Is de rozenkrans christelijk?

Men beweert dat met de rozenkrans ketters en ongelovigen zijn overwonnen. Paus Leo XIII schreef zelfs twaalf encyclieken om de katholieken aan te moedigen tot het bidden van de rozenkrans. Maar —

„DE GROOTSTE rozenkrans van Japan,” aldus beschreef de Nippon Times van 10 maart 1953 de hierboven afgebeelde rozenkrans. Hoewel er niet gezegd werd hoe lang deze was, krijgen we er hier toch een aardig beeld van. Er werd ons verteld dat „godvruchtige dorpsbewoners geloven dat zij hun dorp van ramp kunnen vrijwaren door een miljoen korte gebeden door middel van deze rozenkrans op te zeggen.”

Wellicht roept nu een van onze katholieke lezers uit: „Zo’n rozenkrans heb ik nog nooit gezien!” Dat is best mogelijk, maar u vergist u wel heel erg als u denkt dat alleen katholieken rozenkransen hebben. The Catholic Encyclopedia zegt hierover: „In bijna alle landen komen we wel iets tegen wat op een gebedsteller of rozenkrans lijkt.” In het antieke Ninevé kende men reeds rozenkransen en moslims en boeddhisten gebruiken ze heden ten dage nog. Meer dan eens werden missionarissen die voor het eerst India, Japan en Mexico bezochten, met stomheid geslagen daar reeds de rozenkrans aan te treffen.

Thans spoort de Katholieke Kerk er haar volgelingen steeds meer toe aan gebruik te maken van de rozenkrans. Zo voert priester Patrick Payton in Amerika de „Gebedskruistocht van het gezin.” In de grote steden worden dan onder meer reusachtige rally’s op touw gezet, die op sommige plaatsen vijftig- tot zeventigduizend katholieken trokken. Door middel van de pers en aanplakborden vestigt men eveneens de aandacht op deze rozenkrans.

Het zijn niet alleen de „anglo-katholieken” die tot het gebruik er van aanmoedigen, maar zelfs protestanten. Rudolph Wissler zegt bijvoorbeeld in het te Rockland, New York, verschijnende blad Independent van 7 februari 1957: „Een protestantse rozenkrans zou zeker het geloof kunnen verdiepen.” Om aan te tonen dat het voor protestanten niet gek zou zijn de rozenkrans te gebruiken, vertelt hij dat moslims en boeddhisten het eveneens doen.

Om de mensen aan te moedigen de rozenkrans te gaan bidden, heeft men er aflaten aan verbonden. Wanneer men een „novene” verricht, wat inhoudt dat men negen dagen lang één keer per dag de rozenkrans bidt, verkrijgt men een gedeeltelijke of een totale aflaat. Sommige rozenkransen verschaffen iedere keer wanneer deze gebeden wordt een gedeeltelijke aflaat van niet minder dan 27.000 dagen.

Ongetwijfeld zal het voorgaande een aantal vragen bij u doen opkomen. Waaruit bestaat een rozenkrans? Wat wordt er gebeden? Wat valt er te zeggen over het veronderstelde voordeel dat het bidden er van oplevert? Ondersteunt de bijbel dit alles? Is de rozenkrans christelijk?

DE ROZENKRANS EN DE GEBEDEN

Men beweert dat de rozenkrans zoals wij deze kennen en zoals deze tegenwoordig gebruikt wordt langzamerhand in zwang is geraakt en haar oorsprong vond in het herhaaldelijke bidden van het Onze Vader. De Katholieke Encyclopædie zegt hierover: „Het gebruik in het Westen der Weesgegroeten dagtekent uit de 11e- 12e e.” De stichter van de dominicaner monnikenorde is ten nauwste betrokken geweest bij de geschiedenis van de rozenkrans. Hij heeft echter nooit iets dergelijks in het leven geroepen noch het de huidige vorm gegeven.

Een rozenkrans bestaat uit een snoer van vijftien „tientjes” of groepen van tien kleine kralen onderbroken door telkens een grote kraal; meestal zit er ook nog een kruisje en een medaille aan. Wat men in de volksmond meestal een rozenkrans noemt, is in feite een „rozenhoedje,” welke een derde maal zo lang is als de normale rozenkrans. Het is een snoer bestaande uit vijf maal tien kleine kralen of „tientjes” onderbroken door vijf grotere kralen. De einden er van worden bij elkaar gehouden door een medaille, met de beeltenis van Maria. Voor aan het snoer zijn verder nog drie kleine en twee grote kralen en een kruisje bevestigd. (Zie de afbeelding.)

Bij de rozenkrans worden de volgende gebeden of overwegingen gebezigd: Credo, Onze Vader, Wees gegroet, Eer zij de Vader en de vijf „geheimen”. Men mag er eveneens het gebed tot „de vrouwe van Fatima” en de slotgebeden aan toevoegen. Het zogenaamde Credo waarmee de rozenkrans aanvangt is ongetwijfeld aan de meeste van onze lezers bekend,a evenals het Onze Vader (Matth. 6:9-13, PC). Het Wees gegroet is gebaseerd op de woorden van de engel Gabriël aan Elizabeth en Maria, waaraan katholieke theologen een tot Maria gericht gebed hebben toegevoegd: „Wees gegroet, Maria, vol van genade, de Heer is met U; gij zijt de gezegende onder de vrouwen, en gezegend is Jezus, de Vrucht van uw schoot. Heilige Maria, Moeder van God, bid voor ons zondaars, nu en in het uur van onze dood. Amen.” Het Eer aan de Vader bestaat uit de volgende worden: „Eer aan de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Zoals het was in het begin en nu en altijd en in de eeuwen der eeuwen. Amen.” De Geheimen waarvan er drie klassen van elk vijf zijn — „Blijde,” „Droevige” en „Glorievolle” — handelen over gebeurtenissen uit Jezus’ en Maria’s leven of over gebeurtenissen waarvan men vermoedt dat ze hebben plaats gevonden; op bepaalde dagen van de week worden deze opgezegd. Bijvoorbeeld, „Het eerste Blijde Geheim — Maria stemt er in toe Moeder van de Zoon van God te zijn.”b

Wanneer men de rozenkrans begint, bidt men terwijl men het kruisje vasthoudt enkele „Credo’s.” Vervolgens bij iedere grote kraal het Onze Vader, ook wel paternoster — afgeleid van de Latijnse woorden voor „Onze Vader” — genaamd en bij iedere kleine kraal een Wees gegroet. Men begint met het overwegen van een van de Geheimen en besluit met een Eer aan de Vader. Wanneer men klaar is, overdenkt men nog eens het geheim waarmee men begon. Wanneer men alles opgezegd heeft, heeft men drieënvijftig keer een Wees gegroet, zes paternosters, vijf Geheimen, vijf overwegingen van de Geheimen en één keer het „Credo” herhaald. Wanneer men zich niet haast, heeft men voor dit alles tenminste vijftien minuten nodig.

IS HIJ ECHTER CHRISTELIJK?

Onderschrijft Gods Woord dergelijke gebeden waarin men steeds weer in herhaling vervalt? Neen. Jezus zei: „Wanneer gij echter bidt, zegt niet telkens weer hetzelfde, zoals de mensen uit de natiën, want zij denken dat zij verhoord zullen worden omdat zij veel woorden gebruiken. Maakt u daarom niet gelijk aan hen, want God, uw Vader, weet wat gij nodig hebt vóórdat gij hem er om vraagt.” Hoe goed kende Jezus ’s mensen neiging steeds weer hun gebeden te willen herhalen! Met deze waarschuwing in gedachten kunnen we rustig zeggen dat, ook al is de rozenkrans over de hele wereld verspreid, dit absoluut geen gewicht in de schaal legt! — Matth. 6:7, 8.

Voorstanders van de rozenkrans trachten Jezus’ woorden in Openbaring 4:8 uit hun verband te rukken door te beweren dat hier ook van herhaling sprake is daar het woord „heilig” hier drie keer herhaald wordt. Maar het is wel een groot verschil of men in een gebed een woord twee of drie maal herhaalt of vierenveertig woorden, zoals dit in Wees gegroet het geval is, drieënvijftig keer, wat een totaal maakt van 2332 woorden, afgezien nog van alle andere herhalingen. De hele Schrift door vinden we woorden die enkele keren herhaald worden en dit wel met een speciale bedoeling. Toen Jezus vlak voor zijn grootste beproeving stond, bad hij drie keer tot zijn Vader, Jehovah. Paulus vroeg God eveneens tot drie maal toe een bepaalde „doorn in het vlees” te verwijderen. Er is echter in de Schrift geen enkele aanwijzing dat Jezus en Paulus deze gebeden memoreerden of ze bij een andere gelegenheid in hun leven nog eens herhaalden. Deze gebeden waren een gevolg van de zware beproevingen die zij moesten ondergaan. — Matth. 26:39-44; 2 Kor. 12:7.

Doordat men zich echter de verschillende aan de rozenkrans verbonden overdenkingen moet kunnen herinneren en deze in een juiste volgorde moet kunnen herhalen, wordt dit opzeggen eerder een geheugentest dan een spontaan uit het hart opkomend gebed. Het is geen wonder dat iemand afdwaalt wanneer hij dezelfde vierenveertig woorden drieënvijftig keer in één gebed moet herhalen. Een dergelijke herhaling is enkel een variant van de gebedsmolen, die door bepaalde oosterse religiën gebruikt wordt. Het geheel bestaat uit een draaibare trommel waarin zich stroken papier met gebeden bevinden. Bij elke wenteling wordt men verondersteld deze gebeden een keer opgezegd te hebben.

Dat is echter nog niet alles. Het Wees gegroet wordt heel dikwijls negen keer gebeden terwijl het Paternoster, of het „Onze Vader,” maar één keer opgezegd wordt. Op de drieënvijftig keer dat dit Wees gegroet wordt gebeden, horen we dus het Onze Vader slechts zes keer. Is het door mensen gemaakte en tot Maria gerichte gebed negen keer belangrijker en doeltreffender dan het door Jezus onderwezen en rechtstreeks tot God gerichte gebed? Waar we ook in de Schrift lezen, nergens merken we op dat er iemand tot God of Jezus nadert door middel van Maria.

GEEN VOORDELEN

Ten aanzien van de voordelen of de aflaten die door het bidden met de rozenkrans verkregen zouden worden, zouden wij willen vragen: Hoe zou iemand dergelijke voordelen kunnen verkrijgen als er in Gods Woord met geen woord over een vagevuur wordt gerept? Er wordt ons daarentegen duidelijk voor ogen gehouden: „Het loon dat de zonde betaalt, is de dood.” Als de mens ’naar zijn aarde terugkeert, vergaan op die dag zijn gedachten.’ De doden „zijn zich in het geheel nergens van bewust.” ’s Mensen hoop is gelegen in een opstanding uit de dood, „zowel van de rechtvaardigen als de onrechtvaardigen.” — Rom. 6:23; Ps. 146:4; Pred. 9:5; Hand. 24:15.

Betreffende de vergeving van onze zonden wordt ons verzekerd dat ’het bloed van Jezus, zijn Zoon, ons van alle zonde reinigt.’ En „indien wij onze zonden belijden, hij is getrouw en rechtvaardig om ons onze zonden te vergeven en ons van alle onrechtvaardigheid te reinigen.” — 1 Joh. 1:7, 9.

Het drieënvijftig maal herhalen van het Wees gegroet is lijnrecht in strijd met Jezus’ woorden. Hij veroordeelt hen die „telkens weer hetzelfde zeggen.” Uit het feit dat de rozenkrans juist buiten de zogenaamd christelijke landen alom voorkomt, zouden we kunnen concluderen dat hij van heidense oorsprong is. Hetzelfde kan gezegd worden van de dingen die er mee verband bonden, de Mariaverheerlijking, het verschaffen van aflaten voor het bidden er van, overwinningen die met behulp er van worden behaald en de macht het lijden in het vagevuur te verzachten. Nergens wordt dit in de bijbel ondersteund, maar wel vinden we dergelijke dingen in de heidense religiën.

Kunnen we met het oog op dit alles zeggen dat de rozenkrans christelijk is? Onmogelijk!

[Voetnoten]