Кој ќе ги доведе народите до мир?
1, 2. Како денес се исполнува пророштвото од Исаија 2:2-4?
ВТОРОТО поглавје од Исаија претставува многу повеќе отколку само пророштво за враќањето на еврејскиот народ во Ерусалим по 70-годишното заробеништво во Вавилон. Навистина, пророштвото не се однесува на ништо друго освен на свртувањето на луѓе од сите нации кон чистото обожавање на единствениот вистински Бог, Јехова. Тоа зборува за создавање на меѓународно братство кое принесува света служба што му е прифатлива на Бог.
2 Една трансформација со толкави размери, која опфаќа луѓе од сите делови на светот, не само што е извонредна, туку е и очевидна, како да се случува на некоја гора пред очите на сите. Тоа е токму она што денес се случува меѓу Јеховините сведоци ширум светот. Милиони припадници на религиите на т. н. христијанство научиле дека Бог е само еден и престанале да го обожаваат Тројството. Во Индија, Хиндуси го напуштиле нивниот пантеон на многу богови и безброј идоли заради единствениот вистински Бог. Тоа се случило и со народите во Африка, на далечните острови и на Блискиот Исток. Оние кои се искачиле на Јеховината света гора, односно, неговото чисто обожавање, ги отстраниле сите расни, племенски и политички омрази; тие дословно повеќе ‚не се учат на војна‘ (Исаија 2:2-4).
Идентитетот на Месијата — извор на спорови
3. Според Исаија 11:10, какво влијание ќе има Месијата врз народите?
3 Ова меѓународно братство исто така се поврзува со исполнувањето на Божјата намера со целото човештво: преку ветеното „семе“ (Та), потомок на Авраам, да се благословат луѓе од сите народи и на тој начин да го обожаваат Бог во вистина и единство (1. Мојсеева 3:15; 22:18). Подоцнежните пророштва укажувале дека ова „семе“ ќе биде исто така ‚пророк како Мојсеј‘, кое ќе посредува нов сојуз што ќе служи како законска основа за искрените луѓе од сите народи да го обожаваат Бог во единство (5. Мојсеева 18:15, 18, 19; Јеремија 31:31-34). Освен тоа, токму тој требало да биде Месијата, владетел од лозата на Давид, чиј престол Бог ќе го утврди засекогаш (1. Летописи 17:11, 12). Според пророкот Исаија, Месијата ќе биде клучната фигура што ќе ги обедини луѓето од сите нации (на хебрејски гоји́м). Во Исаија 11:10 пишува: „Во оној ден кон Јесеевиот корен, кој ќе стане како знаме [знак, NW] на народите, ќе се обрнат незнабошците, мирот негов ќе му биде слава“.
4. а) Што изјавил еден рабин за Исусовото влијание врз човечкиот род?
4 За идентитетот на Месијата се расправало со векови. Според Исаија 11:10, како и според други текстови, тој требало да биде Евреин, потомок на цар Давид (син на Јесеј), а од страна на луѓето од сите народи би бил примен како законскиот Месија испратен од Бог. Осврнувајќи се на еврејскиот учител од првиот век Исус, рабинот Х. Г. Енелоу напишал: „Ниеден свесен Евреин не може да биде рамнодушен спрема фактот дека еден Евреин имал таков огромен удел во религиозната поука и водство на човечкиот род“.10 Кој друг Евреин бил прифатен од толку многу не-Евреи како што бил Месијата? Би можел ли некој друг Евреин да биде пошироко прифатен? Сепак, постојат такви кои идејата дека Исус можеби е Месијата доста ги вознемирува. Причините што ги наведуваат заслужуваат да им обрнеме внимание.
Отпадот на т. н. христијанство
5-7. Зошто на некои им е одбојно самото име на Исус и на христијанството?
5 Таканареченото христијанство, чиишто припадници наводно ги следат Христовите науки, кај поголемиот дел од нехристијаните предизвикало одвратност кон самото име Исус. Во името на Исус многу народи страдале од раката на т. н. христијанство, но еврејскиот народ сигурно страдал повеќе од кој и да е од нив.
6 Во наше време антисемитизмот во т. н. христијанство кулминирал во нацистичкиот холокауст. И покрај тоа што биле вклучени повеќе фактори, како еден од главните, кој не може а да не се забележи, е верската омраза. А ако некој од т. н. христијанство тоа го побива, неоспорен е фактот дека и католици и протестанти — „христијани“, биле меѓу оние кои убивале или тоа го одобрувале. Во својата книга Евреинот денес (A Jew Today), Ели Визел дава заклучок од еврејска гледна точка: „Како да се објасни тоа што ни Хитлер ни Химлер не беа воопшто исфрлени од црквата? Дека Пио XII никогаш не сметаше за потребно, да не речеме нужно, да ги осуди Аушвиц и Треблинка? Тоа што меѓу есесовците голем број беа верници кои им останаа предадени на своите христијански должности до крајот? Тоа што тие беа убијци кои се исповедаа помеѓу масакрите? И тоа што сите потекнуваа од христијански семејства, па добиле христијанска поука?“11 Затоа, колку би можело да се очекува од еврејскиот народ да покаже вера во некој чие име со векови се поврзувало со секакво понижување и несреќа што тие ги доживеале?
7 Освен отвореното прогонување, каков пример во поглед на моралот му пружиле „христијанските” земји на останатиот дел од светот? Ништо освен војни, крстоносни војни и „света“ инквизиција. Дури и I и II Светска војна започнале во „христијански“ земји. Дали може за „христијанскиот“ морал да се каже дека е примерен? На пример, СИДАТА се шири во земји каде што поголемиот дел од населението се христијани. Скандалите меѓу свештенството на т. н. христијанство е општо познат. Неморални ТВ–евангелисти кои брзо насобираат милиони долари и живеат како лордови, како и хомосексуално свештенство, од кои некои биле тужени на суд затоа што сексуално злоупотребувале малолетни момчиња — тоа се само некои од појавите за кои нехристијаните сметаат дека го карактеризираат христијанството, резултат кој го валка името на Исус, за кого „христијаните“ тврдат дека го следат.
8-10. а) Зошто т. н. христијанство не може со право да тврди дека го застапува Исус и дека е вистинско христијанство? б) Кое предупредување го даваат Писмата во врска со отпадот од Исусовите вистински науки?
8 Покрај тоа, идолопоклонството кое е раширено во т. н. христијанство со право го одвраќа и јудаизмот и исламот. За многу од небиблиските науки на т. н. христијанство, како што е обожавањето на Марија како Богородица, тие религии исто така мислат дека се за прекор. Науката за Тројство особено се смета за презрена од страна на Евреите како јасна спротивност на суштината на јудаизмот — монотеистичкиот концепт кој е јасно изразен во зборовите: „Почуј, Израиле: Господ, Нашиот Бог, е единствен [еден, NW] Господ“ (5. Мојсеева 6:4).
9 Прогонствата што ги извршило т. н. христијанство, со неговите војни, неморал, лицемерство и безбожни науки, се непростиви не само во очите на нехристијаните, туку и во очите на Семоќниот Бог. Од таа причина Јеховините сведоци, иако се следбеници на Исус Христос, не се дел од т. н. христијанство. Од друга страна пак, таканареченото христијанство, не е дел од вистинското христијанство. Практично, единствената сличност помеѓу лажното христијанство и првите христијани е употребата на името Исус. Но доколку Исусовите учења биле толку извонредно добри и применливи, како дошло до таков отпад?
10 Всушност, самиот Исус, како и писателите на Христијанските Грчки списи, кои се погрешно означувани како Нов Завет, прорекле дека ќе се појават лажни христијани и дека ќе има отпад од вистинските Исусови науки (Дела на св. апостоли 20:29, 30; 2. Солунјаните 2:1-12; 1. Тимотеј 4:1-3; 2. Петрово 2:1, 2). Според Матеј 7:21-23, самиот Месија ќе им суди на ваквите отпадници за она што се, и ќе им рече: „Никогаш не сум ве познавал; бегајте од Мене вие што правите незаконски дела!“ (Спореди Матеј 13:24-30, 37-43.)
Зошто биле потребни додатни Списи?
11, 12. а) Што се Христијанските Грчки списи? б) Кој ги напишал овие списи? в) Зошто било потребно Божје вдахновение за овие писма?
11 Отпрвин, сите Исусови следбеници биле Евреи, поточно, илјадници Евреи во првиот век, вклучувајќи и „големо мнозинство на свештеници“, го прифатиле Исус за ‚пророк како Мојсеј‘, за Месија (Дела на св. апостоли 2:5, 37, 41; 4:4; 6:7; 5. Мојсеева 18:18). Овие исти Евреи станале темел на една нова меѓународна група од обожаватели на Јехова Бог, законски воспоставена на темел на ‚новиот сојуз‘ (NW) што го посредувал овој пророк како Мојсеј (Јеремија 31:31-34).
12 Со новиот сојуз се појавила потреба за понатамошни инспирирани писма кои ќе пружат потребни додатни информации за оние кои ќе му служат на Бог под ова уредување на новиот сојуз. Сите тие списи — Христијанските Грчки списи — ги пишувале Евреи. Тие известуваат за Исусовиот живот и науки, полни со подробности кои се однесуваат на многуте пророштва забележани во Хебрејските списи, и ги разјаснуваат точките кои укажуваат на Месијата и неговата улога во божествената намера. Покрај ова, содржат писма кои служат за совет и охрабрување на новото меѓународно тело од обожаватели.a
Дали Исус бил ветениот Месија?
13-16. Што уверило многумина Евреи од I век дека Исус бил Месијата?
13 Но, зарем Исус не беше отфрлен од религиозните водачи во негово време? Да, и тоа се одразило на масите. Но, зарем Јеремија и другите пророци не биле исто така отфрлени од религиозните водачи во нивно време? (Јеремија 7:25, 26; 20:1-6; 2. Летописи 36:15, 16). Современиците на Исус кои верувале во него, кои имале можност непосредно да ја испитаат неговата наука и дела, како и пророштвата кои се однесувале на него, не биле одвратени од противењето на религиозните водачи кои сметале дека е загрозен нивниот религиозен монопол. Она што тие искрени Евреи лично го виделе, ги уверило дека месијанските пророштва се исполниле на Исус. Кои биле моќните докази што ги навеле тие Евреи од првиот век спремно да ризикуваат сѐ, дури и смрт, и да изјават дека веруваат во Исус дека е ветениот Месија? (Јован 9:22; 16:2).
14 Како прво, точноста на времето. Пророштвото во Даниил 9. поглавје кое се осврнува на Месијата, укажува дека тој требало да се појави пред уништувањето на вториот храмb (Даниил 9:24-27).
15 Како второ, Исус докажал дека бил вистинскиот човек. Тој бил од племето Јуда и потомок на цар Давид (1. Мојсеева 49:10; 1. Летописи 17:11-14; спореди Матеј 1:1-16; Лука 3:23-31). Исто така, се родил во Витлеем, за кој меѓу Евреите од првиот век било општо познато дека ќе биде означеното родно место на Месијатаc (Михеј 5:2; спореди Матеј 2:4-6; Лука 2:1-7; Јован 7:42). Сите тие биле важни сведоштва коишто Евреите од Исусово време очекувале да ги има Месијата како обележја за препознавање.
16 Потоа, точноста на науката на тој човек. Тоа не била политичка или правна, туку духовна и етичка.d Сосем едноставно, тој допрел до сржта на работите. Згора на тоа, како на свој најголем авторитет смело се повикувал единствено на Писмата, а не на кажувањата на поранешните религиозни водачи, како што тоа било обичај. Тоа ги вчудовидело масите, бидејќи „Он ги поучуваше како Оној, Кој има власт, а не како книжниците“ (Матеј 7:29). Извештаите за Исусовиот живот откриваат толку моќна личност, со толку јасна наука, што историчарите тоа го наведуваат како една од причините за кои може да се признае дека тој не бил митска личност.e
17-20. а) Кои пророштва од Хебрејските списи зборувале за времето на доаѓањето на Месијата и за неговата жртвена смрт? б) Зошто било потребно Месијата да умре?
17 Многу пророштва од Хебрејските списи, одамна сметани за Месијански, се исполниле преку страдањето и смртта на Исус. Таквите пророштва ја поврзуваат смртта на Месијата со простувањето на гревовите. Во Христијанските Грчки списи ова помирување постигнато преку смртта на Месијата, се означува како ‚откупна жртва‘ (Матеј 20:28; Римјаните 3:24). Кои биле некои од овие пророштва?
18 Забележи ги зборовите од пророштвото во Данило 9:24, 25, (ДК): „Седумдесет седмици се определени за твојот народ и за твојот свет град за да се заврши престапот и да исчезне гревот и да се исчисти беззаконието и да се доведе вечната правда, . . . до помазаникот (,Месијата‘, хебрејски: Маши́јах) војвода“. Не може а да не се забележи поврзаноста која постои во текстот помеѓу „Месијата“ (Помазаникот) и ‚исчезнувањето на гревот и чистењето на беззаконието‘. Стих 26 понатаму кажува дека „по шеесет и двете седмици Христос [,Месијата‘, хебрејски: Маши́јах] ќе биде предаден на смрт“, односно убиен. (Види ја рамката на стр. 26.)
19 Друг пасус кој се однесува на тоа дека Месијата „ќе биде предаден на смрт“, односно убиен како жртва за помирување, наоѓаме во Исаија од 52:13 до 53:12. (Види ја рамката на стр. 28.) Рабините од првиот век овој текст го примениле на Месијата, како што сториле и Рамбам [наречен и Мојсеј бен Мајмонидес] и други од средниот век. Стиховите совршено јасно покажуваат дека простувањето е поврзано со Месијата и неговата смрт.
20 Од горниве причини, науката дека смртта на Месијата ќе овозможи целосно простување на гревовите од Божја страна, спремно го прифатиле многу Евреи од првиот век. Ним им било познато дека Писмата зборувале за човековата вродена несовршеност (Проповедник 7:20). Потребата за жртва за помирување на гревот била секојдневно примана поука; тоа се подразбирало од самата структура и од природата на Сојузот на Законот. Настаните опишани во извештаите за Исусовиот живот, го претставуваат како совршен човек чија смрт ќе донесе помирување за гревот на човештвотоf (Матеј 20:28; Лука 1:26-38). Кога Христијанските Грчки списи истакнале дека многуте жртви под Законот биле претслика на оваа последна и потполна жртва, било дадено поцелосно значење за целата структура на Законот, како и на останатите делови од Писмотоg (Евреите 10:1-10).
Веровит пророк — како Мојсеј
21, 22. а) Како историските настани за уништувањето на Ерусалим докажуваат дека Исус бил вистински пророк? б) Како историските настани за денешно време исто така го докажуваат ова?
21 Покрај тоа што ја објаснуваат Исусовата смрт како откупна жртва, Христијанските Грчки списи исто така ја истакнуваат и неговата улога на ‚пророк како Мојсеј‘ (5. Мојсеева 18:18; види стр. 14, пасуси 17 до 19). Како таков, тој го прорекол уништувањето на Ерусалим и ги поучил своите ученици да го напуштат градот кога ќе видат дека е опколен од војски (Матеј 23:37–24:2; Лука 21:20, 21). Но, како може некој да побегне од град кога тој е опсаден од трупи? Еврејскиот историчар Јосеф бен Мататијаху (Јосиф), очевидец на овие настани, го запишал одговорот: „Цестиј, [римски заповедник, 66. н. е.] . . . одненадеж ги отповика своите луѓе и изгуби секаква надеж иако не претрпе пораз, и, постапувајќи против секаков разум, се повлече од градот“.13 Тоа било поволната прилика која на христијаните им била потребна за да побегнат од градот. Четири години подоцна, во 70. н. е., римските трупи, сега под генерал Тит, се вратиле и повторно го опсадиле градот. Исус прорекол за градот дека непријателот ќе изгради ‚опкопи и ќе го опколат, и ќе го притеснат од сите страни‘ (Лука 19:43). Јосиф потврдил дека Тит изградил таков опкоп долг околу 8 километри, направен од трупци со зашилени врвови, оголувајќи ги шумите во радиус од околу 16 километри. Исусовите пророштва дале прецизни упатства за тоа како да се избегне уништувањето од раката на Римјаните, а нивната вистинитост е докажана со фактот дека биле спасени животите само на оние кои се придржувале кон нив (Лука 21:20-24).
22 Исус исто така прорекол дека во иднина Бог ќе го уништи сето зло и оние што го прават. Во Лука 21:24 тој укажал на „одредените времиња на народите“ (NW), покажувајќи дека Бог има временски граници до кои ќе го толерира владеењето на човекот.h Исус исто така прорекол дека последните денови од човековото владеење ќе бидат одбележани со војни, глад, земјотреси, чуми, злосторства и насилство, и дека пред крајот на човечкото владеење, ширум светот ќе се спроведе образовно дело со цел да се информираат луѓето од сите нации дека Божјата влада почнала да владее од небесата. (Види Матеј 24:3-14; Лука 21:10, 11.) Јеховините сведоци веруваат дека овој голем и сложен знак е очевиден од 1914 кога завршиле „времињата на незнабошците“. Далеку пред тоа време тие објавувале дека 1914 ќе биде значаен датум во човечката историја. Кога во август таа година започнала Првата светска војна, нивните очекувања во врска со тоа биле потврдени. Всушност, ниеден Сведок не примил некаква божествена визија; до тој заклучок ги довело нивното марливо истражување на Библијата.
Народи поучени за патиштата на мирот
23. Како можел Исус да стане помазан Цар на Божјето Царство?
23 Меѓутоа, улогата на Месијата како откупна жртва и пророк како Мојсеј би имала само ограничена вредност ако не бил исполнет конечниот аспект од неговата улога во извршувањето на Божјата намера — кога станал помазан Цар на Божјето Царство (Исаија 9:6, 7). Но, како можел Исус да ја задржи оваа улога ако умрел? Во склад со пророштвата кои се однесуваат на Месијата, Бог го воскреснал Исус на третиот ден по неговата смрт (Псалми 15:8-11; Исаија 53:10, 12; спореди Матеј 28:1-7; Лука 24:44-46; Дела на св. апостоли 2:24-32; 1. Коринтјаните 15:3-8). Бог го вратил во живот не како човек, затоа што тој го принел својот совршен човечки живот како жртва, туку како моќно духовно суштество кое чека од Божјата десна страна за понатамошни упатства (Псалми 109:1; Дела на св. апостоли 2:33-35; Евреите 10:12, 13).
24-26. Како Јеховините сведоци имаат удел во исполнувањето на Исаииното пророштво?
24 Цар Давид напишал дека во времето кога Месијата ќе започне да владее, ‚Божјиот народ спремно ќе се понуди‘ (Псалми 110:3, NW). Иако светските услови од означената 1914 година наваму сѐ повеќе и повеќе се влошуваат, постои и исполнување на позитивниот аспект на пророштвото; Божјиот народ спремно и доброволно го користи своето време за да го проповеда ‚евангелието за царството по целиот свет, за сведоштво на сите народи‘ (Матеј 24:14). На пример, секоја година Сведоците поминуваат стотина милиони часови говорејќи им на луѓето за Божјето Царство и водејќи бесплатни домашни библиски студии со оние кои се заинтересирани да ги испитаат доказите.
25 Сето ова дело се извршува бесплатно. Оние кои тоа го прават се со различна наобразба, на различна возраст и од секоја можна професија. Тоа се оние што се опишани во Исаија 2:3 со зборовите: „Ќе тргнат многу народи и ќе речат: ‚Дојдете, да се искачиме на гората Господова (хебрејски: יהוה, Јехова)‘“. Тоа не е само кампања „за да се придобијат души“. Тоа е светска образовна програма која има две цели: 1) Да ги информира луѓето од секоја нација дека Божјето Царство владее и точно да им се каже што тоа наскоро ќе стори, и 2) бесплатна поука за сите кои сакаат да ги испитаат доказите и кои сакаат да му служат на живиот Бог онака како што тој сака. Успехот на ова дело и исполнувањето на пророштвото се сигурни. Зошто? Затоа што самиот Јехова Бог тоа го ветува (Захарија 4:6).
26 Зарем не е оправдано дејноста на Јеховините сведоци да се смета за исполнување на ова пророштво од Исаија 2:3? Дали познаваш некој друг кој извршува вакво дело? Или мислиш дека тоа е само случајност што милиони луѓе изнаоѓаат време во своите животи да зборуваат за порака што била проречена пред околу две илјади години, порака која требало да се навестува во време на пресврти што ќе бидат без преседан? Да, во овие последни денови Јеховините сведоци се тие кои станале „светлина за незнабошците“ (Исаија 42:6; 49:6). Тие се единственото меѓународно братство кое обединето и мирољубиво му служи на Јехова Бог под водството на Месијата, „Јесеевиот корен“, за кого објавуваат дека е „знак“ (NW) за народите (Исаија 11:10).
[Фусноти]
a Некои наведуваат дека тие писма се противречни, или дека не се согласни со Хебрејските списи. Меѓутоа, ако се испитаат овие наводни несогласувања ќе се види дека тоа не е случај. Всушност, овде може да се примени истото начело што е применето за наводните несогласувања во самите Хебрејски списи. (Види страници 6 и 8, пасуси 9 до 12). Со оглед на тоа дека сите христијани од првиот век, вклучувајќи ги и оние што ги напишале книгите коишто ги сочинуваат Христијанските Грчки списи, биле Евреи, тие не поттикнувале на антисемитизам, како што тоа не го сториле ниту еврејските пророци пред нив кои ги осудиле религиозните водачи од нивното време.
b Меѓу Евреите од првиот век било општо познато дека ова пророштво требало да се исполни во нивно време (Лука 3:15). Во своето дело De Termino Vitae (За крајот на животот), рабинот од 17. век, Менасех бен Израел, напишал: „Некои прифатиле дека по завршувањето на овие 70 недели ќе дојде Месијата кој ќе ги постави за владетели над целиот свет. Навистина, сите оние кои во тоа време биле вооружени против Римјаните, биле со такво уверение“.
c Древната еврејско-арамејска парафраза, односно Таргум на Михеј 5:2 гласи: „Од тебе [Витлеем] ќе излезе Месијата пред мене“.
d Еврејскиот историчар Јозеф Клаузнер напишал: „Човек како Исус, за кого етичкиот идеал претставувал сѐ, во тоа време во јудаизмот бил нешто нечуено. . . . На тој начин, неговата етичка наука очевидно се издигнала над онаа од Пирки Абот и од останатата Талмудска и Мидрашиска литература. Тоа не е огромен број на законски прописи и поединости од световни информации“.12
e За целосен извештај за животот и службата на Исус види ја книгата Најголемиот човек кој некогаш живеел, издадена од Христијанска верска заедница на Јеховини сведоци.
f Апостолот Павле се осврнал на Исус како на ‚втор Адам‘ чија смрт донела помирување за гревовите наследени од Адам (1. Коринтјаните 15:45-47; Римјаните 5:12, 15-19). За подетални информации зошто било важно такво уредување, види стр. 14, пасуси 15 и 16 и фуснотата.
g Во светлото на ова, целиот извештај за Авраам добива ново значење. Бог не барал од Авраам да го убие својот син само за да ја испита неговата вера, туку и да претстави една сликовита драма за луѓето да можат да сфатат дека самиот Бог имал намера да даде жртва, некој кој посебно му е драг, за вечна корист на човештвото. Оној кој требало да биде даден требало да биде самото Авраамово Семе, преку кого Бог ветил дека „ќе бидат благословени . . . сите народи на земјата“ (1. Мојсеева 22:10-12, 16-18; спореди Јован 3:16). Сличноста и поимот се толку јасни и одредени, што тоа не може да биде случајност или вешт пронајдок од човек.
h Кога ги споменал „времињата на незнабошците“, Исус очигледно се осврнал на пророштвото од Даниил 4:10-37. За потемелно објаснување на ова пророштво види ја книгата Увид во Писмото (Insight on the Scriptures), I том, стр. 132-135, и книгата „Да дојде царството твое“ (срп.), поглавје 14 и додатокот, издадени од Watch Tower Bible and Tract Society.
[Рамка на страница 26]
КОЈ БИЛ ,ПОМАЗАНИКОТ‘? КОГА ТРЕБА ДА ДОЈДЕ?
Даниил 9:24: „Седумдесетте седмици се определени за твојот народ“
◆ Која е целта на споменатиот временски период?
„За да бидат запечатени гревовите и избришани беззаконијата, за да биде доведена вечната правда, за да биде запечатено секое видение и пророк“. Само од овие зборови некој би можел да очекува дека тоа е едно од најважните пророштва во Писмата.
Даниил 9:26: „И по шеесет и двете седмици Христос [„Месија“, хебрејски: Маши́јах] ќе биде предаден на смрт“. Забележи дека убивањето на Месијата, односно неговата смрт, требало да се случи пред уништување на вториот храм во 70. н. е., како што стихот продолжува: „А градот и светилиштето ќе бидат разрушени од народот на водачот што ќе дојде“.
◆ Како еврејските коментатори го разбираат ова пророштво?
Не постои ниту едно стандардно, прифатливо толкување на ова пророштво од страна на еврејските коментатори. Некои се обидуваат да поврзат делови од него со враќањето од вавилонското заробеништво (537. п. н. е.), некои пак, со периодот на Макабејската побуна против силите на елинизацијата (168-165 п. н. е.), други со уништувањето на вториот храм од страна на Римјаните во 70. н. е., додека трети поврзуваат делови од ова пророштво со доаѓањето на Месијата кое допрва претстои.
Сѐ на сѐ, може да се каже дека современите еврејски толкувања се непотполни во две основни точки:
1. Имаат тенденција да ја намалат важноста на ова пророштво, наполно занемарувајќи ја неговата наведена цел да ги запечати гревовите и беззаконијата и да доведе вечна правда.
2. Ниту едно од овие стандардни толкувања не се вклопува прецизно во ниедно логично временско пресметување, што всушност била самата цел која на Даниел му било дадено ова пророштво во облик кој можел да се употреби за да се одреди кога требало да се случи исполнувањето. (Спореди Даниил 9:2.)
◆ Дали постои толкување на ова пророштво кое е во склад со неговата наведена цел и со историските факти?
Забележи го следново:
Седумдесет седмици: Еврејските коментатори речиси општо разбрале дека ова значи годишни седмици, или со други зборови, 490 години. Тоа е во склад со библиското пророчко пресметување „година за ден“ (4. Мојсеева 14:34; 3. Мојсеева 25:8; Језекиил 4:6).
◆ Од времето кога излезе законот за обновувањето на Ерусалим: Неемија раскажува дека во дваесеттата година од своето владеење, царот Артаксеркс дал одобрение да се обнови и повторно да се изгради Ерусалим. Тоа се случило во 455. год. п. н. е. (Неемија 2:1-8; види во Увид во Писмото [Insight on the Scriptures], том 2, стр. 614-616, 899-900, издадено од Библиското и трактатно друштво Стражарска кула).
Седум седмици: Седум (годишни) седмици (односно 49 години), се однесуваат на периодот на довршувањето на обновата на градот Ерусалим.
Шеесет и две седмици: Шеесет и двете (годишни) седмици (односно 434 години), се однесуваат на периодот од довршувањето на градот па до доаѓањето на Месијата.i
Ако овие два временски периода се соберат, произлегуваат 69 годишни седмици, односно 483 години. Ако се брои од почетната 455. г. п.н. е., испаѓа дека крајот на 69-тата седмица е 29. н. е.
29 год. н. е.: Евреин по име Исус (хебрејски: Јешуа), роден во Витлеем и пораснат во Назарет, од лозата на Давид, почнува да проповеда по израелската земја (Лука 3:1-3, 21, 22).
◆ „И по шеесет и двете седмици Христос ќе биде предаден на смрт“ (Даниил 9:26): Во 33. год. н. е. Исус е убиен, откако проповедал три и пол години. Тоа одговара на она што е потврдено во Даниил 9:27.
◆ „Ќе направи да престане жртва и жртвен дар“ (Даниел 9:27, NW): Исус зборувал за својата смрт како за жртва (Матеј 20:28). Тоа во Божјите очи довело до кулминација за жртвените приноси под Сојузот на Законот (Евреите 8:1-13). Исусовата жртвена смрт пружила темел за сѐ што било споменато во Даниил 9:24.
Требало да донесе простување на гревовите.
Ги потврдило Божјите ветувања и пророштва.
Според Божјите мерила, овозможила законска основа за вечна правда во иднината.
Сето ова се случило, како што укажува пророштвото, пред уништувањето на вториот храм.
Зарем некое друго објаснување кое укажува на минато исполнување, не би ја промашило наведената цел?
Укажувањето на идно исполнување на ова пророштво би го одвело далеку од дадениот временски период од 70 годишни седмици и не би се случило пред уништувањето на вториот храм во Ерусалим.
[Фуснота]
i Интерпункциските знаци што се наоѓаат во денешниот хебрејски текст (во оригиналниот хебрејски текст не постојат ознаки за самогласки или за интерпункција), предизвикале поинакво разбирање на ова временско раздобје и не се наоѓаат во оригиналот, туку всушност се додадени од страна на книжниците во средниот век, кои очигледно реагирале на толкувањето дека овој текст се исполнил на Исус.
[Рамка на страница 28]
„МОЈОТ СЛУГА“ — КОЈ Е ТОЈ?
„Ете, Мојот слуга . . . беше презрен и понизен меѓу луѓето . . . и ние за ништо не Го сметавме. Но Он ги зеде врз Себе нашите болки и ги понесе нашите слабости. . . . А Он беше изнаранет за нашите гревови и мачен заради нашите беззаконија. . . . Сите ние бевме заблудени како овци . . . и Господ ги возложи врз Него гревовите на сите нас. . . . Зашто не беше направил грев и во устата негова немаше лага. . . . Праведниот Слуга Мој ќе ги оправда мнозина и гревовите нивни врз Себе ќе ги понесе . . . Зашто душата Своја на смрт ја предаде, и меѓу злодејци беше вброен и ги понесе врз Себе гревовите на мнозина и за престапниците стана посредник“ (Исаија 52:13–53:12).
Исаија овде ни претставува слика на една потполно невина, чиста личност чие страдање и смрт овозможиле помирување за неговиот сопствен народ кој не го признал.
Меѓутоа, повеќето еврејски коментатори денес го прифаќаат како утврден факт толкувањето дека тоа се однесува на израелската нација во целина или на некоја праведна група во рамките на нацијата.
Се поставува прашањето: Дали израелската нација, или барем еден дел од неа некогаш го исполнила овој опис, или тој се однесува на поединец?
Во период на преку 800 години откако Исаија ги напишал зборовите на ова пророштво (околу 732. п. н. е.), не постои ниту еден запис од некој Евреин или рабин кој сметал дека овој „слуга“ треба да се сфати во колективна смисла. Во текот на овој период ова пророштво општо било разбрано дека се однесува на поединец и воглавно било сметано за пророштво кое се однесува на Месијата.
Покрај ова, забележи го коментарот во предговорот од книгата Педесет и третото поглавје од Исаија според еврејските толкувачи (The Fifty- Third Chapter of Isaiah According to the Jewish Interpreters): „Еврејската егзегеза [толкување на Библијата] која преживеала до крајот на аморејскиот период [до шестиот век н. е.], дава до знаење дека тогаш било често, можеби дури и општо прифатено, без сомневање дека дотичната личност бил Месијата, што секако е начинот на кој, нешто подоцна, го толкува и Таргумот“ (издадено од Х. М. Орлински, 1969, стр. 17).
Кој би можел да биде мотивот да се отфрла и повторно да се толкува најприродното разбирање дека овој стих се однесува на поединец, па дури на Месијата? Зарем тоа не било едноставно напор да се избегне било каква врска на ова пророштво со Исус, Евреинот од првиот век кој го исполнил овој опис во секој детаљ?
[Слика на страница 25]
Јеховините сведоци, на сликава прикажани на Галилејското Море (Израел) се исто така активни ширум светот и ги повикуваат луѓето од сите нации да научат повеќе за Божјите намери и барања