De jaarlijkse bloemenwereld van Chelsea

Door Ontwaakt!-correspondent op de Britse Eilanden

EXOTISCHE orchideeën uit Barbados; de merkwaardige protea’s en strelitzia’s uit Zuid-Afrika; kleurrijke narcissen en hyacinten uit Nederland en België; geurige rozen uit Engeland en ’Nieuwzeelands vlas’ — ja, prachtige bloemen uit alle delen van de wereld op schitterende wijze op één tentoonstelling bijeengebracht. Waar? Op de Chelsea Bloemenshow in Londen. Het Koninklijk Tuinbouwgenootschap organiseert ieder jaar ongeveer 13 shows, waarvan het hoogtepunt deze internationale show in Chelsea is, die in de maand mei wordt gehouden en officieel bekendstaat als de „Grote Voorjaarstentoonstelling”.

Sinds het jaar 1913 heeft men deze show ingericht op een ruim 9 hectare van het terrein van het Royal Hospital, een statig gebouw dat in de 17de eeuw werd ontworpen door Sir Christopher Wren. In dit grote gebouw verblijven meer dan 500 oudgedienden, „Chelsea Pensioners”, zoals zij worden genoemd. Tijdens de tentoonstelling delen velen van hen, gekleed in lange scharlakengekleurde jassen, programma’s uit en verrichten andere taken. Waarom gaat u niet met ons mee om een van deze tentoonstellingen te bekijken?

Bloemen voor alle jaargetijden

Ondanks de drukte van de 40.000 mensen die vandaag de tentoonstelling bezoeken, zijn er speciale voorzieningen getroffen voor mensen die zich in een rolstoel voortbewegen. Er zijn ook gidsen voor blinden aanwezig. Hoewel zij de prachtige kleurenmengeling niet kunnen zien, kunnen zij beslist genieten van de verscheidenheid van geuren die de laatste jaren zo zorgvuldig zijn gekweekt.

Wij zullen direct naar de ruim 14.000 vierkante meter grote, beroemde tentoonstellingstent gaan, waar 85 exposanten hun schitterende produkten bijeengebracht hebben. Allen streven ernaar hun planten tegelijkertijd in bloei te hebben. Dit is geen kleinigheid wanneer men in aanmerking neemt dat narcissen gewoonlijk in de vroege lente bloeien en chrysanten in de herfst! Hoe krijgen zij dat voor elkaar?

De groei van in het voorjaar bloeiende bollen kan geremd worden door ze in de winter in plaats van de voorafgaande herfst extra diep in de grond te planten. De bloei van sommige bloemen kan worden uitgesteld door de bollen of planten bij een lage temperatuur te bewaren. Omgekeerd kunnen in de herfst bloeiende planten sneller in bloei worden gebracht door een juiste regeling van de hoeveelheid licht, warmte en vochtigheid.

Kamerplanten

Bent u een liefhebber van kamerplanten? Let dan op dat grote rechthoekige terrein precies in het midden. Zie die sierlijke witte uitkijktoren, omringd door zuiver witte hortensia’s op een eilandje in een vijver met hier en daar waterplanten en varens. Kijk eens naar die Kaapse viooltjes op de voorgrond — alle nuances van lichtpaars, roze, violet, wit en helrood. Deze planten hebben een doorsnee van 30 centimeter! Bij iedere stand geven de kwekers heel graag nuttige tips over de hoeveelheid licht, bemesting en water die de afzonderlijke plantesoorten vragen.

Laten wij niet vergeten te kijken naar die vreemd gevormde cactussen, met hun verbazend grote bloemen. En kijk daar eens naar die sierlijkheid in de miniatuurwereld van de Japanse bonsai! Hoewel slechts zo’n 40 centimeter hoog, zijn sommige van deze dwergboompjes meer dan 100 jaar oud en zeer kostbaar.

Planten zonder aarde

Hier zien wij een ongewone tentoonstelling van planten die zonder aarde zijn gekweekt. Hydrocultuur, zoals deze moderne wetenschap wordt genoemd, is in het verleden op uitgebreide schaal gebruikt voor experimenten waarbij een studie werd gemaakt van de voeding van planten. De reden hiervoor is dat men de chemische samenstelling van een oplossing op een eenvoudige wijze naar willekeur kan variëren, en nauwkeurig metingen kan verrichten.

Ziet u de kiezelstenen in plaats van aarde? Ze dienen louter ter ondersteuning van de planten, aangezien in voeding wordt voorzien door een uitgebalanceerde oplossing van mineralen die regelmatig wordt toegevoegd. De planten schijnen beslist net zo goed te gedijen als in aarde. Zand, sintels, fijn grind of vermiculiet kunnen in plaats van kiezelstenen worden gebruikt. In feite is ieder materiaal dat de voedende vloeistof absorbeert en toch voor voldoende afvoer zorgt, geschikt.

Deze kweekmethode wordt nu door sommige kwekers van kamerplanten gebruikt. Ze is echter van grote waarde voor het kweken van gewassen in landen waar geen natuurlijke bodembedekking is, bijvoorbeeld op sommige koraaleilanden in de Stille Oceaan.

Wetenschappelijke hulpmiddelen

Op de wetenschappelijke afdeling van de grote tentoonstellingstent zijn 17 gespecialiseerde organisaties vertegenwoordigd. Ze houden zich bezig met bestrijding van ongedierte, met ziekten, meststoffen en aspecten van biologische tuinbouw. Zeer actueel in deze tijd waarin veel soorten verdwijnen, is een expositie van fruit- en groentesoorten die gevaar lopen uit te sterven. Er is ook een lijst met plaatsen vanwaar men de planten nog kan betrekken, zodat ze niet voor altijd verloren zullen gaan.

Van speciaal belang voor degenen die liever geen chemische insektendoders gebruiken, is een stand waar men inlichtingen kan krijgen over biologische bestrijding van ongedierte. Iedere tuinier kan roofinsekten verkrijgen om ongewenste soorten te bestrijden. Er is bijvoorbeeld een heel klein wespje dat de in broeikassen voorkomende witte vlieg bestrijdt, net zoals een lieveheersbeestje dat doet met bladluizen op een plant.

Een zilveren jubileum

Het jaar 1977 was het jaar van het Zilveren Jubileum van koningin Elizabeth II van Engeland, en dit feit werd dat jaar in veel van de exposities op de Chelsea Show weerspiegeld. De menigte verdrong zich om een kijkje te nemen bij een van de nieuwe rozen die speciaal voor dat jubileum waren gekweekt. Die miniatuurschoonheid van slechts 25 centimeter hoog had grote publiciteit gekregen en er werden er vele duizenden van verkocht. Een andere jubileumroos, een theehybride, was abrikooskleurig, fijngemodelleerd als porselein en naar verluidt resistent tegen ziekten.

Dan was er nog het middelpunt van de hele show, een enorme kroon, die zich koninklijk boven de bezoekers verhief. Ze bestond uit zilverkleurige planten en vetplanten en violetkleurige bloemen. De hele kroon was 4,6 meter hoog en rustte op een enorm violetkleurig kussen met zilveren kwasten. De meeste van de zes en een half duizend planten waren vele maanden van tevoren in de van ijzerdraad gemaakte vorm gezet.

Ieder jaar vormen de schitterende exposities van orchideeën altijd weer een opwindend hoogtepunt en een van de grootste risico’s. In vroeger tijden verwijderden de kwekers al het stuifmeel met een klein borsteltje zodat niemand het kon stelen en de planten zelf kon kweken. De juiste temperatuur is het allerbelangrijkste. Daarom houdt iedere orchideeënkweker zijn hart vast en hoopt maar dat er geen plotselinge koude optreedt, waardoor zijn planten erg ziek zouden kunnen worden.

Ga nu eens daar kijken, naar die aardbeien — wat ziet hun sappig-rode kleur er verleidelijk uit! De groenten en vruchten die hier staan tentoongesteld zijn van zo’n kwaliteit dat ze iemand doen watertanden, zodat het moeilijk is ze voorbij te lopen. Inderdaad werd op een keer een kind in allerijl naar de EHBO-afdeling gebracht, omdat het een pit had ingeslikt. Niemand vroeg waar die pit vandaan kwam, maar voor één exposant zal dat geen raadsel zijn geweest!

Tuinen

Wij zouden wel uren kunnen kijken naar de adembenemende exposities van rododendrons, rozen, papavers, poinsettia’s, riddersporen, dahlia’s, anjelieren, irissen, geraniums — de lijst schijnt eindeloos. Maar laten wij ons nu weer eens buiten in de zon wagen om de tuinen te bekijken. Deze zijn bedoeld om ons te helpen onze eigen tuin te ontwerpen, of die nu klein is of groot, en er is rekening mee gehouden dat mensen een verschillende smaak hebben en hun tuin op verschillende manieren zullen willen gebruiken. Bij alle ontwerpen is gebruik gemaakt van water, in de vorm van zwembaden, vijvers, meertjes, fonteinen of kanaaltjes.

Als wij de lange laan met winkels inlopen, zouden wij uren kunnen doorbrengen met snuffelen in de boekenstalletjes, of met het bekijken van de nooit eindigende verscheidenheid in tuingereedschappen. Zou u graag in die vouwstoel willen uitrusten, of een standbeeld voor uw vijver uitkiezen? Al deze tuinbenodigdheden zijn te koop, en het doet beslist goed deze dingen te kunnen aanraken en vastpakken, na zelfs niet te hebben durven ademen op de bloemen die in de tent staan tentoongesteld!

Voordat wij weggaan, kunnen wij een hapje eten in de aangrenzende Ranelagh tuinen en naar het orkest zitten luisteren, dat de gehele middag speelt vanuit de muziektent in het midden van een open plek. Rust hier op het gras tussen de oude bomen een poosje uit en bedenk dat dit tafereel gedurende 60 jaar Chelsea shows onveranderd is gebleven.

Souvenirs

Wanneer dit de laatste dag van de vierdaagse show was, zouden wij aan het eind van de middag deel uitmaken van een zich voortbewegende bloemenoptocht. Aan het einde van het evenement worden de planten verkocht en mee naar huis genomen op de schouders, boven de hoofden uit torenend, onder de arm, uit boodschappentassen stekend of om de nek hangend. In feite veronderstelt men dat de uitdrukking „cash and carry”, die in deze tijd zo dikwijls wordt gebruikt, haar oorsprong vindt op de Chelsea bloemenshows.

Welke indrukken heeft u nu in uw geest, na zo’n gedenkwaardige dag? U heeft in minder dan één dag plantesoorten uit alle delen van de wereld gezien — iets waar u anders misschien uw hele leven nog niet toe in staat zou zijn. Hoe verfrissend werkt het samengaan van kleur, schoonheid van vorm en rangschikking, met de mengeling van subtiele geuren! Dit zijn waarlijk schitterende gaven die een milde Schepper tot ons genoegen heeft geschonken!