Mijnheer Oester spreekt over zijn meesterwerk

GOEDENDAG! Ik ben een oester, een pareloester om precies te zijn, en ik woon in de warme wateren ter hoogte van Mie, een prefectuur van Japan. Mijn familienaam is Akoya. Wij zijn een familie van parelmakers. Jaren geleden was het leven voor ons nog gemakkelijk, maar nu is de vraag naar parels zo gestegen, dat onze hele familie is ingeschakeld bij de produktie van de populaire Akoya-parels. Over de hele wereld hebben wij verwanten die eveneens werkzaam zijn in de parelindustrie, van Thursday Island (Noord-Australië) tot de Rode Zee en de Golf van Californië toe.

Wanneer u een winkel binnengaat om onze elegante meesterwerkjes te kopen of te bewonderen, staat u dan ooit wel eens een moment stil bij wat we hebben moeten doormaken om ze te kunnen vervaardigen? Van de ene plaats naar de andere gesleept. Een zware operatie ondergaan. Ruw beetgepakt. En dan nog eens vierentwintig uur per dag gezwoegd, het hele jaar door.

Herinneringen uit mijn kinderjaren

Als heel jonge pareloester leefde ik in zeewater van ongeveer 25 graden Celsius, vastgehecht aan een cedertak die met vele andere aan drijfhouten in het water hing. Ik was toen nog maar een baby, maar begon me vanaf dat moment steeds meer een echte oester te voelen. Na tien dagen, toen ik bijna anderhalve centimeter groot was, werd ik van de tak genomen, in een fijnmazig net gedaan en met een grote massa familieleden aan een drijfhout in het water gehangen. We bleven groeien en werden constant overgebracht in grotere netten. Aan het eind van het jaar toen ik bijna vijf centimeter in diameter mat, verkocht de oesterkweker mij aan een parelkweker. Ik had geen keus.

Een operatie

Eerst was het heerlijk om volwassen te zijn. We werden goed verzorgd en beschikten over alles wat we nodig hadden. Toen gebeurde er iets schokkends. Met nog een heel stel anderen werd ik in een bamboemand geschept en op de koude bodem van de zee neergelaten. Wat waren we ziek! Maar dat was nog niets vergeleken met wat er daarna gebeurde, toen we plotseling weer naar boven werden gehaald, naar de warme oppervlakte van de zee. We waren ontzettend verzwakt en de ernstige shock die dit ons bezorgde, bracht de mannetjes tot uitstoting van hun sperma en de vrouwtjes tot uitstoting van hun eitjes.

Ik weet niet hoe het met de anderen gesteld was, maar ik voor mij voelde me stellig niet in een geschikte conditie voor wat komen ging. Maar wat denkt u? De technicus die me onderzocht, verklaarde dat ik in puike conditie verkeerde. Toen maakte hij me open en plaatste een klein bolletje in mijn mantel, gesneden uit de schaal van een „pigtoe mussel”, een mossel uit de Mississippi in de V.S. Behalve dit kernmateriaal ontving ik ook nog een stukje transplantaat van een andere levende oester, een stukje mantel (een orgaan dat de binnenzijde van onze schalen bekleedt). Dit sloot zich om de ingebrachte kern en begon parelmoer te vormen. Het parelmoer zorgt voor het bekende pareluiterlijk. Het aldus ingebrachte bolletje had slechts een diameter van enkele millimeters — naar uw maatstaven gemeten niet erg groot, maar wat mij betreft, ik voelde me zoals u zich zou voelen met een voetbal in uw maag!

De parelkweker moet geweten hebben hoe we ons voelden, want hij behandelde ons na de operatie vriendelijk. We werden voorzichtig in metalen korven gevleid, die men daarna langzaam in het water liet zakken en verder rustig aan drijfhouten in het water liet hangen. We konden op ons gemak uitrusten. Enkele familieleden vonden de operatie een te zware ingreep en stootten de ingebrachte kern uit. Na de ontwikkeling van nog meer symptomen werden deze oesters weggenomen. Ik begon me beter te voelen en was klaar voor mijn werk. Parelmoer vervaardigen was een bescherming tegen het vreemde lichaam dat bij mij was ingebracht; maar ik hield ook van dit werk, wetend dat u veel genoegen aan mijn parel zou beleven.

Tijdens het voorjaar en de zomer verbleef ik op ongeveer twee en een halve meter diepte onder het zeeoppervlak, gedurende welke tijd ik een grote hoeveelheid geel parelmoer vervaardigde. In de herfst en winter liet men mij zakken tot vijf en een halve meter. Het rozeachtige parelmoer dat ik dan maakte, was weliswaar minder in kwantiteit, maar beter van kwaliteit.

De vrouwen van de zee

Gedurende de afgelopen drie werkjaren heb ik dagelijkse aandacht gehad. De korven en touwen werden voortdurend op beschadigingen gecontroleerd, eventueel veroorzaakt door orkanen, sterke getijstromingen of schadelijke dieren. Weet u wie dit doen? De vrouwen van de zee, de vermaarde parelduiksters. Omdat wij pareloesters nu in korven leven, hoeven deze vrouwen niet meer naar ons op zoek te gaan, zoals ze eens deden. Nu halen ze ons viermaal per jaar omhoog om ons een ouderwetse schrobbeurt te geven. En dat vinden we heerlijk! Alle parasieten die op onze schelpen leven gaan eraf, evenals het zeewier dat zich aan ons heeft vastgehecht.

Weet u waarom het voornamelijk vrouwen zijn die dit werk doen? Dames, weest niet beledigd. Maar het schijnt dat jullie met meer vet begiftigd zijn dan mannen. Daardoor kunnen jullie langer achtereen de kou van het zeewater verdragen. Natuurlijk levert dit koude karweitje een extra zakcentje op en de vrouwen van de zee hebben daar geen bezwaar tegen.

Mijn grootvader vertelde me eens dat deze vrouwen van jongs af aan tot op hoge leeftijd zwemmen, en de beste prestaties leveren wanneer ze in de dertig zijn. Grootpapa maakte zich altijd zorgen om hen, omdat zij niet zoals wij onder water kunnen ademhalen. Drie minuten onder water waren lang genoeg voor een mens, zo vond hij, maar er zijn parelduiksters die langer onder water blijven. Arme oude grootpapa, hij is altijd al een tobber geweest. Toch heeft hij nog nooit een van de duikende vrouwen van de zee door ademnood onder water zien sterven.

’Parels van wijsheid’

Nu geef ik u enkele tips in verband met het kopen van onze meesterwerkjes. ’Parels van wijsheid’ zou u mijn opmerkingen kunnen noemen. Houd ten eerste in gedachte dat parels in tal van kleuren, vormen en grootten voorkomen. Sommige zijn plomp en rond, andere klein en asymmetrisch. Vaak worden onregelmatig gevormde parels, barokparels genaamd, voor oorringen en hangers gebruikt. De blauwe barok is een populaire parel, maar in feite het produkt van zieke oesters. Wist u dat?

In het verleden gaven oudere vrouwen de voorkeur aan de elegante zwarte en blauwe parels, terwijl jongere vrouwen het liefst roze parels droegen; witte en zilveren parels waren favoriet bij de tussenliggende leeftijdsgroepen. Thans is roze de meest gewenste kleur, gevolgd door wit. Parelringen worden als enkelvoudige sieraden het meest verkocht, maar naar het gewicht gerekend nemen parelsnoeren de eerste plaats op de verkooplijst in. Fabrikanten trachten altijd een brede variatie van settingen te ontwikkelen om de diverse soorten van parels met uiteenlopende kleur goed tot hun recht te laten komen. Wat dacht u van een wondermooie groene parel? Die maken wij ook.

Een parel van hoge kwaliteit bezit een dikke buitenlaag van parelmoer en dat verleent de parel een luister die ze honderden jaren kan behouden. De schitterendste parels geven vaak de indruk van binnenuit een roze gloed uit te stralen. Vrouwen vinden deze parels prachtig, maar veel mannen kunnen ze alleen maar als een bedreiging van hun chequeboek zien. Een maning tot voorzichtigheid: Koop nooit parels met zwakke bruine of grijze vlekjes. Binnen een paar jaar zijn die hun kleur kwijt. Ook het parelmoer van witte parels is vaak erg dun, zodat hun oorspronkelijke luister spoedig verdwenen is.

Aangezien de prijs van een parel afhankelijk is van het gewicht, zult u misschien kleine willen kopen. En dat is heel verstandig. In plaats van een halssnoer met standaardparels van zeven millimeter, kan men ook een snoer nemen met juwelen van 6 ³/₄ millimeter. Wat dacht u daarvan? Dat is veel minder duur en maar weinig mensen zullen het verschil zien.

Over de waarde van parels gesproken, wist u dat er in de bijbel een illustratie voorkomt waarin op de grote waarde van parels wordt gezinspeeld? Ja, Jezus Christus vergeleek het koninkrijk der hemelen met een „parel van grote waarde” (Matth. 13:45, 46). Voor ons zijn natuurlijk al onze parels waardevol. Aan de produktie van één exemplaar besteden we heel wat tijd en energie! Niettemin zijn we wel zo reëel om te beseffen dat door mensenogen bezien onze produkten ontzaglijk in waarde en prijs kunnen variëren. Een parel van topkwaliteit is groot, niet doorboord en heeft een volmaakte bolvorm. Elke lichte afwijking kan worden gecorrigeerd zodat ze haast niet meer zichtbaar is. Echte zwarte parels zijn het meest waardevol.

Echt of imitatie?

Het vleit ons dat mensen zo hun best doen onze parels na te maken. Eens waren jullie namaakparels niets meer dan glazen bolletjes waarop een substantie van fijngemalen schubben van de kousebandvis was aangebracht! Thans maken jullie imitatieparels van „slechte” parels en oesterschelpen die tot poeder worden vermalen en daarna worden vermengd met plastic. Met tegenzin geven we toe dat sommige er heel goed uitzien. Zelfs jullie deskundigen kunnen vaak bij een eerste oogopslag niet uitmaken of ze met echte of namaakparels te doen hebben. Maar wij oesters verwachten ook niet anders. Per slot zijn ook zij maar mensen!

Weet u wat de verschillen zijn tussen een echte en een imitatieparel? Als het om een doorboorde parel gaat, dan heeft het imitatie-exemplaar heel wat bijzonderheden die hem verraden. Vanwege de massaproduktie zullen er aan elke kant van het gaatje lichte indeukingen zijn. Daar zijn de bolletjes van elkaar gesneden. Bovendien zullen de parels van een halssnoer of een broche nooit volkomen gelijk van kleur zijn wanneer het echte parels van hoge kwaliteit zijn, maar imitatieparels zijn altijd eender.

Kijk nu nog eens naar ons echte oestermerk. Geen twee oesterparels zijn ooit volkomen gelijk. Misschien ziet u er wat barstjes in. Dat zijn dan duidelijke bewijzen dat ze niet door machines zijn vervaardigd maar door ons — meester-parelvervaardigers van de diepzee. Natuurlijk zal een dure parel maar weinig van zulke barstjes vertonen.

Stel dat u nog steeds niet het verschil tussen echt en namaak ziet. Wat dan te doen? Wel, de Japanner test ze met zijn tanden. De echte parel zal aan de voorkant van uw tanden blijven haken omdat z’n oppervlak oneffen is. De imitatieparel daarentegen slipt weg. Blijft u in onzekerheid verkeren, waarom gaat u dan niet naar een juwelier? Hij zal de parel voor u wegen. De echte parel is vanwege zijn dikke laag parelmoer zwaarder. Maar het meest positieve bewijs wordt misschien wel geleverd door een bundel ultraviolet licht in een donkere kamer. Slechts de imitatieparel zal daarin wit schijnen. En zelfs zonder deskundige hulp kunt u afgaan op de gloed. De echte parel straalt een warmte uit die een imitatie-exemplaar in de verste verte niet kan evenaren.

De verzorging van parels

Mag ik u vragen goed voor onze meesterwerkjes te zorgen? Zuur tast parels aan, en ook menselijk transpiratievocht begint na enkele uren op een parel in te werken. Het is derhalve goed om na parels gedragen te hebben, ze met een stukje zeemleer of een zachte doek af te vegen. Ook wasmiddelen, parfum en make-up hebben een schadelijke uitwerking op parels en kunnen ze hun luister ontnemen. Wees daarom alstublieft voorzichtig.

Wel, ik ben nu zes jaar geworden. Dat is voor een oester oud. Weldra zal ik mijn meester- èn levenswerk aan u overhandigen. Ik hoop dat u ervan zult genieten en er goed voor zult zorgen.