हितोपदेश

१७ झगडाले भरिएको घरमा भोज लगाउनुभन्दा*+

शान्ति छाएको घरमा सुक्खा रोटी खानु बेस हो।+

 २ समझदार* नोकरले आफ्नो मालिकको मूर्ख छोरामाथि हैकम चलाउँछ

अनि त्यसले मालिकका छोराहरूसरह अंश पाउँछ।

 ३ चाँदी पगाल्नको लागि भाँडो र सुन खार्नको लागि आगोको भट्टी हुन्छ+

तर मानिसको हृदय जाँच्ने त यहोवा नै हुनुहुन्छ।+

 ४ दुष्ट मानिसले खराब कुरा सुन्‍न आफ्नो कान थाप्छ

अनि छली मानिसलाई चुक्ली सुन्‍न मन पर्छ।+

 ५ गरिबको खिल्ली उडाउनेले उसलाई सृष्टि गर्नुहुनेको अपमान गर्छ+

अनि अरूको दुःखमा हाँस्नेले पक्कै दण्ड पाउनेछ।+

 ६ बाजेबज्यैका मुकुट* तिनका नातिहरू* हुन्‌

अनि छोराहरूका* गौरव तिनका बुबाहरू* हुन्‌।

 ७ मूर्खको मुखमा सोझो* कुरा सुहाउँदैन;+

राजाको* मुखमा झूटो कुरा झनै सुहाउँदैन!+

 ८ उपहार एउटा बहुमूल्य रत्नजस्तै हो;+

जोसित त्यो छ, आफूले गर्ने हरेक काममा ऊ सफल हुन्छ।+

 ९ अरूको गल्ती क्षमा गर्ने मानिसले प्रेम देखाउँछ+

तर अरूको कुरा काटिरहनेले घनिष्ठ मित्रहरूबीच फूट गराउँछ।+

१० मूर्खले सय पटक कोर्रा खाए पनि ऊ सुध्रिँदैन+

तर समझदार मानिसलाई एक चोटि हप्काए पुग्छ।+

११ खराब मानिस विद्रोह गर्न मात्र खोज्छ;

सजाय दिन आउने दूतले उसलाई कुनै दयामाया देखाउनेछैन।+

१२ आफ्नो मूर्ख काममा रमाउने मूर्ख मानिससित भेट हुनुभन्दा

बच्चाहरू खोसिएको भालुसित भेट हुनु बेस हो।+

१३ गुनको साटो बैगुन गर्ने मानिसको

घरमा कहिल्यै सुख हुँदैन।+

१४ झगडा सुरु हुनु पानीको बाँध फुट्‌नुजस्तै हो;

झगडा चर्किनुअघि नै त्यस ठाउँबाट निस्किहाल।+

१५ जसले दुष्ट मानिसलाई निर्दोष ठहराउँछ

अनि जसले धर्मी मानिसलाई दोषी ठहराउँछ,+

ती दुवैलाई यहोवा घृणा गर्नुहुन्छ।

१६ मूर्खलाई बुद्धि हासिल गर्ने मौका दिए पनि केही फाइदा हुँदैन

किनकि उसलाई बुद्धि प्राप्त गर्ने इच्छा नै हुँदैन।+

१७ साँचो मित्रले सधैँ माया गर्छ+

अनि ऊ दुःखमा साथ दिन जन्मेको दाजुभाइजस्तै हुन्छ।+

१८ सुझबुझ नभएको मानिसले हात मिलाएर आफ्नो सहमति जनाउँछ*

अनि आफ्नो छिमेकीको सामने अरूको जमानी* बस्छ।+

१९ जसलाई झैझगडा मन पर्छ, उसलाई अपराध गर्न पनि मन पर्छ।+

अनि जसले आफ्नो घरको ढोका अग्लो बनाउँछ, उसले विपत्ति निम्त्याउँछ।+

२० टेढो मन भएको मानिस कहिल्यै सफल हुँदैन+

अनि छली कुरा गर्ने मानिसको पतन हुन्छ।

२१ छोरा मूर्ख भयो भने बुबाले दुःख पाउँछ

अनि सुझबुझ नभएको छोराले बुबालाई सुख दिँदैन।+

२२ आनन्दित हृदय रोग निको पार्ने औषधीजस्तै हो+

तर दुःखी हृदयले शरीरलाई कमजोर बनाउँछ।*+

२३ दुष्ट मानिसले लुकीछिपी घुस खान्छ

र न्यायलाई बिगार्छ।+

२४ बुद्धि समझदार मानिसको आँखैअगाडि हुन्छ

तर मूर्खको आँखा भने यताउता डुलिरहन्छ।+

२५ मूर्ख छोराले बुबालाई पिरोल्छ

अनि उसलाई जन्माउने आमाको मन दुखाउँछ।+

२६ धर्मी मानिसलाई सजाय दिनु* उचित होइन

अनि भलादमी मानिसलाई कोर्रा लगाउनु गलत हो।

२७ बुद्धिमान्‌ मानिस थोरै बोल्छ+

अनि समझदार मानिस शान्त रहन्छ।+

२८ चुप लागेर बस्दा मूर्ख पनि बुद्धिमान्‌ देखिन्छ

अनि आफ्नो मुख नखोल्ने मानिस समझदार देखिन्छ।