Ons deel doen ter bevordering van een gelukkig gezinsleven
„Laat . . .een ieder van u afzonderlijk zijn vrouw zo liefhebben als zichzelf; de vrouw daarentegen moet diepe achting voor haar man hebben.” — Ef. 5:33.
1, 2. Wat is in het huwelijk wenselijk en wat moet vermeden worden, en tot wie wenden velen zich voor hulp?
EEN gelukkig huwelijk! Wie van degenen die deze door God ingestelde regeling heeft benut, wil niet graag gelukkig zijn? Zelfs in deze door verdriet gekwelde wereld zijn mensen erin geslaagd waar geluk in het huwelijksleven te vinden. Zij zijn erin geslaagd de verdeeldheid, de problemen en het hartzeer te vermijden die thans in de wereld aan de orde van de dag zijn. Maar hoe? Hebben zij soms de raad opgevolgd van de talloze huwelijksraadgevers, wier wijd uiteenlopende meningen thans overal worden gepubliceerd?
2 Eeuwen geleden schreef de wijze man: „Aan het maken van veel boeken komt geen eind”, en er schijnt inderdaad geen eind te komen aan het schrijven van boeken over het huwelijk en verwante onderwerpen (Pred. 12:12). Psychologen, psychiaters, artsen enzovoort verschaffen hun diverse meningen over wat personen kunnen doen om een gelukkig huwelijk te hebben. In kranten en tijdschriften verschijnen geregeld artikelen met raad voor mensen met liefdesproblemen. Toch nemen de moeilijkheden toe, en statistieken over huwelijken en echtscheidingen geven te kennen dat een groot percentage van het aantal gehuwde personen ertoe overgaat hun huwelijkspartner te verlaten of hun huwelijk door echtscheiding te laten ontbinden. De reden hiervoor is dat zij geen geluk gevonden hebben. Mensen met problemen op dit gebied kunnen echter moed vatten. De Insteller van het huwelijk vertelt ons hoe het zelfs in een verdeelde wereld mogelijk is in deze goddelijke regeling een voldoeningschenkend geluk te vinden.
3. Welke vragen worden er over het huwelijk gesteld, en wat wordt er over de bron van hulp geopperd?
3 Hebt u een gelukkig huwelijk? Hebt u de vreugde gevonden die u samen met uw levensgezel(lin) had verwacht? Kan er van u, wanneer u reeds vele jaren gehuwd bent, nog steeds worden gezegd dat u ’zich verheugt met de vrouw van uw jeugd’? (Spr. 5:18) Hebt u anderzijds problemen? Zo ja, dan zult u ongetwijfeld op de hoogte willen zijn van een bron die u werkelijk met deugdelijke raad kan helpen. De bron kan vanzelfsprekend niet alle moeilijkheden wegnemen die u in deze onvolmaakte wereld zou kunnen ondervinden, maar ze kan u helpen aan problemen het hoofd te bieden en u laten zien wat u individueel kunt doen om uw huwelijk te verbeteren. Die bron is het Woord van God, de bijbel. In dit Boek wordt raad gegeven waardoor degenen die zich naar de gegeven richtlijnen willen schikken, geholpen zullen worden. Laten wij nu enkele van de problemen van hedendaagse huwelijken beschouwen en zien hoe Gods Woord iemand kan helpen er tot zegen van de gezinsregeling het hoofd aan te bieden. — Ps. 19:7, 8.
DE UITOEFENING VAN GEZAG ALS HOOFD
4. (a) Hoe denken veel vrouwen over het gezag dat de man in de huwelijksregeling uitoefent? (b) Wat is de bijbelse kijk op de verantwoordelijkheden die de man krachtens zijn positie als hoofd draagt?
4 Zo vormt de dominerende plaats die in de huwelijksregeling aan de man is toebedeeld, voor veel vrouwen in deze tijd een teer punt. Sommige vrouwen beschouwen deze gezagsuitoefening als een uiting van „mannelijk chauvinisme”, dat wil zeggen, een opgeblazen of overdreven kijk van de man op zijn positie als hoofd over de vrouw. Laten wij al dadelijk aan het begin opmerken dat mannelijk chauvinisme, of een opgeblazen houding van de echtgenoot in een gezin, geen uitvloeisel is van de leringen van de Heilige Schrift. Hoewel Genesis 3:16 ons zegt dat de vrouw een sterke begeerte naar haar man zou hebben en dat hij over haar zou heersen, toont de bijbel duidelijk aan dat God zich niet had voorgenomen dat de vrouw in een slaafse knechtschap aan de man zou verkeren. Hij zou veeleer de positie als hoofd innemen of degene zijn die met het toezicht was belast over zijn vrouw en het gezin dat zij eventueel zouden krijgen. In de dagen van de oude Hebreeën, over wier geschiedenis de bijbel zoveel heeft te zeggen, bezaten godvruchtige, energieke en bekwame vrouwen, hoewel zij aan hun man als hoofd onderworpen waren, een grote vrijheid van handelen; zij waren gelukkig in de positie die zij innamen en werden gezegend doordat zij door Jehovah God werden gebruikt om speciale diensten voor Hem te verrichten. Voorbeelden onder de vele getrouwe echtgenotes die in de bijbel worden genoemd, zijn Sara, Rebekka, Ruth, Hanna, Esther, Elisabeth en Maria, de moeder van Jezus.
5, 6. (a) Welke rangorde blijkt er volgens 1 Korinthiërs 11:3 in de uitoefening van gezag als hoofd te bestaan? (b) Wat hebben de apostelen Paulus en Petrus te zeggen over de wijze waarop de echtgenoot zijn gezag als hoofd moet uitoefenen?
5 De geschriften van de christelijke Griekse Geschriften van de bijbel werpen veel licht op de positie die de man in de huwelijksregeling als hoofd inneemt. Laten wij deze inlichtingen eerst lezen, aangezien wij daarna beter kunnen zien hoe wij deze bij het aanpakken van de huidige huwelijksproblemen kunnen toepassen.
6 Wanneer wij het boek Eén Korinthiërs ter hand nemen, en wel hoofdstuk 11, vers 3, dan bemerken wij dat de apostel Paulus de volgende woorden aan de gemeente in Korinthe schreef: „Ik wil . . . dat gij weet dat het hoofd van iedere man de Christus is; de man is op zijn beurt het hoofd van de vrouw en God het hoofd van de Christus.” Hier toont hij aan hoe autoriteit in de christelijke gemeente doorstroomt, van Jehovah naar Christus, naar de man en naar de vrouw. Maar hoe moet het gezag dat de man als hoofd bezit, nu worden uitgeoefend? Wanneer wij Efeziërs 5:28 opslaan, lezen wij: „Mannen [behoren] hun vrouw lief te hebben als hun eigen lichaam. Wie zijn vrouw liefheeft, heeft zichzelf lief, want niemand heeft ooit zijn eigen vlees gehaat, maar hij voedt en koestert het.” De apostel Petrus voegt hieraan toe: „Gij mannen, blijft insgelijks bij haar [uw vrouw] wonen overeenkomstig kennis, haar eer toekennend als aan een zwakker vat, het vrouwelijke.” — 1 Petr. 3:7.
7. Hoe denken vrouwen soms over hun man, en wat zou een echtgenoot zich over de uitoefening van zijn gezag als hoofd kunnen afvragen?
7 Dit is derhalve de raad die de heilige geest aan mannen geeft over de wijze waarop zij hun vrouw moeten bejegenen, degene ten aanzien van wie zij gezag als hoofd bezitten. Het klinkt erg eenvoudig. Het grote probleem is dat de man, hoewel hij het hoofd van het gezin behoort te zijn, als gevolg van onvolmaaktheid en ingeboren zelfzucht soms in gebreke blijft die noodzakelijke liefde en consideratie voor zijn vrouw, de zwakste van de twee, te tonen. Een vrouw zal vaak over haar man zeggen dat zij zich niet door hem bemind voelt, dat haar man zich alleen om zijn eigen genoegens en bevrediging bekommert. In de christelijke gemeente moet een echtgenoot zichzelf derhalve aan een eerlijke beschouwing onderwerpen en de werkelijkheid onder de ogen zien. Vraag uzelf af: Heb ik mijn vrouw even lief als mijzelf? Ken ik haar eer toe als aan een zwakker vat, het vrouwelijke? Of ben ik iemand die alleen maar belangstelling heeft voor mijn eigen bevrediging en wat ik wil? Neem ik haar behoeften en verlangens in aanmerking? Wanneer het op beslissingen aankomt, leen ik haar dan een horend oor of neem ìk alle beslissingen, ongeacht eventuele verlangens van haar zijde?
8, 9. Met betrekking tot welke terreinen kan een echtgenoot aandacht schenken aan de wijze waarop hij zijn gezag als hoofd uitoefent?
8 Laten wij eens enkele van de terreinen beschouwen waarin gebrek aan een juiste gezagsuitoefening als hoofd aanleiding geeft tot problemen die het geluk in het huwelijk verminderen. De mogelijkheid bestaat dat zowel man als vrouw gezamenlijk de christelijke hoop koesteren en opgedragen, gedoopte dienstknechten van de Allerhoogste God, Jehovah, zijn. Zorgt u er als echtgenoot voor dat u niet alleen tijd met uw eigen familie doorbrengt maar ook met de familie van uw vrouw? Of bederft u door uw onwillige houding de sfeer als de familieleden van uw vrouw op bezoek komen of als u hen bezoekt? Besteedt u, in de mate dat dit in uw omstandigheden mogelijk is, evenveel tijd en aandacht aan de familie van uw vrouw als u wilt dat uw vrouw tijd en aandacht aan uw familie besteedt?
9 Wat valt er te zeggen over de tijden dat u zich gezamenlijk ontspant? Doet het gezin altijd wat u graag wilt doen? Pleegt u met uw vrouw overleg over wat zij graag zou willen doen in plaats dat u eigenmachtig beslissingen neemt? Sta er eens bij stil hoe aangenaam het zou zijn wanneer man en vrouw er samen voor gaan zitten om te bespreken waar zij enkele dagen van een vakantie zullen doorbrengen in plaats dat de man zijn autoriteit laat gelden en een beslissing neemt zonder zijn vrouw te raadplegen.
10. Wat moet een christelijke echtgenoot met betrekking tot de opvoeding van kinderen in gedachte hebben?
10 Beschouw ook eens hoe de uitoefening van gezag als hoofd van toepassing is bij de opvoeding van kinderen in het gezin. Laat u als echtgenoot het geven van streng onderricht aan uw kinderen geheel en al aan uw vrouw over? Zijn uw kinderen als zij zich goed gedragen uw kinderen, en als zij zich minder goed gedragen, haar kinderen? Wanneer de opvoeding van de kinderen als een gezamenlijke taak ter hand wordt genomen, hoeveel te meer draagt dit dan tot waar geluk en vreugde in de gezinsregeling bij! De apostel Paulus schreef het volgende aan de Efeziërs: „Kinderen, weest gehoorzaam aan uw ouders in eendracht met de Heer, want dit is rechtvaardig” (Ef. 6:1). Zoals u zult hebben opgemerkt, wordt hier het gebod gegeven ouders te gehoorzamen, en niet slechts een van de ouders. De verdere raad aan de Efeziërs luidde: „En gij, vaders, irriteert uw kinderen niet, maar blijft hen in het strenge onderricht en de gezaghebbende raad van Jehovah grootbrengen.” De New Testament in Modern English zegt in dit vers: „Vaders, tuchtigt uw kinderen niet te streng of maakt het voor hen niet moeilijk het gebod te gehoorzamen. Brengt hen groot met christelijk onderwijs in christelijke discipline.” — Ef. 6:4.
11. Hoe blijven sommige echtgenoten met betrekking tot de uitoefening van gezag als hoofd in gebreke, hetgeen tot welke klachten van de zijde van hun vrouw aanleiding geeft?
11 Een verder punt waaraan de man in een christelijk huisgezin ernstig aandacht moet schenken, is dat hij het gezag als hoofd dat God hem heeft gegeven, inderdaad moet aanwenden. Het komt maar al te vaak voor dat vrouwen klagen dat hun man gewoon weigert beslissingen te nemen en alles aan hen overlaat. Af en toe is dat natuurlijk de gemakkelijkste handelwijze, de weg van de minste weerstand, maar weet wel, christelijke echtgenoten, dat u zich hierdoor onttrekt aan uw door God geschonken verantwoordelijkheid voor het aangezicht van Jehovah! God en zijn Woord leggen een christelijke echtgenoot de plicht op de leiding te nemen als degene die in de theocratische regeling der dingen is aangesteld.
12. (a) Waarom schenkt het een vrouw geen geluk wanneer zij in het gezin verantwoordelijkheden op zich neemt die tot de competentie van de man als hoofd behoren? (b) Wordt haar positie hierdoor verlaagd, zodat zij inferieur zou zijn aan haar man?
12 Als een echtgenoot zich nergens wat van aantrekt en er niet toe kan komen beslissingen te nemen, zodat zijn vrouw die verantwoordelijkheid moet overnemen, maakt dit haar ongelukkig. Hoewel sommige vrouwen hun man verliezen en het gezin in plaats van de man moeten leiden, is het een fundamenteel feit dat de vrouw er veel beter voor is toegerust vrouwelijke steun te geven dan de rol van gezinshoofd op zich te nemen. God heeft haar zo gemaakt. Zij werd in het begin als een tegenhanger van de man gemaakt, een partner van hem, en deze rol maakt haar gelukkiger. Herinnert u zich wat Jehovah zei toen het voor de man duidelijk was dat er onder alle andere schepselen op aarde geen metgezel voor hem was? Het verslag zegt: „Verder zei Jehovah God: ’Het is niet goed dat de mens alleen blijft. Ik zal een hulp voor hem maken, als zijn tegenhanger’” (Gen. 2:18). De vrouw moest dus een hulp voor de man zijn. De positie die de vrouw aldus bekleedt, is beslist verheven. In het boek Spreuken wordt over Jezus in zijn voormenselijke bestaan onder de benaming van wijsheid gezegd dat hij als een „meesterwerker” naast Jehovah werkzaam was (Spr. 8:30). Echtgenoten, werkt dus met uw vrouw samen als iemand die een gewaardeerde hulp voor u is, pleegt overleg met haar, vergewist u van haar zienswijze en mening en neemt dan de leiding in het huisgezin bij het nemen van belangrijke beslissingen. Wanneer u zo handelt, kan dit waar geluk in de huwelijksband tot gevolg hebben. Dit wil niet zeggen dat u alles zelf moet doen, maar bedenk wel dat uw huisgezin naar u als hoofd opziet met betrekking tot wat er gedaan moet worden en door wie. Samenwerking zal niet alleen de gezagsuitoefening als hoofd maar ook onderworpenheid tot een zegen in de huwelijksband maken.
DE ONDERWORPENHEID VAN DE VROUW
13. Is de bijbelse onderworpenheid van de vrouw aan haar man een vorm van verachtelijke slavernij? Geef redenen voor uw antwoord.
13 Laten wij nu, voordat wij dat misschien enigszins netelige onderwerp van onderworpenheid van de vrouw aan haar man gaan bespreken, eerst aandacht schenken aan wat Paulus hierover aan de gemeente in Efeze schreef. Paulus zei: „Laten vrouwen onderworpen zijn aan hun man als aan de Heer.” En de apostel Petrus schreef: „Evenzo gij vrouwen, weest aan uw eigen man onderworpen” (Ef. 5:22; 1 Petr. 3:1). Veel vrouwen in de hedendaagse wereld van de emancipatie van de vrouw zullen deze woorden als ’provocerend’ opvatten. Dit is echter helemaal niet nodig. Als een vrouw haar man werkelijk liefheeft en haar man aan de hoedanigheden van een liefdevolle christelijke echtgenoot voldoet, waarvan sommige in dit artikel zijn besproken (hoewel wij beslist niet op alle facetten van de situatie zijn ingegaan), kan het haar genoegen schenken aan hem onderworpen te zijn. Dit is geen verachtelijke slavernij. Zij vervult veeleer haar door God geschonken rol, hetgeen tot haar geluk en vreugde bijdraagt. Wat kan een christelijke vrouw eigenlijk precies doen om een huwelijk gelukkig te maken?
14. (a) Waarom zullen sommige echtgenotes er misschien moeite mee hebben bijbelse onderworpenheid aan hun man te tonen? (b) Waarom is Petrus’ raad in 1 Petrus 3:2 ook van toepassing op vrouwen met een gelovige echtgenoot?
14 Zij zal misschien enkele veranderingen in haar persoonlijkheid moeten aanbrengen, evenals de echtgenoot misschien enkele veranderingen zal moeten aanbrengen. Als de vrouw geneigd is onafhankelijk te zijn en best alleen voor zichzelf kan zorgen, zal zij het misschien niet zo gemakkelijk vinden aan een echtgenoot onderworpen te zijn. Zij zal misschien enkele wijzigingen in haar denkwijze moeten aanbrengen, in sommige gevallen zelfs drastische veranderingen, ten einde haar deel tot een gelukkige verbintenis bij te dragen. Indien haar echtgenoot tot nu toe niet de consideratie heeft getoond die zij graag zou willen zien, is zij in de gelegenheid aan verbetering van deze situatie te werken. De apostel Petrus zei dat vrouwen met een ongelovige echtgenoot hun man konden helpen als zulke vrouwen, door hun eerbare gedrag te zamen met diepe achting, christelijke onderworpenheid aan hun man toonden (1 Petr. 3:2). Aangezien dat het geval is, moet de zaak veel eenvoudiger liggen als de echtgenoot een opgedragen en gedoopte christen is die samen met zijn vrouw in Jehovah’s dienst werkzaam is.
15. Hoe kan een vrouw de goedkeuring van haar man verwerven in haar rol als verzorgster van het gezin?
15 Er bestaan veel manieren waarop vrouwen hun man kunnen winnen. Zij kunnen dit doen door de manier waarop zij het huis onderhouden. Als het schoon en netjes wordt gehouden, kan dit er veel toe bijdragen dat de man ertoe wordt aangemoedigd zijn rol juist te vervullen. Schept u behagen in uw rol als verzorgster van het gezin? Als de vrienden van uw man op bezoek komen, is hij dan trots op het huis waarin hij hen laat binnenkomen? Dat is iets om over na te denken. Indien een huis slecht onderhouden is, met de vuile vaat van gisteren op het aanrecht en een dikke laag stof op het meubilair, zodat de bezoekers een algemene indruk van slordigheid krijgen, kan dit afbreuk doen aan het geluk van het huwelijk. Het spreekt vanzelf dat echtgenoten in dit opzicht soms zelf kunnen helpen door de dingen netjes te houden. Maar op het ogenblik spreken wij over manieren waarop u uw man kunt helpen trots op u te zijn als een liefdevolle en toegewijde echtgenote.
16. Welke verantwoordelijkheid draagt de echtgenote indien de zorg voor het gezinsbudget aan haar is toevertrouwd?
16 Ook het gezinsbudget moet in aanmerking genomen worden. Streeft u ernaar de grens van uw financiële middelen niet te overschrijden? Als uw man u de financiën toevertrouwt om het huishouden te doen, de boodschappen te halen en de huishoudelijke rekeningen te betalen, doet u er dan moeite voor om binnen uw budget te blijven, zonder te verwachten dat u verkwistend kunt zijn omdat uw man u indien dit nodig zou zijn meer geld zal geven? Opnieuw spreekt het vanzelf dat een echtgenoot dient te trachten voldoende huishoudgeld te verschaffen. En àls er wat bezuinigd moet worden, zullen beide partijen in de huwelijksverhouding met het oog op de gemeenschappelijke belangen van het gezin hierin moeten samenwerken. — Spr. 31:10-31.
17. Op welke manieren kan een vrouw belangstelling tonen voor de verantwoordelijkheden van haar man (zonder haar neus in zaken te steken die hij misschien vertrouwelijk moet houden), waardoor zij ervoor zorgt dat er een goede onderlinge communicatie in stand wordt gehouden?
17 Het is ook belangrijk ervoor te zorgen dat er een goede communicatie tussen u en uw man wordt onderhouden. Opnieuw is dit niet alleen de taak van de echtgenote; beide partners moeten eraan werken. Een gehuwde vrouw kan echter bepaalde dingen doen die hiertoe kunnen bijdragen, zonder naar kwesties te vragen die van een vertrouwelijke aard kunnen zijn indien haar man verantwoordelijkheden in de gemeente draagt. Zij kan ernaar streven haar man in een gesprek te wikkelen over het werk dat hij overdag heeft gedaan, misschien over problemen die hij met haar kan delen, en zij kan hem over haar dag thuis met de kinderen vertellen, of over haar activiteit in het getuigenisgeven over het Koninkrijk. Deze belangstelling voor elkaars leven zal een zegen blijken te zijn en zal geluk in de gezinskring brengen. — Spr. 16:24.
18. Noem enkele andere problemen welke de gezinseenheid belemmeren, die nog besproken zouden kunnen worden.
18 Tot dusver hebben wij twee terreinen besproken die een belangrijke plaats innemen bij de bevordering van de gezinseenheid, namelijk die van de gezagsuitoefening als hoofd door de echtgenoot onder Gods regeling der dingen en die van juiste vrouwelijke onderworpenheid, zoals in de bijbel voor echtgenotes wordt uiteengezet. Er zijn echter nog veel meer gebieden die onze aandacht behoeven in een bespreking van het gezinsleven. Er zijn bijvoorbeeld problemen op het gebied van een vittende echtgenoot, het streng onderrichten van de kinderen en ook de huwelijksverhouding, waarover de apostel Paulus sprak als het geven van wat elke partner in zijn of haar intieme leven met de ander toekomt (1 Kor. 7:3-5). Het zal belangwekkend zijn deze kwesties te beschouwen, en daarom zullen wij er voordeel uit trekken dat deze punten in het volgende artikel gedetailleerder besproken worden.