulimu, n’a konile ku ‘kenisa mizamao ya hae’ ili ku hana likukuezo za sihedeni.—2 Makolonika 29:2.
11. Ezekiasi ha n’a nz’a iponela ze ne ezahala, ne ku bile cwañi ku ndat’ahe ya n’a sa sepahali?
11 Ezekiasi ha n’a nza hula, n’a iponela hande ndat’ahe ya n’a li mulapeli wa maswaniso mwa n’a talimela litaba za Naha. Juda ne i potolohilwe ki lila. Ne ku na ni Rezini, mulena wa Siria, ya n’a swalisani ni Mulena Peka wa Isilaele mwa ku pumela Jerusalema. (2 Malena 16:5, 6) Ne ku na ni Maedomo ni Mafilisita, be ne ba konile ku koma Juda mane ni ku hapa minzi ye miñwi ya Juda. (2 Makolonika 28:16-19) Akazi n’a talimani cwañi ni maziyezi ao? Ku fita ku kupa Jehova tuso ya ku lwanisa Siria, Akazi n’a ile ku mulena wa Asirya, a mu lifa gauda ni silivera, mane a mu fa ni ze ne li mwa pulukelo ya tempele. Kono nto yeo ne i si ka tisa kozo ye inelela mwa Juda.—2 Malena 16:6, 8.
12. Ezekiasi n’a ka pima ku likanyisa mafosisa a ndat’ahe ka ku ezañi?
12 Kwa nalulelule, Akazi a shwa mi Ezekiasi a ba mulena ha n’a li wa lilimo ze 25. (2 Makolonika 29:1) N’a li mucaha, kono seo ne si si ka mu tibela ku ba mulena yo munde. N’a si ka likanyisa za n’a ezize ndat’ahe ya sa sepahali, kono n’a kumelezi Mulao wa Jehova. Mulao w’o n’o kopanyeleza ni taelo kwa malena ye ipitezi ye: “[Mulena] h’a s’a inzi mwa lubona lwa bulena bwa mubuso wa hae, a iñoliseze milao yeo mwa buka, inz’a nga litaba mwa buka ye kwa baprisita ba Malivi. Buka yeo i ine ku yena, a i bale mwa mazazi kaufela a bupilo bwa hae, kuli a itute ku saba [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa hae, ni ku tokomela litaba kaufela ze mwa milao yeo.” (Deuteronoma 17:18, 19) Ka ku bala Linzwi la Mulimu ka zazi, Ezekiasi n’a ka ituta ku saba Jehova ni ku pima ku likanyisa mafosisa a ndat’ahe ya maswe.
13. Mukreste u kona ku ikolwisa cwañi kuli ka muhupulo wa kwa moya, s’a eza kaufela si ka konda?
13 Malena ba Isilaele ne ba susuelizwe ku hupulanga Linzwi la Mulimu. Maisilaele kaufela ba ba saba Mulimu ni bona ne ba susuelizwe ku eza cwalo. Samu ya pili i talusa mutu ya tabile luli kuli ki “ya tabela mulao wa [Muñ’a] Bupilo; mi wa u nahana musihali ni busihu.” (Samu 1:1, 2) Samu yeo i bulela za mutu ya cwalo kuli: “S’a eza kaufela sa konda.” (Samu 1:3) Kono, Bibele i bulela za mutu ya si na tumelo ku Jehova Mulimu kuli: “Ki mutu wa lipilu ze peli, ya lika-lika mwa linzila za hae kaufela.” (Jakobo 1:8) Kaufel’a luna lu bata ku ba ba ba tabile ili ba ba kondisa lika. Ku bala Bibele kamita, ili ka buniti ku kona ku ekeza kwa tabo ya luna.
Linzwi la Mulimu Ne Li Tiisize Jesu
14. Jesu n’a bonisize cwañi kuli wa lata Linzwi la Mulimu?
14 Nako ye ñwi, bashemi ba Jesu ne ba mu fumani a inzi mwahal’a baluti kwa tempele mwa Jerusalema. Bocaziba ba Mulao wa Mulimu bao “ne ba tabiswa ki kutwisiso ya hae, ni likalabo”! (Luka 2:46, 47) Jesu f’o n’a na ni lilimo ze 12. Ee luli, nihaiba kwa bwanana, kaniti n’a lata Linzwi la Mulimu. Hasamulaho, Jesu n’a itusisize Mañolo ku kalimela Diabulosi, a li: “Mutu h’a na ku pila buhobe fela, kono u ka pila ni ona manzwi kaufela a’ zwa mwa mulomo wa Mulimu.” (Mateu 4:3-10) Hasamulahonyana, Jesu a kutaza kwa batu habo kwa Nazareta, ka ku itusisa Mañolo.—Luka 4:16-21.
15. Jesu n’a tomile cwañi mutala ha n’a kutaza ku ba bañwi?
15 Jesu kamita n’a bulelanga ze ñozwi mwa Linzwi la Mulimu kuli li yemele lituto za hae. Bateelezi ba hae ne ba “komoka tuto ya hae.” (Mateu 7:28) Mi ha ku komokisi kakuli lituto za Jesu ne li zwelela ku Jehova Mulimu ka sibili! Jesu n’a ize: “Tuto ya ka ha i zwi ku na, kono i zwa ku Ya ni lumile. Ya ipulelela za hae, yena u bata ku bubekwa. Kono ya lata kuli ku bubekwe Ya mu lumile, yena u bulela niti, mi ha ku na bumaswe ku yena.”—Joani 7:16, 18.
16. Jesu n’a bonisize hahulu cwañi kuli n’a lata Linzwi la Mulimu?
16 Ka ku fapana ni muñoli wa Samu 119, Jesu ‘n’a si na bumaswe.’ N’a si na sibi, ne li Mwan’a Mulimu ya n’a ‘ipeile ku utwa ku isa kwa lifu.’ (Mafilipi 2:8; Maheberu 7:26) Kono nihaike kuli n’a petehile, Jesu n’a itutile Mulao wa Mulimu ni ku ipeya ku u utwa. Seo ki sona se ne si mu konisa ku sepahala. Pitrosi ha n’a itusisize mukwale kuli a like ku tibela Mulen’a hae ku tamiwa, Jesu n’a kalimezi muapositola y’o mi a mu buza a li: “Kana u hupula kuli ne ni ka palelwa ku lapela Ndate, mi n’a ka ni fa honacwale limpi za mangeloi ze lishumi ka ze peli, ni ku fita? Kono ka ku eza cwalo, Mañolo n’a ka ezahala cwañi, a’ li: Ku swanezi ku ba cwalo?” (Mateu 26:53, 54) Kaniti, ku talelezwa kwa Mañolo ne li kwa butokwa hahulu ku Jesu ku fita ku saba lifu le li situhu ili le li swabisa. Ki lilato kwa butuna leo kwa Linzwi la Mulimu!
Balikanyisi Ba Bañwi Ba Kreste
17. Linzwi la Mulimu ne li la butokwa cwañi ku muapositola Paulusi?
17 Muapositola Paulusi n’a ñolezi Bakreste ba bañwi kuli: “Mu be ba ba ni likanyisa, sina na, ha ni li ya likanyisa Kreste.” (1 Makorinte 11:1) Sina Mulen’a hae, Paulusi n’a lata Mañolo. N’a ipulezi kuli: “Ni tabela Mulao wa Mulimu ka mutu wa mwahali.” (Maroma 7:22) Paulusi kamita n’a bulelanga ze mwa Linzwi la Mulimu. (Likezo 13:32-41; 17:2, 3; 28:23) Ha n’a file litaelo za hae za mafelelezo ku Timotea, sikombwa sina yena ya latwa, Paulusi n’a koñomekile m’o Linzwi la Mulimu li swanela ku bela la butokwa mwa mupilelo wa “mutu wa Mulimu.”—2 Timotea 3:15-17.
18. Mu bulele mutala wa mutu wa mwa linako za cwale ya n’a kuteka Linzwi la Mulimu.
18 Batanga ba Jehova ba ba sepahala ba bañata kacenu ba lata Linzwi la Mulimu sina mwa n’a li latela Jesu. Kwa makalelo a ona mwanda wo, mutangana yo muñwi n’a filwe Bibele ki mulikan’a hae. N’a bulezi ze ne i mu tahiselize mpo ya butokwa yeo, a li: “Ne ni ikatulezi ku n’o balanga kalulo ya Bibele ka zazi ni zazi ni sa shuti.” Mutangana y’o ki Frederick Franz, mi lilato la hae la Bibele ne li tisize kuli a ikole bupilo bo butelele ili bo bunde mwa sebelezo ya Jehova. U hupulelwa hahulu buikoneli bwa hae bwa ku bulela fela mwa toho likauhanyo mutumbi za Bibele.
19. Ba bañwi ba ezanga cwañi tomahanyo ya bona ya ku bala Bibele kwa mwa Sikolo sa Bukombwa sa Teokratiki?
19 Lipaki za Jehova ba koñomeka hahulu butokwa bwa ku bala Bibele kamita. Viki ni viki, ha ba itukiseza o muñwi wa mikopano ya bona ya Sikreste, wa Sikolo sa Bukombwa sa Teokratiki, ba balanga likauhanyo ze sikai mwa Bibele. Ze zwile mubano mwa ku bala Bibele ko ku tomahanyizwe li bulelwanga kwa mukopano w’o. Lipaki ba bañwi ba fumananga bunolo ku abanga litaba za Bibele za ku bala ka viki mwa likalulo ze nyinyani ze supile ni ku bala kalulo i liñwi ka zazi ni zazi. Ha ba nze ba bala, ba nahanisisanga litaba zeo. Ha ku konahala, ba ezanga lipatisiso ze ñwi ka ku itusisa lihatiso ze tomile fa Bibele.
20. Ku tokwahalañi kuli mu fumanange nako ya ku bala Bibele kamita?
20 Mwendi mu ka tokwa ku “yolisa linako” za likezo ze ñwi kuli mu balange Bibele kamita. (Maefese 5:16) Niteñi, lituso ze mu ka fumana li ka fitela kwahule lifi kamba lifi ze mu ka yawa. Ha mu nze mu ba ni mukwa wa ku bala Bibele ka zazi, lilato la mina kwa Linzwi la Mulimu li ka hula. Hañihañi, mu ka susuezwa ku bulela mwa n’a bulelezi walisamu kuli: “Hasi mo ni latela mulao wa hao! Na u nahana musihali kaufela.” (Samu 119:97) Mubonelo o cwalo u ka tisa lituso ze ñata cwale ni kwapili, sina mo i ka boniseza taba ye tatama.
Kana Mwa Hupula?
◻ Muñoli wa Samu 119 n’a bonisize cwañi lilato la hae le li tungile kwa Linzwi la Mulimu?
◻ Lu kona ku itutañi kwa mitala ya Jesu ni Paulusi?
◻ Lu kona ku hulisa cwañi ka butu lilato kwa Linzwi la Mulimu?
[Maswaniso a fa likepe 23]
Malena ba ba sepahala ne ba na ni ku bala Linzwi la Mulimu kamita. Mina bo, mwa li balanga?
[Siswaniso se si fa likepe 24]
Niha n’a sa li mwanana, Jesu n’a lata Linzwi la Mulimu