Kunnen wij weten of er een God bestaat?

ÉÉN voortreffelijke aanwijzing voor het bestaan van een Schepper dragen wij allen in onszelf mee. Wij maken er iedere dag in meerdere of mindere mate gebruik van en zijn geneigd het iets vanzelfsprekends te vinden. Het weegt ongeveer drie pond, is ongeveer zo groot als een grapefruit, lijkt een beetje op een gepelde walnoot, en ligt beschermd in de schedel. Ja, het is het menselijk brein.

Doch die simpele beschrijving doet geen recht aan dit wonder van ontwerp. De Franse neurobioloog Dr. Jean-Pierre Changeux beschreef het aldus: „Het menselijk brein doet ons denken aan een gigantische verzameling van tientallen miljarden dooreengevlochten spinnewebben van neuronen, waarin myriaden elektrische impulsen voorbijflitsen, van tijd tot tijd gerelayeerd door een rijke scala van chemische signalen. De anatomische en chemische organisatie van deze machine is fantastisch gecompliceerd.” — Neuronal Man.

Volgens de neuroloog Dr. Richard Restak heeft elk van de wel honderd miljard neuronen of zenuwcellen „wellicht meer dan duizend synapsen — contactplaatsen tussen zenuwcellen. Bij enkele cellen in de hersenschors kan het aantal de tweehonderdduizend verbindingen benaderen”.

Dr. Changeux berekent dat er „om en nabij 600 miljoen [synapsen] per kubieke millimeter” zijn. Een kubieke millimeter is ongeveer zo groot als een kleine speldeknop! Dus hoeveel synapsen of verbindingsspleten zijn dat dan in een brein? Dr. Restak antwoordt: „Er zijn wellicht tussen de tien biljoen en honderd biljoen synapsen in de hersenen, en elk daarvan werkt als een heel klein telmachinetje dat de als elektrische impulsen arriverende signalen telt.” Wat betekent dat? Restak zegt: „Het totale aantal verbindingen binnen het reusachtige netwerk van neuronen in de hersenen is werkelijk astronomisch.”

Hoe wordt informatie doorgegeven?

Maar dit is nog niet het eind van het verhaal. De neuronen in de hersenen maken verbindingen via zich vertakkende vezels, dendrieten geheten. Dr. Restak verklaart: „De totale lengte aan dendrieten binnen het menselijk brein bedraagt volgens schattingen honderdduizenden kilometers.” En dat alles binnen de compacte hersenmassa in uw schedel!

Maar hoe worden deze inlichtingen doorgegeven binnen de fascinerende wereld van de hersenen? Hoe wordt de synapsspleet tussen de cellen, die een veertigduizendste millimeter breed is, overbrugd? Door de „simpele” omzetting van een elektrische impuls in een chemisch signaal dat als een neurotransmitter de spleet overbrugt. Er zijn tientallen verschillende chemische stoffen die dienst doen als neurotransmitters, terwijl ettelijke daarvan ook „elders in het organisme een geheel andere rol spelen”. — Neuronal Man.

Sta eens stil bij wat u zojuist hebt gelezen. Zou zo’n enorm complex systeem, samengeperst in zo’n kleine schedelruimte, werkelijk het resultaat zijn geweest van de blinde natuur of een ongeleid proces van toevalligheden? Of is het in plaats daarvan het briljante ontwerp van een Schepper?

„Het opmerkelijkste fenomeen”

Het menselijk brein is verantwoordelijk voor de wijde kloof tussen zelfs het intelligentste dier en de gemiddelde mens. Zoals Ornstein en Thompson, hoogleraren in de menselijke biologie, schreven in The Amazing Brain: „Het leervermogen van de menselijke geest — het opslaan en terugroepen van informatie — is het opmerkelijkste fenomeen in de wereld der biologie. Alles wat ons mens doet zijn — taal, gedachten, kennis, cultuur — is het resultaat van dit buitengewone vermogen.”

Welnu, als dit inzicht in de werking van de hersenen u werkelijk ontzag inboezemt, zou u dan niet op zijn minst moeten nadenken over de mogelijkheid dat een intelligente Ontwerper en Schepper verantwoordelijk is voor dit complexe orgaan? De bijbelschrijver en wetgeleerde Paulus redeneerde aldus: „Want alles wat de mens over God zou kunnen weten, ligt hun duidelijk voor ogen . . . Zijn onzichtbare eigenschappen, dat wil zeggen, zijn eeuwigdurende kracht en godheid, zijn sinds het begin van de wereld zichtbaar geweest voor het oog van de rede, in de dingen die hij heeft gemaakt.” — Romeinen 1:19, 20, The New English Bible.

Het wonder in de baarmoeder

Laten wij eens een vraag beschouwen die misschien nog intrigerender is: Hoe ontwikkelde het complexe brein zich uit een enkele bevruchte cel in een moederschoot? De evolutionist Dr. Restak geeft als commentaar: „Sommigen antwoorden vlotjes dat het allemaal genetisch geprogrammeerd is en vergeten dan even dat een programma een betekenisloze term is zonder een programmeur.” Daar evolutionisten in het algemeen echter niet in het bestaan van een superieure „programmeur” geloven, zoeken zij naar een alternatieve verklaring. Tot welke conclusie komen wij als wij de ontwikkeling bestuderen van de hersenen vanaf het moment dat er zich nog maar één minuscule bevruchte eicel in de baarmoeder van een vrouw bevindt?

Zoals Dr. Restak schrijft, „is er in het menselijk embryo niet veel van een brein te vinden totdat het ongeveer drie weken oud is. [Het embryo is dan nog geen zes millimeter lang.] Daarna beginnen de hersenen en de rest van het centrale zenuwstelsel zich te vormen uit een laag cellen waarmee het embryo is omgeven”. Dat is gemakkelijk gezegd, maar bedenk, wij begonnen met slechts één bevruchte cel. Dan brengt die cel een ongelooflijk vermenigvuldigingsproces op gang dat negen maanden lang met een snelheid van 250.000 nieuwe neuronen per minuut blijft voortjagen totdat er een volledig gevormd menselijk brein met zo’n honderd miljard cellen is voortgebracht!

Geen wonder dat sommige geleerden een nederige houding aannemen wanneer zij de hersenen bestuderen! Dr. Miles Herkenham, een neuroloog, zegt: „Er zal altijd iets blijven om ons te verbazen, ons in verwondering te brengen, ons nederig te houden . . . Het menselijk brein is eenvoudig het wonderbaarlijkste orgaan in het bekende universum.”

Een dergelijke nederigheid zou ons moeten leiden tot het erkennen van de allesovertreffende intelligentie achter het menselijk brein, de onvergelijkelijke geest achter de menselijke geest. De Schepper zelf verklaarde: „Want ulieder gedachten zijn niet mijn gedachten, noch zijn mijn wegen uw wegen . . . Want zoals de hemelen hoger zijn dan de aarde, zo zijn mijn wegen hoger dan uw wegen, en mijn gedachten dan uw gedachten.” — Jesaja 55:8, 9.

Duizenden aanwijzingen

Er zijn ontelbaar veel meer aanwijzingen die te kennen geven dat iets groters dan blind toeval verantwoordelijk is geweest voor de enorme verscheidenheid en ingewikkeldheid van de levensvormen op aarde. Het ingebouwde trekinstinct van vogels en vissen doet geleerden versteld staan. Waar vond dat instinctieve vermogen zijn oorsprong?

The New York Times berichtte onlangs: „Elk voorjaar en elke herfst vliegen miljoenen ooievaars, pelikanen, buizerds, arenden en andere grote vogels over Israël als ze gaan trekken tussen Europa en West-Azië en Afrika, de kortste route volgend rond de Middellandse Zee.” Waarom vliegen ze niet gewoon dwars de zee over? Het verslag vervolgt: „In tegenstelling tot de kleinere vogels die in een dag over het water kunnen vliegen, moeten de grotere en zwaardere vogels omhoogcirkelen en zweven op de kolommen hete lucht die boven het land opstijgen. . . . De vogels maken een glijvlucht van de top van een thermiekbel naar de basis van de volgende en herhalen het proces gedurende de hele weg naar Afrika en terug.” En dit doen ze zonder kaart of kompas en, in veel gevallen, zonder voorgaande ervaring!

Het gekozen tijdstip voor de trek is ook indrukwekkend. Dezelfde bron verklaarde: „Elke soort kwam elk jaar op bijna hetzelfde tijdstip door dezelfde luchtcorridor. Op 4 september 1984 en op 4 september 1985 bijvoorbeeld begonnen de wespendieven hun parade over Israël, naar schatting 220.000 van deze vogels in twee dagen.” Wie programmeerde dit instinctieve vermogen in de genen van deze vogels? Niemand? Of was het een intelligente Schepper?a

Een belangrijk struikelblok voor geloof in God

Hoe komt het dat zovele oprechte en ontwikkelde mensen ondanks al deze indirecte bewijzen voor het bestaan van een intelligente Schepper nog altijd niet in God geloven? Een aantal factoren kan hun denken beïnvloed hebben.

Door de eeuwen heen hebben religies God afgeschilderd als een mysterieuze Drieëenheid die menselijke zielen voorbestemt tot eeuwigdurende folteringen in een hellevuur. Ook heeft de religie een verdraaid beeld geschilderd van een zelfzuchtige God die toestaat dat geliefden sterven opdat hij zijn hemel kan bevolken. Anderen hebben opgemerkt hoe vaak religies iets prediken en het tegenovergestelde doen. Geen wonder dat veel mensen zich van God hebben afgekeerd.

Een andere reden echter waarom velen aan het bestaan van God twijfelen, is het menselijk lijden. Hoe zou een rechtvaardige God gedurende de opgetekende menselijke geschiedenis zoveel lijden kunnen toestaan? Als hij Almachtig is, waarom roept hij oorlog en lijden dan geen halt toe?

[Voetnoten]

[Diagram/Illustratie op blz. 5]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

Het brein heeft zo’n honderd miljard neuronen zoals deze, met duizenden kilometers aan dendrieten en biljoenen synapsen

Dendriet

Synaps

Axon

„Het leervermogen van de menselijke geest . . . is het opmerkelijkste fenomeen in de wereld der biologie.” — The Amazing Brain

[Illustratie op blz. 6]

In negen maanden groeit één bevruchte cel uit tot een baby met een brein dat honderd miljard cellen bevat

[Illustratie op blz. 7]

Het trekinstinct is nog een bewijs voor een hogere intelligentie achter de schepping

Ooievaar