हितोपदेश

२१ राजाको हृदय यहोवाको हातमा खोलाको पानीजस्तै हो,+

उहाँ त्यसलाई जता चाहनुहुन्छ, त्यतै मोड्‌नुहुन्छ।+

 २ मानिसलाई आफ्नो सबै चाल ठीक लाग्छ+

तर हृदय* जाँच्नुहुने यहोवा नै हुनुहुन्छ।+

 ३ यहोवालाई बलिदानभन्दा

सही र न्यायोचित काम मन पर्छ।+

 ४ अहङ्‌कारी आँखा र घमन्डी हृदय पाप हुन्‌,

जसले दुष्टलाई बत्तीले झैँ बाटो देखाउँछ।+

 ५ मेहनती मानिसले बनाएको योजना सफल हुन्छ+

तर हतार गर्ने मानिसहरू कङ्‌गाल हुन्छन्‌।+

 ६ झूट बोलेर कमाएको सम्पत्ति

बिलाएर जाने कुहिरो र ज्यानमारा पासो हो।*+

 ७ दुष्टहरूको अत्याचारले तिनीहरूको आफ्नै हानि हुन्छ+

किनकि तिनीहरू अन्याय गर्न छोड्‌दैनन्‌।

 ८ दोषी मानिसको चाल टेढो हुन्छ

तर निर्दोष मानिसको चाल सोझो हुन्छ।+

 ९ झगडालु* पत्नीसित एउटै घरमा बस्नुभन्दा

कौसीको एउटा कुनामा बस्नु बेस हो।+

१० दुष्ट मानिस खराब काम गर्न खोजिरहन्छ;+

उसले छिमेकीलाई दयामाया देखाउँदैन।+

११ अरूको खिल्ली उडाउनेले सजाय पाएको देख्दा अनुभवहीन मानिस बुद्धिमान्‌ हुन्छ;

बुद्धिमान्‌ मानिसले अन्तर्दृष्टि* हासिल गर्दा उसको ज्ञान बढ्‌छ।+

१२ न्यायी परमेश्‍वरको नजर दुष्टको घरमा पनि हुन्छ;

उहाँले दुष्टलाई नाश गर्नुहुन्छ।+

१३ जसले दीनदुःखीको पुकारा सुन्दैन,

उसले पुकार्दा पनि कसैले सुन्‍नेछैन।+

१४ गुप्तमा दिएको उपहारले रिसलाई शान्त पार्छ+

अनि लुकाएर दिएको दानले* क्रोधलाई कम गर्छ।

१५ न्यायोचित काम गर्न धर्मी मानिसलाई खुसी लाग्छ+

तर दुष्ट काम गर्नेलाई भने असाध्यै दुःख लाग्छ।

१६ बुद्धिको* मार्गबाट तर्किने मानिसले

मृत्यु भोग्नुपर्ने हुन्छ।+

१७ मोजमस्तीमा डुबिरहने मानिस दरिद्र हुनेछ;+

मद्य र तेल मन पराउने मानिस धनी हुँदैन।

१८ धर्मी मानिसको लागि दुष्ट मानिसको फिरौती दिइनेछ

अनि सोझो मानिसको साटो छली मानिस लगिनेछ।+

१९ झगडालु* र घरीघरी रिसाइरहने पत्नीसित बस्नुभन्दा

अनकन्टार ठाउँमा बस्नु बेस हो।+

२० बुद्धिमान्‌को घरमा बहुमूल्य सम्पत्ति र तेल हुन्छ+

तर मूर्खले आफूसित भएको सबै उडाउँछ।*+

२१ जो धार्मिकता र अटल प्रेमको पछि लाग्छ,

ऊ परमेश्‍वरको नजरमा धर्मी ठहरिन्छ; उसले जीवन र प्रशंसा पाउँछ।+

२२ बुद्धिमान्‌ मानिसले वीर योद्धाहरूको सहरलाई जित्छ

अनि जुन शक्‍तिमा तिनीहरूको भरोसा थियो, त्यसलाई तोडिदिन्छ।+

२३ आफ्नो मुख र जिब्रोलाई काबूमा राख्ने मानिस

समस्यामा फस्नदेखि जोगिन्छ।+

२४ घमन्डले फुलेर आवेगमा आउने मानिस

अहङ्‌कारी र धक्कुबाज कहलाइन्छ।+

२५ अल्छी मानिसलाई उसको आफ्नै लालसाले मार्छ

किनकि ऊ आफ्नो हातले काम गर्न चाहँदैन।+

२६ ऊ दिनभर केही न केही कुरा पाउने लालसा गरिरहन्छ

तर धर्मी मानिसले कन्जुस्याइँ नगरी दिन्छ।+

२७ दुष्टले चढाएको बलि घृणित हुन्छ,+

त्यसले खराब मनसायले* चढाएको बलि झन्‌ कत्ति घृणित हुन्छ होला!

२८ झूटो साक्षी दिने मानिस नाश हुन्छ+

तर ध्यान दिएर सुन्‍ने मानिसले सही बयान दिन्छ।

२९ दुष्ट मानिसको अनुहारमा लाजसरम हुँदैन,+

सोझो मानिसले सही बाटो छोड्‌दैन।+

३० यहोवाको सामने कसैको बुद्धि, समझ र अर्तीको केही लाग्दैन।+

३१ युद्धको दिनको लागि घोडा तयार पारिन्छ+

तर विजयी तुल्याउनुहुने* यहोवा नै हुनुहुन्छ।+