നിശ്വസ്‌ത തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളും അതിന്റെ പശ്ചാത്ത​ല​വും സംബന്ധിച്ച പാഠങ്ങൾ

പാഠം 3—കാലത്തി​ന്റെ നീരൊ​ഴു​ക്കിൽ സംഭവങ്ങൾ അളക്കൽ

ബൈബിൾനാളുകളിലെ സമയത്തി​ന്റെ കണക്കാ​ക്ക​ലും എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലെ​യും ഗ്രീക്ക്‌ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലെ​യും പ്രമുഖ സംഭവ​ങ്ങ​ളു​ടെ കാലഗ​ണ​ന​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ളള ഒരു ചർച്ചയും.

1. (എ) യഹോവ കൃത്യ​ത​യു​ളള ഒരു സമയപാ​ല​ക​നാ​ണെന്നു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തെന്ത്‌? (ബി) ബൈബിൾ കാലഗണന മനസ്സി​ലാ​ക്കു​ന്ന​തിൽ എന്തു പുരോ​ഗതി നേടി​യി​ട്ടുണ്ട്‌?

ദാനീ​യേ​ലിന്‌ “വടക്കേ രാജാവി”നെയും “തെക്കേ രാജാവി”നെയും കുറി​ച്ചു​ളള ദർശനം കൊടു​ത്ത​പ്പോൾ യഹോ​വ​യു​ടെ ദൂതൻ ‘നിയമി​ക്ക​പ്പെട്ട കാലം’ എന്ന പദപ്ര​യോ​ഗം പല പ്രാവ​ശ്യം ഉപയോ​ഗി​ച്ചു. (ദാനീ. 11:6, 27, 29, 35, NW) യഹോവ കൃത്യ​സ​മ​യത്തു തന്റെ ഉദ്ദേശ്യ​ങ്ങൾ നിവർത്തി​ക്കുന്ന കൃത്യ​ത​യു​ളള ഒരു സമയപാ​ല​ക​നാ​ണെന്നു സൂചി​പ്പി​ക്കുന്ന മറ്റനേകം തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​മുണ്ട്‌. (ലൂക്കൊ. 21:24; 1 തെസ്സ. 5:1, 2) അവൻ തന്റെ വചനമായ ബൈബി​ളിൽ കാലത്തി​ന്റെ നീരൊ​ഴു​ക്കിൽ പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട സംഭവ​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്ഥാനം നിർണ​യി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പല “മാർഗ​ദർശക” സഹായങ്ങൾ പ്രദാ​നം​ചെ​യ്‌തി​ട്ടുണ്ട്‌. ബൈബിൾകാ​ല​ഗ​ണ​ന​യു​ടെ ഗ്രാഹ്യ​ത്തിൽ വളരെ പുരോ​ഗതി നേടി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. പുരാ​വ​സ്‌തു​ശാ​സ്‌ത്ര​ജ്ഞൻമാ​രും മറ്റുള​ള​വ​രും നടത്തുന്ന ഗവേഷണം ബൈബിൾരേ​ഖ​യി​ലെ മുഖ്യ സംഭവ​ങ്ങ​ളു​ടെ സമയനിർണയം നടത്തു​ന്ന​തി​നു നമ്മെ പ്രാപ്‌ത​രാ​ക്കു​മാ​റു വിവിധ പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​മേൽ വെളി​ച്ചം​വീ​ശു​ന്ന​തിൽ തുടരു​ന്നു.—സദൃ. 4:18.

2. ക്രമസൂ​ചക സംഖ്യകൾ കൊണ്ടു കണക്കാ​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ ഒരു ദൃഷ്ടാന്തം നൽകുക.

² ക്രമസൂ​ചക സംഖ്യ​ക​ളും ഗണിത സംഖ്യ​ക​ളും. മുൻ പാഠത്തിൽ (24-ഉം 25-ഉം ഖണ്ഡികകൾ) ക്രമസൂ​ചക സംഖ്യ​ക​ളും ഗണിത സംഖ്യ​ക​ളും തമ്മിൽ ഒരു വ്യത്യാ​സ​മു​ണ്ടെന്നു നാം മനസ്സി​ലാ​ക്കി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. ആധുനിക തീയതി​നിർണയ രീതി​കൾക്കു ചേർച്ച​യിൽ ബൈബിൾകാ​ല​ഘ​ട്ട​ങ്ങളെ അളക്കു​മ്പോൾ ഇതു മനസ്സിൽ പിടി​ച്ചു​കൊ​ള​ളണം. ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ത്തിന്‌, “യെഹൂ​ദാ​രാ​ജാ​വായ യെഹോ​യാ​ക്കീ​ന്റെ പ്രവാ​സ​ത്തി​ന്റെ മുപ്പ​ത്തേ​ഴാ​മാ​ണ്ടി”നെക്കു​റി​ച്ചു​ളള പരാമർശ​ത്തിൽ ‘മുപ്പ​ത്തേ​ഴാം’ എന്നത്‌ ഒരു ക്രമസൂ​ചക സംഖ്യ​യാണ്‌. അത്‌ 36 പൂർണ വർഷങ്ങ​ളെ​യും ഏതാനും ദിവസ​ങ്ങ​ളെ​യും അല്ലെങ്കിൽ ആഴ്‌ച​ക​ളെ​യും അല്ലെങ്കിൽ മാസങ്ങ​ളെ​യും (36-ാം വർഷത്തി​ന്റെ അവസാനം മുതൽ കടന്നു​പോയ ഏതു സമയ​ത്തെ​യും) കുറി​ക്കു​ന്നു.—യിരെ. 52:31.

3. (എ) ബൈബിൾതീ​യ​തി​കൾ നിർണ​യി​ക്കു​ന്ന​തിൽ ഏതു സംസ്ഥാ​ന​രേ​ഖകൾ സഹായി​ക്കു​ന്നു? (ബി) ഒരു വാഴ്‌ചാ​വർഷം എന്തായി​രു​ന്നു, ഒരു സിംഹാ​സ​നാ​രോ​ഹ​ണ​വർഷം എന്തായി​രു​ന്നു?

³ വാഴ്‌ച​യു​ടെ ആണ്ടുക​ളും സ്ഥാനാ​രോ​ഹ​ണ​ത്തി​ന്റെ ആണ്ടുക​ളും. യഹൂദ​യു​ടെ​യും ഇസ്രാ​യേ​ലി​ന്റെ​യും ഗവൺമെൻറു​ക​ളു​ടെ സംസ്ഥാ​ന​രേ​ഖ​ക​ളെ​യും ബാബി​ലോ​ന്റെ​യും പേർഷ്യ​യു​ടെ​യും സംസ്ഥാ​ന​കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​യും ബൈബിൾ പരാമർശി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. ഈ നാലു രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും രാജാ​ക്കൻമാ​രു​ടെ ഭരണാ​ധി​പ​ത്യ​ങ്ങ​ള​നു​സ​രി​ച്ചു കൃത്യ​മാ​യി സംസ്ഥാന കാലഗണന നടത്തി​യി​രു​ന്നു. ഗണനയു​ടെ അതേ വ്യവസ്ഥ ബൈബി​ളി​ലും അനുവർത്തി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. ഒട്ടുമി​ക്ക​പ്പോ​ഴും ബൈബിൾ ഉദ്ധരി​ക്കുന്ന പ്രമാ​ണ​ത്തി​ന്റെ പേർ നൽകുന്നു. ദൃഷ്ടാ​ന്ത​മാ​യി “ശലോ​മോ​ന്റെ വൃത്താ​ന്ത​പു​സ്‌തകം.” (1 രാജാ. 11:41) ഒരു രാജാ​വി​ന്റെ വാഴ്‌ച​ക്കാ​ല​ത്തിൽ ഒരു സിംഹാ​സ​നാ​രോ​ഹ​ണ​വർഷ​ത്തി​ന്റെ ഭാഗം ഉൾപ്പെ​ടു​മാ​യി​രു​ന്നു, വാഴ്‌ച​യു​ടെ പൂർണ​വർഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ സംഖ്യ അതേ തുടർന്നു വരും. വാഴ്‌ച​യു​ടെ വർഷങ്ങൾ രാജത്വ​ത്തി​ന്റെ ഔദ്യോ​ഗിക വർഷങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു, അവ സാധാ​ര​ണ​മാ​യി നീസാൻമു​തൽ നീസാൻവരെ അല്ലെങ്കിൽ വസന്തം​മു​തൽ വസന്തം​വരെ കണക്കാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. ഒരു രാജാവ്‌ സിംഹാ​സ​ന​ത്തിൽ പിൻഗാ​മി​യാ​യി ഭരണം തുടങ്ങി​യ​പ്പോൾ അടുത്ത വസന്ത നീസാൻമാ​സം​വരെ ഇടയ്‌ക്കു​ളള മാസങ്ങൾ അവന്റെ സിംഹാ​സ​നാ​രോ​ഹണ വർഷമാ​യി പരാമർശി​ക്ക​പ്പെട്ടു. ആ കാലത്ത്‌ അവൻ തന്റെ മുൻഗാ​മി​യു​ടെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ കാലഘ​ട്ടത്തെ പൂർത്തീ​ക​രി​ച്ചി​രു​ന്നു. എന്നിരു​ന്നാ​ലും അവന്റെ സ്വന്തം വാഴ്‌ച​യു​ടെ കാലഘട്ടം അടുത്ത നീസാൻ 1-നു തുടങ്ങു​ന്ന​താ​യി കണക്കാ​ക്ക​പ്പെട്ടു.

4. ബൈബിൾകാ​ല​ഗണന വാഴ്‌ച​യു​ടെ വർഷങ്ങ​ള​നു​സ​രി​ച്ചു കണക്കു​കൂ​ട്ടാ​വു​ന്ന​തെ​ങ്ങ​നെ​യെന്നു പ്രകട​മാ​ക്കുക.

⁴ ഒരു ഉദാഹ​ര​ണ​മാ​യി, ശലോ​മോൻ പൊ.യു.മു. 1037 നീസാനു മുമ്പ്‌ ഒരു സമയത്തു വാഴ്‌ച തുടങ്ങി​യ​താ​യി കാണ​പ്പെ​ടു​ന്നു, ദാവീദ്‌ അപ്പോ​ഴും ജീവി​ച്ചി​രി​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. താമസി​യാ​തെ ദാവീദു മരിച്ചു. (1 രാജാ. 1:39, 40; 2:10) ഏതായാ​ലും, ദാവീ​ദി​ന്റെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ അവസാ​ന​വർഷം പൊ.യു.മു. 1037-ലെ വസന്തം​വരെ തുടർന്നു, അതും അവന്റെ 40-വർഷഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ ഭാഗമാ​യി എണ്ണപ്പെട്ടു. ശലോ​മോ​ന്റെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ തുടക്കം​മു​തുൽ പൊ.യു.മു. 1037 വസന്തം​വ​രെ​യു​ളള ഭാഗി​ക​മായ വർഷം ശലോ​മോ​ന്റെ സിംഹാ​സ​നാ​രോ​ഹ​ണ​വർഷ​മാ​യി പരാമർശി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു, അവൻ അപ്പോ​ഴും തന്റെ പിതാ​വി​ന്റെ ഭരണകാ​ലത്തെ പൂരി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ അത്‌ അവന്റെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ ഒരു വർഷമാ​യി കൂട്ടാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. അതു​കൊണ്ട്‌, ശലോ​മോ​ന്റെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ ഒന്നാമത്തെ പൂർണ​വർഷം പൊ.യു.മു. 1037 നീസാൻവരെ തുടങ്ങി​യില്ല. (1 രാജാ. 2:12) ഒടുവിൽ, വാഴ്‌ച​യു​ടെ 40 പൂർണ വർഷങ്ങൾ രാജാ​വാ​യു​ളള ശലോ​മോ​ന്റെ ഭരണത്തി​ന്റേ​താ​യി പറയ​പ്പെട്ടു. (1 രാജാ. 11:42) ഈ വിധത്തിൽ വാഴ്‌ച​യു​ടെ വർഷങ്ങളെ സിംഹാ​സ​നാ​രോ​ഹ​ണ​വർഷ​ത്തിൽനി​ന്നു വേർതി​രി​ച്ചു നിർത്തു​ന്ന​തി​നാൽ ബൈബിൾ കാലഗണന കൃത്യ​മാ​യി കണക്കാ​ക്കുക സാധ്യ​മാണ്‌.a

ആദാമി​ന്റെ സൃഷ്ടി​വരെ പിമ്പോ​ട്ടു കണക്കു​കൂ​ട്ടൽ

5. യെരു​ശ​ലേ​മി​ലെ യഹോ​വ​യു​ടെ ആരാധ​ന​യു​ടെ പുനഃ​സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​ന്റെ തീയതി എങ്ങനെ തീരു​മാ​നി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു?

⁵ ആധാര​ത്തീ​യ​തി​യിൽ തുടങ്ങു​ന്നു. ആദാമി​ന്റെ സൃഷ്ടി​വരെ പിമ്പോട്ട്‌ എണ്ണുന്ന​തി​നു​ളള ആധാര​ത്തീ​യതി ബാബി​ലോ​ന്യ​രാ​ജ​വം​ശത്തെ കോ​രേശ്‌ മറിച്ചിട്ട തീയതി​യായ പൊ.യു.മു. 539 ആണ്‌.b കോ​രേശ്‌ പൊ.യു.മു. 537-ലെ വസന്തത്തി​നു മുമ്പത്തെ തന്റെ ആദ്യവർഷ​ത്തിൽ യഹൂദൻമാ​രു​ടെ വിമോ​ച​ന​ത്തി​ന്റെ വിളം​ബരം പുറ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ചു. സെപ്‌റ്റം​ബ​റി​ന്റെ​യും ഒക്‌ടോ​ബ​റി​ന്റെ​യും ഭാഗങ്ങ​ളോട്‌ ഒത്തുവ​രുന്ന ഏഴാം മാസമായ തിസ്രി​യിൽ ഇസ്രാ​യേൽപു​ത്രൻമാർ യെരു​ശ​ലേ​മിൽ തിരി​ച്ചെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു​വെന്ന്‌ എസ്രാ 3:1 വിവരി​ക്കു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌, പൊ.യു.മു. 537-ലെ ശരത്‌കാ​ലം യഹോ​വ​യു​ടെ ആരാധന യെരു​ശ​ലേ​മിൽ പുനഃ​സ്ഥാ​പി​ച്ച​തി​ന്റെ തീയതി​യെന്ന നിലയിൽ കണക്കാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു.

6. (എ) മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റ​യ​പ്പെട്ട ഏതു കാലഘട്ടം പൊ.യു.മു. 537-ലെ ശരത്‌കാ​ലത്ത്‌ അവസാ​നി​ച്ചു? (ബി) ആ കാലഘട്ടം എപ്പോൾ തുടങ്ങി​യി​രി​ക്കണം, വസ്‌തു​തകൾ അതിനെ എങ്ങനെ പിന്താ​ങ്ങു​ന്നു?

⁶ പൊ.യു.മു. 537-ലെ ശരത്‌കാ​ലത്തെ യഹോ​വ​യു​ടെ ആരാധ​ന​യു​ടെ ഈ പുനഃ​സ്ഥാ​പനം ഒരു പ്രാവ​ച​നിക കാലഘ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ അവസാ​നത്തെ കുറിച്ചു. ഏതു കാലഘ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ? അതു വാഗ്‌ദ​ത്ത​ദേശം ‘ശൂന്യ​മാ​യി​ക്കി​ട​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രുന്ന’ “എഴുപതു സംവത്സരം” ആയിരു​ന്നു, “ബാബേ​ലി​ലെ എഴുപതു സംവത്സരം കഴിഞ്ഞ​ശേ​ഷമേ ഞാൻ നിങ്ങളെ സന്ദർശി​ച്ചു ഈ സ്ഥലത്തേക്കു മടക്കി​വ​രു​ത്തു​മെന്നു നിങ്ങ​ളോ​ടു​ളള എന്റെ വചനം ഞാൻ നിവർത്തി​ക്ക​യു​ളളു” എന്നും യഹോവ അതി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു പറഞ്ഞി​രു​ന്നു. (യിരെ. 25:11, 12; 29:10) ഈ പ്രവചനം സുപരി​ചി​ത​മാ​യി​രുന്ന ദാനീ​യേൽ “എഴുപതു സംവത്സരം” അവസാ​നി​ക്കാ​റാ​യ​പ്പോൾ അതിന​നു​സൃ​ത​മാ​യി പ്രവർത്തി​ച്ചു. (ദാനീ. 9:1-3) അപ്പോൾ പൊ.യു.മു. 537-ാം വർഷത്തി​ലെ ശരത്‌കാ​ലത്ത്‌ അവസാ​നിച്ച “എഴുപതു സംവത്സരം” പൊ.യു.മു. 607-ലെ ശരത്‌കാ​ലത്തു തുടങ്ങി​യി​രി​ക്കണം. വസ്‌തു​തകൾ ഇതിനെ പിന്താ​ങ്ങു​ന്നു. യിരെ​മ്യാ​വു 52-ാം അധ്യായം യെരു​ശ​ലേ​മി​ന്റെ ഉപരോ​ധം, ബാബി​ലോ​ന്യ​മു​ന്നേറ്റം, പൊ.യു.മു. 607-ലെ സിദെ​ക്കി​യാ​രാ​ജാ​വി​ന്റെ പിടി​ച്ച​ടക്കൽ എന്നീ സുപ്ര​ധാന സംഭവങ്ങൾ വർണി​ക്കു​ന്നു. അനന്തരം, 12-ാം വാക്യം പ്രസ്‌താ​വി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, “അഞ്ചാം മാസം പത്താം തിയ്യതി” അതായത്‌, ആബിന്റെ പത്താം ദിവസം (ജൂ​ലൈ​യു​ടെ​യും ആഗസ്‌റ്റി​ന്റെ​യും ഭാഗങ്ങ​ളോട്‌ ഒത്തുവ​രു​ന്നത്‌) ബാബി​ലോ​ന്യർ ആലയ​ത്തെ​യും നഗര​ത്തെ​യും ചുട്ടു​ക​രി​ച്ചു. എന്നിരു​ന്നാ​ലും ഇത്‌ അപ്പോ​ഴും “എഴുപതു സംവത്സര”ത്തിന്റെ തുടക്ക​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. യഹൂദ്യ​പ​ര​മാ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ന്റെ കുറെ ശേഷി​പ്പു​കൾ ഗദല്യാവ്‌ എന്ന വ്യക്തി​യിൽ തങ്ങിനി​ന്നി​രു​ന്നു, അവനെ ശേഷിച്ച യഹൂദ്യ അധിവാ​സ​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ നാടു​വാ​ഴി​യാ​യി ബാബി​ലോൻ രാജാവു നിയമി​ച്ചി​രു​ന്നു. “ഏഴാം മാസത്തിൽ,” ഗദല്യാ​വും മറ്റു ചിലരും കൊല്ല​പ്പെട്ടു, തന്നിമി​ത്തം ശേഷിച്ച യഹൂദൻമാർ ഭയന്ന്‌ ഈജി​പ്‌തി​ലേക്ക്‌ ഓടി​പ്പോ​യി. അപ്പോൾ മാത്രമേ, പൊ.യു.മു. 607 ഏതാണ്ട്‌ ഒക്‌ടോ​ബർ 1 മുതൽ, ദേശം പൂർണ​മായ അർഥത്തിൽ ‘എഴുപതു സംവത്സരം തികയു​വോ​ളം ശൂന്യ​മാ​യി കിടന്നു​ളളു.’—2 രാജാ. 25:22-26; 2 ദിന. 36:20, 21.

7. (എ) ശലോ​മോ​ന്റെ മരണ​ശേ​ഷ​മു​ളള രാജ്യ​ത്തി​ന്റെ വിഭജ​നം​വ​രെ​യു​ളള വർഷങ്ങൾ പിമ്പോട്ട്‌ എങ്ങനെ കണക്കു​കൂ​ട്ടാം? (ബി) യെഹെ​സ്‌കേ​ലി​ന്റെ പ്രവചനം ഏതു തെളിവു നൽകുന്നു?

⁷ പൊ.യു.മു. 607 മുതൽ പൊ.യു.മു. 997 വരെ. യെരു​ശ​ലേ​മി​ന്റെ പതനം​മു​തൽ ശലോ​മോ​ന്റെ മരണത്തി​നു​ശേ​ഷ​മു​ളള രാജ്യ​ത്തി​ന്റെ വിഭജ​നം​വ​രെ​യു​ളള ഈ കാലഘട്ടം പിമ്പോ​ട്ടു കണക്കു​കൂ​ട്ടു​ന്ന​തി​നു പല പ്രയാ​സ​ങ്ങ​ളുണ്ട്‌. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, ഒന്നും രണ്ടും രാജാ​ക്കൻമാ​രിൽ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന ഇസ്രാ​യേ​ലി​ലെ​യും യഹൂദ​യി​ലെ​യും രാജാ​ക്കൻമാ​രു​ടെ വാഴ്‌ച​ക​ളു​ടെ ഒരു താരത​മ്യ​പ​ഠനം ഈ കാലഘട്ടം 390 വർഷത്തെ ഉൾക്കൊ​ള​ളി​ക്കു​ന്ന​താ​യി സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ശരിയായ സംഖ്യ ഇതാ​ണെ​ന്നു​ള​ള​തി​നു ശക്തമായ തെളി​വാണ്‌ യെഹെ​സ്‌കേൽ 4:1-13-ലെ പ്രവചനം. ഈ പ്രവചനം യെരു​ശ​ലേം ഉപരോ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും അതിലെ നിവാ​സി​കൾ ജനതക​ളാൽ അടിമ​ക​ളാ​യി പിടി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്യുന്ന കാലത്തി​ലേക്കു വിരൽചൂ​ണ്ടു​ന്ന​താ​യി അതു പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു, അതു സംഭവി​ച്ചത്‌ പൊ.യു.മു. 607-ൽ ആണ്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ യഹൂദ​യു​ടെ കാര്യ​ത്തിൽ പറയപ്പെട്ട 40 വർഷം യെരു​ശ​ലേ​മി​ന്റെ ശൂന്യ​മാ​ക്ക​ലോ​ടെ അവസാ​നി​ച്ചു. ഇസ്രാ​യേ​ലി​ന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ പറയപ്പെട്ട 390 വർഷം ശമര്യ നശിപ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ അവസാ​നി​ച്ചില്ല, കാരണം അത്‌ യെഹെ​സ്‌കേൽ പ്രവചി​ച്ച​തി​നു ദീർഘ​നാൾ മുമ്പാ​യി​രു​ന്നു. പ്രവചനം യെരു​ശ​ലേ​മി​ന്റെ ഉപരോ​ധ​ത്തി​ലേ​ക്കും നാശത്തി​ലേ​ക്കും വിരൽ ചൂണ്ടു​ന്ന​താ​യി വ്യക്തമാ​യി പറയു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. അങ്ങനെ, “യിസ്രാ​യേൽ ഗൃഹത്തി​ന്റെ അകൃത്യ”വും പൊ.യു.മു. 607-ൽ അവസാ​നി​ച്ചു. ഈ തീയതി​മു​തൽ പിമ്പോട്ട്‌ എണ്ണു​മ്പോൾ 390 വർഷത്തെ കാലഘട്ടം പൊ.യു.മു. 997-ൽ തുടങ്ങി​യെന്നു നാം കാണുന്നു. ശലോ​മോ​ന്റെ മരണ​ശേഷം ആ വർഷത്തിൽ യെരോ​ബ​യാം ദാവീ​ദ്‌ഗൃ​ഹ​ത്തിൽനി​ന്നു പിരി​ഞ്ഞു​പോ​യി “യിസ്രാ​യേ​ലി​നെ യഹോ​വയെ വിട്ടു​മാ​റു​മാ​റാ​ക്കി അവരെ​ക്കൊ​ണ്ടു വലി​യോ​രു പാപം ചെയ്യിച്ചു.”—2 രാജാ. 17:21.

8. (എ) പുറപ്പാ​ടു​വരെ പിമ്പോ​ട്ടു വർഷങ്ങൾ കണക്കാ​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ? (ബി) ഈ സമയ​ത്തോ​ട​ടു​ത്തു ബൈബിൾ കാലഗ​ണ​നയെ ഏതു മാറ്റം ബാധി​ക്കു​ന്നു?

⁸ പൊ.യു.മു. 997 മുതൽ പൊ.യു.മു. 1513 വരെ. ശലോ​മോ​ന്റെ 40 പൂർണ വാഴ്‌ചാ​വർഷ​ങ്ങ​ളിൽ അവസാ​ന​ത്തേതു പൊ.യു.മു. 997-ലെ വസന്തത്തിൽ അവസാ​നി​ച്ച​തു​കൊണ്ട്‌ അവന്റെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ ഒന്നാമത്തെ വർഷം പൊ.യു.മു. 1037-ന്റെ വസന്തത്തിൽ തുടങ്ങി​യി​രി​ക്ക​ണ​മെന്നു സിദ്ധി​ക്കു​ന്നു. (1 രാജാ. 11:42) 1 രാജാ​ക്കൻമാർ 6:1-ലെ ബൈബിൾരേഖ ശലോ​മോൻ തന്റെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ നാലാം വർഷം രണ്ടാം മാസത്തിൽ യെരു​ശ​ലേ​മിൽ യഹോ​വ​യു​ടെ ആലയം പണിയാൻ തുടങ്ങി​യെന്നു പറയുന്നു. അതിന്റെ അർഥം അവന്റെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ മൂന്നു പൂർണ​വർഷ​വും ഒരു മുഴു​മാ​സ​വും കടന്നു​പോ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നാണ്‌, ആലയനിർമാ​ണ​ത്തി​ന്റെ തുടക്ക​ത്തി​നു നമ്മെ പൊ.യു.മു. 1034-ന്റെ ഏപ്രിൽ-മേയിൽ എത്തിച്ചു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, ഇതു “യിസ്രാ​യേൽമക്കൾ മിസ്ര​യീം ദേശത്തു​നി​ന്നു പുറ​പ്പെ​ട്ട​തി​ന്റെ നാനൂ​റ്റെൺപ​താം സംവത്സര”വുമാ​യി​രു​ന്നു​വെന്ന്‌ ഇതേ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു പ്രസ്‌താ​വി​ക്കു​ന്നു. വീണ്ടും 480-ാം എന്നത്‌ 479 പൂർണ​സം​വ​ത്സ​ര​ങ്ങളെ സൂചി​പ്പി​ക്കുന്ന ഒരു ക്രമസൂ​ചക സംഖ്യ​യാണ്‌. അതു​കൊണ്ട്‌ 1034-നോടു 479 കൂട്ടു​മ്പോൾ ഇസ്രാ​യേൽ ഈജി​പ്‌തിൽനി​ന്നു പുറത്തു​കടന്ന വർഷമെന്ന നിലയിൽ പൊ.യു.മു. 1513 എന്ന തീയതി കിട്ടുന്നു. പാഠം 2-ന്റെ 19-ാം ഖണ്ഡിക പൊ.യു.മു. 1513 എന്ന വർഷം​മു​തൽ ആബീബ്‌ (നീസാൻ) ഇസ്രാ​യേ​ലിന്‌ “ആണ്ടിൽ ഒന്നാം മാസം” (പുറ. 12:2) ആയി കണക്കാ​ക്ക​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു എന്നും നേരത്തെ ശരത്‌കാ​ലത്തു തിസ്രി​മാ​സ​ത്തോ​ടെ ആരംഭി​ക്കുന്ന വർഷമാ​യി​രു​ന്നു പിന്തു​ടർന്നി​രു​ന്നത്‌ എന്നും വിശദീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. ദ ന്യൂ ഷാഫ്‌-ഹെർസോഗ്‌ എൻ​സൈ​ക്ലോ​പീ​ഡിയ ഓഫ്‌ റിലി​ജി​യസ്‌ നോളജ്‌ 1957, വാല്യം 12, പേജ്‌ 474 ഇങ്ങനെ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു: “രാജാ​ക്കൻമാ​രു​ടെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ വർഷങ്ങ​ളു​ടെ കണക്കാക്കൽ വസന്തത്തിൽ ആരംഭിച്ച വർഷത്തിൽ അധിഷ്‌ഠി​ത​മാണ്‌, ഇതു പ്രാബ​ല്യ​ത്തി​ലി​രുന്ന ബാബി​ലോ​ന്യ​രീ​തി​ക്കു സമാന്ത​ര​വു​മാണ്‌.” സംവത്സ​ര​ത്തി​ന്റെ ശരത്‌കാ​ലത്തെ തുടക്കം വസന്തത്തി​ലെ തുടക്ക​ത്തി​ലേക്കു മാറുന്ന രീതി ബൈബി​ളി​ലെ കാലഘ​ട്ട​ങ്ങൾക്കു ബാധക​മാ​ക്കാൻ തുടങ്ങി​യത്‌ എപ്പോ​ഴാ​യാ​ലും സമയക​ണ​ക്കാ​ക്ക​ലിൽ എവി​ടെ​യോ ആറുമാ​സ​ത്തി​ന്റെ നേട്ടമോ നഷ്ടമോ ഇതിൽ ഉൾപ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു.

9. (എ) അബ്രഹാ​മ്യ ഉടമ്പടി പ്രാബ​ല്യ​ത്തി​ലാ​യ​തു​വരെ രേഖയു​ടെ തീയതി പിമ്പോ​ട്ടു നിർണ​യി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ? (ബി) ഈ കാലഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ ആദ്യത്തെ 215 വർഷങ്ങൾ കണക്കു​കൂ​ട്ടു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ? (സി) അബ്രഹാം കനാനി​ലേക്കു പോകുന്ന വഴി യൂഫ്ര​ട്ടീസ്‌ കടന്ന​പ്പോൾ എത്ര വയസ്സാ​യി​രു​ന്നു?

⁹ പൊ.യു.മു. 1513 മുതൽ പൊ.യു.മു. 1943 വരെ.” “ഈജി​പ്‌തിൽ വസിച്ചി​രുന്ന ഇസ്രാ​യേൽപു​ത്രൻമാ​രു​ടെ വാസം നാനൂറ്റി മുപ്പതു സംവത്സ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു” എന്നു പുറപ്പാ​ടു 12:40, 41-ൽ [NW] മോശ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. മേൽപ്പറഞ്ഞ വാചക​രീ​തി​യിൽനിന്ന്‌ ഈ “വാസ”മെല്ലാം ഈജി​പ്‌തി​ലാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെന്നു പ്രകട​മാണ്‌. ഈ കാലഘട്ടം തുടങ്ങു​ന്നത്‌ അബ്രഹാം കനാനി​ലേക്കു പോകുന്ന വഴി യൂഫ്ര​ട്ടീസ്‌ കടക്കു​മ്പോ​ഴാണ്‌, ആ സമയത്താണ്‌ അബ്രഹാ​മു​മാ​യു​ളള യഹോ​വ​യു​ടെ ഉടമ്പടി പ്രാബ​ല്യ​ത്തിൽ വന്നത്‌. ഈ “വാസ”ത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ 215 വർഷം കനാനി​ലാ​യി​രു​ന്നു, അപ്പോൾ പൊ.യു.മു. 1513-ൽ ഇസ്രാ​യേൽ സകല ഈജി​പ്‌ഷ്യൻ നിയ​ന്ത്ര​ണ​ത്തിൽനി​ന്നും ആശ്രയ​ത്തിൽനി​ന്നും പൂർണ​മാ​യി സ്വത​ന്ത്ര​മാ​കു​ന്ന​തു​വരെ ഒരു തുല്യ​കാ​ല​ഘട്ടം ഈജി​പ്‌തിൽ ചെലവ​ഴി​ക്ക​പ്പെട്ടു.c പുറപ്പാ​ടു 12:40-നെ സംബന്ധിച്ച പുതിയ ലോക​ഭാ​ഷാ​ന്തരം അടിക്കു​റിപ്പ്‌, മാസ​റ്റെ​റി​ക്കി​നെ​ക്കാൾ പഴക്കമു​ളള എബ്രായ പാഠത്തെ അടിസ്ഥാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തി​യു​ളള ഗ്രീക്ക്‌ സെപ്‌റ​റു​വ​ജിൻറ്‌ “ഈജി​പ്‌ത്‌” എന്ന പദത്തിനു പിന്നാലെ “കനാൻദേ​ശ​ത്തും” എന്ന വാക്കുകൾ കൂട്ടി​ച്ചേർക്കു​ന്ന​താ​യി കാണി​ക്കു​ന്നു. ശമര്യൻ പഞ്ചഗ്ര​ന്ഥങ്ങൾ അതുതന്നെ ചെയ്യുന്നു. ഈ 430 വർഷ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു പറയുന്ന ഗലാത്യർ 3:17-ഉം ഈ കാലഘട്ടം കനാനി​ലേക്കു പോകുന്ന വഴി അബ്രഹാം യൂഫ്ര​ട്ടീസ്‌ കടന്ന സമയത്ത്‌ അബ്രഹാ​മിക ഉടമ്പടി പ്രാബ​ല്യ​ത്തി​ലാ​യ​തോ​ടെ തുടങ്ങി​യെന്നു സ്ഥിരീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ ഇതു പൊ.യു.മു. 1943-ൽ ആയിരു​ന്നു, അന്ന്‌ അബ്രഹാ​മിന്‌ 75 വയസ്സാ​യി​രു​ന്നു.—ഉല്‌പ. 12:4.

10. തെളി​വി​ന്റെ വേറെ ഏതു ധാര അബ്രഹാ​മി​ന്റെ കാലത്തെ കാലഗ​ണ​നയെ പിന്താ​ങ്ങു​ന്നു?

¹⁰ തെളി​വി​ന്റെ മറ്റൊരു ധാര മേൽപ്പറഞ്ഞ കണക്കു​കൂ​ട്ട​ലി​നെ പിന്താ​ങ്ങു​ന്നു: അബ്രഹാ​മി​ന്റെ സന്തതി 400 സംവത്സരം പീഡി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​താ​യി പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 7:6-ൽ പറയുന്നു. ഈജി​പ്‌തി​നാ​ലു​ളള പീഡനം പൊ.യു.മു 1513-ൽ യഹോവ നീക്കം​ചെ​യ്‌ത​തു​കൊ​ണ്ടു പീഡന​ത്തി​ന്റെ തുടക്കം പൊ.യു.മു. 1913-ൽ ആയിരി​ക്കണം. ഇത്‌ ഇസ്‌ഹാ​ക്കി​ന്റെ ജനന​ശേഷം അഞ്ചു വർഷം കഴിഞ്ഞാ​യി​രു​ന്നു, ഇസ്‌ഹാ​ക്കി​ന്റെ മുലകു​ടി​മാ​റ​ലി​ന്റെ സമയത്തെ യിശ്‌മാ​യേ​ലി​ന്റെ ‘പരിഹ​സി​ക്ക​ലി​നോട്‌’ ഒത്തുവ​രു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.—ഉല്‌പ. 15:13; 21:8, 9.

11. ബൈബിൾ സമയപ്പ​ട്ടിക നമ്മെ പ്രളയ​ത്തി​ന്റെ തീയതി​യി​ലേക്കു പിമ്പോ​ട്ടു കൊണ്ടു​പോ​കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

¹¹ പൊ.യു.മു. 1943 മുതൽ പൊ.യു.മു. 2370 വരെ. അബ്രഹാം പൊ.യു.മു. 1943-ൽ കനാനിൽ പ്രവേ​ശി​ച്ച​പ്പോൾ അവനു 75 വയസ്സു പ്രായ​മാ​യി​രു​ന്നു​വെന്നു നാം കണ്ടുക​ഴി​ഞ്ഞു. ഇപ്പോൾ കാലത്തി​ന്റെ നീരൊ​ഴുക്ക്‌ കുറേ​ക്കൂ​ടെ പിമ്പോ​ട്ടു നോഹ​യു​ടെ നാളു​കൾവരെ നിർണ​യി​ക്കുക സാധ്യ​മാണ്‌. ഇതു ചെയ്യു​ന്നത്‌ നമുക്കു​വേണ്ടി ഉല്‌പത്തി 11:10 മുതൽ 12:4 വരെ പ്രദാ​നം​ചെ​യ്‌തി​രി​ക്കുന്ന കാലഘ​ട്ടങ്ങൾ ഉപയോ​ഗി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാണ്‌. മൊത്തം 427 വർഷം നൽകുന്ന ഈ കണക്കു​കൂ​ട്ടൽ പിൻവ​രു​ന്ന​പ്ര​കാ​രം നടത്ത​പ്പെ​ടു​ന്നു:

പ്രളയംമുതൽ അർപ്പക്ഷാ​ദി​ന്റെ ജനനം​വരെ 2 വർഷം

അനന്തരം ശേലഹി​ന്റെ ജനനം​വരെ 35 ”

ഏബെറിന്റെ ജനനം​വരെ 30 ”

പേലഗിന്റെ ജനനം​വരെ 34 ”

രെയൂവിന്റെ ജനനം​വരെ 30 ”

സെരൂഗിന്റെ ജനനം​വരെ 32 ”

നാഹോരിന്റെ ജനനം​വരെ 30 ”

തേരഹിന്റെ ജനനം​വരെ 29 ”

അബ്രഹാമിനു 75 വയസ്സു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോൾ തേരഹി​ന്റെ മരണം​വരെ 205 ”

മൊത്തം 427 വർഷം

പൊ.യു.മു. 1943-നോടു 427 വർഷം കൂട്ടു​മ്പോൾ നാം പൊ.യു.മു. 2370-ൽ എത്തുന്നു. അങ്ങനെ ബൈബി​ളി​ലെ സമയപ്പ​ട്ടിക നോഹ​യു​ടെ നാളിലെ പ്രളയം പൊ.യു.മു. 2370-ൽ തുടങ്ങി​യെന്നു പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു.

12. ആദാമി​ന്റെ സൃഷ്ടി​വരെ പിന്നോ​ട്ടു​ളള സമയ കണക്ക്‌ എന്താണ്‌?

¹² പൊ.യു.മു. 2370 മുതൽ പൊ.യു.മു. 4026 വരെ. കാലത്തി​ന്റെ നീരൊ​ഴു​ക്കിൽ കുറേ​ക്കൂ​ടെ പിമ്പോ​ട്ടു​പോ​കു​മ്പോൾ പ്രളയം​മു​തൽ ആദാമി​ന്റെ സൃഷ്ടി​വ​രെ​യു​ളള കാലഘ​ട്ട​മ​ത്ര​യും ബൈബിൾ കാലനിർണ​യം​ചെ​യ്യു​ന്ന​താ​യി നാം കണ്ടെത്തു​ന്നു. ഇതു നിർണ​യി​ക്കു​ന്നത്‌ ഉല്‌പത്തി 5:3-29-ഉം 7:6, 11-ഉം ഉപയോ​ഗി​ച്ചാണ്‌. കാലഗണന താഴെ സംഗ്ര​ഹി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു:

ആദാമിന്റെ സൃഷ്ടി​മു​തൽ ശേത്തിന്റെ ജനനം​വരെ 130 വർഷം

അനന്തരം ഏനോ​ശി​ന്റെ ജനനം​വരെ 105 ”

കേനാന്റെ ജനനം​വരെ 90 ”

മഹലലേലിന്റെ ജനനം​വരെ 70 ”

യാരെദിന്റെ ജനനം​വരെ 65 ”

ഹാനോക്കിന്റെ ജനനം​വരെ 162 ”

മെഥൂശലേഹിന്റെ ജനനം​വരെ 65 ”

ലാമെക്കിന്റെ ജനനം​വരെ 187 ”

നോഹയുടെ ജനനം​വരെ 182 ”

പ്രളയംവരെ 600 ”

മൊത്തം 1,656 വർഷം

പൊ.യു.മു. 2370 എന്ന മുൻതീ​യ​തി​യോ​ടു 1,656 വർഷം കൂട്ടു​മ്പോൾ ആദാമി​ന്റെ സൃഷ്ടിക്ക്‌ നാം പൊ.യു.മു. 4026-ൽ വന്നെത്തു​ന്നു; ഒരുപക്ഷേ ശരത്‌കാ​ലത്ത്‌, കാരണം ഏറ്റവും പുരാ​ത​ന​മായ കലണ്ടറു​ക​ളിൽ വർഷം തുടങ്ങി​യതു ശരത്‌കാ​ല​ത്താണ്‌.

13. (എ) അപ്പോൾ ഈ ഭൂമി​യി​ലെ മനുഷ്യ​വർഗ​ത്തി​ന്റെ ചരിത്രം എത്ര ദീർഘ​മാണ്‌? (ബി) ഇതു യഹോ​വ​യു​ടെ വിശ്ര​മ​ദി​വ​സ​ത്തി​ന്റെ ദൈർഘ്യ​ത്തോട്‌ ഒത്തുവ​രാ​ത്തത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌?

¹³ ഇതിന്‌ ഇന്ന്‌ എന്തു പ്രാധാ​ന്യ​മാ​ണു​ള​ളത്‌? 1963-ൽ പ്രസി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്തിയ ഈ പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ന്റെ ഒന്നാമത്തെ പതിപ്പ്‌ ഇങ്ങനെ പ്രസ്‌താ​വി​ച്ചു: “അപ്പോൾ 1963 ആയപ്പോ​ഴേക്ക്‌ ‘യഹോവ തന്റെ സകല പ്രവൃ​ത്തി​യിൽനി​ന്നും വിശ്ര​മി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന’ ‘ദിവസ’ത്തിലേക്ക്‌ 5,988 വർഷം കടന്നു​വ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു​വെന്ന്‌ അതിനർഥ​മു​ണ്ടോ?’? (ഉല്‌പ. 2:3) ഇല്ല, കാരണം ആദാമി​ന്റെ സൃഷ്ടി യഹോ​വ​യു​ടെ വിശ്ര​മ​ദി​വ​സ​ത്തി​ന്റെ തുടക്ക​ത്തോട്‌ ഒത്തുവ​രു​ന്നില്ല. ആദാമി​ന്റെ സൃഷ്ടിയെ തുടർന്ന്‌ ആറാം സൃഷ്ടി​ദി​വ​സ​ത്തിൽത്തന്നെ മൃഗ, പക്ഷി ജാതി​കളെ യഹോവ കൂടു​ത​ലാ​യി നിർമി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​താ​യി കാണുന്നു. കൂടാതെ, അവൻ ആദാമി​നെ​ക്കൊണ്ട്‌ മൃഗങ്ങൾക്കു പേരി​ടു​വി​ച്ചു. അതിനു കുറെ സമയ​മെ​ടു​ക്കും, അവൻ ഹവ്വായെ സൃഷ്ടി​ക്കാ​നും നടപടി​യെ​ടു​ത്തു. (ഉല്‌പ. 2:18-22; NW, 1953-ലെ പതിപ്പ്‌, 19-ാം വാക്യ​ത്തി​ന്റെ അടിക്കു​റി​പ്പു​കൂ​ടെ കാണുക.) ‘ഏഴാം ദിവസ’ത്തിന്റെ തുടക്കം​മു​തൽ [1963] വരെയു​ളള യഥാർഥ സമയ​ദൈർഘ്യം കിട്ടു​ന്ന​തിന്‌ ആദാമി​ന്റെ സൃഷ്ടി​ക്കും ആറാം ദിവസ​ത്തി​ന്റെ അവസാ​ന​ത്തി​നും ഇടയ്‌ക്കു കടന്നു​പോയ സമയം 5,988 വർഷങ്ങ​ളിൽനി​ന്നു കുറയ്‌ക്കണം. കാലത്തി​ന്റെ നീരൊ​ഴു​ക്കിൽ ഇപ്പോ​ഴും ഭാവി​യി​ലാ​യി​രി​ക്കുന്ന തീയതി​കൾസം​ബ​ന്ധിച്ച്‌ അഭ്യൂ​ഹം​ന​ട​ത്തു​ന്ന​തി​നു ബൈബിൾകാ​ല​ഗണന ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു പ്രയോ​ജ​ന​മില്ല.—മത്താ. 24:36.”d

14. മനുഷ്യ​വർഗ​ത്തി​ന്റെ ഉത്ഭവ​ത്തെ​സം​ബ​ന്ധിച്ച ബൈബിൾവി​വ​ര​ണത്തെ മനുഷ്യ​രു​ടെ പരികൽപ്പ​ന​കൾക്കും സിദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങൾക്കും ഉപരി​യാ​യി സ്വീക​രി​ക്കേ​ണ്ടത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌?

¹⁴ മനുഷ്യൻ ശതസഹ​സ്ര​ക്ക​ണ​ക്കി​നോ ദശലക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​നു​പോ​ലു​മോ വർഷങ്ങ​ളാ​യി ഈ ഭൂമി​യിൽ ഉണ്ടെന്നു​ളള ശാസ്‌ത്രീയ വാദങ്ങൾ സംബന്ധി​ച്ചെന്ത്‌? ബൈബിൾസം​ഭ​വങ്ങൾ തെളി​യി​ക്കാൻ കഴിയു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അവയി​ലൊ​ന്നും ആ ആദിമ​കാ​ല​ങ്ങൾമു​ത​ലു​ളള എഴുത​പ്പെട്ട രേഖക​ളാൽ തെളി​യി​ക്കാ​വതല്ല. “ചരി​ത്രാ​തീത മനുഷ്യ”നു കൊടു​ക്കുന്ന വിചിത്ര തീയതി​കൾ തെളി​യി​ക്കാൻ കഴിയാത്ത ഊഹാ​പോ​ഹ​ങ്ങ​ളിൽ അധിഷ്‌ഠി​ത​മാണ്‌. യഥാർഥ​ത്തിൽ, വിശ്വ​സ​നീ​യ​മായ ലൗകിക ചരിത്രം അതിന്റെ കാലഗണന സഹിതം ഏതാനും ആയിരം​വർഷങ്ങൾ മാത്രമേ പിമ്പോ​ട്ടു​പോ​കു​ന്നു​ളളു. ഭൂമി നോഹ​യു​ടെ നാളിലെ ജലപ്ര​ളയം പോലെ, അനേകം മാറ്റങ്ങൾക്കും തകിടം​മ​റി​ച്ചി​ലു​കൾക്കും വിധേ​യ​മാ​യി​ട്ടുണ്ട്‌, അവ പാറമ​ട​ക്കു​ക​ളെ​യും ഫോസിൽനി​ക്ഷേ​പ​ങ്ങ​ളെ​യും അതിയാ​യി മാറ്റി​മ​റി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌, പ്രളയ​ത്തി​നു​മു​മ്പത്തെ തീയതി​കൾസം​ബ​ന്ധിച്ച ശാസ്‌ത്ര​പ്ര​സ്‌താ​വ​നകൾ അത്യന്തം അഭ്യൂ​ഹ​പ​ര​മാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​തന്നെ.e പരസ്‌പ​ര​വി​രു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളായ മമനു​ഷ്യ​ന്റെ എല്ലാ പരികൽപ്പ​ന​കൾക്കും സിദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങൾക്കും വിരു​ദ്ധ​മാ​യി മനുഷ്യ​വർഗ​ത്തി​ന്റെ ഉത്ഭവം സംബന്ധിച്ച വ്യക്തവും യോജി​പ്പു​ള​ള​തു​മായ വിവര​ണ​വും, യഹോ​വ​യു​ടെ തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെട്ട ജനത്തിന്റെ ശ്രദ്ധാ​പൂർവം രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ളള ചരി​ത്ര​വും മുഖാ​ന്തരം ബൈബിൾ യുക്തിക്കു നിരക്കു​ന്ന​താ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

15. ബൈബിൾപ​ഠനം നമ്മെ എങ്ങനെ ബാധി​ക്കണം?

¹⁵ ബൈബി​ളി​ന്റെ പഠനവും വലിയ സമയപാ​ല​ക​നായ യഹോ​വ​യാം ദൈവ​ത്തി​ന്റെ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ളള ധ്യാന​വും നമ്മെ വളരെ വിനീ​ത​രാ​ക്കേ​ണ്ട​താണ്‌. അസംഖ്യം സഹസ്രാ​ബ്ദ​ങ്ങൾക്കു​മുമ്പ്‌ നിർവ​ഹി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​യി “ആദിയിൽ ദൈവം ആകാശ​വും ഭൂമി​യും സൃഷ്ടിച്ചു” എന്നു തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ വളരെ ലളിത​മാ​യി പ്രസ്‌താ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ ആരുടെ ബൃഹത്തായ സൃഷ്ടി​ക്രി​യ​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണോ ആ സർവശ​ക്ത​നായ ദൈവ​ത്തോ​ടു​ളള താരത​മ്യ​ത്തിൽ മർത്ത്യ​നായ മനുഷ്യൻ തീർച്ച​യാ​യും ചെറു​താണ്‌.—ഉല്‌പ. 1:1.

യേശു​വി​ന്റെ ഭൗമിക വാസം

16. (എ) ഏതു ക്രമത്തി​ലാ​ണു നാലു സുവി​ശേ​ഷങ്ങൾ എഴുത​പ്പെ​ട്ടത്‌? (ബി) നമുക്കു യേശു​വി​ന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ തുടക്ക​ത്തീ​യതി നിർണ​യി​ക്കാ​വു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ? (സി) വ്യത്യസ്‌ത സുവി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളിൽ സംഭവങ്ങൾ ഏതു ക്രമമ​നു​സ​രി​ച്ചാണ്‌, യോഹ​ന്നാ​ന്റെ വിവരണം സംബന്ധിച്ച്‌ കുറി​ക്കൊ​ളേ​ള​ണ്ടത്‌ എന്താണ്‌?

¹⁶ യേശു​വി​ന്റെ ഭൗമി​ക​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ നാലു നിശ്വ​സ്‌ത​വി​വ​ര​ണങ്ങൾ ഈ ക്രമത്തിൽ എഴുത​പ്പെ​ട്ട​താ​യി കാണുന്നു: മത്തായി (പൊ.യു. ഏകദേശം 41), ലൂക്കൊസ്‌ (പൊ.യു. ഏകദേശം 56-58), മർക്കൊസ്‌ (പൊ.യു. ഏകദേശം 60-65), യോഹ​ന്നാൻ (പൊ.യു. ഏകദേശം 98). മുൻ അധ്യാ​യ​ത്തിൽ വിശദീ​ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, തിബെ​ര്യോസ്‌ കൈസ​റു​ടെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ തുടക്ക​മായ പൊ.യു. 14 എന്ന തീയതി​യോ​ടൊ​പ്പം ലൂക്കൊസ്‌ 3:1-3-ലെ വിവരങ്ങൾ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​മ്പോൾ യേശു​വി​ന്റെ ഭൂമി​യി​ലെ ശ്രദ്ധേ​യ​മായ ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ തുടക്ക​സ്ഥാ​ന​മെന്ന നിലയിൽ നാം പൊ.യു. 29-ൽ എത്തുന്നു. മത്തായി​യി​ലെ സംഭവങ്ങൾ എല്ലായ്‌പോ​ഴും കാലാ​നു​ക്ര​മ​ത്തിൽ പിന്തു​ട​രു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും മിക്ക സന്ദർഭ​ങ്ങ​ളി​ലും മറ്റു മൂന്നു സുവി​ശേ​ഷങ്ങൾ നടന്ന സുപ്ര​ധാന സംഭവ​ങ്ങ​ളു​ടെ യഥാർഥ ക്രമം അവതരി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കാണുന്നു. ഇവ ഇതോ​ടൊ​പ്പ​മു​ളള ചാർട്ടിൽ സംക്ഷേ​പി​ച്ചു​പ​റ​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. മറ്റു മൂന്നെ​ണ്ണ​ത്തിൽ അവസാ​ന​ത്തേ​തി​നു​ശേഷം 30-ൽപ്പരം വർഷം​ക​ഴിഞ്ഞ്‌ എഴുത​പ്പെട്ട യോഹ​ന്നാ​ന്റെ വിവരണം മറ്റുള​ളവർ ഉൾപ്പെ​ടു​ത്താത്ത ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ അത്യന്താ​പേ​ക്ഷിത വിടവു​കൾ നികത്തു​ന്ന​താ​യി കുറി​ക്കൊ​ള​ളും. യേശു​വി​ന്റെ ഭൗമിക ശുശ്രൂ​ഷ​യി​ലെ നാലു പെസഹാ​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ളള യോഹ​ന്നാ​ന്റെ സ്‌പഷ്ട​മായ പരാമർശം വിശേ​ഷാൽ ശ്രദ്ധാർഹ​മാണ്‌, അതു പൊ.യു. 33-ൽ അവസാ​നി​ക്കുന്ന മൂന്നര​വർഷത്തെ ഒരു ശുശ്രൂ​ഷയെ സ്ഥിരീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു.f—യോഹ. 2:13; 5:1; 6:4; 12:1; കൂടാതെ 13:1.

17. യേശു​വി​ന്റെ മരണത്തീ​യ​തി​യെ വേറെ ഏതു തെളിവു പിന്താ​ങ്ങു​ന്നു?

¹⁷ പൊ.യു. 33-ലെ യേശു​വി​ന്റെ മരണം മറ്റു തെളി​വു​ക​ളാ​ലും സ്ഥിരീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു. മോശ​യു​ടെ ന്യായ​പ്ര​മാ​ണ​പ്ര​കാ​രം, നീസാൻ 15 ഏതു ദിവസം വന്നാലും എല്ലായ്‌പോ​ഴും ഒരു പ്രത്യേക ശബത്താ​യി​രു​ന്നു. അത്‌ ഒരു സാധാ​ര​ണ​ശ​ബ​ത്തി​നോട്‌ ഒത്തുവ​ന്നാൽ അപ്പോൾ ആ ദിവസം ഒരു “മഹാ”ശബത്ത്‌ എന്നറി​യ​പ്പെട്ടു. യേശു​വി​ന്റെ മരണത്തി​ന്റെ പിറ്റേ ദിവസം അത്തര​മൊ​രു ശബത്താ​യി​രു​ന്നു​വെന്നു യോഹ​ന്നാൻ 19:31 [NW] പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു, അതു​കൊ​ണ്ടു യേശു​വി​ന്റെ മരണദി​വസം ഒരു വെളളി​യാ​ഴ്‌ച​യാ​യി​രു​ന്നു. പൊ.യു. 31-ലോ 32-ലോ അല്ല, പിന്നെ​യോ 33-ൽ മാത്ര​മാ​ണു നീസാൻ 14 ഒരു വെളളി​യാഴ്‌ച ആയിരു​ന്നത്‌. അതു​കൊണ്ട്‌, യേശു മരിച്ചതു പൊ.യു. 33 നീസാൻ 14-ന്‌ ആയിരി​ക്കണം.g

18. (എ) 69 “ആഴ്‌ച” സംബന്ധിച്ച്‌ ദാനീ​യേൽ എന്തു പ്രവചി​ച്ചു? (ബി) നെഹെ​മ്യാവ്‌ പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌ ഈ കാലഘട്ടം എപ്പോൾ തുടങ്ങി? (സി) നാം അർഥഹ്‌ശ​ഷ്ടാ​വി​ന്റെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ തുടക്ക​ത്തി​ന്റെ തീയതി​യി​ലെ​ത്തു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

¹⁸ 70-ാം “ആഴ്‌ച,” പൊ.യു. 29-36. യേശു​വി​ന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ സമയസം​ബ​ന്ധ​മായ സവി​ശേ​ഷ​ത​ക​ളും ദാനീ​യേൽ 9:24-27 [NW] വിവരി​ക്കു​ന്നു. അത്‌ “യെരു​ശ​ലേ​മി​നെ യഥാസ്ഥാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തി പുതു​ക്കി​പ്പ​ണി​യാൻ കൽപ്പന പുറ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​മു​തൽ മിശി​ഹാ​യാം പ്രഭു​വരെ” വർഷങ്ങ​ളു​ടെ 69 ആഴ്‌ചകൾ (483 വർഷം) കടന്നു​പോ​കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റ​യു​ന്നു. നെഹെ​മ്യാ​വു 2:1-8 അനുസ​രിച്ച്‌, ഈ കൽപ്പന പുറ​പ്പെ​ട്ടതു പേർഷ്യ​യി​ലെ “അർത്ഥഹ്‌ശ​ഷ്ടാ​രാ​ജാ​വി​ന്റെ ഇരുപ​താം ആണ്ടിൽ” ആയിരു​ന്നു. അർഥഹ്‌ശ​ഷ്ടാ​വു തന്റെ വാഴ്‌ച തുടങ്ങി​യത്‌ എപ്പോ​ഴാ​യി​രു​ന്നു? അവന്റെ പിതാ​വും മുൻഗാ​മി​യു​മായ സേർക്‌സെസ്‌ പൊ.യു.മു. 475-ന്റെ അവസാ​ന​ഭാ​ഗത്ത്‌ മരിച്ചു. അങ്ങനെ അർഥഹ്‌ശ​ഷ്ടാ​വി​ന്റെ സിംഹാ​സ​നാ​രോ​ഹണ വർഷം പൊ.യു.മു. 475-ൽ തുടങ്ങി, ഇത്‌ ഗ്രീക്ക്‌, പേർഷ്യൻ, ബാബി​ലോ​ന്യൻ ആധാര​ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നു​ളള ശക്തമായ തെളി​വു​ക​ളാൽ പിന്താ​ങ്ങ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ത്തിന്‌, (കൃത്യ​ത​സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു പ്രശസ്‌ത​നായ) ഗ്രീക്ക്‌ ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ തൂസി​ഡൈ​ഡ്‌സ്‌ അർഥഹ്‌ശ​ഷ്ടാവ്‌ “അടുത്ത കാലത്തു സിംഹാ​സ​നാ​രൂ​ഢ​നായ”പ്പോൾ ഗ്രീക്ക്‌ ഭരണത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​നായ തെമി​സ്‌റ്റോ​ക്ലിസ്‌ പേർഷ്യ​യി​ലേക്കു നടത്തിയ പലായ​ന​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ എഴുതു​ന്നു. പൊ.യു.മു ഒന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ലെ മറ്റൊരു ഗ്രീക്ക്‌ ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ ഡിയോ​ഡ​റസ്‌ സിക്കു​ലസ്‌ തെമി​സ്‌റ്റോ​ക്ലി​സി​ന്റെ മരണത്തീ​യതി പൊ.യു.മു. 471⁄470 എന്നു സ്ഥിരീ​ക​രി​ക്കാൻ നമ്മെ പ്രാപ്‌ത​രാ​ക്കു​ന്നു. തെമി​സ്‌റ്റോ​ക്ലിസ്‌ അർഥഹ്‌ശ​ഷ്ടാ​വി​ന്റെ മുമ്പാകെ ഹാജരാ​കു​ന്ന​തിന്‌ ഒരു വർഷം മുമ്പ്‌ പേർഷ്യൻഭാഷ പഠിക്കാൻ അവന്റെ അനുവാ​ദം ചോദി​ച്ചി​രു​ന്നു, അതു നിറ​വേ​റ്റ​പ്പെട്ടു. അതു​കൊണ്ട്‌, പേർഷ്യ​യി​ലെ തെമി​സ്‌റ്റോ​ക്ലി​സി​ന്റെ പാർപ്പ്‌ പൊ.യു.മു. 472-നുശേഷം ആയിരി​ക്ക​യില്ല. അവന്റെ ആഗമന​ത്തി​ന്റെ തീയതി ന്യായ​മാ​യി പൊ.യു.മു. 473 എന്നു നിർണ​യി​ക്കാ​വു​ന്ന​തു​മാണ്‌. ആ സമയത്ത്‌ അർഥഹ്‌ശ​ഷ്ടാവ്‌ “അടുത്ത കാലത്തു സിംഹാ​സ​നാ​രൂ​ഢ​നാ​യി​രു​ന്നു.”h

19. (എ) ‘അർഥഹ്‌ശ​ഷ്ടാ​വി​ന്റെ ഇരുപ​താം ആണ്ടു’ മുതൽ എണ്ണി​ക്കൊ​ണ്ടു നാം മിശി​ഹാ​യു​ടെ പ്രത്യ​ക്ഷ​ത​യു​ടെ തീയതി നിർണ​യി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ? (ബി) 70 ‘ആഴ്‌ച​വ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ’ പ്രവചനം ഈ തീയതി​മു​തൽ നിവർത്തി​ച്ച​തെ​ങ്ങനെ?

¹⁹ അങ്ങനെ, ‘അർത്ഥഹ്‌ശ​ഷ്ടാ​വി​ന്റെ ഇരുപ​താ​മാണ്ട്‌’ പൊ.യു.മു. 455 ആയിരി​ക്കും. പൊതു​യു​ഗ​ത്തി​ലേക്കു കടന്ന​പ്പോൾ പൂജ്യം വർഷം ഇല്ലായി​രു​ന്നു​വെന്ന്‌ ഓർത്തു​കൊണ്ട്‌ ഈ ഘട്ടംമു​തൽ 483 വർഷം (69 “ആഴ്‌ച”) എണ്ണു​മ്പോൾ “നേതാ​വായ മിശിഹാ”യുടെ പ്രത്യ​ക്ഷ​തക്കു നാം പൊ.യു. 29-ൽ വന്നെത്തു​ന്നു. ആ വർഷത്തി​ലെ ശരത്‌കാ​ലത്തു സ്‌നാ​പ​ന​മേൽക്കു​ക​യും പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​നാൽ അഭി​ഷേ​കം​ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്‌ത​പ്പോൾ യേശു മിശിഹാ ആയിത്തീർന്നു. “[എഴുപ​താം] ആഴ്‌ച​വ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ മദ്ധ്യേ അവൻ ഹനനയാ​ഗ​വും ഭോജ​ന​യാ​ഗ​വും നിർത്ത​ലാ​ക്കി​ക്ക​ള​യും” എന്നും പ്രവചനം സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. യേശു തന്നേത്തന്നെ യാഗം​ചെ​യ്‌ത​തു​കൊ​ണ്ടു മാതൃ​ക​യി​ലെ യഹൂദ​യാ​ഗ​ങ്ങൾക്ക്‌ അവയുടെ സാധുത നഷ്ടപ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ ഇതു സംഭവി​ച്ചു. വർഷങ്ങ​ളു​ടെ ഈ “ആഴ്‌ച”യുടെ ‘മദ്ധ്യം’ നമ്മെ മൂന്നര വർഷം കഴിഞ്ഞു പൊ.യു. 33-ന്റെ വസന്തം​വരെ കൊണ്ടു​പോ​കു​ന്നു, അന്നായി​രു​ന്നു യേശു വധിക്ക​പ്പെ​ട്ടത്‌. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, അവൻ 70-ാമത്തെ ആഴ്‌ച​മു​ഴു​വൻ “അനേകർക്കു​വേണ്ടി ഉടമ്പടി പ്രാബ​ല്യ​ത്തിൽ നിർത്തേ​ണ്ട​താണ്‌.” അത്‌ പൊ.യു. 29 മുതൽ പൊ.യു. 36 വരെയു​ളള ഏഴുവർഷ​ക്കാ​ലത്തു യഹൂദൻമാ​രോ​ടു​ളള യഹോ​വ​യു​ടെ പ്രത്യേക പ്രീതി തുടരു​ന്ന​താ​യി പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു. അതിനു​ശേഷം മാത്രമേ പൊ.യു. 36-ലെ കൊർന്നേ​ല്യോ​സി​ന്റെ പരിവർത്ത​ന​ത്താൽ സൂചി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന പ്രകാരം പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​യേൽക്കാത്ത വിജാ​തീ​യർക്ക്‌ ആത്മീയ ഇസ്രാ​യേ​ല്യ​രാ​യി​ത്തീ​രാ​നു​ളള വഴി തുറന്നു​കി​ട്ടി​യു​ളളു.i—പ്രവൃ. 10:30-33, 44-48; 11:1.

അപ്പോ​സ്‌ത​ലി​ക​കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ വർഷങ്ങൾ കണക്കാക്കൽ

20. ഹെരോ​ദാ​വി​ന്റെ മരണ​ത്തെ​യും അതിനു​മു​മ്പു​ളള സംഭവ​ങ്ങ​ളെ​യും സമയനിർണ​യം​ചെ​യ്യു​ന്ന​തിൽ മതേതര ചരിത്രം ബൈബിൾരേ​ഖ​യോ​ടു യോജി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

²⁰ പൊ.യു. 33-നും 49-നുമി​ടക്ക്‌. പൊ.യു. 44 എന്ന വർഷം ഈ കാലഘ​ട്ട​ത്തി​ലേക്കു പ്രയോ​ജ​ന​പ്ര​ദ​മായ ഒരു തീയതി​യാ​യി സ്വീക​രി​ക്കാ​വു​ന്ന​താണ്‌. ജോസീ​ഫസ്‌ പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌, (യഹൂദ പുരാ​ത​ന​ത്വ​ങ്ങൾ (ഇംഗ്ലീഷ്‌), XIX, 351 [viii, 2]) ഹെരോദ്‌ അഗ്രിപ്പാ I-ാമൻ റോമി​ലെ ക്ലൗദ്യോസ്‌ ചക്രവർത്തി​യു​ടെ (പൊ.യു. 41-ലെ) സിംഹാ​സ​നാ​രോ​ഹ​ണ​ത്തി​നു​ശേഷം മൂന്നു വർഷം ഭരിച്ചു. ഈ ഹെരോ​ദാവ്‌ പൊ.യു. 44-ൽ മരിച്ചു​വെന്നു ചരി​ത്ര​ത്തെ​ളി​വു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.j ഇപ്പോൾ ബൈബിൾരേ​ഖ​യി​ലേക്കു നോക്കു​മ്പോൾ ഹെരോ​ദാ​വി​ന്റെ മരണത്തി​നു തൊട്ടു​മു​മ്പാ​ണു വരാനി​രുന്ന ഒരു വലിയ ക്ഷാമ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അഗബൊസ്‌ “ആത്മാവി​നാൽ” പ്രവചി​ച്ച​തും അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ യാക്കോബ്‌ വാളി​നി​ര​യാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തും പത്രൊസ്‌ (പെസഹാ​കാ​ലത്ത്‌) ജയിലി​ല​ട​യ്‌ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തും അത്ഭുത​ക​ര​മാ​യി വിമോ​ചി​ത​നാ​യ​തും. ഈ സംഭവ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം പൊ.യു. 44-ൽ നടന്നതാ​യി തീയതി നിർണ​യി​ക്കാ​വു​ന്ന​താണ്‌.—പ്രവൃ. 11:27, 28; 12:1-11, 20-23.

21. ഏതടി​സ്ഥാ​ന​ത്തിൽ നമുക്കു പൗലൊ​സി​ന്റെ ഒന്നാമത്തെ മിഷന​റി​പ​ര്യ​ട​ന​ത്തി​ന്റെ ഏകദേശ സമയനിർണയം നടത്താൻ കഴിയും?

²¹ മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റ​യ​പ്പെട്ട ക്ഷാമം പൊ.യു. ഏതാണ്ട്‌ 46-ൽ ഉണ്ടായി. അപ്പോൾ പൗലൊ​സും ബർന്നബാ​സും ‘യെരൂ​ശ​ലേ​മിൽ ദുരി​താ​ശ്വാ​സ ശുശ്രൂഷ നിവർത്തി​ച്ചത്‌’ ഏതാണ്ട്‌ ഈ സമയത്ത്‌ ആയിരി​ക്കണം. (പ്രവൃ. 12:25, NW) സിറി​യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യി​ലേക്കു മടങ്ങി​പ്പോ​യ​ശേഷം ഒന്നാമത്തെ മിഷനറി പര്യടനം നടത്താൻ അവർ പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​നാൽ വേർതി​രി​ക്ക​പ്പെട്ടു. അതിൽ സൈ​പ്ര​സും ഏഷ്യാ​മൈ​ന​റി​ലെ അനേകം നഗരങ്ങ​ളും ഡിസ്‌ട്രി​ക്‌റ്റു​ക​ളും ഉൾപ്പെ​ടു​ത്തി.k ഇതു പൊ.യു. 47-ലെ വസന്തം​മു​തൽ പൊ.യു. 48-ലെ ശരത്‌കാ​ലം​വരെ നീണ്ടി​രി​ക്കാ​നി​ട​യുണ്ട്‌, ഒരു ശീതകാ​ലം ഏഷ്യാ​മൈ​ന​റിൽ ചെലവ​ഴി​ക്ക​പ്പെട്ടു. പൗലൊസ്‌ അടുത്ത ശീതകാ​ലം തിരി​കെ​വന്ന്‌ സിറി​യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽ ചെലവ​ഴി​ച്ച​താ​യി കാണ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഇതു നമ്മെ പൊ.യു. 49-ലെ വസന്തത്തിൽ എത്തിക്കു​ന്നു.—പ്രവൃ. 13:1–14:28.

22. ഗലാത്യർ 1-ഉം 2-ഉം അധ്യാ​യ​ങ്ങ​ളിൽ പറഞ്ഞി​രി​ക്കുന്ന യെരു​ശ​ലേ​മി​ലേ​ക്കു​ളള പൗലൊ​സി​ന്റെ രണ്ടു സന്ദർശ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ തീയതി എങ്ങനെ നിർണ​യി​ക്കാം?

²² ഗലാത്യർ 1-ഉം 2-ഉം അധ്യാ​യ​ങ്ങ​ളി​ലെ രേഖ ഈ കാലഗ​ണ​ന​യോ​ടു യോജി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കാണുന്നു. ഇവിടെ തന്റെ പരിവർത്ത​ന​ശേഷം പൗലൊസ്‌ യെരു​ശ​ലേ​മി​ലേക്കു വേറെ രണ്ടു പ്രത്യേക സന്ദർശ​നങ്ങൾ നടത്തു​ന്ന​താ​യി പറയുന്നു, ഒന്നു “മൂവാണ്ടു കഴിഞ്ഞി”ട്ടും മറ്റേത്‌ “പതിന്നാ​ലു ആണ്ടു കഴിഞ്ഞി”ട്ടും. (ഗലാ. 1:17, 18; 2:1) ഈ രണ്ടു കാലഘ​ട്ടങ്ങൾ അന്നത്തെ പതിവ​നു​സ​രി​ച്ചു ക്രമസൂ​ച​ക​മാ​ണെന്നു കരുതു​ക​യും പൗലൊ​സി​ന്റെ പരിവർത്തനം രേഖ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി തോന്നു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രു​ടെ കാലത്തി​ന്റെ പ്രാരം​ഭ​ത്തി​ലാ​യി​രി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌താൽ, അപ്പോൾ നമുക്ക്‌ 3 വർഷവും 14 വർഷവും പൊ.യു. 34-36 എന്നും പൊ.യു. 36-49 എന്നും തുടർച്ച​യാ​യി കണക്കു​കൂ​ട്ടാ​വു​ന്ന​താണ്‌.

23. ഗലാത്യർ 2-ാം അധ്യാ​യ​വും പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 15-ാം അധ്യാ​യ​വും പൗലൊസ്‌ പൊ.യു. 49-ൽ നടത്തിയ യെരു​ശ​ലേ​മി​ലേ​ക്കു​ളള സന്ദർശ​നത്തെ പരാമർശി​ക്കു​ന്നു​വെന്ന്‌ ഏതു തെളിവു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു?

²³ പൗലൊ​സി​ന്റെ കൂടെ​പോയ തീത്തൊ​സി​നോ​ടു​പോ​ലും പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​യേൽക്കാൻ ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ടില്ല എന്നു പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു ഗലാത്യ​രിൽ പറഞ്ഞി​രി​ക്കുന്ന പൗലൊ​സി​ന്റെ രണ്ടാമത്തെ യെരു​ശ​ലേം സന്ദർശനം പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​യു​ടെ പ്രശ്‌ന​ത്തോ​ടു ബന്ധപ്പെ​ട്ട​താ​ണെന്നു തോന്നു​ന്നു. ഇതു പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 15:1-35-ൽ വർണി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​സം​ബ​ന്ധിച്ച തീർപ്പു ലഭിക്കു​ന്ന​തി​നു നടത്തിയ സന്ദർശ​ന​മാ​ണെ​ങ്കിൽ, അപ്പോൾ പൊ.യു. 49 പൗലൊ​സി​ന്റെ ഒന്നും രണ്ടും മിഷന​റി​പര്യ​ട​ന​ത്തി​നി​ട​ക്കാ​യി​രി​ക്കു​ന്നതു സമുചി​ത​മാണ്‌. തന്നെയു​മല്ല, ഗലാത്യർ 2:1-10 അനുസ​രിച്ച്‌ ‘താൻ ഓടു​ന്നതു വെറുതേ എന്നു വരാതി​രി​പ്പാൻ’ താൻ പ്രസം​ഗി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രുന്ന സുവാർത്ത യെരു​ശ​ലേം സഭയിലെ “പ്രമാ​ണിക”ളുടെ മുമ്പാകെ വെക്കു​ന്ന​തി​നു പൗലൊസ്‌ ഈ അവസരം ഉപയോ​ഗി​ച്ചു. ഇത്‌ അവൻ തന്റെ ആദ്യ മിഷന​റി​പ​ര്യ​ട​ന​ത്തി​നു​ശേ​ഷം​തന്നെ അവരെ വിവര​മ​റി​യി​ക്കു​മ്പോൾ ചെയ്യു​ന്നതു യുക്തി​പൂർവ​ക​മാ​യി​രി​ക്കും. പൗലൊസ്‌ ഒരു “വെളി​പ്പാ​ടു അനുസ​രി​ച്ച​ത്രേ” യെരു​ശ​ലേ​മി​ലേ​ക്കു​ളള ഈ സന്ദർശനം നടത്തി​യത്‌.

24. ഏതു വർഷങ്ങ​ളിൽ പൗലൊസ്‌ തന്റെ രണ്ടാം മിഷന​റി​യാ​ത്ര നടത്തി, നിസ്സം​ശ​യ​മാ​യി പൊ.യു. 50-ന്റെ ഒടുവിൽവരെ അവൻ കൊരി​ന്തിൽ എത്താഞ്ഞത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌?

²⁴ പൗലൊ​സി​ന്റെ രണ്ടാമത്തെ മിഷന​റി​യാ​ത്ര, പൊ.യു. ഏകദേശം 49-52. യെരു​ശ​ലേ​മിൽനി​ന്നു​ളള അവന്റെ തിരി​ച്ചു​വ​ര​വി​നു​ശേഷം, പൗലൊസ്‌ സിറി​യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽ സമയം ചെലവ​ഴി​ച്ചു; അതു​കൊണ്ട്‌ അവൻ രണ്ടാമത്തെ പര്യട​ന​സ​മ​യത്ത്‌ അവിടം വിട്ടു​പോ​യത്‌ പൊ.യു. 49-ലെ വേനൽ ഏറെ കഴിഞ്ഞി​ട്ടാ​യി​രി​ക്കണം. (പ്രവൃ. 15:35, 36) ഇത്‌ ഒന്നാമ​ത്തേ​തി​നെ​ക്കാൾ വളരെ​യേറെ വിപു​ല​മാ​യി​രു​ന്നു, അത്‌ അവൻ ഏഷ്യാ​മൈ​ന​റിൽ ശീതകാ​ലം കഴിച്ചു​കൂ​ട്ടേ​ണ്ടത്‌ ആവശ്യ​മാ​ക്കി​ത്തീർക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. മിക്കവാ​റും പൊ.യു. 50-ലെ വസന്തത്തി​ലാ​യി​രി​ക്കണം അവൻ മക്കദോ​ന്യ​ക്കാ​രന്റെ വിളിക്ക്‌ ഉത്തരം​കൊ​ടു​ത്തു​കൊണ്ട്‌ യൂറോ​പ്പി​ലേക്കു കടന്നു​ചെ​ന്നത്‌. അനന്തരം അവൻ ഫിലിപ്പി, തെസ്സ​ലൊ​നീ​ക്യ, ബെരോവ, ഏതെൻസ്‌ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളിൽ പ്രസം​ഗി​ക്കു​ക​യും പുതിയ സഭകൾ സംഘടി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. ഇത്‌ ഏറെയും കാൽന​ട​യാ​യി 2,090 കിലോ​മീ​റ്റർ വരുന്ന ഒരു യാത്ര നടത്തി​യ​ശേഷം അവനെ പൊ.യു. 50-ലെ ശരത്‌കാ​ലത്ത്‌ അഖായ പ്രവി​ശ്യ​യി​ലു​ളള കൊരി​ന്തിൽ എത്താൻ ഇടയാ​ക്കും. (പ്രവൃ. 16:9, 11, 12; 17:1, 2, 10, 11, 15, 16; 18:1) പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 18:11 അനുസ​രിച്ച്‌, നമ്മെ പൊ.യു. 52-ന്റെ ആദ്യഘ​ട്ട​ത്തിൽ എത്തിച്ചു​കൊ​ണ്ടു പൗലൊസ്‌ അവിടെ 18 മാസം താമസി​ച്ചു. ശീതകാ​ലം അവസാ​നി​ച്ച​പ്പോൾ, പൗലൊ​സിന്‌ എഫേസൂസ്‌ വഴി കൈസ​ര്യാ​യി​ലേക്കു കപ്പൽയാ​ത്ര നടത്താൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നു. പ്രത്യ​ക്ഷ​ത്തിൽ യെരു​ശ​ലേ​മി​ലു​ളള സഭയെ അഭിവാ​ദ​നം​ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നു പോയ​ശേഷം അവൻ തന്റെ സ്വന്ത താവള​മായ സിറി​യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽ തിരി​ച്ചെത്തി, ഒരുപക്ഷേ പൊ.യു. 52-ലെ വേനൽക്കാ​ലത്ത്‌.l—പ്രവൃ. 18:12-22.

25. (എ) കൊരി​ന്തി​ലേ​ക്കു​ളള പൗലൊ​സി​ന്റെ ആദ്യസ​ന്ദർശ​ന​ത്തീ​യ​തി​യാ​യി പൊ.യു. 50-52-നെ പുരാ​വ​സ്‌തു​ശാ​സ്‌ത്രം പിന്താ​ങ്ങു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ? (ബി) അക്വി​ലാ​യും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യും ‘ഇത്തല്യ​യിൽനി​ന്നു ആ ഇടെക്കു വന്നു’വെന്ന വസ്‌തുത ഇതിനെ സ്ഥിരീ​ക​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ?

²⁵ കൊരി​ന്തി​ലെ പൗലൊ​സി​ന്റെ ഒന്നാമത്തെ സന്ദർശ​ന​ത്തീ​യ​തി​ക​ളെന്ന നിലയിൽ പൊ.യു.മു. 50-52-നെ പുരാ​വ​സ്‌തു​ശാ​സ്‌ത്ര​സം​ബ​ന്ധ​മായ ഒരു കണ്ടുപി​ടി​ത്തം പിന്താ​ങ്ങു​ന്നു. ഇത്‌ ഗ്രീസി​ലെ ഡൽഫി​ക്കാർക്ക്‌ ക്ലൗദ്യോസ്‌ കൈസർ ചക്രവർത്തി​യിൽനി​ന്നു​ളള ഒരു മറുപ​ടി​യായ ആലേഖ​ന​ത്തി​ന്റെ ഒരു ശകലമാണ്‌. അതിൽ “[ലൂഷ്യസ്‌ ജൂ]നിയസ്‌, ഗാലി​യോ, . . . പ്രോ​കോൺസൽ” എന്ന വാക്കുകൾ അടങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. പാഠത്തി​ലും കാണ​പ്പെ​ടുന്ന 26 എന്ന സംഖ്യ ക്ലൗദ്യോസ്‌ 26-ാം പ്രാവ​ശ്യം ചക്രവർത്തി​യാ​യി ഘോഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​നെ പരാമർശി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന​തി​നോ​ടു ചരി​ത്ര​കാ​രൻമാർ പൊതു​വേ യോജി​ക്കു​ന്നു. പൊ.യു. 52 ആഗസ്‌റ്റി​നു​മുമ്പ്‌ ക്ലൗദ്യോസ്‌ 27-ാം പ്രാവ​ശ്യം ചക്രവർത്തി​യാ​യ​താ​യി കൊട്ടി​ഘോ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​വെന്നു മറ്റു ലിഖി​തങ്ങൾ പ്രകട​മാ​ക്കു​ന്നു. പ്രോ​കോൺസ​ലി​ന്റെ കാലാ​വധി വേനലി​ന്റെ ആരംഭം​മു​തൽ ഒരു വർഷം നീളു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു. അങ്ങനെ, അഖായ​യി​ലെ പ്രോ​കോൺസ​ലെന്ന നിലയിൽ ഗാലി​യോ​യു​ടെ വർഷം പൊ.യു. 51-ലെ വേനൽമു​തൽ പൊ.യു. 52-ലെ വേനൽവ​രെ​യാ​യി​രു​ന്ന​താ​യി കാണ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഇപ്പോൾ “ഗല്ലി​യോൻ അഖായ​യിൽ ദേശാ​ധി​പ​തി​യാ​യി വാഴു​മ്പോൾ യെഹൂ​ദൻമാർ പൌ​ലൊ​സി​ന്റെ നേരെ ഒരുമ​ന​പ്പെട്ടു എഴു​ന്നേറ്റു അവനെ ന്യായാ​സ​ന​ത്തി​ന്റെ മുമ്പാകെ കൊണ്ടു​ചെന്നു.” ഗല്ലി​യോൻ പൗലൊ​സി​നെ വെറുതെ വിട്ട​ശേഷം അപ്പോ​സ്‌തലൻ “പിന്നെ​യും കുറെ​നാൾ”കൂടെ അവിടെ താമസി​ക്കു​ക​യും പിന്നീടു സിറി​യ​യി​ലേക്കു കപ്പൽയാ​ത്ര നടത്തു​ക​യും ചെയ്‌തു. (പ്രവൃ. 18:11, 12, 17, 18) ഇതെല്ലാം കൊരി​ന്തി​ലെ പൗലൊ​സി​ന്റെ 18-മാസ വാസത്തി​ന്റെ സമാപ്‌തി​യെന്ന നിലയിൽ പൊ.യു. 52-ന്റെ വസന്തത്തെ സ്ഥിരീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. കൊരി​ന്തിൽ വന്നയു​ടനെ പൗലൊസ്‌ “യെഹൂ​ദൻമാർ എല്ലാവ​രും റോമാ​ന​ഗരം വിട്ടു​പോ​കേണം എന്നു ക്ലൗദ്യോസ്‌ കല്‌പി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ടു ഇത്തല്യ​യിൽ നിന്നു ആ ഇടെക്കു വന്നവനാ​യി പൊ​ന്തൊ​സ്‌കാ​രൻ അക്വി​ലാസ്‌ എന്നു പേരു​ളേ​ളാ​രു യെഹൂ​ദ​നെ​യും അവന്റെ ഭാര്യ പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യെ​യും കണ്ടു” എന്ന പ്രസ്‌താ​വ​ന​യിൽ മറ്റൊരു കാല സൂചകം കാണുന്നു. (പ്രവൃ. 18:2) അഞ്ചാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ പ്രാരം​ഭ​കാ​ലത്തെ ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ പൗലസ്‌ ഒറോ​സി​യസ്‌ പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌ ഈ ബഷിഷ്‌ക​ര​ണാജ്ഞ ക്ലൗദ്യോ​സി​ന്റെ ഒൻപതാം വർഷം, അതായത്‌, പൊ.യു. 49-ലോ 50-ന്റെ പ്രാരം​ഭ​ത്തി​ലോ പുറ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ചു. അങ്ങനെ, അക്വി​ലാ​യ്‌ക്കും പ്രിസ്‌കി​ല്ല​യ്‌ക്കും ആ വർഷത്തി​ന്റെ ശരത്‌കാ​ല​ത്തി​നു മുമ്പ്‌ ഒരു സമയത്ത്‌ കൊരി​ന്തിൽ എത്താൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നു, പൗലൊ​സി​ന്റെ അവിടത്തെ താമസം പൊ.യു. 50-ന്റെ ശരത്‌കാ​ലം​മു​തൽ പൊ.യു. 52-ലെ വസന്തം വരെയാ​യി​രി​ക്കാൻ ഇടയാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു​തന്നെ.a

26. പൗലൊ​സി​ന്റെ മൂന്നാ​മത്തെ മിഷന​റി​യാ​ത്ര​യു​ടെ തുടർച്ച​യായ ഘട്ടങ്ങളെ കുറി​ക്കുന്ന തീയതി​ക​ളേവ?

²⁶ പൗലൊ​സി​ന്റെ മൂന്നാ​മത്തെ മിഷനറി യാത്ര. പൊ.യു. ഏകദേശം 52-56. സിറി​യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽ “കുറെ​കാ​ലം” താമസി​ച്ച​ശേഷം പൗലൊസ്‌ വീണ്ടും ഏഷ്യാ​മൈ​ന​റി​ലേക്കു പോയി. അവൻ പൊ.യു. 52-53-ലെ ശീതകാ​ലത്ത്‌ എഫേസൂ​സിൽ എത്തിയി​രി​ക്കാ​നി​ട​യുണ്ട്‌. (പ്രവൃ. 18:23; 19:1) പൗലൊസ്‌ “മൂന്നു മാസവും” പിന്നീടു “രണ്ടു സംവത്സ​ര​ത്തോള”വും എഫേസൂ​സിൽ പഠിപ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു ചെലവ​ഴി​ച്ചു. അതിനു​ശേഷം അവൻ മക്കദോ​ന്യ​യി​ലേക്കു പുറ​പ്പെട്ടു. (പ്രവൃ. 19:8-10) പിന്നീട്‌, അവൻ അവരുടെ ഇടയിൽ “മൂന്നു വർഷം” സേവി​ച്ചി​രു​ന്ന​താ​യി എഫേസൂ​സിൽനി​ന്നു​ളള മേൽവി​ചാ​ര​കൻമാ​രെ അനുസ്‌മ​രി​പ്പി​ച്ചു, എന്നാൽ ഇത്‌ ഒരു പൂർണ​സം​ഖ്യ ആക്കിയ​താ​യി​രി​ക്കാം. (പ്രവൃ. 20:31) പൗലൊസ്‌ പൊ.യു. 56-ന്റെ ആദ്യഘ​ട്ട​ത്തിൽ “പെന്തെ​ക്കോ​സ്‌തു​പെ​രു​ന്നാൾ” കഴിഞ്ഞ്‌ എഫേസൂസ്‌ വിട്ടു​പോ​യ​താ​യും ഗ്രീസി​ലെ കൊരി​ന്തിൽ തക്കസമ​യത്തു മൂന്നു ശീതകാല മാസങ്ങൾ ചെലവ​ഴി​ക്കു​ന്ന​തി​നു കൊരി​ന്തു​വ​രെ​യു​ളള മുഴു​ദൂ​ര​വും സഞ്ചരി​ച്ച​താ​യും കാണുന്നു. പിന്നീട്‌ അവൻ പൊ.യു. 56-ലെ പെസഹാ​കാ​ലത്തു ഫിലി​പ്പി​വരെ വടക്കോ​ട്ടു മടങ്ങി​പ്പോ​യി. അവി​ടെ​നിന്ന്‌ അവൻ ത്രോ​വാ​സും മിലേ​ത്തോ​സും വഴി കൈസ​ര്യാ​യി​ക്കു കപ്പൽയാ​ത്ര നടത്തു​ക​യും പൊ.യു. 56-ലെ പെന്ത​ക്കോ​സ്‌തോ​ടെ യെരു​ശ​ലേ​മിൽ എത്തുക​യും ചെയ്‌തു.b—1 കൊരി. 16:5-8; പ്രവൃ. 20:1-3, 6, 15, 16; 21:8, 15-17.

27. പൗലൊ​സി​ന്റെ റോമി​ലെ ഒന്നാമത്തെ ബന്ധനത്തി​ന്റെ അവസാ​ന​ത്തോ​ള​മു​ളള സംഭവ​ങ്ങ​ളു​ടെ സമയനിർണയം എങ്ങനെ​യാണ്‌?

²⁷ അവസാ​ന​വർഷങ്ങൾ, പൊ.യു. 56-100. യെരു​ശ​ലേ​മിൽ വന്നശേഷം അധികം താമസി​യാ​തെ​യാ​ണു പൗലൊസ്‌ അറസ്‌റ്റു​ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടത്‌. അവനെ കൈസ​ര്യാ​യി​ലേക്കു കൊണ്ടു​പോ​കു​ക​യും ഫേലി​ക്‌സി​നു പകരം ഫെസ്‌തോസ്‌ ഗവർണ​റാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന​തു​വരെ അവിടെ രണ്ടുവർഷം ബന്തവസ്സി​ലാ​യി​രി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. (പ്രവൃ. 21:33; 23:23-35; 24:27) ഫെസ്‌തോ​സി​ന്റെ വരവി​ന്റെ​യും തുടർന്നു റോമി​ലേ​ക്കു​ളള പൗലൊ​സി​ന്റെ പോക്കി​ന്റെ​യും തീയതി പൊ.യു. 58 ആണെന്നു പ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​കു​ന്നു.c പൗലൊ​സി​ന്റെ കപ്പൽച്ചേ​ത​ത്തി​നും മാൾട്ടാ​യിൽ ശീതകാ​ലം കഴിച്ചു​കൂ​ട്ടി​യ​തി​നും ശേഷം പൊ.യു. 59-ൽ യാത്ര പൂർത്തി​യാ​ക്ക​പ്പെട്ടു. അവൻ രണ്ടുവർഷ​ക്കാ​ലം അല്ലെങ്കിൽ പൊ.യു. ഏകദേശം 61 വരെ പ്രസം​ഗി​ച്ചും പഠിപ്പി​ച്ചും​കൊ​ണ്ടു റോമിൽ ബന്ദിയാ​യി കഴിഞ്ഞു​വെന്നു രേഖ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.—പ്രവൃ. 27:1; 28:1, 11, 16, 30, 31.

28. പൗലൊ​സി​ന്റെ ജീവി​ത​ത്തി​ലെ അവസാ​ന​സം​ഭ​വ​ങ്ങൾക്കു ന്യായ​യു​ക്ത​മാ​യി ഏതു തീയതി​കൾ കൊടു​ക്കാ​വു​ന്ന​താണ്‌?

²⁸ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളി​ലെ ചരി​ത്ര​പ​ര​മായ രേഖ നമ്മെ ഇതിലു​മ​പ്പു​റം കൊണ്ടു​പോ​കു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നി​രി​ക്കെ, പൗലൊസ്‌ വിമോ​ചി​ത​നാ​യെ​ന്നും തന്റെ മിഷന​റി​പ്ര​വർത്തനം തുടർന്നു​വെ​ന്നും ക്രേത്ത, ഗ്രീസ്‌, മക്കദോ​ന്യ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളി​ലേക്കു സഞ്ചരി​ച്ചു​വെ​ന്നു​മാ​ണു സൂചനകൾ. അവൻ സ്‌പെ​യ്‌ൻവരെ എത്തിയോ എന്നത്‌ അജ്ഞാത​മാണ്‌. പൊ.യു. 65-നോട​ടുത്ത്‌ അന്തിമ​മാ​യി റോമിൽ തടവി​ലാ​ക്ക​പ്പെട്ട ശേഷം താമസി​യാ​തെ പൗലൊസ്‌ നീറോ​യു​ടെ കയ്യാൽ രക്തസാ​ക്ഷി​മ​രണം വരിച്ചി​രി​ക്കാ​നി​ട​യുണ്ട്‌. ലൗകിക ചരിത്രം റോമി​ലെ വലിയ അഗ്നിബാ​ധ​യു​ടെ തീയതി​യാ​യി നൽകു​ന്നത്‌ പൊ.യു. 64 ജൂലൈ ആണ്‌, അതേ തുടർന്നു ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക​ളു​ടെ​മേൽ നീറോ​യു​ടെ പീഡനം പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെട്ടു. പൗലൊ​സി​ന്റെ “ചങ്ങല ധരിച്ചു”ളള തടവും തുടർന്നു​ളള വധവും ഈ കാലഘ​ട്ട​ത്തിന്‌ സമുചി​ത​മാ​യി ചേരുന്നു.—2 തിമൊ. 1:16; 4:6, 7.

29. അപ്പോ​സ്‌ത​ലി​ക​യു​ഗം എപ്പോൾ അവസാ​നി​ച്ചു, ഏതു ബൈബിൾപു​സ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ എഴു​ത്തോ​ടെ?

²⁹ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ യോഹ​ന്നാ​ന്റെ അഞ്ചു പുസ്‌ത​കങ്ങൾ ഡൊമീ​ഷ്യൻ ചക്രവർത്തി വരുത്തി​ക്കൂ​ട്ടിയ പീഡന​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ അവസാ​ന​ത്തി​ലാണ്‌ എഴുത​പ്പെ​ട്ടത്‌. പൊ.യു. 81-96 വരെയു​ളള അവന്റെ വാഴ്‌ച​യു​ടെ അവസാ​നത്തെ മൂന്നു വർഷക്കാ​ലത്ത്‌ ഒരു ഭ്രാന്ത​നെ​പ്പോ​ലെ പെരു​മാ​റി​യെന്നു പറയ​പ്പെ​ടു​ന്നു. പത്‌മോ​സ്‌ദ്വീ​പിൽ പ്രവാ​സ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോ​ഴാണ്‌ യോഹ​ന്നാൻ പൊ.യു. 96-ൽ വെളി​പ്പാട്‌ എഴുതി​യത്‌.d അവന്റെ സുവി​ശേ​ഷ​വും മൂന്നു ലേഖന​ങ്ങ​ളും അവന്റെ വിമോ​ച​ന​ത്തി​നു​ശേഷം എഫേസൂ​സിൽനി​ന്നോ പരിസ​ര​ത്തു​നി​ന്നോ തുടർന്ന്‌ എഴുത​പ്പെട്ടു. ഈ അവസാ​നത്തെ അപ്പോ​സ്‌തലൻ പൊ.യു. ഏതാണ്ട്‌ 100-ൽ മരിച്ചു.

30. ബൈബിൾ കാലഗ​ണ​ന​യു​ടെ ഈ പഠനത്തി​ന്റെ പ്രയോ​ജ​ന​മെന്ത്‌?

³⁰ ഇപ്രകാ​രം മതേത​ര​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ സംഭവ​ങ്ങളെ ബൈബി​ളി​ലെ ആന്തരിക കാലഗ​ണ​ന​യോ​ടും പ്രവച​ന​ത്തോ​ടും താരത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തി​നാൽ കാലത്തി​ന്റെ നീരൊ​ഴു​ക്കിൽ ബൈബിൾസം​ഭ​വ​ങ്ങളെ കൂടുതൽ വ്യക്തമാ​യി സ്ഥാപി​ക്കാൻ നാം സഹായി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​താ​യി കാണുന്നു. ബൈബിൾകാ​ല​ഗ​ണ​ന​യു​ടെ യോജി​പ്പു ദൈവ​വ​ച​ന​മെന്ന നിലയിൽ വിശുദ്ധ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലു​ളള നമ്മുടെ ദൃഢവി​ശ്വാ​സം വർധി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.

[അടിക്കു​റി​പ്പു​കൾ]

[287-ാം പേജിലെ ചാർട്ട്‌]

യേശുവിന്റെ ഭൗമി​ക​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ പ്രധാന സംഭവങ്ങൾ—നാലു സുവി​ശേ​ഷങ്ങൾ കാലാ​നു​ക്ര​മ​ത്തിൽ ക്രമീ​ക​രി​ച്ചത്‌

ചിഹ്നങ്ങൾ: ശേ. “ശേഷം” എന്നതിന്‌; ഏ. “ഏകദേശം” എന്നതിന്‌

സമയം സ്ഥലം സംഭവം

യേശു​വി​ന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​വ​രെ

പൊ.യു.മു. 2 യഹൂദ്യ യോഹ​ന്നാൻ സ്‌നാ​പ​കന്റെ ജനനം; മലമ്പ്ര​ദേശം പിന്നീട്‌ അവന്റെ മരുഭൂ​മി​ജീ​വി​തം ലൂക്കോ. 1:57-80

ബേത്‌ല​ഹേ​മി​നു ദൂതൻ സുവാർത്ത പ്രഖ്യാ​പി​ക്കു​ന്നു; സമീപം ഇടയൻമാർ ശിശു​വി​നെ സന്ദർശി​ക്കു​ന്നു ലൂക്കോ. 2:8-20

യേശു​വി​ന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ ആരംഭം

ഗലീല​യി​ലെ യേശു​വി​ന്റെ വിപു​ല​മായ ശുശ്രൂഷ

കപ്പർന്ന​ഹൂം സൈന്യാ​ധി​പന്റെ ദാസനെ സൗഖ്യ​മാ​ക്കു​ന്നു മത്താ. 8:5-13 ലൂക്കോ. 7:1-10

നയീൻ വിധവ​യു​ടെ പുത്രനെ ഉയിർപ്പി​ക്കു​ന്നു ലൂക്കോ. 7:11-17

32, പെസഹായ്‌ക്കു സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രി​ച്ചു ദൈവ​വ​ച​നത്തെ ശേഷം പാരമ്പ​ര്യ​ങ്ങൾ നിഷ്‌ഫ​ല​മാ​ക്കുന്നു

കപ്പർന്ന​ഹൂം നികു​തി​പ്പണം അത്ഭുത​ക​ര​മാ​യി പ്രദാ​നം​ചെ​യ്യു​ന്നു മത്താ. 17:24-27

യഹൂദ്യ​യി​ലെ യേശു​വി​ന്റെ പിൽക്കാല ശുശ്രൂഷ

യെരു​ശ​ലേം ഉത്സവത്തി​നു​ശേഷം പഠിപ്പി​ക്കൽ; അന്ധരെ സൗഖ്യ​മാ​ക്കു​ന്നു 8:12–9:41

യോർദാ​ന്റെ കിഴക്കു​ഭാ​ഗത്തെ യേശു​വി​ന്റെ പിൽക്കാല ശുശ്രൂഷ

പെരിയ കുട്ടി​കളെ സ്വീക​രി​ക്കു​ക​യും അനു​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു 19:13-15 10:13-16 18:15-17

യേശു​വി​ന്റെ യെരു​ശ​ലേ​മി​ലെ അന്തിമ ശുശ്രൂഷ

നീസാൻ 8, 33 ബെഥനി പെസഹാ​യ്‌ക്ക്‌ ആറുദി​വസം മുമ്പ്‌ ബെഥനി​യിൽ എത്തുന്നു 11:55–12:1

(എ) സ്‌നാ​പ​ക​യോ​ഹ​ന്നാ​ന്റെ തടവിന്റെ കാലം​വ​രെ​യു​ളള യേശു​വി​ന്റെ ശുശ്രൂ​ഷ​യി​ലെ പ്രമു​ഖ​സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളിൽ ചിലതു പറയുക.

(ബി) പിൻവ​രുന്ന സംഭവ​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്ഥലവും ആണ്ടും പറയുക: (1) ശിമോ​ന്റെ​യും അന്ത്ര​യോ​സി​ന്റെ​യും, യാക്കോ​ബി​ന്റെ​യും യോഹ​ന്നാ​ന്റെ​യും വിളി. (2) 12 അപ്പോ​സ്‌ത​ലൻമാ​രു​ടെ തിര​ഞ്ഞെ​ടുപ്പ്‌. (3) മലമ്പ്ര​സം​ഗം (4) മറുരൂ​പം (5) മരണത്തിൽനി​ന്നു​ളള ലാസറി​ന്റെ ഉയിർപ്പി​ക്കൽ. (6) സഖായി​യു​ടെ ഭവനത്തി​ലേ​ക്കുള്ള യേശു​വി​ന്റെ സന്ദർശനം.

(സി) യേശു​വി​ന്റെ പ്രമുഖ അത്ഭുത​ങ്ങ​ളിൽ ചിലതു പറയുക; അവ എപ്പോൾ, എവിടെ സംഭവി​ച്ചു​വെന്നു പറയുക.

(ഡി) പൊ.യു. 33 നീസാൻ 8 മുതൽ നീസാൻ 16 വരെ സംഭവിച്ച യേശു​വി​നെ സംബന്ധി​ക്കുന്ന ചില മുഖ്യ സംഭവ​ങ്ങ​ളേവ?

(ഇ) യേശു തന്റെ ഭൗമി​ക​ശു​ശ്രൂ​ഷ​ക്കാ​ലത്തു പറഞ്ഞ പ്രമുഖ ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ങ്ങ​ളിൽ ചില​തേ​വ​യാ​യി​രു​ന്നു?

[294-297 പേജു​ക​ളി​ലെ ചാർട്ട്‌]

പ്രമുഖ ചരി​ത്ര​ത്തീ​യ​തി​ക​ളു​ടെ ചാർട്ട്‌

സംജ്ഞകൾ: ശേ. “ശേഷം” എന്നതിന്‌; മു. “മുമ്പ്‌” എന്നതിന്‌; ഏ. “ഏകദേശം” എന്നതിന്‌

തീയതി സംഭവം പരാമർശം

പൊ.യു.മു. 4026 ആദാമി​ന്റെ സൃഷ്ടി ഉല്‌പ. 2:7

പൊ.യു.മു. 3896-നു മു. കയീൻ ഹാബേ​ലി​നെ കൊല്ലു​ന്നു ഉല്‌പ. 4:8

പൊ.യു.മു. 3896 ശേത്തിന്റെ ജനനം ഉല്‌പ. 5:3

പൊ.യു.മു. 3404 നീതി​മാ​നായ ഹാനോ​ക്കി​ന്റെ ജനനം ഉല്‌പ. 5:18

പൊ.യു.മു. 3339 മെഥൂ​ശ​ലേ​ഹി​ന്റെ ജനനം ഉല്‌പ. 5:21

പൊ.യു.മു. 3152 ലാമെ​ക്കി​ന്റെ ജനനം ഉല്‌പ. 5:25

പൊ.യു.മു. 3096 ആദാമി​ന്റെ മരണം ഉല്‌പ. 5:5

പൊ.യു.മു. 2970 നോഹ​യു​ടെ ജനനം ഉല്‌പ. 5:28, 29

പൊ.യു.മു. 2370 മെഥൂ​ശ​ലേ​ഹി​ന്റെ മരണം ഉല്‌പ. 5:27

പ്രജയ​ജലം പതിക്കു​ന്നു (ശരത്‌കാ​ലത്ത്‌) ഉല്‌പ. 7:6, 11

പൊ.യു.മു. 2368 അർപ്പക്ഷാ​ദി​ന്റെ ജനനം ഉല്‌പ. 11:10

പൊ.യു.മു. 2269-നു ശേ. ബാബേൽഗോ​പു​ര​നിർമാ​ണം ഉല്‌പ. 11:4

പൊ.യു.മു. 2020 നോഹ​യു​ടെ മരണം ഉല്‌പ. 9:28, 29

പൊ.യു.മു. 2018 അബ്രഹാ​മി​ന്റെ ജനനം ഉല്‌പ. 11:26, 32; 12:4

സന്ദർശി​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1932 യിശ്‌മാ​യേൽ ജനിക്കു​ന്നു ഉല്‌പ. 16:15, 16

പൊ.യു.മു. 1881 സാറാ​യു​ടെ മരണം ഉല്‌പ. 17:17; 23:1

പൊ.യു.മു. 1868 ശേമിന്റെ മരണം ഉല്‌പ. 11:11

പൊ.യു.മു. 1858 ഏശാവി​ന്റെ​യും യാക്കോ​ബി​ന്റെ​യും ജനനം ഉല്‌പ. 25:26

പൊ.യു.മു. 1843 അബ്രഹാ​മി​ന്റെ മരണം ഉല്‌പ. 25:7

പൊ.യു.മു. 1818 ഏശാവ്‌ ആദ്യത്തെ രണ്ടു ഭാര്യ​മാ​രെ വിവാഹം കഴിക്കു​ന്നു ഉല്‌പ. 26:34

പൊ.യു.മു. 1795 യിശ്‌മാ​യേ​ലി​ന്റെ മരണം ഉല്‌പ. 25:17

പൊ.യു.മു. 1781 യാക്കോബ്‌ ഹാരാ​നി​ലേക്ക്‌ ഓടി​പ്പോ​കു​ന്നു; ബെഥേ​ലി​ലെ യാക്കോ​ബി​ന്റെ ഉല്‌പ. 28:2, 13, 19 ദർശനം

പൊ.യു.മു. 1774 യാക്കോബ്‌ ലേയ​യെ​യും റാഹേ​ലി​നെ​യും വിവാഹം കഴിക്കു​ന്നു ഉല്‌പ. 29:23-30

പൊ.യു.മു. 1767 യോ​സേ​ഫി​ന്റെ ജനനം ഉല്‌പ. 30:23, 24

പൊ.യു.മു. 1761 യാക്കോബ്‌ ഹാരാ​നിൽനി​ന്നു ഉല്‌പ. 31:18, 41 കനാനി​ലേക്കു മടങ്ങി​വ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 1761 യാക്കോബ്‌ ദൂതനു​മാ​യി ഉല്‌പ. 32:24-28 മൽപ്പി​ടു​ത്തം നടത്തുന്നു; ഇസ്രാ​യേൽ എന്നു പേരി​ടു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1750 യോ​സേ​ഫി​ന്റെ ഉല്‌പ. 37:2, 28 സഹോ​ദ​രൻമാർ അവനെ ഒരു അടിമ​യാ​യി വിൽക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1738 ഇസ്‌ഹാ​ക്കി​ന്റെ മരണം ഉല്‌പ. 35:28, 29

പൊ.യു.മു. 1737 യോ​സേഫ്‌ ഈജി​പ്‌തി​ലെ ഉല്‌പ. 41:40, 46 പ്രധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1728 യാക്കോബ്‌ ഉല്‌പ. 45:6; 46:26; മുഴു​കു​ടും​ബ​ത്തോ​ടും​കൂ​ടെ ഈജി​പ്‌തിൽ 47:9 പ്രവേ​ശി​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1711 യാക്കോ​ബി​ന്റെ മരണം ഉല്‌പ. 47:28

പൊ.യു.മു. 1657 യോ​സേ​ഫി​ന്റെ മരണം ഉല്‌പ. 50:26

പൊ.യു.മു. 1613-നു മു. ഇയ്യോ​ബി​ന്റെ പീഡാ​നു​ഭവം ഇയ്യോ. 1:8; 42:16

പൊ.യു.മു. 1600-നു ശേ. ഒന്നാം ലോക​ശ​ക്തി​യെന്ന പുറ. 1:8 നിലയിൽ ഈജി​പ്‌ത്‌ പ്രാമു​ഖ്യത നേടുന്നു

പൊ.യു.മു. 1593 മോശ​യു​ടെ ജനനം പുറ. 2:2, 10

പൊ.യു.മു. 1553 മോശ ഒരു വിമോ​ചകൻ പുറ. 2:11, 14, 15; എന്ന നിലയിൽ സ്വയം പ്രവൃ. 7:23 ഉഴിഞ്ഞു​വെ​ക്കു​ന്നു; മിദ്യാ​നി​ലേക്ക്‌ ഓടി​പ്പോ​കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 1514 മോശ കത്തുന്ന പുറ. 3:2 മുൾപ്പ​ടർപ്പി​ങ്കൽ

പൊ.യു.മു. 1513 പെസഹാ; ഇസ്രാ​യേ​ല്യർ പുറ. 12:12; ഈജി​പ്‌തു വിട്ടു​പോ​കു​ന്നു; 14:27, 29, 30; ചെങ്കടൽ വിടുതൽ; ഉല്‌പ. 15:13, 14 ഈജി​പ്‌തി​ന്റെ ശക്തിക്ക്‌ പുറ. 24:6-8 ഉലച്ചൽ തട്ടുന്നു; 400 വർഷ ഗലാ. 3:17; പീഡന​കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ പുറ. 12:40 അവസാനം സീനായി മലയിങ്കൽ (ഹോ​റേബ്‌) ന്യായ​പ്ര​മാണ ഉടമ്പടി ചെയ്യുന്നു അബ്രഹാ​മ്യ​ഉ​ട​മ്പടി പ്രാബ​ല്യ​ത്തി​ലാ​ക്കി​യ​തി​നു​ശേ​ഷ​മു​ളള 430 വർഷ കാലഘ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ അവസാനം

മോശ മരുഭൂ​മി​യിൽ യോഹ. 5:46 ഉല്‌പത്തി സമാഹ​രി​ക്കു​ന്നു; ബൈബി​ളെ​ഴു​ത്തു തുടങ്ങു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1512 സമാഗ​മ​ന​കൂ​ടാ​ര​നിർമാ​ണം പുറ. 40:17 പൂർത്തി​യാ​വു​ന്നു

അഹരോ​ന്യ​പൗ​രോ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ന്റെ ലേവ്യ. 8:34-36 പ്രതി​ഷ്‌ഠി​ക്കൽ

മോശ പുറപ്പാ​ടും ലേവ്യ​പു​സ്‌ത​ക​വും ലേവ്യ. 27:34; എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു സംഖ്യ. 1:1

പൊ.യു.മു.  ഏ. 1473 മോശ ഇയ്യോ​ബി​ന്റെ ഇയ്യോ. 42:16, 17 പുസ്‌തകം എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1473 മോശ മോവാ​ബ്‌സ​മ​ഭൂ​മി​യിൽ സംഖ്യ. 35:1; 36:13 സംഖ്യാ​പു​സ്‌തകം എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

മോവാ​ബിൽ ഇസ്രാ​യേ​ലു​മാ​യി ഉടമ്പടി ആവ. 29:1

മോശ ആവർത്ത​ന​പു​സ്‌തകം എഴുതു​ന്നു ആവ. 1:1, 3

മോവാ​ബി​ലെ നെബോ ആവ. 34:1, 5, 7 പർവത​ത്തിൽവച്ചു മോശ മരിക്കു​ന്നു

യോശു​വ​യു​ടെ കീഴിൽ യോശു. 4:19 ഇസ്രാ​യേൽ കനാനിൽ

പൊ.യു.മു. 1467 ദേശത്തി​ന്റെ മുഖ്യ യോശു. 11:23; 14:7, പ്രവേ​ശി​ക്കു​ന്നു 10-15 കീഴടക്കൽ പൂർത്തി​യാ​വു​ന്നു; പ്രവൃ​ത്തി​കൾ 13:17-20-ലെ ‘ഏകദേശം 450 വർഷ’ത്തിന്റെ അവസാനം

പൊ.യു.മു.  ഏ. 1450 യോശു​വ​യു​ടെ പുസ്‌തകം യോശു. 1:1; 24:26 എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു യോശു​വ​യു​ടെ മരണം യോശു. 24:29

പൊ.യു.മു. 1117 ശമൂവേൽ ശൗലിനെ 1 ശമൂ. 10:24; ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വാ​യി അഭി​ഷേകം ചെയ്യുന്നു പ്രവൃ. 13:21

പൊ.യു.മു. 1107 ബേത്‌ല​ഹേ​മിൽ ദാവീ​ദി​ന്റെ ജനനം 1 ശമൂ. 16:1

പൊ.യു.മു.  ഏ. 1100 ശമൂവേൽ ന്യായാ​ധി​പൻമാ​രു​ടെ ന്യായ. 21:25 പുസ്‌തകം എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 1090 ശമൂവേൽ രൂത്തിന്റെ രൂത്ത്‌ 4:18-22 പുസ്‌തകം എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 1078 1 ശമൂവേൽ പൂർത്തി​യാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു 1 ശമൂ. 31:6

പൊ.യു.മു. 1077 ദാവീദ്‌ ഹെ​ബ്രോ​നിൽ യഹൂദ​യി​ലെ 2 ശമൂ. 2:4 രാജാ​വാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1070 ദാവീദ്‌ സകല ഇസ്രാ​യേ​ലിൻമേ​ലും 2 ശമൂ. 5:3-7 രാജാ​വാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു; യെരു​ശ​ലേ​മി​നെ അവന്റെ തലസ്ഥാ​ന​മാ​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1070-നു ശേ. പെട്ടകം യെരു​ശ​ല​മി​ലേക്കു 2 ശമൂ. 6:15; 7:12-16 കൊണ്ടു​വ​രു​ന്നു; ദാവീ​ദു​മാ​യി രാജ്യ​ത്തി​നു​വേണ്ടി ഒരു ഉടമ്പടി​ചെ​യ്യു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 1040 ഗാദും നാഥാ​നും 2 ശമൂവേൽ 2 ശമൂ. 24:18 എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1037 ശലോ​മോൻ ദാവീ​ദി​ന്റെ 1 രാജാ. 1:39; 2:12 പിൻഗാ​മി​യാ​യി ഇസ്രാ​യേ​ലിൽ രാജാ​വാ​കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1034 ശലോ​മോ​ന്റെ ആലയനിർമാ​ണം 1 രാജാ. 6:1 തുടങ്ങു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1027 യെരു​ശ​ലേ​മി​ലെ ആലയം 1 രാജാ. 6:38

പൂർത്തി​യാ​വു​ന്നു പൊ.യു.മു.  ഏ. 1020 ശലോ​മോൻ ഉത്തമഗീ​തം ഉത്തമ. 1:1 എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 1000-നു മു. ശലോ​മോൻ സഭാ​പ്ര​സം​ഗി സഭാ. 1:1 എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 997 രെഹ​ബെ​യാം ശലോ​മോ​ന്റെ 1 രാജാ. 11:43; പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു; 12:19, 20 രാജ്യം പിളരു​ന്നു; യെരോ​ബ​യാം ഇസ്രാ​യേ​ലി​ലെ രാജാ​വെന്ന നിലയിൽ വാഴ്‌ച തുടങ്ങു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 993 ശീശക്ക്‌ യഹൂദയെ ആക്രമി​ക്കു​ക​യും ആലയത്തിൽനിന്ന്‌ നിക്ഷേ​പങ്ങൾ 1 രാജാ. 14:25, 26

എടുത്തു​കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ക​യും​ചെ​യ്യു​ന്നു പൊ.യു.മു. 980 അബീയാം (അബീയാ) യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന 1 രാജാ. 15:1, 2 നിലയിൽ രെഹ​ബെ​യാ​മി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 977 ആസാ യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന 1 രാജാ. 15:9, 10 നിലയിൽ അബീയാ​മി​ന്റെ പിൻഗാ​മി

പൊ.യു.മു.  ഏ. 976 നാദാബ്‌ ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന 1 രാജാ. 14:20 നിലയിൽ യെരോ​ബ​യാ​മി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 975 ബയെശാ ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന 1 രാജാ. 15:33 നിലയിൽ നാദാ​ബി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 952 ഏലാ ഇസ്രാ​യേ​ലി​ലെ 1 രാജാ. 16:8 രാജാ​വെന്ന നിലയിൽ ബയെശാ​യു​ടെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ.  951 സിമ്രി ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന 1 രാജാ. 16:15 നിലയിൽ ഏലായു​ടെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

ഒമ്രി​യും തിബ്‌നി​യും 1 രാജാ. 16:21 ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​ക്കൻമാ​രെന്ന നിലയിൽ സിമ്രി​യു​ടെ പിൻഗാ​മി​ക​ളാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 947 ഒമ്രി ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന 1 രാജാ. 16:22, 23 നിലയിൽ ഒറ്റക്കു ഭരിക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 940 ആഹാബ്‌ ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന 1 രാജാ. 16:29 നിലയിൽ ഒമ്രി​യു​ടെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 936 യെഹോ​ശാ​ഫാത്ത്‌ 1 രാജാ. 22:41, 42 യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന നിലയിൽ ആസായു​ടെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 919 ഇസ്രാ​യേ​ലി​ലെ ഏകരാ​ജാ​വാ​യി 1 രാജാ. 22:51, 52 അഹസ്യാവ്‌ ആഹാബി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 917 ഇസ്രാ​യേ​ലി​ലെ യെഹോ​രാം 2 രാജാ. 3:1 ഏകരാ​ജാ​വെന്ന നിലയിൽ അഹസ്യാ​വി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 913 യഹൂദ​യി​ലെ യെഹോ​രാം 2 രാജാ. 8:16, 17 യെഹോ​ശാ​ഫാ​ത്തി​നോ​ടൊ​പ്പം ‘രാജാ​വാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു’

പൊ.യു.മു. ഏ. 906 അഹസ്യാവ്‌ യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ. 8:25, 26 നിലയിൽ യെഹോ​രാ​മി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 905 അഥല്യാ​രാ​ജ്ഞി യഹൂദാ​സിം​ഹാ​സനം 2 രാജാ. 11:1-3 അപഹരി​ക്കു​ന്നു

യേഹൂ ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന നിലയിൽ യെഹോ​രാ​മി​ന്റെ 2 രാജാ. 9:24, 27; പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു 10:36

പൊ.യു.മു. 898 യെഹോ​വാശ്‌ യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ. 12:1 നിലയിൽ അഹസ്യാ​വി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 876 യെഹോ​വാ​ഹാസ്‌ 2 രാജാ. 13:1 ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെ​ന്ന​നി​ല​യിൽ യേഹൂ​വി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 859 ഇസ്രാ​യേ​ലി​ലെ ഏകരാ​ജാ​വാ​യി 2 രാജാ. 13:10 യോവാശ്‌ യെഹോ​വാ​ഹാ​സി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 858 യഹൂദ​യി​ലെ രാജാ​വെന്ന നിലയിൽ 2 രാജാ. 14:1, 2 അമസ്യാവ്‌ യോവാ​ശി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 844 യെഹോ​രാം II 2 രാജാ.14:23 ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന നിലയിൽ യെഹോ​വാ​ശി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

യോനാ യോനാ​യു​ടെ പുസ്‌തകം യോനാ 1:1, 2 എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 829 ഉസ്സീയാവ്‌ (അസര്യാവ്‌) 2 രാജാ. 15:1, 2 യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെ​ന്ന​നി​ല​യിൽ അമസ്യാ​വി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 820 ഒരുപക്ഷേ യോ​വേ​ലി​ന്റെ യോവേ. 1:1

പുസ്‌തകം എഴുത​പ്പെട്ടു പൊ.യു.മു. ഏ. 804 ആമോസ്‌ ആമോ​സി​ന്റെ ആമോ. 1:1 പുസ്‌തക എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 792 സെഖ്യ​രാവ്‌ ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ. 15:8 നിലയിൽ ഭരിക്കു​ന്നു (6 മാസം)

പൊ.യു.മു. ഏ. 791 ശല്ലൂം ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ. 15:13, 17 നിലയിൽ സെഖര്യാ​വി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

മെനാ​ഹെം ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന നിലയിൽ ശല്ലൂമി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 780 പെക്കഹ്യാവ്‌ ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ. 15:23 നിലയിൽ മെനാ​ഹെ​മി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 778 പേക്കഹ്‌ ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ. 15:27 നിലയിൽ പെക്കഹ്യാ​വി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 778 യെശയ്യാ​വു പ്രവചി​ക്കാൻ തുടങ്ങു​ന്നു യെശ. 1:1; 6:1

പൊ.യു.മു. 777 യോഥാം യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ. 15:32, 33 നിലയിൽ ഉസ്സീയാ​വി​ന്റെ (അസര്യാവ്‌) പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 761 ആഹാസ്‌ യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ. 16:1, 2 നിലയിൽ യോഥാ​മി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 758 ഹോശേയ ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ. 15:30 നിലയിൽ വാണു​തു​ട​ങ്ങു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 745 ഹിസ്‌കി​യാവ്‌ യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ.18:1, 2 നിലയിൽ ആഹാസി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 745 ഹോശേയ ഹോ​ശേ​യ​യു​ടെ ഹോശേ. 1:1 പുസ്‌തകം പൂർത്തീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  740 അശ്ശൂർ ഇസ്രാ​യേ​ലി​നെ 2 രാജാ. 17:6, 13, 18 കീഴട​ക്കു​ന്നു, ശമര്യ പിടി​ച്ച​ട​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 732 സെൻഹെ​രീബ്‌ യഹൂദയെ ആക്രമി​ക്കു​ന്നു 2 രാജാ. 18:13

പൊ.യു.മു. ഏ. 732 യെശയ്യാവ്‌ യെശയ്യാ​വി​ന്റെ യെശ. 1:1 പുസ്‌തകം എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 717-നു മു. മീഖാ മീഖാ​യു​ടെ പുസ്‌തകം മീഖാ 1:1 എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 717 സദൃശ​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ സമാഹ​രണം സദൃ. 25:1 പൂർത്തി​യാ​വു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 716 യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന നിലയിൽ 2 രാജാ. 21:1 മനശ്ശെ ഹിസ്‌കി​യാ​വി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 661 ആമോൻ യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ. 21:19 നിലയിൽ മനശ്ശെ​യു​ടെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 659 യോശീ​യാവ്‌ യഹൂദാ​രാ​ജാ​വെന്ന 2 രാജാ 22:1 നിലയിൽ മനശ്ശെ​യു​ടെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  648-നു മു. സെഫന്യാ​വു സെഫന്യാ​വി​ന്റെ സെഫ. 1:1 പുസ്‌തകം പൂർത്തി​യാ​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 647 യിരെ​മ്യാവ്‌ പ്രവാ​ച​ക​നെന്ന യിരെ. 1:1, 2, 9, 10 നിലയിൽ നിയോ​ഗി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 632-നു മു. നഹൂം നഹൂമി​ന്റെ പുസ്‌തകം നഹൂം 1:1 എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 632 നീനെവേ കൽദയർക്കും മേദ്യർക്കും നഹൂം 3:7 കീഴട​ങ്ങു​ന്നു

ബാബി​ലോൻ ഇപ്പോൾ മൂന്നാം ലോക​ശ​ക്തി​യാ​യി​ത്തീ​രാൻ പ്രാപ്‌തം

പൊ.യു.മു. 628 യോശീ​യാ​വി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യായ 2 രാജാ. 23:31 യെഹോ​വാ​ഹാസ്‌ യഹൂദ​യിൽ രാജാ​വാ​യി ഭരിക്കു​ന്നു

യെഹോ​യാ​ക്കീം യഹൂദാ​രാ​ജാ​വാ​യി 2 രാജാ. 23:36 യെഹോ​വാ​ഹാ​സി​ന്റെ പിൻഗാ​മി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 628 ഹബക്കൂക്ക്‌ ഹബക്കൂ​ക്കി​ന്റെ ഹബ. 1:1 പുസ്‌തകം എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 625 നെബൂ​ഖ​ദ്‌നേസ്സർ (II) യിരെ. 25:1 ബാബി​ലോൻരാ​ജാ​വാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു; വാഴ്‌ച​യു​ടെ ഒന്നാം വർഷം പൊ.യു. 624

പൊ.യു.മു. 620 നെബൂ​ഖ​ദ്‌നേസ്സർ യെഹോ​യാ​ക്കീ​മി​നെ 2 രാജാ. 24:1 സാമന്ത​രാ​ജാ​വാ​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 618 യെഹോ​യാ​ക്കീ​മി​നു​ശേഷം 2 രാജാ. 24:6, 8 യെഹോ​യാ​ക്കീൻ യഹൂദ​യിൽ രാജാ​വാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 617 നെബൂ​ഖ​ദ്‌നേസ്സർ ദാനീ. 1:1-4 ആദ്യയ​ഹൂ​ദ്യ​ബ​ന്ദി​കളെ ബാബി​ലോ​നി​ലേക്കു കൊണ്ടു​പോ​കു​ന്നു

സിദെ​ക്കീ​യാ​വു യഹൂദ​യി​ലെ 2 രാജാ. 24:12-18 രാജാ​വാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു പൊ.യു.മു. 613 യെഹെ​സ്‌കേൽ പ്രവചി​ക്കൽ തുടങ്ങു​ന്നു യെഹെ. 1:1-3

പൊ.യുമു. 609 നെബൂ​ഖ​ദ്‌നേസ്സർ മൂന്നാം 2 രാജാ. 25:1, 2 പ്രാവ​ശ്യം യഹൂദ​ക്കെ​തി​രെ വരുന്നു; ഉപരോ​ധം തുടങ്ങു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 607 അഞ്ചാം മാസം (ആബ്‌) 2 രാജാ. 25:8-10; ആലയം നിലം​പ​രി​ചാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും യിരെ. 52:12-14

യെരു​ശ​ലേം നശിപ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെയ്യുന്നു

ഏഴാം മാസം, യഹൂദൻമാർ യഹൂദയെ 2 രാജാ. 25:25, 26; ഉപേക്ഷി​ക്കു​ന്നു; “ജനതക​ളു​ടെ ലൂക്കൊ. 21:24 നിയമിത കാലങ്ങൾ” എണ്ണിത്തു​ട​ങ്ങു​ന്നു

യിരെ​മ്യാവ്‌ വിലാ​പങ്ങൾ വിലാ. ആമുഖം, എഴുതു​ന്നു LXX

പൊ.യു.മു. ഏ. 607 ഓബദ്യാവ്‌ ഓബദ്യാ​വി​ന്റെ ഓബ. 1 പുസ്‌തകം എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 591 യെഹെ​സ്‌കേൽ യെഹെ. 40:1; 29:17 യെഹെ​സ്‌കേ​ലി​ന്റെ പുസ്‌തകം എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 580 1-ഉം 2-ഉം രാജാ​ക്കൻമാ​രു​ടെ​യും യിരെ. 52:31; യിരെ​മ്യാ​വി​ന്റെ​യും പുസ്‌തകം 2 രാജാ. 25:27

പൂർത്തി​യാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു പൊ.യു.മു. 539 ബാബി​ലോൻ മേദ്യർക്കും ദാനീ. 5:30, 31 പാർസി​കൾക്കും കീഴട​ങ്ങു​ന്നു; മേദോ-പേർഷ്യ നാലാം ലോക​ശ​ക്തി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 537 യെരു​ശ​ലേ​മി​ലേക്കു മടങ്ങി​പ്പോ​കാൻ 2 ദിന. 36:22, 23; യഹൂദൻമാ​രെ യിരെ. 25:12; 29:10 അനുവ​ദി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​ളള പാർസ്യ​നായ കോ​രേ​ശി​ന്റെ കൽപ്പന പ്രാബ​ല്യ​ത്തി​ലാ​കു​ന്നു; യെരു​ശ​ലേ​മി​ന്റെ 70 വർഷ ശൂന്യ​കാ​ലം അവസാ​നി​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 536 ദാനീ​യേൽ ദാനീ. 10:1 ദാനീ​യേ​ലി​ന്റെ പുസ്‌തകം പൂർത്തി​യാ​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 536 സെരൂ​ബ്ബാ​ബേൽ എസ്രാ 3:8-10 ആലയത്തി​ന്റെ അടിസ്ഥാ​നം ഇടുന്നു

പൊ.യു.മു. 522 ആലയനിർമാ​ണ​ത്തി​നു എസ്രാ 4:23, 24 നിരോ​ധനം ഏർപ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 520 ഹഗ്ഗായി ഹഗ്ഗായി​യു​ടെ ഹഗ്ഗാ. 1:1 പുസ്‌തകം പൂർത്തി​യാ​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 518 സെഖര്യാ​വു സെഖര്യാ​വി​ന്റെ സെഖ. 1:1 പുസ്‌തകം പൂർത്തി​യാ​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 515 സെരൂ​ബ്ബാ​ബേൽ രണ്ടാമത്തെ എസ്രാ 6:14, 15 ആലയം പൂർത്തി​യാ​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു.  ഏ. 475 മോർദേ​ഖായ്‌ എസ്ഥേറി​ന്റെ എസ്ഥേ. 3:7; 9:32 പുസ്‌തകം എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 468 എസ്രാ​യും പുരോ​ഹി​തൻമാ​രും എസ്രാ 7:7 യെരു​ശ​ലേ​മി​ലേക്കു മടങ്ങി​പ്പോ​കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 460 എസ്രാ 1-ഉം 2-ഉം ദിനവൃ​ത്താ​ന്ത​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും എസ്രാ 1:1; എസ്രാ​യു​ടെ​യും പുസ്‌ത​കങ്ങൾ 2 ദിന. 36:22 എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു; സങ്കീർത്ത​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ അന്തിമ​സ​മാ​ഹ​ര​ണം

പൊ.യു.മു. 455 നെഹെ​മ്യാവ്‌ യെരു​ശ​ലേ​മി​ന്റെ നെഹെ. 1:1; 2:1, 11; മതിലു​കൾ പുനർനിർമി​ക്കു​ന്നു; 6:15; 70 ആഴ്‌ച​ക​ളു​ടെ പ്രവചനം നിവർത്തി​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങു​ന്നു ദാനീ. 9:24

പൊ.യു.മു. 443-നു ശേ. നെഹെ​മ്യാവ്‌ നെഹെ​മ്യാ​വി​ന്റെ നെഹെ. 5:14 പുസ്‌തകം എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

മലാഖി മലാഖി​യു​ടെ പുസ്‌തകം മലാ.1:1 എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 406 തെളി​വ​നു​സ​രിച്ച്‌ യെരു​ശ​ലേ​മി​ന്റെ ദാനീ. 9:25 പുനർനിർമാ​ണം പൂർത്തി​യാ​വു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 332 അഞ്ചാം ലോക​ശ​ക്തി​യായ ഗ്രീസ്‌, ദാനീ. 8:21 യഹൂദ്യ​യെ ഭരിക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. ഏ. 280 ഗ്രീക്ക്‌ സെപ്‌റ​റു​വ​ജിൻറ്‌ തുടങ്ങു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 165 ഗ്രീക്ക്‌ വിഗ്ര​ഹാ​രാ​ധ​ന​യാ​ലു​ളള യോഹ. 10:22 അശുദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലി​നു​ശേഷം ആലയത്തി​ന്റെ പുനഃ​സ​മർപ്പണം; പ്രതി​ഷ്‌ഠോ​ത്സവം

പൊ.യു.മു. 63 ആറാം ലോക​ശ​ക്തി​യായ റോം യോഹ. 19:15; യെരു​ശ​ലേ​മി​നെ ഭരിക്കു​ന്നു വെളി. 17:10

പൊ.യു.മു. ഏ. 37 ഹെരോ​ദാവ്‌ (റോമി​നാൽ നിയമി​ത​നായ രാജാവ്‌) യെരു​ശ​ലേ​മി​നെ ആക്രമി​ച്ചു കീഴട​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു.മു. 2 യോഹ​ന്നാൻ സ്‌നാ​പ​ക​ന്റെ​യും ലൂക്കൊ. 1:60; 2:7 യേശു​വി​ന്റെ​യും ജനനം

പൊ.യു. 29 യോഹ​ന്നാ​നും യേശു​വും തങ്ങളുടെ ലൂക്കൊ. 3:1, 2, 23 ശുശ്രൂഷ തുടങ്ങു​ന്നു

പൊ.യു. 33 നീസാൻ 14: പുതിയ ഉടമ്പടിക്ക്‌ അടിസ്ഥാ​നം നൽകി​ക്കൊണ്ട്‌ യേശു യാഗമാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു; ലൂക്കൊ. 22:20; 23:33 സ്‌തം​ഭ​ത്തി​ലേ​റ്റ​പ്പെ​ടു​ന്നു

നീസാൻ 16: യേശു​വി​ന്റെ മത്താ. 28:1-10 പുനരു​ത്ഥാ​നം

സിവാൻ 6, പെന്തെ​ക്കോ​സ്‌ത്‌: പ്രവൃ. 2:1-17, 38 പരിശു​ദ്ധാ​ത്മാ​വി​ന്റെ പകരൽ; പത്രൊസ്‌ യഹൂദൻമാർക്ക്‌ ക്രിസ്‌തീ​യ​സ​ഭ​യി​ലേ​ക്കു​ളള

വഴി തുറന്നു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്നു പൊ.യു. 36 വർഷങ്ങ​ളു​ടെ 70 ആഴ്‌ച​ക​ളു​ടെ ദാനീ. 9:24-27; അവസാനം; ക്രിസ്‌തീ​യ​സ​ഭ​യി​ലേക്കു പ്രവൃ. 10:1, 45 പ്രവേ​ശിച്ച, പരിച്‌ഛേ​ദ​ന​യേൽക്കാത്ത ജനതക​ളിൽനി​ന്നു​ളള ആദ്യത്തെ വ്യക്തി​യായ കൊർന്നേ​ല്യോ​സി​നെ പത്രൊസ്‌ സന്ദർശി​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 41 “മത്തായി” എന്നു പേരുളള സുവി​ശേഷം മത്തായി എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 47-48 പൗലൊസ്‌ ഒന്നാമത്തെ പ്രവൃ. 13:1–14:28 മിഷന​റി​പ​ര്യ​ടനം തുടങ്ങു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 49 ഭരണസം​ഘം ജനതക​ളിൽനി​ന്നു​ളള പ്രവൃ. 15:28, 29 വിശ്വാ​സി​ക​ളോ​ടു പരിച്‌ഛേദന ആവശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​നെ​തി​രെ ചട്ടം​വെ​ക്കു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 49-52 പൗലൊ​സി​ന്റെ പ്രവൃ.15:36–18:22

രണ്ടാമത്തെ മിഷന​റി​പ​ര്യ​ടനം പൊ.യു. ഏ. 50 പൗലൊസ്‌ കൊരി​ന്തിൽനിന്ന്‌ 1 തെസ്സ. 1:1 1 തെസ്സ​ലൊ​നീ​ക്യർ എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 51 പൗലൊസ്‌ കൊരി​ന്തിൽനിന്ന്‌ 2 തെസ്സ. 1:1 2 തെസ്സ​ലൊ​നീ​ക്യർ എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 50-52 പൗലൊസ്‌ കൊരി​ന്തിൽനി​ന്നോ ഗലാ.1:1 സിറി​യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ​യിൽനി​ന്നോ

പൊ.യു. ഏ. 52-56 പൗലൊ​സി​ന്റെ മൂന്നാ​മത്തെ പ്രവൃ. 18:23–21:19

മിഷന​റി​പ​ര്യ​ടനം പൊ.യു. ഏ. 55 പൗലൊസ്‌ എഫേ​സോ​സിൽനിന്ന്‌ 1കൊരി. 15:32; 1 കൊരി​ന്ത്യ​രും 2 കൊരി. 2:12, 13 മക്കദോ​ന്യ​യിൽനി​ന്നു 2 കൊരി​ന്ത്യ​രും എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 56 പൗലൊസ്‌ കൊരി​ന്തിൽനി​ന്നു റോമ. 16:1 റോമർക്കു​ളള ലേഖനം എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു.  ഏ. 56-58 “ലൂക്കൊസ്‌” എന്ന ലൂക്കൊ. 1:1, 2 ശീർഷ​ക​ത്തി​ലു​ളള സുവി​ശേഷം ലൂക്കൊസ്‌ എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 60-61 പൗലൊസ്‌ റോമിൽനിന്ന്‌ ഈ ലേഖനങ്ങൾ എഴുതു​ന്നു: എഫെസ്യർ എഫെ. 3:1

ഫിലി​പ്പി​യർ ഫിലി. 4:22

കൊ​ലൊ​സ്സ്യർ കൊലൊ. 4:18

ഫിലേ​മോൻ ഫിലേ. 1

പൊ.യു. ഏ. 61 പൗലൊസ്‌ റോമിൽനിന്ന്‌ എബ്രാ. 13:24; 10:34 എബ്രാ​യർക്കു​ളള ലേഖനം എഴുതു​ന്നു

ലൂക്കൊസ്‌ റോമിൽ പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ പുസ്‌തകം എഴുതി​ത്തീർക്കു​ന്നു

പൊ.യു. 62-നു മു. യേശു​വി​ന്റെ സഹോ​ദ​ര​നായ യാക്കോ. 1:1 യാക്കോബ്‌ യെരു​ശ​ലേ​മിൽനി​ന്നു “യാക്കോബ്‌” എന്ന ശീർഷ​ക​ത്തി​ലു​ളള ലേഖനം എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 60-65 മർക്കൊസ്‌ “മർക്കൊസ്‌” എന്ന ശീർഷ​ക​ത്തി​ലു​ളള സുവി​ശേഷം എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 61-64 പൗലൊസ്‌ മക്കദോ​ന്യ​യിൽനി​ന്നു 1 തിമൊ. 1:3 1 തിമൊ​ഥെ​യൊസ്‌ എഴുതു​ന്നു

പൗലൊസ്‌ മക്കദോ​ന്യ​യിൽനി​ന്നു(?) തീത്തൊ. 1:5 തീത്തൊസ്‌ എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 62-64 പത്രൊസ്‌ ബാബി​ലോ​നിൽനിന്ന്‌ 1 പത്രൊ. 1:1; 5:13 1 പത്രൊസ്‌ എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 64 പത്രൊസ്‌ ബാബി​ലോ​നിൽനിന്ന്‌ 2 പത്രൊ. 1:1 (?) 2 പത്രൊസ്‌ എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 65 പൗലൊസ്‌ റോമിൽനി​ന്നു 2 തിമൊ. 4:16-18 2 തിമൊ​ഥെ​യൊസ്‌ എഴുതു​ന്നു

യേശു​വി​ന്റെ സഹോ​ദ​ര​നായ യൂദാ 1, 17, 18 യൂദാ “യൂദാ” എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. 70 റോമാ​ക്കാർ യെരു​ശ​ലേ​മി​നെ​യും ദാനീ. 9:27; അതിലെ ആലയ​ത്തെ​യും മത്താ. 23:37, 38; നശിപ്പി​ക്കു​ന്നു ലൂക്കൊ. 19:42-44

പൊ.യു. ഏ. 96 പത്‌മോ​സിൽവെച്ചു യോഹ​ന്നാൻ വെളി. 1:9 വെളി​പ്പാ​ടു എഴുതു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 98 യോഹ​ന്നാൻ “യോഹ​ന്നാൻ” യോഹ. 21:22, 23 എന്ന പേരി​ലു​ളള സുവി​ശേഷം എഴുതു​ക​യും തന്റെ 1, 2, 3 എന്നീ ലേഖനങ്ങൾ പൂർത്തി​യാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു; ബൈബി​ളെ​ഴു​ത്തു പൂർത്തീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു

പൊ.യു. ഏ. 100 അവസാ​നത്തെ 2 തെസ്സ. 2:7 അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ യോഹ​ന്നാൻ മരിക്കു​ന്നു

കുറിപ്പ്‌: ഈ തീയതി​ക​ളി​ല​നേ​ക​വും ഉറപ്പായി സ്ഥാപി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും, ചിലതി​ന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ ലഭ്യമായ തെളി​വി​ന്റെ അടിസ്ഥാ​ന​ത്തിൽ ഏകദേശ തീയതി​ക​ളാ​ണു നൽകി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എന്ന്‌ ഓർത്തി​രി​ക്കണം. ചാർട്ടി​ന്റെ ഉദ്ദേശ്യം ഓരോ സംഭവ​ത്തി​നും മാറ്റം​വ​രു​ത്താൻ പാടി​ല്ലാത്ത തീയതി​കൾ കൊടു​ക്കു​ക​യെ​ന്നതല്ല, പിന്നെ​യോ കാലത്തി​ന്റെ നീരൊ​ഴു​ക്കിൽ സംഭവ​ങ്ങൾക്കു സ്ഥാനനിർണ​യം​ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നും അന്യോ​ന്യ​മു​ളള അവയുടെ ബന്ധം കാണു​ന്ന​തി​നും ബൈബിൾവി​ദ്യാർഥി​കളെ സഹായി​ക്കു​ക​യെ​ന്ന​താണ്‌.

(എ) രണ്ടു ചാർട്ടു​ക​ളും താരത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊണ്ട്‌ (1) പൊ.യു.മു. 1117-ൽ ഇസ്രാ​യേൽരാ​ജ്യം സ്ഥാപി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​മുമ്പ്‌ (2) ഇസ്രാ​യേൽ, യഹൂദാ എന്നീ രാജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ കാലത്ത്‌ (3) ബാബി​ലോ​നി​ലെ പ്രവാ​സ​ത്തി​ന്റെ തുടക്കം​മു​തൽ എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കാ​നോ​ന്റെ പൂർത്തീ​ക​ര​ണം​വരെ ജീവിച്ച ചില പ്രവാ​ച​കൻമാ​രു​ടെ​യും എഴുത്തു​കാ​രു​ടെ​യും പേരുകൾ പറയുക.

(ബി) പൗലൊ​സി​ന്റെ മിഷനറി പര്യട​ന​ങ്ങ​ളോ​ടുള്ള ബന്ധത്തിൽ അവന്റെ ലേഖന​ങ്ങ​ളു​ടെ എഴുത്തി​ന്റെ കാലം നിർണ​യി​ക്കുക.

(സി) ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്ക്‌ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലെ മറ്റു പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ എഴുത്തി​ന്റെ സമയം​സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു രസകര​മായ മറ്റ്‌ ഏതു പോയിൻറു​കൾ നിങ്ങൾ കുറി​ക്കൊ​ള​ളു​ന്നു?

(ഡി) താഴെ പേർപ​റ​യു​ന്ന​വരെ ബൈബിൾ ചരി​ത്ര​ത്തോ​ടു ബന്ധപ്പെ​ടു​ത്തി അവർ ആ സംഭവ​ത്തി​നു മുമ്പോ പിമ്പോ ജീവി​ച്ച​തെന്നു പ്രസ്‌താ​വി​ക്കുക അല്ലെങ്കിൽ അതേ കാലത്തു​തന്നെ ജീവിച്ച മറ്റാളു​ക​ളോട്‌ അവരെ ബന്ധപ്പെ​ടു​ത്തുക: ശേം, ശമുവേൽ, മെഥൂ​ശ​ലേഹ്‌, ലോത്ത്‌, ശൗൽരാ​ജാവ്‌, ദാവീദ്‌, ഇയ്യോബ്‌, ഇസ്രാ​യേ​ലി​ലെ ഹോ​ശേ​യാ​രാ​ജാവ്‌, ശലോ​മോൻ, അഹരോൻ, യഹൂദ​യി​ലെ സിദെ​ക്കി​യാ​രാ​ജാവ്‌.

(എ) (1) നോഹ (2) അബ്രഹാം (3) മോശ എന്നിവ​രു​ടെ ആയുഷ്‌കാ​ലത്ത്‌ ഏതു മുന്തിയ സംഭവങ്ങൾ നടന്നു?

(എഫ്‌) പിൻവ​രുന്ന തീയതി​കളെ (പൊ.യു.മു.) ചുവടെ പട്ടിക​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന മുന്തിയ സംഭവ​ങ്ങ​ളോ​ടു ബന്ധിപ്പി​ക്കുക: 4026, 2370, 1943, 1513, 1473, 1117, 997, 740, 607, 539, 537, 455.

ആദാമിന്റെ സൃഷ്ടി

സീനായിയിങ്കൽ ചെയ്‌ത ന്യായ​പ്ര​മാണ ഉടമ്പടി

യെരുശലേം നശിപ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു

കോരേശിന്റെ വിളം​ബ​ര​ത്തി​നു​ശേഷം യഹൂദൻമാർ യെരു​ശ​ലേ​മി​ലേക്കു മടങ്ങി​പ്പോ​കു​ന്നു

നിശ്വസ്‌ത ബൈബി​ളെ​ഴു​ത്തു തുടങ്ങു​ന്നു

ജലപ്രളയം തുടങ്ങു​ന്നു

ബാബിലോൻ മേദ്യർക്കും പാർസ്യർക്കും അധീന​പ്പെ​ടു​ന്നു

ഇസ്രായേലിലെ ഒന്നാമത്തെ രാജാവ്‌ അഭി​ഷേകം ചെയ്യ​പ്പെ​ടു​ന്നു

അബ്രഹാം യൂഫ്ര​ട്ടീസ്‌ കടക്കുന്നു; അബ്രഹാ​മ്യ ഉടമ്പടി പ്രാബ​ല്യ​ത്തി​ലാ ക്കപ്പെടു​ന്നു

ഇസ്രായേൽരാജ്യവും യഹൂദാ​രാ​ജ്യ​വും വേർപി​രി​യു​ന്നു

വടക്കൻരാജ്യം അസീറി​യാ​യാൽ കീഴട​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു

യെരുശലേമിന്റെ മതിലു​കൾ നെഹെ​മ്യാ​വി​നാൽ പുനഃ​നിർമി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു

ഇസ്രായേല്യർ ഈജി​പ്‌തിൽനി​ന്നു വിടു​വി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു

യോശുവാ ഇസ്രാ​യേ​ലി​നെ കനാനി​ലേക്കു നയിക്കു​ന്നു

യെരുശലേമിന്റെ 70-വർഷ ശൂന്യത അവസാ​നി​ക്കു​ന്നു

[298-ാം പേജിലെ ചാർട്ട്‌]

ബൈബിൾപുസ്‌തകങ്ങളുടെ പട്ടിക

(ചില തീയതി​ക​ളും [എഴുതിയ സ്ഥലങ്ങളും] അനിശ്ചി​ത​മാണ്‌. ശേ. എന്ന സംജ്ഞ “ശേഷം” എന്നും മു. എന്നത്‌ “മുമ്പ്‌” എന്നും ഏ. എന്നത്‌ “ഏകദേശം” എന്നും അർഥമാ​ക്കു​ന്നു.)

പൊതുയുഗത്തിനു മുമ്പത്തെ (പൊ.യു.മു.) എബ്രായ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലെ പുസ്‌ത​ക​ങ്ങൾ

ഉല്‌പത്തി മോശ മരുഭൂ​മി 1513 “ആദിയിൽ” മുതൽ 1657വരെ

പുറപ്പാട്‌ മോശ മരുഭൂ​മി 1512 1657-1512

യോശുവ യോശുവ കനാൻ ഏ.1450 1473-ഏ.1450

ന്യായാധിപൻമാർ ശമൂവേൽ ഇസ്രാ​യേൽ ഏ.1100 ഏ.1450-ഏ.1120

രൂത്ത്‌ ശമൂവേൽ ഇസ്രാ​യേൽ ഏ.1090 ന്യായാ​ധി​പൻമാ​രു​ടെ 11 വർഷത്തെ ഭരണം

എസ്രാ എസ്രാ യെരു​ശ​ലേം ഏ.460 537-ഏ. 467

നെഹെമ്യാവ്‌ നെഹെ​മ്യാവ്‌ യെരു​ശ​ലേം 443-നുശേ. 456-443-നു ശേ.

സഭാപ്രസംഗി ശലോ​മോൻ യെരു​ശ​ലേം 1000-നു മു.

ഉത്തമഗീതം ശലോ​മോൻ യെരു​ശ​ലേം ഏ. 1020

യെശയ്യാവു യെശയ്യാവ്‌ യെരു​ശ​ലേം 732-നു ശേ. ഏ. 778-732-നു ശേ.

യിരെമ്യാവു യിരെ​മ്യാവ്‌ യഹൂദാ⁄ഈജിപ്‌ത്‌ 580 647-580

യെഹെസ്‌കേൽ യെഹെ​സ്‌കേൽ ബാബി​ലോൻ ഏ. 591 613-ഏ. 591

ദാനീയേൽ ദാനീ​യേൽ ബാബി​ലോൻ ഏ. 536 618-ഏ. 536

ഹോശേയ ഹോശേയ (ജില്ല) ശമര്യാ 745-നു ശേ. 804-നു മു.- 745-നു ശേ.

യോവേൽ യോവേൽ യഹൂദാ ഏ. 820 (?)

ആമോസ്‌ ആമോസ്‌ യഹൂദാ ഏ. 804

ഓബദ്യാവു ഓബദ്യാവ്‌ ഏ. 607

യോനാ യോനാ ഏ. 844

മീഖാ മീഖാ യഹൂദാ 717-നു മു. ഏ. 777-717

നഹൂം നഹൂം യഹൂദാ 632-നു മു.

ഹബക്കൂക്ക്‌ ഹബക്കൂക്ക്‌ യഹൂദാ ഏ. 628 (?)

സെഫന്യാവു സെഫന്യാവ്‌ യഹൂദാ 648-നു മു.

ഹഗ്ഗായി ഹഗ്ഗായി യെരു​ശ​ലേം 520 112 ദിവസം (520)

സെഖര്യാവു സെഖര്യാവ്‌ യെരു​ശ​ലേം 518 520-518

മലാഖി മലാഖി യെരു​ശ​ലേം 443-നു ശേ.

പൊതുയുഗത്തിൽ (പൊ.യു.) എഴുത​പ്പെട്ട ഗ്രീക്ക്‌ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലെ പുസ്‌ത​ക​ങ്ങൾ

പുസ്‌തകത്തിന്റെ പേര്‌ എഴുത്തുകാരൻ എഴുതിയ സ്ഥലം എഴുത്തു പൂർത്തി​യാ​യത്‌ ഉൾപ്പെ​ടു​ത്തിയകാലം

മത്തായി മത്തായി പാലസ്‌തീൻ ഏ.41 പൊ.യു.മു. 2-പൊ.യു. 33

മർക്കൊസ്‌ മർക്കൊസ്‌ റോം ഏ.60-65 പൊ.യു. 29-33

ലൂക്കൊസ്‌ ലൂക്കൊസ്‌ കൈസ​രി​യാ ഏ. 56-58 പൊ.യു.മു. 3-പൊ.യു. 33

യോഹന്നാൻ യോഹ​ന്നാൻ എഫേസൂസ്‌ ഏ. 98 ആമുഖ​ത്തി​നു​ശേഷം, അല്ലെങ്കിൽ സമീപം പൊ.യു. 29-33

പ്രവൃത്തികൾ ലൂക്കൊസ്‌ റോം ഏ. 61 പൊ.യു. 33-ഏ. 61

റോമർ പൗലൊസ്‌ കൊരിന്ത്‌ ഏ. 56

1 കൊരി​ന്ത്യർ പൗലൊസ്‌ എഫേസൂസ്‌ ഏ. 55

2 കൊരി​ന്ത്യർ പൗലൊസ്‌ മാസി​ഡോ​ണിയ ഏ. 55

ഗലാത്യർ പൗലൊസ്‌ കൊരിന്ത്‌ ഏ. 50-52 അല്ലെങ്കിൽ സിറി​യ​യി​ലെ അന്ത്യോ​ക്യ

എഫെസ്യർ പൗലൊസ്‌ റോം ഏ. 60-61

ഫിലിപ്പിയർ പൗലൊസ്‌ റോം ഏ. 60-61

കൊലൊസ്സ്യർ പൗലൊസ്‌ റോം ഏ. 60-61

1 തെസ്സ​ലൊ​നീ​ക്യർ പൗലൊസ്‌ കൊരിന്ത്‌ ഏ. 50

2 തെസ്സ​ലൊ​നീ​ക്യർ പൗലൊസ്‌ കൊരിന്ത്‌ ഏ. 51

1 തിമൊ​ഥെ​യൊസ്‌ പൗലൊസ്‌ മാസി​ഡോ​ണിയ ഏ. 61-64

2 തിമൊ​ഥെ​യൊസ്‌ പൗലൊസ്‌ റോം ഏ. 65

തീത്തൊസ്‌ പൗലൊസ്‌ മാഡി​ഡോ​ണിയ ഏ. 61-64 (?)

ഫിലേമോൻ പൗലൊസ്‌ റോം ഏ. 60-61

എബ്രായർ പൗലൊസ്‌ റോം ഏ. 61

യാക്കോബ്‌ യാക്കോബ്‌ യെരു​ശ​ലേം 64-നു മു. (യേശു​വി​ന്റെ സഹോ​ദരൻ)

1 പത്രൊസ്‌ പത്രൊസ്‌ ബാബി​ലോൻ ഏ. 62-64

2 പത്രൊസ്‌ പത്രൊസ്‌ ബാബി​ലോൻ (?) ഏ. 64

1 യോഹ​ന്നാൻ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ എഫേസൂസ്‌ ഏ. 98 യോഹ​ന്നാൻ അല്ലെങ്കിൽ സമീപം

2 യോഹ​ന്നാൻ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ എഫേസൂസ്‌ ഏ. 98 യോഹ​ന്നാൻ അല്ലെങ്കിൽ സമീപം

3 യോഹ​ന്നാൻ അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ എഫേസൂസ്‌ ഏ. 98 യോഹ​ന്നാൻ അല്ലെങ്കിൽ സമീപം

യൂദാ യൂദാ പാലസ്‌തീൻ(?) ഏ. 65 (യേശു​വി​ന്റെ സഹോ​ദരൻ)

വെളിപ്പാടു അപ്പോ​സ്‌ത​ല​നായ പത്‌മോസ്‌ ഏ. 96 യോഹ​ന്നാൻ